Ioannis Braui ... In Hippocratis Prognostica commentaria. ..

191쪽

Quoniam pus,auctore Galeno lib.de differentiis

morborum cap.8 toto genere pret ter naturam exinihil,quod praeter naturam est,bonusar, aut

optimum dici debet i verum tamε sic appellatur, non simpliciter,sed in genere purium. Taleii; il- .lud esse censetur,quod conditiones in praesentia ab Hippocrate traditas seruat,videlicet, quod est album,laeue,& aequale, &quam minimὲ saetidum: quia hoc,auctore Galeno,natura omnino vince- te generatur. Album ob id laudatur, quia robusta tu, ista facultatem coctricem partis eius significat,& que ι-L- sanguinem in parte inflammata inculcatum mali difflatum conata sit,quoad eius seri potuit in substantiam verterὸ partium spermaticarum,

earundemque albarum; quales sinat tunicae vaso- 3 .rum,membranae,ossa,ligamenta, & similia, quae 'etiam crassius pus secerunt ue quoniam illud tan . . quam futurum sibi alimentum coquendo incrassarunt.Cum enim teste Aristotele librii. de ortu,& interim,cap. 3. ea sit natura, & contentio age im , cum,ut simile sibi reddant, vel qualitatibus , vel

pus illis agentibus peculiari facultate, coloris quia Τdem,& crassitudinis assimilationem consequa iurisitque candidum,ac crassum,quemadmodum ipsae partes spermaticae Et hoc est,quod lib. de ali Tu, iubisin

mento in sine volebat Hippocrates, quando in- tum esse mequit:Pus alimentum esse venae,& arteriae,quae po . - , Ch M 4

192쪽

Hippocrates

interpretatur.

non persecte concoquit,& assimilat natura quanquam in id praecipue incumbit quod copiosior

si quam conueniat,& ex usu non existat particulae ; propterea quod non conuenienti, & idoneo loco continetur,sed extra propria receptacula cosertim es duxit,&caliditatem quandam extranea sit nacta,unde socior oritur qui tanto magis reprimitur,quanto suerit natura robustior. Quaproptςr pus non sina pliciter alimentum dici debet venae,& arteris; sed,frustratu orationi ipsi addi debet quomodo est Hippocrates intelligendus loco citato,clim dixit,pus esse alimentum venae, &arteriae. Atque haec est ratio,ob quam pus optimum,album effectum est. Simili ratione usus est Calenus lib. 6.deplacitisca.8.& q.de usu partium cap.Is ad probandum,sanguinem generari a carne iecoris,& non a venis ipsis. Quoniam sanguis ruber est,& a simili membro generari debet , ut alba ab albis generantur. Nonulli ex barbaris medicis contendunt,pus Uecore factum , oportere rubrum esse, ob rationem modo allatam. --niam id,quod transmutatur, ubi integrὶ victum suerit,omnino transit in naturam transmutanti' aut saltem magnam cum illo recipiet smilitudianem. Talis est humor, qui in iecore suppuratur, qui cum omnino vinci non possit,ut alas, immutatus tamen ad colorem transit membroru ipsum commutatium; quod cum rubrum sit, idcirco pus

in eo contentum rubrum esse arbitrantur. Verun

tamen istorum opinionem manifeste redarguit

193쪽

Celsus lib Σ.cap.8.in initio sic scribens: Pus quo que quacumq; palete erumpit,si est album, laeue.& aequale,& quam minimὸ scelidum, tale aute est benὰ concoetum,sane ullo metu est:quo effuso,sebris protinus conquieuit,desieruntq; vigere tum cibi fastidium,tum potionis desiderium. Et paulo εἰς superius dixerat Si in iecore vomica est,& ex sertur pus purum,& album,salus ei sacilis. Rursus, si prataicta assertio esset vera, seqlieretur , pus, quod in liene conficitur, nigrum esse debere, quadoquidem lieni,qui niger est, oporteret assimilari. Ex quo inferretur, aliquod pus nigrihoptimum esse; quod Hippocrati in praesenti progn. aduersatur, dicenti: Albo maxime aduersum,pesiimu existere; tale autem, nigrum esse omnibus est in con-RO. Ad haec,Galenus in comm.praesentis progn. illorum demolitur sententiam dum ait, pus a solidioribus,seu spermaticis partibus confici, quales ,

sunt conceptaculorum tunicui neruique,&c

puli,& membranulae,atq; etiam cartilagine', ossa que.Quasn opter pus non assimilabitur iecoris carni,sed eius veni neruis,& membranulis: quae partes omnes cum albae sint,pus simile essicient. Ve-i bitali

runtame quaret hic aliqui cur pus ab alii quam seminariis partibus confici non possiti Cui dicedum, materiam, quae in pus est trasitura, vitiosam esse simul,& multam. ocirca cultum recipere nequi nec ad benignum reduci, nisi ivalentissi- ma iacultate elaboretur.Quae facultas clim in par tibus seminariis tantummodo cotineatur,ab illi L . , que laquam a fonte incarniformes ςrgat, dicε. ..

194쪽

te Galeno I.epidemion pari. 2.cona.46. protEsam esse per solida corpora naturam, quae illorum est Virtus, coctionesq; a solidis corporibus sanis hi mores consequi: sequitur a spermaticis potius, quam , carnitorinibus pus optimum confici, dcci, p., o laborari. Crassum mediocriter pus esse debet: μm fati quoniam ad crassitiem illud, ut caetera omnia,coetio perducit:ut docet Aristoteles . . meteoron. Galenus .de ratione victus acutorum com.q.& infra lib.2.comm. 33.Laeue,hoc est, politum, Nnulla aliena,&dissimili materia variegatu;sed unitum,& uniforme,coetricis ubique robur & materiae similitudine declarat. Laeue in deiectionibus, ut explicat Galenus 2.progn.com.22.id quod nos dicimus aequale,politum; quod indicat per totam

materiam recipere aut naturae comptum, aut turpitudinem prauitatis. a qu. η A quo tamen calore pus optimum essiciatur,nii

Uperactinea naturale,vel praeter naturam,controuersum intertio contro- medicos est.Nam Galenus innuere videtur a nati i uo calore fieri lib. .de simpl.medicam.faculta.ca.

V ait Vnu ex naturalibus operibus,est ea quae in pus fit conuersio : nam & illic quaedam perfici

tur coctio.Cum auic quidquam concoquere consilium est,plurimum, meo quidem iudicio spiri-

tuu seruari intus oportet. Quocirca si suppuratio, coctio,atq; naturae opus est,sequitur, ipsam a calommm ω re naturali fieri.Siquidem hic; auctore Galeno.I. ter omni sect.aphor.com.13. omniu operu naturaliu est cauu - libr. r.de victu acutorucom. q.pus in phlς-gmonibus per concoctione ueri dicebat : cui ter tentiae

195쪽

COΜΜENTARIA. 1qtentiae fluet Aristoteles lib. . meteoron cap. a. iuquiens; Quae in tuberculis collecta sunt,du ad suppuratione peruenere,coctione recepisse,&cocta, 'victaq; a calore dici: sed coctio naturalis caloris effect est, & operatio,vt Aristo.& Cale. innumeris in locis scrip seriit: ergo & suppuratio. Quod iti de ide Galenus significare voluit lib. stirpi ca. 9.du ait, plurimu ad suppuratione spirituu intus seruari oportere: suppuratio igitur a spirituit calore t Nec est quod dicat aliquis,pus coctionensi se OM.drisistri,quia docete Galeno.r.de victu acutoru cona. ci resemdet talo, nulls quantucunq; Vtimu,nutrire,aut partibus aliquibus alimen tu esse potest. QSia hoc non prouenit ratione caloris commutantis, sed potius vitio materiae,quae suppuratione suscipit i quae talis certὰ est, ut nutrimentu praebere aut in substantia mebroru verti potis non sit. Quemadmodum nec urina,aut alui excrementa hoc efficere valet. Naista licet cocta sint,& a calore naturali victa, alere tame o nequeunt. Hoc sentire visus est Aui-

tio de coctrice loquitur est in superfluitatibus,ut, si possibile fuerit,eas in hane mutet dispolitione, quae etia vocatur digestio. Quod idem est,aesi duxisset,conatur semper natura excrementoses suo eos in substantia nutriedae partis idonea commutare: quod si id nequeat efficere,eoru molitur excretionελ- 4.tratius. .Ldicebat.Non generatur sanies bona,nisi, digestione naturali Quapropter quae est alba,laeuis,& aequalis, consequuta est complomentum digestionisAtq; his quidem ra-L a tionibus

196쪽

tionibus probatur,pus P calore naturali fieri: suppurationemque coctionum esse. Otia ' Caeterum,qui cotraria sententiam tuentur,teste

sentiente , afferunt Galenum lib. i.de disserentia febriuca DU & ου. tuo in loco,suppuratione,putredinem appellat. Putredine autem a calore fieri,qui praeter naturam ea, notius existit, quam ut pluribus probari debeat.Praeterea Hippocrates in lib. de ulceribus inquit:Si caro aliqua telo tum contula, tum caesa sit huic ita medendum est,ut quam celerrime sup puret. Nam& minus phlegmone tentabitur; ecnecesse est,carnes, quae contusae,caesaeq; sunt, putrefactas,& in pus versas,liqu ri: pollea noua ca nem nasci.Vbi Hippocrates,carnem,quae suppuratur,putrefieri ait Et Galenus enarrans haec verba lib. .meth.cap. .inquit: Indicat hoc sermone manifesto,solos eos ulceratarum partium affectus

non esse siccandos,in quibus gigni quam.celerri- md pus cupimus:utiq; cum aliqua putrescentia pus fiat obiter docens. Porro omnia , quε putre fiunt ex calido & humido sic asticiutur; ideoque

ea cataplasmata quae ex hordei farina componuntur,ceu quae calfaciam,humect entq; omnibus his i affectibus,quibus moueri pus expedit admouebimus.Quibus verbis Hippocrates & Galenus se tire manifestὶ videntur,suppurationem, putref Gone esse;eademq; ab alieno calore perfici. Rursus,suppuratio a calore fit partis inflammatq; hic

aute prς ter naturam existit: est enim veluti febris partis illius. Suppuratio igitur a calore prouenit, qui praeter naturam est: Sed calor praeter natura putre

197쪽

putresaciqui docet in com. alenus: ergo suppuratio,putrefactio est,non concoctio. Atq; ita quidem contraris opiniones sunt constitutae.Verumtamen,iudicio meo,praedicta omnia indicant, pus ab utroq; fieri calore,vel ab uno quide, sed ex ambobus misso,aut utriusq; extremorum parii pe. Hoc manifesto voluit Galenus lib.2.aphor. com47.scribens in huc modu: Pus ex sanguine ortum se habet; qui semimalam, ut quispia dixerit; obtinet gς0ς xion ςm. Na mala simpliciter cum putrefa- δ ' 'ctione sit olida, sicuti simpliciter bona ipsa est partiu animalis nutritio at quae pus generarmediu inter haec obtinet locu,nec a solo calore extra naturam,nec , solo secundum natura procedens. Mistus enim quoda modo ex utrisq; est calor inflammationum.Etlib. s.de simplici medicam. facultJ, Niplik in

. tres ponitriterationes in animalium corpo - teratio. ribus unam plane secundum naturam: altera Omnino praeter naturam. tertiam ex his mistam,al - .ii . rationem plane secundum naturam, ab innato ca lore fieri ait,& a materia animanti commoda.d - lis est alteratio, qua alimentum coquitur in Ventriculo:& qua sanguis in iecore & vasis genera tur ad partium alitionem necessarius. Eam vero, quae praetes naturam est,ab aliena dicit fieri caliditat', ab inutili materia: iusmodi illa est,quq in cadaueribus reperitur, Tertiam, qua ex ambobus his mistam,ac modiam esse diximus,fieri, inquit, ab ingenito quide calore,sed non plιn vincente, nec puro, aut calori, praeter naturam experte : &ς materi quae no est prorsus benigna, ut in pri

198쪽

ina alteratione; nec omnino inutilis , ut in se da. Praetere. quod calor sit mistus,& me diam utriusq;,caloris; nempe naturalis,& praeter natura;co citionem feruet accidentia puris demonitrat. tanec adeo benE 'let,ut ea,quae optime sunt concocta: nec adeo male,ut ea,quae omnino sunt putresi facta. Rursus succuin, qui suppuratur bi in pris ' versum est, albureddi .manifestum indicium est, ingenitum partium spe maticarumcalorem illum concoxisse, uec in pus mutasse: sed non fieriaexquisite albu,ut semen genitale,signum est, calorem illum,puris auctorem ,&esse rem,non extitisse omnino syncerum,& purum,aut sine labri S miscella extranei caloris. Et hoc est,quod Plenus in com.vul cum inquit:Ad haec,colore eius red- di similem semini par est,candidum uero, non ex ouisita ratione,velut nix est:semen enim a natura Gucitur in solidorum corporum colorem, exquisis men m- taratione: modita pus. Siquidem semini nihil debit babet causa prs ter naturam est permistum:puri vero n5 se pr/' assiduὸ quidem par,ut explanatum iam est:permi ' μ si etur tamen aliquid omnino , quoniam sanguis

de propriis opificiis exiliuit. Quibus verbis nihil

aliud vult nisi quod semen a calore tantum naturali perficitur,sine miscella extranei caloris:atque

idcirco nihil impedit fieri exquisitὶ album; quemadmodum testes,& vasa commutantia, quae ex

cte alba sunt.Veruntamen pus,cum a citore naturali solo non efficiatur,sed una cum calore extraneo, non potuit candorem illum obtinere, quem partes spermaticae pus commutantes obtinet,in

199쪽

COMMENTARIA.

pediente nimirum calore praeter naturam exactum earundem partium alborem. Porro cunidi.

cimus,calorem naturalem,& praeter naturam coapere simul in generatione puris, nolumus hos duos calores reperiri distinctos in parte suppurationem perpessa. Nam cum sint duo accidentia solo numero differenti aut duae qualitates eiu dem denominationi non possunt simul in eodε

esse subiecto quin unum constituant.Sic enim ex naturali partis calore,& ex eo, qui praeter natura est, unus fit calor ex utroq; conssatus,ac constans. Nam calo cum mediocritatem seruat, naturalis est; cum vero modum excedit,idem cli, qui antea erat,intemperatus tamen,& a mediocritate recedens. od si in parte,quae inflammationem patitur,duos actu distinctos calores agnoscis, nihil impedit, eosdem in febrientibus cognoscere: quod planὸ absurdum censetur. Eirigitur unus in In

parte inflammata calor, mistus tamen ex calorosamnia

praeter naturam, & naturalirqui quanto magis hu-Mius naturam seruat, tanto pus, quod conficitur, praestantius iudicatur: quanto velo illius, tanto vi. aeterius Porro quemadmodum calor partium inflammatarum mistus est,ad eundem modum misti huius caloris actio ex concoctione, & putrefactione mista existit. Hoc Galenus in com. voluit, clim dixit Si igitur nati ius calor de propria exorbitet temperie , plurimum vel uri in corporibus mortuorum,putrescet sanguis:sin vim quandam seruet,permista quaedam actio efficietur ex calo

Te naturali , & item praeter naturam. Siquidem

200쪽

163 N L ν ά b G N. Is i P P o C R. calor naturalis concoquit, praeter naturam putrefacit. Vtra autem earum masis exuperet, per eam ipsam necessario signa as cedent tum coloris, tum odoris, tum etiam consistentiae. Itaque suppuratio unus quidem ess motus , mistus tam atque compositus ex concoctionς, & putres ctione. Qua de causa licet eam nunc concocti neminunc putrefactionem nominare: & id quod suppuratur,simul putrescit, & concoqui ur : non quidem duobus motibus distinctis, sed unu ex ambobus composito. Vnde mirandum non est, si eadem materia in statu morbi maiorem putrefactionem habςat, simul etiam & maiorem concoctionem Nam processerunt ab initio morbi , usque ad statum, per eandem materiam, coctio, & putrefactio simul, non tanquim duo motus distincti a duobus agentibus procedentes,

nempe calore naturali,& praeter n turam; sed tanquam unicus alterationis motus, ab uno agete ex

duobus illis mitto,& composito factus. Quod au tem in statu morbi stilubris, matςria maiorem concoctionem habeat, ex Galeno constat libro tertio de crisibus capite quinto; dicente exactam concoctionem fieri tempore flatus. Sed quod tunc etiam maiorem obtineat putrefactionem, patet:quia in hoc tempore maiorem febrem excitat,qu m in reliquis temporibu , quod no alia de caus nisi maioris putredinis ratione euenire potest. -niam magna febris , , magna excit tur flamma : haec vero a maiori putredine pr-

tum habet. quibus liquet, ab initio x m