장음표시 사용
221쪽
CoΜΜENTARI Nlycomitatur etiam hydropicos vitiosus corporis niis retia color,quod vitiati intus lateant humores.& ob in ru causia felicem coctionem,sanguis non saturato rubore nitea sed aquosus,dilutus,instar aquae, in qua recens caro mactata abluta est,appareat. Premut
ijdem similiter respiradi difficultate,* a distento
ventre septum transuersum comprimatur,&cauitas thoracis minor reddatur.Atq; haec sunt aquae inter cutem generalia indicia. Porro cuiustibet
speciei propria habenturiveruntamen Hippocrates in praesentia non de signis specierum hydropis, sed de discrimine ortus illius sermonem facit, ostendens quonam pacto ille, qui ex inani parte ac lumbis trahit origine, cognosci debeat.Porro hic duobus signis cognoscetur, quorum primum
est pedum tumor; alterum, alui fluor continuus, qui nec dolorem soluit, neque Ventris tumorem imminuit.Pedes intumescere cuiuslibet aquae in- ter cutem,proprium non est: sedanas arcae tallim. In tympanite namq;,&ascite pedes arescunt sae- Inompam
lit Avicenna,& experientia manifestat. Quoniam
in his hydropis speciebus ,corpus plus quam in
anasarca, alimonia priuatur, ob aquosum, & fla- , tuosum Dyguinem nutritioni ineptu. Vndὸ euenit, ut tabefiant,& marcescant solidae corporis partes,inopia conuenientis nutrimenti. Accedit eo, quod per hasce hydropis species non vehitur viritiosus succus in corporis habitum,sed totus intra peritoneum seruatur,ventris tantummodo tumores inserens.In anas arca Iero,quia crinior Pulto
222쪽
GO IN II. PROGN. HIPPOCRἰ eit humor,nequit sua crassitudine,& lentore per tenuia venarum transpiramenta permeare, ac inventris cauitatem excidere e quo per Venas
in corpus uniuersum delatus, illud in vastum tumorem attollat.Elucet vero hoc symptoma in pedibus praecipue,ob natiuae caliditatis illorum i . becillitatem, nimirum a fonte caloris remotissimis:& propterea sanguis ut pote crassus , ac frigi- dus, sua grauitate plus declinat ad pedes, praesertim si homo flet,aut deambulet.Ex his perspicuuest,pedum tumorem non omni aquae inter cutem 7 Dm conuenire. d si Galenus in com. prssenti di
xst,tumescere pedes, Omnis aquae inter cutem c6
ri mune esse; dicendum,eum his non loqui de spe- -mt. ciebus hydropis;siccivi adstruat accidens hoc cuiuslibet hydropis speciei videlicet anasarcae, tym paniti,&asciti esse commune; sed de discrimi
ne ortus illius,ita ut velit commune esse pedes intumescere cuiussibet aquae inter cutem,undecumque originem trahentis,sive ex parte inani, ac lum bis,sive exiecore; dummodo talis sit speciei, ut in ea pedes intumelcere debeant. Aliqui falsum existimant,humorem in ascite per tenues, caecosque venarum ductus illabi in capacitatem abdominis. Nam cum huiusmodi meatus in naturali statu in omnibus reperiantur,ascites peraeque omnes inuaderet,& distribuendis humoribus videretur natura inutiliter vias, ductusque tam multos destinasse. oru adauget opinionem quod iis, quos exvrina dies viginti suppressa, extincti sunt,aquae
nihil quidqum deprehensum est per caecos istos ductus
223쪽
ductus in abdominis spacium refluxisse. Tantum Noua T. haec apud Fernelium potuerunt,ut libri6. pathoi.'etu , cap.8. crediderit,non simpliciter per venarum poros humorem hunc permeare, in spacium quod est inter peritoneum,& partes ei subiacentes;sed 'etiam solutam quandam continuitatem, aut partium iecoris, aut vasorum,quibus humores continentur,necessario reperiri,per quam sensim,quasi
exsssa olla in iam dictum spacium humor stillat.
Hanc causam ait,Hippocratem innuisse. 7. sect. phor sententia ues. dum inquit: Quibus hepar aqua plenum eruperit, his venter aqua repletur. Rurius addit, ascitem iis sere superuenire solere,
qui rupta vel exesa viscerum vena,cruentis vomitationibus, aut deiectionibus opportuni sunt. Nam lices tunc suppressus sit sangitis; serosus tamen humor per derelictam fissuram praeterfluit, exciditque in spacium abdominis. Ego enini, & si facile credam,ab huiusmodi causis hydropem conciliari,& eos,qui in ipso iecore, vel venis serum cotinentibus fissum,ruptumve aliquid habent, hydro ape propensius corripi; non video in , quin & ille sine hac continuitatis solutione ex solis angustii, nis Isq;
arctisque venarum poris consistere possit: cimi his videamus quotidie crassiorem humorem in sup purante pleuritido per densiorem multo succi gentem costas membranam, quam sit venarum, quae sunt in hepate,& in metereo, affatim irruere in thoracis capacitatem. Quocirca si hoc ita euenit, mirum vidcri non debet, humorem tenuem,& serosum,per venaru meatus posse. illabi in capa icitatem
224쪽
. . citatem abdominis.Quod si hoc in naturali habi- tu non fit,ob id est,quia humor a natura gubernatur,& exiguam in venis contrahit moram; aut
si liuberis est humor, & diutius in vasis contine' tur, veluti in iis euenit,quorum diu urina est suppressa, vasa tamen qus serum continent, valida sunt,& solida,integra, crassaque. At in hydrope
sanguinem continentia vasa ob vehementem intemperiem,imbecilla sunt, & ob infelicem nutritionem marcida,& extenuata, & ob multam humiditatem instar papyri aqua irrigatae, nimis madida,&relaxata manent. Quare mirandum non est,humorem in eis contentum,perfluere, re stillare in abdominis cauitatem. Superest nunc ut alterius symptomatis, quod alui fluorem esse dixi- AIO μιο- mus,causas eXplicemus. Pit hic alui fluor obstru ri, Mus.. ctis ab inflamatione venis, quae in mesereo sunsi
aut eisdem imbecillis redditis.Nam cum, Galeno teste,lib. .de locis affectis cap.7.huiusmodi venis
iecur,veluti manibu ad cibum ex ventriculo a Deorh-- trahedum,Vtatur,st, Vt ipsis obstructiis, aut imbenis,sunt ie- ciliis factis alimentum a iecore non trahatur, sed . m erata per intestina descendens, ventris proquuta excitet.Huc accedit bilis assidue ex itissam matione genita,quae intestina proritatis, alui fluorem auget, atque fouet. Non lenitur autem hoc prostauio dolor, nec ventris tumor detumescit, quoniam per illum non excernitur morbum efficiens causa sed intra peritoneum inclusa ventris tumore atque ingentes dolores excitat. quos praesertim inducere 1gelisi tulenta fuerit, ut in tympanite:
225쪽
- COMMENTA Ri inquam non solum diri dolores comitantur, erum etiam antecedunt: quemadmodum Hippocrates significauit apsor.ii. seet. q. duni ait: Uibus adsunt termina,& circa umbilicum labores,& lum- horum dolor,qui nec a medicamento, nec aliter soluitur,hydrops siccus contrahitur.
P R O G N Ois T. I ii. bus autem a iecore aquae inter cutem incipium , tμ sire quidem cupiditas est sed nihil excreant commentaritione di um:pedesque intumescunt: ac venter non dc inest, nise dura , ac ad necessitatem : atque etiam circuventrem indemata sunt, partim in dextera parte, par
timis niltra,consistentia Uinentias.
I Ndicia haec omnia sere iecoris inflammationis sunt symptomata: ut colligere licet ex Galeno lib. .de locis affectis cap. 6,scquuntur tamen hydropem ob eandem iecoris is flammationem euenientem,quod contingit ubi iecur ipsum prim ria affectione laborauerit . Tussis duplici de causa fit,& quia septum transuersum a iecoris mole cinprimitur;& quia quidquid tenuis serosque humoris ad venas arteriosas desertur , in bronchia pulmonis transfusum, tussim excitat. Nihil tamen,quod effatu dignum silicum hac tussi excreatur,quoniam causa tussim essiciens,extra thorace eum iusti est. Et si quidpiam illius ἱntra thor cem continea ' et: tur,id tenue,paucumq; existix quod autem tale
226쪽
94 3 PROGN. HIPPOCR. locis affectis cap.9.non longe E principio. Est haec tussis iecoris inflammationem,& praeiertim eam, 'quae in illius gibbo existit, symptoma concomia tans. a de causa hydrope iopem niunte perse uerat: quo sit, ut illa in hac hydropis 'ecie, nec bona, nec mala censeri debeauquemadmodu nec ullum aliud signum , ex eis, quae pallionomozicanuncupa tur. Quare nihil contrauenit aphorism.: 33 sect 6 qui de superueniente loquitur, dicens: Aqua inter c item laborantibus tussis superta iniciis,malum Hinc est, quod cum tussis aquae inter cutem superuenit,indicet,iecur non primogenia affectione laborareraut, si laboret, solas gibbas eius partes inflammationem pati artui sis ob id pessima exi timatur,quia ostendit, malta mtantum esse adauctum,ur iam instrumentis respiarat onis communicetur;licet tussis haec, & si pro prium sit signum,mala etiam censeri debeat, quia exitiosam comitatur affectionem,puta, hydrope, iecoris inflammationis occasione contractum. Aly terum signum est, pedum tumor,cuius causa supecur te les riori cona.est tradita. Tumcnt enim pedes,quia μmeanti clim exangues,ac frigidi sint,ut pote a fonte caloris longius recedentes,vaporem frigidum, atquei crastulo,aut sanguinem pituitosum ad ipsos dela, tum,discutere nequeunt ob imbecillitatem.Vnde
euenit, ut illi prius quam aliae corporis partes instentur,& posterilis detumescant.Deiectio in hae hydropis specie laboratibus,dura est,ad qua duoccinsequuntur; primu,ut sit pauca alteru, ut aegrὰ ri -dehciat .Primu conω, na dole go, non aliter
227쪽
sit dura nisi ubi plurimu humidi illius disciatitur,
deperditurq;:aut in corporis anadosintrasit. Haecaute deiectione ipsa messici ut pauca, quae sit semel dura est,&pauca , necessario disiiculter excernetur, quia ob paucitate non impellit facultatem expulso; iam, qua auctore Galeno u de locis assectis cap. I.& IJ. meth.capi. s. nunquani,nisi irritata, operatur, & ob duritiem siccitate aegrὸ sertur. Expκstria Gaudet enim expultrix facultas semper humidi. diti
afferun Galenum lib. . de locis assectis cap.7. ubi resert Siculum quedam cs iecoris inflammatione non deiiciente, dirra,sed liquida Scruenta,carnis loturae similia.Resoondent cu eodem Galeno illo loco dicente, in affectu praedicto aluum astring . nisi una cum visceris huius inflammatione, imbecillitatem excitari contingat. Est itaque in iecoris inflammatione astricta aluus, dummodo non adsit simul cum ea visceris imbecillitas. Nec enim semper adest: nam stati iecur inflammatione laborare citra imbecillitatem,ut Galen us docet lib.iti meth.cap.vit.&lib. 8.decvos. medicamentorum localium cap. . Verutamen aec re posio inpr sen praedulatia locu non habet:quia quotiescunq; iecoris in .s amationi hydrops superuenit,neces alio imbo ρ ρ cillitas adest in viscere: alias enim aqua inter cute
gigni no potuisset:quete no aliter fit, nisi iecoris sa- cultate in essentia laguida existete,vt dictum superius est.Q iapropter si aluus no deiicit, nisi dura, de s grὶ ob id est,quia,ut Galenus in com.aitaeuidquid deis oris humidu,ac tenue habetur,ad in-N x timam
228쪽
imi peritonei sedu transmittitur.Hoc aute deiectione non sollini eo igua,aridam he reddit, veru mia urina minuit.Talis si militer euicitur deiectio propter velle mete iecoris, vel adiacentisi inebro-4 si calore; queadimodii 1.de crisibus ca.Ii animaduertit Galenus. Adde,quod a calore inflammation Nomnis gladularii humiditas in mesereo existeri L riu absumitur; qua absumpta aluus adstricta reddi tur deficiente nimiru humore,quri auctore Gale' ' noqiba.de semine cap. v t. praedictae glandulae ad Aciliore deiectione internae intestinorum tunicae Doloris eat per bona valetudine suppeditabant. Quocirca nor μέη temere a medicis quibus da haru glandularsi exsic. catio inter colici doloris cau sas reponitur. Adie-ς it in sine prognostici Hippocrates fieri circa ventrem c demata partim in dextra,partim in sinistra parte c5sisteti ac desinetia.Fiut huiusmodi ced imata,propterea ' cutis uniuersa pituitoso sa nguiti. ne nutritur,atq; idcirco ijs,qui aqua inter cute laborat non solu in vetre, verum etia in cruribus peculiaria esse solet. QMae cum symptomata sint alteo dematu tius dispositionis,nulla propria, praecipuaq; cura- ne indiget,aut, siqua eget,abude erit ipsa crura perfricare,alias oxyrhodino, alias oleo cu sale,aut ' etia Oxirho dino sal habete, ita tradete Galeno lib.
.meth Caes.& lib. 2.de arte curativa ad Glauco ne cap.ῖ. Fine hic, praesenti comentatio imponere
misi praecedest enarratione disputaturu me pollici ; ius fuissem quaena triu hydropis specierum dete-isior sit aut pcriculosior. Quaobrem ut promissis stemus disserEda a nobis modo laec controuersia E H ei
229쪽
est,in qua auctorii grauissimi summoperE dissen.
tiut.Nam vetustissimus Areis us lib. a.de causis,&signis diuturnorii affectuu in I cap. anas arcam omnibus disiiciliore esse dixit. Qua etia sentotiana se, qui videtur audi or lib. s. . de ratione victus in morbis acutis com m. inquiens,hypos arcam vitarino posse,cum homine aggreditur.Verum Aetius lib. .serna. 2.cap.2o.intrepide asseu at tympanitem, periculosiore esse,& adcurandu dissiciliore. Aui- . . 'cenna tamen I .s tract. .capit. . similiter & Ra sus lib. diuisionii cap. 6s. ascitem cunctis alijs d teriore esse arbitrantur. Cui vero istaru opinionusit accedendii,decernere non leue negocium ericum unicuiq; sortissima saueant argumenta. Te neo tame, Avicennae sententia caeteris veriore es se,&rasoni magis consonam. Nam omitto P nomen Ddrops, magis proprie de ascite,qua de alijs
dicitur,ut Getilis Avicennae interpres 14.3. trin. uicem
θ cap.q.dubio .animaduertit: luod & experientia confirmat.Na per hunc inorbia aqua plus abu-dat,quam per alios: Latinaq; dictio, aqua inter cute,ei respondere magis videtur. ratione eius sieritas elucescit. Nam illa hydropis natura deterior &dissicilior censetur,quae a deterioribus,& dissici. lioribus prouenit causis,& qua peiora symptomata comitanturi hanc aute ascitem esse facild costare poteri si ortum eius inquisierimus,& sympi mala,quae hoc malus equi iolent, considerauerimus.Oritur namq; a vehementiori hepatis frigiditate, ut Galenus est auctor lib. q. aphor. com. I.
quod etiam ratione poterit confirmari. Nam mi
230쪽
1 3 et N II P R o G N. Is r P P o C R nor est frigiditas,qus generat statum,& phlegma crudum, quae duo faciunt tympani tem,& anasarcam,quam quae generat aquam, quae efficit ascialem. Ex quibus facile deducitur,per hunc hydropum , maiorem adesse iecoris imbecillitatem, quam per alios: si quidem Galeno auctore lib. q.
me h. capit. 2. imbecillitas ab intensa intemperien μμ prouenit. Causae itidem, quae alcitem praecedunt, peiores multo sunt causis reliquos hydropes praecedentibus. Antecedunt enim ascitem in uniue sum iecinoris inflammationes, malignae febres,de alia timuimodi,quae spiritus innatos discutiendo, S genuinum calorem dissipando , ac digerendo viicus ad summum languorem perducunt. Symplomata si militer in hac hydropis specie deterio, ra multo sunt, & difficiliora, quam in aliis, sitis
nempe inexplebilior,& magis excruciariS,S continua serἡ in subiectaspartes a cerebro destillatio, ascendente ad caput materia tenui, & aquola in vaporem solui apta, Ad haec etiam oppressio,suia secatio,spiritus disiicili ob aqueam materia multam,replentem ventris cauitatem,& totam abdominis regionem occupantem;crebrae syncopes resudante materia ad spiritalia instrumenta,& co ruptis vaporibus ab humore seroso elatis assiduὸ cor ipsum petontibus. Quae omnia in aliis hydro- pibus non eueniunt, vel,si eventu remissa admo- Asthhelira du sunt: nec,ut in ascite,saeua . Curatio cita difficilior est,& operosa magis,ut liquet ex Raso, loco superius citato.Nam materia aquea& scrosa, climin ventri, capacitate coectata extra venas conti- .i netur: