Ioannis Braui ... In Hippocratis Prognostica commentaria. ..

291쪽

co ΜΜENTARIA. a slucris. Non est autem hoc nec sicuti sigmam, nec scuti causa bonum. Sicuti signum quiuem,qu niam vim, expultricem nominatam,ac propulso riam. debilem esse significat: sicuti causa autem, quoniam ibi quaedam superfluitates intus rema'nent,quas potius emitti oportebat. Atq; hae fiunt optimae deiectionis conditiones, quibus si alia)duas addideris, quarum deinceps Hippocrates mentionem sectet, in huc modum scribens: Sub- Ο-rula,nec admodum grauiter olens esto: non t/n' ma d umotum optimam, sed omnium optimam constitues, signifiquae significabit nullu adesse in ventre, aut ors*nis circunstantibus,erratum:& ad haec concoquedi vim esse robustam, & optime seri alimenti distributionem. Veruntamen contendet hic mχ Obiectis. rito aliquis, huiusmodi deiectionem in aegrot*ntibus,& praesertim illis, qui acuto morbo assiciu-tur,reperiri non posse. Nam ii, qui acuto morbo laborant, cum nihil, aut parum edant, exiguum

congerent excrementum,quod non consueto tε-pore facultatςm poterit irritaxo, donec cogregatum fiat maius. Praeterea torrebitur hoc asebris ardore, & exuccum, ac aridum reddetur : quare non poterit esse molle. Rursus cum morbi acutissimi sint biliosissimi tingetur excrementu multo humore bilioso, di puru rusum,aut flauu efficiet,no subrufum,ut dixit Hippocra. Quare cumbaeqnunquam in morbis aςutis desiciant, nuquam in his morbis excrementum tale psse potςrit,quale in praesentia depingitur ab Hippocrate. Verunt paen dicendum,mm hic mn exig e has

292쪽

i s et N II. y R o G H I P P o C R. ce conditiones in excremeto illius, qui acuto mesbo laborat, sed tantummodo velle illud excrementum melius esse, quod conditionum praediuctarum plures seruat:illud deterius,quod a praes tis conditionibus distat magis :quia docente G leno. 7.sect aphorism'. cona. 78. omnia quae sunt sanis similia,in toto corpore, meliora sunt, & se per bonum aliquod portendunt. Quidquid autem praeter naturam est,tantum habet prauitatis, quantum ab eo, quod secundum naturam est, re

cessit. 'pR o GNO S T. XIIII viro Diectis fuerit humida,expedit neque ' Mere,neque crebro,σpaulatim excerni. Frequens enim D rectisti litudinem, insomnum facit. At si uniue m, sepe deiici tur,periculum defectionis sumin

nuauerat propnostico praecedenti deiectio i nem mollem,malam esse,si constans non sisiles guram non seritet, sed liquida potius, ac fluens persistat. Modo ait hanc ex usu esse posse , si nec si ideat,nec crebro,&paulatim deiiciatur. Vocat deiectionemnadentem, quae humida,& liquida est. Redditur autem talis, quoniam a ventriculo non permeat ingestus cibus ad iecur; quo fit, ve,utriculo prae onere grauato elabi illud ad imum

293쪽

ventrem sinat, unde liquidas, madentesque deiectiones reddi neccsse quidem est Non pexm eata cis alim is ventriculo ad iecur alimentum, vel iecore non tum is pertrahete imbecillitatis ratione,vel alimeto ad illudn6 peruadete propter venarii meseraicarumob structionem. ociique istorum modorum ma didae reddantur,deiectiones,malae sunt,quia non per conueniens naturae opus, sed symptomatis ratione expelluntur: quare mirandum non est icusonitu,& stridore descendant.Reddinir&ob alia causam deiectio madens, quoniam iecorς, aur dida dei liene aliquid defluit in ventrem, quod suo mado . diuis causa.

re liquidas efficit deiectiones. Fieriq; potest, ut hoc bonum sit indicium,quoties contingit,vLGilenus ait, iecur, vel lienem, aut corpus uniuersum

expurgari Enoxia materia qualitate, aut quantitarte. d cum fit,deiectiones nec cum stridore cUenient, nec crebro, & pedetenti m. deiicienturi sed multo interposito tempore , uniuersimque Nam quae crebro fiunt deiectiones, malae sunt si quia significant facultatem ab humorum acre-' dine nimium lacessiri, ac proritari: vel instru menta adeo aeri imbecilla, ut more solito. . .

re non possint. His enim duabus occasionibus, ili. Galeno creditur, libro. 6. denocis affectis cap

6. nostri coloris e rementa. symptomatis raditione; non naturae opera euacualitur. Est pisa

terea & alia causa, ob quam deiecitones frequentes criminentur; quoniam ob assiduam . estionem vigilias afferunt,&crebro aegro - i ' -

294쪽

tantes a somno interpellant. Eveniunt porro, & alia mala a crebris deiectionibus, quod ex, deiurgendi frequentia vires prosternuntur , ocsebris non minimἡ proritatur, aegro in lassitudinem incidentei: i quod voluit Galenus libro 8.methodo. apite. . ubi de di rincea ex crudiatate , verba faciens', sic scribit : Febricitant etiam nonnulli, & ex his, quos diarrhoea ex cruditate ina' habet: quibus utique non mi ni proritatur febris ex desurgendi frequentia. . .'d si etiam rosio, dolor, aut calor irii velum, & in intensiinis fuerit, hinc utique vel longὸ magis affectio labrilis uisrescet. Atque haec sunt incommoda , quae ex de ione iis quenti proueniunt. Quae ''imὶ perpenderis

Auerr'es liliro. 7. collectaneorum , prohiberis medicii menta vehementer purgantia, inquit: Et si non essent eis aliud nocumentum , quEna pluries adegerendumsurgere,non esset paruunti R d si deiectio estio tantum frequentes sint, magna copia excernantur, peiores musto

sunt, quia vires magis exoluunt, & animi det mna evia qui in inserunr .. Vires exoluere 'rspicuum' xcreta pra quia, ut vulgus medicorum dicere solet, fatu peiorei omni immodicae euacuationi adi inctus est I phus virtutis. Quod Galenus quinta section aphorismo um, conmenta. 36. Voluit, dicens, desui'us quidem animi,communis omnis immodicae euacuationis es' casus. Fit huiusmodi symptoma immodicὸ euacuatis spiritibus vii

295쪽

mi desectus, propter vitalis spiritus excretionem, ut alibi a nobis est demonsti atum Demonstrauerat hoc supra libr. s. eiusdem operis, ubi enam aris Hippocratis sententiam: Quicunque suppurati,

aut aquam intercutem patientes uruntur, aut si cantur,si pus,aut aqua uniuersim effluxerit, omnes moriuntur inquit,videmus& in aliis partibus aeque, atque in thorace, quando aliquis magnus tumor suppuratur, periculosam esse uniuersam euacuatione cum euestigio deficiat anima, & vires debilitentur,& postea debilitas ista remedium non habeat. Videtur in his propter magnam amplitudinem corporum , & puris acritudinem ora ' quorundam vasorum arteriosorum esse Adaperta, quae prius veluti quoddam operculum pus continebant , quo uniuersim euacuato, multi spiritus

vocum eo exeunt,atque excernuntur, unde periclitatur. Ex quibus ciar intelligituri,in abscessuu isti, ruptionibus arqud ac in alui profluuiis frequentia pro'. ibus,&magnis,non ob id aegro antes animo lin- qui,quia humores noxij educuntur, sed quia una cum illi piritus plurimi deperduntur,ac dissipari itur: tantaque potest esse spirituum dissipatio, vixi , t . non animi deliquio duntaxat , sed etiam synco- 'pe,malo sane formidando,atoue cauendo, prehD 'dantur. Dissere enim animi defectio a syncopς,

cem, ubi de hiis loque qui ob crudoscrassosque se , Osuccos crebro in syncopen incidunt, ait, quod 'si ' η'

nec obstruant,nec onerent, joco-

296쪽

pen hi ceria non inservi,sed animi deliquia, qu6

Graeci vocant. Ex his sacile deductis tur,syncopen,pauius malum esse,quam animi deliquium: nam illa,praeceps est virium omnium lapsus,ut idem initio praefati capitis dixerat. In ani mi tamen deliquio licet labent vires animale notamen caeteis ruunt.Et libro.I. de arte curativa ad Glauconς cap.M.cum ait defectum animi a - tecedere syncopem,clard innui animi desectum, mitius esse malum, quam syncopem. Qu'cir clim Galenus lib.9.meth. capi.q.praecipit sangui mem usque ad animi deliquium mittere, non vula usque ad syncopem esse detrahendum.Nam syncope;vi optimὶ animaduertit Fernelius libro. α φ therapeutices methodii mortis est imago quaeda,' quae adstantes deterret,& ςgrum in maximum vitae discrimen adducit. Quapropter euacuationet aegrotum in eam minime praecipitabit, quicummi aestimationem suaminuiolatam tueri,&in nullas, obtrectatorum obiurgationes, incurrere volet: in conducibiliu equidem sit, aegrum diutitisto queri,quam una cum morbo vitam omnem promsiindi In sui tamen deiectionibusgrauius multomu, quam est .animo linqui,quam in venae sectione: propto in me δε--quod in hac,quando lubet, possumus euacua-M- tionem supprim aere: quod in deiectionibus non possumus. Atque haec iuxta Hippocratis senten--δε ti . . . tiam dicta susticiant. 's Veruntamen ante quam ulterius progrediamur,hoc in loco animaduertendum vidςtur, m

' nus rem Vegam in agnotatio us in Galapi

297쪽

'c o Μ Μ E N T AR i hieoni mentaria sentire; in cacochimia sempei cum humore redundante deprauationem, seu corruptionem adesse:dicente simpliciter Galenolidiu. meth.capi.6. fieri cacochimiam abundante staua, aut atra bile,aut pituita,aut serosis humoribus. Et lib. de plenitudine capi.atisolum cuiuiuis alterius. sanguine humoris excessum citra aliud peccatum, aut corruptionem,cacochimiam appellanda censuit.Rursus lib. 2.de different.sebrium. captis dixi quod arquatis affectibus , si humor biliosus exsuperans,diutius in corpore immoratur,putre- scit, & febrem generat: ergo huiusmodi biliosus humor poterit multo tempore in ipsis inericis redundare citra putredinem. Sed talis redundantia in cacochimica,ut ex Galeno liquet, lib. de ple--,nitud.cap. II.& haec est citra corruptionem,aut putredinem; igitur sola biliosi Eumoris redundantia absque corruptione erit cacochimia. Praeterea in terrogatus Vega, quod euacuationis genus est. quoc huic redundantiae humoris citra putredi competit,nescio quid dicere poterit. Nam illi ho conueniet euacuatio;eo quod haec soli plenitudini debetur,ut 2.aphorissect.comm i .& libro.II. methodi,cap. 6 scriptum est: talis autem hum ris redundantia cum citra sanguinis excessum ex ista plenitudo minime dicetur. Nec etiam conve niet purgatio,quia eo autore haec humoris redu- dantia iam sit citra corruptionem, non est ca

chimia: ergo quid ipsi competere debeat non habebit quid respondeat Cum igitur cacochimis de

298쪽

io 1 N u. PKo GN. HIPPOCR- . aphori sect. I . di haec talibus humoribus etiam non corniptis,aut putrefactis adhibeatur , sequutur, cacochimiam non solum talium humorum corruptioni competere,verum etiam eorundem, sine corruptione,aut putredine,redundatis. re cum Galenus meth.cap. q.cacochimiam deri ni dicens,ipsam esse humoris vicium t victu hoc tam in quantitate sola,nuam in pu Vedine dunt xat; quam etiam in quantitate,& putredine simu τμtolim ipsorum succorum est intelligenaum. Benc tamu verum est,semper putredinis appulsu,humoris vi. cium seu cacochimiam ingrauescere,vtprobe sena V pernelius lib. de vacuandi ratione, cap.*-Sςd nec argumentum, quod Vegam coegit credere seni cacochimiae deprauationem adiunsi, apua

me magnum obtinet momentum .quod,inquam,

tale est: rsatio debetur cacochimiae;haec autem si est peccatilin humorum in quantitate, humoriabus qirantitate peccantibus purgatio adhiberetur uod Galeno aduersatur dicenti, humoribus qua

ritate p cantibus,euacuationem, non purEatio 'nem competςre, Nam fatemur quide quando hu- mores quantitate peccant,purgatione esse educe

L Hos, si huiusmodi pectatum sit citra sanguinis au--gmentum: quod inquam , peccatum non prppria 4n quantitate dici debe sed potius in qualitate, ut

-Fernelius ammaduertit lib. .therapeutices cap.I.

Q ις siquide mos est Galeno nucuhare humores qua- titate peccantes, quado sanguis sol' ,vel una cum' ' Pessis humoribus superabundat. Cum vero sanguis

riguus est, sius yero sangume humor pluri

299쪽

C o Μ Μ E NT AR .i A. ' et smus, licet tunc talis humor quatita te peccet, quia tamen eius praesentia sanguispolluitur, & sota scit,non placetGaleno dicere,i chumores qua titate peccare. Nec etiam clim idem Galenus.Laphoris.lectione.comm.2.& sect. Σ.comm.17.ait:

purgationem dici, cum humores praua qualitate affecti euacuantur; negat eandem identidem dici Irassi cuinabsq; qualitatis deprauatiohe, laqua. titate exuberantes educuntur: r dummodo talis exuberantiaut citra hanguinis mediocritate: qiua tunc sanguis pollutus cum sit. vidimim est, pii 'infiitioneemendatqriimo quspumant testimonio Galeni librid purgantium me sea mom Ialtate capi s. in principurgantia lassim idciri nuncupantariquod sanguineurabant, dictis hi, moribus purum costituant inivisi ad viuum is 'secanda res est ulla alterius lissimoris sanquine exuberantialatiam sine putre Maeinueniri pol in qua honuit praua aliqua qualisas.Nam bile s . rabundame,totum corpuLimi ilico calore netur: sicuti immodico mgore E pituita auge aun quae inquam prauae qualitates iunt:& humores 'siis insigniti praua qualitate: cti dicuturi Qihod si aliquis dicat huic fravie qualitati selam

viterationem deberi,dicen moderuntesse,quanHo huiusmodiqvilitatis intensio immitibus seli disconsistit vicum tamen i, liti oribus: confianetur, non liun alteratio ι sed & puiratio so pe est necessaria , quae humorum exuberantium s. totam a corpore extrahat substantiam. Nam Him Pocrates Kn .2. ctionis symait: Si talia pia i t gentur;

300쪽

M x N II. P R OG H I P P o c R. centur,qualia purgari oportet, confert, & leuites erunt; sin minus contrae Per qualitatem non intelligit caliditatem, frigiditatem, aut aliquam exprimis qualitatibus, quibus non purgatio, sed sola alteratio debetur: sed per qualitatem intelligit speciem humori qui debet euacuam Franciscus f rase Valleriola , vir doctissimus; & cui medicinae stri, a nisis.' plurimum debent; in commeminiit ma

in diei ni deconstitui art med.nuper ab eo editis, capta diψρM- a .enarrans,plenitudinem, quae ad vires compararimum δε- mr,purgatione demendam esse censet, pro mole

santis humorisna ra,biliosi pituitosi,aut atrahidiarii, vel serost inibus sane verbis plenitudinem - oad vires in cacochimiaeons indit, quod paci, 'teti quia, do rite taleno Eb Is meth. p.6.&. 4 aphoris Eois Π.purgatio solimcochimiae Hebetur square si illa adaptatur pestudini,quo .id vires , erit haec plenitudo cacochimia. quam sit improba,le, & Galeni placitis aduer 'hisau. lineriti Nam plenitudo quaevis eodem attestat

-aequalis est redundantia, ve olius sanguinis sola bertas. Porro hanc duplice faciunt medici quoad vasa; vitam vati quoquo versum distendis. atque inflati& quo ad vires, ut clim facultate gra .

1.. . . ' premit,etiam si vasa non distendatin . i. ansarciat:cum tamen alius quispiam humor redi