Ioannis Braui ... In Hippocratis Prognostica commentaria. ..

341쪽

morborum causis teneri:quae cum cbctione

sequi debeant,rio ni si longo temporis spatioci,hsequentur. Quo fit, ut morbus interim proroge tur,& virtus prosternatur, nee ad consistendi te pus queat peruenire. Adde qu6d quilibet istoruta

colorum in praesentia ab Hippocrate conum πά- eorum per se mortem praeostendit: quare ubi omnes simul comungantur, multo magis eam praee stoident.Qtib sto omnino,&6mnita parte le- .

thalik sit dimosissis. Cum qua si cor tingat,virtvth esse languidam: ogger morientiis r ustior. diutius mor, rorogditur. Quialii eueniat alia xl .i quando ab hac' usseetibne liberari, hori nisi Iohia gissimo tem p iis tractu liberabituri clim natura

furibus morborum causis occupata plurimu temporis ad eas euincetidas requirat.Dixit deiectionε piaedictam, strigmenta habere, & biliosam esse,ac cruentam,porraceam, nigramq; t sunt enim strig- Stri entamenta, sordes, Oae is corporibus riduritur, quae amenta etiam diei solen unde ramenta; tenues cuiusque rei particulae X radendi 'appellantur. Quidquid enim , cnit ex ligno, aut ex auro, aut a

tento sectione decidit,ramentum vocari solet.Pli

342쪽

α9 6 INII. Pyoc N. HI P o CR. 'nius lib.33.cap. .de auro loquens,ramenta VCcat tenues fluitioi um arenulas cum ait Apud nostri-,us modis aurum inuenitur .ctumipum ramentiri in TagoHispaniae,Pado Italiae ncque ullum ab se Q, tolutius avry est,curtu ipso, attrituq; perpolitum. - Porro arenulas ramenta appellet uit,quia ex lapidi- .stis radutur. Strigimenta tame pr*prie olei sordes Vocantur,qyae ex unctorum athletarum cserpQrinbus radebanturide quibus Diosco fides verba fe-

ciplib.i cap.so, Ad quarum similitudinem Hippq

crates in praesenti, strigmenta,eR ex ,ementa vocat quae ex interanea intestinoru tubiςa abradum,

iuriSunt autem haec, pinguedines quaedam, & im testinorum abrasiones. ita, qua de vi legatis de jectionibus dim sunt, vera esse sens y Avi nna ε.tractatu.Lcapi.77.dum inodo illii criticae non sint, vel purgantis medicametipscatione esticia 3uriSi enim deiecti'nes in die euenturii, o iudicitorio, virtute constante,& signis coctioni tura fiant,c'rpus variis moriorum causis expux gante Qu' siti ut tales deiectione stud. toris diaci mereantur, de quibus loquitur Hippoc. aptior, q7.sectionis. cum inquit: Excretiones in febribus non intermitterivbus,liuius, uentae,sorti dr,osmes malae sunt. Si tamen be 'cineunt,sive pex. alui excrctis ν; sue per Urinim b ae. Quo in

rantiam

343쪽

C o Μ Μ E N)Υ lv I avrantia clarius significauit Auic. Iis. 3.trassi I.c. 2. insne,dicens: Et scias Uille, qui uerit species diuersas cholerici.&spumosi,&turpis,seu ex εtranei,& non debilitatur non oportet ut constringas ipsum, & perducas illum ad aegritudines dissi. ciles,& apostemata mala, icpernicios Naper Verbum,illud; & non debilitatur; conseretiam, di to-.c Uo rierantiam ipsius euacuarionis intellexit:quae duo sine signis coctionis non accidunt.Quare optima. ratione consulit huiusmodi euacuationem suppi,i, ιο mendam non esse, quia iraturae opera fit, & syn D. Muptomatis rationem no habet. Excepit etia prognostico Avicenna deiectiones illa quae ratione medicamenti purgantis euentutiquia, utGalenus ait libH aphoricomm.11. ubi tales vi medicame ti purgantis apparuerint,nihil mali significant,sed vim ipsus nitaicamenti, quae potvi multo, humores conditionis diuerse euacuare. Natura emsc diligit humorum' uate 'nem, ut intionibus arte saetis, ad humorem alium transgre- , di permittat, ne unus omnino finiatur. i obtrudunt nonnulli, malu Galenum ex causa- Obiιctio. xum diuersitate colligere diuturnitatem affecti in is, quia hemitritaeus, breuio morbus est, quam quotidiana febris,ut lib.a d di differen .sebrium l .in fine ab eodem Galeposcribitur. Sed hemi, tritaeus ex causis fit diuersis, videlicet, ex humore pituitoso, atque bilioso cum tame quotidiana, exivnicataruum causa promptat,nempe humore pi- utuitolo. Mui obiectioni respondet Vega in prae--

semiaan hςiniuitaeo coniungi causas tra

344쪽

liuersas, quarum una corrigit malitiam alteriussve bilis,quae corrigit frigiditatem, & crassitudinε pituitae, & coadiuuat ipsius concoctionem,'& Υ siautionem.In his tamen excrementis,de quibus Hippocrates in praesentia loquitur,tata existit praeuitas, ut nullum possit alterum corrigere; sed p addere supra malitia es ipsusIeruntamu ad α' uersus hanc interpretationem ob ijciet aliquis, iis tocho, qui; testibus Paulo libris 3 cap. 6 de Ae-zri4. tritio lib.2. sermone. 2.capc .affectio qusdam est in .ur t. iidia inter phrenitiden, dileth regum; humore biliosum attemperare pituitosum. Sed tamen eiusdem Aetii sententia, catochus lethargo' periculosior est passio:Ergo non videtur ominino verum. morbum ex contrari, causis compositum inuicε stipsas corrigentibuhmorbo,ex Vnica tantu con-- . stante, lubriorem esse,atque breuiorem. Cui ob

lectioni respondendum est, quod & si verum. rbum ex pituita,&bile commistum breuiore,li .. , &i uriorem esse morbo facto ex sola pituita, v itote bile pituitam frigida crassam, coctu dissici,

eealfaciente, atteneste, Scocoquente.& motuutarditatem accelerante; quemadmodum Galenus:

docet lib.2. de difestarium,cap.9. Quiatamen in hac affectione,pituita, quae lenta est,& crassa 3 c mista illi bile impellitur in substantii ipsa cer bri magis inmergitur aciniarcitur, ideo deterior redditur affectio.Pituita enim lethargum commit. tens; ut ex Avicenna liquet. 1.3.trin.3. cap.7.noni permeat substantiam cerebri, sed in meatibus iu ..i lius continetur.Incomnusta tamen affinione, e

luti

345쪽

luti in eatocho bilis eam penetrare sacit, & ita in ipsa substantia cerebri immergit, atque i ingit. 'vi difficile exinde excerni, & euacuari poliit. Simile quid da in angina pituitosa cotingit quaGalenus in se lib.s comm.IL& Aulae a. 9.f. t M. I. cap. 8. breuissimὸ terminari, omnique vacare bericulo inquiunt.Cuius rei rationem: docens Galenu, lib. de victu acutorum , comm.3o.ad ea odecausam,ad qua nos in praesentiae refere; adhu ris nempe crassitudinem, qui, non penetrat angu istis,imos. gutturis meatus, nec in eius substantiae, ii

immergituri sed in meatibus amplioribus detin eqtur, a quibus non rere excerni,& euacuari potest. . Eius eo locohaec lant verba: Huxibmim, qui a car pite defessitur,quaedam substantii tenues existunt aliae ex crassis , viscosisque humoribus constant. Quae igitur tenues sunt, hae latis penetratis venis, i in angustioribus detinentur. Tales aute sunt,quae guttur ambiunt Contrarium autem crassis euenit. quodi non in ediantur, quae strictae admodum, sunt,uena ante ,scilicet,in capacioribus deten r

Hinc sequitur. quod anginae, quae a eituita fiunt, i

leuiores multo sint,dc febrem non faciant.nee hementem dolorem, nec magnam difficultatem: respirandi, nec acutum morbum. Haec Galenuet. Ad eundem modum dicendu interia argum; etia cis, Liba s ex inta constet pituita; non esse adeo difficilem ui eMMbo

affectum, nec adeo sollitu contumacem, vicatos, Mistr .lis G

chu, eo quod in eo humor pituitosus propter sui

erassitudine no permeat substantia cerebri,quead . . . . imoduincatocho peruadere,ac permeare solet. . i , .

346쪽

Elatum sinesonitu, crepitu, prodire,optimum est. Molius vero est, ipsin exire cums, quam cond ac reuolui. Quod si ita exierit , indicio est, hominem. vexari dolore, Hudelirare, nisisponte ita dimiserit satum.

or Vips)- Q Iue quia una cum deiectionibus flatus deponi. o solent; sive, quia per eundem locum eXeunt, per quem deiectiones excernuntun siue quia subs...i communiori deiectionis nomine comprehendu-tur,in prgi etia,Hippocrati placuisse de illis agere, desernere magni momenti non est ;/ sed illud p

n; stian uus,qὸtum,spiritum,ac Ventum, pro eodem usur, sucia pari solere. Differt tamen ab spiritu, qui verecu-ιorati, iis iuslibet facultatis ad iunctiones obet undas instruris di erat mentum existitiquoniam hic naturalis res est,& a. vehementiori calore ortum ducit; cum in sinistro cordis ventriculo conficiatur,in quenluvi libro.α. de temperamentis,cap.3.& lib.de inaequali intemperie capi. .Galenus ait:Si vivo animante, nec ad Luc sebre tentat immittere digitum volueris,Vehementissimum reperies calorem. Spiritus vero fiat sus contra naturam ab imbecilli calo- . reprogignitur, eo quod venti naturam non fugit, itu qui nona calido vehementi. quemadmoclam nec ι ,.. O . . a stigido,sed a languido calore efficitur,si Aristo-

riti. habenda est Exquibus clate intelligitur,titus ge-υ ορ.fi. nerationem semper debilis caloris esse sobolem. . D L , IV ynde

347쪽

Vnde. IJ J.non temere ab Avicenna dictiam est, in coctione exacta ventriculi, nihil per superius sensibile; quod nos ructum, seu eructuatione voeamus,mitti debere:quia eructuatio ista degenere etiam flatus existit: hoc discrimine variantes, i 'quod ructus, per superiora; status vero perins riora cum sonitu,vel sine sonitu elicitumque Stoiaci aeque liberum esse debere , atque ructum assimmabant: sed perperam quidem.Nam & si superuacaneorum expulsio opus naturale sit,homo lavi urbanus,& pudicus, negociis ciuilibus occupatus, aut in loco venerabili existens suas superfluitates cohibere tenetur, praesertim si turpe odore emit- tui, aut ex obscaenis locis expelluntur. Vndὰ ut in comm.scribit Galenus, nonnulli reperiuntur,qui quandiu mente constant, mori potius eligerent, ' quam tale quidpiam committere In quibus quo ties, audientibus multis, per infimam alui sedem

flatus emittitur,e duobus alterum conijcere opor tet; aut propter vehementem dolorem cogi alia quid contra arbitrium,& voluntatem facere:aut,

quia mente vacillant,no satis intelligere quae effi .ciant. Et hoc est quod Hippocrates in contextu ait: Si ita excernitur,hoc est,cum sonitu,indicium 'est hominem vexari dolore. aut delirare, nisi sponte dimiserit flatum.Caeterum in illis,qui inurbani

sunt , autinuerecundi, vel ex eorum numero,qui

adstantes non reuerentur, flatus dimissio nee delirium nec dolorem significabit : eo quAd ex arbia trio, & voluntate, intelligentes quid faciant, eligunt deuorato pudore , fiatum dinutiem potius, quis

348쪽

quam ab eo vexari. Solet enim non parua mole istia ex flatus cohibitione persentiri. Sic Perne; iuslib.6.Pathologiae,capi.io.quosdam recuset se cliλ' rem,a; is a nimaduertisse, quibus cohibendi 'tu, i. ἡ consuetudine, intestinum colon adeo fuit dilata-

cainbuio is tum,ut brachii amplitudinem adaequaret. In illo

mis dium tamen,qui sponte flatum dimittunt, nihil tale M IH tinget. Veruntamen in istis adhuc melius est notum sine sonitu, quam cum sonitu excerni r nam sine sonitu emissus significat flatus paucitatem, remeatuum amplitudinem. E contrario vero, si cusenim emittatur,ustendit status multitudinem,&instrumentorumangustia:quodGalenus in com- praesenti,& libris de causis tympi.cap. 2.iuxta cal- N cem iusta enarratione docet. Ait etiam Hippocra- . tes,melius adhuc esse,quoties emittitur, emitti cu' - ' sonivi,quam condi,ac reuolui .quoniana bicon- tranaturae opus flatus ipse conditur, & non exit,

sed ad supernax permeat tede intestinorum dolore homine percutie dicente Galeno lib. raphori

N-- ὸ spiritum statuosum, qui facilem non habet exitu, sed intestinorum inuolucris est interceptus. PROGNOs T. XXV. . . t Impis Diomm auim desom,σ tubercula, re tisfuerint,nee cum inflammationessoluit murmur uv-- eidem in Dpociandriosed potissimum ubi cum ste core, er urina prodeat)i vero no tranferis, iuuat,

349쪽

QVonam pacto dolor in hypochondriis re

- cens,&non cum inflammatione affliges. ter. timetur, docet in hoc prosnostico Hippoc.di ... cens, dolorem, atque tumore nypochondria obsi u pridentem,sii recens fuerit,ac sine pirategmone,solui, mmurmure circa hypochondria incidente; & -- xime si exierit cum stercore, urina, flatu. Si v ro non exierit, proficiet ubi ad inseras sedes deuoluatur.Quibus verbis clarh. innuit,spiritum flatuosum,humiditati permistum,huius doloris esse causam:sinaque recenses εἰ no cum inflammatione,non ab alio, quam ab spiritu statuoso ortii ducit. Dicebat Hippocrates lib.6.epidem.parte.I. ii., aptior. 8.antiquos ilolores esse frigidosmouos ve--prinaro calidos:vnde dolorem hunc non esse antiquu, mi indicium est ex frigida materiadioc est, pituitosa, vel melancholica prognatum non suisse.Ex eo vaero quod nouus est,& non calidus,ostendit nequa quam ex sanguine,vel bilioso humore fieri. a- ,h -

re relinquitur,eum ex flatu,vel statuoso spiritu ortum ducere:a quo excitati dolores raro fiunt diutini , nisi continua flatus regeneratione perma neant, ac in parte ipsa perstitant, atque figantur, quod in tympanite contingit praesente,vel immis,nente, qualis est illa,de qua Hippocrates loquitur,aphoriri. χα qui habet: Quibus adsunt tormiti na,& circa umbilicum dolores,& lumborum do-: Ior,qui nec a medicamento,nec aliter soluitur is drops siccus contrahitur. Verutamen dolores istiuantiqui sunt: qui verosuerintrecentes,sbluento

murmu

350쪽

.- x N II. P R o G N, H PI murmure in hypochondrijs facto. Nam cum tales; ut probatum iam est; a flatu humiditati per mi ho efficiantur, & murmur,teste Galen hibαῖ-ris, suis. de causis'm cap.2. ostendat excrementum Eu

crementu e cemirur integre, dolor soluetur Continente illius causa euacuata. Cuius euacuatio, ut Galenus in comm.ait, nullum relinquit in hyp chondriis excremetum,quod dolore aut tumorem efficere queat. Quω si murmur, spiritusve statuosus extra corpus non exierit,deuoluatur tamen , atque descendat ad imas Ventris inferioris sedes,meliorem praeostendet dispolitionem, d ' . clinate materia ad partes ignobiliores:quod Hip-- pocrates etiam significare voluit lib.ue prorrhetic. aphor.22.dicens: Dolores, si ad infernas dilabanatur partes,facile ab eisperseruntur. Adieci' sit cum urina,ac stercore excernatur: quonia ipiritus hictis tuisti statuosus no tantum deiectione, verum etiam cui i urina exire solet iuxta illud Galeni libro. .aphori iri comm.3 dicentis: Cum igitur spiritus flatuolus una cum urina excernitur, signu est frigidae aegritudinis renum. Rard etiam euenit humorem aliquem exire cum stercore, quin etiam simul exeat cum urina: eo argumento, quod nunquam commouetur per deiectione humidum excrementum,quin bona eius pars transeat cum urina.Hinc

est, quod non solum postridie pharmati, verum

etiam ea die, qua purgans medicamentum sumiseturivrinae nedum coloratioreAsed & se uentio-