장음표시 사용
361쪽
tura peccantis humoris euenire. Na sanguis,cum sit humor benignissimus,ac clementissimus, faculi negotio a natura alteratur, & in solidorum corporum substantia deducitur. Q sit,ut plus,quas umores reliqui ab omnib' tuis qualitatibus denudetur: cum tamen caeteri humores non facile patiantur,quin imo naturae magis obsistunt,ac reluctantur. unde euenit,ut etiam post alterationem,
nonnihil antiquarum qualitatum reseruent,& pristinam naturam sapiant. od si iterum interruges, quod sit melius sed mestim colore subrubru, aut rubrum,l1ue tamen,ac substantiae mediocris; an album, sed asperit,de malae stibi antiae' Respondendum erit,praestantius multo esse, quod ubi alia bonum est; etiam si in colore pecce qua quod substantia vitiatur,colore tame est optimum.Ratio est,quia coctio magis attenditur penes substantia, quam penes colorem: quod voluit Auicennaa. I.doct.3.capit.' quando inquit:Propterea digestionis operatio, est urinae substantiam. efficere: deinde ipsam tingere. Ex quibus clare intelligitur firmius multo esse ad ostendendam sanitatem,sedimentum rubrum,sed substantia laeue,atque mediocre, quam album, sed asperum, ac inaequale. Hinc est, quod dicatAvicenna. 2. . tras i. .cap.8ῖ. quod saepe vivit ille,cuius sedimentum est rubeu, sed aequale:& moritur,cuius cst album, sed no liue. Et rationem reddens, ait, quia bonitas in substantia propensior magis est ad expulsionem si scipiedam,quam bonitas in colore. Ac si dixerit,
humor, qui est bonae substantiae, facilius obedit
362쪽
' expulsioni,&expurgationi,quam ille, qui est bo- ni coloris, sed in substantia a mediocritate reC est. QDd nulla alia occasione accidere putandii est,quam quodhic magis crudus existit:ille vero magis coctus:&humosiqui plus coctus est , propo
autem in inissintsedimenta erimnode dest, erentia farinae crasseris,m suntieteriora veri '' VUAu uiarum more consistunt.sivero tenuia, candida demodumsunt, vitiosasura. Furfureaver
Ex his quatuor sedimentorum generibus tria
tantum sunt,quq consumptionem significat, - , . nempe farinae hordeaceae crassiori simile, crimnio a dees Graece dictum: squamosum, seu lamineum; atque furfureum. Nam aliud albu tenue,quod textio loco ab Hippocrate relatum est, partium absumptione non lignificat; sed,ut Galenus in coni. Di ait spiritum statuosum permistum tenacius semita humorum excremento.Quare videtur hic, ubi de subsidentiis consumptionem ostendentiabus agitur, extra rem fuisse ab Hippocraterosit Atque hinc est, quod Galenus lib. I.de critibus.C. ii. ubi praesentem adfert sententiam; hoc album tenue cientio praeterierit .Et in comm.de sursura-ceo,verba faciens: QMod quarto loco ab Hippo-Σ crate scriptum est,inquit,non quartum, se Itertiuproditum esse oportere: ouasi velit tertium illudas hoc prognostico subtranendum fore, & in aliu
363쪽
commodioremlocum reserendum. His de causs& nos de eo in praesenti enarratione dicere supe sedebimus,& de alijs tribus agemus. Pro quorum explicatione reuocandi nobis sunt in memoriam quinque illi consumptionis ordines a Galeno insemptim scommentario explicati:qui fiunt consumpta prumo pinguedine noua,& antiqua: deindὸ nbua, de veteri carne:ac postremo partibus ipsis solidis tabefactis. Nam quemadmodum in omni destilla- . tione, pars rei, quae destillatur, natura tenuior, 'se' laeuior, rarior, liquidior , ac magis superficiaria, vi caloris primum tenuata tollitur, postea humidior,& aquosior; quod si ulterius persistat de stillatio,id etiam humidum rei aqueum; quo ta
quam visco terrenae corporum partes iunctae cohaerent, quodq; rebus omnibus ex elementorum permistione concretis est commune; colliqua tur: quoabsumpto, partes terrens exiliunt,& dici, seluuntur. Ad eundem modum prorsus, calor in
nobis immanis,atque valentior,nouam,ac tenera
pinguedine primo absumit:deindo dura ac velimstiore:ab his deinceps noua ac tenera carnsi mox dura ae vetulla:postremo solida ia corporis membra depopulatur. Verutii colliquata pinguedine, sedimentum non fit, sed nubecula tantum. Quia, rat. --, ut Galenusestauictor lib.3.epid parte.3.in comm. ημ infihistorice Parii.& lib.7.aphor. m. 3 .insidet sem
per,quod pingue est,n5subsidet, nec pendet, aut ς'
in medio iacet:quia naturam habet pingue omne, ut superiora petat,&caeteris liquidis omnibus su- nam errori
perseratur. Hoc interim propter Thaddarum diuxerim,
364쪽
xerim, qui Galenum erroris insimulat, qu5d vota luerit ex adipis, S pinguedinis colliquatione se
dimentum crimno dees oriri: cum tamen id Gale-7 nusne somniarit quidem: sed tantum clam calore colliquantem proposuerit esse omnis consumptio. nis auctorem, uniuersos contumptionis modos, qui in humano corpore fiunt, explicuit. rum. unus est ille, tui,pinguedine colliquefacta, es sci- , - . tur,qua ad urinas p.rueniente, nubecular qusdam telis aranearum similes desuper natare cospiciun
turiquales etiam superserri videmus in urinis illo- rum, qui in hecticae febris principio consistunt. Veruntamen cum ulterilis procedit consumptio,& pinguedine absumpta,carnes, & partes corporis solidae d4solui incipiunt, praedicta sedimenta,
h. puta, farinacea, laminea,&uirsuracea apparent: - . - de quibus deinceps fingillatim paucula cilcemus. Mam M. Parinacea ob id dicuntur,quod hordei, vel tritici eis fisadia male moliti farinae assimilentur. Non tamen ob eorun easdem causas fiunt duo haec,quoniam crassior sarinae pars efficitur, quoties hordeu no effringitur in partes admodum tenues. Vertim tamen liqc sedimenta in urina non contingunt ob defectu cones Q coctionis alimenti, sed, quemadmodum scribit in . comm.Galenus,ob sanguinis crassioris assatione, L M aut carnium inaequale colliquationem .Quod etiae erientia demonstrat:siquidem tunc apparent, . ciuna calore praeter naturam sanguis crematur, veluti frigitur, aut, ubi absumpto iam adipe, caro P. consumi coeperit.Haec sedimenta aliquam rilbedi. arem contrahunn maiore, cum sequuntur stinguu
365쪽
partium inae luale consumptionem.Sunt,qui existiment,li aec esse orobea Galeni,de quibus ipse.' se 2.aphor. comm.76 disseruit.Veruntamen apud . Actuariu orobea.& sarinacea,distincta sunt Rur- δε η sus Aetius, auctor libri de urinis.polentacea dii 'plicia esse dicunt; alia rubra, quae volunt Orobea esse:alia alba, quae dicunt propries arinacea nun- risi diuersiacti pari,& magis,quam orobea, significare cosumptionem. Quibus verbis clare itinuunt,orobea sedimenta solummodo dici cum sequuntur sanguinis assationem,quia tunc manifestam rubedinem trahut: qua de causa orobea,quod orobo,hoc est
eruo excorticato similentur, sunt nuncupata:cum 'tamen sunt ob carnis colliquatione, volunt orobra appellari.Porro haec,&ii aliqualem rubedine
habent ad orobea tamen collata,alba possunt vocitari. Rursus Galenus coimaphor.citati, orobeae ait generationem habere ex crassioris sanguinis exuuione, nulla carnium colliquationis mentione facta. omnia manifeste declarant,orobea,& farinacea, eadem non esse. Laminea,seu squamosa, raece, talodees,dicta,latitudinem, & i5 gitudinem habent, citra tamen euidentem altitu-so si Mnem. Atqueita appellantur, quod soliorum,ssi pium,aut squamarum, aut laminarum instar,lata,& tenuia existant.Fiunt haec clim aucta febre, solidae corporis partes depascuntur. Galenus lib. i. deerisibus capi ii quae solia repraesentant, dixit esse i ivasorum partes superficiales,quae scilicet omnino resolutae sunt,ac contψuerunt. Vtcunq; tame sit, constat,
366쪽
3ro rN IL P RO GN. Is 1 Ρ P o c R. consta haec deteriora esse praecedentibus, quanato peius est solida corpora, tuam carnem absunt Apparent etiam vesicae occasione, Vtaphor.81.s ctio. .Hippoc.in eum scribens modum, testatur: Si sanguinem,&pus,&squamulas minga grauis. que odor fuerit,uesicae exulcerationem significat: sed an vesicae tantum, an totius corporis occasio - u ne eueniant,febre,cruditate,dolore,& odose ui distinguendunt am quae totius co oris vitiodi , exeunt, cum stare, &vrinae cruditate tu guntur contra quae laborante vesica prodeunt,sine febre cum urinae coctione, non tamen absque illius sin re tua tore,& laborantis loci dolore excernuntur. Furfuracea omnium pessima existunt. Dicuntur etiam
ista similacea,quonia simils,id est,surfuris Ox ma-umolito tritico cribrati speciem exhibent. Fiunt enim ubi febris obsessa profunditate,longedaidq; solidarum partium subilantiam incedit.Sunt haec multo soliaceis deteriora: nam licet sint angustiora crassiora tamen, quὶm illa habentur; & coistiniptio peior est,quae penitiores partes exedit,quEnaquae extimas tantum abradit.Hac in parte nonuuli dubitant, quae sit vehementior consumptio, ea,
quae maiora frusta praecipitat a partibus solidis,
an quae minora. Quibus dicendum videtur, vehementiorem multo consumptionem significari, quando solida membra per partes maiores dis Iuuntur,qu quando per minores. Quod mani sest5 voluit Rasius lib.ro continentis: cuius se tentiae adhaesit Actuarius lib. I.de causis 'rinarum cap.io. quo in loco de contentis in urina simila- ceis,
367쪽
ceis,& lamineis loquens,ita scribit: Hanc ob causam quo febris magis attingit solidiora membra, eo maiora,&euidentiora frustula abstissa conspectabuntur. Ex quibus verbis liquet, maiores a solidis partibus decisas portiones, vehementiorem, malignioremq; in brem ostendere.Licet sedimenta,quae sunt partes pessimorum humorum,& causarum praeter nat iram, quanto maiorem obtinet molem, tanto magis veniunt laudanda: quoniam robur indicant naturae propellentis, ac excernentis a corpore excrementa.
PROGNOS T. V XIX. Nubeculae,quae inuehuntur in urina,si cidi sunt, funiboncsi nigrae,vitiosae sunt.
Si locum spectes, nulla nubecula, aut suspensio
exactam coctione significat. Nam cum coctio exacta solummodo appareat tempore status,qus admodum Galenus memoriae prodidit libro. s.clacrisibus cap. .& Cispensio aut nubecula no signuficent statum adcsse, sed tantum,ut idemGalenus ait. I.cris eoia cap.17. principium esse finitum,sequitur contenta huiusmodi persectant, aut absolina
coctionem non praemonstrare; etiam si inficias non eamus,in corporibus biliolis 5: in iis qui diu cibo abstinuerunt, aut vehementer laborarunt, 'rinam,sedimentum non habere, sed sola suspeo sone, aut nubecula bona tam exactam coctionem ostendere,quam in aliis optimum indicat sedimetum. Quapropter miranaum non in similibus temperaturis,& corporibus,sola urinae suspex sione
368쪽
sione taui: aut simili nubecula, vel sine litaurina bene colorata, mediocri, crassitudinis felici luccessu mi ibi iudicentur: quia in istis minima adest crudi humoris copia, quae sedimentum efficere queat, ut declaratum iam eii. Ex quibos, non sine ratione, nonnulli colligunt, in hominibus persectum ianitatis gradum obtinentibus, urinam sedimento carere,eandemque indicare non tantum illorum salubritatem, sed etiam tempera- tu vivere,ac continentes esse. Hippocrates in Pret
sentia albam nubeculam lauda facta ad nigra collatione,cpia laxitiosam esse dicit, Quod intelligedum est, tum modo talis nubecula alba simul cum albedine laevitatem habeat adiunctam. Nam si spiritus flatuosi occasione alba appareat, vitio non caret:quemadmodum & ea, quae alba,cli,5 lauis, diu tame alis persistit,ac perseuerat, nec de cendit: quoniam in coquendo, naturae segnitiem, α ι,ὸ.ta inobedientiam significat. Quos ut nu- qua dis 1., becula huiusmodi, futuros abscessus praenunciet,
si θ' bram laudauit,quemadmodum albam in praesentia laudat. Est enim rubra nubecula antea non viala,signum bonum,cito sutura iudicationem oste-dens melius tamen ea est alba. Meminit tameHippocrates in aptior. rubrae tanquam signi perraris albae enim nubes frequentissime apparents num sunt coctionis manifestae; rubra,vero rarotiunt:& ut Galenus ait nisi de ipsis dixisset Him crates , quod ip diebus indicantibus apparen-
369쪽
J COMMENTARIA. 3 tes,suturam nunciant iudicationem, soneth nemo tale ipsis adesse vim existimaret: cum, eo austo re,ruber color salutaris sit, sed diutinus quidem. Verum tamen de nubecula rubra satis superque supra com. 2 .dietum est: superust, ut de nigrς causa disseramus. Porro hanc Galenus in comm.du l .er plicem esse ait,calorem nimirum,& frigus: calore nigrorem trahit urinae nubecula,quemadmodum./ i&sanguis nigrescit,ctim crematur,sicut & alia omnia corpora,& qui diutius in sole diuersantur esstiuo, nigri redduntur: nigrescit itidem obi frigidit rem:qua ratione sanguis quoque niger sit, conge' stis globulis, quemadmodum & quidquid extinguitur in plenum nigrum esticitur. Aliai causas nubis nigrae attulit Arist. lib. i.meteor. cap.9 dicens; μ' - η illius occalionem crassitudinum esse ob quam solares radios suscipere nequit. Nam si constringatur nubes,condenseturq;,atra redditur, eamJuri solis peruadere non potente: at si raresat, lares radios suscipiat, splendescit. Vertintamςn hi igrae nubis in urina no 'alias causas reperies, quam quae relatae sunt.Quamobre nubecula nigra nun- ἀὶ oti quam bonum in signum; sed perpetuo in perni- 'gra stm ciem conspicitur aegrotantis, sic, tque vadimodihρ nubecula rubra quarto die apparens, futuram septima die iudicationem de nunciat, ad eundo modum , nubecula nigra in quarto die visa, mortem septima die subsecuturam ostenditi Quae Galeni est sentetia.3. libri de crisib'.c.Io. scribentis in
modum: Age enim in quarto die visa sit quidem primum nebo in urinis nigra, vel suspensita ni-
370쪽
χ24 IN II. gra,vel tale aliquid huiusmodi: sint vero &omnia alia signa,& accidentia perniciosa, morietur qui- de omnino hic aegrotus; sed si in imparibus quidem diebus accenio facta fuerit, septimo die crisis accidet:si vero in paribus,sexto. Ex quibus cla rὰ intelligitur,errasse Avicennam. r.q. tra LI.cap. 8 .dum censet, nigram nubeculam in morbis acu tis aliquando bonum esse indicium, utile profluuium sanguinis ex naribus praenunciando. Cum si hoc verum esset, Hippocratem, S Galenum,t tum signum non latu siet, nec illud silentio praeterinimiant:nec continuo nubecula nigram tanquam lethale indicium vituperassent.. P R O G N O s πψππα.
Dum urimi tenuis fuerit, ac rufa, crudum esse significat
CV Μ de urinae contentis abunde disserius
selinunc de eiusdem substantia tque col p reactit. Intelligo hic per substantiam, non ipsam, & naturam,aut id,quod ex illa, & prima materia constituitumquo modo visus est Aristo- t.le, intellexisse, sed modum illum circa substan- tiai qui in accidentibus iuxta modum partium animaduertitur, puta crassities, tenuita laeuita asperitastentor,& si tabilitasMam ista,&eissimilia nomine substantiae medicis accipiuntur,licet
non minus,quam color,accidentia sinLConsideraturconcoctio materiae morbum committentis, non tantiim in urinae contentis, sed etiam in eius