장음표시 사용
181쪽
x64 INsTi TUTIONEs THEOLOGIAE Elohim. Septuaginta , & Pagninus vertunt, ab , Hieronymus,& Piate jus, a Deo. Aliud quoque ex grammatica subsidium, petunt Sociniani , quod & olim ostendebant Ariani, quos refutat Chrylbstomus Homilia III. in Iohannem : aiunt in praefato Cap. I. JO-hannis, in Giaeco exemplari Verbum dicitur Deus , I eos , sed sine articulo et quum tamen semper ac in Scripturis est 1 ermo de Deo, additur ejus nomini articulus praepositivus ,
' qui vim quamdam habet, & efiicaciam specialem ; itaque quum dicitur , Otheos , non est simplici the, nc si dicas, Deus , sed 1 ummus ille,
ac magnus Deus o ut quum dicitur Poeta sinEarticulo apud Graecos, quemvis Poetam significat; at vero cum articulo, indicat Homerum,
qui in Poeti primas tenet. Verbum igitur,lOCO citato , non intelli ritur de Deo summo , ted quodam minori Deo, seu de eo, qui propter singularem inter creaturas excellentiam, Deus appellatur.
Atque illi boni isti Sociniani, nos ad ineptias Gentilium redigere moliuntur, qui habebant Deos Superos, Medioximos, Semones,&Minutos, quos Plautus vocat Patellario s. Ad rem Chrysostomus respondet, quod etiam Pater nonnunquam fine articulo praepositivo appellatur in Sacris Libris , ut legere est in eodem Cap. L. vers. 6. Fuit homo missus a Deo, ubi deest articulus . Et d contrario Filius saepe vOcatur Deus praeposto articulo, ut ad Roma
182쪽
L I a E R I. I 6sEt Deus erat Verbum, non adjecit articulum voci Deus oportet enim cum Grammaticis Grammaticum agere ) est , quia in Graeca lingua, maximδ vero Piosarum Scriptores, articulum addunt subiecto propositioiiis , non autem attri-huto , si vh praedicato , ut docet prae ceteris Constantinus Rhodocanacides in Tractata de articulis Regula tu. Quum igitur, in ea propositione,Ve 3bum si subjectum , Deus sit praedicatum, iuxta ex postionem Hilarii lib. l. de Tri-3utate Cap. 7. ; propterea ab istinuit Johannes ab articulo in Voce , Deus. Sed belli sauh, ac miri Grammatistae sue runt veteres Ariani, quorum gregem aequbstrigosi sequuntur Sociniani. Cavillantur enim& illud; Omnia per ipsum facta sinit; quia par
ticula per , non significat caussam principalem, sed tantum instrumentalem denotat: aliud quip-ph est, aliquid ab aliquo creari , quod indicat caussam principalem , aliud per aliquem creari, quo instrumentum designatur . Quum igitur dicat Scriptura , omnia per Uerbum secta fuisse; sensus est , Verbum fuisse veluti instrumentum creationis universi , quo Deus uti voluit, adeoque ex eo non rectd inferri, Uerbum
esse Deum . Ita Ariani apud S. Athanasiam lib. de Communi Essentia Patris, & Filii, de Spiritus Sancti , & apud Basilium lib. de Spirita Sancto Cap. II.
Hoc autem vix responsione dignum est. In Scripturis enim praepositio , per , non minusquam praeposito , . coniungitur cum caussa
principali, quod exemplis est manifestum . Ge-
183쪽
Corinth. I. Paulus vocatus Apostolus Iesu Christi
per voluntatem Dei . Praeterea idem Apostolus, erit idoneus autot notirae interpretationis; quod
scilichi illa verba, per ipsum, significent caus-fam principalem, non autem instrumentum: nam
Cap. I. ad Hebraeos , verba illa psalmi CI.: Ditio tu Domine terram fundasti, o opera manuum tuarum sunt CoeIi , quae procul dubio David de Deo praedicat , ipse tribuit Filio Iesu Christo. Quum igitur nostra interpretatio, sit ab ipso Divino Spiritu prosecta , & ab omnibus Patribus' admissa; sequitur, nimis impudentes, & temerarios esse Arianos , qui aliam substruere audent. Nihil dicam de quaestione illa, an creatura posset a Deo assumi ad creandum, saltem instrumentaliser, quod prohibeat Deus )in Scholasticorum snes irrumpamus.
De Diminis Relationibus. Nomine Relationum Div;narum, intellIgunt
Theologi habitudines reales unius Personae ad aliam . Quum enim in Deo sint reales processiones , si vh origines unius personae ab alia, hoc est Filii . Patre , Spiritus Sancti a Patre , & Filio ; sequitur necessario dari habitudines principii ad principiarum ; adeoque reales Relationes, qithus una persona ab alia distinguitur; quum enim Natura Divina sit eadem in
184쪽
L I 8 E R II. x67 in omnibus; sequitur distinctionem unius, ah alia non polle ex ipsa natura , & essentia desumi; petenda igitur est ex Relationibus. Quomodo autem hae Relationes dilbinguantur ab ipsa natura , an scii cet modali distinctione, ut censuit Duraudus, an ex natura rei, quam obtendunt Scotistae , an rati.
vis ratiocinatae , quam Thomistae propu gnant, an sola distinctione rationis ratiocinantis , qua contenti sunt Nominales, ad nos vestigare non pertinet, quum non pertineat ad Fidem; itaque unu1 quisque in suo sensu abundet . Quod ad Fidem pertinere creditur, illud est, Relationes ab Essentia, non d sh ngui realiter , licEt realiter distinguantur inter se, ut definivit Concilium Rhemense contra Gilbertum Porretanum Pictaviensem Episcopum ubi dicitur et Credimus nullas omnino res, Ilaὸ relationes , proprie tates , IDὸ singularitates , FKὸ unitates diean rur adesse Deo , quaesint ab aeterno , ct vos sint Deus.
Relationes Divinae, ab ipsa Natura Divina, non distinguuntur
realiter. PRobatur . Si Relationes Divinae ab si flentia realiter distinguerentur, daretur in Divinis . non tantum Trinitas rerum, sed etiam
Quaternitas, hoc est tres Personae , sea Rela-L tiones,
185쪽
168 INsTITUTIONEs THEOLOGIAE tiones, O Essentia Divina; sed in Divinis non datur Quaternitas rerum , ut desinitum est in Concilio Lateranensi IV. ab Innocent O III. in Cap. 2. de Summa Trinitate, illis verbis : In Deo fotammodb Trinisas est,non quatermias, quia quae
libet trium Pessionarum, est illa res, videlicet Iob santia, Essentia , seis pistura Divina , quae sola es universorum principium, praeter quod aliudin- eniri non potest. Igitur Essentia ii Relationibus non distinguitur. Quod s dicas; in citato textu Concilii , agitantum de Quaternitate Personarum, non autem de Quaternitate rerum ; falso dixeris: quandoquidem in Concilio agitur de illa maternitate, de qua loquebatur liber Abbatis Ioahimi, editus contra Petrum Lombardum, Magistrum Sententiarum , qui liber fuit in eo Concilio damnatus: sed in illo agebatur de duaternitate rerum, non de Quaternitate personarum ; itaque de eadem agitur in Concilio . Hoc tamen . ut intelligatur, sciendum est, quod vulgo fertur, Ma gistrum Sente nitarum in primo distinct. V. haec
scripsisse : Iuaedam summa res est , pater es Fi- hos, ct Di itus Sanistis , ct illa non est generans.
neque genita , neque procedens ; quae tamen verba in Magistro non reperiuntur, teste Pelavio lib. VI. de Trinitate Cap. I 2. num. 4. EX illa tamen Dcctrina, Joahimus Abbas collegit , quod censuit reprehensione dignum, quod scilicet ex illa propositione, daretur Quaternitas: eo argumento, quia praeter Patrem, qui genuiti& Filium, qui generatur , & Spiritum Sanctum, qui procedit, summa illa res veniebat in numerums
186쪽
LI aER II. ais merum, quae neque generat , neque generatur , neque Pr medit, quia Essentia non generat Essentiam . Ipse vero separabat tres Persenas , non solum Relationibus, & proprietatibus, sed etiam Naturis, & Essentiis , quas numero di stinctas in tribus ita constituebat, ut una esset Essentia, & Natura, non vera, & propria unitate , sed quasi collectiva ; quemadmodum multi homines dicuntur unuspopulus, & multi fideles una anima . Constat igitur ex disputatione Ioa-kimi adversus Magistrum , non contendere illum, ex propositione Magistri sequi Quaternitatem Perionarum , sed tantum Quaternitatem rerum, quae constaret ex Personis , & sumnia illa re, quam Magister dicebat, neque generantem esse , neque genitam , neque Procedentem . Quum itaque Innocentius in Concilio, damnaverit Ioahimum; sequitur in ipso agi de Quaternitate rerum , non de Quaternitate
Secundo probatur . Relationes , quas Gilbertus voluit esse ab Essentia Dei distinctas, non sunt quidem fictum sed reale; ergo istud Ens, quod in systemate Gilbelli,esset realiter dilhinctum
ab Essentia Divina , vel esset increatum, vel crea tum.Si primum, esset Deus: quod enim est increatum, est essentialiter Deus, E converso ; esset
igitur indistinctum k Deo. Si secundum s ergo quaelibet Divina Persona, esset aliquid realithrcompositum ex Divina Natura , & aliquo Ente creato, sed relatione , quod repugnat simplicitati Dei: compositio enim , quae est distinctorum
187쪽
IIo INsTr TUTIONEs THEOLOGIAEnim unio, impei hctionem involvit. Metito igitur , quum haec, &similia Opinionum Portenta, Gilbertus in magno quodam Clariciarum conventu effudisset, delatus fuit ad Eugenium ΙΙI.,
a quo damnatus est ejus libellus ; pr mum in Concilio Parisiensi, deindε in Concilio Rhemensi: ubi egregi h contra ipsum, disputavit Samaus Ber
Uppones. Magis opponuntur relativum,&absolutum , quam relativum , & relatiVum ἰdebent igitur magis distingui; atqui relativum, di relativum in Divinis distinguuntur realiter, ut Paternitas, & Filiatio ; nam si Personae inter sedistinguuntur realithr , & non per essentiam , sed per relationes distinguuntur ; oportet, ut relationes ipsae, non minus realiter inter se distinguamur ex vi regulae , propter quod unum quodque tale, ἐν illud magis : s igitur relativa inter se sunt realiter distincta, a sortiori lane distincta ab Essentia, quae est quid absolutum . Respondeo, propositionem esse salsam; quianchi absolutum, & relativum sint in diverso ordine , tamen non sunt sibi invicem opposta; ex contrario vero relativum , & relativum in Divinis, ita sbi opponuntur, ut unum excludae
alterum: qui enim dicit Patrem , dicit Filium ab eo distinctum G qui dicit principium , dicieterminum a principio distinctuinr at qui dicit
Patrem , aut Filium, non dicit aliquid excludeus naturam Divinam, quum nullam cum ea OPPO-stionem habeat; Hinc Axioma illud ex Patribus , apud Theologos obtinuit : In Divisis omnia fuat anum , ab; non intercedit oppositio relatiua .
188쪽
L 1 2 E a II. III Secundo opponit Gilbertus, Theodoreti sutoritatem, dicentis . iani naturam personam idem esse intelligis , in diuisionem Arii incidet , aut in confusionem sabelui . Opponit quoque S. Hilarii locom, dice litis et Non es idem Natisera , quod res Naturae . Igitur Sanctis Patribus Natura, & Persona non sunt idem: sed Relatio nihil aliud est , nisi forma , quae constituit Personam; ergo Relatio, & Essentia distinguuntur realitht. ΜRespondeo, sensum diciorum patrum esse,
non debere nos intelligere Naturam, & Personam, idem esse; non. autem, quod realithr Natu-Ta , & Persiona non sint idem, idem enim sunt, sed conceptus diversi; nam conceptus Naturae, Prout est conceptus naturae , non est idem cum Conceptu Personae, prout est conceptus Pers nae ; etenim quum Natura Divina sit infinita, Praebet menti nostrae fundamentum eam intelligendi, modo sub conceptu personae : quandoquidem propter sui infinitudinem duplici OD sicio fungitur, & Naturae , & Personae , sed considerata sub diverso respectu .
Tertio opponitur. De una , eademque re, non possunt verh dici duo attributa contradicentia; oportet igitur, ut s vera dicuntur,illa reasit. ν sint distincta r atqui de Natura Divina . & Relationibus, praedicantur Verh attr buta contradicentia; ergo non sunt unum realiter. Assumptio probatur , quia Natura Divina per generationem aeternam, communicatur Filio; Paternitas vero, non communicatur: Io Incarnatione , Persona Verbi assumpsit naturam humanam
189쪽
x a INsTITUTIONEs THEOLBGIAE non autem Natura Veibi assumpsit ita turam humanam : sed communicari , & non commutat- cari , a sumere, & non assumere, sunt contradictoria ; ergo de Euentia/Relationibus, con tradictoria verificantur. Respondeo : quod tunc de eadem re, non possunt praedicari duo contiadictoria , quando non est virtuali thr multiplex et verum Ellentia Dei, lichiactu sit simplicissima, tamen propter sui eminentiam, est victualitEr multiplex , hoc est aequivalet rebus distinctis ; itaque in dicimus, Naturam Divinam communicari , dc nota communicari; hoc est , communicari secundum conceptum relativum et eandemque secundum conceptum relativum, hoc est, prout Veibum assumpsisse Naturam humanam; secundum conisceptum absolutum, non aisumpssse naturam humanam : Atque haec est ratio, cur Theologi in varias sententias abierint & alius m id alem. alius formalem , alius virtualem distinctionem invexerit; ad removendam , scilichi contradictionem , quarum modo abstineas, reali , quamvis elige , nihil enim ad nos attinet.
PRimns, qui Christi Divinitatem impugnare
ausus est , videtur fui me Cerinilius ; licet S. Irenaeus priorem eo, recenseat Carpocratem. Sed oportet, Cerinthum antiquiorem fuisse: nam
carpocrates collocatur , Theodoreto sub Hadria
190쪽
L I E R R II. 173no Imperatore: Cerinthus vero, filii aequalis s. Johannis Apostoli; unde refert Eusebius Caesarientis lib. IVM storiarum Cap. 14. Quod quum
aliquando Iohannes ad I alneunt venisset lotum, animadvertens tum , illuc accelsisse Cerinthum, satim se inde proripuit, dicens: ne balneum b-bito cadens, eum Cerintho nos opprimat . JOha nes autem decessit anno primo Imperii Tra-jani, ut tradit in Chronographia, Genebrardus fuit igitur vetustior Cerinthus. A Carpocrate autem, lecta Gnosticorum oriis
ginem habuit, qui Chri Ihum dicebant, esse Filium hominis, hoc est Iosephi , & Mariae , usresert Tertullianus de Praescriptionibus Cap. XLVIII.His adiungendi sunt Ehionitae, Pauliania Paulo Samosate no , Sabelliani , & Photinus Syrmiensis Episcopus,Pauli Samosatensis discipulus, qui celebriorem fecit sectam suh nomine Photinianorum ; quorum vestigia iamdudum
obliterata , novelli recentaverunt Sociniani, quo-Tum teterrimum , atque exitialissimum dogma est, Iesum Christum esse hominem merum, 1 Maria genitum; it aut ante illud tempus, in rertunnatura, nunquam extitarie: Uocari autem Deum,& Dei Filium , non quod essentia Divina se
praeditus, vel a Deo Patre substanti vh generatus ; sed propter excellentem dignitatem ,&functionem , ad quam ab omni aeternitate dest, natus fuerat . Hos igitur refellere, nune consilium est, PRO.