장음표시 사용
241쪽
L x B E R III. - .22s I. & Lib. VIII. contrii Celsum . Sit igitur hic sinis. Vera Religio est, quae res duimaxat ve ras ad credendum proposiHas habet : atqui Religio , quae Christum M ciliam este Italia it. oc Vetus , Novumque Teltam emam ad credendum proponit, vera Proponit; Christiana igitur Religio vera est ἔ quod erat Probandum .
. De Cultu Religioso. 'Mnes homines , qui de Religione recth
sentiunt . Deum Latria , hoc eli culta servili adorandum esse concedunt; quippb qui
solus est rerum creatarum Dominus , tum ratione creationis , tum ratione conseivationis;
solus enim Deus proprie est , ut dicitur in Sacris Paginis: Ego sum , qui sum: Cetera vero in Deo sunt , & nisi in Deo essent, in nihilum abirent: unde Paulus ad Athenienses r Iu ipso viwmus, movemur , ct fumus. Actorum X UlI. : & bcδt Catholici, etiam Angelis, ac Reatis Cultum tribuant Religiosum, . qua de re mox cum Protestantibus pugnaturi sumus; aliam tamen cultus speciem iis accomodast, quam Duliam vocant, vel Hiperistiam; adoratur enim in Santris ex 'cellentia aliqua , supernaturalis gratiae scilicet,& gloriae . haec tamen creata sulit, & ii Deci in infinitum distant , ideoque adoratio analogica tantum ti ibuitur Qeo . atque aliis; servitus autem soli Deo . Deuteronomii V. Domi-ntim Deum tuum timebis , ct illi soli servies i
242쪽
ars INsτiTUTIONEs I MEOLOGIAE& Apostolus I. ad Timotheum I. Soli Deo honor, o gloria. Hinc, licet apud nos, actus externi adorationis, promiscuh tam Deo , quam Beatis exhibeantur , ut adgeniculatio , vel thurificatio ;tamen sunt quaedam illi Dei propria, ut nullo modo aliis communia esse possint . Huiusmodi est Templorum Dedicatio: neque enim Veteis res , nisi uni Deo Ecclesias dedicarunt ; Martyribus vero memorias , tamquam hominibus mortais , ut tradit Eusebius in oratione de laudibus Constantini ad finem, S. Augustinus Lib. XXII. de Civit. Dei Cap. Io.: unde disseient inter Ecclesias , & Martyria in L. Generali a 3. C. de Sacrosanctis Ecclesiis. Maroria enim dicebantur Templa , quae Deo in Sanctorum nomi ne extruebantur; atque ita Sanctis Templa tribui dicuntur , ut docet S. Iohannes Damascenus Lib. IV. de Fide orthodoxa Cap. I 6.
Quae dicimus de Templis, eadem de Abiaribus dicta putate, quae Deo dumtaxat erigi possunt: idemque de sacrificiis d ctum volumus,
ut patet ex illo Exodi XXV. Iui sacri at Diis,
eradicabitur , praeterquam Domino soli ; v luit enim Deus, cultum saeriseii sibi soli exhiberi . Quae omnia in Libra de Civitate Dei , pas sm explicat Magnus Augustinus, ut lib. VIII.
Cap. a 7. Mis Martyribus Templa , Sacerdotis , Sacra, edi sacrificia constriuimus: quoniam non
eorum, nobis es Deus: honor mus sane memorias eorum, tamquam Sanctor .
Hominum, qui usque ad mortem suorum corporum, pro veritate certarunt, ut innotesceret vero Reli
243쪽
L1nER III. 227 Religio . Et infra: quaecunque igitur adbibentis Religiosorum obsequia in MartFrum locis , Omaamenta sunt memoriarum; non sacra , vel sacris-cra moxtuorum, tanquam Deorum. ibident. Gisaudivit aliquando Fidelitim, santem Sacer tem ad Altare, etiam super Salvium Corpra Martνris, ad Dei honorem , cultumque consWEum , offero tibi Sacriscium Petre, vel Pasis , vel Θpriane Z&e. Similia habet Lib. XII. Cap. Io. S. alibi. De cetero , actus Adorationis exteriores. etiam in sic ris,ith coulassis legimus , ut non possit evidenthr colligi, an cultust Deo delut stribuatur creaturis. De Abrahamo enim legimus, quod ut Deum adoraret, cecidit pronsi in faeiem . Genesis Cap. XVII. : sed Capite sequenti; quum apparuissent ei tres Angeli, e clem modo dicitur adorasse in terram ;& Capta XXIII. Surrexit Abraham , ct adoravit populum T errae , Alios videlicet Heth . Sola igitur inclinatione voluntatis , & Veneratione interiore. Adorationis species distinguuntur. Quod attinet ad Adorationem Dei, nullum est nobis cum Protestantibus dissidium, nisi de Adoratione Eucharistiae: at quoniam ex eo Controversia pendet, an sit merum Symbolum . an Corpus Christi verum; opportunior erit lo-Cus , quum de Sacramentis mentio incidet, ea de re disputandi. Illud in praesenti examinandum suscipimus an adorari De s possit sub Imagine . Calvinus. enim Lib. V. Institutionum Cap. I I. nefas esse, putat, Deo invis bili. & in- Corporeo Imagines assingere corporeas , & vi-fibiles . Ecclesia vero Catholica ejusmodi Imae a gines
244쪽
218 INsTITυTIONEs THEOLOGIAEgines admittit, approbatque : unde Alexander Vlli. in Censura Propositioiuim num. 2 s. illam notat: Patris simulacrum , v fas es Christiano in Templo soliocare igitur erit, Ro manae Sedis iudicium , probatumque Ecclesiae morem, a Sectariorum calumniis vindicare .
Dei Imaginum, licitus est usus.
PRobatur. Deus incorporeus est , tamen ut se hominibus manifestaret, & ad tui cuI- tum alliceret , lae pisiiinb in hominis sormam, hominibus sese videndum praebuit. Ita enim visus Adamo, tanquam homo deambulans, Genesis III. Jacobo, Deum vidit innixum summitati scalae, Genesis XX li I. . Moyses posticam Dei partem, hoc est terga, & humeros aspexit, Exodi XXIII. Isaias Cap. VI. vidit DQminum sedentem super Solium excelsum . Daniel capillos Dei canos, deictabit, & vestem candidam,Cap. VII. Spiritus Dei in speciem Columbaeo conspectus , dum litisius a Iohanne baptizatur , Matthaei IV .r Putas ne, eum errasse , qui Deum tunc sub ea sorina adoravit 3 Non ego, non alii, nisi, qui eo impudentiae processerunt , ut velint Dei consilia in melius verrere: Cur eninui a VParuix, nis ita adorari voluit 3 Ergo rectissim . Ecclesia Imagines illas Imaginibus suis adumbrat ; postquam enim Deus, illa corpora assumpsi, sui copiam faceret, iam illa simulacra Deum repraesent ant de quemadmodum corpora illa
245쪽
L. I B E R - II l. 22ν sumpta, non erant Deus; adoranda tamen erant,
quia Deum referebant; ita & nostrae Imagines, quae speciem illam referunt. Respondet Calvinus, illas Dei apparitioncs in sorma hominis, fuisse praeladium. Incarnationis : Columbam vero llatim evanuisse, ut Ostenderet , Spiritum Dei invisibilem esto . Sed haec frigida sunt . Non enim nunc quaerim 3, quo sine Deus in forma corporea apparuerit , sed an in ea forma pingi possit . Praeterea, non semper visiones illae fuere praeludia Incarnaintionis ; non enim femper apparuit Verbum , quod erat incarnandum, sed interdum i lia Pe r-sona, interdum tota Trias, ut existimat S. Augustinus Lib. II. de Trinitate Cap. II.: siguram Trinitatis esse in tribus Viris , qui apparuerunt Abrahamo , Geness XUIlli; eos enim allocutus est numero singulari, Domine si inveni gratiam
in oculis tuis , ere. Pariterque tres res Ondent, quasi uirus: Revertens, veniam ad te, in
fra dixit Dominus r Num celare potero Abraham , quae gesturus βιm, cte. Quum igitur Scriptura Deo tribuat humanas fu iactiones , ut stare, sedere , ambulare,&e. humana membra, ut caput, manus , Pedes,&α aliaque adjacentia, ut Sedem, Thronum , Sca bellum non est ratio , cur non possit describi pictura , qualis depingitur scriptura . Sic nonnulla videmus , quae corpora non sunt, sed intellectu. tantum percipiuntur . tabellis depicta proponi, ut Iustitiam, Caritatem, Tem Peran
246쪽
a3o INsΤImii ONEs THEOLOGIAE membra tribuit Deo , nullam itule Periculum creari ' nam eadem Scriptura alibi docet,Deum esse incorporeum . Cur enim eadem Scriptura, crrorem picturae averthre non potetit 3 h. tquemadmodum ex Scriptura discimus, membra, quae Deo tiibuuntur , esi e intelligenda in ipsa scriptura ; ita satis est, ut sciamus, etiam in picturis metaphorice Mcipienda esse. Quare ' Tridentina Synodus Se si . XXV. in Decreto de Invocatione Sanctorum , mandat Episcopis , ut doceant imperitam plebem non propterea Divinitatem figurari , quasi corporeis oculis conspici, vel coloribus, aut figuris exprimi possit. Sic citrὲ periculum erroris, X. fe- ab hinc saeculo, permisit Ecclesia Imagines Christi symbolicas in forma Agni, propter illa Johannis verba : Ecce Agnus μι ; & Spiritus Sancti in formam Columbae , vel linguarum ignis ; laudantur enim in Concilio Nicaeno II. Actione IV., & sequentibus . . Inficiari tamen non possumus , quosdam Pictorum abuses, nostram Religionem , Sactariorum ludibrae exposuisse . Quamquam enim hoc genus hominibus
GiiAibet audenia , semper fuit aequa po- testas , '
ut pit Horatius ; hanc tamen licentiam in re-hus sacris, quae aliorum irrisionem Provocare Potest, refraenare omnino deberent . Quum itaque ausi quidam sint , Sanctam Triadem de formibus modis lepingeret vePuni capiti vul-xum triplicem effingentes, vel duo capita, quae
intermedia est columba ; Hinc data occasio MN
247쪽
nistris Hungaricis in opere edito contra Trinitatem Lib. l. Cap. 4., eas imagines colligendi, veluti monstra quaedam iui similibus, lubsannanda exhihent, easque vocant Ge ones, Janos Trifrontes , Ribia , c. Has autem corruptelas resecare debent Episcopi, quos Tri deminum jubet , ne ullam superstitionem in cultu imaginum , vel Reliquiaram irrepere sinant ἔ ampliata us facultate in Ecelesias. etiam EXemptas, ne Imago ulla insolita ibi ponatur, nisi ab Ordinario prius approbetur. γOpponit primo Calvinu; Scripturas. Exodi XX. ait Dominus : Non facies sibi sculptile .
neque omnem similitudinem; tic infiti e Deos aureos , er argentὰor nos faeietis mecum ξ Et clarius Deuteronomii IU.: Memento , quod Dominus Io cuius sit tibi in monte Horeb : vocem verborum
audisti , Imaginem nullam uidisti: obserua ergo teipsum, ne forte deceptus, facias tibi ullam fimilitudinem. t satae XL. Cur similem fecistis Deum paut quam Imaginem ponetis et 8 Et Apostolus
Actorum XVII. 29. Non debemus aestimare auro , aut argento , aut lapidi , sculpturae
artis , ct cogitationis bominis, Divinum esse H
Respondetur ; idcirco vetuisse Deum Iudaeis usum Imaginum, quia quum rudis esset populus, & ad idolati iam proclivis , fici th in eam sententiam abiisset, quod Imagines illae perfectam similitudinem formae , & naturae Dei exprimerent; & sic Deum esse corporeum Pu tassent, quales erant omnes Dii Gentium , inoteL quas versabantur: hominum enim effi gies P adO
248쪽
23a INsTITUTIONEs THEOLOGIAE Madorabant, qucrum e Liam te putahra ostendebantur . At postquam huius erroris metus recesse
sit, & persuasum nobis est , Deum esse immaterialem; quid proh bet habere Imaginem, non dicam Dei , cuius nullum verum potest esse simulacrum, sed illius Limae , sub qua homini-hus se offendere dignatus est Eadem adhibenda eli responso autoritatibus Conciliorum, & Patrum, quas objiciunt. Quum enim S. Augustinus Lib. de Fide , &Symbolo Cap. VII. ait ' Nefas esse Deo symulacra collocare ; intelligitur de Imaginibus, quibus veram Dei naturam eiungere quis velit, quod siae errore fieri nequit; non autem de similitudine analogica , quae homines obtusos ad aliquam Dei notitiam , cultum , & amorem induci r . Ceterum si aliquam errori, vel offen- soni a issem Dei Imagines pia berent; non du-hito, quin ab Feclesia penitus eliminarentur; atque ita exsusari posse puto Catholicos quosdam , ut Durandum , Abulensem , Pere sum , censentes, Imaginem Dei non recth fieri , &m Ecclesa tolerari tantum , non proba Ii. Secundo opponit locum Iohannis IV. ubi Christus ita Samaritanom alloquitur e spiritus
es Deus t ct eos , qui adorant edim, in spiritu ct
seritate oportet adorare.Ergo non in re corporea,
non in ligno , vel pictura, quae sunt doctrinae anitatis, ut air Jerem ias .ap. X non in simu
lacris mιtrs , quae funt Imagines falsae , ct Doctores mendacii , iuxta phrasim Habacuc cap. II.
Respondeo , totam legem esse inspiciendam
249쪽
monIe hoc adoraverunt; θ' vos dieιtis, quia Ier Jobmis ut iocus , tibi adorare tiportet . Jelus autem Praesent iens, mox cess, tutum esse uti umque ritum , hoc est tam Samaritanorum , qui adorabam in monte Cia; laim , quam Judaeorum, qui adorabant Ierosolymis, respondit: Mulier, crede mihi , qaia Cevis hora ,quando neque in inbu'
te hoc , neque in Ierosoldin is adorabidis Patrem. Hinc b sariam, locus hic exponitur . Sanctis Patribus: uno modo a Chr3sost mo, di Cyrillo, qui dccent illud , in Spiritu , dici ad excludendas caeremomas Iudaeorum , quatenus con crates erant; tu Veritcte, quatenus erant umbrae, & figurae rertim futurarum . Altero modo , Teophylaeso, & Sancto Thoma , qui opponunt illud in Spiritu , ritui Iudaeorum , qui praecipuli externus erat, & corporalis ; illud, in Veritate , ritui Samaritanorum , qui salsus erat,& erroneus : illi enim & Deum, & Idola smul colebant . Sensus igitur est , ritum Christianorum fore praecipue spiritualem , & ab omni errore purgatum ; sed quemadmodum ritus spiritualis, non excludit caeremonias corpCrat νε .quetenus prosunt ad spiritualem cultum pio- movendum; ita adoratio Dei in Di risu, non e X- cludit imagines, quatenus homines memores L '
ciunt, & quasi monitores sunt spiritualis ado
250쪽
PROPOSITIO SECUNDA . Angeli Dei , & in se, & in Imagine
sunt adorandi. ΡRobatur quoad primam partem . Genesis XIX. habetur, quod quum Loth vidisset
duos Angelos, ivit obviam eis, adoravitque pro
xtis in Terram. Similia de Abrahamo dicuntur, Capite praecedenti. Verum hi textus, non adeo sunt expressi : possunt enim Sectarii respondere , Abrahamam , & Loth non cognovisse ab initio eos esse Angelos , sed hominetes fortassie Putarunt, ideoque intelligenda sunt haec loca de Adoratione tantum civili ; itaque proferamus autoritates, quae cavillationibus hisee non suiu obnoxiae.
In Cap. XXII. Numerorum scriptum est ': vrruit Dominus oculos Balaam , ct vidit Angelum flantem in via evaginato gladio , adoravitque eum pronus in terram. Hic certh non prius adoxavit , quam Angelum esse cognovit: ridiculum autem est dicere , Angelis deberi civilem cultum , non religiosum. Praeterea in Cap. V.IO-sae : quum vidisset hie virum stantem nudato gladio, ait et Noster es , an adversariorum p qui respondit; nequaquam , fusum princeps exercitus Domini ei Eteontinuo Iosue cecidit pronus in te rram, de adorans, ait, &c Ubi manifesti agnoscitur media illa species Adorationis, quam n