장음표시 사용
151쪽
huius saeculi labores & certamina, ad aeterna praemia meruit introduci, propriae pertinent. Ibi etenim periecti solumodo, & immaculati atque ab omni labe iniquitatis castigati, ingrediuntur. Non enim intrat in illam ciuitatem alia quid coinquinatum faciens abominationem & mendacium: sicut in Apocalypsi scripsit Ioannes.Vbi malleus,& securis, & omne foramentum non auditur. quia. hic tundimur aduersitatibus, ct disciplina ueritatis exercemur, ut illic locis imo: I xta meritum congruis disponamur,&castigatione cessante, solo amoris gluti- . no quo ad inuicem copulemur; uno impleti spiritu persundamur. OSTIVM lateris medii in pariete erat domus dextrae,&per cochleas ascen debant in medium caenaculum,&a medio in tertium. Quidam,hunc locum inala intelligentes, putant ostium templi a meridie fuisse, non attendentes, quia si hoc significare uoluisset, scriptura non ita diceret: Ostium lateris medii, in parte erat domus dextrae,sed ita potius simpliciter: & habebat domus ostium ad meridiem. Nunc autem longe aliud significat: Pars namque domus dextrae, istus templi meridianum dicitur, in cuius parte orientale ostium erat in ipse a gulo factum iuxta terram, in quod introeuntes, statim ad altiora gradatim ascendebant. Habentes uiam ascensus per ipsa parietis interiora, donec ascenderent ad medium caenaculum, &a medio peruenirent ad tertium. Nec dubitandum, quam libet hoc scriptura non dicat: quia sic ascendentes ereberrimas habebanta meridie senestras, quarum luce per omni), de sine offensione iter agerent: qui nimirum locus, proprie ad corpus dominicum, quod de uirgine sumpsit, respicit. Ostium namque lateris medii, in parte erat domus dextrae, quia defuncto in cruce Domino, unus militum lancea latus eius aperuit. Et bene in parte domus dextrae, quia ad dextrum eius latus a milite apertum, sancta credit eccle
best aut uulnerauit , sed aperuit, uidelicet quas ostium lateris medii, per quod n ' caelestia panderetur. Denique ita subiunxit: Et continuo exivit san-gius de aqua. Aqua scilicet, quo abluimur in baptismo, de sanguis quo consecramur in calice sancto. Per hoc namque ostium nobis est ascensus in medium c naculum, & a medio in tertium, quia per fidem & mysteria nostri redemptoris, depraesenti ecclesiae couersatione, ad requiem animarum post mortem ascenditimus, rursum l. de requie animiram adueniente die iudicii in ad immortalit tem quoque corporum, quasi in tertium caenaculum, sublimiori prosectu penstrabimus , ex quo in magna amborum, & corporis uidelicet & animae beatitudine, perpetuo uiuamus. o quide iter inuisibiliter. agebatur, ita ut soli hoc qui intrauerant nossent, qua uis ipsum osti si etiam foris positi uiderent: quia nimira, & celebrationes sacramentorum, etiam reprobi possunt intueri, uerum arcana fidei intimae, gratia dilectionis, nullus nisi qui per haec Doia n.a mino duce ad caelestia scandit agnoscit. Qui enim dicit se nosse Deum,& mandata eius non custodit, mendax est. Notanda sane, quod triginta cubiti altitudinis, de quibus supra legitur, usque ad mediu caenaculuaddebantur quousqueo: m. 'porticus quae erat circa templum ab austro, & aquilone,& occasu, tectum perii niebat: ut Iosepho narrante didicimus. Denique, usque ad supremum templi tectum , alii sexaginta cubiti numerabantur, & uc tota altitudo domus iuxta libru
Paralipomenon, in centum uiginti cubitos consummata est. Porticus quoque, - o frontem templi ad orientem , iuxta fidem praefati uoluminis, ean-
cubitorum summam in altitudine habebat: qui uidelicet liber, illas de qui bus praediximus porticus circa templum, cellaria uocat,&cubicula. Dedit ause inquit David Salomoni filio suo descriptionem porticus templi, de cellari
152쪽
rem &Cesiaculi& cubiculorum in abditis, & domus propitiationis. Vbi etiam
exteriorum domorum, quae erant extra atrium sacerdotum in circuitu templi fecit mentionem, cum protinus adiunxit: Necnon de omnium quae cogitaue- ο
rat, atriorum & exedrarum per circuitum, in thesauris domus Domini ,&in thesauris sanctorum. Quod autem omnis altitudo templi centum uiginti fuit cubitorum, ad idem sacramentum respicit, quod ex primitiua Hierosolymis Ecclesia, post passionem, resurrectionem , & ascensionem Domini in caelos, in hoc numero uirorum, gratiam Spiritus sancti accepit. Quindecim namque, quae ex septem & octo constant, solent nonnumquam ad significationem reserri uitae quae nunc in sacro baptismo geritur animarum fidelium: perficietur autem in fine saeculi, re urrectione corporum immortalium . Ipsa autem quindecim , in trigonum ducta, idest cum omnibus suis partibus annumerata, centum uiginti essiciunt: quapropter apte numero centenario & uicenario, magna et elorum beatitudo in sutura uita designatur. Apte etiam in hoc tertium domus Domini maculum consummatur: quia post praesentes fidelium labores, post acceptam in futuro requiem animarum, plena totius Eeclesiae felicitas in resum
rectionis gloria complebitur. ET AEDIFICAVIT domum,&consummauit eam . Texit quoque domum laquearibus cedrinis.) Laquearia quid sunt laquearia sunt tabulata, quae magno decore composita& ornata, ab inferiore parte trabibus assiguntur:&quia ter geminae altitudinis domus Domini ficta erat, terna nimirum habebat laquearia. Quid autem aptius per laquearia , quam sublimiores quosque in sancta Ecclesia iustos, significari credamus duorum opus& doctrina cunctis in exemplo proposita, quas longius in alto
praeeminent, quo'. suis intercessionibus di exhortationibus animos infirmorum, ne intentationibus deficiant. protegunt. Quae nimirum laquearia recte cedrina esse describuntur. Cedrus namque arbor est imputribilis omnino naturae, odoris iucundi, aspectus nitidi, serpentes accensa nidore fugans ac perimens. Quae uniuersa perfectis quibusque conueniunt, quorum insuperabilis
est patientia, fama uirtutum eximia, praesentia cunctis gratissimai in boni, auctoritas, ad reuincendos, consutandosq. eos, qui ueritati resistunt, constantis. sina: qui & in hac uita & in futura, singulari prae ceteris sanctis eminentia, sultigent. ET AEDIFICAVIT tabulatum super omnem domum, quinque cubitis altitudinis.) Loriculas significat, quae in supremo domus tecto per circuitum erant fictae, ne quis ad altiora perueniens, repente laberetur ad ima: quod in omni domo quam quisque aedificaret, Moyses fieri praecepit : Cum aedi tria. ,,
ncaueris, inquiens, domum nouam, Acies murum tecti per circuitum, ne sundatur sanguis in domo tua, & sis reus labente alio & in praeceps ruente. Haec au . . item tabulita siue loriculae, supra sunt latera uocata: ubi cum dictum esset,
ET AEDIFICAVIT super parietem templi tabulata per gyrum, in pa-
rietibus domus per circuitum templi & oraculi: Continuo subiunctum est ET FECl T latera in circuitu.) In quibus nimirum lateribus intellextimus diuina esse praesidia designata, quae nos, in hoc adhuc iaculo laborantes, ac pro captu nostro ad superiora nitentes, quotidie ne deficiamus adiuuant. Bene autem hoc supremum tabulatum, in tecto domus Domini, quinque cubitis altum esse memoratur, quia nimirum ita nos in illa patria diuinae praesentiae claritas adimplet, ut nihil aliud uisus noster, nihil auditus, nihil olfictus, nihil gustus, nihil tactus dulce habeat, nisi diligere Dominum Deum nostrum ex Mob. Iatoto corde, tota anima, tota uirtute, diligere & proximum tamquam nosmet D t..i M. ET OPERUIT domum lignis cedrinis. Supremum ipsum M domus
153쪽
domus tectum dicitur, idest, tabulatum illud, quod iupremis trabibusTuper positum erat. Non enim habebat templum culmen in superioribus, sicut nec tabernaculum, sed erat aequale: quo modo omnibus in palaestina& Aegypto domus aedificantibus , lacere moris est. Idipsum autem hoc tabulatum, quo operuta est domus: quod & laquearia designat, id est, eximios quosque in resurrectionis gloria uiros, & singulari sanctitate, ad ipsum uirtutis apicem peruenientes :de quorum uno dicitur, Inter natos mulierum, non surrexit maior Ioanne
letissa, cuius hic compar est magnitudinis scire uis audi quid patri ipsus, angeus ait: Et ipse praecedet ante Dominum, in spiritu de uirtute Eliae. ET AEDIFICAVIT parietes domus, intrinsecus tabulatis cedrinis, a pauimento domus usque ad summitatem parietum, & usque ad laquearia op xuit lignis cedrinis intrinsecus. Intrinsecus quidem, domus cedro erat uiniurat Nam Brinsecus tanto nitore lapis ipse, de quo facti fuerat, fulgebat, ac si calculo esset candido tecta. Iuxtasensus uero mysticos, parietes templi, sunt fidelium populi, ex quibus sancta uniuersalis consistit Ecclesia, quorum dilatatione per orbem, latitudo desgnat parietum: spem uero& intentionem omnem ad caelestia erectam, longitudo . Vel certe altitudo parietis. quae ex ordinibus lapidum super inuicem postis constat, praesentis statum Eccle sue significat, ubi electi superfundamentum Christum omnes aedificati, sibi inuicem in ordide, pettemporum curricula succedunt, seseq. inuicem portantes, legem Christi, quae est caritas, adimplent. Dum enim qui nunc a praecedentibus erudiuntur magustris, rursum ips alios erudiunt, quasi super inuicem positis ordinibus, quique lapidum uiuo . in domo Dei,sic ab aliis fixa constantia portantur, ut ad portandos alios & ipsi suificiant, usque ad ultimos qui in fine mundi nascituri sum iustos: qui quasi in summo domus Dei cacumine locati, docentur quidem & portantur ab aliis. Sed quos doceant, quoriimue fragilitatem tolerent, ipsi non habent. Qui uides iret parietes intrinsecus tabulatis cedrinis operiuntur, cum corda fidelium amore virtutum redundant. Sicut enim cedri natura, perfectos limmines , ut supra docuimus, typice denunciat: ha etiam locis opportunis cessitudinem uirtutum, quibus ad eandem persectionem uenitiar, non immerito designat. Teguntur autem omnia lignis a pauimento domus, usque ad summitatem parietum, de usque ad laquearia: cum Electi a primis fidei rudimentis, usque ad persectionem bonae actionis, de usque ad ingressum patriae caelestis, a bonis insudare non desistunt operibus: cum a primis iustis usque ad ultimos in consummatione seculi, omnes uirtutibus student, quarum merito uere ualeant protestari, quia Christi bonus odor sumus, Deo in omni loco. E T texit paulinentum domus tabulis abi iαὶ Hoe quo modo fictum fit, plenius in lib.Paralipomenon explicatur . ii ii se iptum est: Strauit quoque pauimentum templi, pr tiosissimo marmore decore mulio. Vnde pater, lata tabulas abiegnas qui bras pauimentu tegeret, nequaqua in terra posuit, sed primo illud marmore praetexit,acdeindet bulas marmori superposuit, ac tertium his duobus auri uestitum superaddidit, insequentibus legitur. Sicut autem latitudo parietis, in altum exurgens, atque usque ad laquearia perueniens, prosectus uirtutum quibus electi ad regnum castella perueniunt, uel certe ipses electorum choros, sibimet per tempora uaria succedentes, ni scant: ita inualitas pauimentic6corditer e runde uoralitatem, qua in temporali adhuc uita positi, secialiter invicem caritate dictante conuinamur, non immerito demonstrat. Quod uidelicet pauimentum s etiosissimo erat marmore stratum, decore multo. Idemq. marmor in
hoc tabulis tectura abi vis, quia nimirum uita iustorrum, primo Mei sicinum
154쪽
mmunicii da in eorde, ac deinde spiritualium uirtutum latitudine, adornanda est in opere: Alioquin quid utilitatis habebat decus marmoris pretiosissimi liugnorum tabulis obtectum, si non mysticum aliquid tacite signanat ξ hoc est bonorum amplitudine operum, sortitudine fidei intemeratae suffulciendam doceabat: Abies uero propter altitudinem sui .&robur diu durabile. mentem ei ctorum insima quaeque desideria spernentem, & caelestium contemplationi semper intentam, uirtute quoque patientiae singulariter excellentem, non incongrue demon strat: Auri autem laminae marmori ac tabulis abi nis superpositae, ipsa est latitudo caritatis, de corde puro,& conscientia bona,& fide non ficta, quae, sicut aurum aliis pretiosius est metallis, ita ceteris eximior uirtutibus,
in templo Dei singulari luce refulget. AEDlFICAVIT quoque uiginti cubitorum ad posteriorem partem templi tabulata cedrina, a pauimento usque ad superiora : & secit interiorem domum oraculi in sanctum sanctorum ΘPosteriorem partem templi, occidentalem diciti Ab ortu enim solis ingressum habebat templum, de ab occasu domum interiorem, hocest sanctuis sanctorum ingrediebatur. Quod autem tabulata,quae interiorem domum ab exteriore separabant, a pauimento usque ad superiora esse dicuntur aedificata , non usque ad laquearia, quae triginta cubitis erant in sublime a pauimento suspensa, ut supra iam dictum est sed tantum usque ad cubitos uiginti altitudinis, ut in sequentibus aperte legitur intelligendum est: reliquum uero erat super haec tabulata apertum & inane usque ad laquearia, cubitorum decem altitudinis, & cubito. rum uiginti longitudinis, iuxta latitudinem domus: per quam nimir si ianuam, sumus incensorum de altari thymiamatis, solebat in sancta sanctorum ascendere, atque ad arcam Domini operiendam penetrare . in qua distinctione domus Domini, patet figura mysterii:&Apostolo exponente luce clarior est, quia prior domus, in quam semper introibant sacerdotes sacrificiorum ossiciacosummania tes, praesens est Ecclesia, ubi quotidie piis insistentes operibus, Domino sacrificia laudis offerimus. Interior uero domus, quae ad postcriorem partem templi erat iacta, ipsa est promissa nobis uita in caelis. Exterior quidem haec conuers tu, nostri exilii: interior uero est, quae in praesentia regis summi, ubi perpes beatorum & angelorum & hominum solemnitas agitur. Vnde de ea, benemerito seruo dicitur: intra in gaudium Domini. Sed haec posterior est tempore, quia post huius saeculi labores, ad illius ingressum perducimur. Tabulata autem quae utramque domum ab inuicem diuidunt, ipsa sunt claustra caeli, quorum no bis apertionem quotidie suspiramus:& quantum Dominus donauerit, pia semper
instantia, donec aperiantur&intrare liceat, pulsamus. Vbi etsi necdum ante solutionein corporum intrare permittitur , apertam tamen habemus ianuam diuinae pietatis, qua orationum nostrarum, eleemosynarum, ieiuniorum, ceterorumq. operum bonorum thymiamata, praemittamus. Hinc est enim quod
parietibus cedrinis domus interioris aedificata, ianuam habet in superioribus per totum , ubi sumus incensorum intraret, quia oculi Domini aperti sunt super domum eius nocte ac die, & aures eius in orationes seruorum suorum intendentes : & hoc per linam latitudinem difflata per orbem Ecclesiae: Altare namque thymiamatis, quod in domo quidem exteriori, sed prope milium stabat domus interioris, typus filii perfectorum , qui carne quidem adhuc in mundo retenti, sed omni desiderio sunt ad caelestia suspens: & uslut incenso thure, sumum ascendentem in sancta sanctorum emittunt, quia superno amore lagrantes , crebris orationum uocibus aures sui pulsant au-M , ctoris.
155쪽
Doris . apertoi'. late ianua sumus incensorum in superioribus uenit : quia quanto munitiores quique in terris, &quasi uiciniores caelesti patriae commmrantur, tanto citius cuneut quae poscunt, accipiunt. Bene autem interior domus uiginti cubitis longa sisa est, propter mysterium scilicet geminae dilecti'
nis, de quo& supra diximus 3 quae in hac interim uita ex parte maxima essi dorum mentes illii strati sed in illa patria, cessantibus aliarum uirtutum operibus , sola perpetuo regnat. PORRO quadraginta cubitorum erat ipsum templum pro foribus oraculi. Diximus ipsum templum pro soribus oraculi praetentis Ecclesiae typum gessisse. Vnde recte quadraginta fuit cubitorum, quii numerus saepe in significatione ponitur praesentis fidelium laboris, quo modo quinquagenarius in significationem futurae quietisti pacis . Denario namque
numeri continentur praecepta, quorum obseruatione ad uitam peruenitur.
Donario aeque significatur ipsa, quam desideramus&pro qua laboramus, uita perennis. Quadratus uero est mundus, in quo pro acquirenda eadem uita ce tamus : Vnde Psalnusta congregandam Ecclesiam de sentibus praeuidens, at ios bat: De regionibus congregauit eos, a solis ortu de occasu, ab aquilone & mari. SED &cedro omnis domus intrinsecus uestiebatur, habens tornaturas suas, & iuncturas fibrefactas, & caelaturas eminentes.) Diximus de cedro uod insuperabilem uirtutum uenustatem signaret: quo nimirum ligno omnisomus Domini intrinsecus uestiebatur, cum corda iustorum solo bonorum operum amore nitescunt. Habet q. domus in tabulis cedrinis tornaturas suas de iuncturas fabreficias, cum idem electi sese adinvicem pulcherrima caritatis copula connectuntur: ita ut cum innumera si multitudo fidelium, unum tamen cor, unam habere animam, pro communis fidei ac dilectionis societate, meri-ρ to dicantur: Namque tornaturae, quae iuncturis tabularum apponebantur, ut unum ex omnibus fieret tabulatum, ipsa sunt ossicia caritatis, quibus adinviucem fraternitas sancta copulatur, atque in unam Christi domum toto terraru orbe componitur. Quae etiam domus habet caelaturas eminentes, cum opera
uirtutum sancti nequaquam occulto tegunt, sed manifesta expressione Miis omnibus quales sint ipsi, quid agant, in exemplum uiuendi proserunt. OMNIA cedrinis tabulis uestiebantur, nec omnino lapis apparere poterat in pariete. Et lapides parietis sue pauimenti, & tabulae, & aurum, sanctorum in Ecclesia uitam omnia designant, sed ea utique distinctione, cum pariter ponuntur , ut lapides uiui sint sancti, sertitudine fidei in una eademq. regula sibimet adglutinati. Tabulae cedrinae siue abiegnae, sunt sancti, latitudine uariarum uirtutu secundum donationes Spiritus sancti, in una eademq. sibimet fide ait rutrum connexi . Auri laminae runt sincti supereminente scientiae inritatem habentes, huiusq. fulgore gratissimo adinvicem congaudentes: Quae tria be tus A postolus una sententia complexus est, dicens: Nam in Christo Iesu neque circumcisio aliquid ualet, neque praeputium, sed fides quae per dilectionem operatur. Fidei namque inuictae, lapis figuram tenuit; Cedrus actionis odoriserae; Aurum, transcendentis omne dilectionis. Vestit q. lapideus paries tabulis cedrinis , cum professo fidei bonis ornatur operibus, ne otiosa iudicetur esse,aut mortua. verum quia lex in lapide scripta, doctrina uero euangelii, per lignum est Domini pallionis confirmata: unde& populus ille lapide circumcidebatur in praeputio, nos fgno crucis consecramur in fronte. Possunt non incongrue parietes templi lapidei, siue pauimentnm pretiosissi- marmore stratum , eorum , qui in lege fidelita ac persecte uixerunt,
156쪽
typum tenere. Tabulae uero cedrinae siue abiegnae, noui testamenti iussos india care, qui uolentes post Dominum uenire, abnegant semetipsos,&,sumpta cru- μ rce sua quotidie, sequuntur illum. Et qu triusque temporis sustos, comm 'a'. ct .nis gloria superna manet retributionis, lapidibus ac lignis pretiosis tertia est simcies aurearum adiuncta laminarum. Nec contrarium debet uideri, quod supra diximus, porticum, quae erat ante templum, antiquorum figuram gestare fidelium, ipsum uero templum, eorum qui post incarnationis Dominicae tempus in mundum uenerunt: porro domum interiorem, regni caelestis gaudia, quae utris que iustis dantur figurare. Nunc autem dicamus parietes lapideos antiquum Dei pIulum, tabulata cedrina nouum, aureas laminas utri u ue in caelis praemia designare: cum iidem parietes templi & in porticu, & in ipso templo di in ranctis sanctorum pari fuerint modo, de lapidibus&lignis de auro compacti . t Multiplex namque est in diuerss rebus earundem repetitio figuraru . Sed& hoe vicendum, quia fuerunt & in lege & ante scriptam legem plurimi qui legaliter flat/Onamo deseruirent, non occidentes, non fornicantes, non surtum secte fites, 'Non falsium testimonium contra proximum loquentes, honorantes patrε es m
trem, & diligentes proximos sicut seipsos, hi ad parietes porticus lapideos pertinebant. Fuerunt alii, qui maiori persectione, residiis mundi negotiis, & assumpta cruce sua, sequebantur Dominum: quod Apostolus scribiti Ludibria & uer Σ ..., bera experti, insuper&uincula Sc carceres, lapidati sunt, secti sint tentati sunt. in occisione gladii mortui sunt. Circumierunt in melotis, in pellibus caprinis, Dentes, angustiati , afilicti, quibus dignus non erat mundus. Hi qui ante mani Dilata tempora euangelii, uitam duxere euangelica, non aliter atque ante ingretium templi tabulata cedrina in porticu fulgebant. Quos utrosque quia idem regnum caeleste communiter , quamuis in mansionibus discretis, recipit. quasi porticus templi, post lapides & cedrum , intrinsecus est auro cooperta. Sunt inhoe tempore perplures qui legalibus contenti praeceptis qua supra commemorauimus) sufficere sibi credunt tantum, s ad uitam uenire mereantur. Sunt alii. qui ad perfectionem non desides, uenditis ouae habent omnibus, s uuntur Dominum: memores promissi illius , quod tali us in resurrectio Mon solum uita, sed de specialem praedixit honorem esse tribuendum: Amen dico uobis, ininduos qui secuti estis me, in regeneratione cum sederit filiis hominis in sede maiestatis suae, sedebitis& uoxsuper sedes duodecim, iudicantes duodecim tribus Israel. Hi ad parietem templi albo de lapide sectum, illi figuraliter ad eedrina per t. tinent te ulatai utrique praemia a Domino perpetuae lucis quas auri laminas quibus decorentur expectant. Sunt in adytis lapides pretiosi, sint tabulae ligni: aromatici, utraqueauro cooperta; quia&illi qui in lege Domini immacusatiri ambulauerant, & qui gratiam euangelii persecte susceperan t pariteraeterna uita perstuuntur, OR AC VLVM autem in medio domus in interiore parte Iecerat, ut poneret ibi arcam scederis Domini :) Hoe superitis praeoccupando opositum est, quia uidelicet interior domus secreta patriae caelestis, arca foed tris Dominum saluatorem, in quo solo foedus pacis apud patrem habemus, designaret: qui nostresurrectionem suam ascendens in caelum, carnem quam de uirgine sumpserat, in patris dextera collocauit. i PORRO OR AC VLVM habebat uiginti cuiatos longitudinis, & triginta cubitos latitudinis,&uigintii 'cubitos altitudinis. Quod dicitur uiginti cubitos altitudinis, parietem Q / agnificat cedrinam, qui oraculum, idest, sancta sanctorum ab aede exteriori segne δε fabati sicut & supra diximus. Oraculum uero, ubi erat arca, habebat uicenos cu itos in longitudine, de latitudine,&altitudine, idest, perquadrum i quia in
157쪽
superna illa patria ubi regem in decore suo uident oculi sanctorum, sola carita 'diuinae ac statern n otia per omnia sulgent: quod sequentibus quoque ue bis astruitur, cum dicitur i E T operuit illud atque uestiuit auro purissimo.
Quod est aperte dicere, quia supernae moenia ciuitatis, gratia caritatis implevit. SED &altare uestiuit cedro. Altare dicit thymiamatis quod erat ante oraculum. De quo paulomst subinfertur. SED dcto tu altare oraculi texit auro. Vnde intelligi datur, quod idem altare de lapide quidem suetat semim, di cedro uestitum, ac deinde auro coopertum. similitat autem typice perfect rum uitam iustorum, qui quasi in uicinia oraculi iunt positi, quia, desertis infirmis delectationibus, de solo regni caelestis ingressu curam omnem impediunt. Vnde bene in hoc altari non carnes uictimarum, sed sola incendebantur thymiamata, quia tales non adhuc peccata carnis, & illecebras cogitationum in se ma ctare opus hastat, sed tantum orationii spiritualium & caelestium desideriorum odoramenta, per ignem interni amoris in conspectu sui conditoris offerunt.' D OM VM quoque ante oraculum uestiuit auro purissimo, & aflixit laminas clauis aureis. Domum ante oraculum, praesentis Ecclesiae.typum tenere diximus, ubi ita redemptoris nostri amore flagramus, ut necdum ipsum uidere . iacie ualeamus ad facie. Vnde apte domus haec auro quidem purissimo coope ta, sed interposito erat medio pariete ab oraculo secreta. Oraculum namque uoa. να- Π0Π-, qui Uuperna patria, & angelorum nobis uilio atque al- 3 locutio, di ipsa Dei praesentia reuelabitur. Domus ergo ante oraculum , auro tecta est, quia persecti quique iusti in hac uita, ubi necdum palam de patre audire , idest necdum palam patrem uidere queunt, fidem & opus iustitiae diuin' ornant amore, per quem plenam Dei cognitionem mereantur attingere. Laminae auri, quibus operta est domus, operationes sunt multi seriae pietatis, quas in o
sequium uel sui creatoris duel faternae necessitatis, amor c us exhibet. Claui aurei quibus erant arixae laminae, ipsa sunt praecepta caritatis, siue promisia aeternae claritatis, per quae in exercitio studioq uirtutum ne deficiamus, donante σε ' Christi gratia, continemur . Vnde bene de eisdem clauis in libro Paralipomeno scriptum est: Seda clauos secit aureos, ita ut singuli claui siclos quinquagenos appenderent. Quinquagenario namque numero solet in scripturis remissio peca lotqi Iunx,&gratia Spiritus sancti,& requies aeterna figurari. Et quinquMen i siclorum claui singuli, quibus laminae auri assigebantur in parietibus mus Domini. Quia nimirum uerba caelestia, quibus in amore bonorum ope rum proficimus, & conferreamur, ueniam nobis promittunt peccatorum, g
V tiam sancti Spiritus, & sabbatismum in futuxo pollicentur aeternum. Et hi quia l hit'. deui sunt claui dilectionis. Sunt uer alii laui timoris, quibus incipientes qui- necdum ad persectionem perue ientes, illecebras vim , carnaliumq.
. uoluptatum mortificant. Illi uidelicet sermones ueritatis, sinstitutione carnem nostram crucifigere cum uitiis & concupiscentiis docemur: qu s habere data. ri 2 deiiderabat Propheta, cum ait : Confige clauis a timore tuo carnes meas, a iu- diutis enim tuis timui . Qui rursum ad persectiora perueniens, dicit de clauis di-lcistionis: Mihi autem adhaerere Deo, bonum est. NIHILQ. erat intem plo quod non auro tegeretur. Sed & totum altare oraculi texit auro. Deaur 'via , laesi quippe porticus ante templum, quia patres ueteris temimenti, Deo per caritatem placuerunt. Deauratu est ipsum templum, quia eadem ipsa caritas Deis diffusa est in cordibus nostris, per Spiritum sanctum qui datus est nobis. Dea
158쪽
rata est domus interior, quia in superna patria sola caritas regnat: sed ibi eo u rius & securius, quo praetens ipse Deus, qui est caritas, uidetur: ibi eo certius, quo ipse mediator Dei & hominum, qui lotus paternorum est conscius secret riim, uelut arca testamenti semper aspicitur. od autem caenacula quoque t eta sunt auro, ad eundem sensum respicit. Sicut enim interior domus sancta sanctorum ubi erat arca, internam sanctorum uitam in conspectu sui conditoris &redemptoris significabat, iuxta illud Psalin. Abstodes eos in abscondito uultus Psalm rotui, a conturbatione hominum ita caemcula in alto, eandem uitam, hocest in caesis esse,&non in hoc mundo designat, dicente Apostolo: Quae sursum sunt quaerite, ubi Christus est in dextera Dei sedens: quae sursum sunt sapite, non
uae super terram. ET secit in oraculo duos Cherubim de lignis olivarum o l
ecem cubitorum altitudinis. in Cherubim, sicut propheta Iezechiel aperte de- lclarat, angelicae dignitatis uocabilium est: numeroq. singulari Cherub dicitur, AM 9 L .Hqrali Cherubim. Vnde aperte in figuris, Cherubim qui erant in oraculo Aeli, Oangelica ministeria quae conditori suo in caelis semper Astunt, possunt intellia ,
gi. Qui recte de lignis olivarum facti esse perhibentur, quia nimiru uirtutes angelicae gratia Spiritus sancti, ne umquam ab amore Dei arescant, unctae sunt.
Decem autem sunt cubitorum altitudinis, quia denario uitae aeternae struuntur,
habentes inuiolatam in se sui conditoris imaginem seruatam , perpetuae sanctita . . ri II ,
iis ex iustitia&ueritate qua in prima condicione perceperunt. Denarius naque decem obolis constat,& continere in se nomen regis & imaginem consueuit.
apropter&figurae regni caelestis aptissime congruit, ubi& angeli sancti ad . mari imaginem sui conditoris ad qua facti sunt semper manent Relecti homines ima iginem, qua peccando amiserant, recipiunt. QUINQUE cubitorum ala Cherub una, & quinque cubitorum ala Cherub altera, idest decem cubitos ha- , t γ bentes a summitate alae usque ad alae alterius summitatem. Alae cu in sanctorii hominum figura ponuntur, uirtutes fignificant eorum, quibus ad caelestia sem- ν per uolare, atque in his conuersation m delectantur habere. Cum uero insignificationem angelorum ponuntur alae,quid aptius quam gratiam demonstrant perpetuae & inde titiae felicitatis eorum,qui semper in caelestibus in ministerio sui persistunt auctoris Vel certe, quia leuitate spiritalis naturae sunt praediti, ita ut ubicumque uoluerint statim quasi uolando perueniant,& hic cum alis figurati, di prophetis sunt cum alis ostens . Bene autem dicitur, Quia quinque cubitor uiuerit ala Cherub una, & quinque cubitorum ala Cherub altera: ou niam uirtutes angelicae legem Dei quae in quinque libris discripta est, indefessa deuotione custodiunt, diligendo uidelicet nominum Deum suum ex omnibus uiribus suis,&proximos tamquam se ipsos. Plenitudo enim legis, caritas est. . . sProximi autem eorum ,&ipsi adinvicem, sunt angelici spiritus,&homines ei cti eorum aequi conciues. Cherub unus & utraque ala, eiusdem mensurae perhi- , betur: quia uidelicet eadem ipsa deuotione qua sese alterutru in Deo diligunt, nostram quoque ad se ascendentium societatem desiderant. Sicq. simulatae decem cubitos complent, cum in geminae caritatis exhibitione, angeli de conditoris sui praesentia laetantur. DECEM quoque cubitorum erat Cherub secundus mensura pari ,& opus unum erat in duobus Cherubim, idest altitudinem habebat unus Cherub decem cubitorum, & similiter Cherub secundus . Duo erant facit Cherubim, propter, consortium eiusdem, de qua loquimur, ritatis lignificandum, quia minus quam inter duos caritas stare non retest. Vn--μ de & saluator binos ad praedicandum discipulos mittere curauit, ut tacite doce- .ret eos, qui uerbum fidei praedicarent, uirtutem dilectionis ante omnia esse te nendam
159쪽
nendam. uniusq. mensurae & operis erant duo Cherubim, quia disparilitas ubluntatum siue cogitatuum in se a patria nulla est: ubi una omnes eademq. Dei praesentis uitione&gloria illustrantur. POS VIT in Cherubim in medio templi interioris. Extendebant autem alas suas Cherubim, & tangebat ala una parietem, & ala Cherub secundi tangebat parietem alterum: alae autem alterae in media parte templi se inuicem contingebant.) Manifestum est ex his quae praedicta sunt, quare Cherubim in medio templi interioris sint positi, quorum habitatio est semper in caelis. Extendebant autem alias Cherubim quasi ad uolandum, quia spiritus angelici semper habent animum, ad obsequium diuinae uoluntatis paratum. Quod uero ala una tangebat parietem, & ala Cherub secundi alterum parietem, aci illam caritatis adni inistrationem quam nobis exhibent angeli pertinent. Quod alae alterae in medio templi se inuicem contingebant, eam dilectionis gratiam qua se alterutrum complectuntur exprimit. Bene autem sequitur, TEXIT quoque Cherubim auro,&omnes parietes templi per circuitum sculpsit uariis caelaturis& torno. Et secit in eis Cherubim de palmas ct picturas uatias, quasi prominentes de pariete & egredientes. Sed & qauime tum domus texit auro intrinsecus & extrinsecus. Et in ingressu oraculi fecit ostio Iade lignis olivarum, postesq. angulorum quinque, &duo ostia de lignis oliuarum. Et sculpsit in eis picturam Cherubim et palmarum species, & anaglypha ualde prominentia, detexit ea auro, & operuit tam Cherubim quam palmas &cetera auro .. Fecitq. in introitu templi postes de lignis olivarum quadragulatos, de duo ostia de lignis abiegnis altrinsecus . de utrumque ostium duplex erat, & se inuicem tenens aperiebatur. Et sculpsit Cherubim & palmas, & caelaturas ualde eminentes, operuitq. omnia laminis aureis opere quadro ad regulam. E t reliq. Texit inquam in Cherula imauro, quia& naturam eorum conditor immortali claritate sublimauit,&mentem uera dilehionis atque humilitatis luce repleuit. Notandum sane quod Moyses, dum tabernaculum faceret, secit & duos Cherubim aureos, quos posuit in propitiatorio, quod erat super arcam. Salomon autem addidit alios duos multo maiores quos in templo poneret, sub quorum alis arcam in medio poneret cum propitiatorio & Cherubim prioribus.Sicq. factum est,ut in tabernaculo quidem essent Cherubim duo, in templo autem quattuor: ad unam uero eandem' significationem utrique pertinent. Sed repetitum est opus, atque augustius tactum per Salomonem, ut typice doceretur, quia multiplicata post incarnationem Dominica Ecclesia, latius esset gentibus sublimitas caeli ciuium pandenda: qui sic conditorem de collato sibi munere beatitudinis collaudant, ut de nostra quoque ereptione atque ad eandem beatitudinem' introductione congaudeant. EXTENDUNT.enim alas adinvicem super arcam .ὶ Cum ad laudem Domini saluatoris reserunt bonum omne quod acceperunt. EXTENDUNT alteras alas ad parietes oraculi. ὶ Cum san ctos etiam homines secum uidere laetantur, eos'. quos uolunt alarum suarum summitatibus tangunt, quos consortes atque imitatores suisse in hac uita sua pii ritatis exultant. D V O S autem aeque parietes alis suis tangunt,) quia
fideles utriusque populi , Iudaei scilicet&gentilis, possessores secum habent au-Iae caelestis: non quod in illa patria distincti localis inter utrumoue populum, sed quia maior fiat festiuitas internae beati tisdinis, de consortio adunatae in Deolfraternitatis. EXTENDUNT ergo Cherubim ad utrumque parietem oraculi alas suas, in quia laetantes in caelesti patria iustos utriusque plebis, uisione quoque suae gloriae ad laudem sui creatoris excitant. non solum de illorum quos secum intus habent hominum iustorum felicitate laetantur agmina caelestia, uerum etiam
160쪽
rem etiam nostri qui Bris adhuc positi de profundis ad Dominum clamamus, curam gerunt sedi iam Vnde bene de eisdem Cherubim in libro Paralipoms non stri pium est: l psi autem stabant erectis pedibus,& secies eorum uersae erant
ad exteriorem domum. Quia nos ab huius aerumna per grinationis ereptos, ad . . .
suum desderant peruenire consertium. SIC ergo pedibus fiant erectis siealas suas auro tectos ad oraculi parietes exiedunt ut facies habeant ad domum uersas exteriorem, quia sicut angeli suam perpetuo innocentiam conseruant, sic de animarum sanctarum in caelis beatitudine congaudent,ut eis quoque quosi in terris adhuc peregrinari conspiciunt electis opem ferre non desinant, donec uili si & illos ad caelestem patriam introducant. Omnes enim sunt administratorii spiritus in ministerium missi, propter cos qui hereditatem capiunt salutis.
Possunt etiam per duo Cherubim, duo testamenta figurari, QVI nimirum Cherubim in oraculo sunt secti,ὶ quia in consito diuinae prouisionis nobis utique inaccessibili atque incomprehensibili ante tacula dispositum est quando&qualiter quibusve auctoribus, secraescripturae conderentur. DE lignis olivarum sunt iacti quia lucem nobis scientiae tribiiunt, iuuante fiamma caritatis Dei, qui per spiritum sanctum diffunditur in cordibus nostris. . DECEM cubitis sunt alii, in quia per obseruantiam decalogi legis Deo ser.
utendum praedicant, quia Deo fideliter seruientes denario, remunerandos esse regni perpetuitate ostendunt. GEMINAS habent alas, in quia testamentis sui conditoris peraspera aeque ut prospera. indefesso suis auὸitoribus animo gradiendum esse demonstrant . QVlN QVE cubitorum ala Cherub una, ct quinque cubitorum ala Cherub altera, in quia in omni labentium rerum uarietate, sancti uniuersos sui corporis sensus in obsequium sui conditoris exten- . dunt. ET unum opus erat in duobus Cherubim, in quia uiri usque testamenti scriptores, una eademq. castitate operis, & caritatis deuotione Domino seruiebant, una &consona Domini uoce ac fide praedicant. ALAE igitur Cherubim interiores super arcam se inuicem constringebant,) quia testamenta pari de Domino attestatione consentiunt. Item alis exterioribus iste unum parietem, ille alterum contingebant, quia uetus testamentum proprie antiquo Dei populo scriptum erat, nouum uero nobis, qui post incarnationem Dominicam ad fidem uenimus. Et secundo parieti, hoc est septemtrionali recte compar mur, quibus, post frigora ac tenebras idololatriae, lucem ueritatis agnoscered
tum . VERSAS habent secies Cherubim ad exteriorem domum, quia nostri gratia, qui adhuc foris stamus, neque re ipsa, sed spe salui lacti sumus, diuini sunt libri conditi: quia scriptores eorum iam regnantes cum Deo, illum collaudant in caelis. curam nostrae gerunt salutis, proq. nostris erratibus apud eius pietatem interpellant. ET omnes parietes templi per circuitum sculpsit uariis caelaturis & torno. Omnes parietes templi per circuitum, omnes sanctae
Ecclesiae populi sunt, quibus super fundamentum Christi locatis, totius ambitum orbis repleuit. Coeptumq. fidei aedificium, quotidie noua membrorum suorum progenie, quasi lapidum pretiosorum appositione, super augmentare non desilit. Qui nimirum parietes uariis caelaturis sculpuntur, cum alii datur perspiritum sermo sapientiae, alii sermo scientiae secundum eundem spiritum, alteri fi . des in eodeis spiritu, alii pratia curationum in uno spiritu, alii operatio uirtu tum, alii prophetia, alii discretio spirituum, alii genera lin uarum, alii inter
pretatio sermonum- Et ut ad illas ueniamus, quas omnes habere ualemus uirtutes, caritas. gaudium, pax, longanimitas, patientia, benignitas, bonitas, fides, modestia, continentia, α ceteri fiuctus spiritus, quid nisi calaturae sunt parietum