장음표시 사용
181쪽
undecimus altitulati sunt. Cui uidelicet tempori conuenit apte quod sequire, E Τ intulit quae sanctificauerat David pater suus, argentum, & aurum & .si, reposuitq. in thesauris domus Domini. Argentum namque ad nitorem eloquentiae, aurum ad splendorem sapientiae, vasa generaliter ad rationalem pertinent creaturam. Santissimiq. David pater Salomonis assientum, cum Deus pater eloquentes quosque gratia sui spiritus ad loquendum uerbum euangelii consortat. Sanctificat aurum, cum naturali ingenio praeditos suo replens spiritu adeonsiderandum in lege sua mirabilia illuminat. Sanctificat&uasa, cum omni
bus generaliter Ecclesiae filiis eiusdem spiritus gratia largit uod amanda illos,&.5 ., appetendVerpetuae salutis inflammat. Hoc autem argentum, hoc aurum, haec sanctificata itala Salomon infert in templum, cum Dominus noster peracto uni, uel li iudicio omnes Hectos, & doctorum uid licet, & ceterorum fidelium coetum, in gaudium regni caelestis introducit. Reponitq. uasa diuersi generis, a ' gentea sue aurea in inesauris domus Domini, quando eos qui multitudine dulcedinis eius Hii meruerint, abscondit in abdito uultus sui, a conturbatione hominum. Et apte multi sunt thesauri, in quibus uasa electionis reconduntur, sed una domus Domini in qua idem sunt sactishesauri, quia & una Ecclesia in qua omnes continentur electi, quantumlibet meritis distent, et una ac non diuersa est patria illa caelestis, quae Electis promittitur omnibus, quamuis sicut la astella differt in claritate, ita & resurrectio mortuorum. God utrumque iudex DU. 34 ipse ae distributor praemiorum Dominus, una sententia demonstrauit, cum ait: In domo patris mei mansiones multae sunt.
T INTULERUNT, sacerdotes arcam foederis Domini in locum E suum, in oraculum templi, in sanctum sanctorum subter alas Cherubim. Siquidem Cherubim expandebant alas super locum arcae, & protegebant arcam , & vectes eius desuper. Cum q. eminerent vectes & apparerent summitates eorum soris sanctuarium ante oraculum, non apparebant ultra extrinsecus, qui & fuerunt ibi usque in praesentem diem. In arca autem non erat
aliud nili duo tabulae lapideae, quas posuerat in ea Moyses in Horeb, quando pepigit foedus Dominus cum filiis Israes cum egrederentur de terra Aegypti. &αὶ
Quod illata arca in sancta sanctorum dicitur: cum q. eminerent vectes, & a' parerent summitates eorum seris sanctuarium, non apparebat ultra extrinsecus. a. ra.s hoc manifestius in Paralipomenon uolumine scribitur: Vectium, inquit, qui-I bus portabant arcam, quia paululum longiores erant, capita parebant ante or culum . Si uero quis paululum fuisset extrinsecus,eos uidere non poterat. Vbi notandum, quia etsi uectium capita accedentibus propius ac diligentius intuentibus parebant ante oraculum, non tamen eminerent. Quia nimirum necesse erat ut clauso oraculo, & appenso ante ostia uelo, ipsi quoque uectes toti cum area&Cherubim adducerentur interius, quod fieri non poterat, si pro nentes ulterius vectes producendis ad claudendu ostiis locum non darent. Quorum positionem uectium scriptura non sne causa, sed magis intuitu faciamenti tam diligenter expedire curauit. Gnstat enim quia domus templi exterior peregri-ώ-nantem in terris Ecclesiam, sancta autem sanctorum internam supernae patriae sa --n citatem designant. Item illata in sancta sanctorum arca, assumptam Christi humi alitatem, & intra velum regiae caelestis inductam. Vectes uero quibus eadem arca portabatur, praedicatores uerbi, per quos ipse mundo innotuit, typice nun
182쪽
esant. Erat autem in arca urna aurea habens manna, quia in homine Christo habitat omnis plenitudo diuinitatis corporaliter. Erat uim Aaron quae excisa denuo floruerat, quia potestas omnis iudicandi penes eum est, cuius iudicium in humilitate passionis, uidebatur esse sublatum. Erant & tabulae testamenti, cesus a quia in illo sunt thesauri sapientiae absconditi. Adhamebant ei uestes quibus porarabatur, quia doctores, qui quondam laborarunt in uerbo Christi, nunc praetenti uisione congaudent illoriae Christi. Quod enim unus eorum de se dixit: C pio dis tui, &cum Cnristo esset de omnibus utique sui operis consortibus, intelligendum reliquit. Apparebant summitates uelaum foris ante oraculum, nos per, sed cum ostia eiusdem oraculi aperiri contingeret. Neque hoc omnibus, sed his solummodo qui propius accedentes attentius ea quae intus erantia G.bant intueri. Ipsa autem arca qualis & Quo modo esset polita, solis eis qui oraculum intrassent, uidere licebat. Quia nullus sanctorum in hac adhuc uita positus, tametsi in altitudine se mentis attollens, sed soli illius patriae ciues gloriam inibi sui redemptoris plene contuentur. Sunt & vectes cum arca in oraculo conditi. quia absconditi sunt nunc persecti quique electi, qui nos praecesserunt de mundo, in abdito uultus Dei, a conturbatione hominum. Quorum tamen summi tates uectium aperto oraculo his qui appropiant uisuntur, cum persectioribus quibusque oculum sui cordis tota intentione purificantibus, diuina gratia ali quid extremum de supernorum ciuium gaudio contemplandum, donauerita quia nimirum contemplatio his qui paulo loNius recesserint, minime concediatur. quia quanto exterius mente uaga remanet, tanto minus quae sint interna
gaudia uident. FACTUM est autem cum exissent sacerdotes de sanctu rio, nebula impleuit domum Domini, & non poterant sacerdotes stare& ministrare propter nebulam. Impleuerat enim gloria Domini domum Domini. & reliq. od autem nebula impleuit domum Domini, & non poterant sacerdotes stare & ministrare propter nebulam, haec sententia superbos Iudaeorum pontifices ac doctores insinuat, qui dumi natiuitatis Christi sacramenta inuestigare despiciunt, debitum fidei suae ministerium per erroris nebulam perdiderunt. Ita eorum mentes infidelitatis caligo repleuit, ut exigentibus propriis meritis gnon*gnoscant cultum credulitatis. Nebula ergo synagogam, idest domum Domini impleuit,&sacerdotes propter nebulam ministrare non poterant, quia dum in testamento ueteri senius mysticos litterae uelamine coopertos, inter o scuras allegoriarum caligines inuestigare despiciunt, debitum fides suae minist rium propter nebulam perdiderunt. Quibus & tunc in nebula doctrinae suae uocem Dominus protulit, cum de se etiam aperia narrauit. Quid est enim apem Ioan. rotiusquam,Ego,& pater unum sumus Quid apertius quam, Ante Abraham πομ-.8sum Sed quia auditorum mentes infidelitatis caligo compleuerat, quasi emissum solis radium nebula interiacens abscondebat. ET dedicauerunt templum Domini, rex filii Israel. Templum Domini, sancta est Ecclesia, sicut supra ostensum est . hanc dedicauit rex Christus quando eam sanguine suo mundauit,&Spiritus sancti gratia sanctificauit, ac diuersis uirtutum donis multiplicauit. hanc dedicant & filii Israel secum, quando unusquisque fidelium, secundum sibi donum collatum a Deo, uerbo praedicationis & uirtutum operibus proximos suos quoscumque ualet ad meliora & perfectiora conuertere, latagit. Templum enim Domini ait Apostolusὶ sanctum est, quod estis vos. Sed hanc
sanctificationem rex de populus, caput& membra , non aequaliter perficiunt, quia de Christo Ioannes ait: De plenitudine eius nos omnes accepimus,&Gratiam pro gratia. Hinc Paulus dicit: Itaque neque qui plantat, est aliquid,
183쪽
neque qui tigat, sed qui incrementum dat Deus. Sed quantum ualeat homunis dedicatio, praedulus Apostolus subsequenter exponit dicens: Qui plantat
autem & rigat, unum sunt. Vnusquisque autem propriam mercedem accipiet so cundum suum laborem. Dei enim sumus adiutores, Dei agricultura estis, Dei aedificatio estis,&c. Igitur ipse sanctificat suum templum quasi Deus & Domitinus inhabitando, nos autem digni habitationi eius conuersando. Sequitur: IN die illa sanctificauit rex medium atrii, quod erat ante domum Domini. Fecit quippe ibi holocaustum & sacrificium & adipem pacificorum, quia altare aereum quod erat, coram Domino minus erat, & capere non poterat holocaustum ti sacrificium & adipem pacificorum. Quid ergo est quod Salomon sanctificauit medium atrii, omens ibi holocaustum & sacrificium: propterea, quia altare aeneum quod iuxta constitutionem legis ante fores templi positum erat non poterat totum capere λ nisi quod Christus ea quae in lege propter infirmitatem eius perfici non poterant, nunc in Ecclesia catholica pleniter gerit. Ipse est enim atri u domus Domini per ipsum in ressus patet in domo Domini,in Hierusilem uidelicet caelestem. Quia eigo hesocausta&sacrificia omnia in altari typico ueteris testamenti no poterant offerri, eo quod omnia ibi figuraliter fiebat, rex noster &sacerdos erexit altare fidei in Ecclesia catholica, in quo pinguia holocausta&sacrificia acceptabilia quotidie spiritualiter Deo offeruntur. Hinc est quo Dominus reprobans uetus sacrificium, per prophetam ait: Holocausta de sanguinem uictimarum nolui. Et item in psalmisi Sacrificium laudis honorificauit me. Et illic iter quod ostendam illi salutare Dei. FECIT ergo Salomon festiuitatem in tempore illo celebia, & omnis Israel cum eo multitudo magna ab introitu Emath usque ad rivum Aegypti coram Domino Deo nostro. Quod dicitur, quia secit Salomon festiuitatem celebrem, di omnis Israel cum eo multitudo magna ab introitu Emath usque ad rivum Aegypti coram Domino: per introitum Emath, septentrionalem terrae repromissionis plagam, per riuum sue torrentem Aegypti coram Domino, ut uerba dierum nominant, desis gnat australem. De quibus aliqua latius ex uerbis sancti Hieronymi ponere gra- ' tum puto esse lectori. Scriptum est in libro Numerorum,in quo omnis terra r promissionis per quattuor plagas breui sermone diuiditur. Pars meridiana incia, piet a solitudine Sin quae est iuxta Edom, de habebit terminos contra orientem mare salsissimum, qui circuit australem plagam per ascensum scorpionis, ita ut transeant in Senna, & perueniant in meridiem usque ad Cadesbarne, unde egredientur confinia ad uillam nomine Adar, & tendent usque ad Asemona. Ibitq. per gyrum terminus ab Asemona usque ad torrentem A pti ,& maris magni Ieda. s littore finietur.Pro quo in ultima uisione prophetae Iezechielis ita dicituri Plaga autem australis meridiana a Thamar usque ad aquas Mariboth. Aquas Mari- both , idest, contradictionis. Cades quoque & torrentes usque ad mare ma- gnum, quod significat latissimam solitudinem Sin, quae est iuxta Edom . Et in mari rubro terminum circumire, & per ascensum scorpionis & Senna & Cade barne, & atrium sue uillam Adar,&a Semona peruenire usque ad torrentem Aegypti, qui iuxta urbem Rinocoruram mari influit. Hic uero terminus plagae australis incipit a Thamar, quae urbs in solitudine est, quam de Sesomon miris operibus extruxit, & hodie Palmiram nuncupatur: Hebraicoq. sermone Thumar dicitur, quae in lingua nostra palmam sonat, usque ad aquas contradicti aris Cades, quam in deserto esse, non dubium est ,& torrens ingrediens mare
magnum, hoc quod Aegypti Palaestinaeq. praetenditur littoribus. Sequitur in libro Numerorum: Plaga autem occidentalis a mari magno incipit,& ipso fine clauditur
184쪽
clauditur,liotest, a mari usque ad inre, a torrente uidesicet Rinocorum, qui in mare influit, usque ad eum locum, ubi est Emath urbs Syriae , cuius in hac plaga & nomen ponitur in Iezechiese. Et plaga, inquiens, mare magnum a confinio in dirisum donec uenias Emath, quae nunc Epiphania nominatur, ab Antiocho, crudelissimo tyrannorum, nomine commutato. nam cognomentum habuit Epiphanes.. Porio ad septemtrionalem, inquit , partem is a mari magno termini incipient, peruenientes usque ad montem altissimum,
quo ueniens in Emath usque ad terminos sedebat,ibunt q. confinia usque ad Se DIPhrona&uillam Enan. hierunt termini in parte aquilonis. Dicunt Hebraei seis rea M. temptrionalem plagam incipere a mari magno,quod Palaestinae,Phoenicis,& Syriae, quae appellatur Cele, Cilicia'. praetenditur littoribus, & per Aegyptum
tendit ad Libyam. Quod autem dicitur: Peruenientes terminos usque ad momtem altissimum: euncem Hebraei autumant uel Imaum montemsgnificari, uel
Taurum : quod nobis uidetur uerius . Ibuntque, insuit, confinia usque ad Se- . I T. phrona, quam Hebraei hodie diphuim, oppidum Ciliciae uocant. Quod autem sequitur: Et visam Enan: pro quo in Hebrato scriptum est Merenan , quod interpretatur atrium .ntis, terminus est Damasci. Vnde dicitur in Ietechiese: Et erit terminus a mari usque ad atrium Enan, siue Aser. Enan terminus Damasci, ει ab aquilone ad aquilonem plaga septentrionalis de uilla Enan Sephama, & de Sephama descendent termini in Rebla contra sentem. Inde peruenient contra orientem ad mare Generareth,& tendent usque Iordanem, de ad ultimum si Lsmo claudentur mari. A fine igitur septentrionalis plagae, hocis, atrio Enan tendunt fines usque ad Saphama, quam Hebraei Aphamiam nominant, Et de Aphamia descendunt termini in Rculata, quae nunc Syriae uocatur Antiochia. Et ut scias Rebla hanc significare urbem, qdae nunc in Syria Ceses nobilissima est, sequitur: contra sontem, cui proprium est significari Daphnemr de quo sente supradicia urbs aquis abundantissimis fruitur. Inde, inquit, peruenient te mini contra orientem ad mare Genezareth , idest, ad stagnum Tiberiadis. N re autem dicitur, cum habeat dulces aquas, iuxta idiomata scripturarum, quae conmegationes aquarum appellant maria. Et tendent, inquit, usque Iordanem, Patau Gio.& ad ultimum claudentur mari, uel mortuo, vel, ut alii putant, lingua maris rubri, in cuius littore Abila posita est . QV o D aute sequitur in libro Regum , quod septem diebus & septem diebus, idest, quattuordecim diebus , praediacta sestiuitas a Salomone & filiis Israel celebraretur , &in die octauo dimisit populos. Intuendum est quomodo in uerbis dierum de eadem re scriptum sit. Fecit ergo Salomon festiuitatem in tempore illo septem diebus, & omnis Is cum eo, Ecclesia magna ualde ab introitu Emath, usque ad torrentem Aegypti. Fecit q. die octauo collo' in, eo quo dedicasset altare septem diebus, & solennitatem celebrasset diebus septem. Igitur uicesimo tertio mensis septimi dismisit populos ad tabernacula sua. sed puto non aliud hic uelle intelligi, nisi quod expletis diebus septem dedicationis templi, subsecuti sunt dies stenopegiae,quae a decimoquinto die mensis septimi secundum legξ inchoabantur, & in die uigosimosecundo finiebantur. Vtriusque ergo festiuitatibus rite peractis,& sen phegiarum octava die finita, dimisi rex Salomon populos ad sua: LAETANTES atque gaudentes super bona quae secerat Dominus D vid & Salomon & Israel populo suo. Cui sensui uidetur Io hus lagragari, ita dicens: Dimisi ergo Salomon Ecclesiam, cum sacrificia Meurasset pro se de Pro uniuersis Hebraeis , idest, uitullas quidem uiginti duo, oues autem uiginti
185쪽
sunt omnes Hebraei cum uxoribus suis & filiis. Insuper etiam &sessi ultatem, quae uocatur scenopegia, siciens ante templum clare nimis & magnifice die bus quatuordecim, & rex cum omni populo suo pariter Rulatus est. Cum . hae tuissent sussicienter exhibita, nihilq. deesset circa pietatis diuinae culi ram, dimissi a rege singuli ad propria remearunt, agentes gratias regi, propter proiit dentiam quam habuisset&opera quae feciiset, ct orantes Deum, ut eis regem praeberet longaeuo tempore Salomonem. Agebant cum gaudio reuertentes sublimiter, & cu desectatione hymnos decantantes, ita ut in ea iucunditate sine labore ad propria remearent. Mystice autem hoc quod Salomon completo opere templi sestiuitatem celebrem secit, scut quibusdam uidetur, di omnis Israel cum eo multitudo magna, ab inti oitu Emath usque ad rivum Aegypti coram Domino Deo, significat internum gaudium saniarum, quod cum rege suo Christo, uero uidelicet pacifico, perpetualiter habent. Nec non & loca ipla quibus termini terrae Israel descripti sunt, Emath uidelicet & riuus Aegypti,
huic significationi non contradicunt. Emath enim interpretatur Domini ueritas. Et per riuum siue torrentem Aegypti, quem melius intelligere possumus, quam mortem temporalem quia hanc in Aegypto, idest, in tenebris istius mundi consistens, nullus euadere potest, Propheta attestante, qui ait: Quis est homo qui uiuit,& non uidebit mortem ξ Vnde de ipso mediatore Des,&h minu, in psalmo scriptum est: De torrete in uia bibet, propterea exaltavit caput. Torrens fuit turbulenta Iudaeorum persecutio, de qua Dominus Christus bibit in via, idest, in hac uita, dum corpore pertulit. Sed dum in uia dicitur, labor interius ostenditur,& uelocissimus transitus indicatur, per quam itinerantes uehi solent ad aliam mansionem: Christo enim propter glorios, meritum passo nis, datum est nomen,quod est suin omne nomen, ut in nomine eius omne genu flectatur, caelestium, terrestrium, & infernorsi. Omnis ergo Israel a riuo A
gypti usque Emath,festu celebre csi Salomone ficiunt, quando sancti post finem praesentis uitae, ueraciter aeternis gaudiis eii domino Christo perfruuntur . Quod autem septem diebus &septem diebus eandem festiuitatem celebrabant, signi, ficari potest, quod electi per septiformem Spiritus sancti gratiam illuminati, modo in hae uita, quae septenario numero dierit discurrit, gaudent in spe, & tunc in sabbato uero, hoc est, in futura animarum requie gaudebunt in ipsius ueritatis perceptione. dod autem sequitur: In die octauo Salomonem dimisisse popuIum,qui benedicentes resti, profecti sunt singuli in tabernacula sua, laetantes alacri corde super omnibus bonis quae fecerat Dominus David seruo suo, ct Israclpopulo suo: significare potest finem istius uitae, qui erit post sabbatismum animarum sanctarum, quo nunc quiescunt ante diem iudicii. In octava aetate, ho est, in die resurrectionis sanctos recepturos corpora immortalia, & in masionibus caelestibus quosque secundum meritorum qualitates collocandos, ubi semper alacri corde laetentur, gaudentes & laudantes Deum, super omnibus bonis, quae in Donaino Christo pater omnipotens contulit omni populo Christiano .
EDIT rex Salomon Hiram uiginti oppida in terra Galilaeae. egressit'. . t D est Hiram de Tyro ut uideret oppida quae dederat ei Salomon, & non placuerunt ei, & ait, Haeccine sunt ciuitates quas dedisti mihi frater ξ et appellauit eas terram Chabes usque in diem hanc. 'De hoc Iosephus narrat: Multum aurum de argentum Tyri rex ad aedificium contulit, insuper & ligna codrina, α
186쪽
drina, te pressina, quem Salomon quoque magnis compensationibus res nauit, mittensq. ei per annos singulos triticum, uinum, & oleum, quibus maxime rebus eo quod habitaret in insula, sicut praediximus indigebat. Adhaeautem & ciuitates Galilaeae regionis, uiginti numero, non procul a Tyro positas condonauit. Quas dum circum isset atque considerasset, displicuisset q. ei d num , mittens ad Salomonem, dixit se ciuitatibus non egere, & extunc hae appellatae sunt terra Gabalon. etenim interpretatum lingui Phoenicia, displicere . μ ὲsgnificat. Sed Chabul quasi germen interpretatur, ut in libro Hebraeorum n Amine minum inuenimus. Quo modo autem hoc nomen displicere significet, non imum imus, nisi sorte per ironiam dictum sit quasi germen, cum plenitudinem tauctuum non afferret. AE DIFICAVIT ergo Salomon Bater de Bethsron inferiorem, &Baalath,&Palmiram in terra lolitudinis. et omnes uicos ἡqui ad se pertinebant ,&quae erant absque muro muniuit&αὶ Vrbes uero quas aedificasse Salomon dicitur, hoc est Mello, & murum Hierusalem , Hezer, M eddo,&Gazer, Bethoron, Baalath,& Palmiram, sanctae Eceskae decorem gnificant: quam uerus Salomon iucunditate regni sui ad laudem de sempite ternam laetitiam sibi praeparauit. Interpretatur autem Mello adimpletior Hezer, separatus, uel sanctificatus: Mageddo, cenaculum eius: Garer, praecisio , uehdiuisio: Bethoron, domus montium r& Baalath, ascendens interpretatur. Sancta ergo Ecclesia, ipsa ciuitas Dei uiui est, ubi impletur quotidie Dei uoluntas. Haec superato omni errore infidelium, sanctificata est in fide & bonis operibus . . Ibi refectio uirtutum est, haec discernit mundum ab immundo, uirtutes a uitiis. Et domus est montium, idest, habitatio sinctorum. Et fructus iustitiae, sicut palma florens, ascendit de uirtute in uirtutem, ut uideat Deum deorum in Sion. Omnes uicos qui ad se pertinebant, & qui erant absque muro, muniuit Salom&Quia Christius coetus fidesium suorum gratiae suae protectione ira muniuit, ut holstibus spiritalibus insuperabiles semper existerent. VNIVERSVM p pulum qui remanserat de Amorraeis, & de Hethaeis, & Pherezaeis, de Heuris,&Iebusaeis, qui non sunt de filiis Israel. Horum filios qui remanserant in terra, quos scilicet non poterant filii Israel exterminare, secit Salomon tributarios uiaque in diem hanc. De filiis autem Israel non constituit Salomon serit ire quenia
quam, sed erant uiri bellatores & ministri esus, & principes & duces, & praefecti curruum, & resiq. Vniuersum populum qui non suerat de filiis Israes, fecit pa
cificus noster tributarios , cum eos, qui non sunt in filiorum numero, sed inseruili condicione positi, in potestate sua continet, & singulis utitur ad propria . . seruitium. Sive enim lithi, siue gentiles, sue haeretici, in eius dominatione consistunt, quia ipse uniuersorii doinitiator est,&As utitur ad suam utilitate,in γει- cuius uoluntate uniuersa sunt posita, & non est qui possit resistere uoluntati eius. . Tales licet in multis aduersentur, tamen stequenter usibus seruiunt Ecclesae, cum in praesenti tempore necessaria tribuunt, & de rebus suis solatia praebent.
De filiis autem Israel, hocest, qui non ancillae filii sunt, sed liberae, quos ipse fiIius Dei sanguine suo liberauit, non constituit Salomon noster seruire quempiam : quia nemine cogit ritu gentili uiuere, neminem caerimonias ueteris logis temporibus noui testamenti seruare; sed uiros bellatores esse qui contra spiritales nequitias scuto fidei, & gladio spiritus dimicent, & ministros suos fieri, hocest, spiritale obsequium in bonis operibus sibi praebere. Et principes & duces scilicet, ut bene sibi principentur,& carnis lasciuiam doment, sue ut lataditos libi bene regant, & in semita iustitiae ducant. Quod autem sequitur,
ERANT autem principes super omnia opera Salomonis praepoliti quingentim qui
187쪽
inquaginta, qui habebant iubiectum populum, di statutis operibus imperti ri .ὶ Quid significat, nisi quod hi qui Spiritus sancti gratia legis Domini scientiam habere merentur, ipsi & semet ipsos & alios bene regere possunt Quinquagesimo ergo die post Pascha in ueteri testamento, lex in monte Sina tributa est. Et in nouo seper apostolos,& eo qui cum ipss erant, spiritus paraciam uenit. OFFEREBAT quoque rex Salomon tribus uicibus pre annos unges holocausta de pacificas uictimas sit per altare, quod aedificauerat Domino, &adolebat thymiama coram Domino. Offert suoque pacificus noster tribus uictubus per annos sngulos holocausta Domino in membris, cum per sanctae uini. fidem hostiam acceptabilam exhibet Deo. Offert enim unusquisqM MN lis holocausta Domino, eum corpus suum eastigando macerat, & tota des camis igne Spiritus sancti consumere festinat . offert pacificas hostias, cum bonorum operum munus exhibet. Oint uictimas, cum uota labiorum tuorum
in laudem Domini expendit. Et lim omnia super altare quod ae cauerat Domino ocirre debet, quia in ara eordis,ubi decet ignem diuinum semper ardere, hocin, flammam caritatis semper seruere, quidquid in abstinentia, quidquid in bona operat ne, quidquid in gratiarum actione elaborat, iustum est, ut to tum suauitate spiritus sancti Oeerat Deo. Sicq. adolebit thymiama coram Domino , quando orationem puram in cordis secreto praeparat Deo, & e quae sunt Deo digna, de placita postulat. Ceterum, cui transitoria poscit,&quar ad luxum laeuli pertinent, non iram Domino adolere thymiama dicitur, quia non inpura conscientia orare comprobatur. CLASSEM quoque fecit rex S lomon in Asiongaber, quae est iuxta Haylam in litore maris rubri, in terra Idumaea. Misitq. Hiram in classe illa seruos suos uiros nauticos, di gnaros in ris , cum servis Salomonis. Qui cum ueni tant in Ophir, sumptum inde aurem quadringentorum uiginti talentorum detulerunt ad regem Salomone. Asongaber fertur esse insula haud procul ab Hayla in rubro mari, ubi classis Iosaphatui tempestatis attrita est. Ophir autem nomen prouinci ex Ophir uno de posueris Eber nominatam, ex cuius stirpe ueniens a tauio Ophne, usque ad regit nem Indiae, quae uocatur Hietia habitasse reseruntur, ut Iosephus narrat . O itaque, quam secit Salomon in Asiongaber, quae sessinantes, aut series, siue uiriliter interpretatur, non aliam esse putου, qua Ecclesiam fidelium, quae,in mari istius msidi posita studium impendit thesauros sapientiae, & scietiae, Nesq. uirtutum acquirere, ubi sunt servi Hiram nautici,&gnari maris cum servis Salom
nis,dum gentiles saeculari sapientia erudiri, cu his, qui in lege Moysi periti sunt,
in unitate fidei isciantur. Hos ergo salomon nosto in Ophir qi' interpretat infirmansi mittit, ut sumptum inde aurum ad se deserant, cum in utilitate litterae sensum pretiosum habet quaerere. Et sic accepta summa quadringentorum uiginti talentorum auri ad regem deisunt, cum sensum pretiosum histo alle, sorice& tropologice exponunt, atque anagogen. in duobus testamentis inue
niunt, de eum silentiae, de consilio diuino ascribentes tribuunt.
ED et retina Saba audita fama Salomonis, in nomine Domini uenit
S tentare eum in aenigmatibus. Et,ingressa Hierusilem cum multo comitatu de diuitiis, emesis portantibus aromata, & aurum infinitum nimis,&gemmas pretiosas, uenit ad Salomonem, de locuta est ei uniueis quae ha barin corde suo. ὶ Regina autem Austri, quae inibus extremis, excitata ueniem, Salomonis
188쪽
Salomonis audire sapientiam concupiuit, iam tunc uenturam de gratibus Ecclesiam desiderantem Christum figurabat, quae iuxta prophetiam circumamicta est uarietate in uestitu deaurato, & populi sui & paternae domus oblita currebat, barbara gente non animo, quae in aperto peregrina suit, sed in loco culto Π - sanctorum fieri ciuis optabat. Vnde no solum caelesti praemio resurrectionis beata, sed etiam potestate apostolica, de Iudaeis adulteris iudicandis, ipsius iudiciis disna censetur, quia Christum in Salomonem mirata, uerum reginae cael stis affictum imagine mystica Ecclesiae prouidentis impleuerat. Hinc ipsa regina Saba uiso Salomone & gloria eius, stupens super prudentiam eius, dixit: VERVS est sermo, quem audiui in terra mea super sermonibus tuis& per sapientia tua, & non credebam narrantibus mihi, donec ipsa ueni, & uidi oculis meis,&probaui quod media pars mihi nunciata non fuerit. Maiores
sapientia tua&opera tua, quam rumorquem audiui. Quod bene conuenit sanctae Ecclesiae, quae, auditis miraculis Christi, prouocata est ad quaerendum eum. Sed postquam ad ipsum peruenit per baptismum & fidem , consideratis sanctae scripturae testimoniis, diuinitatis eius potentiam agnoscens, parum ei uidetur esse omne quod sibi antea de eo narratum est, in comparationem perceptae gratiae. Vnde&admirando in laudem eius erumpit, dicens: BEATI uiri tui,&beati servi tui qui stant coram te semper de audiunt sapientiam tuam . Sit Dominus Deus tuus benedictus, cui complacuisti, & p Iuit te super thronum Israel, eo quod dilexerit Dominus Israel in sempiter . num,&constituit te regem, ut faceres iudicium&iustitiam . His quoque similia & Psalmista in desiderio regni caelestis exardescens ex per na eorum . protulit, dicens: Quam amabilia sunt tabernacula tua Domine uirtutum, concupiscit & deficit anima mea in atria Domini. Cor meum & caro mea Gultauerunt in Deum uiuum. Et paulo post: Beati, ait, qui habitant in domo tua, in saeculum seculi laudabunt te. Illi uero beati sunt, quorum rex est Christus: & quia aeterna uisione eius perstui merentur, & gloriam eius quam habet cum patre & Spiritu stacto conspicere, & sapientia per quam ipse mundὲs co de di natur se ostendere, perpetualiter percipere laetantur. Sicq. probabunt ue- amesse hoc quod scriptu est: Quia nec oculus uidit, nec auris audiuit nec incor hominis ascendit,quae praeparauit Deus diligentibus se. REX aute Salomon dedit reginae omnia quae uoluit,& petiuit ab eo exceptis his quae ultro obtulerat ei munere regio. Quia pacificus noster uerae reginae, Ecclesiae uidelicet suae, Psit .ao
omnia quae petit, dabit . De quo scriptu est: Deu letia cordis eius tribuisti ei, de uoluntate labioru eius no staudasti eam. Et in evang. ipse dicit: Quaecumque , petieritis patrem in no. meo, dabit vobis. N5 solum aute ea quae petimus, im- I
mo etiam illa quae humana stagilitas aut nescit, aut n6 praesumit petere, gratuita munere largitur. FECIT in rex de lignis tinis fulcra domus Domini, ur si domus regiae&citharas lyrasq. cantoribus. Non sunt allata huiuscemodi liaiatina . neaue uisa usoue in nraesentem diem. De ouo Iosenhuq itfinsterat, signatina, neque uisa usque in praesentem diem. De quo Iosephus ita narrati de uero tempore delati sunt regi a terra, quae uocatur aurea, lapides pretiosi, dc ligna tina, quibus ustis est ad sertitudinem templi domuumq. regalium, &ad instrumenta musicorum, stetiq. citharas & nablas, ut dicerent hymnum Deo leuitae. Omnium uero rerum quae fuerunt quocumque tempore regi dei tae, ea quae illo die delata sunt, magnitudinem & pulchritudinem praecellebant. . Nullus igitur arbitretur, quia ligna tina quae nunc propter pretia uendentium
si appellantia, illis vicinasiit. Illa siquidem uisone rotun, quas pinea sunt,
189쪽
sed multo candidiora & ualde fulgentia. Hoc autem dixi, ut nullus natura uerae fi M pinus ignoraret. sunt enim, sicut in cuiusda uolumine i si, imputribilia & spia nota, in similitudina albae spinae, & usque hodie Iudaeis incognita. Bene autem, . dicitur, quod rex Salomon de lignis pretiosis nimis fecerit fulcra domus Domini&domus regiae,& citharas lypisq. cantoribus: quia conditor noster ligna pretiosa, hocest, doctores sanctorum,quorum uiror numquam decrescit fidei, nec solia uerborum decidunt: sed qui fructum bonorum operum reddunt tem- poribus suis, ad munimen domus Dei & domus regiae, hocesi ad confirmationem Ecclesiae suae ponit, ut eorum undique uallata dominis & exemplis, ruinam eorum scelerum non sentiat. Talesq. uiri merito ut citharae S lytie ad laudandum Dominum fabricati dicuntur: quoniam quaecumque fecerint, prosperabuntur: & laudem Domini inter aduersa de prospera, corde, ore, simul & opere pronunciare non cessant. Hi quidquid agunt in uerbo aut opere, omnia in Isaia ε gloriam Dei ficiunt. De quibus ex persona Domini per prophetam dicitur: Super muros Hierusalem constitui custodes, tota die & tota nocte non tacebunt laudare nomen Domini. FECIT quoque Salomon ducenta scuta de auro puro. Sexcentos auri siclos dedit in laminas scuti unius & trecentas peltas ex
auro probato. Trecentae enim minae auri unam peltam uestiebant. Posuitq. i. PED.ν eas rex in domo siluae Libani. In uerbis quoque dierum ita scriptum est: Fecit igitur rex Salomon ducentas hastas aureas de summa sexcentorum aureorum, qui in hastis singulis expendebantur. Trecenta quoque scuta aurea trecent rum aureorum quibus tegebantur scuta singula. posuitq. ea rex4n armamentarium, quod erat consitum nemore. Scuta ergo simul & hastae aureae quibus et utebantur, sicut insequentibus ostenditur, duces qui excubabant ante ostium
domus regis, quid significant nisi armaturam spiritualem, quam habent praedicatores sancti, qui custodiunt domum Domini, & excubant ad ostia eius, ut callidis insidiatoribus intercludant aditum, ne decipiant innocentes: de qui- πὸ. 3 bus in Cantico canticorum scriptum est: Lectulum Salomonis sexa3inta fortes ambiunt ex sortissimis Israel, omnes tenetes gladios & ad bella doctissimi, quia& prassentem Ecclesiae quietem ac pacem praedicatores sancti, contra haeretic rum tuentur incursus, ct internam caelestis patriae requiem persectiores quoque fixa intentione speculantur. Bene autem iterando adiungitur: Lex sortissimis Israel. Israel quippe, uir uidens Deum interpretatur. Omnes quidem,qui ad die . uinae uisionis gaudia tendunt, recte Israel nomine censentur. Sed sortissimi, inquit, in eis sunt utique illi, qui siue caelestis dono speculationis sublimantur, i seu praedicationis ministerium rite peragendum suscipiunt. Qui & apte sexage
nario sunt numero designati, quia tales nimirum denarium aeternae retributi i nis pro persectione bonae operationis expectant. Omnes tenentes gladios & adfrit. ι doctissimi. Illos tenentes gladios, de quibus dicit Apostolus: & galem s. ι lautis assumite, & gla. spiritus, quod est uer. Dei. Ad illa bella doctissimi, de
quibus idem admonet, dicens: Induite uos armatura Dei, ut possitis stare aduersus insidias diaboli . Quia non est nobis colluctatio aduersus carnem &sanguinem, sed aduersus principes & potestates &c. Et recte doctissimi: quia bellandi magna arte indigent, qui came inclusi, in terris positi, contra spirit lia nequitiae in callestibus certant. Magna arte , immo magna Dei gratia indigent , cum contra archangelum, tot millibus annorum ad bella exercit
tum, carnis fiagilitas pugnat. Recte ergo ducentae hastae de summa sexcen-rorum siclorum fictae sunt , quia utriusque testamenti doctrina & operationei a persecti
190쪽
persita esse noscuntur , cum quidquid sermone docuerint bonis exemplis ,
probauerunt. Necnon & ducenta scuta, quorum singula trecenti aurei uesti bant, persectam fidem eorum significant, quam in sanctae trinitatis consessim ae . ne habebant. Bene ergo custodes domus Dei hastas &scuta aurea portant, sis a quia sancti praedicatores, qui sunt Ecclesiae sanctae custodes, claritate supernae sa- ὀ pientiae splendentes,&uerborum iaculis inimicos confodiunt, di scuto sacrae fidei tela nequissimi ignea repellentes extinguunt. Quod autem adiungitur,
P O S VIT ea rex in domo fluae libani,) apte huic mysterio congruit. Quid ergo silua libani, nisi gentium Ecclesiam significat, quae de fastu superbiae abscisa, in sebrica domus Dei conuenienter aptatur Vnde & per Psalm . dicitur, E ce audiuimus eam in Ephrata, inuenimus eam in campis siluae &e. FECIT ergo rex Salomon thron si de ebore grandem, & uestiuit eum auro saluo nimis, qui habebat sex gradus. Et summitas throni rotunda erat in parte posteriori, & duae manus hinc atque inde tenentes sedile, & duo leones stabant iuxta manus singulas: & duodecim leunculi stantes super sex gradus hinc atque inde. Solium ergo, quod rex Salomon fecit, bene Ecclesia sancta esse intelligitur, in qua pacificus noster regnas, iudicia sua facere dignoscitur: quia anima sarire., iusti, sedes est sapientiae. Et bene de ebore illud factum esse memoratur, quod
non ad solas diuitias intelligamus aptatum, sed quoniam elephas,cuius haec ossa sunt, nimiae castitatis asseritur, qui inter quadrupedia & sentia plurimum ualet, ct temperanter miscetur seminae litae :& coniuge secunda non utitur. Hoc pudiacis animabus decenter aptatum est. ciuia illae ebur suis noscuntur uae rier retiacis animabus decenter aptatum est, quia illae ebur suisse noscuntur, quae per castitatem Christi domini pra cepta secutae sunt. Hanc uestiuit auro fulvo nimis,
sui a splendorem gloriae suae in ea clarescere secit, cum per signa & miracula ma-- 1 testatis suae potentiam ostendit. Habebat autem thronus iste sex gradus. Quid O .ipet senariu numeru, nisi bonorsi operum perfectio designatur Sex diebus persecit mundi ornatu, & septimo requieuit ab operibus suis. Siquidε & senarius primus est numerus, qui suis partibus perfectus esse dignoscitur: Habet enim medi tatem tria, tertia partem duo, sextam unu: unum uero, duo, & tria, sex fiunt. Igitur quia, & sex aetatibus mundus constat, in quibus licet operari quisquis ad cae ri ilestem patria peruenire desiderat, bonis operibus ascendere sestinet, quia nisi bonis actibus ascendatur, illuc minime peruenitur. E T summitas throni r tunda erat in parte posteriori. Quid enim rotunditas throni in parte posteri ri, nisi requie aeternam, quae post hanc uitam sanctis futura est, significatur ubi quisquis hic bene laborat, mercede operis sui remuneratus, perenni quiete per-nuetur.Vnde & in Cantico canticoru de hoc ipse throno sub alio exemplo commemoratur,ubi dicitur, Ferculum secit sibi rex Salomon de lignis libani,colum- cinis. inas eius secit argenteas. Reclinatorium aureum, ascensum purpureum media in tritate constrauit. Ferculum inde dimam, quod uel residentium& discumbentium in conuiuio corpora ferat, uel ipsum de loco ad locum soleat pro temporis A. opportuni rite circumferri. Cui merito sancta Ecclesia comparatur, quae creden res ad aeternae uitae resectionε praedicatorum suorum mysterio circumfert. Ferc tum itaque regis nostri, sancta Ecclesia est, quae de fortibus patribus,quasi lignis cedrinis, imputribilibus metibus est restructa. Quae recte Ferculum dicitur, quia ipse seri quotidie animas ad aeternum conuiuium conditoris sui. Cui serculo columnae argenteae iactae sunt, quia praedicatores sancti, eloquii luce resplendent. Est aute columnis argenteis reclinatorium aureum, quia per hoc, quod a sanctis praedicatoribus lucide dicitur, mentes audientium fulgore claritatis intimae, L . min qua reclinentur , inueniunt. Item reclinatorium in Oretalci cir cum