장음표시 사용
191쪽
M M.ti spum perpetua qui uta libus promulti Tollite, inquit, iugum meum supere ta ... iura, di discite a me, quia muti liun, humili Morde, & inuenietis requiem ani . i inbus uestris. Et hoc reclinatorium secit aureum, quia requiem nobis a temnam diuinae siue uisionis gloria coruscani praeparauit. Et non nisi purpureus ad . . bor ferculu ascensus inuenitur, quia nullus Ecclesia, nisi sacramentis dominicae ' passionis imbutus, ingreditur. Vnde ipse ait. Nis manducaueritis carnem filii nominis .ci biberitis eius sanguinem no habebitis uitam in.uobis. Qui manducat meam carnem, di bibit meum sanguine, habet uitam aeterna, & ego resusci-rabo eum in nouissimo die. Media caritate constrauit propter filias Hierusilem. . . Ea ipse uidelicet raritate, qua pro nobis passus est. Maiorem enim hac carita tem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Et hoc est, quod addidit, Propter filias Hierusalem, idest propter animas, caelestium desiderio ea
grantes. Qi to enim maiorem ne caritatem sim nobis pro nobis patiendo commendauit, tanto plures ad se reclamandum, ac pro se patiendum accendit. ET D VAE manus hinc atque inde tenentes sedile,ὶ Quid ergo duae manus tenentes sedile Salomonis signincant, nis selatia diuinae gratiae, quae sanctam Ecclesiam ad caeleste regnum prouehunt Et haec apte per binarium numerum descripta sivit, quia in utroque testamento hoc praedicatur, hoc maxime commendatur, quia non nisi per diuinum adiutorium aliquid boni perfici potest. Unde ipsa ueritas dicit: sine me nihil potestis sicere. ET DVO leones stabant iuxta manus sngulas, Quid per leones, nisi patres utriusque test menti,figurantur, qui per Brutudinem animi &sibi,& aliis dominari bene didi cerunt Duo ergo leones iuxta manus stabant,quia in lege,& in evang. sancti pa. d. ii 3 tres quidquid boni secerunt, non sibi, sed Deo deputauerunt. Vnde& Psalm. dicit: Non nobis Domine, non nobis, sed nomini tuo da gloriam. Super misericordia tua & ueritate tua. Et Apostolus: Gratia. inquit, Dei sem, id quod ium . Et item, Qui floriatur, in Domino glorietur. ET duodecim leum. culi stantes sit per gradus sis hinc pique inde. id per duodecim leunculos, , . - nis praedicatorum ordo, qui Arestolicam doctrinam sequitur, fignificatur Ili. ergo supra sex gradus hinc atque inde stant, quia bonorum operugressus hine& inde, suis dis inis atque exemplis munire certant, ne pius labor bene inclupientium in operando uacillet, sed rectitudine habeat inplessu uirtutum. Hinc ieriptu m est i Fortitudine de decor indumenta eius. & ridebit in die nouissimo. surrexerunt filii eius de praedicauerunt, beatissima uir eius, de laudabit ea. Multae filiae cogregauerunt diuitias, tu silpergressa es uniuersas. Sequitur, SED de omnia vasa, de quibus portabat rex salomo, errant aurea,& uniuerse supeli domus saltus libani de auro purissimo: non erat argentu, nec alicuius pretii p tabatur in diebus Salomonis. Omnia uasa,quae pacifici nostri ministerio iunguno. tur, aurea fiunt: quia omnes ammelanctoriam quae fiunt se Dei, ut uoluntatii . deserviant diuinae, splendore sipientiae&dilectionis nitentes, continent potum,
qui uitae est, & fit in eis lans aquae talentis in uitam aeternam. Nec alicuius pretii argentum putabatur in diebus Salomonis, quia secundum Apostolum: Non est in sermone uerbum Dei, sed in uirtute. Et praedicatio euangelii non in persuasibilibus humanae sepientiae uerbis consstit,sed in ostensione spiritus,& uirtutis, ut fides nostra n5 si in sipientia hominu, sed in uirtute Dei. Vnde ipsa ueri . tas ait: Non omnis, qui dicit mihi. Domine Domine, intrauerit in reg. cae. &c. Misi K, Et stem, Qui soluerit unum de mandatis istis minimis, & docuerit sic nomines, Matib. s minimus uocabitur in regno caeloro. DEFEREBANT ergo Salomoni aura de Tharsisti argentum, dentes elephantorum,&smias,& pauos. Quid au
192쪽
nim argentumue significet, notum est. Ceterum dentes elephantorum possunt doctores, fortes, propter nitorem sapientiae, designari. De quibus sponsae dicitur , Collum tuum sicut turris eburnea. Per simias uero,qui actus humanos imitari uidentur, sed bestialiter uiuunt, eos, qui ad fidem ex gentibus ueniunt, qui , fidem tenere uidentur, di operibus fidem negant. Per pauos quippe, quorum in au' qm si siccata fuerit, imputribilis permanere dicitur, qui pennarum pulchritudinne uestiuntur, perfectos igne tribulationis decoctos, adeo ut uariis uirtutibus o decoremur, & incorruptionem fidei, ac mentis retineant. Quamquam, si ad uir gines referri uelint, accipere possumus hae de Tharsis sertiter conseruet. Quod autem subditur, N O N est fictum tale opus in uniuersis regnis,) apitanctae Ecclesiae conuenit. de qua scriptum est, Videlicet de salsis amarisq. fiuctibus huius saeculi ad Salomonem nostrum deferuntur. Tharsis, exploratio gaudii dicitur. M AGNIFICATUS est rex Salomon super omnes reges terrae diuitiis, & sapientia, & uniuersa terra desiderabat uidere uultum Salomonis, ut audiret sapientiam eius, quam dederat Deus in cor eius. Et singuli de rebant ei munera, uasa argentea & aurea, uestes, & arma bellica &c. Bene ergo dicta est, quod magnificatus si rex Salomon super omnes r ges terrae: quia pacificus noster super omnem celsitudinem sanctorum, qui reges uere dicuntur, exaltantur;&nullus ei coaequari potest. Quoniam quis in nubibus aequabitur Domino, aut quis simili erit Deo inter filios Dei 3 Deus qui glorificatur in cosilio sanctorum, magnus& metuendus super omnes, qui in circuiru eius sunt. Et item rMagnus Dominus noster, & magna uirtus eius, & sapientia eius no est numerus. Vnde de Ioannes dicit: Et vidimus gloriam eius, gloriam quasi unigeniti a patre, x plenum gratia & ueritate. Et uniueria terra desiderat uidere uultum regis nostri: quia uniuersa Ecclesa sanctorum hoc solummodo appetit, ut ad cospectum gloriae eius perueniat. Cum per prophetam dicitur, Tibi dixit cor meum, quaesiuiuultum tuum, uultum tuum Domine requiram. Et alibi . Sicut ceruus, inquit, Psalm. t desiderat ad sentes aquarum,ita desiderat anima mea ad te, Deus. Et singuli d
ferunt ei munera, dum unusquisque secundum id, quod uires sibi suppetunt, in uerbo seu fictis, obsequium student praestare Deo.
EX autem Salomon amauit mulieres alienigenas multas, filiam quo-R que Pharaonis,&Moabitidas,&Ammoniti las, Idumaeas,&Sidonias,&Hethaeas, degentibus, super quibus dixit Dominus filiis Illael: Non ingrediemini ad eas, neque, de illis ingredientur ad uestras. Et reliq.ὶ Iam porro de ceteris operibus Salomonis, quid dicam, quem uehementer arguit se Micriptura, atque condemnat: nihili de paenitentia eius, uel de indulgentia Dei omnino commemorat, nec prorsus occurrit, quid ad salutem in allegoria boni significet, haec est, flenda vorago submersonis. Nisi serte dicat quis mulieres alienigenas, quarum amore exarserat, significare ecclesas, electas ex gentibus. Posset hoc sertasse non absurde intelligi, si illae propter Salomonem desererent Deos suos, & colerent Deum eius. Cum uero ipse propter illas offendit Deum suum ,& coluit Deos earum, non est, quid inde boni coniectari possit. Nec t men nihil arbitror significare, sed malum, scut de uxore, filiabusq. Lot diximus. Apparet enim in persona Salomonis mira excellentia,& mira submersio. Quod igitur in illo diuersis temporibus extitit, prius bonum & posterius malum hoc in ecclesia in isto adhuc saeculo simul uno tempore ostenditur. Nam bona illius,
193쪽
bonos Ecclesiae: mala autem illius, malos Ecclesae significare puto, tamqua in unitate illius areae. Sicut in illo uno homine bonos in granis, malos in paleis: aut in unitate unius segetis, bonos in tritico, malos in lirantis. F A CT V M- est igitur in tempore illo, ut Ieroboam Urederetur de Hierusalem, & inuenit eu. Ahias Silonites propheta in uia, opertus pallio nouo. Erant autem duo tantiam in agro. Apprehendensq. Ahia pallium suum nouum,quo sisertus fuerat, scidit in duodecim partes, & ait ad Ieroboam: Tolle tibi decem scissuras. Haec enim dicit Dominus Deus Israel: Ecce ego scindam reξnum de manu Salomonis, cidabo tibi decem tribus. Porro una tribus reman it ei propter serusi meum David,& Hierusalem ciuitatem, quam elegi ex omnibus tribus Isael&c. Illud quod post mortem Salomonis decem tribus a domo David, &a templo separa- ρ. xi tae sunt,& duae relictae, satis indicat quod de tota illa gente Apostolus ait: Reliquiae propter electionem gratiae saluar factae sunt. Ieroboam uero, qui decem tribus a domo David & a templo Dei separans ad idololatriam perduxit, significat haereticos, qui dissensionem amant, & unitatem fidei catholicae haeresibus scin dunt, ac sic cultui malignorum spirituum subsequentes tradunt. Interpretatur Ieroboam, diiudicans populum. Na& haeretici diiudicare populum uidentur, cum erroris sui s suace faciunt. Cui rei bene conueniunt uerba prophetae Ahiae Silonitis,qui missus est ad Ieroboam, ita dicens: Tolle tibi decem scissuras. Hate: enim dicit Dominus Deus Israel: Ecce ego scindam regnum Salomon is, & dabo tibi decem tribus. Porro una tribus remanebit ei propter seruum meum David, & Hierusalem ciuitatem, quam elegi ex omnibus tribubus Israel. Decem enim scissuras Ieroboam accepit, cu legis praecepta uiolanda corripuit . Et una tribus cum sobole Dauid remansit, dum sors electorum iuxta Apostolicam doctrinam, in regula fidei catholicae permansit. Quia unus Dominus, una fides, unum & baptisma. Denique Roboam filius Salomonis, qui utili seniorsi cona MI ' silio relicto, adolescentium consilium secutus est, licet de domo David fuerit, tamen in uia eius non gradiebatur. Fecit enim Iudas, scriptura teste, in illis diebus malum coram Domino, & irritaverunt eum super omnibus, quae secerant patres eorum in peccatis suis,quae peccauerant. Aedificauerunt autem & ipsi sibi aras &statuas& lucos super omnem collem excelsum,& subter omnem arbore findosam. Sed & effeminati fuerunt in terra, feceruntq. omnes abominationes gentium, quas attrivit Dominus ante ficiem filiorum Israel. Significat ergo malos rectores in Ecclesia, qui terrenis cupiditatibus dediti, negligunt curam habere subditorum, & delectantes in multitudine sibi obsequentium, nec tamecondignam habent holicitudinem sibi commissorum. Interpretatur autem Roboam latitudo populi. Et bene latitudo populi nominari possunt, qui latam &spatiosam uiam gradientes, per quam multi vadunt ad mortε, angustam uiam, quae paucorum est,&ad aeternam uitam ducit, ingredi de retiant: relictoq. sanctorum patrum consilio,quorum dicta & exempla ad celsitudinem tendunt persectionis, cligunt iuuenum obtemperare praeceptis, hocest, eorum, qui iuueni-ltibus desideriis mancipati laudibus iniquis de adulationibus eos grauant, & fit' in eis quod per prophetam dicitur, Qualis populus, talis est & sacerdos . Omnes enim a minimo usque ad maximum auaritiae student, & caeci caecis ducatu pra bentes, in seu eam perditionis pariter cadunt. Quibus comminatur sapientiat Dei, dices: Vae tibi terra cuius rex puer est, & cuius principes mane comes uni. Et econtrario de sanctorum populo, & rege eorum Christo laudando subsequitur, dicens: Beata terra,cuius est rex nobilis, & cuius principes uescuntur in tem pore suo, quia omnia, quaecumque secerint, prosperabuntur.
194쪽
CCE uir Dei uenit de Iuda in sermone Domini in Bethel, Ieroboam E stante super altare, & thus iaciente. Et exclamauit contra altare in se mone Domini, & alti Altare altare, haec dicit Dominus, Ecce filius nascetur domui David, Iosias nomine, & immolabit super te sacerdotes excelsorsi, qui nunc in te thura succendunt, & ossa hominu incendet super te. Et reliqua. Igitur propheta , qui a Deo missus fuerat in Bethel, ut increparet Ieroboam su-- per idololatria,quam gessit,& a falso propheta seductus,comedit ibi & bibit contra praeceptum Domini, & propterea a leone in uia occisus est, quid significat nisi qui in prosperis eleuatur corde λ ita ut praecepta Domini contemnat, a leone qui circuit rugiens quaerens quem deuoret,dente persuasionis malignae laniatus, per consensum peccati interficitur: ac per hoc necessarium est semper quaerere ait r. r.s toto corde sperare in momisericordia eius. Quid enim in homo cuiuslibet sit meriti, si conditoris sui pro I . γ tectione destiatur ξ Quae nimirum protectio minus necessaria creditur, si semper . habeatur: sed utiliter pinumque subtrahitur, ut sibimet ipsi homo, quam sine ' eilla nihil sit ostendatur. Manus igitur Dei aliquando nos nobis per aduersa ins- , annuat, quae nescientes nos in prol peris portat, quia destituti dum cadere incipia - mus, & tamen adiuti retinemur, &doctrina sit, quod in lapsu trepidamus, custodia, quod in statu permanemus. Nemo ergo se alicuius uirtutis aestimet, tiam cum quid sertiter poterit: quia, si diuina eum protectio deserat, ibi repente enerviter obruitur,ubi se ualenter stare gloriatur. id est enim,quod uir Dei contra altare Bethel ad prophetandum directus, praesente me, auctoritatem libberae uocis exercuit, eiusdemq. regis extensum brachium in rigore mirabiliter astrinxit, quod tamen mox misericorditer saluti restituit, cuius in domo inuit tus comedere noluit: quia, ne in uia comederet, prohibitionis Dominicae praecepta seruauit. Qui tamen in eadem uia& seductus comedit, & pastus interiit. Qua in re quid subtili consideratione colligimus, quid cui ita dixerimὶ formandum suspicamur, nisi quod Arsitan apud semet ipsium tacitus, & pro praeceptis Dominicis rNem se contempsisse gloriatus, ab interna mox seliditate quassatus est, deinde ei in opere culpa surripuit, unde sibi gloria in corde surrepsit ut prophetae Et si uerbis deceptus disceret, quia nequaquam propriae sertitudinis fuerit, quod ad regis uerba restitisset. Bene autem & eius ore mortis sententiam accepit, cuius seductione a uitae praeceptis deuiauit, ut inde poenam ueraciter sumeret, unde culpam negligenter admisisset. Hic autem manifeste ostenditur, quod peccatu inobedientiae in ipsa fiterit morte laxatum, quia idemieo,qui uiuentem praesumpsit occidere, autis contingere non est occisum. Qui emini occidendi habuit potestatem,de occis cadauere comedendi licentiam non accepit. Quia is, cui culpa inuita fuerit punita, erat iam iustus ex morte. In hoc secto ostenditur, quod nemo se alicuius uitutis aestimare debet, etiam cum quid seriter sicut di in est poterit. Iste enim, quia praeceptis Dominicis regem con est L. m. tempsisse gloriatus,comiit, ut prophetae filis uerbis deceptus disceret: quia non - . propriae Artitudinis fuerit, quod regi restitisset. CA
195쪽
N quinto autem anno mi Roboam, ascendit Sesac rex Aegypti in I Hierusalem, & tulit thesauros domus Domini, & thesauros regios, di
uniuersa diripuit. Scuta quoque aurea, quae fecerat salomon, pro quibus secit rex Roboam scuta aerea, & tradidit ea in manum ducum scutariorum, ct eorum,qui excubabant ante ostium domus regis. Cumq. ingrederetur rex in domum Domini, portabant ea qui pra eundi habebant ossicium, & postea r portabant ad armamentarium scutariorum. Et reliq.) De quo rege in libro Paralipomenon plenius narratur, ubi hoc modo legitur: Anno aute quinto regni Roboam, ascendit Sesac rex Aegypti in Hierusalem,quia peccauerunt Domino, cum mille ducentis curribus, & sexaginta millibus equitum. Nec erat numerus
uulgi qui uenerat cum eo ex Aegypto, Libyes scilicet,& Trogloditae Aethi pes, Cepitq. ciuitates munitissimas in Iuda , & uenit usque Hierusalem. Semeias autem propheta ingressus est ad Roboam, & principes Iuda, qui congregati fuerant in Hierusalem fugientes Sesac, dixit q. ad eos : Haec dicit Dominus, Vos reliquistis me, &ego reliqui uos in manu Mae. Consternatiq. principes Israel, & rex dixerui: Iustus est Dominus. Cumq. uidisset Dominus, quod humiliati essent, sectus est sermo Domini ad Semeiam, dicens: Quia humiliati sunt, non disperdam eos: Daboq. eis pauxillum auxilii, & non stillabili sumtaneus super Hierusalem per manum Sinc. Verumtamen ei seruient, ut sciant distantiam seruitutis meae,&seruitutis regni terrarum . Recessit itaque Sesac rex Aegypti ab Hierusalem sublatis thesauris domus Domini, & domus regis, omniaq. secum tulit, & clypeos aureos, quos secerat Salomon, pro quibus iecit rex aeneos, de tradidit illos principibus scutariorum, qui custodieban t uestibulum palatii. Quid ergo per figuram hoc instituat, quod propter peccatum R. a Sesac rex Aegypti de domo Domini theautos abstulit, di thesauros regios, nisi quod mali rectores propter negligentiaA suam regem Aegypti ,hocest, pria lcipem tenebrarum in Hierusalem typicam prouocant in Ecclesiam, uidelicet si bi commissam: ubi ipsi ad tompus dominari uidentur, qui thesauros domus Domini,&thesauros regios aufert, cum scientiam san&rum scripturarum simul di operam uirtutum ab incautis & desidiosis abstrahit Sesac ergo, byssus cilicii, Due gaudium cilicii, interpretatur. Et, quia byssus subtilitatem significat: cilicium uero , quod de caprarum setis conficitur, peccata: quid melius in byssocilicii, quam uersutia fraudis diabolicae, in persuasione peccatorum accipi potest ZSesac enim Hierosolymitanas opes aufert, cum diabolus, qui callide decipit, regaudet in multitudine peccatorum, ecclesiasticos quosque a scientia spiritest, ct opere uirtutu depredat, eosque, qui uidebantur in Ecclesia decori esse, spoliatos secum in barathrum perditionis tuae, demergiti necnon & illud, quod idem
rex scuta aurea, quae secerat rex Salom5, abstulit, pro quibus fecit rex Roboam scuta aerea, & tradidit ea in manu ducu scutarioru , ad eundem sensum respicit. Salomon enim scuta aurea condens custodibus domus suae dedit, csi redemptor noster spiritalem scientiam per duo testamenta doctoribus Ecclesiae ad tuendam plebem suam commendauit. Hanc antiquus hostis, per incuriam rectorum a strahit, quia cum intenti sunt rebus terrenis, minusq. curant de caelestibus, os
ficio pristino & scientia denudatos, quasi in domo propria opibus spoliatos, de resiquit. Denique tales, cum sensu spiritali priuatos se conspiciunt, per eloquintiam uerborum copiam quaerunt, quatenus eorum sonoritate, uelut scutorum
196쪽
morum nitate tutamen semibostra pro sitae ses opponantiSed, quan , tora est uilius metallo vim, tali inserior est uanaesoquentia, ureae eloquem l ηι δε me tactu. Vnde per quouiam capima de Eloquentia Scituri Vbi plunaia uerba, ibistinenter egestas erini Psalmis ita leg-: Vir lingi iis praedii, tur super teriam. Nam de sapientia ita striptum est i Sapientia pretiosior est crumciis opibus,&omnia, quae desumantur . non ualentes c6parari. Longitudo dierum in dextera eius, in sinistra illius diuitiae, &gloria. Qui uero opportuna d GisionE Ecclesiae uult exhibere o5tra haereticos,&contra omnes inimicos sapim . tiae, utique adminiculo hoc 'bet poscere. Nec loquentia aliquid adhoc sine sapientia proficit mino plutimu nocet. Porro, quod legitur in sequeritari,quod -- cire , , bellum fuerit inter Roboam&Ieroboam,&ma gem Iuda, atque Baasa regem Israel cunctis diebus eorum, non aliud significare puto, quam quod sancta Eccle ι sia, quae in unitate fidei i istit, bellum habeat semper cum haereticis, di sui maticis, & omnibus, qui uiolare contendunt fidem catholicam. Omnes enim ut x. m. 3ait Apostolus qui pie uolunt uiuere in Christo, persecutionem patienturi quia draco antiquus periequitur mulierem insdiam calcaneo eius, ct ipsa cimterit caput eius. Asa enim tollens iue sustollens, &Baasa confuso, uessccitas inter pretatur. Et bene Ecclesae pimulus tollens, sue sustollens dicitur, qui, mentem suam ad superna desideria hispendens, confiasionem terrenarum mpiditatum, cum earum suggestore diabolo , spernit ,ac, uelut sicca, ct inutilia, contemnit.
ACTUS est autem somo Domini ad Iehu filium Anani contra Bain. F dicens: Pro eo,quod exaltavi te de puluere & posui ducem super populum meum Isines, tu autem ambulasti in uia Ieroboam, de peccare secum populum meum Israes, ut me irritares in peccatis eorum. Ecce ego demetam posteriora Ba a, de posteriora domus eius,&laciam domum tuam sicut domum Ieroboam filii Nabath. Qui mortuus fuerit de Baasa in ciuitate, comedent eum
canes,&qui mortuus seerit ex eo in regione, comedent eum uolucres caeli. Ilic uerba contra omnes peccantes, & contra omnes haereticos, & paganos, m
xime prolata sunt. Quippe qui peccatis pristinis, peccata semper noua adiiciunt, α malorum exemplis deprauatis uisceribus priores fiunt. Demetam, inquit, posteriora Baasa, & posteriora domus illius,& ficiam domum eius sicut domum Ieroboam filii Nabath. Demetit Dominus posteriora Baasa, cum peccata inia quorum nost finem uitae ulciscitiir. Demetit de posteriora domus eius, cum imulatores illorum aeternis eruciatibus damnat. Et iaciet domum Baasa sicut fecit
domum Ieroboam filii Nabath. Cii peccatores in iniquitate sua perseuerantes, simul cum diabolo & angelis eius, inseres eruciatibus tradet. Baala ι
ximus, confusio, ues siccitas interpretatur: Ieroboam uero diiudicans populum: Et Nabath, spontaneum resbnat. Qui ergo confiisiones errorum & peccatorum sequitur,&uirorum Utiam spiritalem habere negligens, i
xum usque ad finem uitae perseuerat, posteriora eius uelut diaboli demetuntur, - . ut propria uoluntate superbiendo sibi mortem generat. Et tunc populum peritorum uesut diiudicare uidetur, eum non iudicium aequitatis, sed damnationis in eis exercere dignoscitur. Tunc enim peccatora, atque omnium iniquora Posteriora demetentur eum capite suo diabolo, quando iudex uirorum, & morcuorum in fine iaculi, dicturiis emis, qui ad sinistram eius stabunt, Discedite a me maledicti in ignem aeternum, qui pra*aratus est diabola & stata eius. Et ibunt
197쪽
. ibunt hi in lapplicium aeternum, iusti autem in uitam aeternam. Qur mortuus, in . inquit, iuerit de Baasa in ciuitate, comedent eum canes, & qui mortuus fiserit
ex eo in regione, comedent eum uolucres caeli. Quid est ergo, mortuum esse in ciuitate, nisi quemlibet fidelenus in Ecclesia perseuerantem, criminibus capit libus obnoxium esse ξ In ciuitate ex go moritur, qui intra Ecclesiam Des, opera prauitatis exercet. Ille enim ore canum laceratur, cum sententiis sanctorum doctorum increpatur, arguitur, atque damnatur. De quibus, uidelicet canibus,
I in psalmo scriptum est, Ut canes circuibunt ciuitatem. Canes enim a canendo dicti sunt. Canum enim consuetudo est, illa loca defendere, in quibus se norunt cith. alimoniam reperire. Ciuitas autem illa, quam canes isti circumeunt, Hierusa . Iem est, uniuersaliter per mundum diffusa: hane ergo circuisse Paulum, salut res generis humani testimtur epistolae, quae per uniuersas gentes uelut sacra diuina tonuerunt. O canem istum beatum, qui populos persequitur infideles, seres
t abigit,&ouilia sancta custodit, cuius latratus per totum mundum quasi grauisona tuba concrepuit. Qui enim moritur, ait, Baasa in regione, comedent eu uolucres caeli. Illi enim ex Baasa, hocest, eκ corpore diaboli, cosusione plenissima in regione moriuntur, qui extra Ecclesa separati idololatriae, aut haeresibus ore. atque opere neserio deseruiunt. hos enim uolucres caeli comedunt, illae uidelicet Maia. 13 uolucres, de quibus in evang. Dominus dicit, in parabolas sementis, secus uia semem sparsum, uolucres caeli comedisse. Tunc enim istae uolucres eos comedunt, quando onustos peccatis secum ad aeternisi rapiunt interitum. ANNO tricesimo primo Asa regis Iuda, regnauit Amri super Israel duodecim annis. In Thersa regnauit sex annis. Emit q. montem Samariae a Somer duobus talentis ari r genti, &aedificauit eum, &uocauit nomen ciuitatis qua extruxerat n6mine So-2ri mer Domini montis Samariae. Hoc quo modo fictum sit, Iosephi uerba manibs talant, in quibus ita scriptum est: Tricesimo autem anno regis Asa, Ambri si stepit imperium, & tentiit annis duodecim. Quorum sex quidem annis secit in
Thersa, reliquos autem in ciuitate, quae Marecon appellabatur, a Graecis autem Samaria. Hic uero nominauit eam Samaretona Samaro quodam, qui ei momtem venumdederat, in quo constituerat ciuitatem. In nullo autem differrebat
prioribus regibus, nisi quod peior erat. ET addidit Achab in opere suo irritans Dominum Deum Israel, super omnes reges Israel, qui suerant ante eum.
In diebus eius aedificauit Ahiel de Bethel Iericho. & mi q. Quod scriptum est de temporibus regni Achab. IN diebus eius Mificauit Ahiel de BethclIericho. In Aluram primogenito suo fundauit eam, & in Segub nouissimo suo
posuit portas eius. γ Patri sensus, quia, cum praesitae conditor urbis fiundamenta illius ponere inciperet, primogenitus eius, qui uocabatur Abiram, mortuus est. Et cum urbe aedificata portas munire tentaret, nouissimum filiorum suorum cognomento S b amisit. Quod ita futurum Iosue cum eam destructam an 6 themati traderet imprecando praedixit. Maledictus, inquiens, uir coram Domino , qui suscitauerit de aedificauerit ciuitatem Iericho. In primogenito suo sun&menta illius iaciat, &in nouissimo liberorum ponat portas eius. Quia uero Ahies de Bethel destructa a Iosue atque anathematizata Iericho moenia restat rat, cum quis eorum, qui in Ecclesia habitum religionis assumpserat, ad agenda, scelera quae ei Dominus Iesus in die baptismatis condonauerat, redit i quasq. ipse anathematizauerat diaboli pompas, luxuriose uiuendo repetit: cum errorum dogmata, uel gentilium sebulas, ueritati ecclesiasticae, clua imbutus est, quasi de ἰ Bethel egrediens, ruinas Iericho resuscitat. Merit . talis coram Domino mal
dictus,& primum filiorum in fimdatione neruiae ciuitatis; de nouissimum in
198쪽
portarum positione amittit, quia& fundamenta fidei, a quibus bona aedificia inchoare, & claustra bonae inionis, quibus perfici debuerat, perdit.
T si xit Elias Thesbites de habitatoribus Galaad ad Achab: Vivit D
E minus Deus Israel, in cuius conspectu sto, si erit annis his ros&pluuia, nisi iuxta oris mei uerba. Et factum est uerbum Domini ad eum, dicens: Recede hinc &uade contra orientem ,&abscondere in torrente Carith qui est contra Iordanem,&ibi de torrente bibes, corvisq. praecepi ut pascant te ibi. Abiit ergo & fecit iuxta uerbum Domini: cumq. abisset sedit in torrente Carith qui est contra Iordanem. corvi quoque deferesant ei panem & carnes mane, si-imiliter panem & carnes uesperi,& bibebat de torrente. Post dies autem aliquantos siccatus est torrens, non enim pluerat super terram. Priusquam allegorice
quid ista significent disseramus, libet inquirere iuxta in ralitatem , qὼid est quod ait : vivit Dominus in cuius conspectu sto. Sciendum est quod duobus
modis in conspectum Domini uenimus, um in extremo iudicio ante tribunal, eius assistimus.Nam quoties conditoris nostri potentiam ad sensum reducimus,
toties in conspectuallius stamus. Vnde recte nunc per uirum Dei Eliam dicitur: λῖViuit dolius Deus Israel in cuius conspectu sto . hic i ustus in conspectu Domini Lin θνα- stat, ut fideliter uiuat, illic ut ueraciter coronam uitae accipiat. Thesbi igitur unde Elias Thesbites dicitur sentitas est Galaaditis regionis. Ceterum spiritaliter AP. - . Elias rectius Dei filio assimilatus est, cui & auctoritas & nomen ueri Dei con- , . fruit: Elias enim dominus Deus interpretatur, siue fortis Deus, quod nomen Lbstantialiter Dei filio inest, auctoritatem sibi uidelicet faciendi quid uelit n - . . tui liter uindicans. De quo per Psalmistam dicitur: Fortis Dominus potens in proelio. Thesbites autem captiuans siue conuertens, interpretatur: sicut & de Domino scriptum est : Converte Domine captiuitatem nostram. Et sicut Melchisedec in scripturis qui utique typum gessit saluatoris origo tacetur: ita de Eliae, in illius enim praetiguratione genus minime narratur, cum subito nomen illius introducit, ex qua tribu uel familia ortus sit, minime profertur. Torrens Cison, qui & Carith, interpretatur cognitio, siue concisio, uel diuisio, Iudaico populo congruere certissimum est. Panes uero& carnes ex quibus Elias ministrantibus corvis pastus est ,opera pietatis & obsequium, quod eidem Domino a fidelibus ex populo Iudaeorum exhibitum est, praefigurane non dubium est. Siccatio torrentis abolitionem significat legis, quam, adueniente saluatore, incarnalibus obseruationibus defecisse certum est. N6 nulli uolunt aliter intelligi, quod nobis dissonum esse uidetur, quibusdam in locis. Absconditus est, inqui-Mnt , Elias noster in torrente Carith, qui interpretatur caluus, & ibi de torrente bibit, cu in caluariae loco, ubi abstodita est uirtus gloriae eius, de torrente moriaritatis nostrae Dominus gustauit. Corui autem pascebant Eliam deserentes ei pax em dc carnes mane &uesperi, cum gentilitas de nigredine peccatorum ueni-ons, Christo domino , salutem nostram esurienti, panem fidei & spem resurrectionis, per gratiam eius illuminata, offert, mane uidelicet, euangelicae praedicationis. Et item panem & carnes uesperi similiter deseri, cum eandem fidem us- οῦ ciue ad finem mundi seruans incontaminatam, cum carnis resurrectione uenienti iudiei praesentat. Post dies autem aliquantos siccatus est torrens, quia consum i. o. i sinato cursu praesentis uitae, absorpta erit mors in uictoria: etiam ultra mors non h. . icrit, neque luctus, neque clamor, quae prima abierunt. Manc etenim intelli- I e is: gentiam
199쪽
sentim inlectori resinquimus, si hanc sibi eligere uolueri quia nobis de coruorum res agare uidetur n*lip . F A C T V s est igitur sermo D
mini ad eum dicens: Surge& uade in Sarepta Sidoniorum & manebis ibi. praecepi enim ibi mulieri uiduae, utp seMyr. Mutitur Elias pascendus ad alienigenam viduam. haec igitur uidua gentium designat Ecclesiam, quae a suo diutius sonditore deserta, populum, fidei verae,& recta ueritatis nescium, duas pauperem filium egena stipe nutriebat, idest, uerbi fiuctu ex parte docebst, donec aduenies sermo propheticus, qui exiccato uellere Isi telis, utpote clausa caeli ianua, s me periclitabatur in Iudae , pta eretur ibi, simul&pasceret, & receptus uidς licet acredemibus, & reficiens ipse credentes. Vnde bene haec eadem vidua, in archia Sidoniae dicitur esse morata . Sidonia quippe inutilis uenatio, Sarept uero incendium, uel angustia panis interpretatur, quia ubi abundauit pecca--.8 tum, superabun&uit& gratia. Vbi rebus sup acuis acquirendis, quali Dcupandi cura impendebatur,ubi di sitis incendium panisq. spiritalis antea fiebat angustia, ibi Larina oleumq. ore prophetico benedicitur . QVAE uolebat duo ligna colligere priusquam moreretur. Non hic solo ligni n ine, sed etiam numero lignorum, signum cruςis exprimitur, quo nobis est panis uitae praepara. tus aeternae. Benedicitur strina eju* & oleum, hocest, gratia corporis dominici de chrismatis unctio, siue fiuctus de hilaritas caritatis, quae cupa impenditur, n5 r. n.s deiecisse dicitur: Hilarem enim datorem diligit Deus. Vidua autem ista quam Dominus non fiumenti, sed u*bi pane pascebat, eadem ipsa est, de qua dicitur in i in psalm. Viduam eius benedicςni benedicam, & reliq. Illam scilicet, de qua dc Paulus ait : Mortuo uiro, quibus uolet nuptiis libera est, quia desinente legis littera, cuius finis Christus est, ad gratiae libertatem transitum ficiens Ecclesia uidelicet ad Christum, quasi uidua legis nupsit. Huius nune in uasis oleum gra tiae 2 benedictionis fit ina non descit, in omnibus sere gentibus fame manente, quarum cibus uitae esuriem ac fidei trinitatis inediam congrue praefigurauit iis a. quondam triennio semes. F A C T V M est autem post uerba haec, aegrotauit filius mulieris matris Amilias: dcerat languor elua sertissimus, ita ut non remaneret in eo halitus. Dixit ergo ad Eliam: Quid mihi di tibi uir Dei Ingressus ei ad me, ut rememorarentur iniquitates meae, de interficeres filium meuὸ Et ait ad eat ni Da mihi filium tuum . Tulit q. eum de sinu illius de portauit in caenaculum ubi ipse manebat, de posuit super lectum suum. & reliq. Hic actus Eliae, de suscitato mortuo filio uiduae, apud quam hospitabatur,de cuius benedixit se inaede oleo, bene exprimit actum redemptori nostri, in resurrectione populi ad G dem conuersi. Quae enim haec uidua melius intelligi potest, quam synagoga ludiorum, quae Moysi morte viduata filium nutriebat paruulum, ii est, populum carnalem Iudaeorum. Hic ergo ad ingressum Eliae, hocest, saluatoris nostri infirmabatur, qvia in eum non credendo sed spernendo, ualida febre infideliut tis aegrotauit. unde de mater ipsis conquerendo de infirmitate pueri, ad pro- petam dicit: Quid mihi&tibi uir Dei ringressus es ad me ut rememorarentur iniquitates me* ,&intoficeres filium meumὸ Cum synagoga Iudaeorum de ad-uςntu saluatoris conqueritur, quasi ipse esset causa interfectionis populi Iudaici. Hinc est, quod Caiph 3 eonspirans de nece Christi, ad turba est: Expedit enim
ut unus bOm' moriatur pro popplo, de non tota gens pereat. Si dimittimus eum sic. omnes credent in eum. Et venient Romani,d: tollent nostrum locum de gentem. Sed sc*t prupheta Dei, uerbis uiduae non exasperatus, quin potius miser,' tus ait ad eam: DA mihi filium tuum: Tulitq. eum de sinu illius de porta
200쪽
mque mensus est super puerum tribus uicibus, clamauitq. ad Dominum & ait: Domine Deus meus reuertatur oro anima pueri huius in uiscera eius. γ ita&ndemptor noster non exasperatur malitia Iudaec rum, sed misertiis populi credentis, tulit eum de sinu matris, cum eum tulit de ornati obseruantia legis. Et posuit stiper lectum suum, hocest, demonstrauit ei uitam habere in morte sua. Expandit a. se tribus uicibus, atque mensus est super puerum, cum trinitatis L. dein illi praedicando & siciendo insinuabat. Et clamans ad patrem, dixit: Pater ignosce illis,quia nesciunt quid seciunt. Et tremi Pater, inquit, clarifica filium tuum, ut filius tuus clarificet te. Sicut dedisti ei potestatem omnis carnis, ut omne, quod dedisti ei, det eis uitam aeternam. Haec est autem uita aeterna, ut cognoscant te solum, Deum uerum, de quem misisti Iesum Christum. EXAUDI TVS est autem Elias, & reuersa est anima pueri intra eum,& re uixit: tulit q. illum & reddidit matri suae in cum Dominus noster populum sauuans credentem, signa & miracula ostendebat incredulis, ut agnoscerent ueraciter illum ui uere, qui credit in nomine eius. Et sic eueniet, ut uerba mulieris admirantis de suscitato puero, plebs Iudaica, ueritate superata, praeclamet ad
Christum ac dicat, NVNC in isto cognoui, quoniam uir Dei es tu, diverbum Domini in ore tuo uerum est.
OST dies multos uerbum Domini factum est ad Eliam in anno tertio P dicens: Vade & ostende te Achab, ut dem pluviam super seciem terrae.
Tres anni famis, scientiam sanctae trinitatis populo ludorum uel in toto mundo defuisse praefigurabant. Sex uero menses ad opus bona pertinent,
quod penitus deserat ab illis, de quibus propheta dicit: Non est qui ficiat bonum, non est usque ad unum. Abdias princeps exercitus Israel, cuius nomen interpretatur struus Domini, illos quodammodo praesignabat, qui ex principibus Iudaeorum crediderant de erant occulti discipuli Domini, ut Nicodemus
re ceteri. Nam quod ait ad populum i V S QV E QV o claudicatis in
duas partes ita potest intelligi: Illi enim utroque pede claudicant, qui Deo pari crde diabolo obsequium praestare cupiunt. IVIT ergo Elias ut ostenderet se Achab. Erat autem semes uehemens in Samaria. Vocavitq. Achab Abdiam dispensatorem domus suae . et reliq. QVOD autem Elias congre-Mns uniuersum Istas, contra prophetas Baal disceptabat, illiso. frustra nitentibus , ipse altare Domini curauit quod destructum ruerat, & tulit duodeci m lapides iuxta numerum tribuum filiorum Iacob, ad quem factus est sermo Domini, dicens: Israel erit nomen tuum :&aedificauit de lapidibus altare in nomine Domini. Fecit i. aquaeductum quasi per duas vatiunculas in circuitu altaris, &composuit ligna diuisit a. per membra bouem, di posuit super ligna, de ait: Implete quattuor hydrias aqua, & sindite super holocaustum de super ligna. Ru fumq. di ait: Etiam secundo hoc Eicite. Qui cum fixissent secundo, ait: Stiam tertio id ipsum secite: feceruntq. de tertio. Et currebant aquae circa altare, de sossa aquaeductus repleta est. dereliq. Quid couenientius ti rare potest, quam quod redemptor noster contra mundi principe et q. sateli ites decertans ac su- Perans, altare Domini, quod destructu fiterat, li est, fidelium suoru corda ab
omni l iniquitatis purgans, ara Deo dedicatὸ Quae ex duodecim lapidibus con structa esse memoratur, quia ta his qui prophetica de apostolicam fidem seu doctrinam sequunmsi gratissima Deo ara constrii itur, in qua quotidie caerifici β