장음표시 사용
201쪽
laudis in odorε suauitatis offertur. FECIT an ductu quasi per duas aratiunculas in circuitu altaris, ex cotrito uidelicet corde, & humiliato spiritui sumina producendo lacrymarum pro timore gehennae,&desiderio uitae a ternae. Ibi & c5posuit ligna, quia & sanctorum dicta & facta ad exemplum credentibus constituit. Diuisiti per membra boue, & posuit super lignae, cum omnes actus suos ad exemplum lanctoria patrii fideles formare docuit. Iussitq. super holocaustum & super ligna semel, itera, atque tertio aqua infundere: quia omni tempore necesse est nobis uerba, cogitatus, atque opera nostra, in pura orationea, quecsipunctione lacrymarsi mundare:&non prius cessare, qua fossae aqua ductus repleantur, idest, donec sutum gaudium, praesenti memoriae succedens,
perfecte copleatur. Sicq. erit iuxta id quod sequitur: IGNi S de caelo cadξι ad inuocatione Eliae, voravit holocaustum,ligna & lapides, puluere quoque ocaquam quae erat in aquaeductu lambens. Quod re uidisset omnis populus, cecidit in faciem sua de ait: Dominus ipse est Deus, dominus ipse est Deus. ando discrimen superni iudicis dicta de facta, ac tota uitam nostra persecte examinans, probandos nos sicut igne probatur argentum, immortales ac beatos s ctos in sede collocabit perpetua: ut ad instar uirorsi Israelitarum in aeternum gratulando canamus: Dominus ipse est Deus, ipse fecit nos de non ipsi nos. Nos autem populus eius d. oues pascuae eius. Mundato itaque altari Domini, de consumptis holocaustis, dixit Elias propheta Dei ad populu: APPREHENDITE omnes prophetas Baal, de ne unus quidem su iat ex eis. Quos cum c5prehendissent, duxit eos Elias ad torrentem Cison, qui interpretatur duritia eorum, de interfecit eos ibi. Sic quoque redemptor noster,adueniente die iudicii, mittet angelos suos, dc colligent omnia scandala de regno eius, de cos qui operantur iniquitatem, de mittent eos in stagnum ignis de sulphuris, ubi est bestia de pseudoprophetae, ubi de missus est diabolus qui seducebat ςos, di cruῶ buntur ibi secumlum duritiam Sc impaenitens cor eorum, die ac nocte in saecula saeculorum. POST haec Elias ascendit in uerticem Carmeli, de protinus in terram posuit faciε inter genua sua, de dixit ad puerit suum: Aspice de ascende contra mare: Qui cum ascend isset de contemplatus esset, alti Non est quidqua. Et rursum ait illi: Reuertere septem uicibus. In septima autem uice, ecce nubecula parua quasi uestigia hominis ascendebat de mari. et reliq. Quid in hac re significatur, nisi quod nascente Christo Dei filio inter homines, de tenerit udi nem carnis nostrae accipiente, postquam morte gustauit, do uictor de mundo ad caelos ascedit, imbrem gratiae diuinae per septiforme spiritum de supernis ad terras misit, qui nos a peccato mundaret, de spiritales fiuctus sisn ere faceret
IM VIT Elias de surgens abiit quocumque eum serebat uoluntas. v T nilq. in Bersabee Iudae, de dimisit ibi puerum suum, de perrexit in desertum uiam unius diei. cumq. uenis let dc sederet subter unam iunip rum, petiuit animae suae ut moreretur, dc ait, Sufficit mihi Domine, tolle animam meam, neque mi m melior sum quam patres mei. Proiecitq. se, de obdormiuit sub umbra iuniperi. Et reliq. Sancti uiri, qui subleuante spiritu, ad summa rapiuntur, quamdiu in hac uita sunt, ne aliqua elatione superbiant, qui 'busdam tentationibus reprimuntur, ut nequaquam tantum proficere ualeant, quantum uolunt. Sed ne extollantur superbia, etiam sit in eis ipsarum quo clam mensura uirtutum. Hinc est enim quod Elias dum tot uirtutibus in alta
proiecisset, quadam mensura suspensus est, dum Iezabel postmodum, quaanuis
202쪽
reginam, tamen mulierculam sigit. Perpendo quippe hunc mirae uirum uiri
tis ignem de caelo trahere, de secundo quinquagenarios uiros cum suis omniabus petitione subita concremare, uerbo caelos a pluuiis claudere, uerbo canos pluuiis aperire, suscitantem mortuos, uentura qua Rue praeuidentem:& ecce rursus animo occurrit, quo pauore ante unam mulierculam fugit. Considero, uirum timore perculsum, de manu Dei mortem petere nec accipere, de manu mulieris mortem fugiendo uitare. qum erit enim mortem, dum segeret, ducens: Sufficit mihi, tolle animam meam, neque enim melior sum quam p
tres mei,&obdormiuit sub umbra iuniperi. Vnde ergo sic potens, ut tot illas uirtutes faciat ξ unde sic infirmus, ut ita seminam pertimescat λ nis quia dispensationes superni nutus, mensura occulti libraminis appenduntur, ut ipsi sancit homines & multu ualeant per potentiam Dei, de rursum quadam mensura m derati sint perinfirmitatem suam . In illis uirtutibus Elias quod de Deo acceperat , in istis infirmitatibus, quid de se poterat, Gnoscebat. Illa potentia uirtus sitit, ista infirmitas custos uirtutis. In illis uirtutibus ostendebat quod acceperat , in istis infirmitatibus hoc, quod acceperat, custodiebat. In miraculis monstrabatur Elias, in infirmitatibus seruabatur. ET ecce angelus tetigit re, α dixit illi: Surge, comede . Respexit,&ecce ad caput suum subcinericius p tiis, & uas aquae. Comedit ergo & bibit, & rursum obdormivit. Reversusq. est
angelus Domini secundo, & tetigit eum, dixit q. illi: Surge, comede. grandis enim tibi restat uia. Qui cum surrexisset, comedit & bibit: & ambulauit in sortitudine cibi illius quadraginta diebus&quadraginta noctibus, usque admontem Dei Horeb. & reliq. mid ergo hic Elias bis pastus ab angelo exprimit, nisi naturae infirmitatem λ Quibus non sincit simplex pastus, sed duplex, quatenus ad superna ualeamus mendere. Sicut enim corpus sine alimento corporali subsistere nequit, ita nec anima uiuere potest sine uerbo Dei. Angelus enim qui Eliam pauit, quem congruentius quam ipsum summi cosilii angelum signincat, cuius ope tam in corporali quam etia in spiritali natura subsistimus Am- bulauit enim Elias postquam surrexerat a somno,& comedit & bibit in fortitudine cibi illius quadraginta diebus & quadraginta noctibus, usq ue ad montε
Dei Horeb. Sic & nos dum inertiae somnum a nobis excutimus, necesse est ut diuino solatio consertati, gressum bonorum operum per omne tempus uitae praesentis summopere continuemus,festinemusq. ascendere in montem Dei,&an locum sanctum eius, ut ibi requiem inueniamus aeternam. C V M Q. v
nisset illuc, mansit in spelunca. Et ecce sermo Domini ad eum, dixitq. illi: Quid hie agis Elia At ille respondens alii Zelo zelatus sum pro domino Deo exercituum, quia dereliquerunt pactum tuum filii Israel. Altaria tua destrux runt, & prophetas tuos occiderunt gladio, & derelictus sum ego solus, & quar
runt animam meam ut auferant eam. Et ait ei: Egredere, & sta in monte cora
Domino. Et ecce Dominus transiit, & spiritus grandis & fortis subuertens montes, & conterens petras ante Dominum. Non in spiritu Dominus. Et post spiritum commotio. Non in commotione Domin iis . Et post commotionem ignis a
Non in igne Dominus. Et post ignem sibilus aurae tenuis. Quod cum auuisset, Ilias operuit uultum suum passio,& egressus stetit in ostio speluncae,& ecce mox ad eum, dicens: Quid hic agis Elia λ Et ille respodit, Zelo zelatus sum pro
domino Deo exercituum, quia dereliquerunt Diam tuum filii Israel, altaria tua destruxerunt, & prophetas tuos occiderunt gladio, & derelictus sum ego selus, & q uaerunt animam meam ut auisant eam. Et ait Dominus ad eum: Vade, dcreuertere in uiam tuam per desertum in Damascum. cumq. peruenerisu in a illuc,
203쪽
dtue, unges Hazael regem siper Syriam, & Iehu filium Namsi unges regem se per Itieli Elis erum autem filium Saphat, qui est de A mehula unges prophetam pro te. & reliq.ὶ Spiritus autem Domini montes euertit, & petras conterit, ruta pavor,qui ex aduentu eius irruit, di altitudinem cordis nostri deiicit, diuritiam liqueficit. Sed spiritu commotionis& ignis, non esse Dominus dieitur: esse uero in sibilo aurae tenuis non n gatur , quia nimirum cum mens comtemplationis sublimitate suspenditur, ouidquid perfecte conspicere praeualet, Deus non est e cum uero suotile aliquid cospicit, hoc est, quis de in prehensibili labstantia aeternitatis audit. Quasi enim sibilum tenuis aurae percepimus, cum saporem incis scriptae ueritatis contemplatione subita subtiliter de inmus: tunc ergo uerum is, quod de Desnognoscimus, cum plene nos aliquid de illo cognoscere non pote sentimus i Vnde bene illic siibditur: Quod cum audisset Elias, operuit uultum suum pallio, & gressus stetit in ostio speluncae, de ecce uox ad eum, dicens: Quid hic agis Elia λ &c. post aurae tenuis sibilum uultum suum propheta pallio operuit, quia in ipsa subtilissima coptemplatione ueritatis, quanta ignorantia homo tegatur, agnoscit. Vultui namque passum superducere, est, ne altiora mens quaerere audeat, hanc considerationem propriae infirmitatis uelare: ut nequaquam intelligentiae oculos ultra se praecipitanter aperiat, sed ad hoc quod apprehendere non ualet, reuerenter claudat. Qui haec
agens, in spesvncae ostio stetisse describitur. Quid namque spelunca nostra est, nisi haec corruptionis habitatio, in qua adhuc ex uetustate retinemur ξ Sed cum aliquid percipere de coritatione diuinitatis incipimus, quasi iam in speluncae nostrae ostio stamus. Quia enim progredi perseia non possumus, ad cognitione
tamen ueritatis inhiantes, iam aliquid de libertatis aura captamus. In ingressu ergo speluncae stare, est, repreta nostrae corruptionis obstaculo, ad cognitione ueritatis incipere exire. Vnde&nube in tabernaculo descendente, Israelitae elonginquo cernentes, in papilionum suorum ostiis stetisse memorantur, quia hi aduentum diuinitatis utcumque conspiciunt,quasi iam ex habitaculo carnis procedunt: Et ecce uox ad Eliam, dicens: Quid hic agis Elia Θ Et ille respondens ait: Zelo aetatus sum pro domino Deo exercitusi, quia dereliquerunt pactum tuum silii Israel. Altaria tua destruxerunt,& prophetas tuos occiderunt gladio, & derelictus sum No solus, ct quaerunt anima meam ut auferant eam. Et ait ei: Egredere, Vsta in monte coram Domino. Et ecce Dominus transit,& spiritus grandis & sortis subuertens montes, & coterens petras ante Dominu. Non in spiritu Dominus. et post spiritum commotio. Non in c5motione D minus. et post commotionem ignis. Non in igne Dominus. et post ignem sibilus aurae tenuis . quod cu audisset, Elias operuit uultum suu pallio&c..ci tum est quod cordis ibi oculum per elationis tenebras extinguit, qui cum recta agit, c6uderare meliorum merita negligit. At contra, magnae humilitatis radios et ipsum illuminat, qui aliorum uona subtiliter pensat, quia dum ea quae ipse secerit Acta Aris&ab aliis uidet ac conspicit, eum qui de singularitate intus omisere nititur superbiae tumore premit. Hinc est quod uoce Dei ad Eliam, solum se aestimantem, dicitur: RELIQUI mihi septem millia uirorum, qui non curuauerunt genua ante Baal: ut eta non Alum se remansisse cognoscet Hationis gloriam quae ei de singularitate surgebat, inclinaret.) Propheta nempe erat, & saepe mysteria stipema cognouerat, quid ergo dissicile sitit agnoscere in hoc mundo fideliter Deo semulos temtasse ξ sed hinc solerter intuendu est , oculum cordis clauo qua nequiter claudat, quado qui humilis & occulta Dei nouerat, elatus & aperta nesciebat. E T ait Dominus ad Elia: Vade & reuertere ia
204쪽
viam tuam per desertu Damasci. Cum'.perueneris,unges Hazael regἴ super Syriam, & Iehu filiu Namsi unges regem super Israel Eliseum aute filium Saphat, qui est de Abelmehula unges prophetam pro te. Et erit quicumque fugerit gladium Harael, occidet eum Iehu . et quicuque iugerit gladium Iehu, interficiet eum Elisaeus. Et reliq. Hoc non ita accipiendum est, quod propheta Dei Eli- ' L. I laus homicida suturus sit& tyrannus,sed magis spiritaliter intelligendum, quia iustitia diuina quae singulis reddit secundum opera sua, punit peccata hominil, aliquando mani sesta ultione, aliquando occulto iudicio. Vindicat per reges& duces, uindicat per proelietas& sacerdotes, cum alios nocentes facit plectimu ψcione, alios transverberat gladio linguae. Vnde David & Salomon, & ceteri re osse oges poenam aeris exigebant, cum eos trucidari iubebant. Et item alibi scriptum est de superborum &inobedientium poena . Dolaui eos, inquit, in prophetis, ct occidi eos in uerbis oris mei. PROFECTUS ergo inde Elias, reperi inlisaeum filium Saphat arantem in duodecim iugis boum ,& ipse in duod
cim arantibus unus erat. Cumq. uenisset Elias ad eum, misit pallium suum M. Igit prprosectus Elias, reperit Elisaeum filium Saphat arantem in duodecim iugis boum, cum redemptor noster descendens de caelo, diuino iudicio acquisiuit populum adhuc terrenis operibus inhiantem, in quo salutem secit, cu eum ad iidem conuertit. Elias enim interpretatur, ut iam diximus, dominus Deus: . Saphat, iudicantis &Elisaeus Dei mei salus. Iam mirabiliter super quem propheta pallium suum misit, cum illum Dominus fide catholica induit. Omnes,
ait Apostolus, qui in Christo baptizati estis, Christum induistis. A T ille
statim,relictis bobus, cucurrit post Eliam & ait: Osculer oro te patrem meum &matrem meam,& sic sequar te. Quia mox ut electorum chorus audiuit loquentem per euangelium Dominum: Qui non renunciauerit omnibus quae possidet, non potest meus esse discipulus, statim cellauit terrenis lucris inhiare, saecularibus desideriis deseruire, totum se contulit ad seruitium Christi, nec tamen aliis uerbum uitae praedicare desinit. Hoc enim osculari patrem & matrem cum quoscumque possit, sue de Iudaeis siue degentibus uelle sermone corrigere. TVLIT itaque Elisaeus par boum&mactauit illud,& in aratro boum c xit carnes& dedit populo,& comederunt. γ Cum populus Christianus carna otia desideria mactans, totum exercitum suum iri opus euangelizando conuertit,
unde suiscientem pastum auditoribus suis praebere possit. Ipse uero sequitur nostrum Eliam & ministrat ei, qui uestigia eius sequens, hocest, mandata illius L deliter obseruans, ministerium ei bonora operum condigne exhibere satagit.
ORRO Benadab rex Syriae congregauit omnem exercitum suum,&P triginta & duos reges secum & equos & currus, & ascendens pugnabat contra Samariam, & obsidebat eam. & reliq. Quod Benadab rex Syriae obsidens& impugnare incipiens Samariam, ait i HAEC iaciant mihi dii, &haec addant si suffecerit puluis Samariae pugillis omnis populi qui soquitur me. Hunc habet sensum. Samaria, neceste est, iuxta morem ciuitatum b. Dut haberet terram interius propter muros, ipsis pene muris aequalem, ne uid licet eos sine subsidio terrae adiacentis erectos, creber insistente manu hostili d liceret ictus arietis. Extrinsecus autem murorum altitudo longe superficie terrae transcendetat, maxime cum in montis uerticem, ut scriptura retat, fuerit urbs AP a udi eadem posita. Ait ergo rex superbus obsessam terrens ciuitatem, quod tantam .in 3 haberet
205쪽
haberet secum exercitus multitudinem, ut etia si quisque militum eius unum lummodo lapidem, uel cespitem, uel stipitem ad c6sti uendum contra urbem aggerem apportasset, agger exurgeret qui superficiei ciuitatis ipsius, quae erat
intra muros, esse uideretur amualis, ita ut ex aequo pugnantes contra ciuit tem , tela uel faces mittere possent .Cuius temeritatem arrogantiae, modesto sermone compescens, rex Israel ait: DICIT E ei, Ne glorietur accinctus aeque ut discinctus.) Aliud est enim accinctus, aliud discinctus, aliud non a
fit m . cinctus. Accinctus namque est qui cingulo circumdatus incedit. Discinctus,
qui cingulum nuper depoluit. Verbi gratia balneum intraturus, uel lectu ascensurus, uel ad terra forte tunicam induturus. Non accinctus qui nuper tunica indutus, necdum se addita zonae circumpositione munivit. Sic ergo in expeditione castrensi, qui positus est, recte accinctus nominatur, idest armis indutus: Qui pugna conseri uictor domum rediit, iure discinctus uocatur: quia nimiurum depositis armis optatae pacis otium gerit. Qui uero necdum pugnare, neque se ad certamen parare iam coeperat, merito non accinctus esse dicitur: Ait ergo rex Israel, regi Syriae glorianti, quasi iam cepisset Samariam, quam obsidere coeperat: Ne glorietur accinctus, aeque ut discinctus. Ac si aperte dicat:
Noli gloriari quasi iam uictor bellici discriminis, qui,adhuc in acie positus, quEuictoria sequatur,ignoras. Et ueriam prosecto dicebat. Nam mox inito certamine, Benadab non uictis aduersariis triumphans, sed caeso suo exercitu fugiens domum rediit. Mystice aute Benadab hostis istaes, significat diabolum omnia bonorum inimicum, qui diuersos exercitus malignorum spirituum ad subue tendum populum Dei, contrahit. Sed per pueros principsi Israel uincitur, cum per bonos auditores sanctorum doctorum, quidquid aure audiunt, factis implere nituntur. Antiquus hostis in fugam uertitur, omnisq. suus exercitus a militibus Christi proturbatur. Qui bene ducen ta millia & triginta duo esse d icuntur, quia hi qui utriusque testamenti scientiam perfecte tenent, & trini tatis fidem cum gemina caritate Dei uidelicet& proximi conseruant, apti per omne modum militiae summi regis esse comprobantur. F V GlT quoque Benadab rex Syriae in equo cum equitibus. Necnsi egressus rex Israel percustit equos& currus, & percussit Syrum plaga magna.) Quid est quod Benadab rex Syriae in equo cum equitibus fugere describitur, nisi quod princeps omnium iniquorum diabolus, quorum oculi sublimes sunt. Syrus enim interpretatus sublimis , in equo tuae superbiae confidens, cum equitibus suis , scilicet omnibus superbis, quia ipse est caput super omnes filios superbiae, ab exercitu Christi, hocest, humilibus & Deum timentibus superatus, in fugam uertitur: Et rex Israel percutit equos & currus: quia de ipso rege r um scriptum est, quod currus Pharaonis&exercitum eius, equu&ascensorem eius submersit in rubro marit dum nequitias spiritales cum uero Pharaone, antiquo uidelicet hoste, aquis baptismatis obruit, humani generis delendo peccata. ACCEDENS autem propheta ad regem Israel, dixit ei: Vade & consertare ,& scito & uide quid facias. Sequenti enim anno rex Syriae ascendet contra te. Serui uero regis Syriae dixerunt ei: Dii montium sunt dii eorum, ideo superauerunt. & reliqua. Quod Benadad rex Syriae semel uictus, iterum instaurat proelium contra Israel, significat diabolum, a malitiae suae intentione numquam cessare. Qui licet a sanctis uiris saepius uincatur, tamen iterum instaurat proelium contra illos. Et, dum uno modo uincitur, esto statim uincere conatur. Hinc est, quod fetui regis Syriae dixerunt ei: DII montium sunt dii eorum, ideo superauerunt nos. Sed melius est, ut pugnemus contra eos in
206쪽
campestribus, &obtinebimus eos. dia maligni semper dolose sentIentes, si
in spiritualibus uincuntur, incorporalibus bellum p parare contendunt. Hoc quoque diabolus, hoc & totus exercitus eius maxime satagunt, ut animas hominum desupernis ad ima precipitent, quo facilius eos uincere possint. Si uiderint eos caelestia desiderare, terrena & caduca ad amandum ingerunt. Si uiderint illos prosperitate concessa Deo gratias agere,student, ut per aduersis tangantur. Sed scut regis Syriae & seruorum eius non conuenit dictio cum opere: quia, ubi se superare posse confidebant, ibi superati sunt: ita & princeps mortis saepe ibi uincitur, cum exercitu suo, ubi se aestimat uincere posse. Quia infirma mundi elegit Deus, ut confunderet sortiar & ea, quae non sunt, ut ea, quae sunt, destrueret. Tentabat igitur antiquus hostis beatum Iob, &dum sibi substantiam eius&filios tradi a Domino expeteret, ut per hoc eius animum subuerteret,nec tamen in hoc praeualeret ad extremum, ut in ipsum sibi potestas daretur, postulauit. o concesso, quasi mox uictor existeret, carnem eius graui ulcere uulnerauit. Sed, quo uehementius de prosperitate in dolore eum depositum persequebatur,e' validius per patientiam ipsius prosternebatur. Et Paulo Apostolo datus est stimulus camis suae angelus satanae,ilt eum colaphiraret: quatenus uirtus
in infirmitate perficeretur. TUNC uir quidam de filiis prophetarum, dixit ad socium suum in sermone Domini: Percute me. At ille noluit percutere. Cui ait: Quia noluisti audire uocem Domini. Ecce, recedes a me, & percutiet teleo. Cumq. paululum recessisset ab eo, inuenit eum leo, atque percussit. Sed ci alterum conueniens uirum, dixi adcum: Percute me. Qui percussit eum &uulnerauit. Abit ergo propheta,&occurrit regi in uia, & mutauit aspersione pulueris oculos suos. Cumq. rex transisset, clamauit ad regem, &ait: Seruus tuus egressus est ad proeliandum. et reliqua. Porro hoc de hac eadem re Ios phus taliter refert. Interea quidem propneta, nomine Micheas , accedens ad unum liraelitarum, petiit, ut eum in capite pro uoluntate Domini percuteret.
Cui nolenti praedixit ei: Eo quod inobediens esset Deo, eiusq. praecepto, te ne occurrente perimeretur. 4od dum illi homini contigisset, accessit prophetariarsus ad alium, idem ut ficeret,imperauit. Qui dum percussisset eum,& eius
uerticem cruentasset, alligato capite accessit ad regem, dicens es, Quod dum esset in exercitu constitutus accepisset a quodam tribuno seruandum captiuum, sibi q. ab eo dictum, ut, si captiuus fugeret, ipse moreretur. Quo fugiente, is,qui Cum tradiderat, mortem ei minaretur inferre. Dum respondente Achab mo tem ei imminere iustissimam, seluit caput, & agnitus est Micheas esse propheta. Hac enim parabola utebatur propter sermones quos erat ei dicturus. Ait namque, quo modo Deus ei concessisset, ut supplicium hostis euaderet, ipse inimicum eius Benadad, qui Deum blasphemaverat, dimisisset: & propterea Deus decreuisset, ipsum quidem ab illo perimi, populum uero ab exercitu inuasione consumi. Iratus uero Achab prophetam illum quidem clausum seruari iussit.
Confiisus autem Micheae sermonibus ad suam domum remeauit . Secundum I ges uero tropologiae maxime prouidendum est seruis Dei, ne secundum exemplum Achab regis Israel, perniciosi securitate sibi blandiantur quamdiu hostis
uiuit, ne,dum te quasi uictores perpetuos arbitrentur, per flaudem diaboli, pacem promittentis, citius elidantur. dia,sicut tunc propheta praedicto i, pro inconsiderata pietate, pronunciauit citius iustam a re ultionem, ita nunc propheticus sermo praenunciat, si pacitamur cum diabolo, aeternam nobis pro nocimminere poenam.
207쪽
O S T verba autem haec, uinea erat Naboth Ierraelitae qui erat in Iezra- P el, iuxta palatium Achab regis Samariae. Locutus est eigo Achab ad Naboth, dicens. Da mihi uineam tuam, ut sectam mihi hortum holerum, quia uicina est & prope domum meam . daboq. tibi pro ea uineam meliorem, aut, si commodius tibi putas, argenti pretium, quanto digna est. Cui respondit Naboth: Propitius sit mihi Dominus, ne dem hereditatem patrum meorum tubi. Venit ergo Achab in domum suam indignatus & frendens super uerbo,quod ' locutus fuerat ad eum Naboth Iearaelites, dicens: Non dabo tibi hereditatem patrum meorum. Et reliq. Narrat scriptura quod Achab rex cocupiuerit uinea Naboth Iezraelitae, quae erat in Iezrael iuxta palatium regis, ut faceret sibi in ea hortum holerum. Quo nolente eam illi dare, per consilium impiissimae uxoris eius, uidelicet reginae Ierabel, idem Naboth,subintroductis falsis testibus, lapi datus est, & mortuus, eiusq. uinea direpta a rege, & possessa est. Quis ergo iste Naboth Iezraelita fuerit, & quae eius uinea,conlideremus. Interpretatur ergo Naboth, conspicuus, sue possessio: Iezrael, honestas Dei,siue semen Dei. Et quem melius honestatem, uel semen Dei dicere possumus, quam filium Dei, qui est splendor gloriae.& fictura substantiae eius, quem constituit Deus heredem uniuer um. 79 sorum per quem fecit & saecula. Ad quem Psalmista deprecans, ait: Qui sedes super Cherubim manifestare coram Ephraim, Beniamin,& Manasse, Excita Diatiam tuam & ueni, ut salvos facias nos. Iste Naboth habuit uineam, de qua Isaias plenissime per canticum loquitur ad extremum inferens. Vinea Domini sal, oth, domus Israes est. Et in Psalmo: Vineam, inquit, de Aegypto transtulisti, eiecisti gentes,& plantasti eam. Cui sepem circumdedit,ut in euangelio legitur, ides, , uel murum urbis, uel angelorum auxilia. Et sedit in ea torcular, aut alta Narm. 79 re, aut illa torcularia, quorum & tres psalmi titulo praenotantur, idest Octauus& octoges mus sextus. Et aedificauit turrim hanc, hauddubium quin templum. . de quo dicitur per Micheam : Et turris nebulosa filia Sion. Et locauit eam agri Mμου ε . operarios appellauit uel colonos. Hanc uineam concupiuit Achab, qui interpretatur, fiater patris, populus uidelicet Iudaicus, de quo Christus carnem assumere dignatus est, ut fecisset in ea hortum holerum,hocest, ut ubi uirgultum gratiae spiritalis germinare debuit, ibi fragilia quaeque dogmata per pharisaicam superstitionem transplantaret. Sed Naboth hanc uineadare nolenti, idest Christo pharisaeorum superstitionibus non consentienti, impia uxor Iezabel insidiata est, quae interpretatur cohabitatrix, siue fluxus uanus: quod bene conuenit lynagogae, quae habitare uidebatur in domo Domini, sed per uaria desideria uanitatis defluebat. MISIT ergo Iezabel litteras ad m,iores natu & ad optimates qui erant in ciuitate, ut subintroductis falsis testibus testimonium falsum contra Naboth ponerent, quod benedixisset Deum & rogem,&sic eductum de ciuitate lapidarent ut moreretur.ὶ Cum synagoga per pontifices, scribas, & pharisaeos meditata est mortem Christi. De qua scriptura est in euangelio: Principes autem sacerdotum, & omne concilium quaerebant
falsum testimonium contra Iesum, ut cum morti traderent, & non inuenerunt,
cum multi falli testes accessissent. Nouissime autem uenerunt duo falsi testes ,&Mesib.,ι dixerunt: Hic dixit, Possum destruere templum Dei, & post triduum reaedificare illud. Duo ergo Os testes contra Naboth falsum testimoniis dicebant,quod
Mnedixisset Deu & regem, & Iudaei per duos fessos testes Christo opponebant,
208쪽
mod potentiam & natura sibi diuinitatis ascriberet. Unde Pilato ad Iudaeos ita
dicente: Accipite eum uos, ct crucifigite; ego enim non inuenio in eo causam: Responderunt ei Iudaei: Nos legem habemus, de secundum legem debet mori: quia filium Dei se fecit. LAPIDATUS est itaque Naboth exua ciuit rem, instigante Iezabel, ut, eo mortuo, Achab vineam eius possideret. in Sic &saluator extra portam passus est, crucifixus uidelicet in Ioco Caluariae, excitante
in zelum synagoga populum, ut peterent mortem Christi, qua nus,eo occiso, secutius uiuerent, Vnde, quasi sotc-. v isbi consilientes, aiebant: Ecce mundus totus post eum abiit. et, si dimittimus eum sic, omnes credent in eum. Hereditas I ergo Christi Ecclesia est, cunctis ei data de gentibus, quam non moriens illi pa . ter reliquit, sed ipse sua morte mirabiliter acquisvjt, quia resurgendo possedit. Hanc autem, occiso eo, mali coloni praeripere mcliebantur, cum crucifigentes cum Iudaei, fidem quae per eum est, extinguere, & suam magis quae ex lege est, iustitiam praeserre, ac gentibus imbuendis conabantur inserere. Extra uineam haeres uineae trucidatur: quia Iesus, ut inctificaret per seu sanguinem populum, extra portam passus est. Et bene conuenit huic mysterio, quod in loco hoc quo Iinxerunt canes sanguinem Naboth, secundum prophetae sententiam lambebunt etiam sanguinem Achab. Et in agro Iezrael canes comederunt carnes Iezabel, quia cum canes illi, de quibus scriptum est: Circumdederunt me canes multi, Isis. t ia snguinem redemptoris nostri lingua uenenata expetebant: ipsi etiam a cani- . aia bus illis, de quibus item scriptura vicit: Non est bonum sumere panem filiorum,&mittere canibus: ut nequissimi raptores&s estissimi possessores uineae D mini, in eodem loco, quo Dominus passus est, trucidabantur, & carnes eorum bestiis & uolucribus comedendae tradebantur. Et ita impia gens illa, quae in passone Domini prophana uoce clamabat: Sanguis eius super nos &M,er filios no Mati b, 27stros: ibidem sanguine situm foetidissimum meruit fiindi, ubi saluatorem suum . expetebat occidi. Refert quidem Iosephus, quod ex omni Iudaea populi in die sollemni paschae Hierosolymam uelut exitiali quadam manu cogente conuen runt, quos tricies centena millia hominum dicit suisse, iusto scilicet Dei iudicio tempore hoc ultionis elector ut qui in diebus paschae Quatorem suum & salut re Christum Domini cruentis manibus & sicrilegis vocibus uiolauerant,in ipsis diebus uelut in unum carcerem omnis multitudo conclusa, is alis poenae exitium, quod merebatur, exciperet.
OCAVIT ergo rex Isracleunuchsi quendam,&dixit ei: Festina ad-i V ducere Micheam filium Iemla. Rex autem Israes&Iosaphat rex Iuda se . idebant, unusquisque in solio suo uestiti cultu o. Et resiq. Quod autem Micheas uocatus ad regem Isael, ita dicens: VIDI Dominum sedentem super solium suum, & exercituum cani assistentem ei a dextris&a sinistris eius. Et dictum est: In quo decipiam Achab, ut ascendant&cadat in moth Galaad Et dixit alius ita, & alius aliter. Et 'egressus unus, dixit: Ego decipiam eum. Et dictum esti In quo decipies Qui respondit, dicens: Egrediar,& ero mendax spiritus in ore omnium prophetarum eius . per selium Domini, nis angelicas potestates accipimua quarum me v I .
209쪽
tibus Deus altius praesidens, inferius cuncta disponit. Et quid exerestus cali; nisi ministrantium angelorum describitur Z Quod est ergo, quod exercitus castia dextris&asinistris eius stare perhibetur Deus enim qui ita est intra omnia, ut etiam sit extra omnia, nec dextra, nec sinistra concluditur. Sed dextra Dei, pars angelorum electa: sinistra autem Dei, pars angelorum reproba designatur.
Non enim Deo solummodo boni qui adiuuent, ita etiam qui redire nolentes grauant. Nec suod caeli exercitus dicitus angesorum pars reproba, intelligiem . posse prohibetur. Quas enim suspendi in aere nouimus, aues caeli nominamus. Et de eisdem spiritibus Paulus dixit, Contra spiritalia hequitiae in caelestibus: uorum caput enuncians, ait: Secundum principem potestatis aeris huius. Aextra re o& sinistra angelorum exercitus stat, quia deuoluntas electorum spi- b. Iea s tuum diuinae pietati concordat, & reproborum sensus suae malitiae semiens iu- districtionis esus obtemperat. Vnde & mox Ellax spiritus in medium pr quem Achab rex exigentibus meritis decipiatur. N ue enim fas est credere, bonum spiritum talaciae deseruire uoluisse, ut diceret, i, I o s Egrediar & ero mendax spiritus in ore omnium prophetarum eius. Sed quia Achab rex peccatis praecedentibus dignus erat, ut tali debuisset deceptione d
i. . t λ. mnari, quatenus qui saepe uolens ceciderat in culpam, quandoque nolens c,oc . in uum ulti εἰμι peretur ad poenam, occulta iustitia, licentia malignis spiritibus datur: uole Lob' tes ut quos in peccati laqueo strangulant, in peccati poenam etiam nolentes tra, Denique is, qui uitam reprobam non mutat, & a perpetrandis peccatis animum non auertit, cum a propheta aliquid requirit, illa audit Deo disi nente, quae merebatur audire damnandus. Ecce enim, ut unum uel duo ex multis loquamur, ab omnipotentis Dei cultu domus Israel sub idolorum seruitute recesserat, & tamen ad prophetas, a ciuibus decipi consueuerat, saepe ueniebat, prospera requirens . cum ex ore propnetarum, peruersa agens, prospera audire merebatur ; quid aliud superna iudicia agebant, nisi ut peccator populus in suo corde caperetur, quatenus qui perfidiam sequendo deliquerat, scprophetarum suorum blandis sermonibus deciperetur, ut iam nec pertimesceret, quia deliquisset ,&tanto post durius raperetur ad poenam, quanto nunc securius uiueret in culpa Sed ecce iam largiente omnipotenti Deo, ab idol rum cultura motum est quam plurimum genus humanum , ueram fidem publice fitetur, subdi lignis, & lapidibus, uel cuilibet creaturae in adoratione renuit. Securus iam prΘhetam quilibet in fide positus consulit, quia hoc auditurus est, quod audire tidelem decet. Fidenter dicam, si ab immunditiis aliis atque a pra- Nirip. y uis actibus recessisset, securus esset. Nam cum Paulus egregius praedicator es csti 3 met, Et fugite auaritiam in qua est idolorum seruitus: quisquis adhuc auaritiae subiectus est, a cultu idolorum liber non est. Si ergo is qui auaritiae aestibus an- helat, in fide quidem positus esse uidetur, sed aliena ambit accipere, honores mundi desiderat comprehendere, habere temporalem gloriam concupiscit, atque de hac eadem gloria prophetam consulit: iustum ualde est, ut, ex culpae suae merito, a prophetae ore prospera audiat, quatenus, qui uerba Dei audite in sacro eloquio noluit, ut terrena despiceret, caelestia ambiret, illud iudice Deo ex prophetae sui ore audiat, unde amplius obligatus cadat, dum spe terrenae ploriae delectatus, pascitur suis desideriis, ad ima semper ducatur. Neque enim rumus suit ille spiritus, qui mendax esse appetiit in ore prophetarum. Vnde&praemissum est, quia exercitus caeli stetit a dextris & sinistris eius. Deus enim
dicu κ . qui incircumscripta est ueritas, in illa aeterna beatitudine,quae dextera eius dici-
210쪽
tur, sinistram non habet, quia nihil est quod displicere possit. Sed quia simul omnia contuetur, sin ut cuncti aspicit, ea ui, in qua & bonos spiritus,& malos uideo exercitus caeli a dextris & a sinistris habere describitur, ut per dexteram intelli semus angelos electos, per sinistram uero spiritus reprobos. Nec mouere debet quod exercitus caeli etiam repulsi angeli uocantur, quia ipsi quamuis ab aethereo caelo expulsi sint, adhuc tamen in aereo caela demorantur, sicut Paulus ait: Contra spiritalia nequitiae in caninibus.
MN LIBRI QUARTI REGUM sTROMATA, PRAEFATIO.
AND EM aliquando , Domino cooperante,
quartum quodam modo nauigando appulimus si brum, quo ualeat quandoque requiem nostra habere manus, quae ducit oblique remos per quria quaeque doctorum.Vastum enim ceu tranuuimus mare, prosperantibus Zephyrorum fi
bris superioris libelli , & Domino fiante quodammodo, ut quidam ait, Carmina strenarum surda
trasnauigamus aure, nautas, immo naucleros, sci
licet gnaros maris, qui afflante Spiritu sancto, pe lagus huius itineris crebro transiere freti.Sed iamnunc, licet a longe, quasi portum littoris cernimus. Perpendimus, inquam, quid transuimus, perpendimus quoque quo appropinquamus, & gratulamur, O quasi transductis post te in oculis dum consideramus, quiliter undosum gnaviter per fiet a nauigando compressimus aequor, fit certius illud quod adhuc restat transnare ad littus. Sed quamquam paruum uideatur spatium, quod debeamus carpere maris, uerum est nobis necessarium, ut aquilone discedente i niter tabris aspiret prosperantibus auster, qui suspense uela impellit, ut prosperetur nauis. Nam assistet fieri, ut dum incaute cupiunt nonnulli absque flatu spiritus summi transire caerula ponti, incidant in saxa, immo offendant in monti, α non inueniant portum, sed potius planctum: Ideoq. est nobis caute deducere Puppim, leniter quo currat tuta mare per altum, quo portus accipiat, ipsam de gurgite tandem, Medere ualeat, fixa in littore gaudens, ut saltem commercia uel paruulis con esta, possit conferre doctorum, & licet superioris libri mysteria Christi&Ecclesiae pandunt, uersi iste prae omnibus passionem immo ascensionε demonstrat Saluatoris . Vnde isti libri regnorum, non immerito praefigurau run libius quattuor euangeliorum, ubi euidenter quod in figura in eisdem g est, in ueritate sunt expleta. Iccirco uolo stylum illuc reuertere ovans, a Ita diutius ne maneant mystica dona.Sed ex dicto m dqctorum decerno congerere plura, & in modum librili cupio, Dominon uente, concludere nostrum opus, compendiosis uidelicet ac breui sermone ; ne uidear stromatum e cedere modum . Ait sacra historia: