장음표시 사용
91쪽
angere, & quasi parcendo superare. Asael autem protinus occumbit, quia commotae mentes, dum & parci tibi sentiunt, & tunc responsorum ratione iii rinii mis sub tranquillitate tanguntur, ab eo, quo se erexerant, statim cadunt. Qui ergo a seruoris sui impetu, sub tenuatis percussione resiliunt, quasi sine ferro, moriuntur. ET exclamauit Abner ad Ioab,& ait : Num usque ad internecionem tuus mucro desaeviet ξ) Hebraeus, ut legi in cuiusdam disputatione, non habet tuus. AN ignoras quod periculosa sit desperatio 7 In Hebraeo ita habetur: An ignoras quod amarus erit finis Et est sensus: Numquid ignoras quod ad amaritudinem tibi proueniat, eo quod populum hunc delere niteris
ACTA est ergo longa concertatio inter domum Saul, & domum Das uid. David proficiens, & semper in se ipso robustior; domus autem Saul decrescens quotidie. Domus ergo David, quae est alia, quam ciuitas Dei λ Hierusalem uidelicet caelestis, quae partim adhuc peregrinatur in terris, partim iam in Domino regnat in caelis. Et quae est domus Saul superbi & impii regis, nisi Babylon illa confusionis plena, quae seducit& fornicari facit omnes me ii prostitutione sua Longa ergo concertatio inter domum Saul,&do his , i Dauid est: quia persequitur illa quae secundum carnem est, eam quae secunniis. 1 i dum spiritum. Sed domus Dauid eo magis profectu filiorum gaudebit suorum, quo magis domus Saul persecutionibus contra eam saeuit. Illa autem quotidie deficiens, in iniquitate sua tabescet:& ad extremum secundum merita sua, simul cum capite suo, in profundum abyssi mergetur. NATI quoque sunt filii David in Hebron. Fuit q. primo genitus eius Amnon, de Achinoen Iezrahelitide, & post eum Cheleab, de Abigail uxore Nabal Carmeli. Porro tertius Absalom, filius Maacha, filiae Tholomai regis Gessur. Quartus autem Adonias, filius Aggith:& quintus Saphatia, filius Abitat. Sextus quoque Ietram, de Egla uxore David. Hi nati sunt David in Hebron. Quaeritur, cum aliae uxores David supra notatae sint, de non dicantur uxores David, cur hic sola Egla uxor dicatur David Θ Esla enim ipsa est Michql, quae ideo uxor eius hic sola uocatur eo quod in adolescentia primum ipsam sortitus fuerat in uxorem: quae etiam partu occubuisse dicitur. Vnde & in sequentibus scriptum est: Igitur Michol filiae Saul non est natus filius, usque ad diem mortis suae, quia in ipso pa tu occubuit. Et quid septem filii David qui ei nati sunt in Hebron, nisi peri ionem sanctorum in fide, sermone,&opere significant λ quae ab Ecclesia matre, sponso saluatori uidelicet nostro, quotidie generantur: & coniugio spiritali, per spiritus sancti gratiam, in aeternam uitam, quotidie filii lucis oriuntur. RES PON DIT Abner iratus ad Isboseth, Numquid caput canis ego sum aduersum luda hodie, qui secerim misericordiam super domum Saul patris tui.& super fiat res S proximos eius & non tradidi te in manu David, & tu requisisti in me quod argueres pro muliere hodie Θ Et reliq.ὶ Ac si diceret, Propter
te,&propter domum patris tui, dicor caput canis esse contra Iudam: eo quod non reduco domum Israel ad David, quem scio unctum esse regem , & regnaturum fore super uniuersum regnum Israel. Caput canis se dicit esse, idest vilem, eo quod a domo Iuda sic haberetur, sicut latratus canis ; & eo quod princeps csset canum, idest, stultorum hominum. ET dixit Abner ad David: Sur- am ut congregem ad te dominum meum regem omnem Israel, & ineam teca foedus,& imperes omnibus sicut desiderat anima tua. Cum ergo dedu2isset
92쪽
David Abner,di ille isset in paced Abner ueniens ad Dauid ut uniuersum Israe regno ipsius sociaret, ab Ioab ignorante David, in dolo occisus est. De quibus latius in sequentibus: & aliter dicturus sum. Sic intelligunt: Abner, inquiunt, ueniens ad Dauid, ut uniuersum Isael Gno ipsius sociaret, sed a Ioab in dolo
occisus est. Et Paulus egrediens ad getes,ut praedicatione sua ad fidem eas Christi conuerteret, grauissimas Iudaeorum pertulisse legitur persecutiones. Sicut enim Ioab filius Sarviae, aemulus Abner, usque ad necem mortis insidiatus est: se nimirum Iudaei filii uidelicet synagogae, Paulo Apostolo ex eadem tribu B niamin genito, tamdiu insidiati sunt, donec eum de Iudam expellentes, ad gentes tranum compulerunt. SERMONEM quoque intulit Abner ad seniores Israel, dicens: Tam heri quam nudiustertius quaerebatis David, ut regnaret iuper vos. Nunc ergo iacite, quoniam Dominus locutus est ad David, dicens : In manu serui mei David, salvabo populum meum Israel, de manu Philistim & omnium inimicorum eius &c. Quid est ergo, quod Abner populum uniuersum Israel exhortatur, ut, relicto Isboseth filio Saul, ad David, prompto aedeuoto animo, conueniat nisi quod doctores sancti, qui patris lucerna merito dicuntur, lumine fidei, & scientiae plenissimi, in uniuersis gentibus nomen Domini praedicant,&exhortantur . quatenus spreta idolorum cultura, & relicto errore confusonis, cum auctore suo diabolo, ad Dauid nostrum qui uere manu sortis, & desderabilis est: qui desideratus cunctis gentibus esse, a propheta describitur sne mora festinent uenire,& sub eius imperio perpetuo studeant permanere. Nam & Ioab, qui Abner dolo loquens,& percutiens in inguine', interfecit, non alium, quam hostem antiquum, significati qui fictis suasonibus quotidie fideles subuertere, satagit: & per libidinis noxiae cogitationes, interficere molitur. Ioab enim inimicus, uel idem, fater interpretatur. Omnium inimicorum, diabolus est caput. unde&saluator talibus in Evang. dicit: Vos ex patre diabolo estis, & desideria patris uestri uultis facere. Ab hac ergo persecutione, Dauid noster immunis est: quia Deus neminem tentat . Ipse autem intentator malorum est: qui uult omnes homines salvos esse, & ad agnitionem ueritatis peruenire. Per inuidiam enim diaboli, mors intrauit in totum orbem terrarum i imitantur aute eum, qui sunt ex parte eius. Potest nomen & persona Ioab,
non inconuenienter ad populum Iudaicum per significationem transferri, qui inimici semper praedicatorum euangelii extiterunt, & fidem Christi,ubicumque potuerunt, persequebantur. De quibus Paulus Thessalonicensibus scribens iVos enim, ait, imitatores lacti estis statres ecclesiarum Dei, quae sunt in Iudaea, in Christo Iesu: quia eadem passi estis & uos a contribulibus uestris, sicut & ipsi a Iudaeisi qui & Domina occiderunt sesum, & prophetas, & nos persecuti sunt:& Deo non placuerunt,&omnibus hominibus aduersantur: prohibentes nos gentibus loqui, ut siluae fiant: ut impleant peccata sua semper. Peruenit enim
ira Dei super illos, usque in finem. Aliter, ET percussit Ioab Abner in ultionem sanguinis Asael fratris eius &c.) Quid per Ioab, qui inimicus, uel stater interpretatur, nisi elatio Iudaeorum, atque haeretici designantur Z Quid uero per Abner, qui in latinum uertitur, patris lucerna, nisi spiritales uiri, & humiles Ecclesiae doctores, exprimuntur λ Ioab, Abner in porta dolo occidit: quia &inimici fidei, hocest, Iudaei & haeretici, quosdam praesules Ecclesiae ob defensionem fidei, usque ad nece mortis persecuti sunt. Pro qua re de domo patris Ioab perquam signatur impia plebs in non deficit fluxum seminis sustinens: hocest . immundis cogitationibus, atque sordidis actibus, pollutus. Similiter quoque& leprosus sustinens susum: per quod designantur haeretici, mendacii sui cogit G tione
93쪽
tione corrupti. Qui haeretici dum fallaciam suam defendere nituntur, per ambitum uerborum rotantur: & uelut in confiiso locutionis suae mendacia inuoluendo concluduntur. Et dum litigiosa lingua, infima Ecclesiae membra uelut gladio oris sui confodiunt, ipsi prius in eodem gladio impietatis suae moriuntur. Et quia se ex mendacio suo pascunt, a pane uerbi Dei vacui ieiunant. Vnde insequetibus dicemus, quid mystice signetur:&iam aliter. PLANGENS QUrex Israel Abner, ait: Nequaquam ut mori solent ignaui, mortuus es Ataner. Idest, non peristi in tua stultitia, sicut ignaui perire solent: quia filaude deceptus es. MANVS tuae non sunt si 'tae,& pedes tui non lunt compedibus Ugrauati, sicut eorum manus solent ligari & pedes uinciri, qui in proelio capi solent: dolo igitur non uiribus peremptus es. Quod autem David, be excusans de nece insontis, dixit: M VN D V S ego sum, & regnum meum apud Deum, usque in sempiternum, a sanguine Abner filii Ner, &ueniat super caput Ioab, & super omnem domum patris eius, nec deficiat de domo Ioab euxum seminis sustinens, & leprosus, tenens fusum, & cadens gladio, & indigens
pane. Iudaeorum denotat perfidiam atque miseriam. Super caput enim Ioab,
idest, super principes & sacerdotes ipsius populi, & super omnem domum patris eius, synagogam uidelicet satanae, atque conuentum malignantium, ueniet iniquitas impiorum, ut requiratur ab eis omnis sanguis iustus, qui effusus est smM GL 3 per terram, a sanguine Abel iusti, usque ad sanguinem Zachariae filii Barachia . Nec deficiet de domo istius Ioab, fluxum seminis sustinens, idest, uariis desderiis diffluens: quia in uoluptatibus istius uitae, tales totam spem suam ponunt i & leprosi sunt tenetes susum, idest uariis erroribus maculati, instabilitate haeresum ac mundani luxus sequentes: qui iuxta desideria cordis sui coaceruabunt sibi magistros prurientes quidem auribus, & a ueritate auditum auertentes: ibi etiam non deficiet cadens gladio, & indigens pane, qui, cum pane illo qui de caelo descendit semper Vent, & non refici ab eo merentur, futurae ultionis gladium non euadent.
E NIE N T E S filii Remmon Berothiae Rechab & Baana, ingressi sunt
V seruente die domum Isboseth, qui dormiebat super stratum suum merit die. Ingressi sunt autem domum, Nostiaria domus purgans triticum obdormivit. Assumetes spicas tritici latenter ingressi sunt,& percusserunt eu in inguine.& reliq) Duo uiri isti principes erat super expeditiones Isboseth. Mortuo uero Abner ut Hebraei tradunt) conciliati sunt cum Miphiboseth, ut una interficerent Isboseth: & eundem Miphiboseth constituerent regem i & eiusdem consilii delatorem, eundem Miphiboseth extitisse, & iccirco hic idem Miphiboseth, subintroducitur hoc modo: ERAT autem Ionathae filii Saul, filius debilis
pedibus: quinquennis enim fuit, quando uenit nuncius de Saul & Ionathan ex Ier rael. &c. Videntes uero Banaa de Rechab, a Miphiboseth, suum proditum csse consilium, timore perterriti, fuga lapsi sunt in Gethaim: iuerunt l. ibi aduenae usque ad tempus illud. Tempus illud, intelligendum est: quando,inde reuers, domum Isboseth, feruente die ingressi sunt, assumentes spicam tritici, & percutientes eum in inguine. Spicas tritici quasi causam primitiaru tulerunt, ut honorem regi deferre uiderentur,& eorum dolus nequaquam detrehenderetur. Mystice autem ostiaria triticum purgat,cum mentis custodia discernendo uirtutes a uitiis separat. Quae si obdormierit, in mortem proprii Domini sui, insidi
94쪽
tores admittet: quia cum discretionis solicitudo cessauerit, ad inrerficiendum animum, malignis spiritibus iter pandit. Qui ingressi spicas tollunt, quia mox bonarum cogitationum germina auferunt. Atque in inguine seriunt, quia ui tutem cordis deleetationes carnis occidunt. In inguine quippe serire: est uitam mentis, carnis delectatione perforare. Nequaquam uero laboseth iste, inopinata morte succumberet, si non ad ingressum domus mulierem, idest, ad mentis aditum, mollem custodiam deputasset: Fortis namque uigil q. sensus, praeponicordis soribus debet: quem nec negligentiae somnus opprimat, nec ignotatiae error sellat. Vnde bene & Isboseth appellatus est, qui custode femina , hostilibus gladiis nudatur. Isboseth quippe, uir confusionis dicitur : uir aut e confusionis
est, qui sorti mentis custodia munitus non est: quia du uirtutes se agere aestimat, subintrantia uitia nescient E necant. Tota itaque uirtute, muniendus est aditus mentis: nequando eam insidiantes hostes penetrent, seramine neglectae cogita tionis. Hinc Salomon alti omni custodia serua cor tuum, quia ex ipso uita Pro aer. . procedit. Virtutes ergo,quas agimus, dignum est, ut summopere intentionis origine pensemus: ne ex malo ortu prodeant, etiam recta qM: Ostentant. P rapi
E tes: Ecce nos os tuum&caro tua sumus,&reliq. Quid cόn uentus iste: . tribuum Israel ad Dauid significat, nisi conuentum omnium gentium ad Christum Quae illi quasi blandiendo dicunt: Ecce nos os tuum de caro tua sumus: cum in illo incarnationem, quam ex nostra natura in uirginis utero se iscipit, diligunt atque uenerantur: et q. ditioni subdere se appetunt, eiq. sensit re omni tempore desiderant. Vnde Psalmista dicit: Reminiscentur & conuerteii itur ad Dominum uniuersi fines terrae. Et adorabunt in conspectu eius omnespa triae gentium: quoniam Domini est regnum,&ipse dominabitur gentium. Venerunt quoque & senes de Israel ad regem in Hebron: cum prophetae & apo stoli, una nde, di pari deuotione , ad mediatorem nostrum concurrunt. De quibus scriptum est: Principes populi concurrunt in unum cum Deo Abraam. Et alibi: In conspectu senum suorum gloriabitur. FILIV S triginta annorum erat David, cum regnare coepisset&quadraginta annis regnauit. γ In Hebron regnauit super Iudam septem annis & sex mensibus: in Hierusalem aut e regnauit triginta tribus annis, super omnem Israel & Iudam. Quaeritur, cur non in summa quadraginta anni & sex menses annumerentur λ quod ab flebraeis duobus soluitur modis ἰ Dicunt enim, quod David sex mensibus Abssidon filium suum fugerit. merito igitur eosdem sex menses, a summa regni illius esse excluλα Di cunt etiam aliter, quod sex mensibus in Hebron David quada infirmitate cor poris laborauerit, & iccirco eosdem sex menses, non supputari in regno eius. Ex eo namque tempore, illum regnasse dicunt in Hebron , ex quo deuictis Amale ichi iis, de spoliis eorum mist dona senioribus Iuda: his qui erant in Hebron, &his qui erant in Bethel, & reliquis, qui erant in his locis, in quibus comoratus suerat David ipse, & uiri eius. Mystice autem quod Dauid triginta annorum
regnare coepit, praefigurabat, quod Dominus noster triginta annorum uenit ad baptismum, de incipiebat euangelium regni praedicare: cuius rmum sempitemnum,&potestas eius alteri non dabitur. Quadragenarius enim numerus, qui ex quaterdenis constat, plenitudinem temporu, & rerum perfectione sgnificat. 3VNXERUNT Q. David super omnem frael regem. Et reliq. Dauid bis esse unctus dicitur, similiter & dominus Iesus Christus prius in populo Iudaeoru
95쪽
post lixe in populo gentiunt principata sumpsit. David eum uiginta emanno.
rii, regno potitus est, ct Dominus Iesiis Christus eadem aetate, in Iordane fiuvio a Ioanne baptizatus , discipulos habere coepit. E T abiit rex & omnes utri qui erant cum eo in Ierusalem ad Iebusaeum habitatore terrae. Dictumq. est David ab eis: Non ingredieris hue, nisi abstuleris caecos&claudos, dicentesinon iii ιgredietur David hue. Cepit autem Dauid arcem Sion, lixe est ei uitas David. Prvosuerat enim David in die illa praemium, qui percussisset Iebusaeum, di ierigis Iet domatum fistulas, & claudos & citcos odientes animam David. Iccirco dicitur in prouerbior Caecus de claudus non intrabunt in templum. Habitauit autem David in arce, & uocauit eam ciuitatem David. Et aedificauit per pytum amello & intrinsecus. de reliq.: Ait enim: N6 ingredieris huc, nisi abstuleris cae cos&claudos,&c. Ac si dicatur ab eis: Non ingr&ietur hue David, donee nos hine austrati quos inermes de imbecilles sicut caecos de claudos esse arbitra utur , di quos bello aggressurus, scut elaudos & caecos se triumphatura putat. Ic. circo diciturun prouerbio i Caecus& claudus non intrabunt templum. Idest, Non intrabit quilibet domum claudoriam & caecorum, ouamdiu capus de claudus introsuerit: PROPOSUERAT enim David in die illa praemium, qui percussisset Iebusaeum, de tetigisset domatum sstulas,& caecos de claudos odientes animam Dauid . In Hebstaeo ita habetur: Et dixit David in die illa: Qui percusserit Iebusaeum , di tetigerit fistulas domus, erit primus Et in Ruuli pomenon, Omnis qui percusserit lebus, si in primis, erit ρtinceps & dux. Idest, Qui
tantae fuerit audaciae, & fortitudinis, ut admursi ciuitatis usque ueniat, sua sistulam, quae in mum est, tangat: ipse princeps erit. Ascendit igitur primus Ioab filius Sarviae,& factus est princepx. Hinc Iosephus aperte describit i Exurges inquit, David cum omnibus, uenit in Hiemsolyma, Iebusaeis habitantibus ciuiutatem , qui erant ex genere Chananaeorum & claudentibus eis portas, de cos . cos aspectu, ct claudos, omnesq. leprosos, ad derisionem regis constituentibus super murum: dicentibus, quia prohiberent eum es ingredi in ciuitate: quae tamen agebant despicientes eum pro maxima munitione murorum. Iratus rex Iemsolymam obsidere coepit, & multo studio & labore conari, ut eam caperet: quatenus in ipso principatuι in itio, suam sortitudinem demonstraret: interminatus itasve &ipsis& aliis si qui sorte haberent aduersus eum resistendi con men γ iniuriorem ciuitatem, magna uirtute coepit. Cumq. adhuc arcem obtinere non posset, coepit, honores de m unera promittendo, rex pronu ς ad opus brili, commilitones prouocaret ut quicumque per subtus colles in arcem conscen- deret, eamq. caperet, principatum militia. totius populi possideret. Cunctis itaque conscendere festinantibus, & nullo labore pro muneris retributione tardantibus, Sarviae filius Ioab praeuenit uniuersos: & ascendens in cacumine, clamauit ad regem, exigens militiae principatum. Expulsis itaque, rex, de summa at-ce Iebusaeis, de scaedificans ciuitatem Hierosolymam nuncupauit, & omni tempore in ea sui habitauit imperii . Sed quia in hoc uolumine hic primum Hierusalem ciuitas lebusaeorum legitur, quae in Genes Salem ut tradunt Hebraei Sia
uolumine Iudicum Iebus leuitur, Se in multis scripturis, maxime in nouo test mento , Hieroselima appellatiiri requirendum est, quare Hierusalem legatur,
Sed dicamus, quid in dieiis doctorum inuenimus: Iudaei, inquiunt, asserunt Mfilium Noe quem dicunt Meselli sedet. primum ipsam ciuitatem inhabitasse, dirumq. id temporis Salem, quam postea lenii xunt Iebusaei, e quibus & i 'ta est uocabulum linus: Sicq. duobus nominibus eopulatis Iebus & Salem, uine Gn. h. st sura est Hierus uel quae postera a Salonione utero lyina, quasi Hierosaliuisiam,hoceli,
96쪽
hocest, aedes Salomonis dicta est. Haec & corrupte a poetis Dlyma nuncupatur runde per tropum qui a grammaticis Tmesis appellatur, disiunctim a poeta in poemate ponitur: Iero, quem genuit, Solymis Dauidica proles, hocest Hier solymis: quae postea ab Aelio Hadriano uocata est Aelia. Sed nobis uidetur quod bitiis nominibus uocata, sit, sicut nonnullae ciuitates, quod in libro Iudicum ostenditur : ubi legitur : bi pergebat in montem Ephiaim: uenitq. in quit scripturaὶ c5tra Iebus, quae alio nomine dicebatur Hierusale: De cuius no mine, plenius in libello, quem nuper in Genesim edidimus,disputauimus. His
enim praelibatis, ad allegoricam lignificationem stylum uertamus. David a cem Sion cepit, ablatis prius caecis & claudis, odientibus anima David. Sic nimirum dominus Iesus Christus, post reprobationem scribam atque pharisaeoru , qui uere caeci& claudi sunt appellati t odientes animam eiusdem domini Iesu Chisti, idest, uitam eius auserre conantes, principatum in Ecclesia, quam ingentibus acquisiuit, obtinuit. Domatum uero fistulae, Eliam scientiam huius mundi, seu haereticorum dogmata figurasse, non dubium est. Quae omnia dominus Iesus Christus per praedicatores suos, uelut per Ioab percussit atque de- struxit, & destruere in Ecclesia sua non desinit. Iebusaeus uero, qui interpretatur conculcans , populum significat gentium, qui priusquam crederet, diuina praecepta parvipendens conculcabat. Dicamus d iter i In hoc quod David Iebusaeum habitatorem terrae, de Hierusalem eiecit, & suam ciuitatem secit, significa libatur Dominum uenturum uerum Dauid , qui contrarias potestates de cordiabus fidelium expelleret, &sic in eis suam mansionem constitueret: Vnde per prophetam dicit: Et inhabitabo & inambulabo in illis, &ero eorum Deus, &ipsi erunt mihi populus. Iebusaeus enim iuxta hanc intelligentiam, non immerito potest interpretari calcatus. Etenim David etiam Ioab, qui arcem cepit, principem & ducem constituit: quia Dominus redemptor noster non solum per mysterium crucis omnem principatum diaboli destruxit, & sibimet uictoriani gloriae acquisiuit: uerumetiam fidelibus suis super omnem diaboli potestateni uirtutem tribuit: sicut ipse in euangelio discipulis suis ait: Ecce dedi vobis pote astatem calcandi super scorpiones, de super omnem uirtutem inimici. Bene ergo dictum est, quod Dauid eiectis caecis&claudis, qui odiebant animam David, ceperit arcE Sion, suamq. ciuitassi eam uocauerit: quia saluator noster malignos spiritus cu turba uitiorii, de anima qualibet eκpulerit, sibi q. eam per illuminatione sapientiae usurpaverit: merito arx Sion, idest speculatio & uisio pacis, ipsa uocabitur. Atque de ea recte per Psalmista dicitur: Notus in Iudaea Deus, in Israel υἰm. smagnum nome eius. Et iactus est in pace locus eius, & habitatio eius in Sion. Ibi iconstegit cornua, arcu, scutum, gladium, & bellum. MISIT quoque Hiram rex Tyri nuncios ad David,&ligna cedrina,&artifices lignorum; artita ceri. lapidum ad parietes, & aedificauerunt doma David. 7 Hiram qui interpro ratur uiuens excelso, praedicatores praefigurauit ex populo gentium, qui Dauid ex lignis cedrinis, Domino uidelicet ac redemptori nostro, idest, ex mentiubus incorruptis ac sortibus: & lapidibus, idest, sanctis, persectis, quattuor uiudelicet uirtutibus: quadratis, idest, prudentia, iustitia, sertitudine, temperan tia persectis: non solum per se uerum etiam per solertiam discipulorum, tam . quam artificibus suis, quibus dicitur: Et uos tamquam lapides uiui superaedificamini domus spiritales i domum, idest sinctum Ecclesiam, aedificauerunt: V de etiam cognouit tunc David, idest, Dominus, quoniam confirmasset eunuDeus pater, re em super Israel, & quoniam exaltasset regnum eius super populum suum Isias: idest, super cunctos credentes, ac mente uidentes Deum i non
97쪽
solum Iudaeorum,naraxime etiam digentium . de quibus repromiserat ei pater, dicens: Postula a me,& dabo tibi gentes hereditatem tuam , & possessione tuam in terminos terrae. Vnde&iure sequitur, ACCEPIT ergo adhuc Dauid cocubinas de uxores de Hierusalem.) Sed sorte quaerit aliquis, si ipse David imaginem Christi gerebat, quo modo multas uxores & concubinas habuisse dicatur: cum has rex Christus & horrescat & damnet Sed figurate gestum est. Quod uero David uxores plurimas habuisse dicitur, hoc sine dubio ptaefigurabatur: quod Christus Iesus ex multarum gentium nationibus, per fidem Ecclesiae, sub septenario numero sacramenti copulaturus erat. Concubinae uero eius Iudaeorum seu haereticorum significant conuentiones: quae in seruitutem & non in libertatem generant, &sub titulo nominis Christi se manere gloriantur: sed
quia propter carnalia lucra Christum sectantur, non immerito non coniuges, sed concubinae uocantur. Denique nunc reges si plures habeant uxor uel concubinas , in crimine reputatur . quia iam transierunt figurae,pro quibus uxorum ues concubinarum uenia concedebatur. At nunc quia figurae transierunt, uenia
nulla datur . NATI sunt David & alii filii &filiae, & haec nomina eoru quinati sunt ei in Hierusalem: Samua & Sobab, & Nathan & Salomo & lbor & Elisua&Nepheg&Iaphia&Elisama&Elida& Eliphelet. Veru quia haec nomina subiunximus, ratu duximus ityerpretationes Iudaeoru ponere, ut superiorii tellectui spiritales intelligentiae, iuxta prudentia prudentis lectoris,c6 ueniant. Si enim aliquid spiritaliter sermo historicus innuere noluisset, nequaquam addere curasset qui essent filii qui nati essent David in Hierusalem. Na si idem Dauid significat Laluatore,er o no immerito filii eius, credentes s gnificant, ex utraque Ecclesia, Iudaeorum scilicet& nationa. Vnde&in Paralipomenon lib. quattuor fuisse ex Belsabee uxoris Uriae Hethaei: Samua uidelicet & Sobab,Nathan &Salomon, quae typum gessit Ecclesiae gentium, sicut in sequentibus, Christo duce, latius dicturi sumus. Porro S uiua interpretatur, audacia: Sobab, conuertensi Ibor, elegit: Elisua, Dei mei salus: Nepheg, applicans ori: Iaphia, illuminat uel ostendit: Elisama, Deus meus audiens. Eliti, Deus meus scit: Eliphelet, Deus meus salvans: quae interpretationes apte ut diximus fidelibus ςongruunt, qui diuina praecepta libenter audiunt, di ad operationen fidei conuertuntur. His igitur tactis, ad ea, quae sequuntur, sermonem conuertamus. ET addiderunt iterum Philistim,ut ascenderent&pugnarent contra David.
Consuluit autem inuid Dominum, qui respondit: N5 ascendas, sed gyra disttergum eorum, & uenies ad eos ex aduerso pirorum. Et reliq. Quamquam ninnulli, ut in cuiusdam uolumine legi , contendant non habere in Hebraica ueritate: Ex aduerso pirorum, sed flentium, hocest, ut tradunt, ex aduerso idolorum suorum, ubi scilicet idola eran t in quibus confidebant: quae ut inquiunt, prinutex traditione Hebraeorum didicerunt iccirco sentium uocantur, quia scia ligna sunt, & eos, qui ea colunt, ad fletum miseriaru perducunt. Vnde & se, rungunt, ET cum audieris sonitum gradientis in cacumine fientium.ὶ Hoc est ut serunt: Cum audieris, a potestatibus angelicis eorum idola in quibus0Mnis eorum sertitudo est) conteri & conculcari. TUNC inibis proelium, quia tunc Uredietur Dominus ante faciem tuam. Et reliq. Ergo quia nostram interpretationem ueram credo, sicut in praelatione noster interpres in tribus lin' gula peritua, galeatum ponit exemplum, de arboribus simpliciter intelligit Al- lophylorum. Sed quia historiam, didascalo consentiente, propalavimus, de et . inceps compendioso sermone strictim tangere aggredimur,quid allegorice fgpificet . In hoc enim quod ait: C V M audieritis sonitum gradientis in ca M
98쪽
mine pirorum M. Aduentum Domini significat seper celsitudinem propheta
rum & apostolorrum, uirtute diuinitatis suae supergradientem, sicut in Canticis' canticorum scriptum est: Ecce iste ueniet saliens in montibus, transiliens colles. Pirorum autem incumina, arborum significant summitates. Quid per arbores, nisi sublimes patres intelligunturi in quorum cacuminibus dum sonitus auditur , idest, dum in sublimitate uitae sonus, sante Spiritu sancto, praedicationis, intonuit, Dauid noster uirtute suae diuinitatis, qua celsitudinem sanctoru tra
scendit, Philist eos, idest, immundos spiritus, luperauit.
ONGREGAVIT Ruterursum David omnes electos Israel triginta . .
C millia, ut adducerent arcam Dei.&ta usquequo ait. Iratusq. est indi- ignatione Dominus, quia extendit Oeta manum ad arcam di tenuit eam, quoniam calcitrabant boves contra Ozam , & percussit eum, & mortuus est
In hac historia beati regA & prophetae David, qui arcam Domini adduxisse narrasitur, humilitas approbata, superbia damnata, & temeritas uindicata monstratur: quia & ipse David, qui coram arca Domini humiliter saltare non erubuit, mox promissionem filii Dei, ex sua stirpe nascituri, suscipere promeruit: &coniunx quae eandem illius humilitatem despexit, eius semine secundari non meruit, sed perpetuae sterilitatis poenas luit. Sacerdos quoque,qui arcam inconsiderata temeritate tetigit, ausus sui reatum immatura morte purgauit. Vbi intueri necesse est, quantum delinquat, qui ad corpus Domini reus accesserit. Si deuotus ille sacerdos morte multatur, qui arca illam, Dominici uidelicet comporis figuram, minori quam debuit ueneratione corripuit. Verum iuxta est goriam Dauid Christum, arca Ecclesiam significat, uel sacram scripturam . Quaesiuit autem Dauid arcam in ciuitatem suam adducere, sed causa interueniente contraria, ad tempus eam alibi diuertit. Ac sic deinceps, quod multum dei ctauerat, explicuit. Quia Dominus in carne apparens , euangelium filiis Israel, siue uidelicet genti , praedicauit: sed caecitas ex parte contigit in Israel, donec plenitudo gentium subintraret. Sed ut haec pateant mani sestius, per singula uideamus. Congregavit David omnes electos ex Israel triginta millia, quia Dominus Ecclesiam primitivam ex Israes instituit, non quidem omnem
Israel sed Hectos quosque sibi consectans. Non enim omnes qui ex Israel, hi sunt Israelitae, sed filii promissionis deputantur in semine, qui triginta millia reseruntur, idest, fidei operibus, & spei firmitate persecti. Tria enim , propter sons
sonem sanctae trinitatis, ad fidem pertinent: decem propter decalogum legis , ad opera: mille propter sui persectionem, ad spem uitae aeteritae: quia superius aliquid non est: sicut numerus millenario maior nullus est. Etsi enim millia siue triginta millia, siue etiam mille millia dixeris, non ipsum mille numerando transcendis , sed ues per se, uel per minores numeros saepius dicendo multiplicas. Tria ergo per decem multiplica, ne fides sine operibus mortua sit. Item triginta millia , per mille multiplica: ut fides quae per ὁilectionem operatur, non alibi quam in canis retributionem speret. Electi igitur ex Israel, populos recte credentes, operantes, sperantes insinuat. Viri autem Iuda qui erant cum David, ipsos
apostoloos&do res, qui lateri Christi quasi similiarius adhaerebant, indicant:
qui utroque stipatus exercitu, Dominus, arcam adducere, idest, Ecclesiam dilatare & in eorum qui non crediderunt cordibus fidem inserere gaudet. Imponiatur autem arca plaustro novo, ut Doui testamenti gra tia, renouatis in baptismo mentibus
99쪽
mentibus insandatur: uinum q. novum, nouis utribus conseruandum mali ' datur. Erat quidem prius arca in domo Abinadab, qui erat in Gabaa, quia eadem quae nunc praedicatur Ecclesiae fides, & ante incarnationis dominicae tempus florebat hi his qui patriarchum prophetarumq. sunt deuotionem fecimti. Abinadab enim, qui interpretatur pater meus spontaneus, uel Abinam patrem fidei, uel Moysen legislatorem significati qui uterque in Gabaa custodit arcam: quia sublimi uirtutis exemplo, credentium pedi ira munit. Vnde& Gabaa collis interpretatur, qui est locus in ciuitate Chiathiarim. ELATA ergo foris arca, ludebat David & omnis Israel coram Domino, diuersis musico rum generibus: Quia mox inchoante nouae gratiar praeconio, Dominus ad exhibendas Dco patri laudes humilitatis, omnes inuitat, dicens: Qui mihi mini-
ωη. i, strat, me sequatur. Alii sermonem scientiae: alii dando per spiritum. sermonem I.cor . a sapientiae. alii genera linguarum: alii gratiam curationum, &c. Sed his atque huiusmodi charismatum generibus, progrediente arca, idest, crescente Ecclesia primi tua, uentum est ad aream Nachon, idest, aream praeparatam , gentium uidelicet Ecclesiam fidei ueritate consecrandam. De qua Ioannes ait: Et permunam Q. , dabit aream suam. Vbi sacerdos, qui arcam incautius quasi corrigendo tetigit, mox a Domino percussus occubuit: quia Iudaeorum populus dum gentibus inuidet, salutis se munere priuat: dum legem uult euangelio misceri, utriusquesbi gratiam tollit. E T tenuit, inquit, arcam, quoniam calcitrabant boues. Boues quipppe calcitrare, est praedicatores euangelii liberius circa fidem agere, neque secundum consuetudinem legis ingredi: sed sabbata, neomenias, circumcisionem, uictimasque, spiritaliter interpretari: quos uesut arantes corrigere tentabant, qui descendentes de Iudaea docebant fiatres: Quia nisi circun-cidamini secundum morem Moysi,non potestis salui fieri: & quibus lacobus ad Parvulum, Vides, inquit, stater quod millia sunt in Iudaeis, qui crediderunt,
ct omnes aemulatores sunt legis Z Ο Β causam ergo sacerdotis occisi, Dauid noluit diuertere ad se arcam Domini, in ciuitatem David: sed tulerunt eam in domum Obededom Gethaei. Quia respuentibus uerbum Iudaeis,ne amplius 1 audita,&non suscepta praedicatio noceret, apostoli ab eis ablati,& ad gentes euangelio imbuendos sunt missi. Videlicet locus areae Nachon quae gentium fidem Domini gratiae praeparatam demonstrat in percusso Ora nuncupatur: uia desicet quia illorum delictum, salus est gentibus. Obededom namque interpretatur seruiens homo: ille est utique de quo Dominus ad patrem : Constitues, inquit, me in caput gentium, populus, quem non cognoui, seruiuit mihi. Vbi ct Iudaeorum abiectionem quasi orae mortem praemittens, ait: Eripies me de contradictionibus populi. Nomen quoque urbis congruit, Geth enim interpretatur torcular : significans crucem, in qua Christus uitis uera calcari& exprimi dignatus est. A qua cunctus gentium populus merito Gethaeus appellari potest, cum dicitur: Mihi autem absit gloriari nisi in cruce domini nostri Iesu Christi. Tres autem menses q uibus ibidem arca demoratur, fides, spes, ct caritas est. Sicut enim diebus adimpletur mensis, ita singulae uirtutes suis quaeque passibus ad perfectionem perueniunt: Menses,quousque plenitudo gentiu intret, currere aio cessant. Tandem rediens Dauid arcam in ciuitatem inducit, quia Dominus, Enoch & Elia praedicantibus, conuertet corda patrum in filios: boues & arietes immolans: hoc est, eos qui aream Domini triturant, & ovium eius ducatum gerunt, martyrii sanguine coronans, & ipse quoque suae incarnationis di passionis exemplum eousque Iudaeis non creditum, palam manifestans: hoc enim s-gnificat, quod & ipse Dauid accinctus eratEphod lineo. Nam sinum quod de
100쪽
terra mereatum, multiplici labore ad candorem uestis peruenit, ueritatem humanae carnis inter flagella triumphantis ostendit: uerum cunctis exultantibus, ct ad arcem caelestis introitus hymnos resonantibus, sola Michol filia Saul, ab arcam ducentibus abest, quinetiam spectaculis Dauid humiliatu despicit: quia credentibus in mundi fine Iudaeis, erunt nonnulli qui Christum tantum profes.sone, sed opere sequentur Antichristum: quibus merito congruit, quod eadem Michol,quae ob figurandam instabilitatem carnalium,a qua omnis uiri iniquitas procedit, praeter morem non uxor David, sed filia Saul, appellatur: quia qui Christo fidelenus tantum seruiunt, non illius regno coronandi, sed persecutorum eius, quos imitati sunt, anathemate damnandi. Verum licet praui succenseant, humilitatem ecclesar cotemnant, nihilo minus arca Domini situm locum ingreditur: ponitur in medio tabernaculi, quod tetenderat ei David: idest, fides ecclesiae praedicatur, proficit, inseritur cordibus omnium, quos Dominus ad uitam praeordinauerat aeternam. Oilere Dauid holocausta di pacifica coram Domino:&fidem deuotionemq. ecclesiae commedat patri Christus, qui est ad dexteram Dei, qui etiam interpellat pro nobis. Qui in exemplum David, fideles, humilesq. benedicens, salutaris mysterii pascualimentis. PARTI -τ VS singulis collyridam panis una, in illius utique, qui de caelo descendit, &dat uitam huic mundo: ET assaturam bubulae carnis unam illius scilicet uituli saginati, oui pro reuertente ad patrem filio iuniore mactatus, & igne passionis assatus est, dicens: Exaruit uelut testa uirtus mea. ET smilam stixam oleo carnem uidesicet, a peccati labe mundissimam, sed ob humanae salutis caum uberrimam, delectationibus, crucis sartagine coctam. Et merito una panii coti rida , una carnis a natura datur: quia unus Dominus, una fides, unum baptisma, unus Dominus & pater omnium: Aliter haec munera fideles accipiunt tquando unus panis & unum corpus multi sumus in Christo, suae carnis singuli lasciuiam castigantes, ac seruituti subiicientes, sancti spiritus igne decoquunt rnecnon & fiuctus operum bonorum, oleo misericordiae pinguissimos, compas sione proximi seruere faciunt. At contra filia Saul frustra cubiculum regis ingres.sa, nullos concepti seminis mictus dat: quia qui uerbu Dei auretenus tan tu per cipiunt, absque boni operis prole, diem peri tuae mortis expectant. Ceterum beatus papa Gregorius, dum de audacia subditorum contra rectores suos tractaret momiter, ita loquitur: Saepe, inquit, quia intelligi non ualent, deterioribus displicent uersari uel dicta meliora: sed&ab eis no temere reprehedenda sunt,quia apprehendere ueraciter nequaqua pomini. Saepe aliquid a maioribus dissimulatorie agitur, quod a minoribus error putatur. Saepe multa a sortibus dicuntur,quae iccirco infirmi diiudicant, quia ignorat. Quod bene bobus calcitrantibus inclinata illa testamenti arca signauit, suainqua casuram credens, leuites erigere uoluit,mox sententiam mortis accepit. Quid est namque mens iusti, nisi arca testamenti quae gestata bobus calcitrantibus inclinatur: quia nonnumqua etiam qui bene praeest, dum subiectorum populorum confiisione concutitur, ad dispensationis condescensionem,ex sola dilectione permovetur.Sed hoc, quod dispensati orie agitur, inclinatio ipsa sortitudinis, catus putatur imperitis. Vnde & nonnulli subditi contra hanc manum reprehensionis mittunt, sed a uita protinus ipsa, sua temeritate deficiunt. Leuites ergo 'uasi adiuuans manum e tendit, sed desinquens uitam perdidit: quia dum infimi quique sertium facta corripiunt, ipsa uiuentium sorte reprobantur. Aliquando etia sancti uiri quaedam in imis descendentes dicunt, quaedam uero summa contemplantes pro runt: dumq. uim uel c5descensitanis, uel altitudinis nesciunt, audacter haec stulti