장음표시 사용
431쪽
aliis non parvi momenti , 'DD. de materis scundast loquem
.bus ut insta in appendice dicam . 37. . De causa irregularitatis dicam modo , ob irregular, talem , cause bigamiae, mel si nos sit natus is legiιimo matri inanis, ticet basus di irreguiaritatem subitare non potuerit, si tamen, or euha latet, is causa cuis eo , qui ou-ν laudab, liter i Q-r o Pium , iniuncta sibi comi tenti Aenitentia , ρε-τeriae πον mina .utinter , inquam amfericorditer dis ens'. 'sitri Veii .i textus; unde si tales desectus filerunt celati ab eo lita
sua pro notione peracti p itentia illi impofita , potetu si est .utilis . . Ecelasiae. , dispensari, si vero non est utilis . 'ipse petit absolvi ab officio ratione 'irregularitatis , certe potetis illi a Papa concedi .
In I. ceterum ob alias causas, cum duobus sis.
18. Aggredior magnam mellem , & ego suin solus ope rarius in hac re prout vidi apud scribentes, 'si ad diuu a Martinum respicerent, otium, & laborem segereat, renunciando unam Mesessam pauperem . 6t lὸ riosam L si qui sunt quod non credo ut aliam comis diore ri . & h oratiorem haberent, ut saepe sepius ficior Curati, &c. D. enim Martinus . dixit in extremo vitae sex Deo nostro creatori ; Domine si ad c ρσιδε tuo sum neces 'rius nou recus lasorem, mi Moluntas tua , quare textus no ster dicit, quod Praelati, &α ais antes causas , vel I. tione laboris nimii , vel ratione aeris ipsis nocentis, non sunt audiendi, etenim illi non quaerunt, quae dei sus 3 sed M.t;otium enim isti quaerunt,&cupidigia decipiuntur, set scientes,quod otium, & cupiditas non benesonat cum ijs, qui curam animrim tenent. Quarε otium , & voluptas sum arma antiqui ostis ad animas capiendas , C. nisi 6 veru
eod. inde nascitur lascivia , & turpis amor oh utinam ut sum scribentem vide versus sequites, non , imperiti hui rei, sed masis experti. Osis
432쪽
pro ru causa est, desidiosus erat , & tunc longe damnosus, quando amore otij, ab opere bono, ac laudab ti divertimus , di discedimus quod nullo pacto est concedendum Iuxta textum nostrum , & nostrum Alictorem , ut hic, & S. verum , & r6. qu st. r. C. vos autem , unde not. Senecha , cum ijs verbis , non est viri timere fudi rem ; o Generatum LMr nutrit, f& diuus Hyeronimus ad monachum dicit , semper facito aliquid boni operis , ut te diabolus inveniat occupatum , habetur C. nunquam de consecro
tune dist. S. I9. Etenim relinquens oves sibi iam concreditas ob pro proprium tommodum , aut ratione avaritiae , vel maioris dignitatis , non videtur hoc esse secundum Charitatem , unde isti petendo renunciat nem aut commutationem non sunt audiendi hoc oti tini est destitutorium . & est malorum hom num , e contra vero q*ando otium est restitutorium , quo hoe conceditur benemeritis eo quia amplius in vinea Dei laborare fon possum', & hns permunitur: r
ao. Qitapropter assigniabo hie differentiam inter bonum , & malum praelatii λ .' Bonus' namque praelatus , &pastor intendit' commodiim gregis , malus autem cohais inodum proprium , disserunt etiam , quia primus dicitur
Pastor , exquo datur intelligi quod intendit pasceres
gregem , malus autem dicitur mercenarius , quasi mercedem quaerens, disserunt etiam quo ad sollicitudinem . '& quo ad affectum , ita firmat diuus Thomas leel. 3. in cap a o. Ioannis , qua propter pastor siue Praelatus otiosus potest dici Tyrannus quia tyrannus querit lucrum , suum interesse atque plus seipsum quam populum amat, e contra vero b nus pastor,& Praelatus ex corde amat gregem sibi commissum.& animam suam ponit pro ovibus suis , illas cognossit', &
433쪽
idem iuris est . 'Io S. M us si quis . cum sequentius . - 2 a. Ρluriuias quaestiones . . in praesenti movet Auctor, &primo quaerit , an assecutus Episcopatuin simoniace . sed ignoranter , si fiat postea regularis, mist redire ad statum Episcopalem a. apud , quem debeat fieri renunciatio Episcopatus 3. an quis Episcopus , per procuratorem renuncia possit 4. an qui impetravit facultatem a Papa renunciandi.
teneatur renunciare , di ad hoc cogi possit pro responsione ad questiones positas. a 3. Ad primam dissicultatem dico, quod si promotus si
moniace ipso in scio, deveniendo postea in cognitione de t Ii promotione simoniaca , & statim , . es ad tempus breve renuuciat, potest iterum ad Episcopatum assumi , non taxi ea ad primum . quem renunciavit, cum licentia Pontificis . inita Textus hic, & habetur in C. post translationem de renunciatione alias , si non statim, ac fuit cretator quodsia promotio fuit simoniach facta , - ves post breve tempus noris renunciet.. habetur . pro raticcata simonia, nequirreassimi ad Episcopatum, etiam si dispensative, cum erga simoniaco, nulla misericordia si adibenda a. q. r. C. erga simoniacin . di γ; q. a. C. praesentium , di C. super eo de electione, &C. nobis fuit de simonia, & sententia est probabilis .a . Probabilior tamen est contraria iuxta textum nostrum
expressuum de hac re in fine s. Rursus si quis , ubi sie loquitur . os ad Ecclesiam eandem redire nequeat ad aliam ta- men promoveri poterit, Cons=amisopolitam Concus constitati ne non ob me, etenim ubi non est culpa non debet esse psna , facit r. q. F. C. quiquoque , di C. piaesentium , & C. de simonia . & C: si alicuius de electione . Sol, ut prolixe
notat. in . . post translationem vers. rursus de renunciatione haec quoa o primam quaestionem. ι - . .
. a 3. Ad. secundam, i nipe . cui facienda sit nenunciatio alba Bbb a dicem
434쪽
test Ecclesiam repetere . quia cesΤt iuri suo per rerun ciatic-nem dummodo non fecerit hoc inviuis, ita Abbas in C. quod indubijs eod. imo in hoc dum non se movit Edetur habere tacitum pactum ς & consequenter consensisse l. si unus S. pen. se de pactis l. si accepti latum is de acceptatione ἔ vcrum est quod secundum aliquos re integra potest renuncians paeniterae, de qua re non difficulto , ut per Abb. in dicto C. cum in dubiis .a7. Ad dubium positum ab auctore , an Papa possit renunciare Papatum , vel Papatui, cum non habeat Superiorem supra se , cui faciat renunciationem , quae quidem dissicultas fit in hoc titulo de renunciatione S. de Romano Pontifice , non parva est dilficultas , co quia ex supradictis apparet , quod renunciatio debeat fieri coram confirmante , non eligente, aut proponente, cum ergo Summus Pontifex Ro manus non habeat confirmantem ; sed solum eligentem , videtur quod non possit renunciare ripatui,ipse enim electus est vice Deus in terris, atque adeo non habet Superiorem, cum ergo acceptatio, renunciationis sit Superioris, Papa non habens Superiorem non poterit renunciare Papatui, quaestio est magna , sed paucis verbis resolvitur a renunciatio quidem ficienda in manu Superioris , ubi adest Superior, at in casu renunciationis Pontificatus quia non est Superior Pontifici, non valet haec regula . facit C. indemnitatibus S. penult. de elect. in s. & C. licet in fin. cxtr. eod. tit. ratio est , quia Papa a nullo confirmatur , unde sicut sine Superiore institui. tur, ita sine Superiore renunciare potcst , ita in C. primo, de re iudicata. 28. Non potest tamen talem renunciationem facere Pontificatus , si se habilem cognosceret ad gubernationem Ecclesiae , ut ex supradictis, sed sol uni hanc renunciationem fac
re potest quando se ad tantam Sanctam Machinam in habilem ad gubernandam se practice cognoscit, vide C. si licet in fin. extra eod. titulo , ratio est ut dixi, quia Papa a nullo
435쪽
39 confirmatur. hnde sicuti a superIore non instituitur,
Superiore renunciare potest . not. in cap. t. de re iudicata .& habetur determinatum per Bonifacium in cap. L. MIenunc.
in o. ubi per Archiepiscopum Florentinum Antoninum S. 3. p. tit. 23. quamquam pauci reperiantur qui hoc festant, nam bonum est nos hic cile , & deo servire, de Ecclesae spolisae Christi . 29. Ad quartum dubium, videlicet, an quisquis Episcopus , vel alius Praelatus, aut beneficiatus possit per. Princuratorem renunciare suam dignitatem , vel bedeficium, certum est hoc unusquisque facere posse, sicut o ixi in secundo inititutionis Canonicae, cum de Matrimonio locutus fili, & iadest textus clarissimus hic in S. potest autem. dummoco
concludatur renunciatio, antequam mandatum procu at re
vocetur. . & talis revocatio Γ si fiat nota J sit illi qui erat
Procurator institutus, Clement. r. eod. not. a. cap. I. de Pro
euratore in 6. sectum sequium fuit in persona GreMr. ULAngelo Coratio qui mandatum procurae dedid Carolo do Malalestis medio, quo renunciavit Papatum in Concilio Constantiensi sess i . prout legitur apud Bapt. Platinam in vita Gregorij. dummodo hoc factum non sit metu cadente in virum constantem , quia tam renunciatio, quam constitutio Procuratoris, libera debet esse . secit C. accedens, de Princuratore , & libertatem constituti. diei, & conditionis, ε. qui pat. in ping. habe. l. potior a. res p. do sac. C. pro te, α quod ibi not. de rescriptis in o. 3o. Ad ultimam difficultatem , nempe , an qui impetra vit licentiam renunciandi possit compelli ad renunciandum, respondetur quod actu non secuto semper est in libertate reqnunciantis, vel non renunciare . vel renunciare favorabili enim non co3unt. sicuti est Privilegium concessum. &c. r nunciandi i sed hoc argumentum non valet etenim , qui in illa licentia obtenta . habetur pro renunciatione ipsi quo/d effectum, nam idem est promictere, vel donare, ac ven i
436쪽
392dere, & donare, ut dicunt Iuresconsilii Civiles. C. divo tum de poenit. dist. r. & l. si mulier, C. ad si velle fac. C. quidam , eod. esset enim illudere auctoritatem Summi Pontificis. . C. quidam eod. quia quando Papa concedit postulationem quae supponitur esse liberam J non est ab ea recedendum, C. bonae de postulatione Praelatorum; haec qu ad hanc Rubricam , modo videndum est de aliquibus , a ldicta pertinentibus, nam in hac Rubrica locutus fui de re.
iaciantibus absque causa legitima , an teneantur ad restit tionein omni dati Ecclesiae, & populo, prout n.lso. tetigi, disium. 16. in ead. rub. tetigi transeunter materiam scandali, ideo nunc , ut promissi Appendicem ponam . in qua tractabo, materiam restitutionis, Sc scandali, ut hoc opus omnibus volunt legentes eum ut iuvet, scio cert quod despe-ouinierit, quia ad capiendum multi inveniuntur apti , , pauci.autem nulli ad restituendum , de scandalo vero inveniuntur, multi Magistri, sed non deficiunt discipuli, ergo.
De Restitutione,/Scandis. r. T N hac appendice tra tum instituam de restitutione I scandalo, quia Superius in Rubrica antecedentitetegi hane materiam transeundo ; de renunciantibus nemphcum scandalo, & damno populorum, ob suam comoditatem,& ibi dixi, quod ad restitutionem omnium damnorum lac cedentium populis, unde prius quam hoc maremagnum incipiam navigare , quid ut restitutio , explicabo . a. Quapropter ita a Doctoribus restitutio definitur ; sactus iustitia commutativa , perquem redditur alteri ι adaquase
litatem, quod inium ab eosublatuor est, sic strim sumpta iustula definitur, & non alias, de de&hione iustitiae large a cepta noa loquor, quia ista multa capita b beis in discursu
437쪽
392 tamen tangam illam, haec di nitio a me tradita, est ad memtem Angelici Magistri art. i. Navarr. lib. 2. cap. 1. n. r. & eiusdem cap. II. n. s. Leg. lib. a. cap. 7. dub. . n. rs. Filiucc. tract. 32. n. 9. hic essent multa tractanda circa definitionem restitutionis , sed ego solum , ad casus aliquos deveniam , ut Consessari s satisfaciam,& primo loquor de praecepto restitutionis. 3. Multi enim dicunt praeceptum restitutionis effe negativum atque adeo obligare semper, & ad semper . alteri dicunt, partim esse affirmativum, & partim negativum , de primo sensu defendit Medina q a. de restitutione n. 3. Molin.
disp.7i s. n. 3. pro secunda stat Valentia tom. 3. d. I. q. 6. p. z. cum Fili ucc. tract. 3Ο' n. III.
q. Ego tamen puto esse affirmativum , restituendi praeceptu in , & nullo modo negativum, etenim in praecepto negativo solum praecipitur abstinentia ab aliquo opere positivo, at in affirmativo, solum actus positivus praecipitur , , deinde, hoc praeceptum restituendi non obligat semper,& a semper, sed solum quando ost opportunitas rectituendi, suc pro mosedo , siuc , pro re , aut tempore , & loco . S. Non est tamen negandum , quod obligatio restituendi oriatur ex praecepto negativo , non furtum facies , nam eiusdem rationis est furari , & alic num retincte quando quis reddere potest , ita firmant S .liis l. 9 q. 6. art. 2. Va . de restitutione cap. s. s. i. dub. 3. n. 23. Bonace. & Clavis
gia de rcstitutione . . / ε6. Oritur autem obligato restituendi ex triplici capite nempe ex re iniuste accepta , vel illam invenit, aut quando,,na fide illam consumpsit, & in ea factus est dictior, quod etiam valet, quando quis alicui damnum intulit , vel ex contractu nascitur obligatio restituendi, eo quia inter albqtias personas fuit contractus celebratus ratione cuius oritur talis obligatio , ut ratione Pignoris , aut comodati , ita est. lib. a. cap. 7. dub, 3. n. ao. Fulucc. de restit. n. 17. Cl vius
438쪽
7. Q 'apr0pter obligatio restituendi, oritur sulum ex deblicto patrato: contra Iustitiain , non v o contrε alias virtutes . unde sicut mala acceptio , aut retentio mala est contra
Iustitiam , ita restitutio actus Iustitiae est , quo alteri redditur ad aequalitatem , quare qui in necessitate etiam extrema noluit succurrere indigenti, ad quod non tenebatur ex iustitia , sed solum ex Charitate , non tenetur ad restitutionem quia solum Charitatem violavit , non autem Iustitiam; nam ex violatione . aliarum virtutum nihil aufertur ab aliquo .
per Iniustitiam vero , siue per violationem Iustitiae sic . 8. apropter secundum probabiliorem sententiam nunquam e Cobligatio restituendi, ubi non est peccatum mortale , si alias non obligetur quis 'ad restitutionem , rqtione contractu. , vel ossicii, ita firmat Reginaldus de restituti
ne lib. II. Valent a. a. d. I. q punct. 3.Na Var. cap. 17. n. I i. Clavis leg. lib., io. cap.. i- sa verb. restitutio ad fiuem AZabr. 3. p. l. q. cap. r. q. I. ratio est quando sola
culpa vcatalis adest , idisetur actus id completus in, ration iniuris, atque adeo non inducit obligationem restitutionis . saltem persectam quam abstringit sub peccato mortali etenim non potcst esse maior obligatio in suo ordine quam fuerit iniuri4 , ex qua nasci: ur in suo ; & s Navarrus; & RG filialdus Reud Bdnaccinam dicant etiam per peccatum veniale inducῖ obligationcm rcstitutionis sed meo vidini haec sententia suppoliat mρteriam fimi, deinde leve, quod . facit maiateriam notabilem respectu praecederitium furtorum pcr se non es le nisi peccatum veniale a nihil hominus ad mictit esse obli Mitionem restituendi, eo quia detentio rei alienae voliuataria in notabili quantitate , quae tunc inchoatur , est peccatum mortale , unde DD. Vtriusque sentcutiae conveniunt, & non videmur csse in re dissidentes . T.
439쪽
quod stantibus dies c tita obsitit pro ὀmn ista Phl
iolum quando est opportunitas festituendi, verum est quod ommisso restitutionis aequivalet iniustae acceptioni , equ enimdamnosa,est proximo, quare Apost lus ad Romanos i i.
utrumlide' praeceptiam . tum affirmatiuuan . tium negatiuuii indicavit dicens , reddite omnibus debita . nemini quidquam
debeatis. .ro. Vtrum . vero restitutio fit necessaria ad salutem , Re--Dondendum est affirmative ; quia cum conservare Iustitiaili ut de necessitath salutis, consequens, est quod restituere id, quod iniuste ablatum est a Iicui sit de necessitate salutis . Uenim cum restituere sit actus iustitiae commutative est se vase Iustitiam , ita Angelicus Doctor 2. z. q. 62. .ari. 2. in corpore, & sententiarum dist. 13. q. i. art. I. quaestiun. s. 'iincorpόr. Sequntur Palud. q. sententiarum dist. I S. q. a. art. a. 'situs lib. q. de Iust. & Iurae q. s. art. a. Adrianus in in materia restitutionis in Principio; uterque Navarrus. Martinus in Manuali cap. t 7. n. ri. Petrus lib. I. cap. tiae rest. Salon. hoc in loco controu. a. Sairus lib. ro. Clavis meae cap. 3. n. 3. &hanc sententiam docuit diuus Augustinus in Epist. ad Maced . epist. 1. de habetur i . q. s. ubi ait, si res aliena propterquam peceatum est reddi possit. & non redditur , penitentia , non agitur, sed simulatur, si autem ve--iter agitur, non remictitur peccatum , nisi restituatur , ablatu, restitutio naquae est,&de iure divino,& de iure naturali ade Iure divino, patet expluribus locis Sacrae Scripturae, ut ad Romanus 8. Tobiae a. 'LEzechie 33. Levh. cap. 6. exod. zz. Lucae xy. de iure etiam patet , quia ratio naturalis dictatis quod tibi non vis fieri alteri, ne facias . M. Quaeritur hic , an illi qui non 'acceperunt rem ali 'nain teneantur restituere', ex dictis patet responsio , nempe 'quod quis, quis dedit caiisam intuliae acceptioni restituere tenetur, quod totum sequentibus versibus compraehenditur,
440쪽
Partecipans , minus, obstans , manifestans.
Quinque ex praemissis, semper obbligant ad restitutionem. nempe . Iussio., nam ille, qui Iubet est principaliter minuens ad furtum commicterdum , atque adeo principaliter ad restitutionem tenetur , quapropter si quis ordinat praelato, vel dat illi consilium , ad renunciandum i quando alias Ecclesiae utilis erat , tenetur ad omnia damna secuta illi Ecclesiae, sus quod idem valet in furto secuto . Deinde consensus in furto yel damno alterius, sine quo consensu tale damnum non esset secutus tenetur ad omnia damna, quod idem valet de consilio ; Recursus, receptor ramque latronum . & pra stans eis patrocinium ad restitutionem tepetur , quia , sine tali patrocinio, non venissent probabiliter ad actum fitrii.& idem valet de palpo. Participans , de hoc non debet verti in dubium , quia participans in Crimine latrocinii , &in preda, ad restitutionem tenetur. Non obstans, haec est magna difficultas . pro Princeps Civitati , ct nec non Viarum . sustodibus . Princeps namque tepetur chstodite Iustitiam in terra , unde si ab eorum dς secturn , ac negligen iam latres Mes incre*unt . ad restitutioneni jenentur, nam sedditus privs ipum , sunt stipendium ad noc institutum, ut videlicet iustitiam conscruent, unde in tribunalibus eorum debent invigilare , ut iustitia recta: sat alias ad damRa innocentis tς. tam in Civili quam in criminali causa, in alijs autem casbus, en cratis non se per tenetur ad restit 'ndum . nam non scmper cὀnsilium , aut adulatio , est causa in fallubilis furti, aut rapinae, unde solum tenetur palpo, vel 'dulator restituere , quando probabiliter extimari rotest quod ex huiusmodi causis fuerit acceptio iniusta subsecuta , vide A i gelicam Magistrum a. a. q. 62. art. 7. in corpore, & 4. sentcntiarum dist. IS. q. r. ar. S. questiunc. 3. in corpore.' 1a.,Verum est quod in hac re procedere debemus cun