장음표시 사용
131쪽
pedibus eius, Oves et boves universas : insuper et pecora campi.8. Volucres coeli et pisces maris: qui perambulant semitas maris.
9. Domine, Dominus no- Ster, quam admirabile est nomen tuum in universa terrai
SE MEA TERTIAT. omnia enim sui ecisti sub pellibus ejus . non tantulit animalia dontestica, ut oves et boves ;sed etia in silvestria :8. lino aves coeli, et ipsos pisces maris euin omnibus quae moventur in abyssis aquarum. s. Non possum utique quin propterea exclamem : Domine, Dominus noSler, quam admirabile est nomen tuum in universa terrai
Argumentum. - Nocturno tempore, ut multi existimaut, stellatum coelum aspiciens propheta, in Dei laudes erumpit. Deique potentiam, sapientiam ac benignitatem celebrat, praecipue erga genus humanum. Psalmus etiam propheticus est, praenuntians Christi regnum et potestatem, nec non humani generis per Christum exaltationem. Etenim, hunc sensum psalmistae verbis subesse unanimiter Patres et interpretes docent; etsi non omnes totum psalmum litteraliter, proprie, et immediate ad Christum reserunt.
2' Deinde id patet, tum ex Evangelio, tum ex Epistola ad Hebraeos. Etenim apud Matthaeum sXXI, 13, 16 , videntes principes sacerdotum et scribae mi ablata quae Iesus fecit, et pueros clamanles in ιemplo et dicentes r Bosanna filio David rindignati sunι, eι dixerunt ei: Audis quid isti distinι' Iesus autem diaeil eis : Oique. Nunquam legistis : quia ea ore infantium et laetentium perfecisti laudem' - Item Paulus seribit, nebr. II, 9 Eum autem qui modiso quam angeli minoratus
132쪽
PSALMI SELECTI. - Ρs. viti. 125 est videmus Iesum, propιer passionem mortis, gloria eι honore
coronatum. CL I Cor. XV, 26 : Eph. l. 22. Duae psalmi partes distingui possunt :
. Dei magni'entia in universo mundo resplendens. II. Dei benignitas erga hominem, quem universi mundi regem eonstituit.
Quo clarior autem expositio evadat, tradenda videtur explicatio triplex : prima litteratis, non Messianica: alteria item litteratis, de Messia; tertia mystica, quatenus est laus Dei in ore Ecclesiae.
. Domine, Dominu ε no3ter, quam admirabile est nomen tuum in universa terra IExclamatio admirantis opera Dei : Quam admirabile, inquit, DSt, O Domine, nomen tuum s ... id est, quam admirabilis gloria tua, manifestatio ac splendor tui, seu tuae magnitudinis i Romen Dei, prout in Scriptura usurpari solet, est 1' ipse Deus, quatenus cognitus aut manifestatus. - 2 Quandoque est simpliciter Deus. et quidquid ad Deum ejusque cultum pertinet. - 3' Non raro etiam est Dei virtus, potentia, protectio, auctoritas, et quilibet influxus Dei in hominem. Ut istud velut praeambulum explicetur, enumerantur varia Dei mirabilia : nimirum, 1' firmamentum, 2 laus Desi in Ore parvulorum, 3' coelum stellatum, 4' Dui benignitas erga hominem. Postremo repetitur initialis exclamatio. 2. 0uonium elevata eat magnisicentia tua Super coelos. Primum inter opera mirabilia Dei, majestas firmamenti. Particula quoniam probabilius hic mere con Ilexiva est, et non causalis; quod apud Ilebraeos frequenter occurrit. Elevata esι magnisicentia ιua super eoelos : id est, spectabilis est, magnifica gloria tua in altis coelis, seu in altitudine coeli. Eodem sere sensu cantavit Habacuc: Operuiι eoelos gloria ejus. ει ιaudis ejus plena esι terra. Hab. III, 3.
133쪽
3. ore infantium et lactentium persteisti laudem propter inimieos tuos ut de3trvat inimicum et ultorem.
Alterum opus Dei mirabile : laus ejus a parvulis celebrata. Illud eae ore infantium et lactentium, videtur esse metaphora hyperbolica P significans, tantam esse ac tam perspicuam gloriam Dei, ut ipsi insantes et lactentos Dam videre quodammodo et celubrare possint. O destruas, inquit, inrmicum eι ultorem : seu, ut perdaSinimicos nominis tui et advorsantos tibi : id est, ut justam rationem habeas set hahere te ostendas eos delendi.
4. 0uoniam videbo coelos tuos, opera digitorum tuorum, lunam et stellas quae tu fundasti.
Torlium miraculum, splendor stellarum. Quod dicit: Ouonium uidebo eortos tuos, id eSt, quando, quoties coelos aspicio. - era digitorum tuorum, id est, manuum tuarum. Dicit autem, non manuum nec brachiorum, Sud digitorum : 1' ut ostendat summa facilitate caelos a Deo fuisse conditos, non secus ac Isaias dicit uis appendiι ιribus digitis molem terrae' i Isai. XL. 12 . - 2' sit Ostendat ca lorum pulchritudinem et artificium : digitis enim fiunt opera sul, tilia et pretiosa, ad quae facienda ingenium, non labor requiritur. Videbo. . . Iuniam et stellas . . . Solis non meminit, 1' quia loquitur sorte nocturno tempore. Imo id solitum erat prophetae, ut nocte orationi et contemplationi vacaret; cum tempus illud Ob liuietum ac silentium ad res divinas sit aptius: Media nocte, inquit, surgebam ad e-βιendum tibi. Ps. CXIIII.
5. uuid esι homo. quod memor es ejus' aut Alius homi
niδ, quouiam visitas eum 6. Minuisti eum paulo minus ab angelis, gloria et honore comitasti eum : et constituisti eum super opera manuum tuarum. Pars altera : Dei benignitas et magnificentia erga homi
134쪽
Quid homo. . . Novum et maximum miraculum, quod Deus hominem, creaturam tantillam diligere et exaltare dignatus est. Considerans scilicet propheta. firmamentum Omnemque ornatum ca li creatum esse propter hominem, exclamat : Ouid est homo quod memor es ejus' aut silius hominis quoniam visitas eum ' id est, quod eum tam studiose curas ac tanta providentia prosequeris. Quod enim dicitur Deus memor esse, visitare, intelligitur ad benefaciendum. Beneficia porro Dei erga hominem quaenam Sunt Τ6. Minuisιi eum paulo minus ab angeIis : id est, paulo duntaxat inferiorem eum constituisti angelis, eisque sere aequalem: deinde gloria eι honore eoronasιi eum, - et constituisti
eum suster opera manuum tuarum. - Hoc verSiculo commemorantur Dei erga. homi nem beneficia tria : 1' humanae naturae nobilitas, sere angelis aequalis; 2' honor imaginis ac similitudinis Dei, in eo resplendens: 3' potestas ei data ac dominium in omnia opera Dei, praesertim in animalia, domestica
et silvatica, aerea et aquatica.
7. Omnia subjeeisli sub pedibus ejus, oves et boveδ universas : insuper et pecora campi.8. Volucres coeli et piSces muris : quae perambulant Se
mitas mariS. 9. Domine, Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in univerga terras Quod supra dixit, hominem a Deo praepositum esse reliquis
creaturis, hic per enumerationem explicat: Omnia, inquiens, ei subjecisti, oves. boves et pecora campi, volucres coeli et pisces maris: - quibus alludere videtur ad verba Dei de homino prolata in principio: Praesi piscibus maris, et volaιilibus eoeli, eι bestiis, universaeque terrae, omnique reptili quod move-ιur in terra. Gen. I, 26. In fine coneludit dicens : Ergo mundus univerSus, praecipue homo, mirabilis quaedam manifestatio est divinarum persectionum : Quam admirabile esι nomen ιuum in universa
135쪽
Quatenus propheticus est psalmus, et respicit Christum Dominum, longe clarior apparet et pulchrior. Intuens enim propheia mundum, Christi lumine perfusum : Domine, exclamat, qui vere es Dominus noster, quam admirabile QSi nomen tuum in universa terra i Ubique celebraris ut adoraris ut Deus Omnipotens, trinus et unus, Creator omnium visibilium
et invisibilium. Per desum Christum Filium tuum elerata esι magnificentia
ιua super coelos: id est, doctrina et operibus plane coelestibus Messiae, mirabilia mySteria tua manifestabuntur. uuae quidem Christi doctrina et miracula vel ex ore insantium elicient laudem tuam atque occasio erunt ruinudi inimicorum ea respuentium. Pueri enim in templo clamabunt :IIosanna filio Duoid; Pharisaei vero interim Christo mortem
parantes incurrent vindictam Dei et excidium. - Pueri autem illi repraesentant Onanos Spirituuliter parvulOS, nempe ApOStolos, hutnilesque Christi discipulos; Pharisaei vero, superbos ac sapientes saeculi, inimicos Christi et persecutores. Absco disti haec a sapientibus eι prudenιibus, eι re vel ιi ea parvulis. Matth. XI, 2O. Sequentibus verbis: Uuoniam videbo coelos tuos ... lunam eιsιellus quae ιu fundusιi, Spiritus Sanctus imaginem exhibet Ecclesiae terrebiri S, quae nocturno tempore hujus saeculi liguratur symbolo luna'. Ecclesia enim inStar lunae, amicta est lumine solis justitiae, Christi, qui tamen nunc in terris visibilis non est; progrediturque Stipa a Stelli S innumeris. qua Sunt imago Apostolorum, Pastorum, Doctorum, Sanctorum Omnium Ecclesiam coronantium.
Uuid esι homo, quod memor es ejus' auι filius hominis ... Intelligitur hic homo eι filius hominis per excellentiam : Chri .stus. Filius Dei incarnatus. uuid est ille secundum naturam humanam, ut eum, O Pater aeterne, appelles Filium tuum
unigenitum, dilectum, in quo complacuisti tibi l
136쪽
Minuisti eum paulo minus ab angelis ... Dupliciter hoc intelligi potest: 1' Filium tuum incarnando inferiorem angelis constituisti, nempe in natura humana, qua angelis est paulo inferior. - 2' Infra angelos et in mortali humilique conditione eum constituisti paulisper, ac brevi tempore. Scilicet Christus tempore suae vitae mortalis humiliatus est; deinde vero,
in resurrectione atque ascensione, gloria et honore coronatus.
Omnia subjeciali sub pedibus ejus ... En Christi regnum, ejusque potestas suprema in coelo et in terra. Sub pedibus ejus i. e. sub humanitatis ejus dominatu, subjecta sunt omnia, coelestia, terrestria et in sernalia. Suscitans illum a morιuis,
nem principatum eι potestatem . . . Omnia subjeciι sub pedibus ejus; et ipsum dedit eaput supra omnem Ecclesiam. Eph. I, 20, Seq.
Psalmus sensu mystico spectatus, et quatenus editus, non in persona prophetae, sed in persona Ecclesiae, est ejusdem Ecclesiae vox, magnalia ac mirabilia Dei universa, Spiritu sancto suggerente, celebrantis. Aspiciens enim oculo fidei opera Dei, admiratione atque
amore rapta exclamat : si Domine, Dominus noster, quam admirabile esι nomen ιuum in universa terra l. . . uuam admirabile non tantum in ordine naturae, sed etiam et praecipue in ordine gratiae, per Christum manifestatae la At vero, quia abscondisti haec praesertim Christi mysteria, a sapientibus et prudentibus, et revelasti ea parvulis; quia ore insantium haec celebranda voluisti: da mihi oculos humilium, et labia pura insantium, ut perspiciam et enarrem Omnia mirabilia tua.
a Tunc videbo caelos tuos : i. e. totum ordinem gratiae, ordinem illum excelsum, spiritualem, super Omnem terr nam muta hilitatem in aeternum constitutum ... Videbo Ecclesiam tuam, cum Pastoribus, Doctoribus, omnibusque Sanctis Suis regnantem in universo mundo, sicut luna cum stellis Diqiligoo by Corale
137쪽
splendentibus dominatur in univθrso firmamento. Videbo es Ios tuos, Iunam et stellas quae tu fundasti. α Non autem Opera tua duntaxat, sed te ipsum videbo, in Iesu Christo, filio tuo unigenito. qui propter nos homines descondit de coelo, et incarnatus, et homo factus ost : Quid est homo, aut filius hominis, quoniam visitas eum s Siccine di-l xisti mundum. ut Filium tuum unigenitum darest Facta sui it haec per viscera miser ordiae Dei nostri, in quibus visitavit nos oriens eae alto. Lue. I, 78. α Hunc aut m Christum tuum ut unde litaque mirabilemem cercs. primum humiliatum, deinde exaltatum, constituisti Regem universorum. Eum qui modico quam angeli minoratus est, videmus Iesum, propter passionem mortis, gloria et honore
eo natum. Omnia subjecisti sub pedibus ejus silebr. Il. 8, 9ὶ :
angelos, hominesque justos, imo etiam peccator S. D Psalmi conclusio. - Tam stupendo mysteriorum Dei spectaculo magis magisque admiratione rapta et amore Succensa, Ecclesia sicut exorsa est. ita concludit, exclamans : Domine, Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in universa
terra luuo affectu sanctissimo velut absorpta conquiescit. I 'ota 1' i; . Sic Ss. Patres animalia in psalmo enumerata intelligunt. ut domestica designent angelos, Omnesque justos reliqua vero, Omnis generis peccatores. Oves et boves, inquit Augustinus in hunc locum scribens, intelligamus Omnes Sanctos vel, sicut oves, innocentiae fructum dantes; vel etiam, ut boves, operantes ut terra fructificet, id est, ut terreni homines ad spiritualem ubertatem regenorentur. Has ergo animas Sancta S, non hominum tantum, sed etiam Omnium angelorum Oportet accipere.
Deinde S. Doctor observat, illud lΝ sup En eι pecora campi, indicare, non tantummodo sanctos ac justos Christi imporio subesse; sed etiam peccatores, tribus animalium speciebus quae sequuntur designatos. Scilicet, - ij pecora campi illi sunt, qui concupiscentiae carnis serviunt, et per viam latam ad in-
Hoc velut specimon adjiciondutu duximus. quo pateat quam accurato ac mi ilulatim Ss. Patres vel doctissimi. ut Augusti laus. Erlia saeta pi rpendant. quamque longe sensum in divinis oraculis latentem Persequontur.
138쪽
teri tuna gradiuntur. - 2ὶ Volucres culi sunt superbi, de quibus dicitur : Posuerunι in eoelum os suum. Ps. LXXII. -3ὶ Pisces maris sunt bonorum temporalium cupidi, quiperambulant semitas maris : id est, inquirunt in profundo hujus saeculi temporalia bona, quae tali tuam semitae in maritam cito evanescunt et intereunt, quam rursus aqua coniunditur, postquam transeuntibus locum dederit. - Tria ita quo genera animalium repraeSelitant Peccutore S, triplici concupiscentia impulsOS iij. Nolu 2'. uuaecumque in Psalmo dicuntur de Christo , ejusque humiliatione ut Suhse luenti gloria atque domini O; eadem Sucundario quodam sensu pertinent ad quemlibet fidelem christianum, quatenus pro modulo Suo et conditione, discipulus similis Esse debet Magistro suo, Servus Domino, secundum illud : Sι quis mihi ministra ι, me sequatur; eι ubi sum ego, illic et minister meus eriι idoun. XIl, 26j. Et istud : Pater. . . ego claritaιem quam dedisti mihi, dedi eis. Joan.
Sonsus Illurgicus. Splendidus isto psalmus canitur, 1' in sestis spineae Coronae, Clavorum et Lancear, Transfigurationis et Ascensionis Christi; nec non 2' in sol omnitatu SS. I rinitatis: 3' in sestis B. M. V., ac caeterarum Virginum; 4' in sestis Martyrum otConsessorum.1' in sestis mysteriorum i ,hristi, celebratur Christi humanitas. tanquam praecipuum universiae creationis ornamentum humanitas illa humiliata primum, deinde vero propter passionem mortis, ac proptur ignominia coronam, gloria et honore coronata tuebr. II, 9j. uuae quidem gloria Christi, tum in Transfiguratione, tum in Ascensione ejus peculiari quodam modo e fiuisit. 2' in sesto SS. Trinitatis canitur Dei unius ac trini mirabile nomen, majestas ac magnificentia : manifestata quidem per mundum universum, praecipue tamen per Incarnationis mysterium, quo visibiliter Deum cognoscimus et coelos velut
139쪽
EXPOSITl0NUM SERI EA TERTIA apertos spectamus : Quoniam videbo coelos tuos ... Domine, Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum in universa terras
3' in sesiis B. M. V. canitur Dei Genitricis gloria, - εὶ indirecte, nimirum in praeconio Filii, eui ipsa simillima est, et cujus magnitudinis particeps; -2ὶ directe, quatenus inter mirabilia opera Dei seminet ipsa, tanquam insignis divinae magnificentiae manifestatio, non secus ac luna inter Stellas.lmo in imagine lunae peculiariter respicitur Maria Virgo, mulier amicta claritate Solis justitiae . cui Ecclesia etiam accommodat haec verba Uuae est ista quae progrediιur quasi aurora consurgens, pulchra ut luna' Canti c. V l. 9. Idem psalmus canitur in osticio Virginum, - εὶ quia ipsae, virginum Reginae aliquo modo similes, eam veluti stellae lunam, Sequuntur; -2ὶ quia inter pulcherrima Dei opera in Ordine gratiae, singulariter emicat virginitas. Hinc antiphona: O quum pulchra est easta generatio eum clariιatel4' in officiis demum Martyrum et Consessorum, Ecclesia respicit insignes illos Christi discipulos tanquam Domino suo simillimos, sicut ipsum gloria et honore coronatos, ejusque potestatis ac regalis dominii participes. Ideo in antiphona dicit: Quia gloria eι honore eoronasti Sanctum ιuum,
et constituisιi eum super Opera manuum tuarum. Diqiligod by Corale
140쪽
. In Domino consido :quomodo dicitis animie meae : Transmigra in montem Sicut passer 32. Quoniam ecce peccatores intenderunt arcum, Paraverunt sagittas suas in pharetra : ut sagittent in obscuro rectos corde :3. Quoniam quae Iierfecisti, destruxerunt : justus
. Dominus in templo Saneto Suo : Dominus in caelo sedeS du S.
5. Oculi ejus in Pauperem 2ὶ respiciunt: palpebrae ejus interrogant filios li0
6. Dontinus interrogat justum et impium : qui autem diligit in uiuitatem, odit animam Suam η.
l. In Domino considD. . . Qui modo vos diei iis milii : Fligo in monicina Riem passor si igiongaucii pena Τ2 Quoniam ecce impii hostes lui iii tenui rulit arcum. paravi runt sugillas suas in pliari lira in nervis arcuum), ut Νagilletii insidioselu tuosque sucius innocentes: S. Et quae cumque pro patria se- ei sit ea lumniando dostri x 'runt. Justus nutu in quid mali eis socii '4. llis re, plandeo : Dominu in temptu Sancto Suo, Dominu , inquam. in Civilis fi vcni uc tribu nal habet. 5. oculi ejus iiii oppre,,um justum) respiciuni : oculi Pius aperti Sunt, ut cina,idi runt omitis filios horninu n. 6. Dominus ut ludox Dxa in iii illustum ei impium : pruinuo itui dili ii iiii iiiii alom. Duit animam
suctu . li iuxta hebrat Eantes vertendum potitis ita sciri Vst