Cursus scripturae sacrae seminariorum usui accomodatus eo intuito ... opera Francisci Xaverii Schouppe, S. J. Tomus 2

41쪽

Inter omnes scientias praestantissima est scientia salutis, illa scilicot qua homo aeternam beati ludinem consequi docetur Haec autem scientia quaenam est, et quomodo acquirenda' 1' Scientia salutis alia est theo relica, alia praetica.- εὶ Prior comploctitur ea quae credere debemus, et os londit nobis veram beatitudinem paratam in coelis a Deo P qui creavit nos, qui Salvatorem misit nobis Iesum Christum, suturum Iudicem universi mundi. . . -2ὶ Altera, scilicet scientia salutis practica, ea tradit quae facere debemus ut vitam aeternam consequamur. Proponit legem et mandata Dei per quae introitur ad vitam : Si vis ad vitam ingredi, serua mandata i Matth. XlX, 17 . - Nec tantum nostrae fragilitati proponit mandata, verum etiam auxilia, ac robur divinitus oblatum, quo ea Servare ValeamuS. 2' Quomodo scientia salutis acquirendar - Ut pretiosa illa Scientia, quae etiam scientia Sanctorum dicitur, esticaciter

acquiratur, neceSSe eSt,

- Ut removeatur scientia perditionis, quae ex malis libris et malis colloquiis hauritur .... - 2ὶ Ut audiantur magistri salutis οῦ nimirum, tum Sa Cerdotes Domini, in templo docentes: tum libri sancti ac pii, qui utiles, imo saepe necessarii sunt ad erudiendum in justitia. -3ὶ Ut documonia in praxim deducantur. Qui vult plene et sapide Chrisιi serba intelligere, oportet ut totam vitam suam tui studeaι eonformare. De imit. I, s.

Per viscera misericordiae Dei nostri.

Vere misericordiae viscera gerit erga nos miserrimos peccatores, Deus Pater ac Salvator noster : id est, vere misericordiam nobis exhibet ineffabilem. Quam utinam cognoscamus et plenissime suscipiamus l1' uuanta est Dei mi soricordiar - Est infinita: adeo ut nulla sil iniquitas, nulla infirmitas. quae misericordiam Patris nostri coelestis superet. Cujus rei argumentum est parabola filii prodigi, - effusus sanguis Christi, - et sacramenta insit

42쪽

2' Ut Dot misericordiam oblatam suscipiamus, ejuSque stamus participes, requiritur :- εὶ Fiducia filialis ....

-aὶ Misericordia ex parte nostra erga proximos Beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequenιur. M. illli. V, 7.

Visitavit nos oriens eae alto. uuare Christus vocatur Driens' - 0riens intelligitur ille,

qui instar plantae, vel instar aurorae nascitur, et a minimo incipiens ad maxima exaltatur; atque hoc nomine Christus appellatur, quia revera talis eSt, Sive spectetur ipse in se, si vo in suis discipulis. ' Christus in se spectatus est Oriens germinans in terra, et Oriens illucescens in coeqo. - εὶ Est germen in terra, secundum naturam humanam natus enim primum humillime in Bethlehem ad vitam momtalem, paulatim creviι et profeciι sapientia et aetate et gratia apud Deum et homines s Luc. II. 52 . imo ubi ministerium publicum adortus est, crevit laboribus, beneficentia et charitate usque ad mortem cruci S... - POSt mortem crucis. iterum

natus o sepulcro ad vitam gloriosam, crevit induto corpore claritatis; moxque ascendens in coequm, crevit gloria coelesti Oculis angelorum; et tandem plenitudinem gloriae attinget oculis omnium hominum, cum venerit judicare vivos et mor

-2 Est 0riens in coelo, secundum divinitatem : scilicet sol justitiae , ab aeterno ex Patre natus, in tempore vero nobis ortus ut gradatim mundum illuminaret. - Jam antiquitus per prophetas quamdam praeviam velut aurorae lucem emisit: deinde vero in sua nativitate temporali, nondum loquens, exemplo nos docuit; demum pra dicando Evangelium per se et per Apostolos, universum mundum illuminavit. . . '' Christus in suis discipulis spectatus , est similiter Oriens: ipso enim agente crescit Ecclesia, crescit unusquisque fidelium. Disilired by Gorale

43쪽

- in Ecclesia croscit numero, - creScit saeculis, - crescit triumphis, - crescit claritate doctrinae in terra; - crescit similiter numero in Coeli S. . . - 2 Crescit unusquisque fidelium, vel saltem crescero deberet sicut aetate, ita et ii de aliisque virtutibus .... - rQScut in vitae hujus exitu, quando anima ejus corpore mortis soluta admittetur in gloriam .... - cres Et in die resurrectionis, quando gloriosa anima glori licato e Orpore induetur ....

Ad dirio endos pedes noStroSin viam paciS.Νomine paeis hic intelligitur id quod humano cordi est simplicitor desidera hile, nompe beatitudo seu plenitudo bonorum. Quauiam autum est illa pretiosa pax Τ et quae via ducens ad eam Τ1' Pax illa invonitur tum in terra, tum in eoelis. - in terra non datur persecta pax, sed inchoata duntaxat, qualem mortalis nostra conditio capere potest. - Consistit autem in conscientia bona. . . . in colloquiis cum Deo. . . . in charitate atque unione fraterna .... in Spe suavissima suturae

gloriae ....

-2ὶ In coelis est beatitudo persecta, qua fruetur primum anima, deinde etiam corpus glori licatum . beatitudo, inquam, inenarrabilis, quam praeparavit Deus diligentibus Se .... 2' Via autem ad hanc pacem duce I S, eSt - Via mandatorum Dei. . . -2j Via exemplorum Christi : adeo quo ipse Christus , ducens nos per Calvariae montem ad reSurrectionem glo

ri OSam ....

-3J Via porro hujusmodi arcta est, et prorsus diversa avia lata carnis et mundi P Spatiosa via est, quae duciι ad perditionem ... arcta via est quae ducit ad uitam. Matth. VII,

13, 14.

44쪽

Dixit desitis ili scipialis suis : - l 3. VOS eStis Sal terrae Quod si sal evanuerit, in quo salietur 3 Ad nihilum valet ultra, nisi ut millatur foras, et conculcetur ab hominibus - 14. Vos estis lux mundi. Νon limi est ei vitas abscondi Supra montem posita. - i5. Νeque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio; sed super Pandelabrum, ut luceat Omnibus qui in domo sunt. - l6. Sic lueeat lux vestra coram hominibus, ut Videant opera Vestra bona, et glorificent Patrem vestrum qui in credis eSt. - 17. Nolite putare quoniam veni Sol Vere legem aut prophetas : non veni Solvere, Sed adimplere. - 18. Anien quis pedico vobis: donec transeat credum et terra, iota unum aut unus apex non praester ibit a lege, donec omnia fiant. - l9. Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno ca lorum : qui autem secerit et docuerit, hic magnus Vocabitur in regno

callorum. Marc. IX. 49. Bonuin cfl sal : quod si sal insitis iiiii silerit, iii iluo illud condieiis 3 liabeli: iii vobis sal, et paco in habete ilitor vos. Luc. XlV. 51, 55. Bultu in Sl Sal. dii aut ita Sal evanuerit, ill quo condietur Neque in lorram neque in Sterquiliniuin illi tu ebl. seu sorarum illetur. Qui habui aureA audiendi, audiat. i ii . Vul, l6. N lim aut ni lucerna ui arcendenS Dperil ram vase, aut sublus lectitur ponit: Sod supra candelabrum ponit . ut intrantes videant lumen. - Xl, 5b. Nemo lucernam accendit, ei in absenuit ilo ponit. Deque Nub modio: sed Supra eandelabrum; ui qui ing rouiuu-iur, lumen videant.

45쪽

Explicatio prima.

l. ouomodo Apostoli sint sat terrae. II. Quomodo sint tuae mundi. m. Quomodo docto res legem Dei sereare debeant et dorere.

Quum Dominus in monte Galilaeae sedens, circumstanti discipulorum multitudini Beatitudines proposuisset: qitae res sub medium mensis Maii, anno secundo praedicationis ejus contigit; intuitus duodecim Apostolos, qui propius adstabant, et evangelicae persectionis pra cones suturi erant; ad eos suo peculiariter sermonem dirigens, dixit :13. Vos ratis sal terrae. Quod si gal evanuerit, in quo salieturr Ad nihilum valet ultra. nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus.

Sensus est quasi direret : Vos, O Apostoli, esiis ox mea idoctione et deputatione, sal terrae id est, illud esse debetis, set per moam gratiam re ipsa eritis. Si autem Sal. quod ca=lera salire debet, factum morit insulsum seu insatuatum ad nihilum valet ultra nisi ut mittatur foras et conculeo tur ab hominibus. Non enim usum hahset sal nisi ut saliat: nec rem ilium datur, quo insulso sali deperdita vis restitui possit. Dicit : Vos estis sal, ut notet osticium, vim et dignitatum

Apostolorum. - Sal Substantia eSt exigua, minim seque speciosa, sed vim quamdam continen S ac Saporem ucrem, quem cibis cui aspergitur communicat. - Duae sunt pra ripuae salis proprietates : cibis Saporem addit, et carnem a corruptione praeservat; unde est symbolum sapientia', et symbolum iit corruptioni S.

- in Symbolum sapientiae est : quia quemadmodum sal em eii ut cibi sapiant palato; ita sapientia facit ut vorum et honestum, quae cibus Sunt animae, sapiant menti. Sapientia enim dat nobis recta supere : id est, dat nobis qu ecum qu

46쪽

sunt roeta. si vo speculative sive praetice spectata, diligere. ii que ite lociari. - Iam vero Apostoli portamque succossores, sunt sal sapientiae, quia sacere dehent ut veritas set justitia quae hominibus insulsa vide hantur, lanquam proprius ac vivificus cibus. jucunde eis sapiant. - 2ὶ Symbolum incorruptionis est: quia carnem corruptibilem sorvat incorruptam. - Iam vero Apostoli sunt sal in eorruptionis omni carni, id os t. hominibus universis. At vero efficacius agit sal Apostolicum et spirituale, quam Sal corporeum. Hoc enim solummodo carnos in t gras, ne dum corruptas, Praeservat a Putro line; carnes autem jam corruptas ct putidas sanare et redintegrare no luit : Apostoli vero animas vitiis omnibus corruptas ct putidas per sanarunt, eisque integritatum quam nunquam habuerant indiderunt. Atque hunc mirabilem olfectum idem sal divinum, per Apostolorum Succussores, in dieS producere continuat.

Quod dicit sal terrae, catholici talem Apostoli eae missionis indicat: cum Apostoli non jam ut antea Prophetae Iudaeam

tantum, Sod mundum universum Sua virtute allicere debeant. Quod soquitur: Si sal evanuerit in quo salietur, etc., neceS-

si talem ostendit Apostolis Oiscium suum ulli cacitor implendi. Sicut enim sal usum habet nobilissimum, nimirum saliendi: ita non habet usum alium. Si enim accidere possit ut ineptum fiat ad condiundos cibos et inutile ad mensam, ad nihil jam, ne ad storquilinium quidem aut ad stercorandos agros utile esset: sod mittendum foras et conculcandum ab hominibus. - similitor Apostolus aut Sacerdos quillhet, Si, quod accidere potest, perdat suum Salis Spiritualis vigorem : id est, spiritum Christi, spiritum pietatis, humilitatis, totiusque sanctitatis ovangelicae P nullo remedio humano amissam vir lutona recuperabit; sed ii et inutilis, contemptibilis, mi sor-rimus, hominum vilissimorum, imo ei da monum pedibus

conculcandus.14. Vos esti4 lua mundi. . . . Sicut Apostoli modo dicti sunt sal terrae, ita nunc dicuntur Iuae mundi: quo plenius hac nova sigura suum munus et vocationem intelligant: considerando, quod sal est cibis et sol Diuitiros by Corale

47쪽

nundo, id se esse debere humano generi. Sensus QSt: Vos, o Apostoli. mea electione estis. et si gratiae ut par est respondeatis, re ipsa eritis lux mundi: ut humanum genus univer-Sum, errorum vitiorumque tenebris obscuratum, luce doctrinae vitaeque evangelicae illuminetis. Luae mundi est sol. mundum sua luce illuminans et calore secundans. - Non dicit, vos estis lux firmamenti, sed mundi: quia considerat solem non in se, et ut splendentem in coelo; sed respectu mundi, Et ut beneficum terrae. - Porro Solis celsitudo, majestas, henosi centia, universalitas, Perennitas,

totidem Apostolici munoris proprietates insinuant. Illud vos esιis, non tantum est Verhum assertivum, sed etiam estieaae, id est, em ciens quod asserit. Sicut enim dum eonderet mundum naturae, Dominus disit et iacta sunt: ita nunc condens mundum gratiae, similiter dicit et creat: Fiut lux, et faeta est IuX. - Porro lux creata est ad lucendum, sicut sal ad saliendum: quare necesse est ut Apostoli mundo Iuceant. Quam necessitatem Christus duplici imagine illustrat, nempe civitatis in monte positae, et lucernae accensae in

domo.

Non potest civitas abscondi 8upra montem posita. 15. Neque accendunt lucernam et ponunt eam sub dio: sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo gunt.

Sensus est quasi diceret: Quoniam lux estis, curate ergo ut luceatis. Constituimini enim a me ad hunc finem, ut appareatis et luceatis universo mundo; non vero ut occulti laleatis: quemadmodum neque civitas in monte aedificatur, nec lucerna accenditur, ut tam illa quam ista occultetur. Quod dicit: Non potesι civiιas abscondi supra montem posita. innuit, - Ecclesiam, quam Apostoli repraesetitant et principaliter constituunt, esse civitatem conspicuam, apertam omnibus, ad quam affluent genteS universa', sicut annuntiarunt prophetae: Eriι in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in uerιlae monιium, ιι elevabitur super colles,eι siuenι ad eum omnes gentes i Isai. II, 2 ... et venient in Sion

48쪽

cum laude Isai. XXXV. 10 . - Surge. illuminare Ierusalem,

quia veniι lumen tuum, et gloria Domini super te orta est. Quia ecce tenebrae operient terram, et caligo populos; super te autem orietur Dominus, et gloria ijus in te videbitur. Et ambulabunι gentes in lumine ιuo, et reges in splendore ortus tui. Leva in circuitu oculos tuos, et vide: omnes isti congregati

sunt, venerunι tibi: filii tui de longe venient, et filiae tuae de

utere surgent. Isai. LX, 1 Seq. Immit -li non ob metum persecutionum opus evangeli cum esse occultandum; sed Ecclesiam esse aedificandam in conspectu populorum: qui non tantum eam non destruent, sed in eam intrabunt. Innuit -3ὶ characterem beneficum Ecclesiae et Apostolorum, qui constituere debent velut mansionem securam et selicem

omnibus, in ea habitare volentibus. Civitas enim, ut quodvis aliud habitaculum, non propter se, sed propter habitantes

constituitur. Quod addit: 1 o. Neque accendunι lucernam, innuit Apostolorum lucem esse mutuatam a Christo, qui est tuae vera, primigenia, de se lucens, et qui suos Apostolos tanquam lucernas accendit. Illud nec ponunt eam sub modio sed super eandelabrum, indicat, non tantum Apostolos destinatos esse ad lucendum: sed etiam curare debere, ne ullo modo sua lux captiva teneatur, vel minuatur aut exstinguatur; utque e contra quam maxime luceat omnibus qui in domo sunt: id est, omnibus hominibus qui in terra vivunt.

16. Sic luceat tuae vestra coram hominibus ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum qui in coelis est.

En explicatio mystici salis et Solis, civitatis quoque, et lueernae candelabro impositae; scilicet explicatio Omnium parabolarum quae praecedunt : quarum practica applicatio respectu Apostolorum, ipsos monet, ut similiter per doctrinam et sanctitatem vitae hominibus proSint . Luceat, inquit, lux vestrae doctritiae et exempli coram hominibus, ut videant

49쪽

EVANGELIA SELECTA.

opera vestra bona, et ita inducantur ad glorificandum Deum, cujus vos esse filios agnoscent, et ad quem ipsi per vos convertentur.

Illud Lueeat luae uestra coram hominibus, contradicere videtur huic : Attendite, ne justitiam vesιram faciaιis coram hominibus, ut uideamini ab eis Mattit. VI, li; sed prior sententia

agit de bono exemplo, altera vero de vana Ostentatione. In dando exemplo, linis seu intentio est glorificatio Dei; in ostentatione vero, glorificatio Sui. Quoniam autem homo, dum eoram aliis hominibus bonum Operatur, facile ad vanam gloriam deflectit: curandum est, juxta S. Gregorii monitum, ut quandocumque exemplum dari debet, opus bonum su quidem in publico, sed in lenι is uni Deo placendi maneaι in occulto rid est, ut in intimo corde non intendamus finaliter, nec velimus aliud quam Dei gloriam et animarum bonum; pro nobismetipsis autem, quantum iteri potest, OP temus Secretum. Quicumque sic agunt, hominibu S, non Propter Se, Sed propter Doum, ut scilicet eos ad Deum trahant, placere student; et utrumque Domini montium Servant: ita nempe bonum operando, uι Deus glorificetur; nequaquam tamen ad hunc finem operando ut ipsimeι videantur ab hominibus.. Nolite putare quoniam veni Solvere legem aut propheta3; non veni Solvere, Sed adimplere.

llis verbis Dominus sermonem ad totam audientium turbam extendit; statuitque, legem decalogi eSse omnino, et quoad omnia mandata, in Violabiliter servandam. Quoniam autem, ut videtur, accuSabant eum Scribae, quasi legem.Mosaicam abrogaret, doctrinam ei novam Substituendo; accusatio noni illam consulat, dicens : Non veni legem solvere, sed adimplere. Quod assertum deincepS susius demonstrat, Opponendo doctrinam Suam genuinam doctrinae et traditionibus adulteris Scribarum.

Quod dicit legem auι prophetas, designat vetus Testamentum, DjuSque tres partes: -lὶ decalogum, aliaque praecepta moralia; -2ὶ praecepta caeremonialia; 3ὶ vaticinia propheta-

50쪽

runa quo nomine etiam libri historici, qui figuras Christi et

Ecclesiae conti noni, intelliguntur. Quod asserit: Aon veni solvere, sed adimplere, veri SSi medicit. Nam-iὶ implevit praecepta moralia, quia illa explicatius et persectius docuit utque saucivit : prae copia distinctius declarando, praeceptis consilia evangolica adjungendo, Propo n is praemiisque temporalibus aeterna substituendo. -2ὶ Implevit leges caeremoniales, per SemetipSum, Per Suo S actus, et per sua Sacramenta. Erant enim caeremonia totidem figurae et quasi umbraei .hristi ejusque Ecclesiae quibuS ip Se, Per ea quae gessit et passus est, substituit verita

-3 Implevit prophetias, Omnia ei liciendo quae ipsae sutura pruit icebant. - . t raeterea ipse semper legem Mosaicam servavit; etsi illa lege, utpote Duus, Dei que Filius, non obligabatur. Etenim juxta prae Scripta legis circumci Sus QSt, prae Sentatu S in tem plo, Ut C. Legis Mosaiciae imperfectionem supplevit, justificando NOS per gratiam copiosam, per fidem et per sacramenta quieinstituit.

18. Anim quippe dico vobis, donec transeat coelum et ter a , iota unum aut unus upeae non praeteribita lege, donec omnia stant.

0uod modo dixit, se non venisse solvere legem sed adimplere, gravissima asseveratione confirmat, dicens : firmiorem esse legem coelo et terra, adeoque firmissimam. Donee transeat, inquit, coelum et terra, id est, donec pereat οῦ. vel potius, etiamsi periurii coelum et terra, nulla legis particula peribit, seu enectu carebit; sed verba legis omnia certissime imples huntur. Quod dicit: Donec omnia fiant, significat. - omnia figurativa et prophetica esse re et eventu implenda; -2ὶ moralia vero immutabilia fore quoad obligationem. Et quidem, quamvis in selseacia haec esse possint quoad observationem ex parte hominum; necessariu tamen ei sectum habebunt per sanctio- Duiligod by Corale