Cursus scripturae sacrae seminariorum usui accomodatus eo intuito ... opera Francisci Xaverii Schouppe, S. J. Tomus 2

91쪽

3. Tu autem, Domine, Susceptor meus es gloria mea et altaris caput meum.

4. Voce mea ad Dominum clamavi: et eaeaudivit me de

monte Sanct9 Suo. Incipit secumia pars, fiducia de certo Dei auxilio. - Tantum abest, inquit, ut sim desperatus, ut potius exploratum in te, Domine, triumphum possideam. Exaudisti enim orationem meam.

Tu autem, Domine, ubi me omnes homines derelinquunt, tu fidelis mihi perseveras, Pt susceptor meus es, id eSt, protector meus: tu scilicet suscepisti me protegendum. In hebraeo :Clypeus meus es; nempe contra Omnia hostium tela. - Nec solum me defendis, sed etiam glorificas ideo es etiam ριο-ria mea, i. e. CauSa gloriae meae.

Gaudivit me de monte saneto suo. Duplicem id expositionem admittit: l' de monte Sion, ubi erat Arca et Propitiatorium, in sacro tentorio ibi a Davide constructo it Parat. XV, 1 . Porro Propitiatorium seu opereulum Arcae, erat velut thronus Dei, ubi Sudebat super Cherubim et audiebat preces Orantium: - 2' de eoelo sublimi, sanctissima sede Majestatis

Dei, et throno gloriae ejus. Sion scilicet et aerusale in , non tantum Ecclesiae, sed etiam coeli figura erat. Accessistis, inquit Apostolus, ad Sion montem, et civitatem Dei viventis, Ierusalem coelestem, eι multorum millium angelorum frequentiam.

Hebr. XII, 22.5. Ego dormivi, et δoporatus δum et eaesurreat, quia Dominus suscepit mi. 6. Non timebo millia populi circumdantiδ me: emutae, Domine, galvum me fas. Deu3 meus.

Explicat quomodo a Deo sit exauditus; et victoriam laturam quaSi jam actu praesentem enarrans, Ostendit nullam hostium vim sibi esse metuendam. o dormisi, eι soporaιus sum et eaesurreat, quia Dominus suscepiι me: id est: jacui tanquam obdormiens viribus destitutus; nec potuissem per proprias vires surgere; Sed exsurrexi brachio Domini sustentatus. Duiliam by Cooste

92쪽

84 Expost TioNLM SERIES TERTl AXon timebo millia populi. . . Do exercitu Absalonis loquitur, ut de rebellibus, quos multiplicatos esse nimis significavit ab initio.

T. Quoniam tu percussi1ti omnes adversantes mihi sine causa: dentes peccatorum contrivisti. 8. Domini est salus: et super populum tuum benedictio

tua.

Quod modo dixit. se ab omnibus hostibus quantumvis numerosis Dei manu desundi, amplius declarat, OSten Sa adversariorum ruina.

Ouoniam tu percussisti omnes adversantes mihi sine causa. Duplex iterum expositio admitti potest: 1' Exsurge, Domine, salvum me fac, quoniam Semper me contra injustos persecutores, Saulem, Abnerum, et alios doson disti. - Vel 2': Video me esse auditum ἰ jam prostratos manu tua con Spicio adversarios meos. - Quod addit: Dentes peccatorum contrivisti, id est, fregisti robur Porum quatenus nocivum. Peccatores enim qui justos persequuntur, considerat tanquam lupos rapaces, vel canes : quibus confringuntur dentes ut mordere, id est nocere non possint ἰ Sed latrare ac terrere Solum POSSint. Speciatim dentes mordaces innuunt detractionem et calumniam.

Domini est salus: eι super populum tuum benedictio tua: id est, Super populum tuum velut requiescit permanenter tuus favor, omniumque bonorum copia: nam benedicere Dei est benefacere. - Ultimus versiculus est psalmi conclusio per laudem Dtii, quasi dicat: Domino igitur accepta reserenda est salus, quae Salus est benedictio tua. Domine, Super populum

tuum.

Explicatio secunda.

Sub cortice litterati Davidicae orationis latet sublimior Christi et Ecclesiae Oratio, quae praecipue consideranda est. Psalmus ergo, si quaeratur Spiritu S non littera, est, I. Voae Christi, in passione sua constituti, ubi ingratam lu-Diuitigod by Coos e

93쪽

daeorum ni ultitudin in undique irruontem in Se videns, mirans et conquerens ad Patrem clamat: Domitii , quid multipli-eati sunι qui tribulant me . . . Nequaquam vero sortitudine vel spe deiicit, sed Domino innixus, invicte consistit et triumphat: Tu autem, Domine,

susceptor meus es, gloria mea et eaealtans capuι meum.

Dominum invocat petens triumphum du peccato per mortem suam, et triumphum de morte per resurrectionem suam Gaudiviι me : ego dormivi eι soporatus sum; et exsurrexi, quia Dominus suscepiι me. Visus est scilicet inimicis suis succumbere, moriendo in cruce set descendendo in sepulcrum: at vero non cecidit nisi ut resurgeret. Mortem suam vocat dorlaitionem, 1' quia mors quasi externa tantum fuit, et talis ut in ipsa esset vila abscondita.

quia brevi, ex morte velut ex Somno resurrecturuS erat.

Verbo exsurreat indicatur, 1' resurrectio corporis Domini; ejus glorificatio: quia post mortem Suam ut balvator ac nex humani generis constitutus eSt et agnitus. Rocli vivus ex mortuis, audit: λυn timebo millia populi eircumdantis me. . . loquenS jam non ratione capitis, s seu ratio nocorporis: id est, non pro perbona Sua, Sed pro corpore Suo

quod est Ecclesia, quae in illis initiis innumerabiles habuit inimicos, sed Deo laeta omnes devicit.

Demum intuens triumphum Ecclesiae Suae usque ad sinum saeculorum, Doum laudans exclamat: Uuoniam ιu percussisti Omnes adversantes mihi. . . Domini est salus, eι super populum tuum benedictio tua. II. In voce Christi conlinetur quoque vox Ecclesia et uniuscujusque fidelium, in tribulatione Dominum invocantium. Dicens enim, qui tributunt ME, intelligit se et suos: quo sensu ad Saulem persecutorem dicebat. Saule, Saule, quia me persequeris' Act. IX, 4. Qui tribulant Ecclesiam, sunt omneSinturni ut externi pur- secutores, visibiles et invisibiles inimici animarum. Illud eaealtans caput meum, in ore EccleSias peculiariter refertur ad personam Christi, qui sponsu S est et caput Eccles-

94쪽

Dormitio et velut occasus Ecclesiae, Sunt magnae imo extremae illiu angustiae, quibus Ecclesia inimicis externe triumphantibus diruicta videtur, et quos semper subsequitur ejus resurrectio et victoria. Propterea dicit, Domino susceptori suo innixa, se non timere millia populi circumdantis se: quia Omnes usque ad finem saaeculorum hostes rius ita Dominus domuit, ut praevalere non possint Dentes pereatorum contri Disti ... portae inferi non prae-

Idem dicere potest unusquisque fidelium, dummodo pe socia fiducia et amet: Exsurge, Domine, salvum me fae, Deus

meus.

Dormitio et surrectio, respectu membrorum Ecclesiae, est etiam mors naturalis, et resurrectio sutura corporis in gloria. Tropologice vero: 1' dormitio est somnus peccati: resu rectio vero conversio. - 2' Dormitio est lepor animae; resurrectio ruditus ad servorem. - 3' Dormitio est Oratio et contemplatio; resurrectio vero ascensio ad altioreS virtutes. - ' Dormitio est persecta animae humiliatio: resurrectio exaltatio sejus: Uui se humiliat, eaealtabitur. Sensus liturgicuS.IS te psalmus, sicut pratcedens, recitatur 1' in officio do Christo: nempe in sesto Orationis Domini, pretiosi Sanguinis, Lanceae ut Clavorum, denique Resurrectionis; 2' in ollicio septem Dolorum; 3' in Oilicio de Sanctis.1' uuatenus pertinet ad Oilicium de Christo, est vox ipsius

Christi, in sua passione orantis, morienti S, et resurgentis, prout declaratur per antipho natu: Ego dormivi eι somnum cepi: eι eaesurreat, quoniam Dominus suscepiι me. 2' In susto septem Dolorum, verba psalmi liiunt verba B. M. V. : quoniam Sanctis Sima Mater particeps fuit passionum et consolationum sui Filii. 3' in ollicio de Sanctis, est vox cujusque Martyris aut Consessoris, qui consorines facti divino Magistro Suo, ejus verba, Disti tred by Coosli

95쪽

Sensu quodam sibi proportionato, usurpare possunt, et Sicut ipse loqui de suis tribulationibus, de suis orationibus, de dormitione, resurrectione ac gloria sua. Ecclesia itaque, seu, quod idem est, fideles aut ministri Ecclesiae, in persona Christi, Virginis, vel Sanctorum haec verba recitant: ut recitando iisdem sensibus adhaerent, iisdemque affectibus volui imbuuntur.

96쪽

PSALMUS IV.

Cum invocarem.

. Cum invocarem exau-

liviline Deus justitiae meae, in tribulatione dilatasti mihi. 2. Miserere mei, et exaudi

orationem meam.

3. Filii hominum, uSque

qu0 gravi corde Τ Ut quid

diligi iis vanitatem, et quaeritis mendacium 84. Et scitote quoniam mirificavit Dominus Sanctum suum: Dominus exaudiet me cum clamavero ad

eum.

5. Irascimini et nolite peccare: quae dicitis in eo dibus vestris, in cubilibus vestris compungimini. 6. Sacrificate sacrificium justitiae, et sperate in D mino. Multi dicunt : quis ostendit nobis bona T. Signatum est Sulyernos lumen vultus tui. Domine : dedisti laetitiam ineorde meo. . Cum invocarem Deum. auctorem ac testem justitiae meae. exaudivit me : imo. Domine, ex arcui tribulatione in latos campos dimisisti me. 2. Lia. Domine. porro miserere mei, et exaudi orationem meam. I. Vos autem, filii hominum. sortianae meae invidi. quamdiu corde erilis gravi ac in terram prono Τ Ui quid diligi iis vanitatem et qii aeritis mendacium, me perS quentes 4. Scitote enim quoniam ipse

Dominus tam mire hactenus protexit me. Sanctum suum. Seu oles Suo consecratum : utique Dominus exaudiet me quoties clamavero ad eum. 5. Vos igitur in ira vestra comtra me. Cavete ne peccetis: et quae cogitatis mala contra me. ea toto

eorde tu cubilibus vestris, in Silentio, coram Domino deflete. 6 lino mutata ratione agendi. sacrificale sacrificium justitiae . clsperate in Domino. - Multi inibi dicunt: ubi sunt, o David. bona quae a Deo libi nobisque ex Spectas I 0 Domine, manifeste apparet super nos tum ti faventis vultus

tui: quo in mediis tribulationibus dedisti laetitiam in corde meo. Diqiligod by Corale

97쪽

8. A fructu frumenti, vini, et olei sui, multiplicati Sunt.

9. In pace in idipsum :

dormiam et requieScam. 10. Quoniam tu, Domine, singulariter in spe constituisti me.

8. Alii quidem abundantia seu nienti, vini ei olei sui locupleta u-tur ἰ9. Ego vero in pace dormiamsi inuique Secure quiebcam 10. Quoniam tu, Domine, ipsemet, et quidem tu solus fidelissimis promissionibus tuis eonstituisti me in spe ac fiducia secura.

Explicatio.

Argumentum. - Monet Spiritus Sanctus homineS, ut, relictis vanitatibus et peccatis, convertantur ad Deum, faciant bonum, et sic selicitatem inveniant. Quod attinet ad psalmi occasionem seu tum pus, censet C Minnus eum pertinere ad persecuti Ouum Saulis ut liberationem ab illa. Nec improbabiliter existimat Le Blanc cum Lyrano, esse canticum Davidis post liberationem ab obsidione in deserto IIaon, ubi a Saule ac viris ejus in modum coronae cinctus est ita, ut desperaret se posse eradere ii neg. XXIll, 26ὶ, viribus scilicet humanis. Liberatus itaque, inquiunt, praeter omnem spem, liberatori suo Deo psalmum hunc in gratiarum actionem concinit. De hac sententia, quae ad psalmi corticem duntaxat perti

net, quidquid censeatur ii); id quod est praecipuum, et ad

partem formalem spectat, in dubium non est: nempe Sensu

l) Etsi hujusmodi conjecturae, quoniam au litteralem senSum melius assequendum juvare possunt. utilitate non carent. non tamen pluS aequo eis est in harenuuln. Recte enim Derthier, introductione ad psalmum V, principium quoddam generale enuntiat, sic scrinens : μ I 'Ohjet particuli r ue ce psa uvie n 'est determine par aucune circonstance cle la vie uu Prophete. Ceux qui l'appliqueti l au temps oli David eprouvait les persecutions ue Saul. Du les su-reurs cle Son ills Ahsaloti . ne torment que ues conjε clures qu'il est aussi facile de nier que cl'a ancer. Et pour te dire ici uti e 1 vis pOui toutes, cette maniere u expliquer la plupari des psa umes ou il est lati litvntion de traversus. de calantites, ue uouleurs, u' inquietudes, est aussi peu lumineuseque triviale et Aura inee. On ne volt presque dans te psa utier explique a lamantere u 'un granu DOmbre de commentateurs, que Saul. AbSalon, Semel. Achitophel, Doeg, persecuta ut, eat omniant, injuriant David. Cela est aussi

98쪽

mystico formon om de s liristo fieri. Scilicet ipso Christus oro I avidis, sui typum gerentis. prie nuntiat nominis sui exaltationum, diciti luo Ecclesiam suam omnibus bonis gratiae et

virtutum abundaturam, seque in iuuerna pace cum Sanctis suis quieturum. Imprimis si spectetur psalmus secundum sensum litte

l. Ait propheta Orationem suam esse a Deo Mauditam. II. Monet hostes suos ut resipiseant. Ill. Ε licat quo num a Deo bona sit eonsecutus.

1. Cum invocarem eae iudivit me Deus justitiae meae: in tribulatione dilatasti mihi.

2. utSerere mei, et eaeaudi orationem meam.

1 ropheta hortaturus hominus ut ad Deum convertantur et in si duciam Ponant, exemplum suum proponit, dicens se in tribulationu constitutum, a Deo exauditum et liberatum osse.

99쪽

Exaudivit, inquit, me Deus justitiae meae, id est. Deus a quo est omnis mea justitia, et qui hujus justitiae meae causa me diligit. - In tribulatione dilatasti mihi. phrasis liebraica pro dilutasti me : id est. ex loco angusto eduxisti me in vias apertas; vel ex angustiis cordis in latitudinem gaudii : et sic recreasti me ac liberasti. Miserere mei eι exaudi orationem meam. Accepta misericordia excitatus, et perpetuae suae indigentiae conscius, rogat Dominum ut eamdum misericordiam sibi praestare pergat.

3. Filii hominum, usquequo gravi corde 3 ut quid dili

gitis vanitutem, et quaeritis mendacium' 4. Et scitote quoniam mirisseavit Dominus sanetum

suum : Dominus e udiet me cum clamavero ad eum. Incipit secunda pars, qua monet propheta hostes suos ut resipiscant. uuamdiu, inquit, persequemini salsa bonaret cur non illa quae in Deo Sunt, qualia ego tam mirabiliter accepi ΤFilii hominum, id est, o homines. - Haec autem locutio aliquando adhibetur deteriore sensu, ita ut silii hominum opponantur filiis Dei j. Imo S. Chrysostomus censet hoc loco filios hominum vocari eos, qui sequuntur improbitatem et vitia. - POrro, qui filii hominum sunt natura, lilii Dei eniciuntur gratia : Dediι eis Alios Dei steri. Uι quid diligitis vanitatem eι quaeritis mendacium ' Vanitas

et mendacium Significant bonum quodlibet vanum eι mensiae, quod non est verum nec solidum seu quod non est bonum in re, sed tantum in Specie, quodque vulgo illusio dicitur. Hic autem sensu litterati respicitur triumphus, vindicta et pax, quae Davidis inimici in ejus ruina quaerebant. 4. vir caviι Dominus sanctum suum. Nomine sancti designatur ipse David, qui sanctus dicitur, i ' quia a Deo electus erat ad munus quoddum Sacrum, nempe ut esSut rex Israel, et ipsius Dei summi Regis veluti vicarius οῦ - 2' quia unctus oleo sancto, adeoque christus Domini erat, figuram l) Ui Gen. Vt, LDiuiti eo by Gorale

100쪽

gerens Christi Salvatoris, qui unctus est Sanctus Sanctorum. Dan. IX, 24.

5. Irascimini et nolite peccare : quae dicitis in cordibus vestris in cubilibus vestris compungimini. 6. Sacrifieate sacrifieium justitiae. et sperate in Domino. Multi dicunt: duis ostendit nobis bona 'Postquam admonuit ut resipiscant, instruit eos ac docet 1' ut resistant pravis desideriis; 2' ut, si sorte peccaverint, doleant et compungantur: 3' ut non tantum declinent a malo, sed etiam sacrificent sacrificium justitiae faciendo

bonum.

Irascimini et nolite peccare: id est: ita irascimini. ita vos dum Suboritur ira, gerite, ut non peccetis. - uae dicitis in cordibus vestris, in cubilibus vestris compungimini, id est : Si

tamen Poccaveriti S. VESPUre ante Somnum VOS Poeniteat.

uarc interpretatio consonat cum sensu Apostoli, Eph. IV, 26, ubi integrum versiculum nostrum respicere videtur, dicens Irascimini et nolι te peccare : sol non occidat super iracundiam

uestram.

His enim verbis monet nos. iracundiae motus suborientes in nobis ita cohibere, ut non rat,iamur in peccatum. - EX hac Apostoli citatione etiam docemur, ea quae David inimicis suis commendat, etiam nobis, Omnibus ius hominibus convenire. Uuaecumque scripta sunt, ad nostram doctrinam scripta sunt. nom. XV, 4. In hebrufo legimus ad verbum : Corde vestro recogitate super cubili vestro, eι lucele: in graeco vero sic : Quae dicitis in cordibus super cubilia vestra, compungimini. Hinc, ut Bullarminus ait, lectio nostra sic videtur ordinanda: Quae dicitis in eordibus vestris sedentesὶ in e ubilibus vestris, de his eo ungimini ιaeentes; et textus conciliantur hunc in sensum : Tempore nocturno seu vesperi tuo. cum estis soli in cubilibus. liberi ab omnibus aliis curis, tunc in cordibus vestris cogitate omnia vestra errata; et quae dicitis atque consillumini apud vos in corde, de his coram Deo, tacentes prae verecundia, compungimini. Diuiti su by Cooste