장음표시 사용
301쪽
lla 4 CAP. I. DE ENTE EIVS ATTRIB. GEM
Attributa entis sunt conceptus entis secuniadi, Qui ex primo eius conceptu fluentes, ipsi reuera & adaequale conueniunt, deqtae eodem in concreto& conuertibiliter enuncianis tur. Vocantur S assectiones, proprietates, passiones,modi, adiuncta entis.
b. X. Ea sunt velsimplicia,vel disiuncta; illa sunt,
quae ens simpliciter exhauriunt, adeoque de eo solitarie,& citra coniunctionem membri oppositi, enunciantur, Vt: Pnitru , vertim honitas j quibus nonnulli addunt νbietatem, perfectionem, bc durationem. F. Xl. Coniuncta sunt, quae nonnisi cum memis bro opposito ens exhauriunt, adeoque cum eodem , per particulam disiunctivam sibi coniuncto,de ipso enunciantur. Suntque ructus vel absoluta, seu primaria, vel reflectio, seu fecundaria. Absoluta dicuntur, quorum membra opposita nullum ad se mutuo inserunt respelium,ut dependens & independens &c. contra quorum membra opposita aliquem ad se mutuo respectum inferunt, eoque minus ad essentiam entis pertinere videntur,r spetitua vocantur,ut : a Ius Spotentia Sta.
302쪽
Nier attributa entis simplicia primo loco
se nobis offertunt .u scilicet transcenderi scilicet transcendentalis, qua ens indiuisum in se di distinctuti ab omni alio dicitur. Diuidi solet in numisitam, quae est entia
singularis, & decificam, seu genericam, quae est speciei vel gcneris, quod tamen retie fieri alii negant. Interim hoc ideo obseruanis dum, quod nonnulli veterum philosophorum de Deo loquentes, eum unum quidem dixerunt, sed intellexerunt unitatem specitacam, seu uniuersalem.
303쪽
S. IV. Vnitatis compositae principium constituunt unionem, quam sequatur communio, seu communicatio. De utraque multa tradi solent. certis placitis theologicis sere accommodata, ut in plerisque metaphysices capitibus fieri assolet, nec profutura tamen magnopere, nisi ad certas lites serendas S a gendas. . V. Regulae de unitate sunt: ens s unum ha
benι unam eandemque naturam e unitu rei una etiam es natura et Onitas infera reisorum praesenotiama
s. Vl. Sequitur veritas, videlicet metaphysica , qua Unumquodque ens habet essentiam sibi debitam. Opponitur ei mox fictum, AEDparens, mox sum titium, mox falsum. vi I. Regulae de ea sunt: omne ens est verum, Nice Persa e quodcunque es ut in sua essentia essta debet, verum es, re vice νema. Quae addi solent: peritaι tantum una est: peritas consistit in puncto,
304쪽
puncto, & similes, intelligendae sunt de veritate in cognoscendo. f. VIII. Per bonitatem absolutam,& transcendentalem nihil aliud intelligitur,quam ipsa entis interna &essentialis praestantia. Diuiditur in bonitatenriper essentiam,&perparticipationem. illa soli Deo competit, haec rebus ab illo creatis. Oppositum eius est malum, quod ex ratione boni intelligitur. S. IX.
Regulae sunt: omne ens est bonum s vice versa r bonitas non consistit in denominatione cxtrin is seca 6tc. Reliquae, ut: omne bonum construat id cuius est bonum : bonum commune melius es quam
proprium: &c. intelligendae sunt de bonitatexelativa, atque morali. g. X. Persectio entis prout a bonitate distinguitur,est, qua ens totam suam habet clientiam. Patet, quod de persectione essentiali loquamur, non accidentali,cuius variae iterum sunt species. Illa autem vel absoluta est, soli Deo propria, vel refricta , quae in rebus creatis etiam conspicitur. Regulae sunt: omne enses perfectum:non omne,quodperfectum es, omnimodam habet perfectionem : perfecto nihil potest acce
g. XI. Vbietas est, quaens in aliquo ubi,' aut qualens est alicubi, Ubi patet, ubietatem in-S 3 serre
305쪽
serre adessentiam, aut praesentiam, itemque ἀδιαιτασίαν , & indistantiam entis in aliquo ubi seu spatio. Solet ubietas in Miιam et infinitam dispesci, quarum illa dicitur , qua quid est in omnibus ubi, solique Deo convenit: haec in definitam, S circumscriptiuam , iterum dispescitur. Etenim si quid in ubist determinato impartibiliter . tum inde re saltare dicunt ubietatem circumscriptiuam, qua spiritus gaudeant: contra si quid diuisibiliter in ubi determinato fir,oriri inde ubietatem circumscriptiuam, seu localitatem. Corporibus conuenientem. Sed, ni fallor, hi nimis audacter sibi persuadent, se scire quid sit spiritus. Regula circumfertur et quicquidis ubi es , non nuda operatione, sed essen ria etiam ibi es. f. XII. Duratio est, qua cris in esse suo permanet, seu est essentiae continuatio. Diuiditur in sin imm &Hiram. Finita est, quae initium ci finem habet; qualis est accidentium seu modorum duratio. Cum enim quaedam incipere,quaedam desinere, videmus, modi sunt, qui mutantur, substantia semper manet. Duratio infinita duplex est. Vel enim initium ei fuit, nullum habitura finem, vel utroque caret. Ita substantias, excepto Deo,initium habere nouimus. An finem haheant, an habiturae sint, saltem ex ratione , non nouimus. Infinita duratio,initio di fine
306쪽
carens, aeternitas dicitur, solique Deo propria est. g. XIII. Noo autem est confundenda ipsa duratio, cum mensura durationis. Hinc & nonnulli tempus distinguunt in internum, S externum. Haec autem mensura non est petenda ab i- dea durationis, quam de existentiae nostrae continuatione ipsi nobis formamus, quia ita homines nunquam inter se conuenirent, de longitudine & breuitate temporis, varias ob causas uno pro breui reputante, quod alterit longum videtur, sed ex constanti rei cuiusdam reuolutione. Vnde & solis atque lunae constantes & immutabiles periodus , hunc in finem institutas esse facile inteIligere licet.
jndependens, L Corruptibile, selincorruptiai Creatum , fiet increatum ,-bite , f.Xl. A II. ' . Completum, set incomple-Finitum,selinfinitum, S.Ill. tum, XII. Idem, Fel diuersum, j. IV.U. Perm nens, fel ceu um, Simplex , Feἰ compositum , f. m. 6.VI ' Reliquasummatim indican. Necessarium iseleontingeni, tur, j. XIV.
307쪽
ID CAP. III. DE ATTRIBUTIS ENTIA
attributa, quae supra absoluta seu primaria diximus. Est itaque ens vel dependens, vel independens. Hoc vocatur, quod non agnoscit prius, a quo effective suum esse habeate Illud,quod aliud praeexigit, a quo esse suum sortiatur. Regulae sunt: omne dependens ab alio, creatum es refinitum: nihil es a se ipso: δε- pendens in essendo, es etiam dependens in operando. S. II.
Porro ens est vel creatum, vel increatum s. Creationis autem vox hic generatim denotat quamcunque entis productionem , siue ea immediate, siue m ediate facta sit. Ceteroquin denotat productionem entis ex nihilo, immediate a Deo factam. Quae productio quomodo facta sit, id vero est, quod finiti intellectus vim superat, Regulae sunt:
quod increatum es, a se esse necesse se increatum non est nisi unum e quicquid creatum est, ab alio σispendens s.
Tertio , ens est vel infinitum, vel finitum. Cui enim repugnat habere terminos essen tiae, id vocatur infinitum : contra quod eL sentiae suae terminos habet, finitum dicitur. Regulae sunt: non possunt esse duo infinita: quae sunt alia a primo ente, finita esse necesse es: finiti ad infinitum nulti sproportio et finitum non es capax infiniti. s. IV.
308쪽
28i S. IV. Quarto, ens est vel idem , vel diuersam s. Idem est, quod cum alio in aliquo tertio conis venit. Hoc tertium,in quo conUeniunt, Va rium esse potest. Nonnulla enim in ipsa essentia conueniunt, &hoc modo eadem sunt, idque tum btecifice, tum numerice: quaedam in causis, vi essiciente, materiali, formali, finali, conueniunt,ic hoc respectu eadem dici poΩ sunt. Corpus quando numerice idem dicitur,hoc & ratione formae, & ratione materiae, itemque ratione baseos seu partium principalium, quaestamen & sundamentum velut eius constituunt, intelligi potest. f. U. Diuersum dicitur ens, quod ab aliquo ratione alicuius tertii dissentit. Estque vel distinctum, vel oppositum : utriusque iterum varii modi & gradus sunt. Regulae de eodem Sc
diuerso sunt: quae in uno tertio conueniunt, inter se conueniunt: identitas rei non tollis distinctionem realem: quae diuersis subiectis insunt, disinguuntur realiter: &c.
f. VI. Quinto, est vel plex vel compositum osmplex vocatur, quod non constat ex pluribus, in quae resolui possit: sin ex pluri-hus constet, compositum vocatur. Habet simplicitas suos gradus: hinc aliud absolute, aliud semκdum quid simplex dicitur. Cominpositio vel reaia est, vel rationis, vel modalis.
309쪽
a32 CAP. III. DE ATTRIBUTIS ENTill
prout aut in re ipsa, aut in re & modo eius. aut in nostris saltem cogitationibus fundatur. Canones stant: simplexprisu est composito :quo quidsimplicius , eo perfectius: quae sub Deo sunt, suo modo composita sunt. f. Vt I. Sexto,ens est vel necessarium, vel contingens. Necessarium est, quod non aliter esse potest. Est autem necessitas alia existentiae, seu simia Plex, alia coexistentiae, seu composita. Illa est. qua aliquid ita est,ut non possit non esse: estque vel absoluta, vel b orbetica: illa soli Deo Propria est, hac res creatae gaudent, quae si Deus velit eas existere, necessario existunt. Necessitas coexistentiae est, qua res nonnulis Iae una necessario coniunctae sunt & coexistunt. Quod si res ita coniunctae sint, ut
nunquam Incolumi earum natura separarrqueant, uocatur necessivas naturalis, itemque consequens: quod si natura rua res non sint . coniunctae, certo tamen tempore non possint non coniunctae esse, itidem necessitas pothetica, sed di consequentiae dicitur. F. VIII. Contingens est,quod aliter esse potest. Ex duplici autem causa aliquid se aliter habere potest, primo si mutari queat, ab externo aliquo principio quo pacto omnes res creatae
contingentes quoque dici positanto Deinde S illud contingens vocari potest, quod ob internum principiu agere di non agere, item hoc i
310쪽
hoc vel alio modo agere potest. Hinc duplicem contingentiam, extrinsecam, & wIrisse
eam statuunt: haec est fundamentum liberistatis,& tantum substantiis intellectu praeditis competit. g. IX. Regulae de necessario & contingente sunt:
ens absolute necessarium non nisi unum est: em pliciter necessarium non restuit contingentiam quod sit naturae oνdine , necessario sit: omne quod
es, quando est, necesse est esse.
S. X. Septimo,ens aut totum est, aut 'an. Totum est quod habet partes sibi debitas, modoque debito unitas. Qui aliter totum definiunt, videntur hac voce Iatius accepta, id fere innuere, quod supra compositum diximus. Soletque Iotum porro in essentiale & -- legrale dispesci: itemque in homogeneum seu similare,dxheterogeneum seu dissimilare. Pars est quae concurrit ad constitutionem & integriis talem totiuS, eodem que modo quo totuma dispescitur. Regulae sunt: totum es malis qualibet sui parte: posito toto, necesse es parui omnes Partes, &c. S. XI. octavo, ens est vel corruptibile , veI incor
reptibile. Incorruptibile est, q uod de esse ad non esse transire nequit: estque vel absolute vel secundum quid tale. Hinc & quid corruptibile sit intelligitur: modo addatur, cor