장음표시 사용
211쪽
niinime. O miserandam HumocnATis sortem, qui talem exposi-iorem nactus est Alicubi genus et non speciem, quoriam conceptus et tenuis similitudo est, comproliendi, molere morbos ni particula sequi dicit illationem actis in natura hane vero proprietatem occultam, a qua morbi recte pestilentos dicuntur, antea appellavit. Amplius onstat, ut monuimus, morbos III part quosdam in aetativa om Plexione, quosdam in natura temporis propria fieri neutrosque horum epidemiales dioi illi namque aetatis, isti vero vel aestivi, vel ullimnales et id genus dicuntur. Qiiosdam etiam extra legitimam temperaturam anni inon nisi statis temporibus ni lii per insignem conversionem talin temperiem complexus vel Putrefactionem aeris secundum Avi-cκωκAM fieri et ad demiam reserri contingit, et ii proprio volepidemiales vel pestilentes vocantur. Videat ergo, tiam indistincte quamque confuse praeter medimriim illustrium sententiam de iis declarator per ignorationem albutiat. Aliud ipsius erratum subiungemus. Desiniens pestilentiam inquit, illam bru- iis non ingruere quod tamen crxIus naturaliiim indagalor solertissimus reprehendit itemque diligentissimus, nam et plantis atqtie terraenascentibus icut sideratio et vermiculatio pestis accidit, et AvicxxxA mortalitas arbores corrumpit et vegetabilia, quibus animalia et homines insuper corrumpuntur. Post mulliasariam pestilenitae divisionem more veteri sine connexionis robore ita subsumit quam varietatem lane in morbo citrrente
cornimus et Quae quidem subsumptio nuspiain migrare videtur, quam quod morbus gallicus ut antehac do febre, do Glim atque aliis somniat similiter sit quandoque et quandoque non epidemialis quod cuilibet facillimuin labefactibile et a nobis satis superinque explosum in medio relinquimus. Et cum omnis mutatio de contrario in contrarium est, dicat, si in sui natura aer quod aperio hic contendit sino aliena sibi admixta materia et absque
extranei veneni participalion miliari alterarive possit, cumque suae declarationis revera coecae, non translucentis, non sulcimentum assumat, quantum virium habeat, obviam cuique legenti est.
Casligatio erroriani principaliter aut consequenter contentorum in declaratione D. S. PISTORIS conclusionis
212쪽
allatis omnino par est, quibus poeuliar nillil eoncludere nihil illo veritatis liabere, quamvis redarator insigne aliquid so nivilium eredat, dum theologoriim sententiam de pesto tanquam alienam medico censuit praetereundam, cum tamen omnia alieno ingenio. alienis stibilis vulpinisque consiliis in nos congesserit. the Iogia in spinosum ab omnique veritate semolum, qui scientiarum quippiam a theologia quae saerae literno sunt alienum putat, cum veluti in suum finem omnis philosophia atque scientia in eam, quemadmodum lumen naturae in lumen gratiae, ut in suam perseetionem contendat, ordinetur atque dirigatur. AEt si quid ei adversum, Ppugnans aut alienum est, improprie et abusive iam philosophiae, quam scientiae nomenelaturam stimat Dein id adiicit, me ut transfugam vel suo verbo apostatam astrologiae dogmata aspernari sed quid hoc contra Lxoxic ENUM, sive ego vel ut ignarus, vel ut contemplo praeceptis astrologiae non aii-dio Probare debuisset aut rationibus, alit maiorum sententiis, qtias in praelatione pollicebatur, quibiis coeli constellationibus inorbus gallieus contemporaneus sit sed nec id fortasso satis
esset, quandoquidem et monstrare oporteret, necessarium osse
medico, illas vel cognoscere, vel medicinae imperitii censeri; qito si ostendisset, quid de ipso se, qui astrologiam nec didicit, nec intelligit, in medio sit, in consecutione esset Hoc un-
laxa solvat, an ossa ag trologiam et ut aberrationem boni veriqii deserere atqii posthabere, an eam nescire atque de senis dere et tueri, sit honestius: PLATONEM namque egimus in consulandis oratoribus summum oratorem fuisse contra deelarator defendendo astrologos nullus est astrologiis, quod valet Oecum
a nativitato colores iudicare. Agnosco culpam et si las est, propriam latuitatem detegere fateor me aliquamdiu nimis in
a8trologia versatum et non pauca ex a Perpessum incommoda
floridioris meae aetatis indolem in ipsa iactando. Verumenimvero aspirante deo optimo maximoque et dirigento divini viillus lumine super nos signato tandem velliti longo postliminio dueritatem rediens, quicquid hauseram indo, evomui, adiutus plurimum divino opere illustris domini lau. Pici MIRANDULAE eteoncordiae comitis, hominis quidem in omni o literaria con- unimatissimi, cuius praematuram mortem Ligeat omnis studiosa iuventus Nec tame illum in praesentia ut medicum, sed astrologiani citavi, nec ab re quatito ut HiYRORYΜus illo me docentel 3.
213쪽
inquit), si quispiam adversus matbemalleos scribere velit unperis lus matheseos, visui patebit opus quippe in refellendis explodendisquo monstris eadem nosse. Falso insuper deriarator conis tendit, AvicxxxΑΜ duplicem pestilentiae musam assignavisse, eum asserat Plerumque, quod ausa eius per se et immediata sit putrefactum esse aeris, cuius haustum hominum multitudo necessario inspirans ontagiosae labi obnoxia redditur dabitque contagio labem et dabit in putres, sicut grex totus in agris unius scabie adit et prurigine porci, nedum fortassis reali sed et intentionali contagione. Quod autem suae opinionis undamentum asseri, scili saeia coniunctione ponderosorum in geminis suit mortalitas magna, in AvicExx necubi legere est, sed in de coniunctionibus magnis LaiuMAsan et de prurietatibus elementorum tract. 2. Qi, quein salse AnisTOTELI ascribunt. Quod si gratis
illi concessero Praelatam auctoritatem ex AMATOTELE aut AvI-cEss colligi, non tamen ex ea sequitur, quod coniunctio ipsa mortalitatem consecerit imperant enini divo MAMMILLANO, Romanorum rege semper invictissimo, ducatus Mediolanensis a iurisdictione domus Monci dum dieitur defecisse, non autem, quod divus MaxiΜ1L14xus inde causa desectionis suerit, sequitur, imo christianissimus Francorum rex Lonwicus. Siculi enim Romani Per consules et caesares, Graeci per olympiades , ita astronomi Per aeras magnarum coniunctionum atque elipses Iuminarium supputabant tempora chronicarum. De GALExo, a quo omnia medicae artis sapientia post illocn ATEM manasse videtur, hoc
in praesentia repetendo monemus, quod ipse in materia de crisi ex scientia aliorum, ut astrologorum aegyptiorum loquitur et non HiiiociiAris, in quo duntaxat et in aliis nusquam declarator GALEXUM imitatur, nisi et Iio addere libeat, quod vir ut ille uspiam non latret, non mordeat sibique plurimum semper
arroget. Resseetens calamum ad Avicxxxa declarator eximiam
ruditatem patefacit, se scilici, quid vel animatio vel negatio sit, omnino ignorare verbo enim impedit quod consulta opera omisimus ista minus convariant; nam sere idem est impedit, quod occupatio est, ut absque eo verbo sensus AVIcΕΝΝΑΕ optime eonstet, talis prosecto philosophum occupat et non medicum eo, quod occupatio medici non sit, causam crisis inter sidera aut a solis quaerere. Miilo hebetudinem , qua penetrare non Potuit, ut intelligeret, cum de mulatione aeris contra naturam
214쪽
ei de ea, quae Per stellas, Avicxxx diversa ponat capita rationem esse, quod metiam inter morbuteas causas ab ipso non assignatur, et esto, quod assignaretur, non tamen ex ioc colligi, quod totum coeliam vel universalis coeli inllveillia si morbi sica tum, quod sussiceret internecioni totius subieetae creaturae, si millesima pars eoeli, ut de tot taceam, morbisca esset; dein, quod, et eo posito, nihilominus sicut ex influentia universali quidam morbi consisterent, ita et alii abolerentur, et per consequens niversalia influentia muli nihil magis pareret morbos, quam solveret. Quam salse praeterea et quam inscite,
quod AvacExx asserat, aerem coiTilmpi in substantia remanentibus qualitatibus, quasi traiissubstantionem in physicis eidem declarator imponit, nemo vel etiam Iementarius Puer non intelligit. Quod auiei substantia aeris quandoque ad malitiam convertatur, non ideo, quod aliqua suartim tialitatum admo- diu vehementis intenditur vel remittitur, licet omnino iis sive talis conversio non sat Avic Nn et dixit et seripsit. Et quamvis qualitatiim exigii conversio sit, lamen ut sic Partim extra
naturam est, oinito vel morbum concinnat, vel saltem disposilive concurrit. Cum eliam antiqii medici sermo omnes, GALEXUS, A IcENNA, eeleri, visi sunt athdam et humida in com- Plexionem ad temperatam reduxisse, possiimus tam Philoso Pli ritu quam medicorum trita consiletudine haud inconvenienter
aeris Mibstantiam, quae temperata est, per ealidam et humidani eircumloqui priscos imitando. Vertim aliud esse et aliud circumloqui, nemo prudens ignorat. Aliendat, iiaeso, declarator et sua percipiat fabulamenta, ut tandem ad veritalis orbitam redeati
Asserit se dicta sua de peste universali intelligere, eo quod ut ali non ignorat, particularem pestem aliis modis et sine influxit Coeli contingero osse sed profecto si particularis estis absque influentia speciali conficitur, niilli dubiuin, quin et universalis ita accidere possit unius enim et eiusdem naturae atque essentiae sunt, duntaxat see indum magis et minus distantes, GALEA at ille Ast. Et qliamvis Per solam hanc rationem, quae de nitale et identilate essentiae est, retro etiam memoratam Possemus omnia errata tolliis alabandicae declarationis in momento convellere, tamen ii declarator cognoscat, veritalei Posse
militis Diodis defendi ei salsitatem destrui alqite abigi, latilis longilisqii quam instiluimus divagati suiuiis ubi lamen adver-
215쪽
iat, esseclum referre in causam esse illum a musa sui ortus prima ad proximam descendendo resolvere, sicut namque componimus ascendendo, ita resolvimus descendendo. Prima autem omnium undo morbi materiales consitiuntur, causa est nonnaturalitas humorum, ut sunt proprie mala complexio, permixtio,
putrilago, adustio, congelatio et id genus prima primi do umoribus ab Vicexx posita, quem catalogum cum neque melum, nequo proprietas occulta ingrediatur, videtur in conseculione esse, quod coelum et radix superior non nisi valde re- mole et, ut dicere est, Per accidens ad epideiu iam disponit, verbi gratia regiones et habitationes superterraneae, quae Piris insolantur celeris, lacilius disponuntur ad adris conversionem otPe8tilitatem, non ex calore solis, qui de se almus et vivisis est, sed ex proprio vitio, inhabilitate et disproportione sua, quae Potentes non sunt recipere caloris influxum quemadmodum spiritus vitalis in corporibus nostris, in coelestium similitudinem vergens, per se quidem sortitudinis naturae et sanitatis causa est, anaen per accidens, quando scilicet subito nimis movetur intra vel extra, morbos nonnunquam conficit et mortem concinnat, sicuti scriptis relictum est, in summo gaudio naturai saepe pati, quod dolentibus accidero solet. Itaque in commenlariolo nostro nuper edito declaratori ainbienti, ut ex se et per accidens, inter
quae natura discordia est, consentimus.
Corret primi conclusionis tertiae. IX, p. 164.ὶ
Cogitur ob salsitatem declarator adiicero, abolero, commutare atque interpellare, quae omnia tenebras addunt, non dianiunt densitatem nam castigando ipsum so pro verbo omnibus
hic pluribus subaudit. Sed non parum miror, quod huius rei capax est, qui nondum quivit apero, quod, etiamsi pestis a
solo coelo dependeret, ne iliaquam tamen in consecutione esset, hanc inflantanee seri motiis enim coeli a solo ipso est iuncto sibi motore, non tamen in instanti st, sed temporis successione, cuius numero AnisTorira in aliscutiation physica multi alii niolus mensiirantur praeterea quod, licet regionis latitudo principiunt Passivum aut receptivum et luminis et privationis eius sit, non tamen ex hoe vel minimam coeli iustissicientiam iam quoad diein, quam Oetem Posset coargui quando enim in superiori hemi-sPhaerio moventur luminaria, dies sit, sed ex illorum motu in
216쪽
hoiuisphaerio inferiori noctem habemus praeter ioc, quod de eius aliquis vel minimus aut actionis itistissicientia coelestibus impuletur. Alioqui e prima omnium rerum causa eo quod in ratione susceptivi aut materiae ut aliorum non agit, Pllocutio auciore instilliciens diceretur, quod aestimare nefas est; et item- quo quod seminis ratio, quae in materia clementali qualitates activa et passivae sunt, a mel ut a Patre in spontiva gene- . ratione descinduntur quicquid namque virtutis, Persectionis et ordinis in mundo elementario reperitur, id lolii in a coelo esse, ARisTOTELE Primo meteoron perhibet, noxas vero, si quae sint, vel excessus, vel desecius non a coelo, sed suime cultis et vitio at ius rebellione illis constat inesse. Supposito igitur in-iluxu primi omnino, et sibi et quo in sua actione indiget eoo- .luin uniciens est, quod si quae scholae contrarium clamitent, Pliilosophasirorum, non Pliilosopliorum esse sciat. Neque duximus praeter miliendum, quod insigni quadam ignavia a suo praeceptore PETRO Aio Essae aut concilialor declarator in praesentia.
recedit et, ut in veteri provei hi est, incidit in Syllain cupiensvilare Cliarybdim conciliat'r namque ei lium actionis modum, quein astris ad haec inferiora tributi, et i diei absque medio susceptivo ostendens id exemplariter de torpedino, quae manum piscatoris stupefaciens rele non asscit.
Corro I. secundi conelusionis ieritae. IX, p. 64.)
llic quasi praeclarum aliquid in no concinnaturus Plures profecto errores, quam Ulixis error minus explicabiles, incidii.
Cuius verba haec cum ostendimus malum rancicum habere vltra morbos III Pari aptiorism positos ausam incognitam medico, inquantum inlis, tu non polens ferro hane veritatem illaniatam contradixisti: lesialus est namque AvicExΝΑ , aerem eorrumpi per rem coelestem, citius qualitas hominibus incognita est. Sed quo numine antalus, quave inlerna vi direelus, ut veritatem occuliam atquo ingenii mei viribus imparem ostenderit, non explicat debuit profecto scire rationem veritatis cognoseibilitatem osse, nec proprie, dum occulta est, veritatem dici: quamvis enim propter sui altitudinem veritas aliqua nonnullis occulta est, aliquibus tamen vel manis to vel talenter revelatur.
Sed quis hanc vocem non pecudis polius quam hominis iudicet,
217쪽
qua improvidiis contendit, teritana articillam aphorism morbos, quos Per naturas suas tempora non admittunt, aut qui a moris bifica vel pestifera caiisa connesiintur, minus comprehendere, eum testimonio irrocnATIs longe aliter doceatur, ubi ait: magnae temporiam mutationes atque rigoris et aestus et reliqua ex ratione gravius incidunt. Praeterea rem coelestem, cilius
qualitas hominibus incognita est, non illud posse quod melicii
Iluentiam a disertissimis, si AvacExara credimis, traditum est,qii eodem cognomine assumaym i. e. halitiam coeli eo quod a superiori esset, subaudit et alio loco dicit, robioni et asithub indicar inlisam siturae pestilitatis, mitulus GALENUM, iii rem coelestem in prognosticis ab HirrocRAT acceptam haud secus interpretatiir, quam dispositionem circumcurrentis aeris, qui teste Lucaxmo appellatione mel merito venit et fili Procn ATLs aliubi dessationem Indessationemque cognominat. Et revera Praeterire non debuerit caecutientibus oculis numen suum concilial rem hune Amcxx E locum Pertraetantem, qui se Paterne et
ut deeebat magistrum admonitisset, incognitum idem posse liod non considerari a medieis. Venio nune ad id, quod in epistola facturum me spopondi, si ante omisi, scilicet singillatim Pr
Palare immanes suos errores nullo ingento, nullo labore, neetillis sileris comprehensibiles, viorum hic non minorem allinis gam, ubi, ut me convincat, omnino non esse subiungit, quem latere potest, medicum praeter qualilales manifestas occultam caiisam in o morbo reperiri. O grandem hominis incuriami Altiori eniim credat sibi opus indagine, quam incognita medico, inquantum talis, non latere medicum asserere, et propositionem euitis neque subiectiim vel praedicatum medicus fortassis cognoscit, neqtie inter se ex natura rei eadem sunt per se notam medico dicere: utpoto illam, morbiis gallicus habet oeculiam cau
ros, quos latuit hae oeculia causa, medicos sitisse negabitniis PMinime. Nonne si medici consideratio nedum sensum, ut HALI vult, sed alionem atque intellectum transcenderet 2 Utiqtie. cessat igitii arrogantissimiis iste, qui non minus turpiterritiam inique sacrosanctam medicinam et iii principes praecipue reserendos eoinquinat, Postea tamen ipstim se eodem errore Coni minat, cum enim incognita multis ostendisse se salso iactav rit, ea ad sensum conflare, ii qui ea negat, ei una negat, S Djsiligo by Ooste
218쪽
severat Insuper malum rancicum, quod retro exanthimariis fuerit, nilne ex occulta musa liabere crudelia accidentia atque dinseilem curam dicere audet, quae sutilis quidem ridicula ae frivola declaratio est: nam nulliim in vernalibus hiliusmodi emoritionibus
doloris continuum augmentiim, niluus curationis onatus, mite enim sonticus morbus est, sed ut sponte fiunt, ita et eorpus nonnunquam a superfluitatibus satis utiliter purgando facile abolentur. Postea declarator Iausu, aximo tanquam deuia turn aprum venatus et auibus, ceu noxii solent, mihi Post erga revinetis aelaqueo collo inieci insultans obiicit non satis onsiderasi di sititionem morbi, mim dicis eum dispositionem non naturalem. Grande qitidem telum, si posset retorqueri in hostem Sedis
num esset profecto, ita argumentaretur AVIcENNAE: sex lint res non naturales, ergo non datur sanguis nonnaturalis, lilegma non allirale atque colera non naturales. Et item ergo AuseoExx illo modo, quo et nos, describens morbum vel aegriiiidinem male desinit 2 primo, doctri prima, cap. Primo, eoque haec legentes remillo. Cum vero legibus emplum sit, vel uno mendaei testia monium omne corrumpi, in quo uter de definitione morbi iamul disserentes lapsus sententia Penes vos sit. Sed quo genere vindiciae AvicYssau, si ab inseris rediret a revivisceret, scripta sua a sententias ulturum credamus Quinimo definitio ipsa, qua dieitur morbus est dispositio Praeter naturam essentialiter laedens operationes, nugatoria est; unum quippe et idem inutiliter repetitur, essentialis namque laesio operationum et dispositio extra naturam idem possunt, nec etiam ob illorum mutuam convertibilitatem desinitio tunc per genus onsceretur. Minus ergo plausibilis neque imitalion digna est contra nos sua obiectio, sed proseclo frivola, temeraria, riidelis ne errorum Plena, ostendens vitium erilditionis esse, quod memoriae antehac crediderim, praeeipue ilando morbum gallicum, qui essentialia laesio est, asseriti media proprietate occulta laedere. Attendat
quoli philosoplita a qua medicina principia aurit non duei, sed persei medicos in his, quibus ad onciliandam aegrotis sanitatem utuntur. Iterum advertat, contradictionem Haiidere, ali iliam scientiam alteri esse subalternatam et nihiloininus principia propria habere quod enim Per alia rani propriam habet aliquid, aliunde non recipii quod autem superioris scientiae conclusiones accipiantur ut principia subalternata ad veram sub-
219쪽
alternaliononi requiri, stissicero taliten minime, iam Ani STOTELES iu posterioribus analecticis docuit. Et quo se declarator media coruui architatrum constituat, consulliina Rasis de approbationentediis in cales liuius eorrelari in mediiiiii adducit, tanquam is solus intor omnis stlidiosus et diligens eius observator exlii te nisi post consummalain eruditionem manus applicuerit perhmedico; de nemine mortalium enim certius, quam de se ipso, id scire potuit. O eruditionem eo ummatam euius tot in dies videntur errata, tot deliramenta, tot nugae, quibus integra volumina possent adimpleri Quid iuvat deus bone audivisse
inulta et alica reposuisse Hoc scitote esse, quod sopitum relatent viilnus, laedit namqii eos, qui dociorum numero me adseripseruiit. lios viderim, quos legerim, an exercitatus sim necne, iis experietur, si antea non est experius quam etiam ex Ρ-νientiam ceperim uobiis annis de viginti, iiibias imperatorio electori illustrissimae domiis Saxoniae, serenissimo duci iniDΕ-nico, divi Maximia iAxi praelacio praetorio, serviveram, eo misso laeto dicero noverunt, qui me in curiis principiim atqtie regiam viderunt. Ipse inter humiles ac obscura sortis homines versatiis pleriimque Aesciiclopaedian, quod itini exercuit, et liam gloriam, quam famam pud doctos sibi pepererat, novistis. Verisimile est, quod in sacrosanctam medicinam totiens tibi illo peccaudo de nillil etiam cognomentum pii medici inoruerit.
Castigatio errorum principaliter aut consequenlercotile illorum in alabandi ea declaratione I . . ISTORIS:
Consulatis medullitus et repressis singulis hominis audacissilii vitiis circa medicinam commissis nunc erroribus castigandis, quos in astrologia, quam minus modico sapit, commisisse depreliens is est, calamum appIicabimus. Volentes sane indique praestigia astrologica propulsare, non videtur, unde plus armurtim adversus ea parare nobisis simus, quam ex admirando et vario opero illustris IOHANN. Pici, quod adversus astrologos scripsit,
ad quod optimo iure confugimus ne pmsecto aliis armis ad ea oppugnanda opus babeinus. Illum igitur vel negligere, vel ea Pere, Prius itam intelligere, iactar scientiam si, quem irae,
220쪽
elim nunquam salis diligenter legit eouleiunero ei errores in eidero verilai resistendo facillime Potest. Magno enim errore
in unum ceu monstrum distantissima, ut nihil et aliquid, terrorem et veritatem coniecturamque et scientiam, astronomiam
et astrologiam declarator simili confundit, quasi quoque uniis atque idem habitus sit, astrologiam sit nomine et Proprietalo astronomiae ita desinit astronomia est lex vel ratio siguras ei motus coelestes in se et 1Iectibus universatile considerans. Hane enim opinionem novam et lillam prorsus utilitatem 1 rentem quidam astrologus quadripariiiiiiii PTOLOMAEI enarrans nuper invenit, ut rubiis clarissimis obscuritatem eonciliat et atque adulescentulorum ingenia et frustra deterreret et oeciiparet; nam apud Prisco astrologos omnes et ipsumme PTOLOMAEuΜ distinctae species uni, quae si legitimae et uallirales silerint, Prout non possunt, ita confundi non debent. Quod si altera scientia, aruter eoniectura atque debilis sit, miniis in idem coincidunt vocabula etiam iiiriusque, quantum in ipsis est, id petetissimo ostendunt; quod similiter probo argumento, quo in habilibus iactibus maxime utendum est. Sicut entin se habet actiis adactum, ita et habiliis ad habitum praesagire autem in futurum ex astris et divina promittere non est mensurare coelum ex arto eirculorum, quam Graeci calepothesin appellant ergo ne idem habitus. Praeterea idem secundum idem non movet seipsum,lit ARISTOTELE. habet professi vero scientiam sui uri ex astris
movent se secundum PTOLOMAEUM Per scientiam astronomiae,
quas de molibus est, ad astrologiam, quae, ut idem dicit, est
de stiliaris eventis coniecturalis at ille aestituata Praevisio ergo non sunt unum. Ad haec secundum ALGIDiuinoΜΑΝuM ad unia latem scientiae necessario requiritur unitas luminis ii sitio: mensura autem coeli ex circulis lumili naturalis rationis per astronomiam investigatur; sed determinare veritatem de particularibus suturis at ius contingentibus eventis etiam in signis vel causis quod salso astrologia promittit non sit nisi lumine dia
ino, suam immensitatem in futurum dirigente, citius honorem astrologus Perperam rapit sibique usurpat ergo non sunt una scientia. Nec potest profeci definitio, qua supra astronomia desinita est, astrologia compotere, nisi, ut dicere est, Per disparatam et diversam nominum aequivocationem tum quod plurimum aflxologiae salium certius iis iueat, qui milius alionis