장음표시 사용
71쪽
72 4) sv 2. de Constit. in s. g XVI. Locus quoque in quo res, de qua
quReritur, εita est, proprium judico in facit. Nam ibi in rem actio adversus possidentem instituitur, quu8i actio rem ipsam persequi videntur 1 . Neque refert, immobilis no , an mobilis res controvorsa sit; quin etiam si possessor absit, acti intenditur su). Num Rus m neceηgarium omi inis sit notion in rem cum reo a re in loco, in quo
dioium in Iono domi illi vetus disputatio est . Sod hoc posterius sori usus recepi εse videtur 3) . Iure rationico etiam propter beneficium, veluti Propter rem situm , compotens forum evadit 4); ideoque in causis boni ficinriis recte clerici ad Episcopum heneficii vocantur. i) Lτ. I. Cod. Ubi in rom actio, cap. I. de
g: XVII. Sunt etiam alii modi, qnibus so
rum competens, et proprium efiicitur; quales Praecipui sunt privileσium, continentia Creusa V, et couisngus littoeantium Porro jure Romano Pupillis, viduis, Θt ceteris miserabilibus personis forι electio concessa est i) . Similiter jure D'cretalium monachi, regulares u), ecclesiae mul-tre', et multa item capi ula canonicorum sedis Apo,tolicuo privilegiis vol omnino , vel ex P riv b LPi.coporum jurisdictione subtracta sunt. Ita que
72쪽
quo horum ea usae ant a Sede Apostolica, audab eo Iudice, cui sunt addictae, cognoscuntur. Nec praetereunda peculiari si quorumdam privilegia , qualia sunt illa concessa pertis Corporibris, atque collegiis, pluribusque gymnasii ου , et uca
demiis, quibus qui addicti sunt, hi proprium habent judicem , ad quem tantum vocantur 3) .
si) LQ. unic. Cod. Quand. Imperator . υ Consule Fagna num in cap. Ciam dilescius 8. de Belig. domib. ntini. 17. , in cap. Tatiriam rium I 8.d Ptivit g. , labi etiam describitur. celebris Sixti IV. Constitutio , quam mi es magniam appellant. Ceto. rum de Regularium exemptione late disserui Itb 2-tit. Io. . 5 Pag. 56 i. et in Not. pag 565. se sta Sed Praeter a Notores eo loco indicatos, vide etiam Gagliar-dum Instit. Canonac. Itb 5. est. 12. g 19. et seq. , ubi harum exemptionum multa habes antiqua monia menta, quae is Natali Alexandro, Ughellio, Nabillonio, 3luratorio, aliisque viris doctis collecta sunt. Novissime de Regularium exemptione graviter, solideque dissertiit Emmanuel Ituri aga Auctor EPistolae editam Assisii v n. I 785: Sti P esonetione Ue. R golari dialia giti risdixione de Scovi, a su te cause
δ) Late , ac diligenter de hoc privilegio, quo Academiae fruuntur, disputat Scipio Gentilis do
pol. 1764. ag. XVIII. Etiam continentia causae saeit, ut judex, qui competens non OhSet, Competens evadat; nimirum si quaestio princeps iueursu judicii incidentem quaestionem habeat,
eujus illi cognitio directo commisga non erat. Tunc enim idem Judex utraitique Controver-Fiam noscit , ne res inter se nexue, et jugre tuo
dividantur 1). Hinc Decro tales soro ecclesiastico addicunt causas de dote, deque alimenti-
73쪽
Prae8tandis , quas matrimonialibus incidunt a .
risdictio prosertur, si v , ut dici solet, Prorogatur, et tunc alius judex, quam cujus notio est litigantium voluntate proprius, et Com PQ-tens ovadit ι . Licet enim juro Romano litigantibus in alienum judicem consentire, dummodo ipse juriisdictionem habeat su); nam quae in privatis viris nulla est, jurigdictio ProrogR-ri non potest 33. Clerici cum Episcopi con-εensu , in alienum judicem ecclesiasticum recte consontiunt 43 , in laicum vero consentire nulla ratione poουsunt O .
stitutionem minus vere, minusque recte, uti su
'Ρra animadverti β. IX. Mi. 5. , reprehendit Cu- ucius, quem praeter Gronium, aliosque ibi laudat Os , Solido etiam , graviterque refellit Carolus Gagli ardus Instit. Canomo. lib. 5. tit. 1O. 55. Ot
74쪽
DE LIBELLI OBLATIONE , DEQUE IN IUS VOCANDO.
II. Accusatorius, UBI Con ventionalis.
IV. Quomodo ius actoristi hollo exprimendym p IV. Quid libello compre-hondendum 'V. Quibus modis plus Petat ur p I. Poenae adversus Plus Petentes constitutae. VII. Emendatio, et mutatio lihelli. VIlI. Quid in ius vocatio,
P ost tum consideravit actor , quis proprius es competens judex sit , iudicio postulationem δε- ponit si ), hoc est apud ueta deponit 11hsellum, quo actio Continetur sa). Actio D,t jus perse
quendi in judicio, quod sibi debetur 3) ; brevis
scriptura, qua haec actio, et actoris pΘtitio clare, et distincto proponitur, libellus appellatur 4). Huic respondet reus; et sic oritur liras euntestatio de qua Posteri erit dicendi locus Reo post liholli oblationem dantur viginti dierum inducia , ut delibPret, redat ne, an regI8tat, pareat ne judici, an euin reeuset η. 1 Ita loquitur Honorius Leg. Cod. de Pra P 3cri IX. Citatio. X. Judiolum a citationainchoandum. XI. Ea vel realis, vel veris halis est XII. Citatio verbalis vel simplex, vel PeremPto
XIII. Quomodo citatio reo significanda ρ
75쪽
4 nulta libellorum genera ha hos apud Bris sonium us uerb. signiso. De S. Cyrillo Hierosolymitano Episcopo, qui a Seleuciensi concilio depositus fuerat, narrat socratos Histor. lib. 2. cap. 4Ο. pag. 154. Fdi'. Val sit Cantab G 172O. . eum libollo provocasse; praetcrea Sylvunum Troudis Episcopiam supplicantium libellos nocepisso, eisque iudicem dodisse, scribit id in Socrates lib. 7. cap 57. pag. 538. Undo' intelligi inus, ea jam ne tute in ecclesiasticis iudiciis ais hibitas fuisse solemnitates, quae in civilibus adhibebantur. 5) Novell 53. cap. 5. , quam refert Gratianus can. 4. cap. 5. quaest. 5 g fratur. Consulo Cu-
g. II. LIbollus vel conventionalis, Vel accusatorius est. Conventionali utimur in civili hus negotiis, accusatorio in cauουis Criminali hus , cum reum criminis apud iudicem RCcu,amus. Clarus, et obscuritatis expers libellus uterque esse de but, quodque Potitur perspicue significandum est si). Non enim sub hac oro lihello respou dero reus cogitur, et judex recte potest resicere libellum, in quo non omnia dilucide et explicate declarentur. 1) cap. .2. de Libeli. Oblat. . .
g. III Antiquo jure Romanorum Certae, Raemiam nes erant constitutae sormulae, cu in qui bus actio inἡtitui debebat, et eas autor u Prae ore impetrabat: Sed postea , sublatis ambagibus,
et subtilitatibus sormularum 1 , pincuit libello
eNprimere genus, speciem, et nomen actionia, . qua.
76쪽
qnae in judicium deduceretur g). Vorum Do-
eretales de exprimendo nomine actionis, qua quis usurus est, non admodum laborant; modores ipsa ita clare, apteque ProPonatur, ut ex ea
jus petentis manifestum sit 3).
. IV. Accusatorius libollus complecti debet nomen accusatoris, rei accusati, et judicis, Gram qno accusatio instituitur , praeterea tempus, locumque criminis. Conventionalis autem contineat oportet nomen actoris, res, atque judicis, rem petitam, et petendi causam Cum agitur actione in rem, satis Pst exprimere Causam actionis proximam, pnta dominum, cum exercetur actio in pergo nam , ειπprimi dehot tum proxima, hoc est obligatio, tum remota , hoc est titulus, ex quo obbligatio nata est I . si in C . tile. ds Lbqll. oblation. Consulo Do-nellum loc. cit. I 5 ibique Hilligerum in Mi. col. 57 6t SEq. g. V. In offerendo libello praecipue curandum est, ne plus petatur, quod fit quatuor modis , re , tempore , loco , et causa. Re plus petititur, si e X. gr. potantur triginta, cum viginti deberentur, a at si is, cujus ex parte res μst vel eam totam , vel majurem partem suam esse con tendat I tempore, ουi ante statutum diem, vel
77쪽
ante condictionum actio instituatur; loco. si qui quod sibi certo loco dari stipulatus es' , alio μ tat , nullκ illius loci facta montione; Pausa, ala quis certam rom petat, eum debitor posset dare, - quod mallet suo arbitratu 1 . Iure veteri plus pμtons aetor causa cadebat sa): sed j nro novo civili alias adversus plus petentium importunitatem Poenae sunt constitutae 3 . i) 35 Inse. d Acer n.
2ὶ Paulus Rcepe. 3 snten. Iib. I eist. Io . I , apud Sohult invium Juriu'rtιd. vst. Aneesustinian. p g. ed e . Lipsiae I 757 35 Instie. cit. Hinc illud Plauti mates Iar. iace. I scctn. I. ver. 12o Pag. 5 28 eom. I edit. Lrigdian. Ba av. 1669; et Elim quiusmhar CD, et tino nummo Plus p*eas. Num autem id Logo Xli tubularum, an potius ediolo Praetoris factum siserit, non saris compertum est. Consule Ra vardum Varior. Lib. I cap. 14 Pag. 69 tom. 2 edit. Neapol. 377 b) Zeno Imporator adversus eum, qui ant tempus petiit, temporis inditatas dupliciari, atquctbis sinitis reum cogi nc n posse voluit ad suscipiendam litoni, nisi prioris litis impensae solutae suissent. Constituita baeo desideratur, sed eius Dpitomen ex Basilicis Θduxit Cui olus obses=vat. lib. Da Cra. 21 opp. eom. 5 COI. 519 Edit. cit. Contra eos, qui ro, aut loco, aut causa Plus polorent, tripli Poenum constituit Justinianus cιt. s. 55 Inseat. us
f. VI. Jure ea nonico qui re, aut causa plus petunt, in ex Remas Condomnantur, qui loco in id, quod debitoris interest, deni luc qui tempore plus petierint, duplo majores induoias rori tribuore debent, neque ipse cogitur judicium suscipere, nisi antea prioris litis expensae s luantur si) Nunc sere omnes eo jure utuntur, ut reus auto tempus con Ventus tantum a judicii
78쪽
observations libeρeturi, et actor quidem in litia expensas condemnetur; sed ei tamen integrum sit reum in judicium vocare, sum primum tibi ἰ-gationis diem venisse constres. In coloris huiusmodi petitionibus reo licet offerre plus petenti, quod se debere censet; id vero si non accipiat uetor, neque aliud revera judex deliori in tolligit actor, uti tomere litigans, in expensdis Conin
29 Confer Vinniunt in Insete. lib. 4 eie. 6 f Iet Voetu in in Pandece. lib. 5 tie. I li 25 g. VII. Emendatur interdum libet ins interdum etiam mutatur; cum videlicol pridomin stituta actione retenta , aliquii adjicitur, aut detrahitur, vel cum prima nctione repudiata, nova instituitur. Ita qui pro decem , quae sibi ex causa mutui deberi dixit , ex eadem illa causa petit viginti, lihellum emendat; mutat nutem qui fundum, quem ex tys tumento petierat,
deinceps ex stipulatu petit. Utrumque fieri potest etiam post litem contestatam si); sed qui
contestata lite actionem mutat, prioris judicii expensag solvere debet, et nouuin dare libollum, novas ad deliberandum inducias reo. At vero libelli sollemnitas in causis summariis non est
g. VIII. Oblato ab actore lihello, qui est quasi primu aditus judicii, reus in jus voca- . Tom. Iu e tur.
79쪽
8 tur Vocaro antem in just nihil est aliud, quam vocare aliquΘm ed eum, qui jus dicturus est ea de re, de qua quaρritur s . Nullus olim ritus vocationis suit; sed licμhat privato privatum,
rum quo jure agere vellet, P r se, et sua au ctoritate in jus vocare , et quidem ita , ut Vocatos, nisi vadimonium promitteret, hoc est nisi
satisdaret judicio histi , etiam invitus in jus rapi Posset 2 Sed post 'a mos hujusmodi sublatus
est, sive quod absurdum videretur, rem tantrem
Privati arbitrio pΗrmiti γ, sive quod melius
nequius viderρ ur hoc negocium transigμre Ru
ctoritate ejus, qui juri dicundo praeost 3 .
si Paulus in L g. I ff. In jus. vocan. ita rBm explicat, ut sit in ius vocare iuris experiundi causa vocare. Recte prorsus. Νon enim quis vocatur
in ius, nisi ut de suo iuro experiatur apud eum . apud quem id sacero ius est; idost apud eum iuro iudicioque agat ea do ro, quam in iudicium vo Cat. Id eni in significant Iurisconstilli, cum dicunt
de iuro suo, aut dε re aliqua Experiri, iat Leg. 1st Ex. quib. cara . major. , Leg. 1 ff. Quani. do PsG GCt. annal. sit. , vel ius esperiri, ut tu Leg. 1 f. de In jus vocan. , vel absoluto experiri, ut in Leg. LI. de Div rS. , et e mP. Praesci ipi. , est in Leg. 1 ct Quas in fialad. ci edit, hoc est rem tentare, et sui iuris periculum suoerct. 23 Consulo Diaurenum lib. I disp. cap. 1 Adversus eos, qui in tris vetii re recusarent, vim adbiberi, et invitos injecta manu, obtortoque collo in ius rupi consuevissis certum est, idque lato Ostendiant Noverinus 1 Var. leC'. tili., Rue vardus ad LL. 12 ribtiliar. cap. 5 se ad L. I 8 do Drusi s. rE-δει ' jur. OPP. tom. 1 P. g. 7. Pt i 67 euit. Neap. 1779 Cuia otiis Obςεrtae. Ab io cap. 1O opp. e. 5 col. 2 ΟFt s 2. Ede. Gnst. 1758 ΗDine cius Antiquit. lib. 4e '. 6 si 1 et v q. DI p. tom. I Pag. 429 et seq. edit. Ν v. 1769, aliique complures.
μ) Ulpiani, et Pauli aoiato iam illum obti
80쪽
nuissa morem, ut nemo sinct magistratus avos ritate in ius vocaro tur, ostendit Donellus cis Iur. εivit. lib. 25. cap. 2. lli. 6. DIP. to r. 6. Col. 5. et seq.ed e. Lticas. Vide etiam Hilligerunt in Notis ad eumdem Donellum loc. Cit.
3. IX. Nunc ipsa lihelli oblatio in jus vo
eatio dici potest; se i quoniam libellus aptu η non
eάt ad inducendam litis contestationem, nc tun tum continet actoris petitionem, non item probationes, quibus eadem petitio nititur, liae sunt
in actis post oblatum libellum exhibendae pro-hiitiones, quibus exhibitis reus in judicium voeatur, ut responder' possit, atque ita litis contestatio inducatur. Id vero sit per citationem,quste judicialis est uctus, per quem reus, RCtΟ-re rogante, judicis auctoritate litis peragendaeeansa in judicium vocatur. Proprie haec.citatio in jus vocatio est, et utraque saepe confunditur;
quamquam citatio latius Puteat, quippe qua oin qualibet judicii parte adhibetur, quoniam singuli judiciarii actria litigantibus nunciantur; verum in jus vocatio tantum pertinet ad prima meitationem , undε judicium exorditur si . Sed vo- teri jure Romano in jus vocatio , et citatio disserebant; quoniam illa privata auctoritate , haoc vero mandato judicis per praeConem, et interdum etiam per edictum fiebat ; nec tantum reus, veriam Ptiam actor, patroni, et testes in judicium citabantur. i) Conser Vinnium Commenta r. ad Inst. lib. 4tit. 16 g 5 num. s.
g. X. Omnia judicia si citatione inchoanda
sunt, nequct , ea omissa , vlla iudicii vis, et au-etoritas oet ti). Vetat enim non civilis modo, sed