Joannis Devoti ... Institutionum canonicarum libri 4. Tomus primusquartus

91쪽

o; o sis fondi cansa Aota ante IItem non festa famLing. 4 I. Qua itum, et Leg. 5 si I ff. Si quis caue.

Crinfra litis contestata a desert io est desertio ipsius iudicii, quod iam contestatione litis, hori est ola in xa actoris petitione, apta quo rei responsion ct coninstitutum , firmatamque est. Quae litis contestata odesertio ere inodiolum dicitur; quod et actore, et reo vhsento contrahitur L g. IO si Sin autem reus Cod. des Itidie. En igitur duplicem actoris contumaciam ob desertum vadimonium, et ob desertam Iitem contestatam, et utrique huic contumaciae dissimilis poena constituta est.

g III. Qua si absit per contumaciam

reus videndum est, num id anto, an post litem contegialtam faciat. Lite nondum contegistista, in actione raali nctor mittitur in possessionem rerum, de quibus controversia est; in actione personali mittitur pro modo, et ratione debiti in possessionem bonorum mobilium ipsius rei vel immobilium , cum nulla mobilia sunt. Quae possessio datur ex primo, et secundo decreto. Primi decreti poggessio tantum custodia est si , quoniam ea conceditur rei servandae, et custodiendae causa, atque actor non dominus sed tantum custos efficitur. Quare et actor, et reos possident, hic qnidem ut landum colat, fructusque colligat, ille autem ut landum, et fruct ns, sive fructuum pretiuin observet, atque

vctro cacibus in lit. non conesse. controversiam defi

nivit, quae inter Pilae una, et Bulgarum ex Diau, interque Joannem, Martinum , Et Agonem ex Parin ct ultera agebatur, probavitque sententiam Pilaei ac Bulgari, qui sola missione in possession m Rotorem tantum rei custodom non do in inran et Possos-sorom fieri putaban quae sententia probabilior est ex

92쪽

g. IV. Hanc vero possessionem actor adipisci censetur, quantumvis eam potentia, doloque adversarii revera non acq nisi verit, aut acquisitam amiserit i); haud tamen si actor ipse nulla justa causa impeditus eam intra annum obtinere neglexit 2 Intra anni spatium si reus in judicium non veniat, solvatque eae pen8us, RU Praeterea cautionem non praestet de se judici sistendo, emittitur secundum decretum , cujus ea vis est ut reus contumax de honorum possessione dimoveatur, fiatque actor unus, et v 'rus en rum

possessor, fructus colligat, suosque faciat 3 .

1 Cop. 9 ds Dol. se contumac. 2J Cap. 2 de Eo qui mittit. in possess. o) Socundum decretum in actio no tantum Perinsonali, non item in reali, tu qua aestor post annum ipso jure Possessor ossicitur, nocessarium egissu putat Glossa in cap. 9 et sib. Constituatui des Dol.

et contumac. atquct hunc via Igus interpretum senis ientium sequitur. Confor tamen Cia iacium in cap. tili. Ut lit. Non. Conisse. , et ad tit. ds Eo qui mittit. in poSssS. O . eom. 6 col' 792, si Ool. 825 sdit. --tin. Cit., et Cironi uin Partiti. in descrat. lι b. alit. 15.

β V. Verum si post contestatam Iitem reus

contum nX evadat, Causaque ex actis satis exso- rata videatur; judex sententia sua litem dosi-niet; si non satis de causa liqueat; actor in honorum contumacis rei Possessionem mittitur, .ifitisue ipso statim verus possessor, ne reo solia

dominii lis integra relinquitur sa). Sed in causis

93쪽

nesicia ingressus detur 1 .

23 Cap. uti. Us Eo quῖ mittit. in possess. in 6. f. VI. Sunt et aliae poenae ad vergus Contumaces Constitutae, quarum unam, aut altΘ-rrim' uti rerum ratio postulare videtur, infligit judex suo arbitratu. Interdum enim pecuniariα mulctα aut censuris, ceterisve poenis contumaces coercentur i). Ex quibus poenis unam, aut alteram , quaE plus metus afferat, initio seligat Judox, ad alias nihilominus processurus, Si COntum rex, Aua adhuc obstinatione sententiae, Pergat judici non obtemperare si . Verum Censuris caute, atque sobrio judicisa uti debent, neque sunt adhibendae , nisi cum contumaces reo aut Persona coerceri non possunt 3 .s Leg. 2 st. Si quia in Jus v cae. , cap. 2 s 8

3. Vi I. Saepe etiam actor non mittitur in

m88esSionem rei servandae causa, neque eri Pu nes reum contumacem relinquitur, ουed penes

tertium deponitur, et committitur alicui, qui sinita lite rem , et fructus victori restituat. Quaddicitur sequestratio resi litigiosae, quam judex eX juAta eausa decernit, puta si metus sit, ne res, vel fructus dilapidentne sa). Si maritus ad inopiam vergat, dos sequestro datur 3); similiter, si persona, a qua res mobilis petitur, Su-

94쪽

tur contra possessorem , non triennalom , et Con-

irre ipsum in poΑsessorio, vel petitorio sit In tam ritentia, sequestrum constituitur I). Sed goneratim sequestrum revocatur, cum reus in judicium veniens expensus restituit, et cautionem

Prnestat, per quam omne, quod timetur, periculum removeatur 8. 1) Tortius hio, apud quem res Iitigiosa deis

Ponitiar, sequester dicitur Leg. 5 g 1 est 2, Lm. 6ee 7 f. Deposie. Eodem hoo sensu vostabulum usur-Pat Plautus in Mercae. act. 4 so. 5 usi s. 56 se in Ruden. age. 4 sc. I vers. 79 eom. 2 pag. 748 et a Ci6edie. Lugd. Batav. 1669 Sequestrem autem a sequendo dictum, quod olus, qui electus est, utra que pars fidem sequatur, scribit A. Gellius Mee. Attic. lib. 2Ο cap. Io pag. 1128 edit. Ltigd. Batav. 1666. In Glossis Philoxeni sequos ter explicatur

sis Cyri ii i μεσιητο sequester , lai bierator, msdiator. Quintiliano Instie. O,aeor lib. I 2 Cap. 8 eom. 2Pag. 67I odit. Patiav. 1756, sequester est media litium manus, Tullius autem, qui pluries utitur eodem vocabulo, Requestrem appellat, apud quem Pocu nia corrumpendi indicii, aut tribuum causa de Ponebatur, ut suffragia obtinerentur. a) LG. 21 de Appellat. , cap. 2 ds SequεSeiae.

9 UIsm. 1 de Sequsser. possesss. st sitice. Consor Glossam in cap. 2 vs r. Sequaeser. Possess. et fuce. , ubi diligentor explicatur , quando sequostrulioni locus esso dehoat. 6) Uv. 1 des Sesquefer. possess. et fuse. Quoniam vero sequestri suo tu mentio est, animadverter oportet illud non tantum in ros, sed saepe etiam in ipsas Personas cadere. Ita sequestri loco uxores collocantur apud probum, et honestam mulierem

95쪽

96 . . . . . ob insignem mariti saevitiam , quae impedit, quom in is taxor, quae a marito divertit ei rΘstituator cap. 8 et 15 ds Rs et t. spolitie. Similiter cum dos piansalibus agitur, atque metuitur, ne vis Puel Iue inferatur, utque impediatur, quom inns ea liberiam edere consensum Possit, eadem puella col- Iocanda est in domo, in qua nihil eum timeroopor But , dis nec de Praecipua cansa indicium ah- solutum frierit cap. 1. ds Sponses. Jus Pontificium hiatus sequestri locunt Potissimum constituit mona. sterium case. 14 des Probat. , quod et ipse Botiem xiis homo ex Protestantium numero summoperolati dat lab. 2 Dμcres a l. ete i 7 g. s oum vix tutior, et commodior locus inveniri possit.

TITULUS VII.

DE LITIS CONTESTATIONE.

I. Litis contestatio quid' IV. Effectus litis contos. II. Quomodo fiat p tationis.

Iulio per libellum aetoris, et citationem PrRe parata, ejus laudamentum jacitur , quod in contestatione positum est. Litis contestatio legitimus est actus, quo actor coram judice proponit petitionem guam, reus autem negret, Se CC aurum petitioni, judicium, et litem in se recipiens si) Ex quo patet, ne Θssariam DS8e Contradicti a sem ad litem pontestandam, quIa nulla lis est, cum reus Assirmat Id, quod ab aciniore proponitur a) Νum jure civili ad contestandam litem actoris, et rei prae entiS, Re v ce εit opu8, incertum, controver8um quo est; sed

96쪽

terea nihil M.

1 Cap. tin. dct Iit. ConfFst. Z Quare probari non potest . quae multis Pro hata est, divisio conio stationis Illis in nugativum, et assirmativam uti ostendit Joannes Voetias in Pau-dsce. Itb 5 tit. I num. 346 Confor etiam Vinni uni Seleci. qtiaost. lib. I capit. 17. t 59 Videndus Gonzalog in ciap. un. num. 8 ds

g II. Antiquo jure Romanorum lis conlo-

stata dicebatur, cum apud Praetorem per mutuam ne toris, rei quo narrationem Controversia

statu constituto datoque judice, litigantes iudicium suscipi Θbant, ac testes, qui rei totius fidem sacerent, vocabant lias verbis: testos estotest . Inde litis contestatio dic in est; quia sollicet testibus adhibitis res tota declarabatur a).Jure novo quamquam testes non adhibeantur, tamen retentum est vocabulum contestationis nil designandam concertationem verborum inter litigantes, quorum alter petit, alter petitioni nd-Versatur. Non enim simplex actoris petitio litis contestatio est; sed eam facit conflictus ille litigantium, qua reus nil versus Propositam actiOnsem coram judice profert EXCEDtionem guam . Per quam contraria actio Vel certo tempore , vel

perpetuo depellitur 3).

97쪽

g lII. Conisestatio igitur initium est judicii, Di in jus vocatio initium notionis si); illaque intra viginti post oblatum tibi Ilum diea

ah notore fieri deho t. Ante hanc o antes tuti an Θm totum negocium, quod ngitur, non lis, o ut jndicium , incl controversia epngetur a). uaront litis initium sit constitutum , Omnino reuuiritur ejus contestatio, neque ante Pam ct mittis tentia 3), aut recipi tostes, vel alia probatio admitti potest, nisi aut natura causae 4 , aut periculum amittendarum probati num aliud exigat; quia tutac t rus e t examini testium ad PEγetuam rei memoriam s). Interi in poenae causa ulterutrius litigantis contumacia Pontebia tionis loco habetur, quae etiam ficta litis contestatio dicitur 6); neque expressa, et Solem Dis contestatio requiritur in causis quibu8dam ,

quRIOS Sunt gum imariae, ea u-ae appellationis, Huno Contra certam personam institutae nou

sunt, quae item sine libello expediuntur 7 . i) Leg. is y R'm raeam haberi si ule. Instit.

Poen. temes r. litigant.

mines testium ad Perse tuam i si memoraam.

98쪽

et) Consule Vootum Ioc. cit. num. 147. IV. Plura esseti litis contestatio. Nimirum inducit malam fidem i); quusi citi tractum perficit in ιρr litigantes, tin ut neuter POFFIt , nitero invito, a judicio diso dere, ουed uterquo debeat praestare id , quod iudicabitur ta); rem in judicium deductant litigiosam iacit, ita ut alio nari non possit 3), perp tuat, atque ud heredes tra nsmittit actiones tesmpore , vel morio perituras s4) ; mandatam jurisdictionem Perpetunm facit 5) , exceptiones dilatoris excindit, reo iudicis reCusandi potestatem nisi nil 6 , nisi po-εtea cauari suspicionis emerserit; inchoatam usu

hered. , Leg. 22. Cod. ds I est vinci c., Log. IO. Coa de Acquis. yt rctin'n. Posses. Sed ut te litem contesta ametiam motam controversium ad inducendam riiadam fidem satas esse, scriptum est in L g. 28. s. Si anea

rum sola conventione , etiam ante litem contestatam praescriptionem rumpi sun citum est Lm ult. Cod. de Annal. excepi. , Let. I. et 2. COd. de Pr aeocrit. Iong. te or . , Leg. 5. 4. 7. Cod. de Praescript . Io. vel 4o.

99쪽

I. Juramentum calumniae III. Num et olerici iu- quid p rentpII. Ρelitum in omnibus IV. Juramentum malitiae.

causis dandum est.

3. I. Lite contestata, ut a calumnia, atque insidiis

tuta sint omnia . visum est roligione adstringere litigantium fidem, ut omnes divinae ultionis metu ab inju,ta, et fraudoipnta vexatione deterreantur. En de causa introductum est jura mea

tum calumnia o 13; quod in iudicio praestant

ium actor, tum P us, tum etiam eorum Procura

tores cum spe inli mandato venientes sa) , genu riatim omnes litigantes, sive suo , sive ulterio Πο-mine judicium exercenni 3). Actor juratus Confirmat, nullam se adhibere calumniam, sed ju-8tam CRUS am n gerct, rens voro, bona etiam sui juris opinione sese adversario resistere. Hi no uterque Pollicetne, sese vera in indicio dicturos, nihil acturos judicii corrumpondi causa, nulluluallaturos probationem aut fallacem, aut nou DE Cessariam n quo operam daturos, ut judicium cu-

100쪽

memorant disertissime Paulus Rec Pe. senten. lib. 2 eie. I si 2, apud Schultitigium Jurrv iud. vet. An es dias iman. pag. 268. edit. Laps cit., ite inqrie eius

nientio est in L g. 45 g Si familias 1'. famil. ου ci c. quam legem a Triboniano confictam esse, aut corrUPbana perperam quidum Platoni ) in Leg.

den quo apud Senecam Controv. Da. 5 Cv. M P . 257 eom. 5 adit. Amsta ted. 1672. Sed ante Iustari: anum tunium speo talo calumniae iuramentum obtinebat, totiesque locum habebat, quoties Penderi olito malitiae suspicio aderat, atque i tu saepius rQ- Petebatur. Solus actor, Di in certis tu ritum causis de calumnia inrahas, uti ostendunt Paulus Ioc. cie ,

in plerisque nuda repromissi Ono actor CnVehat, se, Disi vicisset, daturum reo decimam Purtem ei is, quod Petebat, undo ropromissionis remedium in Uodice Heranogoni uno tu. des Columniat. apud noli ul- tingium Ioc. cit. Pag. 715. Atque haec orat vetus actio calumniuo ex stipulatu, quae jam unio aul-tem Iustiniani desue vorat. Sed Justinianus ita omnibus civilibus causis, et ab utroque litigante iusiurandum de calumnia emitti voluit , Pra utereti v teris calumniae actionis loco sarciri clamnum, otex Ponsas restitui iussit A I inst. de Poen. rem . li- ergat'e. Sed postea Musi. III c. 2 dscivi Rriam illam notionem restituit, atque illud addidit , ut do- Cimae cautio satisdationem habeat. Confer Citiu-cium obsorv. lib. 7 cap. 5 opp. eom. 3 col. 156 edi Gie. Ium vero cum constet, juramentum calumniae, quod initio speciale erat, a Iustini uno factum fia isse generale, ita tit in primordio litis super universa causa a litigantibus emitti deberet , non ita exploratum est, num ipso Justinianus illod etiam speciale iuramentum sustulerit. Nihil ipse ea dore constituit in Leg. 2 G. do Juresui . P ow. Caiumra. Sed id domum sevisse videtur ita μνel. 49 c P. I, ubi animadvertit, quod olim in uno uegotiis frequentor iusiurandum omitti solebat: Sancimus itaque, inquit, hanc Perimentes injui iam, et notinios crebro in eodem negotio jusjurandum Praeberi ... NMn