장음표시 사용
291쪽
AN, QUID ET QUOTUPLEX SIT SCIENTIA.habitus continent semina omnium Scientiarum virtutumque moralium. De sapientia et scientia egimus initio Philosophiae, iterum acturi de Scientia articulo sequenti : Do prudentia vero abundo dictum est in Morali. Ars definitur, Recta ratio lactibilium, id est, habitus rectificans intelloc tum circa lactibilia, ut circa fabricam domus vestis, etc. Disserunt autem lactibilia ab agibilibus, quod agibilia sint actus ipsius voluntatis, ut amare, odi SSe, etc.. lactibilia vero, actus vereantes circa materiam externam artificioso disponendam, ut circa serrum, lignum, etc. Hic autem loquimur de arte rigorose sumpta, quae dici solet mechanica, et dividitur in septem generales hoc versu comprehen SM,
Bus, Demus, arma, rates, vulnera, lana, laber.
Rus, significat Agriculturam; nemus, Venatoriam; arma, Militiam; rates, Nauticam; vulnera, Chirurgicam; lana, Textrinam vel Sutoriam; faber, Artem labrilem in auro, argento, ferro, etc. Sed praeterea sunt infinitae sub illis comprehensae, ut Pictura, Palaestrica, Coquinaria, Saltatoria, CythariStica, etc. Artium autem quaedam sunt propter neceSSitatem,
ut Coquinaria, Pistoria, Fabrilis, etc. Quaedam propter vitae commoditatem, ut Νavigatoria, Mercatoria, etc. Quaedam ad vitam poli ondam et defendendam, ut Grammatica, Rhetorica , et Militaris. Quaedam ad solas delicias, ut Pistoria, Cytharistim, etc.
An, quid et quot uplex sit selentia.
Dico primo : Datur scientia. Conclusio est contra quosdam Veteres, qui negab3nt pomo aliquid sciri. Probatur tamen primo experientia, qua c0nstat plura sciri, id est cognosci per causas certas et in lallibiles, ut quinam syllogismus sit bonus, cur fiat eclipsis, justitiam esse sectandam , etc.
Probatur secundo ratione : Scire, est rem per causam, id est per principia certa et evidentia cognoscere: Sed plura sunt, quae h0c modo cognoscuntur, ut quae jam diximus, et quae demonstrant mathematici: ergo datur scientia. Τortio argumentor ad hominem : Qui negat scientiam, vel Scit eam non dari, vel noscit : Si nescit, cur negat ' Si scit; ergo datur scientia. Quaeres, Quarum rerum detur scientia pResp0ndeo in primis, omnia, etiam contingentia et corrup-
292쪽
tibilia , miri posse sed dum rutiones univσα s. minit, etiam lentia rationis sciri possunt, qui ' habent' principia paequae emonstremur : Imo non entia, ut privatim , Vacuum, umbrae, mora, et alia ejusmodi possunt scienti sicli suo modo oognosci : Nam evidenter probatur haei mortem, si animes ipsi subjici. Caetertim de singularibus contingentibus mon enscientia, quia non habent causas inlallibiles, me modo sunt, mod6 non sunt. sinFlaribus tamen incorruptibilibus, ut de Deo et es Angelis, dari potest scientia, quia innotescere possunt per principia certissima. Dim secundo: Scientia est cognitio certa et evidens rei per causaru : Undsi quia domo trutio probat evidenter rem per causam, Scientia solet dici, cognitio per demonstrationem a quisita. Haec vero cognitio aliquando est Naualis, ἰ ut dum comsideramus ea quae scimus; et tunc dicitur scientia actualis; aliquando vero solum heti ur habitu, ut a dormiente; eLiunc dicitur scientia habituralis. Quantum ad divisionem scientiae ; .Primo dividitur ire Spo lativam et practicam. Speculativa est, quae si Stit in contemplatione venitatis: Ρractica vero, quae suas voritates ordinat ad opus : ut Philosophus moralis.contemplatur naturam Verblatis, ut melius vivat et operetur. Dividitur secundb in scistitiam subalternantem ob subaltari natam : Scientia subalternatalest, qnae desumit sua principia ex conclusionibus Superioris scientiae; subaltornans vero estilia Superior Scientia, ex qua desumit inferior sua Principia Sic medicinae principia primantur in physica, si musicae principia probantur in arithmetica. Dividitur tertio scientia, in naturalem et Supernaturalem. Naturalis est, quae de rebus naturalibus, et lumino naturali cognoscibilibus agit: Supematuralis:idem est, ae Theologia, quae dividitur in Theologiam Beatorum, et Viatorum. Naturalis vera dividitur in realem et rationalem: Rationalis est, quae respicit ens rationis, et videtur esse unica, scilicat Logical: nam Rhetorica et Grammatica, lices respiciant ens rutionis,
scilicet congruitatum si Ornatum sermonis , deficiunt inmun a rationB Scientiae, et pomnunt ad artes simoniolos. Sciensia realis divitur in physicam. mathematicam et morsitam. Physica sub se contineι Medicinam: Morali si vero Politicam, inconomicam, et durisprudentiam. Mathematica dividitur in Geometriam, quae agit de quantitato continua, et Arithmeticam, quae agit de numero. Λrithmetiga continet sub se Musicam, quae respicit proportiones numericas ut sonoras: Geometria Voro continet AStronomiam, Cosmographiam, Machinativam, et Opticam. Quaeros, Sitno scientia subalternata verb scientia in absenua subulternunti S.
293쪽
Respondeo quosdam etiam Thomistas negare scientiam subalternatam esse verb Scientiam in eo, qui ignorat subalternantem; quia scilicet principia Subalternatae fiunt certa in subalternante, ut principia Musicae in Arithmetica: Quandiu ergo non est Arithmeticus, nescit Musicus sua principia, sed solum ea credit. Excipiunt tamen auctores Milus sententiae Theologiam; Guia licol claro non videat Sua principia, attamen certa est de illis per fidem divinam iutillibilem. . cunda se tonita inueb αὐ veram scientiam, quamviS non sit in statu pineato,dinaec conjungatur Suae supuriori, in qua evidentiamnabeat suorum principiorum : ut Musicus non esu perlacia sciensi. donee didicerit Arithmeticam, in qua probantur et manifesta sumi principia Musicae: attamen est aliquo modo sciens. Haec senuntia videtur consormior D. Τhomae quaest. ει, de verit. art. 9, et probatur ejus restono: Ille habitus est ver. Scientia, qui probat conclusiones ex principiis certissimis et evidentibus .: Sed scientia suballumata, ut. Musica, probat Suas conclusiones per principia corini ut evidentia; ergo est vera seiuntia. Probatur minor': Nam principia Musicae sunt certa et evidentia. Si auium talia principia non sunt avidentias maliter respectu ri , qui Mi Musicus, et non Arithme-.ticus; attamen sunt ipsi. Bridentia prausus Sitivo. inquantum scilicst praesupponit illa ut ovidentur domonstrata ab arithmotico.
Dices : Musicus, qui non est Arithmeticus, per se ipsum non cognoscit ovide vir Musicae principia, Mis ea prMSupponat cognita ab alio; ergo per se ipsum non ea scierm. Respondeo ad scientiam sussicero, . quod priaci pia illius pra supponantur traditatis aliquo, qui ista evidenter cognoscat; sicut. putot in Theologia, quae est versi Sesentia, quamvis ejus principia non sini Geologia aridantia, .sed tradautur a Deo, cui Suntiavidentia. Instabis esss disparitatem interi Theologum et Husicum, quod Theologus per sidem divinam i hol certitudinem insallibilem principiorum suorum : at vero MuSicus non habet niti ad summum fidem humanam, inquantaen crodit Arith- muticis dicentibus Musicae principia esso domonstrata in arithmetiea. Respondeo etiam Musicum habere certitudinem insallibilom Suorum principiorum, quia nota tenet illa solum per fidem humanam, Sed per quandam nolitiam certisSimam innixam communi et indubitato Doctorum omnium confienSui, e X quo convincitur principia illa esse ovidentia in se ipsis, ita ut stultus mset, qui illa negaret. Undo adhaeret illis tanquam certissimiS, assentiturque Arithmetico, n0n ut homini, Sed ut demonstratori.
294쪽
Circa unitatem scientiarum tria quaeruntur. Primo, sit noscientia una simplex qualitas, Vel coacervatio plurium particularium scientiarum, ita ut tot Sint scientiar, v. g. in Logica, quot Sunt conclusiones, ex quibus tanquam membris fiat unum corpus Logicae : Secundo, und si desumatur unitas generim
scientiarum. Tertio, unde specifica.
Dico primo: Quaelibet scientia est una Simplex qualitas; seu unicus habitus perficiens intellectum circa omnes conclusiones hujusmodi scientiae. Ita D. ThomaS 4, 2, q. 54, 3. 4. Probatur conclusio ratione D. Thomae : Quaelibpt scientia respicit omnes conclusiones sub unica ratione formali; ergo est unica. Consequentia patet: Sic enim potentia visiva est simplex qualitas, quamvis respiciat plures colores, quia illos respicit sub unica ratione visibilis. Probatur antecedens et Quaelibet scientia respicit conclusiones sub unico lumine, scilicet sub unico primo principio, ex quo gradatim naScuntur caetera principia conclusionum : sicut enim in arbore unicus eSt truncus, ex quo plures rumigese diffundunt; ita in qualibet scie tia est unicum principium, scilicet objecti definitio, ex quo caetera Drincipia continua Serie nascuntur. Objicies : Nova conclusio novam affert difficultatem; ergo novum exigit habitum. Respondeo distinguendo antecedens : Addit novam difficultatem formaliter, nego; materialiter, concedo : Id est, novuconclusio assert materiam novae difficultatis, Sed quae sciri potest per principia, quae intellectus jam habet: und si non petit
novum habitum, sed solum extensionem praeexistentis. Instabis : Diversi actus generant diversos habitus : Sed pro qualibet conclusione est diversus actus; ergo et diversus habitus. Respondeo distinguendo majorem: Diversi actus non Subo dinati, concedo; subordinati, nego. Idom enim habitus potest Se extendere ad plures actus Subordinatos, et quadam serie ac
concatenatione ex uno lante nascentes.
Urg 'bis : Ergo qui scit primam Logicae conclusionem, habet . totum habitum Logicae, si unicus et simplex est. lRespondeo distinguendo consequentiam; Habet totum habitum entitativo, concedo; extensivb, nego. Id est, habet quidem 'entitatem habitos scientifici; sed illa entitas non est adhuc extenSR ad Omnes conclusi Gnes suas; extendetur autem, dum ipM pro iaciet in addiscenda Logica, et lumen adhuc modicum ulterius propagabitur.
295쪽
Dico secundo: Diversitas generica scientiarum desumitur ex diversitate abstractionis a materia, quam dicit objectum scientificum. Ita D. Thomas opusc. 70, quaeSt. 5, Bri. 4. Declaratur conclusio. Cum enim objectum scientiae tanto persectius sit, quanto altius asSurgit supra materiam; juxta diversos gradus elevationis supra materiam, erunt diversi gradus generici Scientiarum. Maleria autem potest tripliciter considorari. Primo, ut affecta singularitate, et conditionibus individi tantibus. Secundo, ut abstracta a singularitate, Sed tamen subjecta qualitatibus sensibilibus. Tertio demum cons derari potest praecish secundum se, ut est radix quantitatis. Primo modo uicitur materia singularis. Secundo modo dicitur materia sensibilis. Wrtio modo dicitur materia intelli-. ibilis. Primus ergo gradus abstractionis est a materia Singuari, quando Scilicet res materiales considerantur in universali
nam do singularibus materialibus non datur scientia j : etl primus isto gradus constituit primum genus Scientiarum, quael silicet abstrahunt a materia singulari, ut Physica et Medicina,
i quae consideriant mutationes songibiles in communi. Secundus; gradus abStractionis est a materia non solum singulari, sed etiam sensibili, quando scilicet res considerantur Separatae non solum ab omni singularitate, sed etiam a sensibili alteratione; ut Geometer considerat circulum et lineas non curando utrum sint in materia frigida, vel calida: et iste gradus a Stractionis constituit secundum genus scientiarum, quae abstrahunt a materia sensibili, ut sunt Geometria et Arithmetica. Tertius gradus abstractionis est ab omni prorsus materia, quando scilicet considerantur quaedam formalitates ita eleva- , ut poSSint esse sine materia : Ut Metaphysicus considerat Veritatem, honitatem, et alia, in quibus non involvitur maria, cum possint convenire rebus etiam spiritualibus, et hie gradus con Stituit tertium genus scientiarum ab omni materia abstrahentium, quales sunt Metaphysica et Logica . Dico tertio : Unitas specifica cujuslibet scientiae sumitur ex unitate principiorum, inquantum scilicet ejus principia ita sunt invicem ordinata, ut unum sit ex alio, vel utrumquo ex aliquo tertio; donec liat resolutio ad unum primum prancipium illius scientiae, quod est desinitio objecti, ex quo tanquam ex trunco caeterorum principiorum rami seriatim
Probatur prima pars: Principia sunt lumen et ratio formalis
sub qua scientiae attingunt suas conclusiones; ergo ex unitate principiorum desumenda est unitas scientifica concluSionum, ac proinde unitas specifica Scientiarum. Probatur etiam Secunda pars, scilicet unitatem principi0rum desumendam esse ex illa subordinatione, per quam unum ex
alio deducitur: Tum auct0ritate Aristotelis cap. 23, de dem0n-
296쪽
Iratisne : Tilm quia, ut dicit D. Thomas ibidem, principium si ib0rdinatum alteri desumit Ab ipso virtutem; ergo ubi sunt plura principia Sub un0 grndatim ordinata, non mi nisi unica virtus, et unum lumen in diversos veluti radios propagatum objicios : Principia omnium Scientiarum reducuntur ad principia Mota physicae; ergo si talis reductio daret unitatem
specificam, non osset nisi unica Scientia de omnibus rebus. Respondeo cum D. Thoma de demon Stratione, te t. 44, pri pipia inter se connexa esse una et dare unitatem scientiae quandiu mane ut intra eandem Abstractionem et idem genus scibilitatis : Quando vero principia gradatim ab uno descendendo transeunt ad novam ubstractionem, tunc Variant Spe- elem, et c0n Stiluunt novam Scientiam specificam, ut quando Metaphysicus discurrit per sua principia do rebus communissimis, ut ab omni materia abstructis, censetur habere uni- dum specie scientiam : Sed quando principia naSesentia ex
Metaphysica incipiunt applicari sinti mobili, et materiae sensibili, tunc sormant novam specio Scientiam, scilicet Physicam
Utrum idem intellectus, de eodem objeelo, possit simul habere scientiam et opinionem.
Certum est seientiam ut errorem non posso esso Simul do dem objecto in eodem intollectu. Dubitatur tamen de opinione: utrum scilicet idem homo de eadem ConcluSion D, V. g. quod Dpus existat, possit habPro Simul Scientiam et opinionem: scientium quidem, inquantum tenet hanc veritatem per medium demon Strativum, v. g. per ordinem Universi, quo luce clarius Ostonditur dari unum primum gubernatorem Opinionem vero, in ludntum tenet eandem Veritatem per medium
probabile; ut quia id docuere sapientiores philosophi Pythagoras, S0cra leS, Pluto, AriStoteleS, tu. Ν0tandum est autem dupliciter Scientiam p0sse c0nsiderari; primo quoad actum; secundo quoad habitum. Scientia ac tun-lis est ille actus, quo de laeto assentimur conclusioni per demonstration om probatae; Scientia habitualis est quidam habitus ex tuli actu relictus. Ex eo enim quod aliquis Semel convictus Sit de veritate. in eo manet aliqua facilitas et determinatio ad assention dum tuli conclusioni quoties sibi proposita suerit. Ilaec facilitas vocatur habitus scientificus, Seu 3cientia habitualis. Similiter etiam opinio considerari p0teSt Vel qu0ud aetum, vel qu0ad habitum. Undo tripliciter comparari poteSt scientia cum opinione : Prim0 actus cum actu 2
297쪽
Secundo habitus cum habitu : Tertio actus cum habitu. Quidam tenent tam actum quam habitum scientiae et opinionis se posse compati : Quidam vero neque actum, nequo habitum opinionis et Scientiae p0Sse se compati : Quidam vero modiam viam tenent; dicunt senim actum Scienti licum non pOSSet cohaerore cum actu opinativo, nec habitum cum habitu : heno tamen actum cum habitu. Dico primu : Actus scientiae non potest compati actum opinionis ; ita ut quis simul sit opinans et Sciens respe tu ejusdem conclusioni S. Conclusio non sic intelligenda est, ut duntaxat uterque actus n0n p0Ssit simul elici ab eodem intellectu, sed etiam ut manente memor tu actus Scientiae n0n possit pr0duci actu S opinionis.
Probatur primo auctoritate D. Τhomae, qui pluribus in l0cis id docet, praeeipud udro 4, post lect. 44. Mani stum est, inquit, quoa non contingit omnino simul idem sciri et opinari; quia se ilicet simul homo haberet eaeistimationem, quod res posset aliter se habere, et quod non posset aliter se habere. Aristoteles ibidem idem affirmat nempe: Non fleri
ystae, ut idem quis Opinetur, et Sciat. Probatur secundo conclusio ratione D. Τh0mae : Impossibilo est, ut intellectus sit de eadem ro certus et incortus : Sed intellectus sciens est certus de re, quam Scit; intellectus vero opinans est incertus; ergo idem intellectus de eadem re non potest opinari et scire. Major eSt certa: Num certitudo repugnat incertitudini. Minor vero declaratur : Opinio enim essentialiter est cognitio incerta, per quam Scilicet ita adhaeremus uni parti, ut larmidinem habeamus ne altera sit vera : Scientia Vero est cranitio certa et firma, per quam scilicet ita adhaeremus uni parti, ut nullam de contraria formidinem
Respondebis primo, nihil obstare, quominus intellectus habeat duplex medium, unum certum et evidens, cui innitatur scientia; aliud incertum et dubium, cui innitatur opinio : Undo ratione duplicis medii erit certuS et incertuS; certuS per unum, incertus per aliud. Sed contra : Intellectus de eadem veritate non potest esse eertus et incertus, etiam per diversa media; ergo nulla solutio. Probatur subsumpti im : Intellectus enim sumet certus et plend c0nvictus de aliqua veritate non est amplius capax dubitandi de illa, quantumvis ei proponantur med in incerta; ergo per diversa modia non potest esse e sertus et incertus do
eadem veritate. Probatur antecedens tum rBli 0ne, tum eXperientia : Ruti0 ne quidem, nam subjectum dum ha bset flarinam aliquam, mandrito sortiau, OSt ine3 pax privationis illius formae, a quacumque cuti Sa Supponatur cata Suri : Sed in ertitudo est privatio certitudinis; ergo intelle lus hubens certitudinem do
298쪽
aliqua veritate est incapax incertitudinis ex quocumque capite provenientis. Minor patet: Certitudo enim et incertitudo privativo opponuntur, Sicut lux et tenebrae. Major vero declaratur : Νam impossibilρ est ut in eodem subjecto sit forma et privatio, ex quocumque capite procedat illa privatio : Sicut impossibile est, quod dum 30l illuminat alirem, alit sit obscurus ex quacumque causa p0SSit procedere obscuritas. Experientia quoque idem Suaderi potest: sentimus enim in nobis, quod si semel de re aliqua certi Simus per unum medium, non propterea simus incerti quamvis idem nobis persuadeatur per media incerta; ial quia certus Sum me vivere, quantumvis aliquis multiplicaret media probabilia ad persuadendum me vivere, attamen propter illa media non me adduceret in aliquam dubietatem et incertitudinem illius veritatis. Respondebis secundo : Non esse de ratione opinantis, ut sit incertus ex parte sui, sed solum quod rem teneat per medium
Sed contra : De ratione opinantis est, ut sit incertus etiam ex parte sui; ergo nulla responsio. Probatur antecedens; tum ex D. Thoms 2, 2, q. 4, 3. 5, ad 4, ubi expreMli dicit. De r tione Opinionis esse, ut quod est minatum Mistimeturaliter se habere posse : Tum ratione: Nam opinio definitur cognitio incerta et sormidolosa: impossibile est autem cognitionem esse formidolosam, nisi cognoscens sit etiam incertus. et formidine assectus; nam intantum cognitio est formidolosa et incerta, inquantum intellectus formidat, ne id quod tenet, sit salsum, et oppositum illius sit verum. Ex quo patet istius quaestionis caminem, et simul iundamentum conclusionis n0Strae in hoc situm esse, quod opinans est incertus et fluctuans; h contra sciens est certus et firmus. Undsi quia rem .gnat eundem intelloctum de eadem veritate simul esse certum et incertum, fluctuantem et firmum, ideo repugnat de eodem habere opinionem et scientiam. Dico secundo : Habitus scientiae non potest de eodem simul esse cum habitu opinionis. Conclusio videtur Sequi ex praecedenti : sicut enim repugnat eundem intellectum eme simul certum et incertum actualiter; ita et habitualiter. Quippe hoc ipso quod sit habitualiter certus, excluditur incertitudo habituali S. Dico tertio : Actus opinionis potest esse cum habitu Scientiae, si sit in tali statu, ut non possit prorumpere in B tum. Ratio conclusionis est, quia habitus non opponitur ratione sui actibus habitus contrarii, ut habitus injustitiae non opponitur actibus justitiae, sed illos pati potest; ergo contingere potest, ut quis habens habitum scientiae impeditum ab actu, exerceat actus opinativos; sicut qui habet habitum injustitiae, elicit tamen nonnunquam actus justos. Utraque haec
299쪽
conclusio magis confirmabitur ex dicendis articulo sequenti, conclusione 2 et 3. Quod enim ibi dicetur de actu scientiae respectu habitos fidei, proportionaliter applicandum est Opinioni et scientiae. Objicies primo D. Thomae auct0ritatem ex 3 sentent. diSt. 33, q. 2, a. q. quaestiunc. 4. ad. 4, ubi Sic habet : Dicendum quod opinio et scientia, quamvis sint de eodem, non tamen sunt secundum idem medium, sed Secundum diversa, et ideo possunt esse simul. Respondeo primo cum Excellentissimo Archiepiscopo Λvωnionensi 2, 2, quaest. 4, art. 5, D. Thomam ibi Sumpre opi nionem non larmaliter, et in statu opinionis, Seu ex parte Subjecti; sed materialiter, et ex parte medii, pro cognitione per medium probabile procedente : Fatemur enim adveniento Scientia remanere adhuc cognitionem per medium probabile acquisitam, sed negamus habore amplius statum opinionis in praesentia scientiae : Quia opinio formaliter sumpta exigit su lectum dubium et fluctuans : unde cum per scientiam tollatur omnis dubitatio et anxietas a subjecio, tollitur etiam opinio in ratione opinioniS. Responderi potest secundo, D. Thomam loco citato non loqui asserti vh, sed permissivo : Nam solvebat argumentum ex paritate sumptum; nempe illud, opinio pol est manere cum scientia; ergo fides potest manere cum visione beatisca : In responsione ad illud argumentum negat paritatem quod scilicet, quamvis opinio possit e- se cum scientia, fides possit esse cum visione. Quasi diceret, esto Scientia pati pos- Sit opinionem, non tamen visio beatifica pati potest fidem; quia selli et fides magis opponitur visioni, quam scientia opinioni. Eodem loquendi modo saepe utitur D. Thomas Sol Vendo argumen in advereariorum, quae procedunt ex par, tale : saepe enim permittit adversariis Suppositionem salsam, et negat paritatem, quia hoc sussicit aci solvendum eorum
Objicies secundo, et simul instabis rations : gnitio procedens per medium probabile est opinio: Sed ex concessis intellectus sciens aliquam veritatem, potest illam cognoscere adhuc per medium probabile; ergo potest habere opinionem de illa. Respondeo distinguendo majorem : Cognitio procedens per medium probile est opinio, si sit cum formidine contrarii, concedo; si sit sine sormidine contrarii, nego. Et ad minorem :Intellectus sciens aliquam veritatem potest illam cognoscerepor medium probabile, cum formidine et incertitudine, nego; Sine formidine, concedo : Et nego consequentiam. Non enim omnis cognitio procedens per medium probabile est opinio,
sed solum illa, quae est cum sormidino contrarii. Intellectus
300쪽
autem sciens aliquam veritatem non p0test habero Ormidinem de contrario illius veritatis; et ideo non potest habero opinion om de illa, quantumvis eam cognoScat per medium probabile. Instabis : P0gita causa p0nitur es clus : Sed medium probabile est causa opinionis; ergo posito modio probabili ponitur opinio. Resp0ndeo distinguendo majorem : Posita causu ponitur es- sectus, si subjectum sit cop3x illius, concedo; si sit incapax, nego : Intellectus autem convictus per scientiam do aliqua veritate est incapax opinandi circa illam, quia ost incapax dubietatis et incertitudinis : undd quantumvis habeat media probabilia circa illam veritatem, in illo tamen n0n producitur opinio. Urgebis : Intellectus est capax certitudinis ot incertitudinis circa idem; ergo intellectus ost capax scientiae et opinionis
circa idem. Pro Datur antecedens: Non magis opponuntur Certitudo et incertitudo, quam d0lor et laetitia : Sed voluntas de eodem objecto potest habere dolorem et laetitiam; ergo etiam intellectus circa idem polost habere certitudinem et incertitudinem. Probatur minor: Nam voluntas Christi simul gaudebat et tristabatur de sua passione : Sed passio Christi est unum et idem objectum; ergo do eodem potest voluntas habere dolorom et laetitiam. vespondeo negando antecedens. Ad probationem, nego mi-n0rem. Ad ejus probationem concessa majoro, distinguo minorem : Passio Christi est unum et idem objectum, materialiter, concedo; larmaliter, nogo : Nam in passione Christi plures erant formalitates: orat onim amictiva Christi, et redemptiva
hominum; ut amictiva Christi asserebat illi d0lorem, ut redemptiva hominum causabat illi laetitiam : unde non sequitur, quod dolor et laetitia cadere p0ssint supra idem objectum sor- maliter, sed sollim materialiter.
possitne scientia ens sivivi eam Fide divina.
Status quaestionis satis constat ex dictis furit ori artienis. sortim advortendum est fidem definiri, coanitionem certam quidem, obscuram tamen, Dei testimonio innixam. Haec cognitio, non 30cus aedi scientia dictum est, potest dupliciter eonsiderari : Primo in actu, recundo in habitu. Fides actualis est Reius, quo Bsson timor rebus ruvelatis : Fides habitualis est viditus in intellectu r idons, qua inclinamur ad assentiendum revelatis. IMe posito, quaerimus, utrum fides, sive auantum ad