장음표시 사용
261쪽
primae; ergo prius dobet recipere virtutem a prima, quam
agat. An aecedens est certum : Nam virtus divina est sons, liquo dimanat omnis virtus agondi, Omnis motus, et omnis actio, ut dicit Dionysius 5. de divin. nom. Consequentia vero ex eo suadetur quod prius Sit habere virtutem agendi, quum agere. Si autem dicam creaturam recepiSSe virtutem agendi, quando primo producta est; Contra est, quod licet per cre tionem creatura recipiat virtutem agendi in actu primo , non tamen recipit virtutem agendi in actu secundo, Seu activit tem ultimam agendi, qua cunStituati π actu prosundens actionem , reddaturque dependens a Deo in rati0no agentis, sicut per crpationem dependet ab ΘO in ratione potentis agere; ergo, praeter virtutem quam recipit a Deo in prima productione, debui recipero complementum seu applicationem illius virtutis : Sicut serra, quando fabricatur rocipit quidpm virtutomrodendi in actu primo, Sed tamen praeterea, ut de laeto eo rodat, debet recipere motionem applicativam ab artifice. Haec ratio desumitur ex D. Τhoma, 3 de Potentia art. I ad I, ubi etiam expressissim6 docet motionem, qua Deus applicat creaeturas ad agendum, eMo diversam a virtute, quam illis in prima sui productioni contulit. En ejus verba. u Virtus natua ratis, quae est rebus naturalibus in sua institutione collata, et inest eis ut quaedam forma habens esse ratum et fixum inu natura : sed in quo facit Deus in illis ut actualiter operema tur, habet quoddam eMe incompletum, eo modo, quo COlOg res Sunt in uere, et virtus artis in instrumento artificis. nProbatur tertio : Quod conjungit et applicat causam Secundam ad Suum essectum, praemovet illam : sed Deus conjungitet Bpplicui omnes causas secundas ad agendum; erg6 illas praemovet. Probatur major : Nam praemotio nihil aliud est, quam applicatio conjungens cansas secundas ad Su0s essectus: Neque enim ad id valet concursus simultaneus ut qui nihil ponat in causa Secunda , quo ex non operante. fiat sper3nS. Minor vero est axioma, quod D. Τhomas refert ex lib. de cauSis l. p. q. 36. a. 3.
Probatur quarto : Instrumentum non attingit essectum cauSM principalis, nisi priηs ab illa moveatur : Sed creaturae, dum agunt, attingunt essectum proprium Deo; ergo debent m0veri ab eo, prius quam agant. Major pr0bata est Supra agendo de instrumentis : et praelarea suaderi potest ex eo quod instrumentum non agit, nisi subordinatum causae principali, quae utitur instrumento : Usus autem fit per applicationem ad agendum; ergo causa principalis, ut sibi sudordinet invrumentum et utatur illo, dedet illud applicare. Minor vero probatur : Ratio sutis ost effectus proprius Dei : Sed omnis creatura dum agit, attingit rationem entis; ergo attingit esse tum Proprium Dei. Minor corta est : Nam ratio entis est
262쪽
transcendentaliter imbibita in omni essectu. Major vero declaratur : Nam causae universalissimae debet correspondere e sectus universalissimus : Effectus autem Universalissimus est' ratio entis ut putb quae reperitur in omnibus rebus; ergo ratioentis est effectus proprius causae universalissimae scilicet Dei. Haec ratio est D. Thomae, quaest. 3 de Petentia art. 3 ubi eam egregio expendit. Probatur quinto : Deus causat ipsam cooperationem causae secundae: Sed non potest illam causare per c0ncurSum Simultaneum; ergo praeter concursum simultaneum debet admitti alia motio causativa cooperationis creaturae, ac proindollaevia ad illam; omnis enim causa praecedit suum euectum. Iajor adeo certa est, ut D. Thomas haberi ut haereticum, dicere aliquid positivum in mundo eSSe, quod non cauSetur a Deo; ergo ipsa cooperatio creaturae causatur a Dess. Minor Vero probatur : Virtus causans aliquid debet esse prior illo. Sed concursus simultaneus non est prior cooperatione creaturae ; ergo non potest illam cauSare. Adde praeterea, quod concursuS Simultaneus nihil ponit in causa secunda etiam latentibus Adversariis; ergo non potest causare influxum et COOPerationem causae Secundae, sed solum cum illa effectum producere. Hanc rationem indicat D. Thomas in 2. dist. 37.
Probatur sex th: Quod est indifferens ad utrumlibet non agit nisi prius determinetur ab alio : Sed ut plurimum causae Secundae, praecipvh voluntas humana, sunt indisserentes ad utrumlibet; ergo non agunt nisi prius determinentur ab aliquo , scilicet u causa prima, quae sola potest determinare Voluntatem. Minor patet ipsa experientia qua sentimus nos
esse indisserentes ad utrumlibet, V. g. ad agendum et n0n agendum, ad odio habendum et in amandum. Major verbcerta est, quia ab eo quod est indisserens, non exit determinatus essectus; siquidem nemo dat quod non habet. Haec ratio est D. Thomae 4. p. q. 49. art. 3. ad 5. et 2. Phys.
Respondebis primo, Causam secundam se determinare per
Sed contra: fictio non exit nisi a causa determinata, ut dicit '. Thomas 2. Phys. lecl. 8. Ergo prius rei cauSam determinari, quum quod ab illa egrediatur determinata actio. Bespondenis secundo, Causam liberam determinari ab objectis, ut homo indisserens ad amandum, determinatur ad amorem per beneficium, quod ab alio accepit. Sed contra: illa determinatio objectiva est solum aliquideXtrinsecum reSpectu voluntatis , et quo posito voluntas adhuc remanet indisserens; ergo praeter illam requiritur alia
263쪽
Respondebis tertio, Hanc determinationem fieri concursu
Sed contra est; tum quia concursus Simultaneus est indisssrens, ut dicunt Adversarii, et exspectat cooperationem et determinationem creaturae; ergo illam musare non potest: Tum quia talis determinatio est prior natura ipsa cooperatione creaturae; ergo non potest causari a concurSu Simultaneo, qui
non est prior cooperation B cre3turae.
Probatur soptimo : Ut enim dicit D. Thomas Periherm ., Ieci 4. voluntas divina intelligenda est tanquam causa profundens totum ens et omnes sejus disserentias : Sed applicatio creaturae, per quam conjungitur ad suum actum, est aliquodens; ergo doli et causari a Deo, ac proindd Deus applicat
causaS Secundas ad suos actus.
Probatur octavo : Illo qui respicit finem ultimum Universi,
debet omnia praemovors et applicare ad Suas Operati0neS , et non solum cum illis conrurrere : Sed Deus respicit finem ultimum totius Universi; ergo debet omneS creaturas praemovere et applicare ad suos actus. Minor certa PSt, nec eam negare
pOSSunt adversarii. Major vero declaratur; nam ille qui resepicit sinem ultimum totius Universi, debet omnia dirigero ad illum finem; quod explicat D. Thomas exemplo ducis, qui applicat et dirigit omnes milites ad victoriam consequendam, quae est sinis totius exfrcitus : Sed non potest dirigere nisi applicando et prae movendo , orgo debet prae movere. et appli-
CBPe. Prob3tur minor: Nam concursus simulta nous non dirigit Retionem creaturae, sed solum ipSi cooperatur; motio vero
moralis non dirigit nisi moraliter et inessicaciter; ergo praeter illam dubet dari motio praevia et essecti VR. Probatur n0no : Num datur motio, per quam Deus insallibiliter omnia disponat, et quae .sit executio divinae Providentiae : Sed s0la praemotio physica poteSi id praeStare, ergo datur. Major certa est: Divina enim Providentia in sui dispo- Sili 0 ne non fallitur, et semper finem Suum attingit, ut memorat Scriptura, Ecclesia canit, et saeps probat D. Th0mas; ergo
necesse est dari aliquam motionem insallibilem, quae sit executio talis Providentiae. Minor vero probatur: Nam concursus Simultaneus, cum sit de Se indisserenter paratus omnibus, non regit, nec movet creaturas insultibiliter, sed exspectat indisserentur earum cooper3tionem : Motio Vero moralis, Praeter quam quod n0n est Omnibus creaturis communis, illas
quas movet, non applicat insallibiliter, sed plerumque inutiliter excitat; ergo s0la praem0tio physica est executiva divinae Providentiae. Ideoque Providentia dicitur insallibilis, eo quod regat creati ras per motionem insallibilem. Haec ratio ellicacissima eSt et praeclarissima. qua utitur D. Tb0maS i p., q. 03. art. 8. ubi dicit quod, omnis inclinatio Oioe naturalis,
264쪽
sive voluntaria, nihil aliud est quam impressio is primo mosente; sicut inclinatio sagittae ad signum determinatum nihil aliud est . quam impressio o sngittante. Ex quo concludit, quod Dei gubernationi nihil resistit. Eo quod omnia quae aguntur vel naturaliter vel voluntarie, quasi propria sponte perveniunt in id, ad quod uirinitus ordi
Probatur decimo ex dominio Dei super omnem creaturam :De ratione domini est applicare res sibi subditas ad suas operationes, moraliter quidem, si solum habeat dominium morale: Physicli vero, si habeat dominium physicum : Sed
Deus est supremus dominus, non solum moraliter, sed etiam phySicd. omnium creaturarum, ita ut impossibile sit crsaturam In qualibet actione non servire tanto domino; ergo debet applicare omnes creaturas ad agendum. Minor est certa : Major vero probatur: Nam actuale dominium consistit in usu rei; usus autem in applicatione rei ad operationem; ergo supremi domini est omnia applicare ad suas operationes. Hac ratione utitur Augustinus. dum toties inculcat Deum movere voluntates hominum propter dominium quod habet in illas et in
Probatur undecimo ex subordinatione causarum secundarum ad primam. Quando sunt plura agentia Subordinata. agens inserius non agit nisi prius moveatur et applicetur a Limo : Sed omnes creaturae sunt naturaliter subordinatae eo; ergo non agunt nisi prius moveantur et applicentur a Deo. Minor certa est; ideo enim dicitur DeuS, Prima causa, ruta caeteras sibi subordinat. Major vero patet: Nam subominatio causarum in eo consistit, ut causa in serior agat subprima, Sicuti minister asit sub domino, id est ex applicatione ipsius domini. Haec ratio est D. Thomae, i P. q. 405, 3. 5. quam praeterea inculcat 3. contra Gentes, cap. I. . ubi ait: e Sub Deo, qui est primus intelligens et Volens, ordinantura omnes intellectus et Voluntates, sicut instrumenta sub prina cipali agente v : et 2. p. q. 2. a. 3. g Secunda moventia a non movent, nisi per hoc, quod Sunt mota a primo mo- a vente; sicut baculus non movet, nisi per hoc, quod est mo- et tus a mlinu.
Expenditur ultima ratio, alieiturine profundior explieatio naturae Praemolionis
Hanc postremam rationem ut prosundissimam ac essica s- Simam, ut paulo accuratius expendamus, speciali titulo ab aliis separamus, cui etiam adjiciemus, explicationem naturae
265쪽
rations principii actualiter operantis, varie probatur. Primo quia id qued non recipitur in causa Secunda non potest eam constituere in ratione principii in actu secundo operantis; cum enim nihil emuere posSit ad extra ex virtute activa quandiu deost illi ultima activitas, ad quam Statim sequitur actio, necesge est ut haec ultima activitas sit aliquid intringe- cum in virtute activa receptum: Sed c0ncursus Simultaneus non recipitur in causa Secunda, ut latentur Adversarii; ergo non potest illam constituero in ratione principii in actu secundo operantiS. Secundo, Concursus simultaneus est de so indisserenS, et eXSpeetBt c00perationem creaturae: ergo non roddit illam in actu secundo operantem. Tertio, Id per quod creatura constituitur in ratione principii actu operantis, est aliquid praevium ad cooperationem creaturae ; Bgens enim debet esse ultimo completum et a luatum in ordine principii activi, prius quam agat: Sed concursus Simultaneus non est aliquid praevium ad c00perationem creaturae; ergo non conStituit eam in ratione principii actu operantis. 0uarto demum,
Concursus Simul laneus Semper de se praesto est, et tamen creatura non Semper operatur in actu secundo; ergo non constituitur operans in actu Secundo Per concursum simul
Unicum effugium excogitari potest, nempe creaturam constitui in ratione principii actu operantis ser suam propriam actionem, et non per aliquid ad eam praevium. Sed contra : Oportet causam secundam esse constitutam in ratione principii ultimo activi, seu habentis ultimam activitatem et excludentis omnem potentialitatem lineae activae, priusquam ab illa egrediatur actio; ergo non potest constitui
in actu Secundo operativa per suam actionem. Consequentia patet : Probatur antecedens : Cum enim inlantum aliquid agat, inquantum est in actu, actio Sequitur virtutem activam,
ideoque quandiu ista manet in actu primo et habitu agendi, illa quoque remanet in Staiu merae possibilitatis; ergo ut actio extrahatur de possibilituto, et ponatur sub existentia, necesso est virtutem aetivam transferri prius de otio et statu illo pol tiali ad statum actualiorem. Haec ratio profundissima est, quam variis in locis inculcat D. Ti1omas. ς enim semel concedatur facultates activas cremturarum esse solum habitualiter et in actu primo operativas, manifeste sequitur eas indigere aliqua motione Dei praeveniente, applicante, et illas transserente ab illo statu habituali ad actum secundum πerandi, seu inspirante ultimum vigorem agendi, ut Sic ultima actualitas et essendi et operandi
Ohsatur Deo. Nihil autem aliud intelligimus per praemotionem nisi applicationem, qua virtus creata reducitur ab actu Primo ad actum secundum operandi. Quod vero facultates
266쪽
260 o RTA PARS PHILOSOPHIAE. activae creaturarum sint solum activae habitualiter, praeter rationes Supra relatas, egregie explicat Marsilius Ficinus ex doctrina Platonis et Dionysii, hoc exemplo. Sic enim videmus quod sol, qui est veluti principium totius visibilitatis, corpori-Dus dedit colores, qui sunt quaedam lucis participationeS. Altamen colores isti non sunt visibiles nisi in actu primo, ideoque ut videantur indigunt praevio solis illustrantis asstatu, quo roborentur, compleantur, fiantque visibiles in actu Secundo. Eodem modo primus ille actus, qui dicitur Deus, facultatem agendi largitus est omnibus croaturis; sed tamen illa facultas activa, cum in creaturis sit permixta potentialitate, debilis est, et ad operationes in actu secundo pcnendas in sussiciens nisi Deus eam per suum influxum vivificet, compleat, roboret, applicet, et ab actu primo reducat ad actum Secundum Op randi. His omnibus rationibus satis domonstratum arbitror, quam altis radicibus haereat doctrina Praemotionis. Verum ad haec omnia dicere larte quis posset ThomisiaS egregi d quidem probare Deum activo, Seu physich m0Vere causaS SecundaS, eti3mm0tione praevia aliquo modo; vixque ullum posse id satis inficiari : At minimo explicare, quid proprili sit in creaturis illamotis, an S0la praesentia creatoris omnia portantis et vivificanti S, B n qualitas creata addita creaturae, an influxus ille idemqu0 Deus operatur esse in omnibus, constituiturque illis intim d praesens, etc. Quippe haec non satis dicta et intellecta miram caliginem effundunt eorum Sententiae, enervBntque vim omnem probationum quas pro praemotione stabilienda adducunt. Et quidem lateor haec obscurissima eSSe, atque in quibus elucidandis non soli Thom istae laborent, Sed et Omnes Philosophi ac Τheologi. Et quaeso te, Si tam occulta Sit virtus et ratio qua infantuli membra formantur in utero, speras intellectu faciliorem fore rationem et virtutem, qua Deus UniverSitatem rerum ae causarum administrat ' Addiderim tamen de re tam ignota nihil praeclarius, verosimilius, ac profundius ab aliis circumferri, quam quod ex D. Thomae sontibus haurit Schola Thomistica, Nam, ut verum latear, concurSus Simultanei defensores, cum epiciendi vim quasi ex aequo inter Deum et creaturam partiuntur; cum virtutem Divinam in excubiis collocant explorantem exspectantemque creaturae cooperBti O-Dem; cum creaturas suo jure vendicant a subjectione Dei; cum chimaerici commercii leges inter illas et Deum statuunt; cum inepta equorum in trahendo eodem curru conjunctorum exempla inducunt, aliaque ejusmodi; plane, ut benignius cli--m, parum magnificδ de primae causae majestate loquuntur. Age ergo, quam altius Angelica D. Thomae doctrina SeSe erex rit, tantisper dicamUS.
Atqu0 ut rem radicitus aperiamus, Essectus omnes, qui in
267쪽
PRAEMOVEATNE DE FACTO DEUS CAUSAS SE UNDAs. 26
mundo dupliciter considerari debent: Primo sub ratione creaturae ex nihilo originaliter eductae et in nihilum rursus d lapsurae, nisi continuo portaretur ac mBnu teneretur omnipotenti aliqua virtute: Secundo sub ratione entis educti, id est, per transmutationem facti ex alio ente. Quippe videmus primo Universitatem rerum creatam ac continuo conServatam existere; in ea vero ita constituta et existente unum ens ex alio fieri, ut ex ligno ignem. Undd secundum hos duos modos ros pendent a duplici causa et virtute; Nempe a virtutμ infinita Creatoris omnia in esse conservantis, atque ne in nihilum decidant, manu tenentis. Et praetorea a virtute finita cBUS3rum,. quae supposito illo generali influxu creatoris, variis modis transmutant res sibi subjectas, atque ex una aliam efficiunt.
Prima virtus est immediath et unico a Deo, imo est Deus ipse; quia nulla virtus creata et finita potest attingere ens subratione creaturae, illudque ita p0rtare, ut ex ejus subtractione Sequatur anni hi latio : neque vero aliud intelligi debet per concursum simultaneum probb acceptum, ut etiam diximus Rrticulo secundo : Undo concursus ille non est aliqua qualitas aut inlluxus a Deo et essectu distinctus, sed sest ipsa virtus Dei, ut importans ad extra eslactum, illumque immediath alti
gens sub ratione creaturae, Sive cum fit, sive quandiu existit; diciturque simultaneus, quia cum nullus essectus producatur in quo non sit imbibita ratio craturae, oportet cum cauSM Secundae attingunt suos essectus Sub rationibus sibi correspondentibus, simul Deum illos attingere hoc superiori influxu subratione creaturae.
At vero secunda illa virtus, nempe eductiva et transmutativa, est per quam proprid creatura agit: Undsi neque est DeuS i pSe praesens causis, nec ipsa actio causae secundae ut a Deo, sed persectio quaedam data a Deo causis secundis, illisque inhaerens ad producendas Suas actiones, et per illas effectus. At quomodo detur a Deo creaturis, operae pretium est ut dicamus; Quippe ex eo pendet unico notitia praemotionis, quae et ipsa quoque comprehenditur Sub illa virtute eductiva ut ejus
Porro id commodδ intelligi explicarive potest ex duobus profundissimis D. Thomae princi pris: Primum est, a Cum
a plures causae subordinatae concurrunt ad esseetum, Opore tero semper universaliores rationes correSpondere univera Salioribus causis, nec attingi ab inserioribus, nisi quatenus et agunt in virtute superiorum. n Secundum est, a Virtutem a superioris cauSae, quae residet in ea plend ac permanena ter, non communicari causae inferiori, nisi per modum
a fluentis et incomptoti : n Vide quae lald diximus in prima parte Physicae, agendo de instrumentis. Cum igitur ad effectus per eductionem product0S concurrant plures cauSae Su-
268쪽
hordinatae, aliae inferiores, aliae universaliores, istin illud,
sol et homo generant hominem, opserint virtutem eductivam ita dispensari a Deo inter caus3s Secundas, ut causis univers lioribus dederit virtutes eductivas correspondentes unλο--lioribus rationibus, quae sunt in effectu educto, adeo ut insoriores causae illas rationes non attingant, nisi in virtute Superiorum, Baque pBr modum motionis transeuntis communicata,
juxta secundum D. Thomae principium. Porro in essectihus per eductionem productis relucet aliqua ratio, quae licet per eduγtionem fiat, atque idcirco correspondere debeat alicui virtuti
eductivae, attamen adeo universalis est, ut nulla creata eausa sit tam vasius ossicaciae, quae illam sibi ut propriam vindicet. Ea est, esse Seu existentia, quae est ultima persectissimaque sormalitatum per eductionem producturum, adeo univer-lis, ut nullus sit e .ctus in quo non reluceat. Illa ergo soli universalissimae causae, nempe Deo, proprist correspondere debet, atque adeo, quamquam attingatur a causis secundis, non tamen
attingitur ab illis, nisi in virtute ipsius Dei, id est soli Deo
propria, communicata tamen causis Secundis per modum m0tionis transeuntis elevantis earum virtutes ad tam communem
et nobilem effectum. pasqu0 constitumiis in ultima activitate agendi, cui in effectu respondet ultima essendi actualitasnΘmpe esse seu existentia. Atque id est quod tam saepe celebrat D. Tuomas, cum ait, et Omnes virtutes creatas comparari nda Deum ut i trumenta; causas secundas non dare esse nisi in a Virtute Dei; ab eo movuri, applicari, com stri; esse in illis et virtutem illam divinam per modum motionis transeuntis, ut et en virtus artis in instrumento, eolores in Blire, utc. B SicquΘhabentur non modo profundissima ponendae praemotionis sum clamenta, sed etiam germani ac Thomistici characteres, per quos possit innotrecere : nempe ut sit Nis quaedam Betiva a Deo derivata in causas secundas, non ut perlectio Stabilis, instar earum virium activaeum, quae habentur ut proprietates, sed ut molio transiens et ultim6 complens vim activam creaturarum, utquo se habens in ordine agendi, ut esse Seu existentia in ordine essendi: Sed hac de re haetenus.
Νon desunt plura et aptigsima exempla, quibus explicari et confirmari possit praemotio physica, quaeque non semel Variis
in locis usurpat D. Τhomas. Generaliter enim videmuS in cau- Sis Subordinalis inseriorem non agere nisi motam et Applicatam a Superiore, ut etiam notat D. Τhomas variis in l0cis, ut 3
269쪽
p., q. 19, 2. 1, Ideoque 3 Cout. Gent. , cap. 447, praeclarb ait, Divinae Providentiae legem esse ut unumquodque immediatd o proaeima sibi causa moveatur. Sic quia corpuR et omnia ejus membra Subordinantur animae, non agunt nisi ex ejus motione et applicatione. Quia caeterae potentiae suburdinantur voluntati tanquam suae reginae, non operantur nisi quatenus moventur Bb illa. Quia membra subordinantur cordi, nullus in eis motus sit, nisi prius ab illo vitalem inlluxum recipiant, quo intercepto rei penitus cessanis, ut in deliquio et morte, caetera membra torpent. Sic quia sublunaria Suh0rdinantur coelis, non agunt nisi prius vivifico siderum influxu excitentur, ut patet in plantis, quarum virtus languescente per hiemem Siderum calore manet otiosa. Idem patet in arti-ncialibus. Sic enim prima horologii rota caeteris omnibus motum influit: et in politicis propter subordinationem miles non agit, nisi politico applicetur a suo duce, et dux a Tribuno, Tribunus ab exercitus Imperatore, Imperator a Rege : Et Judices inseriores nihil valide decernunt nisi inquantum mittuntur et applicantur a supremo, nempe principe. Certum est autem creaturas magis dependere a Deo, quum corpus ab anima, potentias a voluntate, membra a corde , Sublunaria a coelestibus, etc. Ergo a sortiori debent prius sp-plicari et moveri a Deo. Undsi mirum est Advorsarios id denegare Deo reSpectu causarum secundarum, quod uni causae Secundae competere videmus respectu alterius, cum tamen magis dependeant causae creatae a Deo, quam quaelibet causa Se cunda ab altera.
Probatur ullimo Praemolio ex lue venientibus.
Primum inconveniens , quod ex negatione praemotionis Sequitur, est, Deum non lare causam primam totius entis: Ut enim arguit D. Thomas in 2, dist. 3T, q. 2, a. 2. Non poteει vitari quin voluntas humana sit primum agens, Si ejus actio non reducatur in aliquod prius agens e Sed per concureum simultaneum actio creaturae reducitur solum in Deum simultanee agentem; ergo ex illa sententia sequitur Deum non esse primum BgenS. Secundo sequitur, influxum Dei subdici creaturae, illamque esse pri0rem Deo in causando : Dicunt enim Adversarii, imiluxum Dei Semper esse paratum , ut creatura illo utatur, Vel non utatur, prout libuerit; ac proinde creaturam pri0rem faciunt in agondo, nam prior est qui utitur, quum ille quo uti
270쪽
Tertio sequitur, Deum non esse dominum creaturae, saltem liberae : Docent enim Adversarii, Deum ossorre Suum concursum indisserentem voluntati, et per scientiam mediam, ut eant, explorare quomodo Sit eo usura, totamquo Providemtiae oeconomiam et certitudinem committunt huic exploratrici scientiae, Saepius usurpante' illud essatum, Nihil Providemtia oecernit, nisi Praescientia e loraverit. Ergo Deus in
eorum sententia potius explorator eSi n0Strarum actionum, quam dominus nostrarum voluntatum.
Quarto sequitur, aliquid soro impossibile Deo, nempli esticere ut homo agat in illis circumstantiis et cum illis motionibus moralibus, in quibus Deus praevidet eum ex seipso non eSse arturum. Dicunt enim, divinum influxum exspectare cooperationem creaturae; ergo per illum Deus non potestellicere, ut creatura consentiat, Sed potius id a creatura ex
Quinto sequitur, creaturam aliquid habere quod non aeceperit a Deo : Usus enim concursus simultanei non datur ab ipso concursu simultaneo ; ergo nisi admittatur praeterea concurSus applicativus , creatura ex seipsa et non a Deo habebit saltem quod utatur concursu simultaneo : Pono casum et Deus eundem concursum simultaneum uiseri Petro et Ioanni; et Ioannes illo utitur, non vero Petrus, annum poteSt gloriari Joannes supra Petrum so consensisse divino concursui quod tamen est contra Apostolum dicentem, non eSSe gloriandum ex eo quod bene agamus, quia nihil habemus, quod non Receperimus. Hoc argumentum, sicut et plura alia Inconvenientia prosequi solent Τheologi agendo do voluntate et scientia Dei; atque idcirco de his parcius nos. Fateamur ergo tot testibus et rationibus convicti, Deum Omnes creaturas ad singulas actiones applicare , ita ut nihil in mundo fiat nisi ex applicatione et praevia Dei motione, illamque doctrinam egis omnium saeculorum traductione propagatam , in Scripturis landatam, in Conciliis approbatam , a Patribus inculcatam, a Philosophis probatam, ab Augu lino egregisi propugnatam, a D. Thoma illustratam, rationibus
constra.Blam ac demonstratam, exemplis demum et omnium
argumentorum genero stabilitam Undh Deus non ob aliud primi motoris nomen obtinuit, quam qiuod quae agunt, priuSab eo moveantur et applicentur ad agendum.
Utrum et quomodo Deus praemoveat ad aetum peecati.
in peccato duo diligenter distinguenda sunt, actio Scilicet et nιαtitia, seu, efeetus et dejectus. Peccatum enim cSt