장음표시 사용
71쪽
ε absque materiae conditionibus stimitatione scilicet et impose et sectione) ex hoc quod recipiuntur in organo corporali. Et ideo α inclinatio in eis non est omnino libera, quamvis in eis aliqua et lib0rtatis imitatio et similitudo sit. Inclinantur en m per Rνο petitum in aliquid ex seipsis, inquantum ex appreliensione et aliquid appetunt. Sod inclinari in id quod appetunt, vel non si inclinari, non subjacet dispositioni propriae; quia, ut inquit si pari. quaest. 83. Bri. 4. judicant natiliali judicio et in-α Stinctu . nIn tertio demum Supremoque ordine Sunt illae formas, quae actui puro viciniores a materiae Decibus ita recedunt, ut etiam Sine ullo ejus conSOrtio SubSistere p0SSint, unde et subsistentes dicuntur. Rusmodi sunt anima rationalis et Angeli. Harum formarum latissima capacitas est, adeo ut licet ex conditione eritis croati ad certum rei genus definiantur, Sua tamen vastissima amplitudine omnium omnino entium formas intelligibiliter recipere possint; ob quam causam D. Thomas 4 part quaest. 54. art. 2. eas infinitas eSse dicit, non quidem secundum actu alit tem ontitativam, id enim solius Dei est, sed Secundum capacitatem intellectivam. Τales formas Sua quoquo sequitur proportionata inclinatio, illeoquo amplitudinis insi-nitae nc ad Omne omnino bonum patens. Undo si ad aliquit naturalem ordinem habeant ac a natura ipsa determinentur, hoc s0lum est ad Summum universaleque bonum, quod naturaliter et nec 3ssario a munt, habitu quidem semper, actu Vero quando sibi debite proponitur. Et hunc summi boni nn turalem amorem pro arbitrio mutaro non possunt, nec in imum jus dominiumque obtinent, sed illum habent a natura inclitum
pro semine ac principi 0 omnium 9ssectuum ac motuum Suorum : Oporint enim principia esse a natura, ut ait D. Thomas 4. Part. quaeSt. 82. Bri. 4. quia natura eSt primum in unoquoque,
proindeque principium Bliorum. Caeterum quantum ud Omnia b0na particularia, in quibus tota boni plenitudo non eSt, inclinatio illa ipsis praee minet ac dominatur, ita ut poSSit Vel ea diligere quatenus bona sunt, vel respuore qua parte Sunt desectiva. Undd si ad illa feratur, id non est naturali determinati0ne ac inStinctu, sed ex propria electione ac arbitrii nutu und6 circa talia bona lib0rrima est, tum quia ipsis praeeminet ac dominatur, tanquam sibi inferioribus; tum quia ad ea non alligatur, utpote sua capacitate minora; tum quia ad illa sertur
non ex instinctu a natui A sibi determinato, sed a Se formato. Haec inclinatio voluntas vocatur, quae in tanta indisserentia et
amplissima capacitate appetendi quidquid libuerit, ut dirigero
ac determinare Si p0SSθι, B naturae AuctUre, non certum aliquod judicium ac particula rom instinctum sortita est, Sed rationem intellectumque omni judicio instinctuque naturali universaliorem, quo deliberat discuti Rus quid faciendum fugien-
72쪽
dumque sibi sit, sicque non a natura, sed se ipsa proprioque iudicio regitur. imo quia judicium illud est aliquod particulare
honiam, de ip-o per reflexionem disponere judicareque possunt agentia tali intellectu voluntateque praedita, illud omendando, revocando, mutando prout ipsis videtur; sicque persecae sui juris sunt, do suis motibus disponunt, plenumque sui judicii ac determinationis dominium obtinent, praeter quod ad perseo tam libertatis arbitrii rationem nihil aliud requiritur. Ex his omnibus, quae ad mentem D. Thomae paulo susius pro rei momento ponderavimus, jam manifesth apparet primam libertatis radicem esse elevationem alicujus naturae Supra materiam; cauSam vero propinquiorem esse amplitudinem tum cognitionis quae ad omne ens ferri potest; tum judicii, quod cuncta, etiam se ipsum per restexionem, ad tribunal suum examinat; tum appetitus qui ad omne bonum patet, ideoque particularibus bonis eminet et dominatur: Formale vero libertatis arbitrii constitutivum consistere in pleno dominio supra Propri0S motus, seu in jure regendi se ipsum , ac de propriis actibus disponendi, non ex naturali determinatione, Sed ex propria electione. Propter quod Aristoteles 4. MetaphyS. mp. 2. peregregie dixit liberum esse, quod est causa sui, et eae seipso agit. Quippo, ut exponit D. Thomas variis in locis, cum
ad actionem tria concurrunt, instrumentum exequens, larma
principaliter essiciens, et linis ad agondum movens, agentia libera hetec omnia ex seipsis habent; nec enim sollim motus Suos exequu Iatur, ac sormas illos causantes per propriam
cognition'm accipiunt, sed etiam sibi finem agendi praestituunt, in quem sese ut libuerit dirigunt. Videatur D. Thomas .
An hidisserentia sit de ratione liberialis arbitrii.
Hamenus dictum est de causa tum radicali, tum proxima, tum formali libertatis arbitrii : nunc videndum an si sua ratione includat indiffersntiam. Quamquam autem ex jam dictis satis constet naturalem delerminationem ad unum capitaliter repugnare libertati, proinddque ad illam requiri indisserontiam aliquam, ut tamen id amplius Oxpendatur, libertatisque ossentia luculentius innotescat, dissi ultatem ex proseMO movemus in hoc paragrapho : pro cujus intelligentia nomen, variaeque divisiones indiserentiae in ipso limine occurrunt explicandae.
Igitur, indifferentia ex ipsa vi nominis est, qua unum
73쪽
perindo in habet ad plura. Undb opponitur limitationi et o
lserminationi ad unum. Potest autem quadrupliciter dividi et Primo quidvin in indifferentium activam et passivam. Indiss rentia pasciva eSt, qua subjectum perindo se habet ad plura recillienda: indisserentia vero activa est qua facultas activa perinde se habet ad plures pisectus producendos. Sic ceradicitur passive indisserens ad figuras omnes, quia GS indiscriminatim recipere potest; sol vero activo indifferens ad ine randum et emolliendum, quia utrumque praestare potea. Secundo, dividitur indisserentia in objectivam et subjectivam seu formalem. Indisserentia objectiva est, qua objectum ponitur potentiae ut perinde so habens ad terminandos oppo- Sitos ejus actus, puta volitionem aut nolitionem. Indisserentia subjectiva seu formalis est, qua potentia vicimim ex parte sui perindb se habet ad objectum vel acceptandum Vel respuendum.
Tortio, dividitur indisserentia in indisserentiam quoad specia
ficationem , et quo ad exercitium; Seu quod idem est, contru-rietatis set contradictionis. Indisserentia quoad specificationem Seu contrarietatis est, qua potentia perindb se habet ad actus contrariae speciei, puta amorem et odium. Indisserentia quoauexercitium, Seu contradictionis est, qua potentia perinde in habet ad ponendum vel non ponendum eundem actum; ut ad
Quarto, indisserentia dividitur in Physicam et Moralem Indisserentia Physica ost facultas agendi vel non agendi. Indisserentia Moralis est facultas bene et math agendi. His praesuinpositi S, Dico : Indisserentia est do ratione libertatis arbitrii.
C0nclusio est contra Jansenium, qui tenet ad esSentiam fici sectae libertatis solum requiri lumen rationis voluntati pra, ucentiS, et exemptionem a coactione : proindsique Voluntatem, modo haec duo ausint, liberrimo ferri ad ea, ad quae necessario sertur: Sicque amorem quo et beati Deum, et Deus Seipsum B mat, eSSe liberrimum, quamvis sit omnimodb neceSSarius, et nullatenuS indisserens. Hanc inmon docent non modo Τhomistae omnes, Sed etiam communiter Thoologi ac Philosophi, expre Seque tradit D. Thomas infinitis in locis, quorum partem collegit sapientissimus Pater Gonet 4, 2, tractatu 2, disp. 2, 3rι. 3, 3 , quamvis Iansenius eum in Suam gententiam trahere lotis viribus conetur. Missis autem rationibus Theologicis, Probatur conclusio principiis Philosophicis, rationibusquo D. Tuomae. Primo, si ad veram libertatem arbitrii non requireretur indisserentia, omnis volitio, quantumvis necessaria. modo sit cum cognition0 rationis et sine vi, esset libera libem tale arbitrii: Sed secundum D. Thomam et veritatem, aliqua Volitio, quae mi eum minations et sine vi, non est tamen libera
74쪽
libertato arbitrii; ergo ad libortatem arbitrii non susscit e0gnitio rationis et exemptio a vi cogente, Sed adhuc requiritur indisserentia. Major adeo certa est, ut nec Jangenius eam neget: quid enim aliud deesSe potest voliti0ni sine vi ac cum plena objecti cognitione lactae, nisi indisserentia, seu exemptio a necessitate ' Minor luce clarius demonstratur. Nulla volitionaturalis ost libera libertate arbitrii: Sed datur aliqua volitio proceden8 cum cognitione et sine vi, quae est naturalis; ergo datur aliqua volitio procedens cum c0gnitione et Sine vi, qua non ost libera libertato arbitrii. Minor certissima est in doctrina D. Τhomae, quam ipSe demon StrBt 3, pari. q. 82, 3rt. 3, et 4, 2, quaest. 0, art. 4, et quaeSt. 22, d Θ Veritate, Brt. 5, ex eo quod natura est primum in re et radix omnium. Unde Oportet omnes motus non naturales landari ac radicari in aliquo primo naturali m0tu. Ex quo inseri primam volitionsem, scilicet appetitum ultimi sinis, esse a natura; idque tam in voluntate divina quam creata. M 0r autem Suassetur; nam etsi necessitas naturalis non auferat libertatem spontaneitatis
et lubentiae, quippe cum libentissime inclinetur res ad ea, ad quae naturaliter inclinatur; attamen capitaliter opponitur liber inti arbitrii. Quod sic tripliciter ostendi puteSt.
Primo, quia ut ait D. Thomas η, pari. quaest. 49, 3rt. 40. Liberum arbitrium habemus respectu eorum, quae non ne cessario volumus, vel naturali instinctu . Sed ea quae naturaliter volumus, necesSario volumus et ipsa instigante natura, ut de se patet; ergo, ut ipso concludit, liberum arbitrium non habemus rospectu eorum quae naturaliter volumus. Undb pe petuo contraponit libortatem arbitrii, necessitati et natur lidstterminationi ad unum; ut videro est tum loco citato, tum I, Eart. qu. 83, Brt. 4, tum quaest. 2 , de Verri. art. 3, tum ibidem art. 4, in argumento sed contra, Elc. Secundo suadetur eadem major. Liburum est hi ertate arbitrii, cujus d0mini sumus, qu0d est in p0testate nostra, quod nostro Subjgdet imperio, quod inest nobis a nobis : undd liborum definitur quod est causa sui : Atqui volitio naturalis nullum h0rum habet; ergo non est libera libertate arbitrii. Major eSt per Se nota, desumiturque ex D. Τh0ma variis in loci S; ut 4, mrt. quaest. 83, art. 3, 3, 2, quaeSt. i 7, 3rt. 6, quaeSt. 2 , de verit. art. 4, etc. Minor Vero declaratur; cum enim natura Sit primum in re, naturalia praeveniunt omne dominium. Unde expresssi dicit D. Thomas 4, pari. quaeSt. 82,art. 4, ad 3, quod appetitus ultimi sinis non est de his, quorum domini Sumus: eo quod , ut ipso in corpore articuli uicit, nobis naturaliter insit. Similister quod naturaliter inest, non est in poteSt3te BOStrct, nec nostro subjacet imperio ac dispositioni, sed naturae, quae jus in sua nobis n0n sinit, Sed
praeripit, ut sibi vindicet; undu vulgo dicitur
75쪽
TERTIA PARS PHILOSOPHLE. duod natara dedit tollere nemo poteSt.
Nec etiam inest nobis a nobis, id est, ut a nobis causatum, sed solum ut ab ipsa natura datum; ergo volitio naturalis his omnibus caret quae ad libertatem arbitrii rΡquiruntur. Tertio probatur eadem major : Principium totius libertatis arbitrii non potest esse liberum libertule arbitrii: Sod volitio quae naturaliter inest, est principium libertatis arbitrii. orgo non est formaliter libera libertate arbitrii. Maj0r videtur p0r se nota; quia principium libertatis praevenit libertatem, ideoque
sub ea cadere non potest. Minor vero perpetuo inculcatura D. Thoma, ut 4, psrt. quaeSt. 82, Brt. 4 et art. 2, et 4, 2, quaest. l T. Brt. 9, ad 2, et quaeSt. 22, de verit. art. 5 qu9m
etiam ibidem egregie probat, ex eo q od natura Sit primum in re, proinddque naturalia debent esse principia omnium
Dices : D. Th0maS 4, pari. quaeSt. 82, Brt. et quaest. 23, de verit. 3rt. 4, dicit, quod necessitas naturalis ordinis non repugnat libertati; ergo etiam volitio necessaria et naturalis potest nihilominus esse liberrima. Bespondeo distinguendo ante edens : Neeessitos naturalis ordinis non repugnat libertati sp0ntanei latis, lubentiae, Seu, ut D. Thom9s l0quitur, naturalis inclinationis, conced0: non trepugnat libertati proprio dictae, Seu arbitrii, subdistinguo ;repugnantia contrarietatis et incompossibilitatis in eodem Subjecto, concedo : repugnantiu diversitatis specificae, et incompossibilitatis in eodum actu individuali, nego. Explicatur solutio. Liberum aliquando paulo taliuS Sumitur; pro eo scilicet quod est ex propria rei inclinali 0ne: et hoc modo sumpta libertas non opponitur natur3li necessitati. sed Solum Violentae coactioni, ut patet ex D. Thoma quaeSt. 22, de Verit. art. 5. Sed praeterea sumitur liberum paulo strietius et magis pr0prid, pro eo quod est in potestate nostr9, euiu S domini Sumus. Seu, ut loquitur D. Thomas ibidem, suod Appetimus secundum nostram determinationem r Hoc modo Sumptum liberum constituit libertatem arbitrii, quae licet fundetur in aliqua volitione necessaria ac naturali, ut OX D. Thoma jam dictum est, proindsique non opponatur necessitati naturali, oppoSitione contrarietatis et ineompoSSibilitatis in eodem subjecto, sed potius eam exigat et supp0nat tanquam Suam rRdicem : attamen nequit stare cum illa in eodem actu, ita ut eadem volitio sit et naturaliter necessaria, et tamen formaliter libera libertate arbitrii, ut jam ostensum est. Banc Solutionem aliis terminis tradit C et onus dicendo naturulem necessitatem
non opponi libertati arbitrii causaliter, cum sit ejus radix; bene tumen formaliter, cum de ratione libertatis arbitrii sit indisserenti R.
76쪽
DE VOLUNTARIO LIBERO. l. 9Probatur secundo conclusio alia esstea issima ratione ex D. Τh0ma desumpta Voluntas libera est libertate arbitrii in his quae agit ut voluntas, ut non ut natura: Sed in his quaene Pssario et sine in dissurentia procedunt a voluntate, non agit ut voluntas, sed ut natura : ergo ubi non eSt indisserentia, sed necessitas, ibi non est liberias, Saltem Brbitrii. M ur sus,ponit Voluntatum posso agere et ut naturBm et ut voluntatem. Nam, ut millies repetit D. Thoma S l, puri. quaest. 41, art. 2 , ad 3, et quaest. 82, uri. et 2, et 4, 2, qild St. l0. Brt. ad l, et quaest. 22, de Verit. Bri. 5, etc. a In rebus ordinatis oportetu primum includi in secundo; proindeque in Secundo inveniria non solum id quod ipsi competit Secundum rationem pro-α priam, sed etiam quod compotit Secundum rationem primi ;u Sicut homini non solum convenit ratione uti verba sunt a D. Thomae quae tione ulti ino cita lal quod ei competit socun-κ dum propriam dissorentiam, quae est rationale, Sed etiam uti e sensu quod ei competit Secundum genus suum, quod est
α 3nimal . Natu a autem et voluntas hoc m0do ordinatae a Sunt, ut ipsa v0luntas quaedam n3lura Sit, quia omne quod , u in rebus invenitur, quaedam natura est. Et ideo in v 0luntato et Oportet inveniri. non solum id quod est voli intulis, Sod etiam a quod est naturae. η Hoc poSito major argumenti clar3 est; ut enim dicit D. Τhomas quaest. 22 de veritate Art. 5, ad 7, hoc proserium est voluntati inquantum est voluntas, ut sit domina Suorum actuum Sed libertas arbitrii sita est in tali dominio; ergo v0luntas s0lum libera est in his quae agit ut Volunt3s, et non ut natura. Minor Vero, in qua eSt dissicultas, suadetur. Nam ut de larat D. Th0mas 1, pari. quaeSt. 4 , art. 2. a V0luntas est principium eorum quae p0SSunt sic velu Bliter QSse : eorum autem quae non pOSSunt ni Si Sic es c, et principium natura est. η Sed ea quae necessario et sine in diruserentia fiunt, non possunt sic et aliter esSe, ut p3tet ex termini S; ergo Voluntas non est principium en rum ut AEOluntas, sed ut naturR. Confirmatur acutissimo simul et profundissimo discrimine, quod ex D. Thoma variis in locis desumptum duobus verbis Caletanus eleganter expressit 4. 2, quaeSt. 40, 3rt. s. In eo dissert voluntas a natura, quod natura causat quia est, id est ex sessentiae sitae de torminati0ne, ac proinde Semper idem: Noluntas vero catas ut quia vult, id est, ut ait D. I ho magqUMSt. 22, de verit. art. o, non ex naturae, Sed ex pr0pria determinatione. Atqui actum, ad quem v0luntas non est indisserens, Sed PX Sun rBtione necessit ala, non causat q ri vult idost ex propria electione ac de torminatio no; sed quia est, id est ex essentiae suae it 'terminatione; ergo illum n0n elicit libere, ct ut voluntas, sed naturaliter et ut natura. Declaratur minor:
De terminari enis non eSt nisi ejus quod erat indisserens et
77쪽
indeterminatum ; ergo ut Voluntas causet aliquem actum, non quia est, Sed quia vult, id est ex propria electione ac determinatione, necesse est ut ad talem actum ex Sua naturali conditione sit indisserens et nullo modo necessitata et determinata Unde perpetuo docet D. Τhomas voluntatem in his quae nece sario villi, non agero ut voluntatem Sed ut naturam. Visto quaest. 22, de Veritate Art. 5.
Probatur domum tertio conclusio alia D. Thomae ratione :Non est persecta libertas arbitrii, sine persecto dominio : Sed perfectum dominium non stat Sino indisserentia; ergo libertas arbitrii non est sine indisserentia. Major patet : Probatur minor; Τum auctoritate D. Thomae 3. Ethlc0rum, CB p. II, dicentis : a Si operari est in nostra potestate, oportet qu6d none operari sit otiam in nostra potest ate ; alius operari non esseta ex nobis, Sed ex necessit3te. η Undd 4, pari. quaest. 82,art. et Sumus, inquit, domini noStrorum actuum Secundum et hoc quod possumus hoc vel illud eligere. η Tum ratione :nam in his ad quae voluntas non est indisserens, Sed ex natura sua detorminata et necessitata, non dominatur, sed servit ac gubjicitur naturali neceSsitati, quae arbitrio n0Stro non subjacet, sed potius arbitrium sibi subjicit. Mitto caeteras rationes quas Theologi sustus expendere conSueverunt. Ex his colligitur ad libertatem arbitrii duo ne egSario requiri, scilicet lumen ac directionem rationis, et indisserentiam a naturali necessitate ad unum determinante: Haec enim duo necessaria sunt ad persectum actiis dominium; lumen quidem directioque rationis, ne caeco brutaliquo abripiamur impetu, sed disponamus de actu, tanquam nos regenteS, Π0Strique compotes. Indisserentia vero a naturali necemitate, ut agamus non ex naturae, Sed ex noStra dispositione ac determinatione
ita ut tota ratio cur actus sic fiat potius quam aliter, Sit quia volumus, id est propria electio; et non quia sumus, id eSt naturalis conditio. Horum quodcumque d0sit, tollitur libertas. Undo desectu prioris, m0tus primo primi non sunt liberi, quia
deliberationem plenamque dirigentis rationis advertenudin praecurrunt: Dosectu vero secundi, amor beatitudinis non ovliber, quia voluntas ex natura sua determinatur ac necessitatur ad amandam beatitudin0m, habitu quidem Semper; actu Vero quando est in aliqua uispositione, ut dicit D. Thomas 4 2, qudret. 30, Brt. 4, ad 2. id est quando res in qua est talis beatitudo evidenter ei proponitur.
Objicit primo Jansenius, lib. 6, de gratia Christi, integram
Iliadem au inritatum D. Augustini, ex quibus h0cco Brgumentum pro Epiphonemate eruit : Omnis volitio est essentialiter libera etiam libertate perfectu : Sed non omnis volitio est indisserens, ut patet de amore beatitudinis, et Dei claro visi; ergo ad libertatem necessario non exigitur indifferentia. Pro-
78쪽
batur maior. Liberum est libertate persecta, quod est in nostra potestate : Sed omnis volitio esι essentialiter in nostra potestate; ergo omnis volitio est essentialiter libera. Major patet ex terminis. Minor probatur : Illud est in nostra potestate quod fit cum volumus, et non fit cum nolumus : Sed omnis volitio talis est, ut patet ex terminis, Si enim nolimus pon erit volitio, sed nolitio; ergo omnis Volitio est in noStra pineState. Major,
in qua est difficultas, est expresso D. Augustini, qni lib. do spiritu et littera. Hoc igitur, inquit, quisque in sua potestate habere dicitur, quod si vult facit, si non vult, non facit:
Undis lib. 3, de lib. Arbit., cap. 3. Voluntas ergo Stra, inquit, nec esset voluntas nisi esset in nostra potestate. Quia, inquit lib. 3 de Civit. Dei, cap. 40, si volumus est, Si nolumus non est; idque ut mittam Sexcenta ejusmodi loca. Hoc argumentum est Iangenii Achilles, quod etsi prima fronte robustum videatur, attamen reipsa infirmissimum est. Undo respondeo, negando majorem. Ad probationem nego minorem. Ad probationem dum dicitur ex Augustino, illud est in nostra potestate, quod fit cum volumus, non sit cum nolumus,
respondeo facil6 ex jam dictis, Augustini verba intelligenda esse formaliter, ita ut scilicet tota ratio cur ita potius fiat quam
non fiat, aut non alitor fiat. sit praeci gli quia Volumus, et non aliqua naturalis necessitas determinationem nostri consilii praeveniens. Seu, ut jam explicatis C etani verbis, utar, quod ut quia volumus, et non quin Sumus.
Illustratur magis haec solutio, quae probδ intellecta argumentum ad radices Oxtirpat. Quod aliquis actus procedat a voluntate, et si at potius quam non fiat, aut hoc p0titis modo fiat, quam opposito, duplex esse potest causa et ratio : Primuipsa naturalis conditio voluntatis, qua procedit, tanquam proprietas a natura. Rusmodi est amor summi boni, seu selicitatis : cum enim ex naturali conditione voluntas sit appetitus boni, non diminuti, sed summi, naturaliter in ipSum tendit. sicut et omnis potentia in suum objectum; quia inquit D. Tlism3S l, par. qudret. 49, art. 3, de sus ratione est ut in illuα tenclat, habitu quidem Semper, actu vero quando est in
tali dispositione, id est quando sibi debito proponitur : sicutot de ratione ignis est ut habitu semper tendat surSum, actu Vero Sursum moveatur, quando eSt extra et non impeditus, ut peregregio tradit D. Τhomas , 2, quaest. 40, art. 3, ad 2. Undb
quaerenti cur voluntas amet Summum bonum, non ex nete Peω
pondetur quia vult, seu ex propria arbitrii determinatione; sed quia est, Seu quia hoc ost de sui ratione, et ad hoc natura sua determinatur ac Pegessitatur. At vero quod aliquis actus stvoluntate procedat, et fiat potius quam non fiat. altera ratio et caum esse p0test, Scilicet non naturalis conditio ac determinatio, sed proprii conSilii electio, ita ut cum voluntas ex Sua
79쪽
natura esset indisserens ad agendum vel non agendum, per deliberationem judicii ac propriam determinationem seipsam inclinaverit ad agendum potius quam non agendum: Adeo ut propria causa et ratio cur egerit potius quam non egerit, sit praeciso, quia ita placet, et videtur, et non quia ita natura praescripsit. Dum Voluntas agit primo modo. non agit ut voluntas, Sed ut natura; undsi in his actionibus non est libera, saltem libertate dominii et arbitrii, sed s0lum libertate naturalis inclinationis. At vero in actionibus Secundi generis est persedili libera libertato arbitrii et dominii, agitque non ut natura ad unum ex eSSentiae suae conditione determinata, sed ut voluntas sese determinans. Intelligendus est ergo Augustinus de Secundis actionibus, quae sunt, quia VolumuS, ex propria determinations, et non quia Sumus, ex naturali condition o ac necessitate; cum ut ipSe expresse ait lib. 3, de liber. arbitr. , cap. 4. Cesset libertas, saltem persecta et dominii, ubi nece sitas et natura dominantur. In forma igitur distinguenda est ultimi argumenti major. Illud est in nostra potestate, quod sit cum volumus, ita ut tota et adaequata causa et ratio cur fiat potius quam non fiat, sit quia volumus et ita determinamia S, concedo : Si tota ratio otcausa cur fiat putius quam non fiat, non sit quia volumus, Sed quia sumus et ad sic volendum ex naturali determinatione neeSsentiae conditione necessitamur, nego.
Instabis : Amor beatitudinis est ex naturali conditione VO-luntatis : Sed amor beatitudinis est persecto liber, ut Saepe Augustinus et D. Thomas innuunt; ergo etiam volitio procedens
ex natura voluntatis est libera.
Respondeo primo distinguendo minorem : Amor beatitudinis est liber. libertate naturalis inclinationis et Spontane itatis, concedo; libertate dominii et arbitrii, nego. Solutio putet ox dictis et est expresse S. Thomae 4, pari. quaest. 82 art. 4 Bd
3, ubi ait: Appetitus ultimi si=ιis id est boalitudinis non est
de iis quorum domini Sumus. Respondeo secundo distinguendo eamdem minorem : Amor
beatitudinis psi liber, quoad specificationem, nego; quoad
eXercitium, Subdistinguo , si summum bonum in quo est beatitudo claro proponatur voluntati ne30 : Sin minus, concello. Ut enim mox dicebamus, ex naturali SUR conditione voluntas determinatur ad amandi im summum bonum, Seu bonlitudinem, et ideo non est libera quantum ad Speciem Betus quem dotio thabere circa illud ; hic enim necessario debui esse amor. SOclquantum ad actuale sexercitium illius aethi S, voluntas non ostna turn liter nucuSSilata pro omni Statu, sed solum quando romin qua est Summum bonum evidenter proponit intellectus;
tunc enim naturali impetu in illud voluntas rap tur: imo tunc ipsum exercitium amandi perlinet ad stultionem Summi boni,
80쪽
ideoquo non magis repudiari potest, quum ipsa beatitudo
Urgebis : Amor summi boni clarδ visi, scilicet Dei, qualis
est in beatis, est necessaritas quoad exercitium : Sed talis umor est liborrimus; ergo cum omnimoda neceMitat0 Stat libertas. Ninorem probare nititur J3nSenius varii S D. Augustini testimoniis, sed nullum Satis expresSum et apertum refert Praeeipuum desumit ex lib. 22, de Civit., cap. ultimo, ubi sic habetur : Erit una et inseparabilis in beatis voluntas tibera fruens indefcienter aeternorum jucunditate gaudiorum. Addit praeterea D. Thomam Saepe dicentem, Beatos libere Deum amare; imo quaest. 48, de pol. art. 2, ad 4. Deum li
Respondeo primo solutione jam data, haec intelligenda esse de libertate spontane itatis et naturalis inclinationis, non verbdominii et arbitrii. Bospondeo secundo; quod si aliquando uterque Sanctus Doctor videatur docpre beatos libere amare Deum, etiam libertate arbitrii, hoc intelligendum est de Deo ut est ratio diligendi bona creata Nam beati amant Deum propter se, et alia propter Deum : Quantum ad primum non sunt liberi libertato arbitrii, sed soliciter nocossitati : Quantum ad Secundum, li-herrimi sunt etiam libertate arbitrii. Sed de his ad Theologos, ad quos etiam obsoctiones r 'millimus quae ex libertato divina, et lib0rtate Christi solunt desumi. Objicies sociant o: D Thomasin 2, di St. 25, quaeSt. 4,Brt. 4, ait: Liberum arbitrium reicitur, eae eo quod cogi non potest. Ergo ad libertatem arbitrii sussistit c Lemptio a coactione,
nec proinde requiritur indisserentia. Respondeo distinguendo antecedens : Liberum arbitrium di-- citur ex eo quod cogi non potest, ad Pquato et totaliter . quasi Sola PXemptio a coactione sit totale constitutivum libori arbitrii, nogo; alias θnim appotitus brutorum osset lili r libertato arbitrii, cum et ipse cogi non possit : Dicitur in adaequa te et partialiter, ita ut inter alia, ad libertatem arbitrii requiratur
exemplio a coactione, concedo, Pt nego consuquentiam. Liberum arbitrium duo praecipuo dicit, exemptionem B coactione, et a naturali determinations ad unum. Verum quia illi, contra quos agit D. Thomas loco ei lato. non neg3bant, imo Supp0nebant liberum arbitrium esse indisserens ad utrurialibPt, Sed s luna c0ntendebunt ad unum cogi poSSe ab extrinsoco, ut per est Nenem concupi Seentiam . per Angelorum inspiration 'm,por coeleslom in fluxum, ut illos resutot, Soliun expressius Statuit coactionem capit Aliter i se pugnaro liburtuti Drhitrii. proindeque ab his exterioribus molivis ipsum cogi non p0SSe, Sed solum moraliter inclindri.