Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

111쪽

rauit, intermedia hyeme, ac vere, mollibus repidisque potius, quam frigidis, cum prONimi anni aestate conjungitur , tune aestiva fe- ris protracta per integrum circialium solarem statione in populum grassabituria Hane febris biliota annuae ad stationaritelfebris dignitatem promotae ipse Austor saph. pronunciavit et saepe insatis terminos sxcedit , porrigiturque per serum autum- ωιm , atque hyemem, fortasse molliorem e vermo autem tempore nondum Plane emortua re-

iviscit, ac proxima aestate dominatur resum- Vis viribus et tum e x annua se se a t i σ

Annua ergo atque stationaria febris: si-imul medico febris curandae indicationes sup- peditant. Sola enim stationaria a sicca, hu-imi lave, frigida aut calida tempestatum mu- tatione variis etiam modis mutatur, atque eam indolem nanciscitur, ut novae accedant agendorum rationes. Exemplum stationariae febris, quae talem ab annua crasi mutationem patiebatur, Cl. Hiberi adducit. a Pulchrei id elapsa hyeme adparuit, qua genuina mi ita ael rheumatica inflammatio cum stationaria putrida febre dominabatur: simplex ex meraca raro tum

putrida febris fuit, se cnni vitio inflamma.

112쪽

Ioatorio, iniquissimo connubio, uiplurimum juncta indessit. Phlogistica labes jam tum ut plurimum in aegris deprehendebatur, qui ad curandum nobis offerebantur, ut talium morborum curatio a remediis antiphlogisti eis ordienda fuerit, neglecta penitus putrida febre, es sero tandem tonica remedia in usum vocari potuerint. Fuit nonnunquarn, ubi ct in nosneomio, sub usu remeliorum anti septicorum . inflammatio clunculum subrepsit: ut in progresses curationis remedia anti putredinosa seponi, iisque antiphlogistica substititi debuerint, eaque vel meraca, vel cum tonicis remixta. Disci ex cadaverum sectione potuit, quam facile inflammatorium, inflammatorio tempore vitium cum synoelio putri jungatur . quamque religiose circumspiciendiim sit in an isti septicorum, tonicorum, & stimulanti lim delectu, ne temere noceas, dum prodesse velis. Mense Februario & Martio, ubi phlogo. sis vix non satis scebat, putridae sebres Oecursabant plurimae, sed simpliciores, quam stlatea: cum vero progressita vere sanguis iterum in- surrexisset, unaque putror late dominaretur,

idem illud fatale connubium frequentissime iterum visum est. Ipsi perlaviano cortici ea tempestate diffidere coepit cl. Stoli, quum ejus

113쪽

Io3deeocto, verens, ne inde tempore tam phlogistieo inflammationes invitarentur, aliam medicinam anti septicam institueret, emulii O-nem nempe camphoratam, falli ero mirifi-ee laudatam. ) p. 3 I.

Habet autem haec de febribus annuis do. e rina praeter eam in eruenda directrice morbi notione utilitatem, quam nune eXposui, Rlias etiam opportunitates, a medico haud

euntemnendas.

Saepe enim, quod praeeipue constitutione, quae nune dominabatur, in alteram senissim vergente contingit, ad aegrum Voearis, in quo, acuratissimo etiam inito examine, dinficulter statnas, ex qua febris specie laboret, an haec ad linflammatoriam, an ad biliosam, pituitosumve febrem, an ad mixtum ex his genus pertineat: ita enim vaga sunt sympto. mala, quae Oecurrunt, & omnis morbus feris

me intra generaliora febris symptomata, aut etiam febrilem intra dispositionem consistit.

Haud ex alio tunc fonte indicationem deri-Vea , qtiam ex cognito videmici genio: &sane unius aut alter dies te docebunt, veram te medendi rationem tetigisse. imbecillitas enim quam teger aut medicus tempore phlo. giis

114쪽

Io4gistico inclinante, simplicem catarrhum pu-isbat, in gravem cito peripneumoniam ita surgit. Deinde ipsa aegrorum conditio medici

nonnunquam e tamini obest: nam aeger aut mente motus coram est, aut benignitille naturae, vel ex vi morbi stupidissimus, aut in.eptus blatterator, ut eti qm per horas inter, rogando hominem, nil e lio rescias, quod addi signosin formqndam faciat. Annuae tune febris cognitio optime docet, qua methodo fienti, aut ex aegri relatione nondum adhuc determinando morbo, obviam eas. Perspexit hane methodi mel'ndi, pro varia anni tempesta. te, diversitatem, celeberrimus Huxhama); Morbi sane, vel generis ejusdem, largiorem longe pos runt sanguinis detr8ctionem, eam. que multo facilius serunt aegroti, dum siccum adest coelum, & elata perstat baro meipi statio, quam dum aestuosa aeris humiditas vim fere vasorum resolvit, Hoc utique perpetuum est, vel in ipsis pectoris morbis. H; nedictitabat venerandus praeceptor, s2 male aegrum curare cognita anni tempestate, ct morbo regnante, licet aeger ne hilum de valetudine sua narrare sciat, quam talem, qui ad-

positissime omni i de morbo suo referru

115쪽

Ios norit, si epidemiae regnantis cognitione exci-iderit. a Ηuxhami opera T. I. p.

Magnam deniquu utilitAtem cognitio epi- demi eae constitutionis medico offert, qui se: aliosque adversus eam tueri voluerit. Praeclare ait Hiberi: a) Adcurata epidemicarum cognitio non solum in morbis cognoscendis curandisque medentem, Ut aeus magnetica, nautas dirigit, sed & praecepta sqni ora suppeditat, quibus tempestatis temporisque mor hiam eiu uacissime averruncare possis. Com- mi ma, eaque omnium tutissima prophylaXeos regula, quae in omni, quae unque epi-demia, princeps est,ea est, ut ΠροκοισαρδεζιζJeuoce so ad morbum, religiose vitetur: id est, omnis quicunque notabilis in sex rebus non naturalibus eXeessus; animum proinde a sae. Vis turbis religiose contineas; eruditatem primarum Viarum praeeipue Vites, vites nimiam esculentorum potulentorumque ingurgitationem; caveqs vero, ne nimium in diaeta tua religiosus sis, ne valetudinem; quam nimiam e0lis, vel inde alteras, atritamque epidemi

eo hosti osserras: noli aliquid insoliti metu morbi agere; cave hinc etiam atque etiam a remediis pharmaceuticis sanus, a purgantio

116쪽

ribils, emeticis, cardiacis. sutori seris δ e.

ne dum averruncare morbum studeas, eum invites, dum epide micae dispositioni occasiona. lena caiisam imprudenter subsideris. O uosemper cum sanitate eras Usus vitae regimine, eo nil metuens uti perge. Hare optima in uni-Versum prophylaxeos praecepta. Particulariora haec ferme sunt: regente bruma, ae primo Vere, moderato calore cubiculi, idoneo vestitia, diaeta humectantes diluente, tenuiori tepida; in iis, qui ad inflammationes

Praecipue proeli ves sunt, ut omni hyeme inflammatorium morbum patiantur, consulto tamen medico, venae sestiones prophylacticae, si alibi usquam , celebrari poterunt Quo tempore humor atmospherae dominatur cardiaco victu cum emolumento uti poteris; corpus imprimis renovatis ae siccis vestibus: probe muniendum, ne perspiratio inhibeatur, aucta resorptione, quo fasto corpus inerti pituita obruatur neqessum est; exulet tepida muliercularum sorbitio. Estate sedulo caveto

De calore corpus perutatur, ne sudore ni

inium idissuas; cave praecipue, ne sudorem subito r icias, refrigerato derepente corpo re; non temere hinc , si ab exercitio corpo ris incalueris . vestes abjicies, as umbras pe-

117쪽

IOZ es; rorante nodio stib humido diu minus besse te . to corpore non versubere, probe hoe 'raecipue tempore memor Syden hamiani eia sti, qui inequio vos litu, admisita intempesti Ve corpori frigore, plures, quam peste ae gladio & fame simul omnibus periisse pronun-

Synonimia occurrit multorum vocabulo Tum eandem febrim designantium, quam hiemportet eXplicare. I. Hippocrates febres describit, quas eς anni tempore, decursu, medela, scimus hiae esse referendas, quin peculiare 'illis nomen tritillat. 2. Galenus Synoelum impvspem apellavit. DΗ differentiis febrium. Libr. 2. cap. I 2.3. Host anni synoelia simplex. Med. ration. systemattea. T. II, l. 3. eap. I. q. Continua non putris Merbavit. Sub eadem compellatione descripta legituri βνὰ mo' ieiento T. H. p. 37. TUI. p. 124. Edit. Lugd.

118쪽

1785. p. IIO. s. Aliis est, latino nomine continens in 'putris.

PRODROMI FEBRIUΜ IN ORNERE.

Eti proprium serme sit inflammatoriis se-bribus, ut homines in summa sanitate constitutos subito adoriantur, nullaque habeant. quae de morbo ingruente illos admoneant, praecursoria sympto mala; alias omnes febres quaedam notae solent antecedere, quarum omnium commune est, ut ait Cessus a), stliter se corpus habere, atque consuevit; neque in pejus tantum, sed etiam in melius.

a) Celsus I . H. p. a.

Sunt autem prodomi febrium, ut Sciroe- iderus definit, cujus summa habentur in uni. . versam de febribus doctrinam merita, a ) aD sectiones cujuscunque generis, initium febris praecedentes, atque hane futuram aliqua cum

119쪽

pr ibabilitate deelarantes. Ut ipsa autem febris manifestius & minus interrupto molimine in coquenda morbi materie occupatae naturae sessestus esse videtur; sie illi prodromi

plerosque optimae hujus medicatricis primos quasi conatus sistuΠt, qui biij ad suum se parat negotium, sensimque noXigs materies ipsam ad excitandam febrim esticaciores reddit. Aliam autem horum partem ex reniXu cruditatis praeponderanti melius derivaveris; iterumque aliam habendam hactenus existima. mus pro dubiae Originis qualitatibus ab integra valetudine alienis, atque unice fere secundum experientiae accuratioris diis lamina febrim praenunciantibus.

a) Schroeder opuscula medica. curanto CL ACLER. MANN. Norinaberg 1778. Volum. I. Diff. de frequentioribus febrium . prodromis. p. I .

Videamus generalia , & frequentiora, quae sebres solent praecurrere symptomata. Minor agilitas Corporis, mentisque morositas; ponderis sensus; lassitudo spontanea, in animi pathemata major proelivitas, iram, tristitiam &e. frigoris major impatientia; sudiitiun eulae; somnus turbatus; in ηjor a somno de-l bilitas, praecordia inflata; minor appetitus , α gustus exigua depravatio; Viae istaean Vitium

120쪽

tium, nisi per vices, in pulsu; lismo adhuc

obambulat.

VLuo diutius durant haec signa ante se. brim, eo futura febris erit dissicilior. Quida in per septimanas, quin & menses febrim ita praesentiunt. In febribus putridis , atque gastricis id frequentissime observatur. Non enim celeriter morbi hominibus eveniunt, sed ex minimo collecti , mul apparent.

ab Hippocrates de diaeta. I. 3.

Nonnunquam, quin imo saepissime hi prodromi febrium evanescunt, quin morbus in actum erumpat. Saepius praescinditur , & in herba suffocatur morbus, si modo apta medicina mox in principio adhibeatur. At hie

dupliciter erratur, vel nihil agendo, laboresque suos continuando, vel vero intempestive& nimium medicando. uies, tenuior diaeta, & regulae generales therapeuticae sunt. ciunt. Ρrobe quoque medebis his morbis flentibus, si regnantem morbum jam noveris,' ex ejus idea subnascenti infirmitati medeariS. Egregia certe veterum medicorum in prophylaetica medicinae parte praecepta habemus. Horum collectionem nobis Pob. nes. Herbensirettius, P dedit, in praeclaro libro quem