장음표시 사용
131쪽
ros LEGUM DELECTO s, LIB. VIII. TIT. ΙΙΙ.mmi vel alium voluntate ejus aedificare, intermita legitimo spatio a vicina insula. l. I Posse oneretmen- XΙΙΙ. Servitutes , quae in supcrficie consistunt, possesetur serv tu e o retinentur. Nam, siserte ex aedibus meis in aedes tuas tignum immissum habuero, hoc , ut immissum habeam, per causam tigni possideo habendi consuetudinem. Idem eveniet, &si maenianum in tuum immissiim habuero, aut stillicidi limin tuum proieceror quia in tuo aliquid utor, &sic quasi facto quodam possideo. l. 2 o. . Stillicidium, quoquo modo acquisium sit, altius mi tib L his, tolli potest. Lerior enim fit co facto servitus: cum quod simitus omnis ρο- ex alto cadet, lenius, & interdum direptum, nec perveni at si, um durior. ad locum scrvicnt . Insetius demitti non potest, quia fit gravior servitus , id in , pso stillicidio flumen. Eadem causa, retro duci potest stillicidium t quia in nostro magis incipiet cadere: produci non potest, ne alio loco cadat sti liciatum , quam in quo posita servitus est. Lentus facere poterimus 2 acrius non. Et omnino sciendum est, meli rem vicini conditionem fieri posse, deteriorem non posse rnisi aliquid nominatim, servitute imponenda, immutatum suerit. I. 2P. f. F.
De servitu ribuspraediorum rusticorum.
, ML L CERVITυTEs rusticorum praediorum sunt hae: iter. oactus, via, aquae ductus. l. I. Iter, vita. II. Iter est jus eundi, ambulandi homini, non etiam jumentum agendi. Achis est jus agendi vel jumentum, vel vehiculum. Itaque qui iter habet, aditum non habet: qui actum habet, & iter habet etiam sim jumento. Via est jus eundi, & agendi, & ambulandi. Nam & iter, & actum , in se via continet. I. I. Aqua ductus. III. Aquae ductus est jus aquam ducendi per fundum
αἰ- itui 3 IV. In rusticis computanda sunt aquae haustus, pecoris Disit iroo by COOste
132쪽
Γx L In Rrs DIGEs T. ET COD. Iorod aquam appulsis, jus pascendi, calcis coquendae , ar nae fodiendae. LI. f. I. V. Aquar ductus, & haustus aquae, per eundem locum ut ducatur, etiam pluribus concedi potest: potest etiam, ut di se V versis diebus vel horis ducatur. l. 2. f. I. VI. Item sic possim servitutes imponi, &, ut boves , Cimitu UUA. per quos fundus colitur, in vicino agro pascantur. Quam servitutem poni posse, Neratius libro secundo me ramis rum scribit. l. 3VII. Idcm Neratius, etiam ut fructus in vicini villa coia semisuter gantur, coactique habeantur, & pedamenta ad vineam ex
vicini praedio sumantur, constitui posse scribit. l. 3. 3. I. VIII. Qui habet haustum, iter quoque habere videtur H stui Misus ad hauriendum. Et ut ait Neratius libro tertio mem, et narum sive et jus hauriendi, & adeundi cessum sit, uia μου 'trumque habebit: sive tantum hauriendi , inesse & aditum: sive tantum adeundi ad sontem, inesse & haustum. l. 3. f. I. IX. In rusticis praediis impedit servitutem medium praedium, quod non servit. l. 7. f. I. Impeditur simia' X. Viae latitudo ex lege duodecim tabolarum in pomzzzπrectum octo pedes habet et in anfractum , id est , ubi fi Vi , ὸm.
modo determinabitur: &, qua primum iter determinatum Srevisus eamdi est, servitus constitit: caeterae partes agri liberae sunt. Vinire arbiter dandus est, qui utroque casu viam determinam debet. l. I .f. I. .
XII. Latitudo actus itinerisque ea est, quae demonstrata est. Quod si nihil dictum H, hoc ab arbitro stat Sta maea a dum est. In via aliud juris est: nam, si dicta latitudo non vi, legitima debetur. I. 1 r. f. i. ' μ - V. l. 8.XIII. Imperatores Antoninus & Verus Augusti res privatis di strunt, aquam de flumine publico , pro mocio possessi num, ad irrigandos agros dividi oportere r nisi propriot 'quis iure plus sita datum ostenderit. Item rescripserunt, a- - quam ita demum permitti duci, si sine injuria alterius id fiat. l. II o a XIV. Ser Diqil irini by Cooste
133쪽
eere potui servitus sun a servienti. Totus finiaus servit, sed in parte
ro8 LEGUM DA Lyc Tus, LIB. VIII. ΤIT. III. XIV. Servitus naturaliter, non manufacto, laedere pia test fundum servientem. Quemadmodum si imbri crescat aqua in rivo, aut ex agris in eum confitiat, aut aquae sens secundum rivum, vel in eo ipQ inventus postea fuerit. l.
XV. Si mihi concesseris iter aquae per fundum tuum, non destinata parte per quam ducerem , totus sundus tuus f iet. Sed quae loca ejus fundi tunc, cum ea fieret ces,sio , aedificiis, arboribus, vineis vacua fuerint, ea sela eo nomine s ient. l. 2I.&l. 22. XVI. Si fundus serviens, vel is cui servitus debetur, publicaretur, utroque casti durant servitutes : quia cum sua conditione quisque sundus publicaretur. l. 2 3. f. 2. XVII. Quaecumque servitus iundo debetur , omnibus eius pallibus debetur. Et ideo, quamvis particulatim v , . nierit, omnes partes servitus sequitur : & ita , ut singuli
s, T. . istis, rectὸ-jus sibi esse sitndi. Si tamen fundus, cui sem
ris. vitus debetur, certis regionibus inter plures dominos divisus est, quamvis omnibus partibus servitus debeatur , t men opus est, ut hi qui non proximas partes stivienti filiis do habebunt, transitum per reliquas partes fundi divisi, jure habeant: aut, si proximi patiantur, transeant. l. 2 s. XVIII. Si partem fundi mei certam tibi vendidero , quae ductus ius, etiam si alterius partis causa plerumque ducatur, te quoque sequetur. Neque ibi aut bonitatis agri, aut usus ejus aquae ratio habenda est. Ita , ut eam solam partem fundi quae pretiosissima sit, aut maximd usum eius aquae desideret, ius eius ducendae sequatur: sed pro modo agri detenti, aut alienati, fiat ejus aquae divisio. l. as. XIX. Si via, iter, actus, aquae dueta legetur simpli' citer per fundum, ficultas est heredi per quam partem sumda ι, ὸ raptisa.. Velit constituere servitutem: si mrio nulla captio legistario in servitute sit. I 26. . Is qui duo praedia confinia habuerat, superiorems dum vendiderat: in lege ita dixerat, in ιηρ-- , si aperto, emptori educere in fundum inferiorem reste siceat. Si emptor ex alio sumio aquam acciperet, & eam inseri
134쪽
rem ducere vellet, quaesitum est an possit id suo iure sacere, necte' Respondi, nihil amplius, quam quod ipsius
fundi siccandi causa derivaret, vicinum inseriorem recipere debere. l. 29. XXI. Si sons exaruerit, ex quo ductum aquae habeo: Si sexaruis'. isque post constitutum tempus ad silas venas redierit: ana-mim 'eutisemisus
quae diustus amissus erit, quaeritur' Et Attilicinus larem Statilio Tauro reisipsisse in haec verba: Hi, qui ex Cui, me ι. 8.fundo sutrima aquam ducere sistiti sunt, adierunt me: pro- petibit. dum Mip sueruntque aquam, qua per aliquot annos usi sint, ex si ς' sente qui est in si1ndo sutrino, ducere non potuisse, quod sens exaruisset: & postea ex eo sente aquam fluere coepisese: petieruntque ca) me ut jus, quod non negligentia, aut culpa sua amiserant, sed quia ducere non potuerant, his 'restitueretur. Quorum postulatio clim non iniqua milii visa sit, succurrendum his putavi. Itaque quod jus habu runt tunc ctim primum ea aqua pervenire ad eos non pintuit, id eis restitui placet. l. 3 .f. I.&l. ues. XXII. Αquam, quae in alieno loco oritur,. sine volum rate ejus, ad quem l in ejusdem aquae pertinet, Praetoris edictam non permittit ducere. I. C. de servit. & aqua. Praeses provinciae usu aquae , quam ex sente iuris tui profluere allegas , contra statutam consuetudinis sermam carae te non permittet: cum sit durum & crudelitati proximum, ex tuis praediis aquae agmen ortum , sitienti sagris tuis, ad aliorum usum vicinorum injuria propagari.
Commaenia praediorum tam urbanorum , quam rusticorum.
DEo hae servitutes praediorum appellantur . quoniam omnis itar sine praediis constitui non possint. Nemo enim potest Uservitutem adquirere vel urbani, vel rustici praedii , nisi qui habet praedium. l. I. f. I.
135쪽
ὰ ritus debetur per loca qua non s. rviant, ad reficienda ea q- srviunt. Me mutare licet
Irristini. Servi uti accedunt bus adminicula. Fundum venili. rum servitus δε-quitur. Servitus na id
Iter qua ἐνὶ non liceat visi interdis.
TIO LACUM DELECTUs, LIR. VIII. TIT. IV... Mificia quoque fundis, di fundi aediticiis eadcin cors ditione strviunt. l. Ιχ. in LV. Resectionis gratia, accedendi ad ea loca , quae non serviant, facilitas tributa est his, quibus seminis debetur equa tamen eis accedere sit necesse. Nisi in cessione servit iis nominatim praefinitum sit, qu1 accederetur. l. II III. Nec secundiam rivum, nec supra eum, si sorte subterra aqua ducatur, lacum religiosiim dominus soli facere potest: ne servitus intereat, & id verum est. Sed & depres.siarum, vel adlevaturum rivum, per quem aquam jure duci potestatem habes : nisi si , ne id faceres cautiun sit
IV. Si prope tuum fundum ius cst mihi aquam rivo di cere : tacita haec jura sequuntur: ut reficere mihi rivum liceat et ut adire qua proximε possim ad reficiendum eum go, fabrique mei: item ut spatium relinquat mihi dominus fundi. quo dextra, & sinistra , ad rivum adeam, de quo terram, limum, lapidem, arenam, calcem iacere pos
V. Cum fundus fundo servit, vendito quoque fundo, servitutes sequuntur. l. 2. VI. Venditor fundi Geroniani, fundo Botroiano, quem retinebat, legem dederat, ne contra eum Asiario th naria exerceamr. Qiumvis mari, quod natura omnibus patet,
servitus imponi privata lege non potest , quia tamen bona fides contractus, Iegem Gari venditionis exposcit, persenae possidentium, aut in jus eorum succedentium , per stipulationis vel venditionis legem obligantur. l. I . VII. Si constat, in tuo agro lapidicinas esse, invito te, nec privato, nec ph lico nomine, quisquam lapidem cindere potest, cui id faciendi ius non est, nisi talis consit ludo in illis lapidicinis consistat: ut, si quis voluerit ex his caedere, non aliter hoc faciat, nisi prius selitum silatium, pro hoc, domino praestat. Ita tamen lapides caedere debet, postquam satisfaciat domino, ut neque usus ne cessarii lapidis intercludatur, neque commoditas rei, iure, domino limatur. l. I 3. 3. I.
VIII. Iter nihil prohibet sic constitui, ut quis intem. diu
136쪽
Ex LIgRIs DIGEsΥ. ET COD. Irrdiu duntaxat eat. Quod stre circa praedia urbana etiam necessarium est. l. Iq. IX. Qui per certum locum iter, aut adhun alicui ces- Semitvi asisset, eum pluribus, per eundem locum, vel iter, vel ac timi cedere posse, verum est. Quemadmodum si quis vicino suas aedes servas fecisset, nihilominus aliis, quot vellat, multis eas aedes servas facere potest. L 31.
Si servitus vindicetur , vel ad alium pertinere
negetur. T. π Oct corpus non est dominii ipsius, cui servitus de- Δ m os Ammais Liatur: sed jus eundi habet. l. q. ΙΙ. Si inter meas & Titii aedes, tuae aedes intercedant, possum Titii aedibus servitutem imponere, ne liceat ei al- modiustius tollere, licet tuis non imponatur: quia, donec tu non mutua extollis, est utilitas servitutis. l. s. feministra. III. Et si sorte, qui medius est, quia servitutem non Simo lina fundus debebat, altius extulerit aedificia sua , ut jam ego non vi--Iervi Mit dear luminibus tuis obstaturus , si aedificavero , frustra intendes, jus -hi non esse ita ad iniins habere, invito te. Sed viem, donee ossea si intra tempus statutum rursis deposuerit aedificium suum impedimentum. vicinus, renascetur tibi vindicatio. l. 6. IV. Etiam de servitute, quae oneris serendi causi im- Murum onus δε- posita erit, actio nobis competit; ut & onera serat, & aedificia reficiat, ad eum modum , qui servitute imposita 'comprehensus est. l. 6. f. 2. Licet dommus V. Labeo autem, hanc servitutem Doneris serendiJ non mura serviemis re- hominem debere, sed rcm: denique licere domino rem derelinquere, scribit. I. 6. 3. a. in fine. ' debet simitutem: VI. Sicut autem resectio parietis ad vicinum pertinet, ct HreMyo fundo ita fultura aedificiorum vicini, cui servitus debetur, quam is diu paries reficictur, ad inferiorem vicinum non debet per i domi s muririnere. Nam, si non vult stiperior sulcire, deponat: &r Iervi nim. sulimstituet, cum paries fuerit restitutus. I. 8. νβm ἀ φω impositi,
137쪽
III LEGUM DELECTUs, LIR. VIII. TIT. H. Me in stuperio- . VII. Aristo Cerellio Vitali MDndit, non putare se, ex tabema castaria funum in superiora aedificia jure im- . mitti . ziz mitti posse, nisi ei rei servitus talis admittatur. Id quemum, vel aquam, ait: & ex superiore in inferiora non aquam , non quid γωεἰ qui stiui, nisi inunitti licet: in suo enim alii hactenus facere licet, ea sit imposita Ier
quatenus nihil in alienum immittat: fumi autem, sicut aquae, esse immissionem: posse igitur superiorem cum imseriore agere, jus illi non esse id ita facere. l. 8. f. s. VIII. Si quis diuturno usu, & longa quasi possessione, jus aquae ducendae nactus sit, non est ei necesse docere de jure, quo aqua constituta est, veluti ex legato, vel alio modo: sed utilem habet actionem, ut Ostendat , per a forte tot usim se, non vi , non clam, non precario possedisseI. Io. Longi temporis consuetudo vicem servitutis obtinet: modo si is qui pulsatur, nec vi, nec clam, nec precario posesidet. l. I. C. de servit. & aqua. l. 2. l. 7. C. d. IX. An unus ex sectis in communi loco , invitis caeteris iure aedificare possit, id est, an, si prohibeatur a sociis, possit cum his ita experiri, jus sibi esse aedificare: & an socii cum eo ita agere possint, jus Abi prohibendi esse, vel illi buo- ad candi non esse: & si aedificatum jam sit, non possit cum eo ita experiri, seu tibi non esse ita ediscatum habere , quinrituri Et magis dici potest, prohibendi potius, quam faciendi esse jus sector quia magis ille qui facere conatur, ut dixi quodam modo sibi alienum quoque ius praeripit, si, quasi solus dominus, ad suum arbitrium uti jure coin. muni velit. l. II.
- Dci M- X. Si paries communis, opere abs te ficto , in aedes 2 .iis '' -st inclinaverit, potero tecum agere, jus tibi non esse parietem illum ita habere. l. Iq. 3. I.
In re eommuni potior conditio prohibentis.
madmodum servitutes amittantur.
Servitus ηon η si I. ER vi τυΥΕs praediorum confunduntur , si idcm u-- ο ρ Iuvis, Otriusque praedii dominus esse coeperit. l. I.
138쪽
Γx L1BRIs DIGEs T. ΕΥ. COD. . . , II Π. Qui iter & actum habet, si statuto tantum tempo- S motur iter'. re ierit, non perisse actum, .sed manere, Sabinus, Cassiius, βῆμενες ne κου Octavenus aiunt e nam ire quoque per st eum posse, qui
III. Servitus & ore secium . & fiuctuarium , &bonae . pol sorfidei pinetarem notas retinetur. Nam satis est sundine itum esse. l. s. & l. 6. . Usu retinetur servitus, rem ipse, cui debetur, utitur: quive in possessione ejus est : aut mercenarius e aut hospes: aut medicus di quive ad visitandum dominum venit e vesciamus : aut fructuatim. l. 2Ο. IV. Si sic constituta sit aqua , ut vel aestate ducariae Non peris tempore Iam i, Vel uno mense, , quaeritur , quemadmodum , non constituto servismutendo amittatur e quia non est continuum tempust quo, 'Cum uti non potest, non sit inis. . . Itaque & si altemnis annis vel mensibus quis aquam ha at , duplicato comstituto tempore amittitur. Iam & de itinem custoditur.
V. Si communem fundum ego & pupillus haberemus, sη- licet ut ue non uteretur, tamen propter pupillim N OMI ita In
viam retineo. l. Io. is re communi.
VI. Si is, qui noctumam aquam habet, iniciatu per m us uten i preconstitutum ad amissionem tempus usus suerit, amisit noctumam servitutem, qua usus non est. Idem est in eo, quiceriis horis aquae ductum halbens , aliis usus fuerit, nec ulla pane earum horarum. l. I .f. I. VII. Si locus, per quem via, aut iter, aut actus debe- γινὰ semitustatur , impetu fluminis occupatus esset, & intra tempus rasi- quod ad amittendam servitutem sufficit, alluvione restitutus est, servitus quoque in pristinum stilum restitui- ttur. Quod si id tempus praeterierit, ut strvitus amittatur, revocare eam cogendus est. l. I . VIII. Cum via publica vel suminis impetu, vel ruina si anulla est, vicinus provinus viam praeitare debet. l. Iq. emas.
IX. Aquam, quae oriebatur in fundo vicini, plures per pluritiueundem rivum iure ducere Bliti sunt . ita ut sito quisqueμ μ .
139쪽
ri4 LEGUM Ds Llle Tus, LIB. VUL TIT. VI. σω z die , rapite dueere r primo per eundem rivum, eumque. πώ aet=,st communem : deinde, in quisque inferior erat, suo quis oud .rit, si com- que proprio rivo , & unus statuto tempore quo sola m-u μι - - cui amittitur, non duxit. Existimo, eum ius ducendae aquae
tum esse e proprium enim cujus ae eorum ius suit: neque per alium usurpari potuit. Quod si plurium Q o iter aquae debitum esset, pes unum eorum omnibus his , inter os is istas communis tasset, inirpari potuisset. Item si quis eorum, quibus aquae ductus servitus debebatur, de per eundem rivum aquam ducebant, ius aquae ducendae, non ducendo eam, amisit, nihil iuris oo nomine careeris, qui rivo utebantur, adcrevit. Idque commodum eius est' per cujus fundum id iter aquae , inuod non utundo, Hoparte unius amissium est e libertate enim hujus partis invistutis intitur. l. 16. Temur auctoris X. Tempus, quo non est usus praeceiam fundi dominus,
Auctori servitus debetur, imputatur ei, qui in ejus loco suc
140쪽
Si quastupes pauperiem fecisse ricatur. . . ibi his, es L la uitatem, aut propter culpam mu' η θ'
lionis, aut si plus iusto onerata quadrupes, in ali-- μψδ mubo
quem onus everterit; haec actio cessabit, damnique
injuriae agetur. l. I. f. II. Sed & si canis, cum duceretur ab aliquo, asperitate Si ramis evaseris sita evitat, & alicui damnum dederit; si contineri firmius O-, ει -- ab alio poterit, vel s per eum locum induci non debuit; haec aetio cessabit,& tenebitur qui canem tenebat. l. I. f. s. III. Si clan equum permulsisset quis, vel palpatus est, Si equus palpa- dc calce eum percusserit; erit actioni locus. l. i. f. . in L per is is, N. Et, si alia quadrupes aliam concitavit, ut damnum daret; ejus, quae concitavit, nomine agendum erit. l. I. Buod me ιυιε-
V. Clim alietes vel boves commisissent ,& alter alterum P cu occidit; Quintus Mutius distinxit et ut, si quidem is p si quia Q. risiet, qui aggressiis erat, cessaret actior si is, qui Bon quia Miam oci
provocaverat, competeret actio. Quamobrem eum sibi aut noxam sarcire , aut in noxam de&rc oportere. L I. f. II
VI. Ex hac lege, jam non dubitatur, ethm listrarum Si pres nocitum periisnarum nomine agi posse : sorte si paucis ilias uulsi ,- ο -- filiumfamilias vulneraverit quadrupes. Scilicet ut non de formitatis ratio habAtur, clari liberum empus aestimatiin carina .aώι carituminem non recipiat: scd impensarum in curationem Belamme es, ratio labetur.& Operarum amissarum, quasque amissurus quis esset, inu