장음표시 사용
151쪽
ras Lyos Μ DILECTU , LIB. X. ΤIT. III. munis est, veluti inter eos, qui pariter eandem rem em runt. Sine secietate communis est , veluti inter eos, quibus eadem res testamento legata est. l. 2. inre ua actis , II. In tribus istis duplicibus judiciis, similiae erciscum Hus,f. mui inordae, communi dividundo, finium regundorum, quaeritur, qu p - V ' quis intelligatur: quia par causa omnium videtur Sed magis placuit, eum videri actorem, qui ad judicium pro- vocasset. l. 2. f. I. Fructus- impensa III. Sicut autem ipsius rei divisio venit incommuni di--vidundo judicio, ita etiam praestationes veniunt. Et ideo si quis impensas secerit, consequatur. Sed si non cum ipse socio agat, sed cum herede Bcii , Labeo recte existimat, impenias & fructus a defuncto perceptin venire.
Tam sumptuum, quati fructuum ineri divisionemJ I. .
. C. eod. ut in omnibus aequabilitas servetur. d. l. in fine. H in νε eomm. N. Sive autem locando iundum communem, sive χωnisu versatur, lendo, de findo communi quid secius consecutus sit, com-- εν μ' dividundo judicio tenebitur. Et si quidem com muni nomine Io fecit, neque lucrum , neque damnum, sentire eum oponet: si vero non communi nomine, sed ut lucretur stam, magis esse oportet, ut & damnum ad ipsum respiciat. l. s. f. 2. licitiaion. β- V. Si debitor communis praedii partem pignori dedit peravis, no pars 8c a domino alterius partis provocatus creditor ejus, aut ab a Dr se , si' creditore alterius debitoris, Iacendo superavit, & de bitor eius, cui ros fuit adjudicata, velit partem suam prae dii recuperare , Qtuto eo quod ipse debuit; eleganter dicitur , non esse audiendum, nisi & eam partam paratus si recuperare , quam aeditor per adjudicationem emit. l.
Gammiripotes. VI. Si conveniat, ne omnino dreiso far, huiusmodi ρο- ωt dies tur rivisio: nullas vires habere manifestissimum est.' Sin autem in
ira certum tempsti, quod etiam Ipsius rei qualitati prodest, valet. L Iq. f. 2. Commune es qu/d VΙΙ. Arbor quae in confinio nata est, item lapis qui peres ρὐ- utrumque indum extenditur , quamdiu cohaeret fundo Q regione cujusque finium, utriusque sunt. I. I9. VULSi
152쪽
Ex L RRIs DIGEs T. ET COD. I 1 VIII. Si iis clim quo iundum communem habes, ad deli- Si act/r- ω actum non respondit. & ob id motu judicis villa diruta aut arbusta ccisa sunt: praestabitur tibi detrimentum iudi- is cio communi dividundo. Quidquid enim culpa secti amis. sum est, eo iudicio continetur. l. 2 . - ΙX. Iudicem in praediis dividundis, quod omnibus uti- In misi . vidlissimum est , vel quod malint liti tores, sequi convenit.
'μ ' , . . . . . . . sequitur jurix.
X. Sabinus, in re communi neminem dominorum jure In re communi
sacere quicquam invito altem , posse. Unde manifestum prohi- est, prohiboedi jus esse: in re enim pari potiorem causam esse milibentis constat. Sed etsi in communi mhiberi cius 1 secio, ne quid faciat, potest; ut tamen factum opus tollat, cogi non potest, si cum pmhibere poterat, hoc pra termisit. Et ideo per communi dividundo actionem knum sardiri poterit. Sin autem facienti consensit, nec podamno habet actionem. Quod si quid, absente socio, ad laesionem ejus secit: tunc etiam tollere cogitur. l. 28. - XI. Cum rmionibus dividi commode aliquis ager inter sici amnem . cim non potest , vel ex pluribus singuli; aestimationesta fusta, unicuique sectorum adiudicantur, compensatione pretii invicem fiam , eoque cui res majoris pretii obvenit
caeteris condemnato e ad licitationem nonnumquam etiam intraneo emptore admisse ; maximὸ si se non sincere ad justa pretia alter ex sectis sua pecunia vincere vilius licitam rem profiteatur. l. 3. C. d. XII. In communione vel Bcietate, nemo compellitur Non sat eom invitus detineri. Q pmpter aditus Praeses pmvinciae , ea nec secieta in quae communia tibi cum semre perspexerit, dividi novi- debit. l. ult. C. d. Divisionem praediorum vicem emptionis obtinere placuit. Divisio pro em- I. I. C. comm uir. j ud. tam L erc. q. c. d. XIN. Maioribus etiam, per fraudem, vel dolum, vel per- Majores adversia
peram sine judicio factis divisionibus, selet subveniri r quia u te' misi in bonae fidei iudiciis, quod inaequaliter factum esse eo, st μηνιμ
siterit, in melius resormabitur. l. 3. C. comm. uir. iud. tam L. erc. q. c. d.
153쪽
I. LEGANTER definit Neratius , iudicem ad tali, o, In bendum hactenus cognoscere, an iustam& pnobabi-' lem causam habeat actionis, propter quam exhiberi sibi desideret. l. II. in M. Possessis δαρυα, II. Sciendum est, advorsus possessorem hac actione age , n turri . dum: non statuneum , qui civiliter , sta&eum, qui naturaliter incumbat posscssom. l. 3. f. ult. Altera fit res eu- III. Mutata se a prope interemit substantiamrei. L 9.jμε mutatur θη-. 3. in M. V. L s. f. r. ff. de auro argento leg. Aberius ratio ι. IV. Ad exhib um possunt agere omnes, quorum in s . eri νηmm jμε quidam consuluit, an possit essicere iac actio, ut rationes adversarii sibi exhiberentur, quas exhiberi magni ejus interesset Respondit, mi oportere ius civile calum nivi, neque verba captari : sed , qua mente quid dicer tur , animadvertere convenire. Nam illa ratione etiam PDdiotan alicujus doctrinae posse dicere , sua interesse, illos aut illos libidi sibi exhiberi r quia, si essent exhibiti, cinneos legisset, doctior& melior mirus esset. I. I9. - V. Q stionis habendae causa ad exhibendum agitur ex γ' desitas servorum, ad vindicaretos conscios suos. l. lest.
154쪽
De interrogasionibus in jure faciendis , in- terrogatoriis actionibus.
nitur, ex sua in iudicio responsione: ut vel com
fitendo, vel mentiendo sese oneret. l. q. gan o se oneret II. Quod autem ait Praetor, ommm non respontasse, m 'o tur teriores sic exceperunt, ut omnino non respondisse videatur, qui ad interrogatum non respondit, id est, πρῖς ρ nsionem aecomino. I. II. 3. s. III. Nihil interest, neget quis, an taceat interrogatus, resto μω in obscure respondeat, ut incinum dimittat interrogat An t 4 rem. l. II. f. T. IV. Ea quae postea emergunt, auxilio indistent. l. rr. Allias t en-ε o V o D
V. Qui interrogatus responderit, sic tenetur, quali ex rariston ac mactu obligatus, pro quo pulsabitur. l. o. f. s. m com ritu VI. Celsus scribit, licere responsi poenitere, si nulla Acaptio ex ejus poenitentia sit actoris. Quod verillimum mihi videtur: maxime si quis postea plenius instructus quid νυλο it. faciat, instrumentis, vel epistolis amicorum juris sui edo
VII. In totum autem consessiones ita ratae sunt, si id , Iu i ct nisura quod in conscssionem venit, & ius & naturam recipere po- ''m Orest. l. I . f. i. quo respoMMAM VIII. Ubicumque iudicem aequitas moverit, aequὸ ω Interrogatisius aι polIcie fieri interrogationem, dubium non est. l. et r. multu ε Iu
155쪽
quibus rebus ad eundem judicem eatur.
In e sia pluribus I. re pluribus tutoribus unus, quod caeteri non
η- judex. int idonei, convenitur, postulante eo, omnes ad eundem judicem mittuntur. Et mN: rescriptis Principum
Desisquis qui--I. TON Oportet laudando augere malitiam. l. I. f. dos imiuor ad II. Interest nostra', animum liberorum nostr Cura de moritua cor mpi. l. Iq. f. I. in L
Mintire λει ad I. T ILIGENs custodia etiam vincire permittit. I. I. . 7. Modiam. II. Divus Pius rescii psit, cum qui sugitivum
is ἡ. Itis in quirere in praediis alienis, pon adire Praesidem, litia
re iatranom jussis teras ei daturum , &, si ita res exegerit, apparitorem quo- Iu icia. que, ut ei permittatur ingredi, & inquirere : de poenam eundem Praesidem in eum constituere, qui inquiri non permiserit. Sed & Divus Marcus oratione , quam in Senature tavit, facultatem dedit ingrediendi tam Caesaris, quam Senatorum, S Paganorum praedia volentibus sugitivos imquirere et scrutarique cubilia atque vestigia occultantium
156쪽
aleatoribus. I. CENATVsCONsυLTUM uetuit in pecuniam Iuderer In ρε aniam lu- pneterquam si quis certet hasta , vel pilo iaciendo , yel currendo, fallendo, luctando, pugnando: quod vidi Lia..' tutis causa fiat. In quibus rebus ex lege Titia , & Publicia) & Cornelia etiam sponsionem facere licet: sed ex aliis,
ubi pro virtute certamen non fit, non licet. I. 2.3. I.& I. 3. V. tit. C. d.
Si mensor falsum modum dixerit. '
L A Dugasus menserem agrorum Praetor in factum Tenetur agri me L actionem proposuit, a quo falli nos non oportet. Nam interest nostra , ne talamur in modi renunciationei 'V 'si sorte vel de finibus contentio sit, vel emptor scire velit. vel venditor, cujusmodi ager veneat. l. I.
De religiosis , ct sumptibus , funerum : ct ut
I. Ut propter funus aliquid impendit, cum des mmmdm ato contrahere creditur, non cum herede. l. t. ε II. Scriptus heres prius, quam hereditatem adeat, pa- Prah M. non . tremfamilias mortuum inserendo , locum facit resigiosum. Nec quis putet, hoc ipis pro heriae eum gerere. L q. V. I. l. I f. 7.&8. R 1 IV. Liri 'Dissiligod by Cooste
157쪽
Is 1 LEGUM DELECTUs, LIB. XI. TIT. . III. Liberis cujuscumque sexus, vel gradus, etiam G
liis milias& emancipatis, idem jus sepulcrid conces
sum est : sive extiterint heredes, sive sese abstineant. l. s. IV. Si quis sepulcrum habeat, viam autem ad sepulcrum non habeat, & a vicino ire prohibeatur, Imperator Antoninus cum Patre rescripsit, iter ad sepulcrum peti precario, & concedi selere: ut quoties non debetur , impciretur ab eo, qui sundum adjunctum liabeat. l. Ir. Praeses etiam compellere debet, iusto pretio iter ei praestari: ita tamen, ut judex etiam de opportunitate loci prospiciat, ne vicinus magnum patiatur detrimentum. d.
V. Sum tus seneris arbitrantur pro facultatibus, vel dignitate destincti. l. I 2. f. s. Haec actio, quae sineraria dicitur , ex bono & aequo
oritur: continet autem suneris causa tantum impensam, non etiam caeterorum sumptuum. AEquum autem accipitur ex
gignitate ejus, qui funeratus est, ex causa , ex tempore,& ex bona fide: ut neque plus imputetur sumptus nomine, quam factum est: neque tantum, quantum faetum est, si immodice factum est. Deberet enim haberi ratio facultarum eius, in quem factum est: & ipsius rei , quae ultra modum sine causa conliimitur. l. Iq. f. s. VI. Si coloniis, vel inquilinus sit is qui mortuus est, nec sit unde funeretur, ex invectis illatis eum .sunerandum
Pomponiu; scribit : & , si quid superfluum remanseri
hoc pro debita pensione teneri. l. Iq. f. I. Impensa funeris semper ex hereditate deducitur: quae etiam omne creditum solet praecedere , cum bona sus e do non sint. l. 46. VII. Quid erim si ex voluntate testatoris impensium est' Sciendum cst, nec voluntatem sequendam, si res egi ediatur justam sumptus rationem: pro modo autem facultatum
sumptum scri . l. r . f. 6. in fine. VIII. Sed interdum is, qui sumptum in funus secit, sumptum non recipit, si pietatis gratia secit, non hoc animo, quasi recepturiis sumptum quem fecit: & ita) Imperator noster rescripsit. Igitur aestimandum erit arbitro, S:
158쪽
Ex LIBRI s DIGEsΥ. ET COD. I 3,& perpendendum, quo animo sumptus faediis sit: utrum. negotium quis vel defuncti, vel heredis gerit, vel ipsius humanitatis: an vero misesicordiar, vel pietati tribuens, vel assectioni. Potest tamen distingui & misericordiae mo- .dus: ut in hoc suerit misericors, vel pius qui funeravit, ut eum sepeliret, ne insepultus iaceret, non etiam, ut suo sit tu secerit. Quod si judici liqueat, non do i cum qui convenitur, abselvere: quis enim sine pietatis intemtione alienum cadaver funerat ' Oportebit igitur restari quem quo animo stinent: ne postea patiatur quaestionem. l. Iq. f. 7. Plerique filii. cum parentes suos stinerant, vel alii, qui heredes fieri possint, licet ex hoc ipis neque pro heredegeritio, neque aditio praesumitur; tamen ne vel miscisisse
necessarii, vel caeteri pro herede gessisse videantur, solent testari, pietatis gratia facere se septi ituram. l. I . f. 8. IX. Miutius aequitatem sequi debet judex , cum hoc mi Mum. ei & actionis natura indulget. l. 1 . f. 13. in fio. M X. In eum, ad quem dotis nomine quid pervenerit,
. dat Praetor funerariam actionem. AEquissinatim enim visum
est veteribus, mulieres, quasi de patrimoniis suis, ita de dotibus stinerari: & cum, qui morte mulieris dotem hicnatur , in sentis conserre debere: sive pater mulieris est,
Quoties mulier decedit, α dote, quae peneS Uimm re manet, & caeteris mulieris bonis, PIo portione funeranda
XI. Funeris sumptus accipitur, quidquid corporis causa, . Νηρη, Veluti unguentorum, erogatum est: A pretium loci, in quo defunctus humatus cst: & si qua vectigalia sunt, vel iam copia agi, S vectum : & quidquid corporis causis , antequam sepeliatur, consumptum est, seneris impensam esuexistimo. Monumentum autem sepulcri id esse, Divus Hadrianus rescripsit, quod monumenti, id est, causa minatendi ejus loci factum sit, in quo corpus impositum sit. Itaque, si amplum quid aedificari testator iusserit, veluti in circum
porticationes, eos sum ,tus funeris causa non esse. l. 97.dd.f. I. monum 3ο- νXII. Monumentum generaliter res est memoriae causa
in posterum prodita: in qua si corpus vel reliquiae inse-
159쪽
13 LEGUΜ DELECTus, LIB. XI. Trr. VIII. rantur, set sepulcrum: si vero nihil corum instratur, erit monumentum memoriae cause factam, quod Graeci κενοτα - φιον, id est, inam sepulcrum, appellant. I. 2. XIII. Propter publicam utilitatem, ne insepesta cad vera iacerent, strictam rationem insuper habemus et quae nonnunquam in ambiguis religionum quaestionibus omitti let. Nam summam esse rationem, quae pro religione sa-cit. l. 3. in fine.
XIV. Principale fcorporis humand est caput , cuius imago fit, inde cognoscimur. l. H.
De mortis inferendo, is sepulcro aedificando.
I. ' TEGAT lex regia, mulierem, quae praegnans mor L tua sit , humari, antequam partus ei incidatur. Qui contra secerit, spem animantis cum gravida peremisse videtur. l. 2.
160쪽
rebus creditis , si certum petetur , ct de
I. R E D E N D I hoc titulo Pret in onore edixit. generalis appellatio est. Ideo sub Cro υνε εs a'. Praetor, & de commodato, & de pi- G nore mixit. Nam cuicumque rei adsintiamur, em secuti, mox recepturi quid ex hoc contractu,
dedimus, alioquin oemmodatum crit, aut depositum) scd recura idem genus. Nam si aliud genus, veluti, ut pro tritico
vinum recipiamus, non erit mutuum. l. 2.
mero, mensura consistunt. QMniam. eorum datione possumus in creditum ire : quia in genere suo functioncm reci- ' 'piunt per solutionem, quam specie. Nam in caeteris rebus ideo in creditum ire non possumus, quia aliud pro alio in- .vito creditori solvi non potest. l. r. ,
IV. Appellata est autem mutui datio ab eo, quod de meo a d mutuo δε- tuum fit: & ideo si non fiat tuum, non nascitur oblimatio.
i. a. f. 2. LV. In mutui datione oportet dominum esse dantem. I. 2.
- VI. Si socius propriam pecuniam mutuam dedit, omni-m Q creditam pecuniam secit, licet caeteri dissenserint. ' ' ρ -- Quod si communem numeravit,. non alias aeditam essest, nisi caeteri quoque consentianti quia suae partis tantum alienationem habuit. l. I 6. VII. Clim quid mutuum dederimus, etsi non cavimus, In mutuo iis ut aeque bonum notas redderetur , non licet debitori dete- re riorem rem, quae ex eodem genere sit, reddere: veluti, Vinim novum pro vetere. Nam in contrahendo quod agi