장음표시 사용
161쪽
accepturum pecunia interim deponatur,
eju/ peracuis est. Si. μοι quis δε- νε debuit, post moram peri/rit, ipsi
peris. Si res vetaenia ideo detur mutuum
petenti, ut pretium mutuo habeat, is suo perisAu eam M. serit.
VIII. Si quis nec causam , nec propositum scenerandi habuerit, & tu empturus praedia , desideraveris mutuam
pecuniaria, nec volucris creditae nomine, antequam emi sies,
suscipere, atque ita creditor , quia hecessitatem sorte proficiscendi habebat, deposuerit apud te hanc candcm pecuniam, ut, si emisses, Gediti nomine obligatus esses; hoc depositum periculo est ejus, qui suscepit. Nam & qui rem vendendam acceperit, ut pretio uteretur, periculo suo rem habebit. l. q. IX. Quod te mihi dare oporteat, si id postea perierit, quam per te factum erit, quo minus id mini dares, tuum fore id detrimentum constat. I. s. X. Rogasti me, ut tibi pecuniam crederem, ego, cum non habercm, lancem tibi dedi, vel massam auri, ut cam: venderes, & nummis utereris: si vendideris, puto mutuam pecuniam sectam. Quod si lancem , vel massam sine tua culpa perdideris prius , qtiam venderes, utrum mihi, an tibi perierit, quaestionis est ' Mihi videtur Nervae disti citio verissima , existimantis, multum intereine , venalem habur hanc lanccm , vel massam, necne: ut, si venalem
habui, mihi perierit; quemadmodum si alii dedissem vendendam : qudd si non sui proposito hoc, ut venderem, sed
haec causa fuit vendendi, ut tu utereris, tibi cam perisse; de maxime, si sine usuris credidi. I. M. XI. Singularia quaedam recepta sunt circa pecimiam creditam. Nam si tibi debitot em meum jussero dare pec niam, obligaris mihi, quamvis meos nummos non acceperis, Quoci igitur in duabus personis recipitur , hoc & in eadem persena recipiendum est: ut, ctim ex causa mandati pecuniam mihi debeas, & convenerit, ut crediti nomine eam retineas, videatur mihi data pecunia, & a me ad te prosecta. l. I s. XII. Cum situ similias viaticum suum mutuum dederit, chim studiorum causa Romae ageret, responsum est a Scaevola , extraordinario judicio esse illi subveniendum. l. 17.
162쪽
Ex LIBRI s DIGEs T. ET COD. I 7XIII. Quidam existimaverunt, neque eum, qui decem S utis partis δε- peteret, cogendum quinque accirire, & Miqua persequi: neque eum, qui fundum suum diceret, partem dumtaxat in ' judicio persequi. Sed in utraque causa humanius ficturus videtur Praetor, si actorem compulerit ad accipiendum id, quod offeratur et clun ad ossicium ejus pertineat, lites d
XIV. Vinum, quod mutuum datum erat, per iudicem tmoris, iapetitum est: quaesitum est, cujus temporis et imatio fis reiret: utrum cum datum esset, an clim litem contestatus fuisset, an cum res iudicareturi Sabinus res ,ndit: si diistii messet quo tempore redderetur, quanti tunc fitisset: si mur, quanti tunc cum petitum esset. Inte gavi, cuius loci pretium sequi oporteat' Resipondit: si convenisset, ut cet to loco redderetur, quanti eo loco esset: si dictum non esset, quanti, ubi esset petitum. l. 22. V. I. de condiet. est. l. ult. XV. Creditor, qui ob restitutionem aedificiorum credi- PHialetrum habet
Irit, in pecuniam quam aediderit, privilegium exigendi habebit. l. 21. XVI. Civitas mutui datione oblistari potest, si ad utili-
tatem eius pecuniae veriae sunt. NIoquin Ipsi soli, qui con νὸm ejus versum traxerunt, non civitas, tenebuntur. l. 27. sit.
XVII. Cum sundus, vel homo per condictionem petistus esset, puto, hoc nos jure uti, ut post iudiciim acce-- tum causa omnis restituenda sit: id est, omne, quod ii iturus esset adtor, si litis contestandae tempore Blutus suis D. l. 3 I. XVIII.
provinciam resunt, quive circa eos sunt, negotientur,mutuamve pecuniam dent, semusve exerceant. l. 3 3.
XIX. Cum ad praesens tempus conditio consertur, stipse Conritis is p emlatio non suspenditur : &, si conditio vera sit, stipulatio tenet: quamvis tenere contrahentes conditionem ignorent. Veluti r si Rex Parthorum vivit, centum millia) dare Ues t eiacm sunt, & cum in praetcritum conditio com sertur. l. 7.
163쪽
jurejurando e voluntario, sise necessaris, s ejudiciali.
. Diis AEn m et I I Axi ΜυΜ remedium expediendarum litium in LVI. usum venit iurisiurandi religio: qua vel ex pactio- finiatών. ne i brum litigatorum , vel ex auctoritate judicis, deci
i ' duntur controversiae. l. I.
jurodum re II. Jusjurandum speciem transactionis continete maj judicata firmis . remque habet auctoritatem, quam res iudicata. l. 2. Inusiis jur νώ - III. Ait Praetor, Si is, cum quo agetur j om , nisi se Eum, cum quo agetur. accipere debemus ipsum reum. Nec frustra adjicitur, conditone delina: nam si reus
juravit, nemine ei jusjurandum deferente , Praetor id tu jurandum non tuebitur : sibi enim juravit: alioquin sa-cillimus quisque ad jusjurandum decurrens, nemine sibi deserente jusjurandum, oneribus actionum se liberabit. In -ι UAEI Quacumque autem actione quis conveniatur, si iu- raverit, proficiet ei jusjurandum et sive in peritam, sive in rem, sive in sectum, sive poenali actione, vel quavis alia agatur: sive de interdicto. l. 3. f. I. Sola quasio an V. Dato iureiurando, non aliud quaeritur, quis an iu-jura umμ, ηρ ratum sit: remissa quaestione, an deiatur et quasi satis prin
batum 1it Jureiurando. l. s. g. 2. Parato iurara νε- VI. Remittit iusiurandum, qui, deserente se, cum p mitti mes ratus esset adversarius iurare , gratiam ei facit, contentus 'voluntate suscepti iurisiurandi. Quod si non suscepit ju surandum, licet postea parato iurare actor nolit deferre, non videbitur remissum : nam , quod susceptum est , remitti debet. l. 6.ra jura viam ex- VII. Ait Praetori Ejus rei, de q- jusjurandum delatu φ UM βο fueris, neque in 'siem, neque in eum , ad quem ea re rti ner, assitionem daso ejus rei. l. 7. V. I. l. 27. Actionem amri, VIII. Jurejurando dato , vel remisso, reus quidem a reo exceptionem dat quirit exceptionem sibi, aliisque : actor vero aisonem ac
164쪽
quirit. In qua hoc selum quaeritur, an iuraverit, dari sibi oportere: Vel, cum jurare paratus esset, jusjurandum ei remissum sit. l. 9. 3. I. IX. Sed & si quis in fraudem creditorum iusiurandum μημι detulerit debitori, adversus exceptionem iurisiurandi, repli- ε - 'catio fraudis creditoribus debet dari. l. 9. f. s. rum. X. Non deberet alii nocere, quod inter alios actum es, Inere alios actum
XI. Ad peribnas egregias, eosque, qui valetudine impe- Θή-ρ 'diuntur, domum mitti oportet ad iurandum. l. I s. XII. Si tutor, qui tutelam gerit, aut curator iuriosi prin Trator Iusjuram. digive, jusjurandum detulerit, ratum id haberi debet: nam dum defert.& alienare res, & solvi eis potest: & agendo , rem in j dicium deducunt. l. IT. f. a. XIII. Procurator quoque quod detulit, ratum habem Procurator. nondum est : scilicet, si aut universenim bonorum administra- βε se rum. ζ'tionem sustinet, aut si id ipsum nominatim mandatum aut si in rem suam procurator sit. l. 17. f. est. jurandum de .
Si itaque mandatum filii procuratori, ut petati ille tu iurandum demia r athid fecit, quilin quod mandatum est.
XIV. Iusiurandum loco solutionis cedit. I. 17. Pro fibu-ι sInterposito jurejurando ab omni controve sita discedi-j-- - tur. l. qo. in fin. V. s. l. 7. t. XV. In duobus reis stipulandi, ab inero delatum jusju- A e-o delatum,
randum etiam alteri nocebit. l. 18. . . correo nocet: a cor
' Ex duobus reis remittendi eiusdem pecimiae alter j D 'vit' alteri quoque prodesse debebit. l. 18. f. 3. XVI. Admonendi sumus, interdum etiam post iusiu--iUramem randum exactum permitti coestitutionibus Principim, ex intesm causam agere, si quis nova instrumenta se lannis fisa, post ista se dicat, quibus nunc suis usurus sit. Sed hae constitvition aD De. tiones timc videntur lacum habere , ctim a judice aliquis Asblutus fuerit. Solent enim saepe iudices in dubiis ta sis, exacto jurejurando, secundum eum judicare, qui linraverit si alias inter ipta jurejurando transactum sit negotium , non conceditur eandem causis retractare.
165쪽
1 o L scio Μ DELECTus, LIB. m. TIT. II Causa iureiurando ex consensu utriusque partis, vel asversario inserente, delato 8e praestito, vel remita, decisi, nec periurii praetextu retractari potest, nisi specialiter hoc . . lcge incipititur. I. I. C. de reb. crees& jurejur. Iurisiurandi contempta religio satis Deum ultorem ha
Cum quis legatum, vel fideicommissiim , ut pote sibi
relictum exigeret, & testamento sorte non apparente, praeo sacramentum ei ab herede delatum esset , R is religi nem suam praestasset, affirmans sibi legatum, vel fideicomniistim derelictum esse,& ex hujusim Hi testamento id quod petebat consecutus esset; postea autem manifestum esset factum, nihil ei penitus fuisse derelictum: apud antiquos quae- retratur, utrum jurejurando standum esset, an resticitere de- . berct quod accepisseti Nobis itaque melius visum est, repeti ab eo legatim, vel fideicommissim, nullumque ex hujus
modi periurio ei Iucrum accedere. l. est. C. eod. D.υρο jindum. XVII. Ait Praetor et Eum , a pra jusjuramiam peterm , solvat rem,m t solvere, ain jurare cogam. Alterum itaque eligat reus: aut uret, sui refer . ,-jiuet non jurat, selvere cogendus erit 1 Praetore. l. Iq. f. s. i Dantu autem & alia facultas reo ut, si malit, reserat
jusjurandum: & si is, qui petet conditione iurisiurandi non utetur, judicium ei Pretor non dabit. AEquissime enim . hoc facit, ctim non deberet displicere conditio jurisjurandi ei, qui detulerit. l. 3 . f. 7. Manifestae turpiti nis, & consessionis est, nolle nec j
rare , nec iuritu dum referre. l. 3 8. Delata conditione iurisiurandi, reus per iudicem tavere, vel jurare, nisi reserat jusjurandum, necesse habet. l. 9. Cia de reb. cred. & jurej. ando νψ Vi XVIII. Non semper autem consonans est, per omnia remitis I 0μ -- , jusjurandum, quale desertur : fessitan ex diversitate judex. rerum, Vel perisnarum , quibuHam emergentibus , quae Varietatem inducunt. Ideoque, si quid Iale inciderit, officio
iudicis conceptio huiuscemodi jurisjurandi terminetur. l. 3 .f. 8.la bonae fidei contractibus, necnon etiam in caeteris
166쪽
Ex LIRRIs DIGEs T. ET COD. IAI causis, inopia probationum, per iudicem jurejurando ea se cognita, res decidi oportet. l. 3. C. de redi cred. &XIX. Cum res in iusiurandum demissa sit, iudex iuran- is , item abselvit: reserentem audiet, &, si actor juret, eo, D se
demnet reum et nolentem jurare reum, si silvat, abselvit: redin solventem condemnat: ex relatione, non iurante actore, absolvit reum. l. sq. f. ult.
De condictione causa data causa nonsecuta.
o emanciparetur, vel servus manumitteretur, vel a lite M'discedatur; causa secuta, repetitio cessat. l. t. Ur p m.
condictione ob turpem , vel injustam
causam. I. 'ΜN E quod datur, aut ob rem datur, aut ob cam sam. Et ob rem, aut turpem, aut honestam: tur pem autem , aut ut dantis sit turpitudo , non accipientis: aut ut accipientis dumtaxat, non etiam diatis: aut utriusique. l. I.
II. Ob rem igitur honestam datum ita repeti potest, si res propter quam datum est, secuta non est. l. I. f. I. III. Quod si turpis causa accipientis fuerit, etiam si res secuta sit, repeti potest. l. I. 3. 2. IV. Ubi auten & dantis & accipientis turpitudo vers tur, non posse repeti dicimus. l. 3. V. l. 8. in LV. Per o Sabinus probavit veterum opinionem existimantium, id quod ex iniusta causa apud aliquem sit ,posse condici: in qua sententia etiam Celsus est. l. 6.
mperitare Larum ob ea am, ea non secuta. Repetitur a turpia ter aec lente, etiam
ea a secura. Non repetis a urpiter accipiense, qui tu ster dedit. Condicitur quo quis habet ex iluin
167쪽
141 LEGUM DELt CT Us, LIB. XII. TIT. VI. u νsi uis aut Vf. Si & dantis & accipientis turpis causa sit, posses turpiter accepit, a rem potiorem esse e & ideo repetitionem cessare, tametsi turpiter iam , ex stipulatione Blutum est. l. 8. in M.
Gistiora, quis indebitum ignorans solvit, per hanc actionem P condicere potest: sed si sciens se non debere tavit, cessit inpetitis. I. I. Solinum ex testa- II. Si quid ex testamento taurum sit, quod posteata ..is ac inoffciosium, vel irritum , vel ruptum apparu 2- rit; repetetur. I. 2. 6. I. De legatis ex testamento inossiciose, v. s. de inoff. test.
Pre is eoiluillis III. Si post multum temporis codicilli diu celati , prolatis tum νη νυ - si,' qui ademptionem contineant testatorum tautorum, vel de nutionem; per hoc, quia aliis quoque legata relicta sunt, silutum ex testamento repetetur. J l. 2. f. I. Irim si re ata TU. Ι est, & si selutis legatis, nova & inopinataeausa ruat resim causa hereditatem abstulit: velutinato Ustumo, quem he-
zz. . . c. p. in ignorabat: vel etiam ab hostibus reverQ
i M. stio, quem pater chisse sino praesumpserat. Nam utiles actiones postumo, vel filio qui hereditatem evicerat, dari oportere in eos qui legatum perceperunt, Imperator Titus Antoninus restripst l. 3. Ante diem solvem V. In diem Abitor, adeo debitor est, ut ante diem
Namsi, cum mαriar, dare promisero, & antea selvam ;repetere me non posse, Cessus ait. Quae sententia vera est.. l. I7. Ex arimo detri- VI. Hoc natim aequum est, neminem cum alterius&G - mIobis. - VIL Indebiti soluti condictio naturalis est. Et ideo etiam luro atre πι νερε- quod rei tautae accessit, venit in condictionem : ut puta ' - ' μ'-- partus qui ex ancilla natus sit; ves quod alluvione accessit;
168쪽
Ex L Ianas DIGEs T. ET COD. 143 imo&stuctus, quos is, cui solutum est, bona fide percepit, in condictionem venient. l. I s. Et qui indebitum repetit, & HEL, & partus restitui debent, deducta .impensa. l. 63. f. s. . Si quid pmbare potueris patrem tuum, cui heres extit,m, amplius debito creditori suo perseivisse, repetere potes. Uiras autem eius summae praestari tibi stastra desideras.
Actione enim conditionis ea sela quantitas repetitur, quae indebita soluta est. l. I. C. d. VIII. Sub conditione debitum , per errorem selinum, pendente quidem conditione repetitur, conditione autem anu 'cinitimam. existente repeti non potest. Quod autem sub incerto die de- - imodo tur, die existente non repetitur. l. I 6. Quod si ea conditione debetur, quae omnimodo extam. 'ra est, silutum repeti non potest : licet sub alia conditione, quae an impleatur, incertum est: si ante solvatur, repeti possit. l. 18. IX. Si poenae causa eius, cui debetur, debitor liberatus -- est, naturitis obligatio manet: & ideo taurum repeti non eradisoνis inribitum Potest. l. Io. V. l. 26. l. 3. & l. o. v. I. de Senat. Μa- si si ,
ς 'l' ,'q' hi . . . . d. naturalis obsi X. Quamvis debitum tibi quis recipiat, tamen ii is qui gatio.
dat, non debitum dat, repetitio competit: veluti si is, Creditori mn δε- qui heredem se, vel bonorum possessorem falso existimans, creditori hereditatio staverit: hic enim neque u rus heres liberatus erit, & is, quod dedit, repetere poterit : Quamvis enim debitum sibi quis recipiat, tamen si is qui dat, non debitum dat, repetitio competit. l. I9. f. I. V. t. --XI. Si post rem iudicatam quis transegerit, & Bl-- Trosactis possiit, repetere poterit: idcirco , quia placuit transactionem nullius esse momenti: hoc enim Imperator Antoninus 'A, Divo Patre suo rescripsit. Reti ri tamen, atque compem locus. fari in causam iudicati, quod ob talem transae ionem sol tum est , potest. Quid ergo, si appellatum sit ' vel hoc ipsum incertum sit, an iudicarum sit, vel in sententia valeat ' magis est, ut transadtio vires habeat: tunc enim rescriptis locum esse credendum est, cum de sententia indubitata,
169쪽
r 4 LEGυΜ DELECTUI, LIB. XII. TIT. VI. quae nullo remedio adtemperari potest, transigitur. l.
- I. V. l. 7. ff. de trans. l. 32. C. d.
debetur, in- XII. Indebitum autem tautum accipimus, non solum sidebitum sit γ' omnino non debeatur, sed & si per aliquam exceptionem I perpetitam peti non poterat. Quare hoc quoque repeti pote rit: nisi sciens se tutum exceptione, solvit. l. 26. 3. 3.ν m HIAi- XIII. Fundum indebitum dedi, &suetus condico: vel ra ibi solutam di- hominem indebitum, &hunc sine fraude modico distrax, viris si Fritiam' selum refundere debes, quod ex pretio linrediat. bes. l. 26. I 2.
Si hae aut illus XIV. Ctun is qui Pamphilum aut Stichum debet, simul utrumque taverit, si posteaquam utrumque solverit, auti his. VI ais, uterque, aut alter ex his desiit in rerum natura esse, nihil re-Σ utrumque taverit, si posteaquam utrumque taverit, auti ... - διὸ uterque, aut alter ex his desiit in rerum natura esse, nihil r rumpisistit, vihil petet: id enim remanebit in siluto, quod superest. l. 31. reperet. XV. Mulier, si in ea opinione sit, ut dat se pro dote Mitta '' is, s , qxudquid dotis nomine dederit, non repetit. T is Suinta enim salsa opinione , relinquitur pietatis causa, ex linum s , si su- qua taurum repeti non potest. l. 3 2. f. r. XVI. Repetitio nulla est ab eo, qui suum recepit: tametsvero debitore , solutum est. l. q. v. l. 61.
ia ρειενε non XVII. Ex quibus causis retentionem quidem ha mus, possumus, nec ρον- petitionem autem non habemus ; ea, si sesuerimus, repetere non possumus. I. I. Primis o K XVIII. Ex his omnibus causis, quae iure non valuerunt, tur quod alterius vel non habuerunt effectum, secuta per errorem sitatione, apud alterum μ. condictioni locus erit. l. sq. μου μ' condictio ex bono & aequo introducti , quod alte rius apud alterum sine causa deprehenditur, revocare consuevit. l. 66. Ex navatriana XIM Quod transactionis nomine datur, licet res nulla lusi non es repε- media suerit, re)n repetitur. Nam si lis suit: hoc ipsum, quod a lite disceditur, causa videtur esse. l. 6 .f. I. In dubio Alvem Pro dubietate eorum, qui mente titubante indebitam tam tum rep' pecuniam, certamen lemmiatoribus incidit; idne ' quod ancipiti animo perstaverint, pollini repetere, an non. Qim nos decidentes, sancimus, omnibus qui incerto animo indebitam dederint pecuniam, vel aliam quandam '
170쪽
. Ex LIBRI s DIGΕsΥ. ET COD. I sciem perstaverint, repetitionem non denegari, & praesuinptionem transadtionis non contra eos induci et nisi hoc specialiter ab altera parte approbetur. l. est. C. de condict. indeb. XX. Ιndebitum est non tantum, quod omnino non de- indebisi
tur, sed & quod alii debetur, si alii seruatur: aut si, id re γ' quod alius debebat, alius quasi ipse debeat, stavit. l. 61. f.
ult. V. t. --XXI. Qui alterutrum debens, clam facultate praestandi quod voluerit, utrumque errore solvit, quod voluerit repetet, manente electione recipiendi, quae fuit dandi. l. ρο- ριιὸν nult. C. eod. v. l. 26. f. I 3. in s. h. t.
, miserit, vel siJ siaverit quis in bitum. Qui si se. autem promisit sine causa, condicere quantitatem non potest, quam non dedit: sed ipsam obligationem. I. r. II. Nihil refert, utrumne ab initio sine causa quid da- mm s utiliam tum sit, an causa, propter quam datum sit, secuta non seis' - ,
III. Avunculo nuptura , pecuniam in dotem dedit, ne- Avunculo nupta que nupsit: an eandem repetere possit, quaesitum est φ Di- - M. xi, cum ob turpem causam dantis & accipientis pecunia nu -ι pisis meretur, cessare condictionem: &in delicto pari potiorem sed vi με -s csse possessorem. Quam rationem sortassis aliquem secutum respondere , non habituram mulierem condimonem. Sed recte defendi, non tam turpem causiis in proposito, quam nullam suisse : cum pecunia, quae daretur, in dotem comverti nequiret: non enim stupri, sed matrimonii gratia dis 'tam esse. l. ult.