Legum delectus ex libris digestorum & codicis. Ad usum scholae & fori. Accedunt Singulis legibus suae summae earum sententiam brevi complexae. Opera d. Joannis Domat, qui easdem leges methodo genuina disposuit

발행: 1703년

분량: 658페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

LEGUΜ DELECTU s, LIB. XVII. TIT. II. interieriti disti alii videtur cietas. Intereunt aulcm homines quidem max ma aut media capitis deminutione, aut

morte: res Vero, cum aut nullae relinquantur, aut conditionem mutaverint. Neque enimJ ejus rei, quae iam nubia sit, quisquam socius est; neque ejus, quae consecrata publicatave sit. Voluntate distrahitur cietas, renunciatione. Itaque cum separatim socii agere coeperint, & unusquisque eorum sibi negotietur: sine dubio ius societatis di luitur d. f. est.& l. 6 . iμον nuntiat XL. Diximus, dissensu solvi societatem : hoc ita est, , se se honines dissentiunt: quid ereo, si unus renunci et ' Cas

forisi: damia scripsit, eum, qui renunclaverit societati, a se qin- particeps era, non dem liberare socios suos, se autem ab illis non liberare.

Quod utique observandum est , si dolo malo renunciatio facta sit. Veluti si , cum omnium bonorum societatem inissemus, deinde ciim obvenisset uni hereditas e propter hoc renunciavit. Ideoque si quidem damnum attulerit hereditas r. hoc ad eum, qui renunciavit, pertinebit: com-' modum autem conmunitare cogetur actione pro socio. . . . Quod si quid post renunciationem adquisierit, non erit communicandum e quia nec dolus admissus est in eo.

Item qui societatem in tempus coit , eam ante tempus renuntiando, socium E se, non se a socio liberat. Itaque,

si quid compendii postea factum erit, ejus patetem non stri: at si dispendium, aequὰ praestabit portionem, nisi r nunciatio ex necessitate quadam facta sit. Quod si tempus finitum est, liberum est recedere et quia sine dolo malo id fiat. d. l. f.

metur in idquod' XLI. Item,. si s etatem ineamus ad aliquam rem eme interes socim, qui dam: deinde solus volueris eam emerer ideoque renunci ut solus emeres: teneberis, quanti interest ε tura seritias. mea. Sta si ideo renunciaveris , quia emptio tibi displic est: non teneberis,. quamvis ego cmero : quia hic nulla tauq est. Eaque & Iuliano placent. l. 6s. 3. q. Dem tii ini/- XLII. Labeo autem Posteriorum libris scripsit: si renumnsuve rountiat. 6avcrit secietati unus cx sociis eo tempore, quo interfuit socii non dirimi secietatem: committere eum in pro se actioneia Nam Diuitigoo by Cooste

212쪽

Ex LI HRIs DIGEs T. ET COD. I 87Nam si emistis mancipia , inita secietate: deinde renum cies mihi eo tempore, quo vendere mancipia non expedit: hoc casu, quia deteriorem causam meam facis, teneri te

pro iscio judicio. l. 6 . f. s. XLIII. Non id, quod privatim interest unius ex si MI florio εκ- ciis, servari solet: sed quoci societati expedit. l.

. . . tractatur,

XLIV. Renunciare secietati etiam per alios possumus. - ωempsiva sit Et ideo dictum est , pmcuratorem quoque posse renun--r Muri tio. clare secietati. Sed utrum de eo dietiam sit, cui omnium c 'I ,--λ. bonorum administratio concessa est: an de eo, cui hoc ir tis renunciara 'sum nominatim mandatum est, videamus' an vero per inciet με trumque recte renuncietur' Quod est verius : nisi si) pinhibuerit eum dominus specialiter renunciare. l. 6 . f. 7. XLV. Morte unius secietas ditatuitur , etsi consense Moris inius seseia omnium coita sit, plures vero supersint: nisi in secietate aliter convenerit, nec heres secti succedit. Sed ita ηι qtia ρ- quod ex re communi postea quaesitum est: item dolus, 3c dem ab amegestis. culpa in eo, quod ex ante gesto pendet, tam ab herede, quam heredi, praestandum est. l. 6s. f. 9. XLVI. Si alicuius rei secietas sit, & finis negotio im- RH unias sociem, positus: finitur secietas. l. sue . . 1 o. e Mitu, aesinit. XLVII. Si quid unus ex seriis necessario desito impe mur umdit in communi negotio, iudicio secietatis servabit:&Gu- μ'

XLVIII. Nemo ex sectis plus parte sua potest alienare, Socius alis- etsi totorum bonorum secti sint. l. 68. . l parte. 'XLIX. Duo colliberti secietatem coierunt di serietatem qua mendis. Postea unus ex his 1 patrono heres insthaeus estis I 'v' Ve μη alteri leptum datum est. Neutrum horum in medium reia serre debere respondit. l. 7 I. f. r. L. Socius secio etiam culpae nomine tenetur di id est, Sorius eam infige desidiae, atque negligentiae. Culpa autem non ad exacti μ'mam diligentiam dirigenda est. Suffcit etenim, talem di 'μψ ligentiam communibus rebus adhibere , qualem suis rebus adhibere selet. Quia qui parum diligentem sibi mas uirit, de se queri debet. l. r. LL Si secietatem universiarum sertunarum coierant: id Inseri iam uni- Aa a est,

213쪽

Erogata in levo. rem liberorum, in

Versorum bono m est, earum quoque rerum, quae postea cuique acquirem Nemr hereduas. . a , I xtur: hereditatem cuivis eorum delatam , In commune redigendam. l. 73. Erogata ιπ έρηο--Qcietatem universiarum sertunarum ita coierint,

frietare omisium ιο - έγμ' a Crogaretur , vel quaci retur , communis lucra rorum, ex re com-atcitue impe ubi esset: ea quoque , quae in honorem alterius unisumuntur. liberorum erogata sunt, utrinque imputanda. l. I. . ym certa perfora LIΙΙ. Societatem mecum coisti, ea conditione, ut Nem

isti, L.M .ps , communis partem scietatis constitueret. Nervam si miri boni a b i is stituit, ut tu ex triente secius esses, ego ex besse. Quaeris, cammissim esset. utrum ratum id jure societatis sit, an nihilominus ex aequis panibus socii simus ' Existimo autem melius te quaesiturum fuisse , utriun ex his partibus Dcii essemus, quas is constituisset: an ex his, quas virum bonum constituere Arbitrorum ge t optatuisset. Arbitrvirum enim genera sunt duo. Unum eius z- , ATT. aequum sit, sive iniquum e parere debe, an ex piatio . tit mus. Quod observatur, clim ex compromisi ad arbitrum τιν Eonus arbitra' itum est. Alterum ejusi odi, ut ad boni viri arbitrium ro- - fuerit. digi debeate etsi nominatim per a sit comprehensa , cinius arbitratu fiat. Veluti cim lege locationis comprehen- . . .sum est, ut opus arbitrio locatoris fat. In proposita autem

quaestione, arbitrium viri boni existimo sequendum esse. Eo magis, quod iudicium pro secta bonae fidei est. Unde si Nervae arbitrium ita pravum est , ut manifesta iniquitas eius appareat, corrigi potest per judicium bonae fidei. l. 76. 77. 78. & 79 Inqualitas portio- LIV. Blud potest conveniens esse viri boni arbitrio, ut num ratiρηe veros inque-aequis partibus secti simus: veluti si alter plusa t 'M ' operae, industriae, gratiae, pecuniae in secietatem coeatu

' rus erat. l. 8O.

Pactum vales istere LV. Si serie convenisset inter Eclos, ut de communi sociει, ut G dos constitueretur. Dixi, pactum. non esse iniquum. Ut,

zizis . hisa ' si alterius tantum filia convenit. Nam si commune hoc pactum fuit: non interesse, quod alter tam Gliam habuit. l. 8 I.

- . - . LVI. Iure secietatis per secium aere alieno secius non obligat, nsi is j m Obliganu; nisi In communem arcam pecuniae vertae sunt. μοetatis vrrsum sit. l.la. V. t Iq. T depin.

. LVII. Illud

214쪽

Ex LIRRIs DIGEs T. ET COD. ID LVII. Illi id quaerendum est: arboe , quae in confinio Arbor via is Mnata est: item lapis, qui per utrumque fundum extendi- ': an cum succisa arbor est, vel lapis exemptus ejus sit,)cujus fundus: pro ea quoque parte sngulorum esse debeat, pro qua parte in fundo fuerat: an , qua ratione duabus massis duorum dominorum conflatis, tota massa communis est:ita arbor hoc ipse, quo separatur a solo, propriamque substantiam in unum corpus redactim acci'it, multo magis pro indivise communis sit, quam massa ' Sed naturali convenit rationi, & postea tantam partem utrumque hab re , tam in lapi te, quam in arbore , quantam & in terra habebat. l. 8 . LVIII. Quoties iussu sicilius, vel cum filio eius, vel Is direct balligaturi cum extraneo societas coitur: directo chim illius penna agi ς vij u iam alio posse, cujus persena in contrahendasbcietate speetata sit

Emptio a perma

TITULUS I.

contrahenda emptione: is de paritis interemptorem , is venditorem compossis : O quae res venire non pdsint.

. RIGo emendi vendendique a permutationibus coepit. Olim enim non ita erat nummus: neque nummo. aliud merx, aliud pretium vocabatur. Sed unus quisque secundum necessitatem temporum, ac rerum, uti libus inutilia permutabat: quando plerumque evenit, ut, quod alteri superest, alteri desit.. Sed quia non sti er, nec faci-Κ concurrebat, ut, cum tu haberes, quod ego desiderarem, invicem haberem, quod tu accipere velles e electa materia est, cujus publica ac perpetua aestimatio dissicultatibus permutationum , aequalitate quantitatis subveniret. Ea inue materia forma publica percussa , usum dominiumque noutam ex substantia praebet, quam ex quantitate. Nec ultra meix utrumque, sed alterum pretium Vocatur. l. I.

. A 3 3 II. Ut

215쪽

rso LEGUM DELEcTUs, LIB. XVIII. Ti T. Lis em iliona a- ΙI. Ut aliud est vendere, aliud emere, alius emptor, . alius venditor: sic aliud est pretium, aliud merx, quod in permutatione discerni non potest, uter emptor, uter venditor sit. l. I. f. I. in fine. ConstUuperfic r Sine pretio nulla venditio est. Non autem pretii ni meratio, sed conventio perficit sine scriptis habitam emptionem. l. 2. Aliud Ab eisIi-riora distrahere Aliud sub candisione factam

. auorum non es

commercium , emi

non possunt. In contractibus po- Stet v nditis es,

Si rem eum opera prastιι artifex, Neu.

Emptionem rebus fieri non posse pridem placuit. l. pen.

C. de rer. perm.

IV. Si res ita distracta sit, ut si dii licuisset, inempta

esset: constat, non esse sub conditione distractam, scd r sdivi emptionem sub conditione. l. 3. V. Sacra, & religiosa loca: aut quorum commercium non sit: ut publica, quae non in pecunia populi, sed in publico usi1 niueantur: ut est Campus Martius, Emi non possunt. l. 6.VΙ. In emptis & venditis potius id, quod actum, quam id, quod dictum sit, sequendum est. l. s. f. I. VII. Hujusmodi emptio, quanti tu eum emisti, --- tum pretii in arca habeo, valet. Nec enim incertum est pretium tam evidenti venditione. Mam enim ignoratur quam ii emptus sit, quam in rei veritate incertum est. l. 7. g. r. VIII. Aliquando & sine re venditio intelligitur: veluti cum quasi alea emitur. Quod fit, cum captus piscium, vel avium, vel missilium emitur. Emptio enim contrahitur, etiam si nihil inciderit: quia spei emptio est. Et quo missilium nomine eo casu captum est, si evictum 'erit: nulla eo nomine ex empto obligatio contrahitur: quia id aerum intelligitur. l. 8. I. IX. Si in nomine dissentiamus, verum de corpore com 'stet: nulla dubitatio est, quin valeat emptio & venditio. Nihil enim facit enor nominis, cum de corpore constat. l. 9. f. I. X. Quod vendidi, non aliter fit accipientis, quam si' aut pretium nobis Elutum sit, aut satis eo nominectum, vel etiam fidem habuerimus emptori, sine ulla sol tisfactione. l. I9. V. l. ue. eod. . XI. Sabinus respondit: si quam rem nobis fieri velimus

etiam J,

216쪽

Ex LIRRIs DIGEs T. ET COD. I9I etiamJ, veluti statuam, vel vas aliquod, seu ve n, ut ditios . alivdsie nihil aliud, quam pecuniam daremus: emptionem videri. me 't proeι arra Nec polle ullam locationem elle, ubi corpus Ipsim non

detur ab eo, citi id fieret. Aliter, atque si aream darem, ubi insulam aedificares: quoniam tunc a me fissistantia proficiscitur. l. 2o. V. l. 2. f. I. Tloc. XII. Labeo scripsit, obscuritatem pacti nocere potius Vmritoris obfur. debere venditori, qui id dixerit, quam emptori: quia pintuit, re integra, apertius dicere. l. 2I. Cum in lege venditionis ita sit scriptum, D mna, si hcida, uti nunc seunt, ut hastas: nec additur, quae flumina , vel stillicidia: primum speclari oportet, quid alti sit: si non id apparcat, tunc id accipitur, quod venditori nocet: ambigua enim oratio est. l. q3. V. l. 39. ff. de pact. I. I72. ff. de reg jur. l. 69. f. s. ff. de cvict. XIII. Si ita distrahatur illa, aut illa res r utram eliget 'Menti Vζnditor, haec erit empta. l. 21. V. l. 1os. F. deverb. obl. et re ρ est l. Io. in fin. ff. de jur. dor. 'XlV. Qui a quolibet rem emit, quam putat ipsius esset Bonasiis mit, qu

Dona fide emit. l. 27.

XV Rcm alienum distrahere quem posse, nulla dubita- R.i aurea vendi. tio est. Nam emptio est & venditio r sed res emptori ase rissem potest. l. 28. XVI. Qui tabernas argentarias, vel caeteras, quae in to , Π φ - - η β publico sunt, vendit; non solum, sicd jus Vendit cum in reis s. noninum istae tabernae publicae sunt, quarum usus ad privatos perti- selum. t. l. 32. XViI. Plenasque res aliquando propter accessiones emi- ep Ηρr arces mus; sicut clim domus propter marmora, & statuas, &μ' tabulas pictas ematur. l. 3 q. XVIII. Omnium rerum, quas quis habere, vel possi- se midere, vel persequi potest, venditio recth fit. Quas natura, vel gentium jus, vel mores civitatis commercio eXuerunt, carum nulla venditio est. I sq. f. r. XIX. Liberum hominem scientes emere non possumus. Non licet tristem Sed nec talis emptio, aut stipulatio admittenda est ,- itum semus erit: quamvis dixerimus, suturas res emi posse. Nec

enim fas est, hujusmodi casus expectare. l. yq. f. 2.

. Alia

217쪽

ο similium, si per

192 LEGUΜ DELECTUs, LIB. XVIII. TIT. LXX. Alia causa est degustandi, alia metiendi. Gustas

enim ad hoc proficit, ut improbare liceat. Mensura vem an eo proficit, ut aut plus, aut minus vcneat, sed ut arpareat , quantum ematur. l. q. 3. F.

XXI. Si emptio ita facta fuerit, es mihi emptus Stisau. aut ri ilus: in potestate est venditoris, qvcm velit dare esciit in stipulationibus. Sed uno mortuo, qui superest, dandus est. Et ideo prioris periculum ad venditorem, po sterioris ad emptorem respicit. Sed eis pariter decesserunt, pretium debebitur : unus enim utique periculo emptoris vixit. Idem dicendum est , ctiam si emptoris fuit ambirium, quem vellet habere. l. ιε. 3. 6. XXII. Quod saepe arrhae nomine pro emptione datur. in eo pertinet, quasi sine arrha conventio nihil proficiat: sed ut evidentius probati possit, convenisse de pretio. L 3 s. Qui vendere pollicitus est, venditionem recusans, in duplum eas reddere cogatur: le qui emere pactus est, ab emptione recedens datis a se sinis cadat, repritione earum deneganda. l. 17. in fine C. de fid. instr. ΔΙΙΙ. Si res vendita per surtum perierit: prius animas vertendum erit, quid inter eos de cinaedia rei convenerat: si nihil appareat convenisse, talis custodia desideranda est Venditore, qualem bonus paterfamilias suis rebus adhibet rquam si pranterit, di tamen rem perdidit, securus esse debet. l. 3 s. f. q- Custodiam autem venditor talem V stare debet, quam praestant hi quibus res commodata est, ut diligentiam praestet exactiorem, quam in suis rebus adhiberet. l. 3. T de

Si venditor eam adiligentiam Gibuisset in insula cust dienda, quam debent homines migi & diligentes praestare, si quid accidisset, nihil ad eum pertinebit. I. II. cod. Dolum & ciilpam frecipiuntJ mandatum, commoda

tum, venditum. l. 23. F. de reg. jur. Ubi utriusque utilitas vertitur ut in empto & do lus, & culpa praestatur. l. s. f. a. ff. ccmnod. XXIV. Si omne vinum, vel oleum, vel frumentum. Vel argentum, quantumcumque esset, uno pretio venierit:

idem

218쪽

Γx L Iaars DI GE sΥ. ET COD. I9 idem tu is est, quod in caeteris rebus. Quod si vinum ita rim ea resis ρεν venierit, ut in singulas amphorast item oleum, ut in sing. -- s-mmsulos metretas: item mi mentum, ut in singulos modios: hem a argentum, ut in singulas libras certum pretium diceretur: quaeritur, quando videatur emptio perficit Quod similiter scilicet quaeritur & de his, quae numero constant, si pro numero corporum pretium fuerit statutum ' Sabinus & Cassius tunc perfici emptioncm existimant, cum adnumerata, admensa, adpensave sint: quia venditio quasi sub hac cor ditione videtur fieri: ut in singulos metretas, aut in si gulos modios, quos, quasve, admensus eris: aut in singulas libras, quas adpenderis: aut in singula corpora quae adnumeraveris. l. 3 1. 3. DXXV. Si ex doleario pars vini venierit, veluti metretae m enseu am, centum: verissimum est, Huod & constare videtu antequam admetiatur, Omne periculum ad vcnditorem pertinere. -. Nec interest, unum pretium omnium centum metretarum

an semel dictum sit, an in singulos eos. l. ue s. f. 7. XXVI. Ea, quae commendandi causa in Venditionibus Inrars quia eomis dicuntur, si palam appareant, venditorem non obligant. Veluti si dicat semim speciosum, domum bene aedificis αζ', tam. At si dixerit homincm litteratum, vel artificem, prae- , αι ι. ' istate debet. Nam hoc ipse pluris vendit. l. s. XXVII. Quaedam etiam pollicitationes vcnditorem non Si vitium anais obligant, si ita in promptu res sit, ut eam cmptor non νμιν rapto minuerit. Veluti si quis hominem luminibus effossis emat, &de 'finitate stipuletur. Nam de caetera parte corporis potius stipulatus videtur, quam de eo, in quo se ipse decipiebat. l. ἡ 3. f. r. XXVIII. Dolum malum a se abesse praestare venAtor de- est via ob bet: qui non tantum in eo est, qui fallendi causa obscure lo. quitur: sed etiam qui insidiosh, obscurὸ dissimulat. l. 3. f. 1. ' XXIX. Labeo si ripsit, si vestimenta interpola quis pro Deipsere tenetur novis emerit, Trebatio placere, ita emptori praestandum, situ quod interest, si ignorans interpola cmerit: quam

tiam & Pomponius probat, in qua & Julianus est: qui ait, si quidcm ignorabat venditor, ipsus rei nomine ten rit si sciebat, etiam damni, quod ex eo contingit. l. 4s. V. I. I 3. U. de act. empl. & vend. l. I. C. de sessit. act. Bb XXX. Non .

219쪽

IM LEouM DELE Tos, Lia. XVΙΠ. DT. I. mmon/ιδ XXX. Non licet ex cilcio quod administiatinus emero I rabi pr. - quid vel per se, ve, per aliam peri am: alioquin non ta c 3 --ΠUr rem amittit, sed & in quadruplum convenitur , lacum dum constitutionem Severi & Antonini. Et hoc ad pm ratorem quoque Caesaris pertinet. Sed hoc ita se habet, nisis cialiter quibusiam hoc consensum est. l. s. Qui ossicii causa in provincia agit, vel militat, praedia comparare in eadem pmvincia non potest: praeterquam si patem ejus a fisco distrahantur. l. V. l. 6. f. a. ff. detur. fisc. & l. un. C. de contri iud. - tactus pra- XXXI. Si aquae ductus debeatur praedio, ius aquar vendiso me π- transit ad emptorem, etiam nihil dictum sit. Sicut & ipis fistulae, per quas alia ducitur. l. 7. Licet extra aedes sint..

lavi ea a XXXII. Res bona me vendita. mpter nurimamra μυιiurum litiρ- inempta fieri non debet. I. sq. Post omitionεmνεs XXXIII. Res in averso empta, sinon dolo vendit is emptoriperit, licet ei ad periculum emptoris pertinebit: etiam si res

irediit , cum an locatis ' Respondit: si ex meo sendo i thria mutatur, ct gulas tibi factas ut darem, convenit, emptionem puto esse, limatu . non conductionem. Toties enim conductio alicujus rei est, quoties materia, in qua aliquid praestatur, in eodem statu ejusdem manet: quoties vero & immutatur, & alienatur, emptio magis, quam loratio intelligi debet. l. 6s. Galam issos XXXV. la vemendo iundo quaedam, etiam si non comeo racii πιν dicantur, praestanda simi r vesuri, νω 'mius evincatur, aut

.. - ὸkariis' ' em ς quaedam ita demum, si dicta sint, veluti Viam, iter, actum, aquaeductum praestatum iri. Idem &in strvitutibus urbanorum praediorum. l. 66. D. Q es μηδε XXXVI. Si cum servitus venditis praediis deberetur, nec . ,.. - stiens esse reticuerit, & ob id per ignorantiam rei emptor non utendo per statutum tempus eam strvitutem amiserit, quidam recte putant ven- Talia νει modi αν x empto ob desum. I 6 s. f. r. valuerat apud-η- XXXVII. Alienas, cum fit, cum sua causa dominium. ad

220쪽

Εx Lia II DIGEs T. ET COD. Iss ad alium transferimus, quae esset sutura, si apud nos ea res di rem, nisi abu mansisset. Idque toto iure civili ira se habet, praeterquam ψων P. si aliquid nominatim sit constitutum. I. 67. XXXVIII. Imperatores Antoninus re Verus Augusti δεο miis quis

Sextio Vero in haec verba rescripserunt: Quibus mensuris, mensura, aut pretiis negotiatores Vina compararent, in contrahentium M επφωε potestate esse. Neque enim quisquam cogitur vendere, si aut pretium, aut mensura aispliceat. Praesertim si nihil contra consuetudinem regionis fiat. l. 7 r. XXXIX. Dolia in honeis desessa, si non sint nomina- o reianium tim in venditione excepta, horreorum venditioni cessisse acre r. videri. l. 76. XL. Eum, qui in locum emptoris successit, iisdem de- Exceptiones, issensionibus uti posse, quibus venditor celus) uti potuisset tis &longae possessionis praescriptione, si utriusque possessio se MN

impleat tempora constitutionibus statuta. L 76. 3. 1. - XLI. Frumenta, quae in herbis erant, cum vendidisses: Vim ιε-saris dixissi, te, qmd vi, via rem ate fac π esset, prasaru- 'ut D are promi-rum. L frumenta nives corruperunt: si imia rataerunt, & contra consuetudinem tempestatis, agi tecum ex 'empto poterit. l. 78. f. ult. XLII. Si fundum parentes tui ea lege Vendiderunt, in Sie iendi μts,

sive ipsi, flve heredes inum mutori pretium quandocumrue, ut resus πεtio res vel intra certa tempora obtulissent, restiti retur: teque parato en iteri re-

satisfacere conditioni dictae, heres emptoris non paret: fides contractus servetur, actio tibi dabitur, habita ratione eorum, quae post oblatam ex pacto quantitatem, eκ eos do ad adversarium pervenerunt. l. a. C. de Pach. int.

XLIII. mi aliena pecunia comparat, non ei cuius num- Non ejus fit Nami fuerunt, sed sibi tam actionem empti, quam dominium, si ei fuerit tradita possessio, quaerit. Cum itaque de rebus

communibus fratrem patruelem tuum quaedam comparasse contendas: de tua pecunia hunc conveniendo, facies consultius. Nam in rem de rebus ab eo comparatis, tibi contra eum petitio non competit. l. 8. C. si quis ali. vel sibi

sub ali. n. v. s. p. em.

SEARCH

MENU NAVIGATION