장음표시 사용
201쪽
r 6 LEGUM DELECTUs, LIB. XVII. TIT. I.
mandatum suscepit, aut con summare debet, aut rebus integris renunciare, aut excusarisnem allegare. Morte mandatois
Fideiussor, quamvis per errorem ante diem pecuniam sibuerit, petere tamen ab eo non potest. Ac ne mandati quidem actionem,antequam dies solvendi veniat,cum reo habebit.l. r. XXIII. Sicut Iiberum est , mandatum non suscipere ;ita susceptum consummari oportet, nisi renunciatum sit. Renunciari autem ita potest , ut integrum jus mandatori reservetur, vel per se, vel per alium eandem rem comm de explicandit aut si redundet in eum captio , qui suscepit mandatum. l. 22. 3. ult. Sane si valetudinis adversaliae, vel capitalium inimiciti
rum, seu ob inanes rei actiones, seu OGJ aliam justam
causam excituationes alleget: audiendus est. l. 23. l. 2 q. l. 2 s.
Qui mandatum suscepit, si potest id inplere , deserere promissiim ossicium non debet. Alioquin , quanti mandatoris intersit, damnabitur. Si vero intelligit explere se id ossicium non posse; id ipsum, clim primum poterit, debet mandatori nunciare: ut is, si velit, alterius opera ut tur. Quod si , clim possit nunciam , cessaverit: quanti mandatoris intersit, tenebitur. Si aliqua ex causa non poterit nunciare, securus erit. l. 2I. 3. 2. N. Inter causas omittengi mandati etiam mors in ris solvitur mari μ' datoris est. Nam mandatum selvitur morte. Si tamen per
XXV. Abesse intelligitur pecunia fidei utari, etiam si
debitor ab eo delegatus sit creditori: licet is solverulo non fuerit. Quia bonum nomen facit creditor , qui admittit debitorem delegatum. l. 26. f. 2. XXVI. Non omnia, quae impensurus non suit, mam datori imputabit: veluti quod similatus sit a latronibus raut nausi io res amisisit: vel languore suo , suorumque adprehensus, quaedam erogaverit. Nam haec magis casibus, quam mandato , imputari oportet. l. 26. f. 6. V. l. 6 I. g. s.ff. deseri.&l. 2. f. q. ff. pro Qcio.. XX II. Morte quoque ejus, cui mandatum est, si is i tegro adlauc mandato decesserit, selvitur mandatum. Et ob
202쪽
Ex Lra RIs DIGEs T. ET COD. I77 id heres ejus, licet executus fuerit mandatum, non habet 'mandati actionem. l. 27. f. b. XXVIII. Impendia, mandati exsequendi gratia saeti, si bona fide facta sunt, restitui omnino debent. Nec ad rem , si repertinet, quod is, qui mandasset, potuisset, si ipsetium gereret, minus impendere. l. 27. f. q. XXIX. Si fideiutar conventus, ctim ignoraret, non Cisi jussor, igno-sbisse debitori numeratam pecuniam, solverit ex causa jussionis, an mandati judicio persequi possit id, quod sol hilomino, acti .mvcrit, quaerituri Et si quidem sciens praetcimiserit excep-: secus,sitionem vel doli, vel non numeratae pecuniae, Videtur tiaversari: dissesuta enim negligentia prope dolum est. Ubi vero ignoravit, nihil, quoa ei imputetur. Pari ratione de si aliqua exceptio debitori competebat, pacti sorte conventi, vel cujus alterius rei, & ignarus hanc exceptionem non exercebit: dici oportet, ei mandati actionem competere. Potuit enim, atque debuit reus promittendi certi rare fideiussorem suum . ne sonὶ ignarus solvat indebitum.
XXX. Si, cum debitor stavisset, ignarus fideiutar QI- Et ribitorfid jus- Verit, puto eula mandati habere actionem. Inriscendum I. . e serit v I in enim ei, .si non divinavit, debitorem selvisse. Debitor enim debuit notum sacere fideiussori, iam se selvisse : ne bis Misit .
te creditor obrepat, & ignorantiam ejus circumveniat,& exrutiat ei summam, in quam fideiussit. Hoc idem tractari & in fidejussore potest: si, cum stavisset, non certioravit reum t sic deinde reus solvit, quod stavere eum non oportebar. Et Gedo: si, cum posset Dum certiorare, non fecit, oportere mandati agentem fideiutarem repelli. Dolo enim proximum est , si post solutionem non denum claverit debitori. l. 29. f. a. & 3. ue. XXXI. Quaedam tamen etsi sciens omittat fideiusses, ca- - tmet. M ret fraude. Ut puta, si exceptionem procuratoriam omisit, p
sive sciens, sive ignarus. De bona fide enim agitur, cuij non congruit de apicibus iuris disputare : scd de hoc tantum, debitor fuerit, necne. l. 29. f. q. - .
XXXII. Non absimilis illa , quae ficquentissime agitari lulci, bde; or an, &prius, quam solvat, agere possit, ,
203쪽
178 LEGυΜ DEL sc Tos, LIB. XVII. TIT. I. liberetur φ Nec tamen semper exspectandum est, ut luat, aut judicio accepto condemnetur , si diu in solutione reus cessabit, aut certh bona sua dissipabiti pinesertim si domi moeniam fideius in non habcbit, qua numerata creditori, mandati actione conveniat. l. 38. f. I. XXXIII. Et Aristi,ni; &Cel patri placuit, posse rem conditione deponi, mandatumque suscipi, ut res peris rariphremes. eius sit, qui depositum, vel mandatum suscepit. Quod& mihi verum esse videtur. l. 39. Afinibui certi XXXIV. Commodissime illa forina in mandatis serva risdum: M- i in; ut, quotiens certum mandatum sit, recedi a forma
meretum est, ex aluo non debeat: at quotiens incertum , vel plurium causanim, mora debet. tunc licet aliis praestationibus exsiluta sit causa mandatis, quam quae ipso mandato inerant, si tamen hoc mandatori expedierit, mandati erit actio. l. 66 Superaddita in XXXV. Qui mutuam pecuniam dari mandavit, omisibpromittendi, & pignoribus non distractis, eligi potest. Quod uti liceat, si litteris exprimatur, distractis quoque
pignoribus, ad eum creditor redire poterit. Etenim ιν ἄμι itarisms to uia cainst corrinitas instrum vir , jus commune - iadum. l. s.' jusser η- Fideiusses, vel alius intercetar, aut mandator non m pq rς- V enitur, nisi post reum eo praesente. Si is absit, datur tempus ut eum deducat: quo elapQ solvere cogitur fideiutar, aut mandator cessis a creditore amoribus. NOV. q. c. I. Sumptus dabentur XXXVI. Sumptus bona fide necessario factos, etsi ne procuraim, si t=-adhibere procurator non potuit, iudicio mancati dato non potumιι. necesse est. l. 36. f. ult. Heres man latarii, XXXVII. Non oportet eum , qui ceni hominis fidem est mortuo exequem elegit, ob errorem aut imperitiam heredum, assici damno.
Si dvibus irim XXXVIII. Duobus quis mandavit negotiorum adminima latum est, in strationem: qua itum est, an unusquisque mandati iudicio .ιώ- 'I' 'Elidum teneatur ' Respondi, unumquemque pro solido conveniri debere: dum do ab utroque non amplius debito
Proci ator Dastat XXXIX. Procuratorem non tantum pro his quae gessit
..hv etiam pro quae gerenda suscepit, & tam propter
204쪽
Ex LIBRI s DIGAs T. ET COD. I79 exactam ex mandato pecuniam , quis non exactam, dolum, quam culpam, sumptuum ratione bona fide habith praestare necesse est. l. II. C. d. Α procuratore dolum & omnem culpam, non etiam um visum casum praestandum esse, jum auctaritate manifeste declaratur. l. Iue. C. d. In re mandata non. Pecuniae Blum, cuius est certissimum mandati judicium, vertim etiam existisnationis periculum est. Nam suae quidem quisque rei moderator atque arbiter, non omnia negotia, inpleraque ex proprio animo facit: aliena vero negotia exacto ossicio geruntur : nec quicquam in eorum taministratione neglinum ac declinatum culpa
XL. Alienarum litium redemptores coercendi. l. 22. & νε-L23. Qeod. - i.
I. CO civ TAs coiri potest vel in perpetuum, id est, Geistas vel M vi Idum vivunt, vel ad tempus, vel ex tempore, vel πιν, sub coridi λ l- .
II. In si 1etate omnium bonorum omnes res, quae cin ι-ε. euntium sunt, continuo communicantus. Quia,. licetcialiter traditio non interveniat, tacita tamen aeditur interia μm . πη- -
ΙΙΙ. Cum specialiter omnium bonorum secietas coita est, In M striorare o tunc & hereditas, & legatum, & quod donatum est, aut ou, bere itate e sella aqua ratione adquisitum, communioni adquiretur. l. 3. . IV. Societatem coire & re, & verbis, & per nuncium Coitur θ--3 υἰposse nos, dubium non est. l. . num V. Dissociamur renunciatione, morte, capitis minutis modosusMinne, & egestate. t. q. f. I. societa/. VI. Societates contrahuntur sive universerum bonorum, De quim comsve negotiationis alicujus, sive vectigalis, sive etiam restrin M'. unius. l. 1.
205쪽
mtelitritur , non deuouatione aut legato. Donationes non sineratisa obvemu . t.
VII. Societas autem coiri potest , & valet etiam inter eos, qui non sunt aequis facultatibus: ctim plerumque pauperior opera suppleat , quantum ei per comparationem patrimonii deest . l. s. f. I. VIII. Si s bcietatem mecum) coieris, ea conditione, ut paries secietatis constitueres r ad boni viri arbitristin ea res redigenda est: & conveniens est viri boni arbitrio, ut non utique ex aequis partibus socii simus: veluti si alter plus perae, industriae, pecuniae in secietatem collaturus sit. l. s. IX. Coiri societatem & simpliciter licet. Et, si non sit fit distinctum , videtur coita esse universorum , quae ex quaestu veniunt, hoc est , si quod lucrum ex emptione, venditione, locatione, conductione, descendit. Quaestus enim intelligitur, qui ex 'ina cuiusque descendit. Nec adjecit Sabinus, hereditatem, vel legatum, vel donationes mortis causa , sive non mortis causa. Fortassis haec ideo, quia non sine causa obveniunt, sed ob meritiun aliquod accedunt. l. 7. L 8. l. 9ἀX. A parente quasi debitum nobis hereditas obvenit
XI. Ncc aes alienum, nisi quod ex quaestu pendebit, v niet in rationem societatis. l. I 2. XII. Etsi non convenit, ne abeatur a secietate) si tamen intempestive renunciatae Ecietati, esse pro secio actionem. Sed etsi convenit, ne intra certum tempus societate abeatur, & ante tempus renuncietur : potest rationem ha re renunciatio. Nec tenebitur pro secio, qui ideo renunciavit, quia conditio quaedam, qua societas erat cotta, ei non praestatur. Aut quid, si ita finiuriosus& damnosus secius sit, ut non expediat eum pati l l. Iq. XIII. Si absenti renunciata is letas sit: quoad is scierit, quod is adquisivit, qui renunciavit, in commune redigi; detrimentum autem selius ejus csse, qui renunciaverit. Sed quod absens adquisiit, ad stam eum pertinere; detrimentum ab eo factum commune esse. l. II. f. I. XIV. Qui admittitur secius, ei tantum secius est, qui admisit. Et recte: ctim enim inicias consensu contrahatur,
secius mihi esse non potest , quem ego socium nolui.
206쪽
8t Quid ergo, si socius meus eum admisit ' Et seli socius est.
Nam socii mei sociuς, meus socius non est. l. I9.&l. 2Ο. XV. Non ob eam rem minus ad periculum socii perti- Nρη compestis
net, quod negligentia ejus periisset, quod inpicrisque aliis 2 ' ζ' Τ'
industria eius secietas aucta suisset. Et hoc in appellatione .ctiis, eum damno Imperator pronunciavit. Et idco, si socius quaedam ne , quo genter in ' cietate egisset, in pleri sque autem societatem auxisset ; non compensatur compendium cum negligentia, .ut Marcellus scripsit. l. 23. l. 26. XVI. Si non fuerint partes societati adjectae: aequas eas esse, constar. l. 19. α' XVII. Si placuerit, ut quis duas partes, vel tres habeat, alius unam: an valeat i Placet valere: si modo aliquid plus Socurum partυ contulit societati, vel pecuniae, vcl operae, vel cuiuscum--Ρ MN, que alterius rei causi.) l. 29. . τεἰ ψεν XVIII. Ita coiri societatem posse , ut nullius partem Lucra particeps damni alter sentiat, lucrum vero commune sit, Callius pu-Ρcut , non damni: tat. Quod ita demum valebit ut & Sabinus scribit , siti sit opera, quanti damnum est. Plerumque enim tanta industria socii , ut plus societati conserat, quis pecunia. Ιlcm si solus navigct, si solus peregrinetur, pcriculo subeat solus. l. 29. f. I. XIX. Mutius scribit, non posse societatem coiri, ut a- Non es lucrum
liam damni, aliam lucri partem socius serat. Servius in no- talis Mutii ait, nec possc societatem ita contrahi. Neque enim lucrum intelligitur , nisi omni damno deducto, neque damnum, nisi omni lucro deducto. Sed potest mirisecietas ita, ut eius lucri, quod reliquum in societate sit, omni damno deducto , pars alia seratur : & ejus damni,
quod similiter relinquatur, pars alia capiatur. I. ueo. XX. Ut sit pro talo actio, societatem inter ere opor- -- esse m se ita tet. Nec enim sufficit, rem esse communem, nisi secietas rate, rem in intercedit. Communiter autem res agi potest etiam citra s, mηνον.
cietatem: futJ puta cum non affectione secietatis incidimus in communionem, ut evenit in re duobus legata: item si a duobus simul empta res sit: aut si hereditas, vel donatio communiter nobis obvenit: aut si a duobus separatim em, mus partes eorim, non socii futuri. l. II.
207쪽
181 LEGUM DELECTUs, LIB. XVII. TIT. IL .s, ἰοῦ η n μηρ qui XXI. In conductionibus public um, it in emptionis
rem in communi bus, qui nolunt inter se contendere , selent per nuncium -- emere tu commune, quod a Dcietate longe remotum
s est h. νει serias XXII. Nemo potest societatem heredi sito sic parere, ut nouot. Nersico νε- ipse heres istus sit. l. 3s. . ..., ad . Ad minie secti selvitur secietas, ut nec ab initio paci--m ut heres etiam succedat secietati. I. 19. Iuli M. Planh si hi, qui sociis heredes extiterint, animiun inierint Deietatis in ea hereditate novo consensu; quod postea gesserint, essicitur , ut in pro socio actionem deducatur.
μνει μa d iam XXIII. In heredem autem Ecii proponitur actio, ut bo-e, emipam n in nam fidem praestet, & acti etiam culpam, quam is praestaret, in cuius locum successit, licet secius non sit. l. 3 s.&l. 36. Heres secti, quamvis secius non est, tamen ea, quae per deiunctum inchoata sunt, per heredem explicari debent, in quibus dolus ejus admitti potest. l. o. I msai reeipit XXIV. Si tecum secietas mihi sit, & res ex secietate scin , tW communes: quam impensam in eas secero, quosve frictius 'v ' ex his rebus ceperis, vel pro secio, vel communi dividundo, me consecuturum. l. 8. 3. I. l. 2. f. I F.,ν- ω -- XXV. Merito adjectum est, ita demum sunt actionem vim contrectat, νε - si per maciam & dolo malo amovit seciusJ: quia, cum
i. , et z . sine Lino mala serit, furti non tenetur. Et sane plerumque
eredendum est, eum, qui partis dominus est, lure potius suo freJ uti, quis sunt consilium inire. l. r. Dolum is culpam XXVI. Venit ergo in hoe iudicium pro socio bona fides.
ρ φμ se Utium emo tantum dolum, an etiam cialpam, praestare iscium ineat, quaeritur. Et Celsus ita scripsi, socios i ter se ciolum & culpam praestare oportet: si in coeunda s, cietate, inquit, artem operamve pollicitus est alter, veluti cum pecus in cimmune pascendiun, aut agrum politori damus in commune quaerendis fructibus t nimirum ibi etiam culpa praestanda est. l. 2.3. I.&2. Daminum fauis XXVII. Damna, quae impru&ntibus accidunt, hoc est, nstu prastat socii ι, damna sedilia, secti non coguntur praestare. Ideoque si pe-Jμ - aestimatum datum sit, & id la cinio aut incendio p Diqitigod by Cooste
208쪽
Ex LIBRI s DIGEs T. ET COD. 183ritat, commune damnum est, si nihil dolo aut culpa a ciderit ejus qui aestimatum pecus acceperit. Quod si a furibus subreptum sit, proprium ejus detrimentum est: quia custodiam praestare debuit, qui aestimatum accepit. Haec vera sunt, & pro socio erit actio; si modo secietatis comtrahendae causa pascenda data sunt , quamvis aestimata. l. 32. 3. XXVIII. Quidam figariam negotiationem coierunt. Commima off- Alter ex his ad merces comparandas prosectus in latrones Ἀ-- Npt fremcidit, hiumque) pecuniam perdidit et sci I esus vulnerati sunt: resque proprias perdidit. Dicit Iulianus damnum esse commune : ideoque actione pro secio damni partem climidiam agnoscere debere, tam pecuniae, quam mmmcaetera- rum, quas secum non tulisset secius , nisi ad merces communi nomine comparandas proscisceretur. Sed & si quid in medicos impensum est, pro parte secium agnoscere debere,
rectissimὶ Julianus probat. I inde & si naufragio quid po
rtit, clam non alias merces . quam navi, silerent advchir damnum ambo sentient. Nam sicuti lucrum, ita damnum quoque commune esse oportet, quod non culpa ruit contingit. l. 2. 3. XXIX. Socium universa in secietatem conferre debere, avidaropteνά-- Neratilis ait, si omnium bonorum secius sit. Et ideo, sive tium sibi iliatum
st iniunam sibi factam, vel ex lere Aquilia ,
sive filii corpori noςitum sit: conberre debere , respondit. rum, ia ranstri. l. 12. f. I 6. XXX. Per contrarium quoque apud veteres tractatur, an - δε-um socius omnium bonorum, si quid ob iniuriarum actionem με - μο sntus .
clamnatus p titerit, excommuni consequatur,ut p iret' eis ei. His erismEt Atilicinus , . Sabinus , Cassius responderunt: si iniuria unmerserum Α-- iudicis damnatus sit, consecuturum : si ob maleficium suim , ipsum tantum damnum sentire debere. Cui congruit , quod Servium respondisse Aufidius reserti s sectita,norum suerint, deinde unus, cum ad iudicium nonas esset, damnatus sit, non debere eum de communi id comsequi: si vero praesens injuriam judicis passus sit, de communi sarciendum. l. 2. f. ult. XXXI. Si maleficii ruietas coita sit, constat nullam esse Nutallatum in Diqitigod by Cooste
209쪽
18 LEGUM DELECTus, LIB. XVII. TIT. II. cietatem. Genci aliter enim traditur, rerum inhonestarum nullam esse societatem. l. 7. Meti sunt qui rei XXXII. Si id quini quis in societatem contulit, extimilaeonferuην ut μ istum sit: videndum, an pro secio agere possiti Tractatum
. M .H. - .r in pud Celsum ad epistolam Comelii Felicis r cluntres
sistiti nullis. com- equos haberes, & ego tuam, societatem coimus, uta γνnune far pretium, pto equo meo, quadrigam venderes, & in pretio quartam Primo μμ re δε με mihi redderes. Si istur ante venditionem equus meus mor milia domi s erat. putare se Celsus ait, locietatem manerer nec
in pretio equorum tuorum partem deberi. Non enim habendae quadrigae, sed vendendae coitam societatem. Caeterum si id actum dicatur, ut quadriga fieret: eaque communicaretur, tuque in ca tres partes haberes , ego quartam e non d id adhuc secti sumus. l. 18. Res des ita so- . XXXIII. Celsus tractat, si pecuniam contulisscmus ad oetan nre Do mercent emendam, & mea pecunia perisset, cui perierit ea l .g'iώ- Et ait: . Si post collationem evenit, ut pecunia periret, quod ei ιι i. non fieret, nisi secietas coita esset: utrique perire. Ut puta si pecunia, cum peregre portaretur ad mercem emendam, periit. Si vero ante collationem, posteaquam eam destinasses, tunc perierit: nihil eo nomine consequeris , inquit: quia
non secietati periit. l. 8. f. I. Sotitia, ιHDa XXXIV. In privatis secietatibus Omorte socii silviturbum non Risitur secietasJ; at in secietate vectigalium nihilominus manet societas, & post mortem alicuius. Sed ita demum, si Inride-dinis. tiari Ast functi ersonam heredis ejus adscripta sit, ut heredi qumnπερφοι, δμώ- que consta oporteat. Quod ipsum ex causa aestimandum
est. Quid enim, si is mortuus sit, propter cuius operam maxime secietas ita sit' aut sine quo secietas administrari non possiti t. 19. Circa secietates vectigalium caeteronamque idem o servamus : ut heres sesius non sit, nisi fuerit adscitus. l. 69. f. 8. XXXV. Socium, qui in eo, quod ex societate lucri fac ret, reddendo moram adhibuit, cum ea pecunia ipse usus sit, v v herei, cum quoque eum) praestare debere, Labco ait: sed non
quasi usurast sed quod secti intersit, moram cum non adlii-buisse. Sed si aut usus ea pecunia non sit, aut moram non s cerit :Diqiligod by Goosl
210쪽
Ex L RRIs DIGEs T. ET COD. 18scerit: contra esse. Item post mortem socii nullam talem aestimationem ex secto heredis faciendam, quia morte secti dirimatur societas. l. 6O.
XXXVI. Socius , cum resisteret communibus servis ve- ω. νωνῶαν natibus ad sugam erumpentibus, vulneratus est. Impensam, ἀδην - . quo. m' quam in curando se fecerit, non consecuturum pro Qcio.- -
actione , Labeo ait: quia id non in secietatem , quamvis propter secietatem, impensum sit, sicuti si propter seciet tem eum heredem quis instituere desiisset, aut legatum pro termisisset, aut patrimonium suum negligentius administrasset. Nam nec compendium, quod propter secietatem ei contigisset, veniret in medium: veluti si propter Qciet tem heres fuisset institutus, aut quid ei donatum esset. Secundum Julianum tamen, & quod medicis pro se datum est, recipere potest. Quod verum est. l. G. F. I. &
XXXVII. Verum est , quod Sabino videtur et etiamsi non universerum bonorum socii sunt, sed unius rei, attamen in id, quod secere possunt, quodve dolo mala .s '.
quo minus possint, condemnari oportere. Hoc enim sum- eiura.
mam rationem habet: cum secietas jus quodammodo frate nitatis in se habear. l. 63. XXXVIII. In heredemquoque serii prosecto actio com- μνει resiste petit: quamvis heres secius non sit. Licet enim secius nan nonst. damnum sit, attamen emolumenti successes est. Et circa secietates stratis uia, vectigalium caeterorumque idem observamus: ut heres is . . ' ictus non sit, nis fuerit adscitus; verumtamen omne emo Iumentum secietatis ad eum pertineat: simili modo & damnum agnoscat, quod contingit, sive adhuc vivo socio v ctigalis, sive postea. Quod non similiter in voluntaria seci tate observatur. l. 63. 3. 8. Si in rem certam emendam conducendamve coita sit s cietas: tunc etiam post alicujus mortem quidquid lucri detrimentive sectum sit, commune esse Lab .st. l. 63.