Legum delectus ex libris digestorum & codicis. Ad usum scholae & fori. Accedunt Singulis legibus suae summae earum sententiam brevi complexae. Opera d. Joannis Domat, qui easdem leges methodo genuina disposuit

발행: 1703년

분량: 658페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

LEGUΜ DELECTUI, LIB. XX. TIT. I. Pignorim gratia aliquid, quod ad culturam agri pert,net, auferri non convenit. l. 8.' C. eod.

TITULUS IV.

potiores in pignore, vel Θpotheca habeamur, is de his qui in priorum

ereditorum locum succea t.

Obligatur pignus

pro reγιιtuenda dote etsi nondum nume

rata M. Generalis unius ereditoris hypotheca seciali alterius posea e sita potiors.

Ι. VI dotem pro muliere promisit, pignus sive hy-. Epothecam de restituenda sibi dote accepit: filia

cura deinde pro parte numeratione, maritus emdem rem

pignori alii dedit: mox residuae quantitatis numeratio impleta est. Quaerebatur de pignoret Cum ex cause mmis. sionis ad universae quantitatis extautionem, qui dotem pri misit, compellitur, non utique Elutionum oeservanda sunt tempora: sed dies contractae obligationis. Nec pro J diaci , in potestate ejus esse, ne pecuniam residuam reddAt, ut minus dotata mulier esse videatur. Alia causa est eius, qui pignus accepit, ad eam summam, quam intra diem cerrum numerasset, ac sorte prius, quam numeraret, alii res pignori data est. l. r. d. l. t. r. II. Qui generaliter bona debitoris pignori accep t, eo poticit est, cui postea praedium ex his bonis datur: quamvis ex caeteris pecuniam suam redigere possit. Quod si ea conventio prioris fisit, in ita demum cicura bona pignori haberentur, si romia de his, qua generaliter accepit, strvari non potuisset: deficiente secunda conventione, seriindus a ditor in pignore postea dato rum tam potior, quam stilus

invenietur. l. 2. .

Prisu exmeas Quamvis constet spectiliter quaedam, & univeria bonat ..: .aii. is' beneraliter adve sartim tuum pignori accepisse, & aequM quam ad tonis .m lm in Omnibus habere: iurisdictio tamen tent peranda est. veniatur contra λ: Ideoque, si certum est, posse eum ex his, quae nomin μ' um ei μgnori obligata sint, universum redigere debitum: ea, quae postea ex eisdem bonis pignori accepisti, int rim Disitigod by Coosl

252쪽

- Η i cialiter vobis oblisam sivit, debitoribus detre- Cressit ν prius ctuatibus solutioncm, bona fide debetis, & Blemnitervemdere. Ita enim appatebit, an ex pretio pignoris, debito tisfieri possit. Quod si quid deerit: non prohibemini cae- eteniat ad gintraxera etiam bona jure conventionis conscqui. l. 9. C. de di- ιη'. straei. pig. III. Interdum posterior potior est priori. Ut puta, si Potior 63 ρ lari is in rem istam conservanaeam impensum est, quod sequens pecηηiψ rem credidit, veluti si navis suit obligata, & ad armandam eam rem , vel reficiendam ego creUidero. l. s. Huius enim pecunia salvam fecit totius pignoris causam. iod poterit quis admittere, & si in ellinia nautarum fuerit creditum, sine quibus navis salva pervenire non poterat. Item si quis in merces sibi) obligatas crediderit, vel ut salvae fiant, vel ut mulum exselvatur: potentior erit, licet posterior sit.

Nam & ipfio naulum potentius est. Tantumcem dicetur& si merces horreorum, vel areae, vel vecturae iumentorum debetur. Nam & hic potentior erit. l. 6. d. l. 3. I. Ac 2. IV. Idemque est, si ex nummis pupilli fuerit res com- pe parata. Quare, si duorum pupillorum nummis res fuerit comparata, ambo in pignus concurrent pro his p γ avareat pignoririonibus, quae in pretium rei fuerint expensae. l. 7. V. l. obogatam. ult. f. I. Quamvis ea pecunia, quam a te mutuo sciter tuus accepit, comparaverit praedium: tamen nisi specialiter, vel generaliter noc tibi obligaverit, tuae pecuniae numeratio in causaen pignoris non ded in l. 17. C. de pig. & hyp. V. l. s. c. qui potaV. Si pignus specialiter Respublica acceperit ι dicendum protrive est, praetorri eam fisco debere, si postea fisco,iator obsi-iatus est: quia & privati praeseruntur. l. 8. o. I. de jure

Titius Seiae ob summam qua ex tutela ei condemnatus erat, obligavit pignori omnia bona sua quae habebat, quinque habiturus esset: postea mutuatus a fisco pecuniam, pse gnori ei res suas omnes obligavit, & intulit Seire partem

253쪽

, 18 LEGUM DELECTus, LIB. XX. TIT. IV. debiti, dc reliquam seminam novatione facta eidem promisit, in qua obligatione similiter, ut supra, de pignore comvenit. Quaesitum est an Seia praeferenda sit fisco, & in aliis rebus Quas Titius te ore prioris obligationis habuit, item in nis rebus quas post priorem obligationem adquisiit,

donec universum situm debitum consequatur. ResDndit ni,hilproponi cur non sit praeserenda. I. ult. V. t. q. C. eod. l. 2.

in s. C. de privit. fisci. m.hau legata, quae sub conditione data erant

zzzώ ΣῶL de pignore rei suae convenisset, & postea eadem ipsa pigno-

νetrotrahitur ad diem ra ob pecuniam creditam pignori dedit, ac post conditio I injβι- . gatorum extitit, hic quoque tuendum eum , cui prius pi gnus datum esset, existimavit. l. 9. 6. 2.

Videamus, an idem dicendum sit, si , sub conditione stipulatione sina , hypotheca data sit: qua pendente alius credidit purE, & accepit eandem hypothecam: tunc dei de prioris stipulationis existat conditior ut potior sit, qui postea credidisset η Sed vereor; num hic aliud sit dicendum. Cum enim semel conditio extitit, perinde habetur , ac si illo tempore, quo stipulatio interposita est, sine conditi

ne facta esset. Quod 3c melius est. l. II. f. I Amplius etiam sub conditione aeditorem tuendum putabat adversus eum, cui postea quicquam deberi coeperit: si modo non ea venditio sit, quae invito debitore impleri non possit. l. 9. f. I. Pserior ereditis VII. Si paratus est posterior ereditor priori creditori El-ζρ μω ' in vere, quod ei debetur: videndum est, an competat ei hy- ' - pothecaria actio, nolente priore aeditore pecuniam acciri re ' Et dicimus, priori creditori inutilem esse actionem ecum per eum fiat, ne ei pecunia selvatur. l. II. f. Ut. Pland clan tertius creditor primum de sua pecunia dimisit, in locum ejus substituitur in ea quantitate, quam sup riori exsolvit. l.

Si tertius creditor pignora sua distrahi permittit, ad hoc, ut priori pecunia seluta, in aliud pignus priori succedat,

successisun eum Papinianus scripsit. Et omnino secundus

creditor nihil aliud juris habet, nisi ut solvat priori, & loco ejus succedat.

254쪽

. Ex LIBRI s DIGEs T. ET COD. Tum qui a debitore suo praedium obligatum comparavit, eatenus tuendum, quatenus ad priorem creditorem ex pretio pecunia pervenit. l. II. Qui pignus secundo loco accepit, ita ius suumconfirmare potest, si priori creditori debitam pecuniam Elverit: aut ei obtulisset, isque accipere noluisset, eam obsignavit, &depositit, nec in usus sitos convertit. l. I. C. d. Res obligatas exterus debito siluto liberando , datum Hemmon petere, non earum dominium adipisci potest. l. ΣΙ C '

VIII. Selendum est, secundo creditori rem teneri, etiam Mimam, invito debitore, tam in suum debitum, quam in primi Cmgotium gerine. ditoris, & in usuras suas, & quas primo creditori solvit. Sed tamen vibrarim , quas creditori primo tavit, usuras

conlevetur; non enim ne tum alterius gessit, sed magi Mi suum . non suum. l. I 2. . s. l. 22. C. de pig.& . V. ita. n. I 2. repe-IX. Si priori hypotheca obligata sit , nihil vero de Ven' 'ire pastoriori.. ditione convenerit, posterior vero de hypotheca vendenda N-m pignus ρυm convenerit: verius est priorem potiorem esse. Nam & in pignore placet, si prior convenerit de pignore , licet posteriori res tradatur , adhuc potiorem esse priorem. I. I 2.. f. est. X. Insillam tibi vendidi: & dixi, prioris πι- prasionem Si venditori m mihi, Rumium tibi aeresinam , pignorumque ab inquilim dinormn jus umin 'e secluserum : Ne a, Pr us, ad utramque pensionem pignora sussicerent, jus omΠΙ--debeas-ἰ. pignorum primum ad me pertinere : quia nimi apertE Δ-γιior milendisinscium esset, an communiter ex omnibus pignoribus sim, si pro rata servetur: si quid stiperesset, ad te. Paulus, faeti quaestio est. Sed verisimile est id actum, ut primamquλ-que pensionem pignorum causa stquatur. I. II.

XI. Etiam superficies in alieno suo posita, pigrumi dari Domissu se si pro potest. Ita tamen, ut prior causa sit domini soli, si no 'm, ω solvatur ei solarium. I. r . XU. Lucius Titius pecuniam mutuam dedit sub usi s usi is qua ae acceptis pignoribus: eidemque debitori Μaevius sub iisdem d ρσNru pigi oribus pecuniam dedit. Quaero, an Titius non tantum P--us, & earum usurarum nomine quae accesserunt, ante- :

255쪽

Potior juνε qui

pravenit tempore.

Hum creuitorem Da pecunia mittit, non

ει Accedit, nisi id actum sit. Fistro sumem ejus privilegis succedit, si

potiori suecedit

emptor, cujus pecu

nia is dimissus est.23 o Lycio Μ DELECTUI, LI s. XX. TIT. IV. quam Maevius crederet, sed etiam earum quae postea acces, serunt, ',tior esset ' Respondit, Lucium Titium in omne, quod ei debetur, potiorem esse. l. I 8. XIII. Cum de pignoie utraque pari contendit, praevaletium, qui praevenit tempore. L 2. in f C. qui potior. XIV. Eos qui acceperunt pignora, cum in rem actionem habeant, privilegiis omnibus, quae persensibus actionibus competunt, praeferri constat. l. 9. C. qui potior. XV. Non omnino succedunt in locum hypothecarii creditoris hi, quorum pecunia ad creditorem transit. Hoc enim tunc observatur, cum is qui pecuniam postea dat, sub hoc pacto credat, ut iam pignus ei obligetur, & in locum ejus succedat. Quod clim in persena tua sectum non sit: judi, catum est enim te pignora non accepisse) seustra putas tibi auxilio opus esse constitutionis nostrae, ad eam rem pertinemtis. l. r. C. de his qui in pta cri lac. siae. XVI. Cum pro patre, in cujus potesate non eras, pec niam fisco intuleris, &iure privilegio ejus successisti, &eius locum, cui pecuniam numerasti, consequutus es. l. 2. C. de his qui in prior. cred. loc. succ. Si clam pecuniam pro marito Blveres, neque ius fisci in te transferri impetrasti , neque pignoris causa domum vesaliud quid ab eo accepisti, habes persensem actionem. I. s. C. de privit. fisci. Si in te ius fisci, cum reliqua selveres debitoris, pro quo satisfaciebas, tibi competens judex adscripsit, & transtulit rab his creditoribus, quibus fiscus potior habetur, res quas

eo nomine tenes , noci pessunt inquietari. l. est. C. eod.

XUII. Si potiores creditores pecunia tua dimissi sunt, quibus obligata fuit possessio, quam emisse te dicis, ita ut pretium perveniret ad eosdem priores creditores: in ius e rum successisti: & contra eos qui infimiores illis fuerunt, justa defensione te tueri potes. l. 3. C. de his qui in prior.

256쪽

ΤITULUS V.

disraritio pignorum, ct 0pothecarum. i. sthbi oki, libithio permittitur, ex pignor, i I

bus sibi obli tis, quibus velit, distractis, ad suum

commodum perVenire. I. S.

II. Quaesitum est, si creditor ab emptore pignoris pretium s are non potuisset, an debitor liberatus esset ' putavi, si nulla culpa imputari creditori possit, manere debit νὼ crem obligatum. l. 9.IΙΙ. Persecutione pignoris omi ga, debitores assione pem Eligis ereditor an ali convenire creditor urgeri non potest. l. a C. de pign.: et 'Prius in persisnam debitoris & s,jutarum asci sen/madυὸν creditor, quam in tertium pignoris possetarem: S prius in rem. Sed in tertium pignus debitoris, quam fideiusseris. Nov. . cap. I. Πρμ uu biotheca- . IV. Quamdiu non est intcgra pecimia creditori numera--ta, etiamsi pro parte maiore eam consecutus sit, distratiendi j - ,. rem obligatam non amittit facultatem. l. 6. C. d. mi pignus ira V. Si in hoc , quod jure tibi debetur , satisfactum suerit, debitoribus res ouigatas tenentibus , aditus Praeses pientis, qvida provinciae , tibi distrahendi facultatem jubebit fieri. l. I . debitora posetur.

VI. Unus ex multis debitoris, qui pignora tradiderat, Heres non Meras heredibus, quod ab eo persensi a Pione poei potuit, selvem p MM , res obligatas distranendi creditori facultatem non adia mit. l. I 6. C. dedisse. pig. Qui pro parte heres extitit, nisi totum debitum exsis, vat, suam portionem ex pignoribus recipere non potest. L I. C. de luit. pig. l. a. C. si unus ex pluridi

zuibus modis pignus, vel hypotheca solvitur.

257쪽

mutari

inlina avi sin- ῶ- λαὶ emptor, antequam melior conditio offerretur, hanc rem pignori dedisset: Μarcellus ait, finiri pignus, si melior conditio fuerit allata. Quamquam ubi sic res distraeta est, ni ι emptori dupliciosset, pignus finiri non putet. l. 3. II. Si debitor, cit jus res pignori obligatae erant, servum quem cmerat redhibuerit, an desinat Servianae locus esset Et magis est , ne desinat ; nisi ex voluntate creditoris ii factum est. l. LiberMur polus III. Liberatur pignus, sive selinum est debitum, sive eo solvitιone, sat a- nomine satisfactum estJ. Sed & si tempore finitum pignus dicere debemus, vel si qua ratione estigatio ejus ' finita est. l. s. Si deserente creditore, iuravit debitor, sedare non om tere, pignus liberatur: quia perinde habetur, atque si i dicio absolutus esset. Nam&si a judice, quamvis per inj fiam absolutus sit debitor, tamen pignus liberatur. I. II. ymari a etiam G. Si consensit venditioni creditor, liberatur hypoth

Si in venditiope pignoris consenserit creditor, vel ut d bitor hanc rem permutet, vel donet, vel in dotem det, dicendum erit pignus liberari : nisi salva causa pignoris sui consensit. l. q. f. r. Si probaveris te iundum mercatum, possessionemque eius tibi traditam, si te ct cm tiente ea, quae sibi eum avemditore oblisatum dicit: exceptione eam removeUS. Nam , obligatio pignoris, consensu & contrahitur , & ditatuitur.

l. 2. C. de rem. pign. Remitιis pignus V. Paulus respondit, Sempronium antiquiorem credit rem consentientem, cum debitor eandem rem tertio credis eo inti . tori Obligaret, jus suum pignoris remuisse videri. I. r 2. Uenditioni e sim VI. Non videtur consensisse creditor, si, sciente eo . d rit, pigmU-u- bitor rem vendiderit, cum ideo passus est venire, quod sci

bat ubique pignus sibi durare. Sed si subscripserit sorte indit, vim dee tua. tabulis emptionis, consensisse videtur: nisi manifeste appareat deceptum esse. I. 8. f. I .

Titius Seio pecuniam sub pignore fundi dederat, quis dus cum esset Reiputacae ante obligatus , secundus cre

ditor pecuniam Reipublicae Dam selvit: sed Maevius ex

titit Diuitiguo by c poste

258쪽

Ex L1BRIs DIGEs T. ET COD. 233titit, qui dicebat, ante Rempublicam sibi iundum obligatum fuisse. Inveniebatur aulcm Maevius, instrumento cautionis cum Rcpublica facto a Scio, interfuisse, & subscripsisse: quo caverat Seius, landum nulli alii esse obligatum. - Quaero , an actio aliqua in rem Maevio competere potest 'Modestinus respondit, pignus , cui is de quo quaeritur,

consensit, minime eum retinere posse. l. 9. f. I. V. s. de pign. ach. n. 2o. ins. de g. jur. n. I sq. VII. Voluntate crevitoris pignus debitor vendidit: & Noeel Masa,vει postea placuit inter eum S emptorem, ut a venditione ditas Τυμβ πωιιιone,

scederent : ius pignorum salvum erit creditori. Nam sicut debitori, ita & aeditori pristinum ius restitatur et neque visit. omnimoelo creditor pignus remittit: sed ita demum, si emptor rem retineat, nec reddat venditori. Et ideo, si iudicio quoque accepto venditor absblutus sit, vel, quia non tradebat , in id quod interest condemnatus, salvum fore pignus creditori dicendum est. Haec enim accidere potuissent, etiam si non voluntate creditoris vendidisset. l. Io. Belle quaeritur, si forte venditio rei specialiter obligatae si venditia non valeat, an nocere haec res creditori debeat, quod sentit: ut puta si qua ratio juris venditionem impediat 'Dicendum est, pignus valere. l. f. 2. Si voluntate creditoris sundus alienatus est , inverem happlicari sibi eum Geditor desiderat: si tamen effectus si secutus venditionis. Nam si non venierit, non est satis ad repellendum creditorem, quod voluit venire. l. 8. f. s. Venditionis autem appellationem generaliter accipere debemus , ut etsi legare permisit, valeat quod concessit. Quod ita intelligemus, ut etsi legatum repudiatum fuerit, comvalescat pignus. d. l. 8. f. II.

259쪽

13 LEGUM DELECTus, LIB. XXI. TIT. I.

Non est renibiario in venditione fflati. Si litium appa reat , non es r. iόitioni locus. Non quodbbει vitium, sies quod νεi um impedit, dat renibitioni locum.

LIBER XXI.

TITULUS Ie Militio edicto , is redhibitione o

quanti minoris. I. Asho si ribit, Edictum Edilium curulium de venditionibus rerum , esse tam earum quae soli sint, quam scarum J quae mobiles, aut se m

ventes. l. I. V. inf. n. I 6.

II. Om l jumema J vemiant, certiores faciam emptores, cymd m A vit e cui sit. Eademque --a, tam ea f 1-menta4 vem nt, palam recte pro clarido. Ouodsi bumem tum adversus ea is set , sise a res.s quia dictum promisi. 1.mve fuerit , cum veniret, fuisset: quod ejus Uari oporerere dicetur emisti, -- sirue, ad quos ea res pertinet, seia cium dabimus, ut id Gumentum) redhiseatur. l. I. f. I. cui jumenta veniant , palam recte dicunto , quid in qu que evrum morbi , Nisique sis. l. 38. III. Causa ejus usii proponiai est, ut occurratur si . laesis vendentium , & cmbus fiaccurratur, quicumque decepti a venditoribus suerint: dummodo sciamus venditorem, ellamsi ignoraverit ea, quae AEdiles praestari iubent, tamen teneri debere. Nec est inκ iniquum : potuit enim ea nota habere venditori neque enim interest emptoris, cur fallatur, igin rantia venditoris, an calliditate. I. I. f. 2.

IV. Blud sciendum est, Edictum hoc non pertinere ad venditiones fiscales. l. I. 3. 3 . V. Si intelligatur vitium, morbusque jumenti uis . riimque signis quibusdam selent demonstrare vitia , potest dici, Edictum cessare : hoc enim tantiun intuendum est, ne emptor decipiatur. I. I. f. s. VI. Proinde si quid tale fuerit vitii, sive morbi, quod uim iumenti) impediat, id dabit redhibitioni locum rdummodo meminerimus, non utique quodlibet quesn levis simum essicere, ut morbos vitiosumve habeatur. l. I. f. 8.

VII. Si

260쪽

non ita esse emptor queratur: aut redhibitorio, aut aestimatorio, id est, quanto minoris, judicio agere potest. l. 18. VIII. Sciendum est, quaedam etsi dixerit, praestare eum Aliud rem venA- non debere: scilicet ea, quae ad nudam laudem pertinent rut enim Pedius scribit, multum interest , commendandi causa quid dixerit, an Vero praestaturum se promiserit quod dixit. l. I9. d. l. f. 2. La autem sola dicta , sive promissa admittenda sunt, uaecumque sic dicuntur, ut praestentur, non ut iactentur. . l. f. -

quod habuerit: de, quia reddendo id fiebat, idcirco re, vendum redditur. hibitio est appellata, quasi redditio. l. 2I.

& si quas accessiones ipse praestiterit : ut uterque resoluta si emptione nihil amplius consequatur, quam non haberet, si venditio facta non esset. l. 23. f. I. d. l. 3. 7. l. so. Ιωcmnis emptor debet discedere. l. 17. in M.

rum officium incumbit, quaecumque in judicio versantur. U Ea autem, quae ante judicium continnint, non valde ia: σε - eum peninent: nisi fuerint ei nominatim injuncta. l. 21. f. 8. in sin. XII. In causae cognitione hoc versabitur, si aut mora Mora ex usus iit per venditorem, aut non fuit praesens, cui redderetur: aut aliqua justa causa intercessit, cur intra diem redhibitum sitimentum non est, quod ei) magis displicuerat. I. 3I. f. 29. XIII. Interdum etsi in singula capita pretium constitutum sit, tamen ima emptio est,ut propter unius vitium omnes redhiberi possint vel debeant: scilicet cum manifestum erit, non nisi omnes quem empturum, Vel vemditurum fuisse, ut plerumque circa quadrigas, vel mulas pares accidere solet, ut neutri non nisi omnes habere expediat. l. sq. f. I. V. l. 38.3.Iq. XU. Jumenta) quae optime ornata vendendi causi su rint, ha emptoribus tradentur. l. 38. ς' o Gg a Ven-

vencant, quas simul habere intersit, propter unius vitium tota venditio itur. ornamenta , quaven tendi eausa --

mentis acciaunt, em

SEARCH

MENU NAVIGATION