장음표시 사용
261쪽
136 LEGUM DELECTUs, LIB. XXI. TIT. Is. Vendendi autem causa omatum iumentum videri Camlius ait, non si sub tempus venditionis: hoc est, biduo an ., te venditioncm ornatum sit; sed si in ipse venditione omnatum sit: aut ideo, inquit venale cum esset, sic ornatum inspiceretur : semperque clim de ornamentis agitur, & in actione, & in Edicto adjectum est, vendena cam. δε omina disita esse: poterit enim iumentum ornatum itin ris causa duci, deinde venire. d. l. 3 8. f. II.
Sic haben afra, nι . XV. Aiunt A diles, ne quis canem , verrens, vel mi--rem aprum , lupum, ursum, pantheram, leonem, & generaliter aliudve, quod noceret, animal, sis secutasius, sive alligara , ut contineri vinculis , quom nus iamnum inferant, non pos t. O vulgo iter fiet, ita habuisse velit, ut cuiquam nocere, iamnumve dare post. l. ΑΟ. f. I . l. ΦI. l. q2.
In fimo WMedera XVI. Etiam in iando vendito redhibitionem procedere, pote ι re ἡμι -- nequaquam incertum est: veluti si pestilens fundus distractus sit: nam remitandus erit. l. 69.
Si pestibilis si dus, id est pestibiles herbas vel lethis
ras habens ignorante emptore distraediis sit, eum quoque redhibendum esse constat. l. q. C. de AEdil. act. p .lii demistinio XVII. Quoties de servitute agitur, victus tantum d 'νορ πρ - praestare, quanti minoris emisset emptor, si scisset hanc
Donator de dolo XVlII. De dolo donator obligare se debet & Blet: ne, meetur, benigne contulerit, fraudis consilio revocet. l. 62. in fin.
evictionibus, is duplae stipulatione.
Pro nudo ιomm - Ι.ψΙ v E tota res evincatur, sive pars, habet regressum Icmptor in venditorem : sed cum pars evincatur , si
hab. .m . . quidem, pro indivise evincatur , regressum habet pro quantitate evictae partis. Quod si certus locus sit evictus, non pro indiviso portio standi, pro bonitate loci erit regres ius. Quid enim, si, quod suit in agro pretiosissimum, hoc
262쪽
Ex LIRRIs DIGEs T. ET COD. 237 evictum est; aut quod fuit in agro vilissimum i aestimabitur loci qualitas, & sic erit regressus. l. I. II. Si fundus venierit, ex consuetudine ejus regionis in Mos rarisis' qua negotium gestum est, pro evictione caveri oportet. l.6. ΙΙΙ. Lucius Titius praegia in Germania trans Rhenum emit, & partem pretii intulit: ctim in residuam quantit,lcm heres emptoris conveniretur, quaestionem retesit, diacens has posscssiones ex praecepto principali partim dilba tas, partim veteranis in praemia adsignatas: Quaero , an hujus rei periculum ad venditor pertinere polist ἰ Pat lus respondit, suturos casus evictionis, post contractim emptionem ad venditorem non pertinere : & ideo secundesnea quae proponuntur, pretium praediorum peti posse. l. II. IV. Evicta re vendita, ex empto erit agendum de eo Micta re prout quod accessit: quemadmodum ea quae empto fundo nominatim accesserimi, si evicta sint, simplum praestat f
V. Hoc iure utimur: ut, exceptiones ex persena em- Tutu propria ex-ptoris objectae si obstant, venditor ei non teneatur. l. 27. VI. Quolibet tempore venditori renunciari potest , ut Misis is de ea re agenda adsit: quia non praefinitur certum tempus Met emitori in ca stipulatione: dum tamen ne prope ipsam condemnatii)ncm id fiat. l. 29. f. ult. Si , ctim possit emptor auctori denunciam , non denum classet; idemque victus fuisset: quoniam parum instructus esset, hoc ipso videtur dolo secisse, & ex stipulatu agere non potest. l. . f. I. VII. Cum fundus , uti optimus maximusque est , ein Si prius servitus , tus est, & alicujus servitutis evictae n ine , aliquid emptori isdea venditore consecutus est: deinde totus fundus evincitum. ob eam evictionem id praestari debet, quod reliquum est: .ae eausanam si aliud observabimus, servitutibus aliquibus, & moxstrvituti, ve notor proprietate evicta, amplius duplo emptor, quam quanti emit, consequetur. l. 48. VIII. Si, fundo tradito, pars evincatur, s singula iu-ρraiis
gera Venierint certo pretio , tunc non pro bonitate , Μηο, noub quanti sincula venierint, quae evicta suerint, praestandum; cumii ea, quae meliora fuerunt, eVicta sint. l. b. bitur.
263쪽
238 LEGUM DELECTUs, LIB. XXI. TIT. II. Aliu , si torum . Caetcrum, cum pro divise pars aliqua sundi evincit ,
tivo prιιιώ veMey t. certus numems iugerum traditus sit, tamen non
pro modo, sed pro bonitate regionis praestatur evictio. l.
Emptarem se Mn IX. Si ideo contra emptorem iudicatum est, quod de- ,Δ suit: non committitur stipulatio et magis enim propterr S uν 'μ' absentiam victus videtur, quam quod malam causam ha buit. l. Ex μ' compromis compromisero, & contra me data fuerit sententia, is in cuictione danda est adversus vendit Ilim. rem: nulla enim necessitate cogente id feci. l. 36. f. r. In V etios ini rest XI. Si in venditione dictum non sit, quantum vendit empto i, σιβι pro evictione praestire oporteat: nihil venditor praest
bit, praeter limpiam evietionis nomine, & ex natura exempto actionis, hoc quod interest. l. 6o. v. l. 9. & l. I 6. v. f. de act. e t. & vend. l. I s. 3. 22. Si evictum fuerit quod vend tum est 1, a venditore, sucincesseroe ejus consequeris, quanti tua intcrest. In quo continetur etiam eorum persecutio, quae in rem emptam a te, ut melior fieret, erogata sunt. l. 9. C. eod. Impensas quas ad meliorandam rem vos erogasse constiterit, habita si ictuum ratione, restitui vobis Praests) jubebit. l. I 6. C. eod. Singuli heriaei XII. Si ei, qui mihi vendidit, plures heredes extit em 'G μ' - runt: una de evictione obligatio est, omnibusque denum clari, & omnes defendere debent: si de industria non venerint in judicium, unus tamen ex his liti substitit, pr pter denunciationis vigorem, &praedictam absentitan, Omnibus vincit aut vincitur e rectinue cum caeteris agam,
quod evictionis nomine victi sint. l. 62. f. I. Emtiori ρεris quod XIII. Ex mille iugeribus traditis ducenta flumen abst εὐ lit: si postea pro indivisb ducenta evincantur, duplae stipulatio pro parte quinta, non quarta, praestabitur: nam quod . periit, damnum emptori, non vengitori attulit. l. 6q. Iu mictione XIV. Divisione inter cesicredes facta, si procurator at se Mnexio re ἀφι- sentis intersuit, & dominus ratam habuit, evictis praediis, 'μ μ' dominum actio dabitur, quae daretur in eum qui neg tium absentis gessit, ut, quanti sua interest, . actor cons
264쪽
Ex Lra Rrs DIGEs T. ET CODI 239 quatiir: scilicet ut melioris, aut deterioris agri facti caus , finem pretii, quo fuerat tempore divisionis aestimatus, d minuat vel cxcedat. l. 66. f. est. Evicta re, ex cmpto ac io non ad pretium duntaxat recipiendum, sed ad id quod interest competit. Ergo, & si
minor esse coepit, damnum emptoriS erit. l. 7 . V. f. n. II.
XV. Qui nomen fuit vendidit, duntaxat ut sit, Nominis se his non ut exigi etiam aliquid possit, & dolum praestare cogi--prasiat ut sit ιε-tur. l. 7 . f. 3. V. t. q. ff. de heres. vel ach. vend. XVI. Emptor hereditatis rem a possessionibus sumptu, .mli, - hac periculo suo persequi debet. Evictio quoque non prae- fiasia, is statur in singulis bcbu , cim hereditatem iure venisse piristatur m
constet, ni si aliud nominatim inta contrahentes convenit. l. I. C. de evict. XVII. Quoniam avus tuus, ctim praedia tibi donaret, Dona is, quida de evictione eorum cavit; potes advelsus coheredes tuos ex mutime cavu, te-
causa stipulationis consistere ob evictionem praediorum, proportione scilicet hereditaria. I. a. C. de evict. XVIII. Qui rem emi, & post possidet, quamdiu icta non eli, auctorem suum propterea, quod aliena, vel na non em venitur, obligata res dicatur, convenire non potest. l. 3. C. decvict. evincatur m V. l. 24. C. eod. v. s. de act. empl. Λ vend. n. 22. XIX. Non dubitatur, etsi specialiter venditor evicti Tenetur sensito nem non promiserit, re evicta ex empto competere actio-- victione, es munem. l. 6. C. de evict. promeris.
265쪽
usuris, ct fructibus, ct causis, o
omnibus accessionibus , ct mora.
Melas Mariis c OCIUS, si ideo condemnandus erit, quod pecusas rei eommunis, niam communem invaserit, vel in suos usus convel quam terit, omnimodo etiam, mora non interveniente , -- praestabuntur usurae. l. I. f. I. Tώιον Muras πώ II. Circa tutelae restitutionem pro favore pupillorum las pec-- lupi - tior interpretatio facta est: nemo enim ambigit hcHie, sive iudex accipiatur in diem sententiae, sive sine iudice ii tela restituatur, in eum diem quo restimit, usuras praestari. anh, si tutelae judicio nolentem experiri, tutor ultro convenerit, & pecuniam obtulerit, eamque obsignatam deposuerit, ex eo tempore non praestabit usuras. l. I. f. s. omnis eatis post III. In his quoque judiciis, quae non sunt arbitraria, litem contestatam nec bonae fidei, post litem contestatam, actori causa prae-ρω- , standa est. l. . f. I. Lite contestata usurae current. l. ue s. Rogatus omnia IV. Cum Pollidius a propinqua sua heres institutus, ro restituere, qua lu- gatus suisset, filiae mulieris, quidpud ex bonis ejus ad se per-ιr cum tΜteia Μιμ' , ἀ- certam erasem puella complesset, restituere: id
29.. , 'que sibi materi ideo placuisse testamento comprehendisset,
ne filia imoribus, sed potius necessit utini res committerentur reumdemque Pollidium, fundum retinere iussisset: Praes diis Praetorii suasi, fructus, qui bona fide a Pollidio ex bonis deiunctae percepti essent, restitui debere: sive quod sundum ei tantum praelegaverat, sive quod lubrico tutelae fideicommissi remedium mater praetulerat. l. I. f. b.
tiris liberaris V. Debitor usurarius creditori pecuniam obtulit ,& eam, debitor, oblata a, accipere noluisses, obsignavit, ac deposuit: ex eoo sita pecum . ha bitur usiurarum. l. 7.
- .s . ' Neque eorum fructuum, qui post litem contesta-
266쪽
Εx Lia Rrs DIGΕs T. ET COD. 24 tm ossicio iudicis restituendi sunt, usuras praestari opore re: neque eorum, qui prius percepti quasi malae fidei pes setari condicuntur. l. I s. VII. Usurae non propter lucrum petentium, sed propter amoram selventium infliguntur. l. 17. 3. 3. in M. ram deb--r. VIII. Eos, qui ex administratione renuncivitatum m Viaras deb/ι ad veniuntur, usuris obnoxios esse satis notum est. Idem o, minis tor M M. Θ atur in operum curatoribus, si pecunia apud eos remam sit. l. I7. f. 7. mpumcr. IX. Videamus, an in omnibus rebus petitis, in frudis Pro rerum naruis
quoque condemnatur possess,' Quid enim, si argentum, aut vestimentum, aliamve similem rem: quid si usum fustium, aut nudam proprioatem, cum alienus fluctus si, petieriti Neque enim nudae proprietatis, quod ad proprietatis nomen attinet, fruetiis ullus intelligi potest. Neque usuu tactus rursus tactus eleganter computabitur. Quid igitur, si nuda proprietas petita sit ' Ex quo perdiderit fiuctuarius usumstamm, aestimabuntur hi pet, tione mactus. Item si ususructus petitus sit Proculus ait, in seghis perceptos condemnari. Praeterea Gallus AElius putat, si vestimenta aut scyphus petita sint, infrictu harumneranda esse, quod locata ea re, mercedis nomine capi potuerit. l. I9. X. Cum reus moram ficit,&fideiussortenetur. l. 2 . . I. Ex mora νῶι--XI. Omnis fructus non iure seminis, sed iure sta percipitur. l. PS. αXII. Bonae fidei possessor in percipiendis fiuctibus id Eoas Ai ossessis iuris habet, quod dominis praediorum tributum est. omini est, .i studiu percipi.ndos. XIII. In pecudum fructu etiam scelus est, similac, & Taetus,ue,pitas ἰpilus, & lana. Itaque agni, &hcedi, & vituli statim is no jure sunt bonae fidei possetaris, & smetitarii. l. 28. XIV. Mora fieri intelligitur non ex re, sed ex persem, id λεπι- μι quies, si interpellatus opportuno loco, non solverit. l. 3 2. Hιὸ m ργεα rus XV. In L nae fidei contractibus ex mora usurae elabe 'r' ' , tur. L 32. f. 2. fruct/M.
In bonae fidei iudiciis lautas omnimodo praestantur. L38. f. I .Hh XVI. Si
267쪽
Aθεν us rei mora alteri non nocet. Moderatio eum
Pensones pro fructibus sunt. Indebitiam fundum
repetenι fruetivs r petit. Alienatorum in fraudem ereditoris fluctus resitunnis
1 1 LEGUΜ DELECTUs, LI B. XXII. TIT. I. XVI. Si duo rei promittendi sint, alterius mora alteri non nocet. l. 32. f. q. XVII. Prospicere Reipublicae securitati debet Praest,
provinciae: dummodo non acerbum se exactorem, nec comtumeliosum praebeat, sed moderatum & cum cssicacia b nignum, & cum instantia humanum: nam inter inΕlentiam incuriosam, & diligentiam non ambitiosam, multum timici est. l. 3. XVIII. Praediorum urbanonun pensiones pro fiuctibi accipiuntur. l. 36. XIX. Si indebitum fundum Blvi, & tapeto, studius quoque repetere debeo. l. 3 8. f. r. XX. In Faviam qiκ ue actione, & Pauliana, perquam quae in fraudem creditorum alienata sunt, reVocantur, semctus quoque restituuntur. Nam Praetor id agit, ut perinde sint omnia, atque si nihil alienatum esset: quod non est iniquum. Nam & verbum refluuas, quod in hac re Praetor dixit, plenam habet significationem, ut fructus quinque restituantur. L, 8. f. q. XXI. Quod in fructus redigendos impensum est, non ambuitur is os Pactus deminuere debere. l. 6. Hoc fiuctuum nomine continetur, quod justis sumptibus deductis superest. l. r. C. de stact. & lit. exp. XXII. Fructus rei est, vel pignori dare licere. I. ult. XXIII. Usuras emptor, cui possessio rei tradita est, si
pretium venditori non obtulerit, quamvis pecuniam obsignatam in dopositi causim habuerit, aequitatis ratione praestare cogitur. l. r. C. de usur.
XXIV. Eos, qui principali actione per exceptionem tri- nra, vel quadraginta anm rum, sive personali, sive hypothecaria ceciderunt, jubemus, non posse super usuris vel fractibus praeteriti temporis movere aliquam quaestionem, dicendo ex iisdem temporibus eas velle sibi persolvi, quae non ad triginta, vel quadragiota praeteritos annos restrumtur , asserendo singulis annis earum actiones nasci: P incipali enim actione non subsistente, satis supervacuum est super usuris, vel Buctibus adhuc judicem cognoscere. l. 26. C. de usuris.
268쪽
Ex LIER Is DIGEs T. ET COD.' 2 3XXV. Ut nullo modo usiura Q. - debitoribus V ra Uώ-- cxigantur, & veteribus quidem legibus constitutum rat, sed non perscctili ne cautum: si enim usuras in seditem redigere suerat concessum, & totius summae usuras stipulari: quae disterentia erat debitoribus, a quibus revera usurarum usurie exigebantur' Hoc certe erat mn rebus, sed verbis tantummodo legem ponere. Quapropter hoc apertissima lege definimus, nullo modo licere cuiquam usuras praeteriti temporis, vel suturi in sortem redigere, & earum iterum usuras stipulari. Sed & si hoc fuerit subsecutum, usuras quidem semper usuras manere, & nullum usurarum aliarum incrementum sentire e serti autem antiquae tantummodo incrementum usurarum accedere. l. 28. C. de usuris. XXVI. Duplicatis ad senis sumnam usuris, sive una Usura serum auuselutione, sive pluribus, evanescit omne debitum: ita ut m creditor nihil amplius quam sortem , & tantumdem pro Omnibus usuris exigat. Nov. I 2I. & Nov. I 38. V. L IO. &L 27. f. i. C. de usuri
Probationibus , ct Praesumptionibus.
beret, necne, eum probare Oportet. l. I. rara quis debet.
ΙΙ. Et incumbit probatio , qui dicit, non qui negat. ει - δε ει εαι L a. dicit. Semper necessitas probandi incumbit illi, qui agit. l. 2 r. in fin. V. t. q. l. s. III. Cum tacitum fideicommissum ab eo datur, qui tam Halum αν νεμ in primo, quam in seciando testamento, pro eadem parte, est tm h vel postea pro majore heres scribitur, probatio mutatae v luntatis ci debet incumbere, qui convenitur: cum secreti αδ- ' sit scepti ratio plerumque dominis rerum persuadeat , eos minata volunta/ ita heredes scribere , quorum fidem elegerunt. I. 3. v.
269쪽
status mutatio probari debet. Haredi cavit qui sibi caruit.
IV. Si filius in potestate patris se esse neget, Praetor c gnoscit, ut prior doceat filiis: quia & pro pietate, quam patri debet spretestareJ, hoc statuendum est: & quia se liberum esse quodammodo contendit. l. 8. V. Si pa m factum sit, in quo heredis mentio non fiat, quaeritur, an id factum sit, ut ipsius duntaxat peti,na eo statueretur' Sed quamvis verum est, quod, qui eracipit, probare debeat, quod excipitur, attamen de ipse di taxat, ac non de herme eius quoque convenisse, petitor, non qui excipit, probare debet: quia plerumque tam heredibus nostris, quam nobisinetipsis cavemus. l. 9.Cosus is monu- VI. Census & monumenta putaca potiora testibus esse.
mmta potiora testi Senatus censuit. I. Io.
- δεα ., fusis. Al. 'Non est necesse pupillo probare, fideiutares pro
Jussores, cum aecipe- tutore datos, cum accipiebantur, idoneos non iste: nam rentur, probatio exigenda est ab his, quorum ossi ii fuit provide-quι ος υπ- re, ut pupillo caveretur. l. II. Matris is avi νε- VIII. Etiam matris prosessio filiorum recipitur: sed &fessio liberor proba . avi recipienda est. l. I s. Reus in excutω- ΙX. In exceptionibus dicendum est, reum partibus acto
zc., .ia . oportere: ipsumque exceptionem, velut inte . tu qua arietat. tionem, implere : ut puta , si pacti conventi excepti ne utatur, docere debet pactum conventum factum es
Ut creditor, qui pecuniam petit numeratam, implere cogitur; ita rinsum debitor qui solutam affirmat, ejus rei probationem praestare debet. l. I. C. de probat. X. Si chirographum cancellatum suerit, licet preseptione debitor libmtus esse videtur, in eam tamen quantitatem, quam manifestis probationibus creditor sibi adhuc deberi ostenderit, iecth debitor convenitur. l. 24. XI. Praesumptionem pro eo esse , qui accepit, nemo dubitat. Qui enim selvit, nunquam ita resuPinus est, ut facilὶ suas pecunias iactet, de indebitas emi at: & maxi-
, si ipse, qui indebitas dedisse dicit, homo dissens est, & studiosus paterfamilias, cujus petibnam incredibile est in aliquo iacile errasse: & ideo eum, qui dicit indebitas stivisse, compelli ad probationes, quia per dolum acci
270쪽
Ex Lran Is DIGRs T. ET COD. 24spientis , vel aliquam justim ignorantiae causam indebitum ab eo solutum est. Et nisi filo ostenderit, nullam eum
repetitionem habere. l. 26. XII. Procula magnae quantitatis fideicommissum a fratre D bisum μιυε sibi debitum , post mortem ejus in ratione cum heredibus βω- Nensare vellet, ex diverso autem allemur, -nquam id a fratre, quandiu vixit , desiderarum , cum variis ex cau- eum elis eradiso sis spe in rinionem statris pecunias rario Procula semisset: Di- ρπι mer rariovi/vus Commodus , ctim super eo negotio cognosceret, non admisit compensitionem , quasi tacitd statii fideicommis sum fuisset remissum. l. 26. XΙΙΙ. Qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad cer- Ex taciti situm modum capere potuerat, legavit licitam quantitatem: p s m deinde ita locutus est: Titio centum dolego, quae mihi pertulit, quae ideo ei non cavi, quod omnem fortunam cst Fussantiam,si eumbit, eui tua iam quam a marre susceperat, in sinu meo habui, fine ulla cautione. Item, eidem Titio redd Di volo desubstantia mea rem tum quinquaginta , qua ego ex reatibus preaeorum ejus, quorum ipse studium percepi-d baxi: Bem de Calenis io, siqua a matre receperar Titius , in rem meam converti. Quaero, an Titius ea exigere potest ' Respondit , si Titius sopraisipta ex ratione sua ad testatorem pervenisse probare potuerit, exigi: videtur enim eo , quod ille plus capere non potuerat, in fraudem legis haec in testamento adiecisse. l. 27. XIV. Μulier gravida repudiata , filium enixa absente seum m irata marito, ut spurium in actis professa est. Quaesitum est, an is in potestate patris sit, & matre intestata mortua luitu Rushereditatem matris adire possit, nec obsit professio a matre irata facta ἰ Responait, veritati locum .persere. La9. f. I. XV. Commemorationem in chirographo pecuniarum, Commem ψωδε- quae ex alia musa deberi dicuntur , furum, vim obligatio adis .m, ianis non habere. l. est. . Ialio s.
XVI. Possessiones, quas ad te pertinere dicis, more iud, Petis estntra posciorim persequere: non enim pometari incumbit necessitas probandi eas ad se pertinere; cum te in probatione cessante ' . dominium apud eum remaneat. l. 2. C. de probat.