장음표시 사용
281쪽
nium . quod parea cogente factum est.
D Pitatem a pa tre profectam non aufra crimen patris. Ionestas Deoianda in matrimoniis.
LrσυM DgLfeTUs, LIB. XXIII. TIT. II. II. Nuptiae consistere non possunt, nisi consentiant omnes, id est, qui coeunt, quorumque in potestate sunt. l. 2. Nuptias non concubitus, scd consensus facit. l. I s. T. de condit. & dem. III. Furor contrahi matrimonium non sinit, quia comsensu opus est: sed mete contractum non impedit. I. IS.
IV. Capite trigesimo quinto legis Juliae , qui liberos,
quos habent in potestate, injuria prohibuerint ducere uxores, vel nubere; vel qui dotem dare non volunt , ex coninstitutione Divorum Severi & Antonini) per Proc si1les Raesidesque provinciarum coguntur in matrinionium coli care , & dotare. L Is . Cum pater curator suae filiae iuris sui effectae dotem pro ea constituisset, magis eum, . quasi patrem id, quam qu scutatorem, secisse. videri. l. s. g. I 2. ff. de jur. alat. Sancimus, siquidem pater nihil addendum existimaverit, sed simpliciter dotem dederit, vel promiserit, ex sua liberalitate hoc secisse intelligi, debito in sua figura rem inente. Neque enim leges incognitae sunt, quibus cautum est, omnino paternum esse osticium dotem pro sua dare progenie. I. ult C. de dot. prom. V. NOV- III. c. ue. f. II. Neque mater pro filia dotem dare cogitur, nisi ex magna & probabili causa , vel lege specialiter expressa e n que pater de bonis uxoris suae invitae ullam dandi habet fa- .cultatem. l. Iq. C. de jur. dot. V. l. 82. ff. hoc T. V. Si patre cogente filiusfamilias ducit uxorem, quam non duceret, si sui arbitrii esset, contraxit tamen matrimonium , quod inter invitos non contrairitur: maluisse hoc
VI. Quaesita dignitas liberis, propter crimen patris au- strenda non est. l. sq. f. est. VII. Semper in conjunctionibus non suum quid liceat considorandum est, sed & quid honestum sit. l. r. VIII. Aeetaonis causa suspicionem fiet is amovit. l.
282쪽
L 'OTis causa perpetua est: & cum voto ejus, Dosse re qui dat, ita contrahitur, ut semper apud maritum η rimm.
II. Reipublicae interest mulieres dotes silvas habere, δεδα propter quas nubere possunt. l. a. III. Prosectitia dos est, quae a patre vel parente pro- Promitia dor, secta est, de bonis, vel facto ejus. l. s. TU. Iure succursum est patri, ut filia amissa , Blatii δε, ialoco cederet, si redderetur ei dos ab ipse prosecta: ne & patrem revertisar. filiae amissae, & pecuniae damnum sentiret. l. 6. mortu Dos a patre prosecta, si in matrimonio decesserit mulier silafamilias, ad patrem redire debet. l. q. C. sol mair. l. 2. C. de bon. quae lib. Si pater pro filia emancipata dotem dederit, prosectitiam nihilominus dotem esse, nemini dubium est. Quia non ius. potestatis, sed parentis nomen dotem prosectitiam ficit.
Si dotem marito libertae vestrae dedistis, nec eam reddi . e tramos A soluto matrimonio vobis incontinenti pacto, vel stipidotione pro xistis: hanc culpa uxoris ditatuto matrimonio, ita in ea in 'penes maritum remansisse constitit: lices eam ingratam circa vos fuisse ostenderitis. l. 24. C. de jur. dot. v. l. m. LI s. C. de rei uX. act.. V. Dotis fiuctum ad maritum pertinere debere aequitas Petis ut m suggerit: cum enim ipse onera matrimonii subeat, aequum est, eum etiam fiuctus percipere. l. 7. l. 36. f. I. l. 2o. C. eod. l. 61. f. est. T. pro secio. VI. Si res in dotem dentur, puto in bonis mariti fieri. DMm bonis ma-Quamvis in bonis mariti dos sit, mulieris tamen est. m
Res dotaleo ab initio uxoris suerunt, & naturaliter in ejus permanserunt dominio. Non enim ι quod legum suta
283쪽
marito committ-gur, erit loco prora
et 38 Lycuri DALAc Tus, LIB. XXIII. TIT. ΙΙΙ.tilitate transitus earum in patrimonium mariti videatur fis i , ideo rei veritas deleta vel confiia est. l. 3o. C. de juri
VII. Dotis causi data, accipere debemus ea, quae in dotem dantur. Caetertim si ros dentur in ea, quae Graeci παρ φερνα, paraphema dicunt, quaeque Galli peculium asepellant, videamus an statim effcitintur mariti φ .... Planὲ, si rerum libellus marito detur, ut Romae vulgo fieri vid mus: nam mulier res, quas solet in usu ha in domo mariti, neque in dotem dat, in libellum solet conferre, eumque libellum marito offerre, ut is subscribat, quasi res acceperit: & velut chirographum ejus uxor retinet, res, quae libello retinentur, in domum ejus se intulisse: hae igiatur res an mariti fiant, videamus ' Et non puto: non quM non ei traduntur: quid enim interest, inserantur vesente eo in domum ejus, an ei tradantur' Sed quia non puto hoc agi inter vitum & uxorem, ut dominium ad eum transmratur, sed magis, ut certum sit in domum ejus illatast ne, si quandoque separatio fiat, nertur. Et plerumque cust diam earum maritus remmittit, nisi mulieri commissae sint. I. s. f. 2.&3. Hac lege decernimus, ut vir in his rebus quas extra d rem mulier habet, quar Graeci parapheratia dicunt, nullam . ore prohibente habeat communionemr nec aliquam cinecessitatem imponat. Quamvis enim bonum erat mulierem, quae seipsam marito committit, res etiam eiusdem pari ambitrio gubernari; attamen, quoniam conditores legum aequitatis convenit esse sautores, nullo modo fui dictum estJ muliere prohibente, virum in paraphemis se volumus immi- .stere. I. 8. Cod. de pact. m. Si mulier marito sim nomina. quae extra dotem sunt, de derit, ut loco paraphemori- apud maritum mamin, &hoc dotali instrumento fuerit adscriptum: utrumne habeat alia quas ex his actiones maritus, sive directis, sive utiles;
an penes uxorem oennes remaneant, & in quem eventum dandae sint marito actiones, quaerebatur' Sancimus itaque,
si quid tala evenerit, actiones quidem omnimodo apud uxorem manere, licentiam autem marito sciri J ealaem
284쪽
Γx LIBRI s DIGEs T. ET COD. 2 9 actiones movere apud competentes iudices, ntilla ratiliabiti ρ ab eo exigenda: & usuras quidem eorum circa 'uxorem expcndere : pecunias aulcm sortis, quas exegerit, servarc mulicri, vel in causas ad quas ipsi voluerit, dias bibuere. Et siquidem in dotali instrumento hypothecae pro his) nominatim a marito scriptae sint, his esse muli
rem ad cautelam suam contentam.
Sin autem minime hoc scriptum inveniatur: ex praesenti nostia lege habeat hypothecam contra res mariti, ex quo pecunias ille exegit. Ante enim habeat mulier ipsa facultatem, si voluerit, sive per maritum, sive persias perBnas, easdem movere actiones, & sitas pecunias percipere, & ipse, cautiones a marito recipere, securitate ei competente facienda. Dum autem apud maritum remanent eaedem cautiones : & dolum & diligemtiam maritus circa eas praestare debet, qualem & circa suas res habere invenitur: ne ex ejus malignitate vel desidia, aliqua mulieri accedat iactura. Quod si evenerit: ipse eamdem de proprio resarcire compellitur. l. ult. C. de Pist. '
VIII. Plerumque interest viri, res non esse aestimatas, idcirco, ne periculum rerum ad eum pertineat. l. Io. Quia aestimatio venditio est. l. io. g. c. in finioties res aestimatae in cotem dantur, maritus doninnium consecutus, summae velut pretii debitor essicitur. l. s. C. de iur. dot. d. l. IO. 2Estimatarum rerum, maritus quasi emptor, de commodum sentiat, & dispendium subAt, & periculum expo-ctet. l. m. f. s. in M. C. de rei ux. MLIX. Quoties non aestimatae res in dotem dantur, &m --stimataliores & deteriores mulieri fiunt. Si praediis ina imatis aliquid accessit, hoe ad compendium mulieris pertinet; si aliquid decessit. mulieris damnum est. L Io. d. l. 3. I. I.
ΙΟ. C. eod. X. In rebus dotalibus virum praestare oportet tam do- In dote eam Hlι-lum, quam culpam: quia causa sua dotem accipit. Sed etiam diligentiam praestabit, quam in suis rebus exhibet. i. 17. l. in. C. de puct. conri
285쪽
1 so LEGUM DELECTu s, LIB. XXIII. TIT. III. o is es ea δε- XI. Si re aestimata data, nuptiae secutae non sint: v tem comentis dendum est, quid repeti debeat: utriam res, maestimatio tritionem ς me ν d videtur, ut ita demum aesti inatio rata sit, si A p sil sequinturi quia nec alia causa contrahendi suerit. Res igitur repeti debeat, non pretium. l. I7. f. I. Stipulationcm, quae pmpter causam dotis fiat, constat habere in se conditionem hanc, si nuptia fuerint secuta ita dcmum ex ea agi posse, quamvis non sit exorsia conis ditio, si nuptia, constat. inare, si nuncius remittatur , desecisse conditis stipulationis videtur. l. 23. Omnis dotis pmmissio suturi matrimonii tacitam condia
Non mutatur eau sa dotis aut ex re in pecuniam, aut ex
petunia is νιm, n utile sit mulieri. Dotis ea am deinteriorem facere pes nuptias pater non potest. fructus non sunt, dolem amus. tionem accipit. l. Id. .
XII. Ita, constante matrimonio, permutari dotem posse dicimiae, si hoc mulieri utile sit: si ex pectinia in rem, aut ex re in pecuniam: idque probatum est. Quod si fusrit factum: sendus, vel res dotalis efficitur. l. 26. l. 27. v. l. 2I. in fin. ff. de pact . dotes. XIII. Post nuptias pater non potest deteriorem causam
sitim fac . Quia nec reddi ei dos invita filia potest.
. XIV. Si ex lapidicinis dotalis fundi lapidem, vel assi
res, quae fructus non essent, sive superficiem aedificii d talis voluntate mulieris vendiderit: nummi ex ea venditi ne recepti sunt dotis. l. 9 2. Dos ab extraneo . XU. Si extraneus sit, qui dotem promisit, isque des promisso m rati sit facultatibus: imputabitur marito, cur eum non: e. q. , T convenerit: maximὶ si ex necessitate, non in Voluntate,
te adversus pa- dotem remiserat. Nam, si donavit, utcunque parcendum rem, mi ροβιε' marito, qui eum non praecipitavit ad Blutionem, quid ' naverat: quemque in id, quod facere posset, si convenis- set, condemnaverat. Hoc enim Divus Pius rescripsit, eos,' qui ex liberalitate conveniuntur, in id, quod facere pose funi, cond nandos. Sed si pater vel ipsa promiserunt: J lianus quidem scribit, etiam, si pater promisit, periculum iespicere ad maritum. Qtiod serendum non est. Debebit igitur mulieris esse periculum. Nec enim quicquam judex mpriis auribus audiet mulierem dicentcm , cur passem, cui de suo dotem promisit, non urserit ad exsolutionem ri r Mub
286쪽
binus disiposuit, ut diceret, quod pater , vel ipsa mulier Promisit, viri periculo non esse; quod debitor, id viri esse;
quod alius , scilicet donaturus , ejus periculo est, cui asquiritur, adquiri autem mulieri accipiemus , ad quam rei commodum respicit. l. I. XVI. Dotem a patre, vera quovis alio promisi mi si Vir D. suo μνι
novandi causa stipuletur : coepit viri esse periculum , tam curo maritus notiat.
ante mulieris suisset. l. 3 1. XVII. Res in dotem datae, quae pondere, numero, usu u mensura constant, mariti periculo sunt: quia in hoc dantur, . ut eas maritus ad arbitrium suum distrahat; & quandoque φοῦ ' μ p Bluto matrimonio, eiusdem generis & qualitatis alias restituat vel ipse, vel heres ejus. l. 42. XVIII. Tali facta stipulatione , decem in anno proximo Προμ/ μως' dotis nomine dare stodes t Quaesitum in , annus ex quo tempore esset numerandus' utrum ex die stipulatim is se- mi,. Etie, an ex eo die, quo dos esse potuisset, id est, nuptiarum iEt responsum est, ex die nuptiarum annum esse numerandum. l. 68. XIX. Res quae ex dotali pecunia comparatae sunt, dot - Res ex poeunia Ies esse videntur. I. 1 . dotali quoia , vεIEx pecunia dotali si diis marito tuo comparatus,
tibi quaeritur , cum neque maritus uxori actionem empti ' Ppossit acquirerer at dotis tantum actio tibi competit. Umde adinis Prins provinciae, si non te transegisse repererit, sed ex majore parte dotem consecutam , residuum re stitui providebit. l. I 2. C. d.
Sive cum nupsissci, mancipia in dotem dedisti, sive post
datam dotem de pecunia dotis maritus tuus quaedam compa ravit : iustis rationibus dominia renum ad eum pervenerunt. l. ult. C. de ser. pig. dat. man.
XX. Quod dicitur, necessarias impensi, ipsis iure dotem Impos sitim minuae , non eo pertinet, ut si sorte iundus in dote sit, 'μμ' 'desinat aliqua ex parte dotalis esse: sed nisi impensa redda-etur , aut pars fundi, aut totus retineatur. l. 6. f. 3. V. tit. de impensis in res dot. I. Titia , cum esset minor viginti quinque annis,
287쪽
261 LEGUM DELECTUs, LIR XXIII. TIT. III. ρινtione hereIitaria quartam hereditatis matris suae communem sibi cum Patri- mulier acceper i , o bus mutavit, & accepit pro ea parte sundum, quali empti sundum cum aliis rebus doti dedit . is 'stiridi pretium, Quaeio , si in intcgnim restituatur, & partem suam acci Hur re stris , ε με piat quartam, & reddat fundum ; quid debeat maritus mani datu 'βδ- contentus esse debeat aliis rebus in dotem datis'. Item quaero, si haec decesserit, & heredes eius in integrum restitutionem ex persona ejus petierint: & ipsi petant quartam partam, & illi iundum : an maritus cogatur restituere fundum, contentus in retentione lucri dotis caeteris rebus 'Modestinus resipondit, nihil proponi, cur marito dos aus renda sit. Sed in meram aestimationem praedii mulier, vesejus heredes condemnandi sunt, in hoc tempus reserendam, quo in dotem datus est. L62. Fund. ἡ ιγ XXII. Gener a secero dotem, arbitratu sereri certo dis Iegato nudum est dari, non demonstrata freJ vel quantitate stipulatus fuerat. in φη - - μή i' Arbitrio quoque detratis , stipulationem Valere placuit.,MI. De Nec videri simile, quod, sitndo non demonstrato, nullum , dignitate mariti esse legatum ves stipulationem iundi constaret: cum inter oti m ntes, modum constituenclae dotis, & corpus ignotum differentia magna sit. Dotis etenim quantitas pro modo facultatum pDtiis , & dignitate mariti constitui potest. L 69. 3. 4. Uxoris intra lam. XXIII. Patrona dotem pro liberta jure promissam, quod do visum ἀπε- - exstiterit ingrata, non retinebit. l. 69. 3. 6. Tisams; his δει. XXIV. In ambiguis pro dotibus respondere melius est.
Dρε habet nivi- Si sponsa dotem dederit, nec nupserit; ves minor duo tutum interpersen - ut uxor habeatur: exemplo dotis, condictio' ni , favoris ratione , privilegium , quod inter perisnales actiones vertitur, tribui placuit. l. 7 . V. l. II. f. dc l. 19. T de reb. auct. jud. possid. Scire debes , privilegium dotis, quo mulieres utuntur, in actione de dote , ad heredem non transire. l. m. C. de privit. dot.
. , XXV. Cum dotem mulieris nomine extraneus promum .is sis , sit, mulieris periculum est. Sed si maritus nomen secinmβrituι', cris usurm tus, usuras exegerit, periculum eius futurum reqMndetur.
288쪽
Ex LIARI s DIGEs T. ET COD. v IXXVI. Mulier bona sua omnia in dotem dedit: quaero, an maritus, quassi heres, oneribus respondere cogatur ἰ Pa lus respondit: eum quidem, qui tota ex repromissione d tis bona mulieris retinuit, a creditoribus conveniri ejus non posse; sed non plus esse in promissione bononim, quam quod superest deducto aere alieno. l. 72. Nulla lege prohibitum est, universa bona in dotcm marito foeminam dare. l. 4. C. de jur. t. XXVII. Manente matrimonio, non perditurae uxori ob has causis dos reddi potest: ut sese mosque alat, ut sundum idoneiuri emat, ut in cxilium, ut in insulam relegato paremti praestet alimonia , aut ut egentem virum , fratrem , so roremve sustineat. l. 7 .f. I. V. ins sol. mair. n. S. XXVIII. Avus neptis nomine filio natae genero dotem dedit: & moritur. Negat Servius, dotem ad patrem reve
ti : & ego cum Servio sentio. Quia non potest videri ab eo prosecta, quia nihil ex his sui habuisset. l. 79. V. ita. I. 6.
de collat. λ. ue. XXIX. Pater, filiae nomine centum doti ita promisit,ckm commodissimum esset: Ateius scripsit, Servium respondisse, cum primum sine turpitudine & infamia dari possit, deberi. I. 79. f. I. XXX. Si qua pacta intercesserint, vel pro restitutione dotis, vel pro tempore, vel pro uvis, vel pro alia quacumque causa, quae nec contra leges, nec contra constitutiones sunt, cia observentur. Lun. scit. C. de rei .act.
XXXI. Μulier in minori aetate constituta, dotem marito , consentiente generali vel speciali cinatore , recte dare potest. l. 28. C. de jure doti
XXXII. Evicta ite, quae suerat in dotem data , si polli-
ritatio ves promissio fuerit interposita e gener eontra soc rum, vel mulierem, stu heredes eorum, condictione, veso stipulatione, agere potest. I. I. C. de iur. dot. L .f. I.
in dotem demur, transeunt ad mar tum cum oneribM.
Piptatis eausa dos alienari poν s. Dos as avo profecta ad Iatrem avo supersitem non rhvertitur. videbet eum erit
bet cum sine turpia rudine poterit. omno pactum eis ea dotem licitum,
Dinis innis cura tore auctore dotem marito constituit. Da evictione te notin dotis ρυ- missorra
289쪽
-υista 'o' ' - ΠVζniat, W, si vivosocero mor assilia, i si in is, ad pals m, Oscero: si mortuo, filio ejus: si illo ιmque defuncto, to- ejus estium aut tum suo heredi reddatur: benigna interpretatione potcst de- .M. . si, utilem stipulationcm csse. l. s. V Iis actum, tia Si pater dotem dederit, & pactus sit, ut, mortua indos mortua multe. mirimonio sita , dos apud virum remaneret et puto pacitum νη- utrum ρο--andum, etiamsi liberi non interveniant. l. I 2. l. 2. d.
Si decesserit mulier constante matrimonio, dos non in lucrum mariti cedat, nisi ex quibusdam pactionibus. l. m. f. 6. C. de rei ux. act. Matra'Misam socorum & generum convenit, uis silia mortuanietilo simul moν. superstitem amiculum furum haluisset, dos ad virum pertineruis, mater super. res: pud si vimente maree filius obisset, vir dotis portionem, M isse ρηεμ mr. iis mirimonio defuncta, retineres: mulier naufragio cum anniculo filio periit: quia verisimile videbatur , ante matrem insantem perisse; virum partem dotis retinere placuit. l. 26.
, . . I. T I s C U s semper idoneus successer est, Sc solvendo
ΙΙ. Toties non poteli alienari fundus , quoties mulieri competit, aut omnimodo competitura est.. Fundum dotalem non selum hypothecae litigo dare, nec Tonsentiente muliere, maritus possit: sed nec alienare, ne fragilitate naturae sitae, in repentinam deducatur inopiam. Nee amis/ν. ρν -3 3 3 . C. de mi ux. act. virώιes findi δε ais Julianus scripsit, neque servitutes sundo debitastis, nec alias impon maritum amittere, neque ei alias imponere. l. s. re potes marisus. Vir Disitirco by Coos e
290쪽
Γx L 1RRIs DIGEs T. ET COD. IV. Vir infundo dotali, uxoris rogatu, olivetum succ, Linis sueris is derat; hoc ut novellum reponeret et postea vir mortuu, do a reuerat, uXori dotem telegaverat: ligna, quae ex oliveto
cisa essent, oportere mulieri reddi respondit. l. S. QV. Heredi quoque mulieris idem auxilium praest ibitur, Heras mulieris νε- quod mulieri praestabatur. l. Iue. 3. VI. Si standum, quem Titius possidebat bona fide, to gi temporis posscssione poterat sibi qumere, mulier ut ιι tuum marito dcdit in dotem, eumque petere neglexerit vir,ctim id facere posset, rem periculi sui fecit. Nam, Iieci et lex Iulia, quae vetat s dum dotalem alienari, pertineat u in ignota, nulletiam ad huiusmodi adquisitionem , non tamen interpellat imputetur. eam possessionem, quae per longum tempus fit, si , ant quam constitueretur dotalis sendus , iam coeperat. Planh, si paucissimi dies ad perficiendam longi temporis possessi nem seposuerunt, nihil erit, quod imputabitur marito.
VII. Fundum dotalem maritus vendidit, & tradidit: si Vm isam a sin matrimonio mulier decesserit, &dos lucro mariti cessit, Diaum dotalimiundus emptori avusi non l. I7. 2,
VIII. Vir in fundo dotali lapidicinta marmoreas aperue Leum suecessit. rat: divortio facto, quaeritur, marmor, quod caesum, ne- Impenses utile/que exportatum esset, cuius esset; &impensam in lapidici- .nas factam mulier , an vire praeliare deberet ' Labeo, mar ρ.nditur, ut seriam mor viri esse ait: caeterum, viro negat quidquam praestan- tur is β Io dotauidum esse a muliere: quia nec necessaria ea impensa esset, &sundus deterior esset se . Ego non tantum necessarias, sed etiam utiles impensis praestandas a muliere existimo: nec pu o sundum deteriorem esse , si tales sunt lapidicinae, in quibus lapis crescere possit. l. aer. V. tit. de imp. in res dot. IX. Si aestimata praedia in dotem data sunt, &ut electio mulieri tavetur: nihilominus lex Iulia locum lia--ρ,niambet. Est autem alienatio, omnis actus per quem dominium habeas aist fundum: tramfertur. l. I. Q d. non potis μιπι