장음표시 사용
321쪽
Tutori debemur ura pecun , quam de sis com
as6 LEGuΜ DELreTus, LIs. XXVII. TIT. V. administrantur tutelae, ut mersantur pupilli: judex iritur. qui .contrario iudicio miniucit, utilitatem pupilli Octabit, & an tutor ex ossicio sumptus secit. l. 3. Sumptus in pupillum tuum necessisios, & ex iustis honestisque causis judici , qui super ea re cogniturus est , si probabuntur sed i , accepto ferentur: etiamsi Praetoris decretum de dandis eis non sit interpositum. Id namque quod a tutoribus sive curatoribus bona fide ex tur, potius justitia, qum aliena auctoritate firmatur. l. 3. C. ae administ.
V. Consequitur tutoo pecuniam, si quam de suo com sumpsit, miam cum usitas. l. 3. f. I. Si tamen suit in substantia pupilli, unde consequeretur, dicendum est, non oportere eum usuras a pupillo exigere.
d. l. f. s. VI. Sussicit mini, benὸ & diligenter negotia gessisse, etsi eventum adversum habuit, quod gestum est. I. 3. f. 7.
De eo , qui pro tutore , prove curatore
I. 'UR o tutore negotia gerit, qui munere tutoris sen-L gitur in re impuberis, sive se putet tutorem, sivescit non esse, finget tamen cesse. l. I. f. I. II. Qin pro tutore negotia gerit, eandem fidem & diligentiam praestat, quam tutor praestam. l. pen.
III. Ei, qui pro tutare negotia gessit, contrarium jud, cium competit. l. est.
322쪽
Arad falsio tutore auctore gestim esse dicatur.
I. OCIENTI non subvenit Praetor: merito, quo- Ei qui stiens vult, oniam ipse se decepit. l. r. 3 6. - μου
me Fide oribus , o nominatoribus, ct here
quae per defunctum inchoata sunt, per heredem, si legitimae aetatis&masculus sit, explicari debent: in quibus 'dolus ejus admitti potest. I. I. Si post mortem tutoris heres eius negotia pupilli gerere Si i h/restre perseveraverit, aut in arca tutoris pupilli pecuniam invene-- mem .rit, &consumpserit, vel eam pecuniam quam tutor stipulatus fuerat, exegerit, tutelae judicio eum teneri suo nomine. t. q. II. Heredes tutorum ob negligentiam quae non latae ciu- mres turris non par comparari possit, cond nari oportet, si non contra tu-- hatorem lis inchoata est, neque ex damno pupilli lucrum ca- ptatum , aut gratia praestitum sit. l. I. C. de hered. tui.
III. Etiam fideiutarem, & heredes fideiutaris ad ratio- Eadem in
nem eandem usurarum revocandos esse constat, ad quam&tutor revocatur. l. 3. IV. Si cum fideiutaribus tutoris ex stipulatione mn s --. rim tabis fore agetur, easdem reputationes habebunt, quas tu- reputationeι. r. l. . V. Eadem causa videtur adsimatorum: qui scilicet, cum Agismatis trare.
323쪽
198 LEGUM DELECTus, LIB. XXVII. TIT. IX. FIim latoris VI. Heredes eorum, qui tutelam vel curam administr administration a veirant, si quid ad cos ex re pupilli vel adulti pelvenerit, restituere coguntur. In eo etiam , quod tutor vel curator administrare debuit, nec administraverit, rationem reddere eos debere, non est ambigendum. l. uir. C. de hered. tur. Pater vester tutor vel curator darus si se non cxcusavit. non ideo vos minus heredes eius tutelae vel utili judicita' conveniri potestis, quod eum tutelam seu curam non administi asse dicitis. Nam & cessationis ratio reddenda est
rebus eorum , qui sub tutela Cel cura sunt. ne decreto non alunandis, vel supponendis.
pra ia minoram L TMPERATOR Is Severi oratione prohibiti sunt tumn alienanda, vec Itores, & curatores, praedia rustica, vel suburbana distrahere. l. I.
Non selum per venditioncm rustica praedia , vel suburbana pupilli, vel adolescentes alienare prohibentur: sed neque transactionis ratione , neque permutatione , & multori vagis donatione, vel alio quoquo modo ea transferre, sine decreto, a dominio suo possunt. Igitur & tu, si finiribus tuis per trans actionem iundum dedissi, vindicare eum p tes. Sed & si quid invicem ab eis ex eodem pacto confeciI-tus es, id mutuo restituere debes. l. q. C. de praed. & s.
Pin tiνa, ali i- Quod si iste ars alienum tantum erit, ut ex rebus minoras ejus p - caeteris non possit exsolvi: tunc Praetor urbanus vir claris,
dia venire psμηt, adeatur, qui pro sua religione aestimet, quae possinteis =a alienari, obligarive debeant : manente pupillo actione , si si ri t. postea potuerit probari, obreptum esse Praetori. Si coinmunis res erit, & secius ad divisionem provocete aut si creditor, qui pignori agium a parente pupilli acceperit, jus exequetur: nihil novandum. l. I. f. 2.
324쪽
Ex LIgRIs DIGLs T. ET COD. 299 Oam alienum tantiim , causa cognita Praesidali decreto, praedium rusticim minoris provinciale distrahi permittitur. L I 2. C. de praed. & s. reb. min.
II I. Non pallim tutoribus stib obtentu aeris alieni per- Nρ mitti debuit venditio: namque non esse viam eis istionis tributam. Et idi Praetori arbitrium hujus reiek- Hianda . ni Senatus dedit; Cujus ossicio in primis hoc convenit e cutem , an aliunde possit pecunia ad extenuandum aes alienum expediri. Quaerere crin debet, an pecuniam pupillus habeat vel in numerato, vel in nominibus, qua conveniri possimi, vel in fruetibus conditis , vel etiam in
redituum sbe , atque obventionum. Item requirat, nil maliae res sint praeter praedia, quae distrahi possunt, in qu nim pretio aeri alieno satisferi possit. Si igitur deprehenderit non posse aliunde exselvi, quam ex praediorum distractione , tunc pemittet dimini, si modo urgeat creditor, aut vibrarim modus parendum aeri alieno suadeat. l. s. f. 9. Quoties desideratur a Praerore , ut remittat distrahi, requirere dctat eum qui se instrarat de semunis pupilli : nee
nimium tutoribus vel curatoribus credere, qui nonnun-
qiram lucri sui gratia adseverare Praetori solent, necesse esse distrahi possessiones, ves obligari. Requirat ergo neces rios pupilli. d. l. 3. II. Iubere debet edi rationes, itemqne synopsim bonorum pupillarium. d.' II.
Non passim distrani jubere Praetori tributum est: scd ita
demum, si ut at aes alieniun. d. l. f. Iq. infIV. Manet actio pupillo, si postea poterit probari, O, si pia ori οἴνε- reptum esse Praetori. Sed videndum est utrum in rem, aut prum μ. restitxitis in personam dabimus ei actionem ' Et magis est ut in rem
detur, non tantum in personam adversiis tutores . siveratores. l. . f. I .
Etsi Praeses provinciae decreverit alienandum , vel chligandum pupilli silburbanum , vel rusticum praedium e t men actionem pupillo , si falsis allegationibus circumve tam religionem ejus probare possit, Senatus reservavit:
quam excrcere tu quoque non vetaberis. l. s. C. de praed.&al. reb. min.
325쪽
3ω LEGUM DELECTUI, LIB. XXVII. TIT. X. Eorum qui Ab V. Si praedia minoris vigintiquinque annis distrahi derut siderentur, causa cognita , Praeses provinciae debet id se .. t , mittere. Idem servari oportet , & si stitiosi vel prodisti vel cujuscumque alterius praedia curatores velint distrali
e tatissus ager VI. Si fundus sit sterilis, vel saxosus, vel pestilens, videndum est alienare cum non possit ' Et Imperator Ant pretio &-Verba rescripserunt : Ovidcomparari possit 3 aliginis , of Qtu6um esse fundum , Pem vendere vultis, movere nos non potes : con utique pro fuctuum meri pretium inventurus sis. l. Is
De curatoribus furioso, is aliis extra minores dandis.
Furiss o prodi- Ι. π Γ G g 12. tabularum prodigo interdicitur bonorum I. datur cursitor . Ita suorum administratior quod moribus quidem ab μm r P μ' introduehim est. Sed Blent hodie Praetores vel Praesides, si talem hominem invenerint, qui neque tempus, ncque finem expensarum habet, sed bona sua dilacerando &di Ilipando profudit , curatorem ei dare exemplo suriosi Et tamdiu crunt ambo in curatione , quamdiu ves furiosius sanitatem, vel ille sanos mores receperit: quod si evenerit, ipso jure desinunt esse in potestate curat m. I. I. Filiui paret eura. Curatio autem ejus, cui bonis interdicitur, filio ne-rtν dari potest -- gabatur permittenda. Sed extat D. Pii rescriptum, filio po- rivo , ηε' ρ ρήjες litis citrationem permittendam in patre surioso, si tam pro-
Fullosae matris curatio ad filium pertinete pietas enim parcntibus , etsi inaequalis est coeum potestas, aequa debebitur. l. q. Dantur curatorer Sed dc aliis dabit Proconsul curatores, qui rebus filis s res A., supcrpsio non possimi; vel dari iubebit: nec dubitabit fi- sum. .riam Alii lium quoque patri curatorem dari. l. a.
326쪽
TY LIARI s DIGLs T. ET COD. 3OITU. Dum dcliberant heredes instituti adire , bonis a Curator Δων έe-Praetore curator datur. l. 3. . dum es V. Consilio S opera chiratoris tueri debet non Elum pa- '' - ιγώ, trimonium, sed & corpus, ac salus furiosi. l. 7. Drioi curator pra-VI. Bonorum ventris nomine curatorem dari oportet. l. 8. νη tur. VII. Julianus scribit, eos quibus per Praetorem interdictum est, nihil transferre posse ad aliquem, quia in Ainire non po- bonis non habeant, clim eis deminutio sit interdicta. l. Io. 1εst, eui bonis inter- VIII. Virum uxori mente captae curatorcm dari non in .
Maritus cisi rebus uxoris suae dcbet affectionem , tamen curator ei crcari non potest. l. 2. C. qui dare tui. vel cur. P. IX. Et mulieri , quae luxuriose vivit, bonis interdici Muli8sti bovis m- potest. l. I s. reri:ι Iotest.
X. Sancimus ctim incertum est in hujusmodi furiosis . Fufius ρεν inrεν- hominibus, quando resipuerint, 'sive ex longo sive ex pr risis canti pinquo sipatio, & impossibile est & in confinio furoris & sa--μ nitatis cum saepius constitui , & post longum temnus ,
eadem esse varietate , ut in quibiisdam videatur etiam pene νον reris. furor esse remotus, curatoris creation2m non . esse finien-
dam, sed manere quidem eum donec taliis furiosus vivit, quia non est pene tempus in quo huiusmodi morbus desip ratur: sed per intervalla quo persectissima sunt, nihil curatorcm agere , sed ipsum posse furiosum , dum sapit, &hereditatem adlac , & omnia alia facere quae fanis hominibus competunt. Sin autem furor stimulis suis iterit m eum accenderit, curatorem in contractu suo conjungi: ut nomen quidem curatoris in omne tempus habeat, esse mautem quoties morbus redierit: nec crebra vel quasi ludibri se fiat curatoris creatio , & frequenter tam nascatur, quam desinere videatur. t 6. C. de cur. fiu. ves prod.
327쪽
tesumenta facere possen, o quemadmo
I. EsTAΜENTUM, est voluntatis nostrae iusta sententia, de eo, quod quis post mortem suam
fieri vult. l. I. II. In eo, qui testatur, eius temporis, quo testamem tum facit, integritas mentis, non corporis sanitas cxigenda est. l. 2. Senium quid aetatis, vel aegritudincm corporiν, simceritatem mentis tenentibus, testamenti factioncm certum est non auferre. l. s. C. qui test. fac. possIII. Testamenti factio non privati, sed publici juris est.
IV. Si quaeramus, an valeat testamentum, imprimIS animadvertere debemus; an is, qui secerit testamentum, habuerit testamenti factionem: deinde si habuerit, requir mus, an secundum regulas juris civilis testatus sit. l. . Qui compleviς ρο- V. A) qua aetate testamentum vel masculi vel sceminae8 secere possiuat, videamus ἰ Verius est . in masculis quidem quarium decimum annim spectandum : in foeminis vero duodecimum comfletum. Utrum autem excessisse de atquis quartum decimum annum , ut testamentum secere possit: in susscit complasse ἰ Propone aliquem Kalendis Januariis natiun, testamentum ipso natali suo secisse quis todecimo anno: an valeat testamentum' Dico valere. l. s. Si hanc aetatem egressias, licet vigoris nondum emersi μsent vestigia , suum selenniter o navit iudicium: hoc evellere frustra conaris. l. . C. eod. V. L I sq.
l. I. in L ff. de manum. l. 2. ff. de excus. l. un. C. qui aeἰate.
TUamentum es suprema voluntas post mortem -- en .
Testari possimi senex ager, si mente sint Mna. A iure piatico fui tesainai. Cum iure testan
di eoncuνrere debet Iorma testamenti. Titiusti milias ref
328쪽
Ex Lia Rrs DIGEs T. ET COD. 3 Iius non habet: adeo ut quamvis pater ei permittat, nihilo test, nee m s tamen iure testari pol sit. l. 6. L r. C. eod. UM. N o in lege, quam nuper promulgavimus , in rebus quae parentibus acqii iri non possunt, existimet aliquid innovandum: aut permissum esse filiis ilias cujuscumque 'gradus, vel sexus tcstimenta facere, sive sine patris comiensu bona possideant, secundiam nostrae legis distinctionem,
sive cim corum voluntate. Nullo etenim modo hoc eis permittimus. l. penitit. C. eod.
Omnes omnino quibus quasi castrensia peculia habere exlagibus concestim est, habeant licentiam in ea tantummodo ultimas voluntates condere, secundiim nostrae constitutionis tenorcin, quae talibus testimentis de inofficiosi querela immunitalcm praestitit. l. ult. C. eod. VII. Surdus, mutus, restamentum sacere non possvnr. Sin uisimia ΘSed si quis post testamentum factum valetudine, aut quin
libet alio casti mutus, aut surdus esse coeperit, ratumhilominus pci manet testamentum. l. s. f. I.
Discretis surdo & muto, quia non semper huiusmodivitia sibi concumini, sancimus, si quis utroque morbo simul laboret, id est, ut neque audire, neque loqui possit,& hoc ex ipsa natura trabeat : neque testamentum facere, neque codicillos, neque fideicommissum relinquere, ne que mortis causa donationem celebrare concedatin'. l. Io.
C. qui testimenta facere possiUbi autem & huiusmodi vitii non naturalis . sive mas. culo, sive sceminae, accidit calamitas, sed morbus pinea superveniens & vocem abstulit, & aures conchisit: si ponamus hujusmodi persenam literas scientem et omnia quae priori intemdiximus, haec ei fila manu stritanti permiti,
mus. l. Io. C. qui test. sec. possi III ' Sin autem insertunium diseretum est , quod ita Taruum suo lus raro contingit: & surdis, licet naturaliter hujusiniati sen- ut rasatur; sin variatus est, tamen omnia facere & in testamentis ,
in codicillis, & in mortis causa donationibus, & in hiar-tatibus, & in omnibus aliis permittimus. Si enim vox amticulata es , natura concessa est, nihil prohibet eum omnia
quae voluerit facere: quia scimus quosdam jurisperitos, &
329쪽
3o LLGuΜ DELECTU s, LIB. XXI III. TIT. I. hoc subtilius cogitasse, & nullum esse exposuisse , qui penitus non exaudiat, si quis supra cerebrum illius loquatur, secundum quod Jubentio Cclso placuit. In eo aulcm, cui morbus postea superveniens auditum tantummodo abstulit, nec dubitari potest quin Passi omnia sine aliquo obstaculo sacere. Sin vero aures quidem apertae sint, & vocem recipientes, lingua autem ejus penitus praepedita: licet a vetoribus auctoribus tapius de noc variatum in t attamen si hunc peritum literanim esse proponamus, nihil prohibet cum scribentem haec omnia facere , sive naturaliter , sive per interventum morbi hujusinodi insonunium ei accesserit: nulla discrimine, neque in masculis, neque in saetanis in omni ista constitutione servando. I. Io. C. qui test. sec. possdusquἰ civita- ΙX. Si cui aqua & igni interdictum sit, ejus nec illud, is testamentum Valet, quod ante secit, nec id, quod postea
irritum erit t/sa- secerit. l. 8. f. I.
mentum. etiam Irritum sit testamentum, quoties ipsi testatori aliquid βη ρμβη - contigit: ut puta si civitatem amittat. l. 6. f. s. fide inj.
Sςd & si quis iuerit capite damnatus, vel ad bestias. vel ad gladium, vel alia poena, quae vitam adimite testamentum ejus irritum fiet. d. l. s. f. 6. Item ejus, qui post Sed & ne eorum quidem testamenta rata sunt, sed irrimo te amnaturi fient, quorum mcmoria post moncm damnata est : ut Restituti a Prin- puta ex causa Majestatis, vel alia tali causa. d. l. 6. f. I I.
tiar damnatus capite, in intcgrum indulgentia PrimSi aec rid. Meipis sit restitutus, testamentum ejus convalescet. d. l. s.
ηδ με si , vase u X. Si quis post accusationem in custodia fuerit defunc-
Sidam ιώιο- indemnatus, testamentum ejus valebit. l. s. piliaveris, ct ρεη- Si quis in capitali crimine damnatus appellaveris, de m is te spella una tempore pendente appellatione secerit testamentum, &valet ejus testamentum. l. I 3. f. 2. onsemnationem, Neque testamenta, quae ante secerunt, irrita fient. l.6. vetpostea factum. 8. T de inj. mpl. dubitantes, vel errantes, testamen-
potes . tum facere non possunt. LIF. Nam Diuitigod by Coosla
330쪽
Ex LIARI s DIGEs T. ET COD. IosNam qui incertus de statu suo est, certam legcm testamento dicere non potest. l. Iq. in fin. Si miles incertus, an sui iuris sit, testamentum secerit. in ea conditione est testamentum ejus, ut valeat. Nam et-s incertus, an pater suus vivat, testamentum secerit, testamentum eius valebit. l. II. f. I. fide testam. mil. XII. B, cui lege bonis interdictum est, testamentum Bonis facere non potest: & si fecerit, ipso jure non valet. Quod tamen interdictione vetustius habuerit testamcntum , hoc . , a ' ρἰώ valebit. Merito ergo nec testis ad testamentum adhi- esset moribu, . eberi poterit, cum neque testamenti factionem habear. interdici merere-
XIII. Si filivssimilias, aut pupillus tabulas testanaznti'. qu.'ta' ip res secerit, signaverit: secundum eas bonorum possessio dari tamento prodigi non potest, licet filius ilias sui juris, aut pupillus pubes, appareant tsactus decesserit: quia nulla sunt tabula testamenti, quasis secit, qui testamenti faciendi facultatcm non habuerit. iam non rem is cl. I9. etsi vitre sui juris. XIV. testamento heres instituitur, in eodem mento testis esse non potest. Quod in legatario, & in eo, tin, stis qui tutor scriptus est, contra habetur: m enim testes pos- - ρορυ .sunt adhiberi, si aliud eos nihil impediat. Ut puta si pubes, si in potestate sit testatoris. l. 2o. Quae autem in testamento diximus super perhibendis rastis Q. Mn pactestimoniis eorum, qui in potestate sunt, in omnibus tes po frimoniis accinias, ubi aliquid negotii geritur, per quod acquiratur. a. l. 3. 3. Dictantibus testamenta, vel aliam quamlibet ulilmam voluntatem, legatum, vel fideicommissum, vel quodcumque aliud , quolibet i gitimo titulo testatorem posse relinquere minimh dubitandum est. Testibus etiam ad eiu-ciendam voluntatem adhibitis, pro suo libito quod voluerit testator relinquere non prohibetur. l. 22. C. de
XV. Per contrarium quaeri potest, an pater ejus, qui pater , stat νβω- de castrensi peculio potest testati, adhiberi ab eo ad testa- smilias io mis mentum testis possit φ Et Μarcellus libro decimo Digesto- p culto
rum scribit, posse: & stater ergo poterit. d. l. Eo. f. r. ' τί nis '