장음표시 사용
531쪽
D statum dicuum narum. Quae nis omnia conciirrunt, alia res est. Idem corpus in hac inceptione, non uticiue omni pristina qualistate vel quantitate servara , nulla adjectione , diminution ve facta, sed pinguius pro communi utilitate accipitur. I. I 2. l. I 3. l. Iq. Plura jura in ean- V. Actiones in pers amab actionibus in rem hoc disser m -- IU quod cum eadem res ab eodem mihi debeatur, si νι- - Obligationes QSulae causae sequuntur, nec ulla earum
alterius petitione vitiatur: at cum in rem ago non expresesi causa, ex qua rem meam esse dico, omnes causae
na petitione adprehenduntur: neque enim amplius, quam semel res meaesse potest; saepius aut de ru test. l. Iq. f.2. mavi m VL Si quis interclicto egerit de possessione . postea in Usis rem agens non repellitur per exceptionem: quoniam in i prae με ρρυμ v possessio, in actione proprietas vertitur. l. 24. 3- est. V c uti possidetis. l. I. g. 3. Coheredi me pro- VΙΙ. Si cum uno herede depositi actum sit, tamen &des nec cet j- - caeteris heredibus recte agetur, nec exceptio rei iudi ρὸς proderit. Nam & s eadcm quaestio in omnibus judiciis vertitur,' tamen pers arum mutatio, cum quibus si gulis suo nomine agitur, aliam atque aliam rem facit. l. 22. Judicatae rei praescriptio coheredi, qui non litigavit, o stire non potest. l. 29. Creditori non eis. VIII. Si debitor de dominio rei, quam pigntari dedit . non admonito creditore causam egerit; & contrariam sentemtiam acceperit: creditor in locum victi successisse non ubdebitur e clim pignoris conventio sententiam praecesseritat as. f. I.
' De diversis temporalibus praescriptionibus , ct μου accessionibus suossession .
iam toruoris I. R. N vitium auctoris, ves domtoro, eius e qui mihi, u, legavit, mihi noceat, si stati auctm meus
532쪽
Duto necue nocere, neque piseo. Nam denique & uso mafide: nudo .
capere possim, quod auctor meus usucapere non potuit. l. s. V. s. de acq. vel amici. possessi l. Iue. 3. I. V. l. s. C. de us cap. pro empl. Π. Si quam rem tibi vendiderim, rursus 1 te emam, Se A. Misim o Ae Titio vendam: &meam omnem & tuam possessionem Titio Morum ommaccessurim, videlicet quod & tu mihi & ego ei possessio 'μUη 'nem praestare debemus. L 6. De aecessu bus possessinmm nihil in per um, neque go neraliter disnire possumus: consistunt enim in sola tequhare. Plane tribuuntur nis, qui in Jocum alio misiaecedunt, sivem commetii, sive voluntate. Heredibus enim, Soliis, qui successorum loco habentur, datur accessio testuom. l. I - ,
Et cui heres rem hereditariam vendidit, & heredis ten pus, & defuncti debet accedere. I. I .f. ulti .
III. Clim heres in jus omne desimcti laccedit, ignora- mu tione sua defuncti vitia non excludite vehati cum scis His . G. . , ,
mimissum, illo, vespretario possedit. Quaenvis erum pre ιζ . carium heredem ignorantem non teneat, nec interdicto Tmcth conveniature tamen usucapere non poterit, quod de- functus non potuit. Idem juris est, cum de longa sies , ne quaeritur. Neque enim recte de detur, cimextardiumri sides ratio my tueatur. I. I. V.f. de Murp.
IV. Accessio possessionis fit non silum temporas, quod P UAmterrupis apud eum fuit, unde is emite sed&qui ei vendidit, unde 'T tu emisti. Sed si melius ' aliquis ex auctoribus non derit, praecedentium auctorum possessio ris proderit, quia meditu. conjuncta non est i scut nee et .ai non m et , auctoris .. possessio accedere potest. l. is. g. r. V. s. de ain. a mitti
533쪽
De doli mali , o metus exceptione.
dolo quid fictum sit, ex facto intelligitur. I. r.
Ex dolo tutoris ritur exceptio. Davi exsecto v-Ι.
f. 2. Dotrei diare δε - Π. Docere debetis, qui objicit doli exceptionem, dolo dolo, . c - οἰε malo actoris factiun ; nec sufficiet et , ostendere in re esse Dς μ s dolii . Aut si alterius dicat dolo factum, eorum personas specialiter debebit enumerare : dummodo hae sint, quarum dolus noceat. l. r. f. I. V. ins t. q. f. 3 3. Dolo ρὸ itin quod III. Dori facit quicumque id quod quaqua exceptione axceptione repellen- clidi potest, petitia Nam & si inter initia nihil dolo malo fa--m n ii pιοι - attamen nunc petendo facit dolose: nisi si talis sit ignorantiam eo, ut dolis careat. l. 2. f. s.. Dolo facit, qui petit quod redditurus est. I. 8. IV. Opinor de deso tutoris exceptionem pupillo esse ob iiciendam. Quae in tutore diximus, eadem in curat e quin ... que furiosi dicenda erunt: sed & in prodigi, vel minoris via ginti quinque annis. l. 3. 2 in M.&23. . V. De dolo minoris viginti quinque annis exceptio ut iam , ct pN IM 1 habebit. Nam & de pupilli dolo interdum esse excipiendum , nequaquam ambigendum est, ex ea aetate quae dolo non careat. . Denique Iulianus quoque saepissimEscripsit, doli pupillos, qui prose pubertatem sunt , .mp
Dsim asiatoris ni VII bi cum lotima hereditas Gaii Setii ad te perveniret non cohareni empto - & ego essem heres institutus, spris mihi per dolum m i ηρ ct tum ne adeam hereditatem : & posteaquam. ego repudiari hereditatem, tu eam Sempronio cesseris , pretio acceptor isque a me petat hereditatem: exceptionem doli mali ejus qui ei cessit, non potest pati. l. 3. 28. cIn causa iserativa VIII. Si quis ex causa legati vindicet, aut is, cui ex causit 'μβρ ' flanctionis pressiu vi , vindicet, an de dolo exceptio
534쪽
' Ex LI astis DIGEsΥ- ΕΥ Conem patiatur ex causa ejus in cujus locum successerit φ Et magis putat Pomponius submovendum. Et ego puto exceptione eos esse repellendos, 'ctim lucrativari causam sint nancti. Aliud est enim emere, aliud ex his causis succed re. t. q. f. 29. Ex quacumque alia causa , quae prope lucrativam habet adquisitionem , quaesi se quis Videatur , patietur ebcepti in . .. incm doli expersona ejus, in cujus locum succellis. l. q. 3. SI. IX. in i pretium dedit, vel vice pretii, cum sit bona si ei emitor fide emptor , non patitur doli excepti0nem ex personactoris: utique si ipse dolo caret. Caeterum si ipse dolo non Q. . . careat , moenietur ad doli exceptionem, & patietur de tdolo suo exceptioncm. l. q. 3. 3 I. in L V. s. d. L 3. 2τ. '' , - .X. Metus causa exceptio in rem scripta est ,i si in ea re Mesus exceptio meim causa facium est: ut non inspiciamus , an is agit, mctus causa socii aliquid, sed an omnino metus cau- in a factum est in hac re, a quocumque , non tantum ab qui agit. Et quamvis de dolo auctoris exceptio non objici tur, verilmtamen hoc iure utimur ut de metu non tan- ' . tum ab auctore, vertim a quocumque adhibito exceptio ob-.jici pollit. l. q. f. 3 3. in s. 2.3. I. V. l. Iq. l. η. T. i '
. XI. N γn sicut dς dolo actio cert' tempore finitur , ita ctiam exceptio e ciuitem io: danda est. Nam haec perpe tuo competit , cum actor q idem in sua potestate habeat . quando utato suo jure, is autem cum quo agitur, non habeat potcstatem quando conveniatur. l. 3, 3. Ut. V. l. 6. Q de excepi. seu praescrip. , - . . i
535쪽
De obligantimitas ct actionibus.
I. LIGATI NEs aut ex contrae in nascitntur, aut ex maleficio, aut proprio quodam jure ex v riis causarum figuris. l. I. p obligam, νε, aus II. Obligationes in contractu, aut re contrahuntur, aut consensu. consensu. l. I. f. I. V. l. 2. Re obletamur in III. Re contrahitur obligatio mutui datione. I. r. 2.Ιs qiκ ue cui rem aliquam commodamus, re nobis obli- gatur. d. l. I. f. s. Is quoque apud quem rem aliquam deponimus, re nobis tenetur. d. l. I. f. s. Creditor quoque qui pignus accepit, retenetur. I. T. f. s. Muttio da sin IV. Mutui datio consimi in his inbus, quae pondere, qua pondere, nume mensurave constant r veluti vino, cim, serme to, pecunia numerata: quas res In hoc damus, ut tant a cipientis, postea alias recepturi ejusdem generis &- qualit lis. d. l. I. f. 2. In eommodatores V. B cui rem aliquam 'commodamus, re nobis obliga-iun tres tμ tur, Sed is de ea ipsa re, quam acceperit, restituenda te-- is misis. Σιρ . Et ille quiuem qui mutuum accepit, si quolibet ca- o. sii, quod accepit, amiserit: nihilominus obligatus permanet. Is vero qui utendum accepit, si maiore casu, cui humana infirmitas resistere non potest; veluti incendio, ruina, naufragio rem quam adcepit, amiserit, securus est. I. . f. 3. & 3. q. ' i .rai ui/ndum VI. Exactissimam diligentiam custodiendae rei praestare uid occvit, e compellitur squi mendam accepit): nec sussicit et eandem di- adhiboee, quam suis rebus adhibet, si alius dili-βm, si eulpa ejus gentior custodire poterit. Sed & in majoribus talibus, sic rigetis. culpa ejus interveniat, tenetur. Veluti, si quasi amicos ad coenam invitaturus, argentum quod in eam rem utendum . acceperit, peregre proticiscens serem mi are voluerit , de . , id aut naufragio, aut praedonum hostiumve mcursu amis
536쪽
nobis tenetur: qui & ipse de ea re quam acceperit restituem Metti, metuada tenetur: scd is etiam si negligenter rem custoditam ami 'strit, securus est. Quia enim non sua gratia accepit, scd
ejus quo accipit, in eo solo tenetur, si quid dolo perierit. Negligentiae vero nomine ideo non tenetur, quia c- . negligensi amico rem custodzendam committit, de se queri defit. Magnam tamen negligentiam placuit in doli crimine cadere. l. I. f. s. V. l. depos. VIIi. Aut proprio nomine quisque obligatur, aut ali Proprio nomineno: qui autem alieno nomine obligatur, fideiussor vocaturi reμι δε- Et plerumque ab eo quem proprio nomine obligamus, alios accipimus, qui eadem obligatione teneantur: dum curamus in quod in obligationem deduximus, tutius nobis debeatur.
IX. Si id quod dari stipulemur, tale sit , ut dari non pos- Inutilisεν quod sit: palam est, naturali ratione inutilem esse stipulationem. Dp
Veluti si quis locum semim, aut religiosum dari sibi stipulaniς suerit. d. f. in L . X. Sub impossibili conditione sectam stipulationem, con- Idom ris 3 μέ
stat inutilem esse. l. r. f. I r. conditione impos
Non solum stipulationes impossibili conditioni adplicatae,
nullius momenti sunt; sed etiam caeteri quoque contra Bas, voluti emptiones, locationes, impossibili conditione inter- . . posita, aeque nullius momenti sum. Quia in ea re quae ex oriam pluriumve consent a tur, omnium voluntas qκ-eretur: quorum proculdubio in hujusmodi actu talis cogitatio est, ut nihil agi existiment apposita ea conditione quam . sciant esse impossibilem. l. 3I. XI. Consensii fiunt obligationes in emptionibus, vendi- Consensu fiunt otionibus, locatmnibus, conductionibus, Beselaribus, mandatis. Ideo autem istismodis cons sit dichirus obligationem My hi, quia neque verborum, neque stripturae ulli pho 'S 'prietas desideratur: sed sincit eoequi negotia gerunC, consentire. L 2. L l. f. r. m. latet' abistes quoque talia negotia contrahuntur: in si Nein ea υι voluti per epistolam, vel per mincium. l. r. f.'Σ. ρ' μι- ' . XIII. In Diuitiam by GO Ie
537쪽
s1 a LEGUM DELECTUs, LI g. XLIV. TIT. VB XIII. In his contractibus alter alteri obligatur de tanei ex bono a Τηρ quod alterum alteri ex bono & aequo praestare oportet. l. 2.
fι. XIV. Obligationum subitantia non in eo consistit, vitobu.unur μή aliquod corpus nostrum, aut servatutem nostram ficiat; scil simiumqω , τ t ut alium nobis obstrinoat ad dandum aliquid, vel faciem praestaudiam. dum, Vel praestandum. l. 3. ObsisHionem ton-. XV. Non satis autem est dantis esse nummos, & fieri ac-suuit ιmus ob -cipientis, ut obligatio nascariir; sed etiam h animo dari,& accipi, ut obligatio constituatur. Itaque si quiis pec niam suam donandi causia dederit milii, quamquam & d nantis suerit, & mea fiat, tamen non obligabor ei, quia
. non hoc inter nos actum est. l. s. f. I. In omnibus rebus, quae dominium tramserunt, concurrat oportet affectus ex utraque parte contrahentium. Nam
sive ea venditio, sive donatio, sive conductio, sive quaelibet alia causa contrahendi fuit, nisi animus utriusque com sentit, perduci ad effectum id quod inchoatur, nonpotest.
Ex ma His re XVI. Ex maleficio nascuntur obligationes: veluti exstir-ρρ zβmur, to, ex damno, ex rapina, ex iniuria: quae omnia unius generis stini. Nam hae re tantum consistunt, id est, ipsbmaleficio. Clan alioquin ex contractu obligationes non tantum re consistant, sed etiam consensu. l. q.
Ex negsit. I sis XVII. Si quis absentis negotia gesserit, si quidem ex
mandatu, palam est, ex contractu nata inter eos actiones mandati, quibus invicem experiri possitnt de eo mod alterum alteri ex bona site praestare oportet: si vero linc ma datu, placuit quidem sine eos invicem obligari; eoque nomine proditae simi actiones, quas appellamus negotiorum ge- , sorum, quibus aeque invicem experiri possunt de eo quod i ex bona fide alterum alteri praestare oponet. Sed neque ex contractu, neque ex maleficio actiones nascuntur: neque cnim is qui gessit, cum absente cieritur ante contraxisse: neque ullum maleficium est, sine mandatu suscipere negotiorum administrationem. Longe magis is, cujus negotia gesta sunt, ignorans, aut contraxisse, aut deliquisse intelligi potest. Scd utilitatis causa taceptum est, invicem eos oblis gari. Disitired by COOste
538쪽
Lx LIRRIs DrGEsΥ. ET COD. Is gari. Ideo autem id ita receptum est, quia plerumque homines eo animo peregre proficiscuntur, quasi statim rediit ri: nec ob id ulli curam negotiorum suorum mandante deinde, novis causis intervenientibus, ex necessitate diutius es sunt: quorum negotia desperire iniquum erat, quae sane desperirent, si vel is qui obtulisset se negotiis gerendis, nullam habiturus esset actionem de eo quoa utiliter de suo impendi siet; vel is, cujus gesta essent, adversus cum qui invasisset negotia ejus, nullo jure agere posset. l. s.
XVIII. qui tenentur, non propridcxcom Ex tutelamur- tractu obligati intelliguntur: nullum enim negotium inici tutorem & pupillum contrahitur. Sed quia sane non ex maleficio tenentur, quasi ex contractu toneri vidcntur. Et hoc autem casu mutuae sunt actioncs: non tantum cnim pupillus m tutore; sed & contra tutor cum pupillo habet actioncm,
si vel impcnderit aliquid in rem pupilli, vel pro eo sucrit obli-
gatus, aut rem suam creditori ejus obligaverit. l. s. f. r. XIX. Heres quoque qui lcgatum debet, neque extractu, neque ex maleficio obligatus esse intelligitur: nam neque cum deiuncto, neque cum herede contraxisse quicquam legatarius intelligitur. Maleficium autem nullum in ea re esse, plus quam manifestum est. l. s. f. a. XX. Is quoque qui non debitum accepit per eriorem silia . Iiaetuum Wri ventis, obligatur quidem quasi ex mutui datione: & eadem actione tenetur, qua debitores creditoribus. Sed non potest intelligi is, qui ex ea causa tenetur, ex contractu obligatus esse: qui enim solvit per morem, magis distrahem dae obligationis animo, quam contrahendae dare videtur. LXXI. Si iudex litem Dam fecerit, noea proprie ex scio obligatus videtur: sed quia noeue ex contractu obli-. ''gatus est, & utique peccasse aliquid intelligitur, licet per turi imprudentiam, ideo videtur quasi ex maleficio teneli. l. s.f. q' -- XXII. Is quoque, ex cuius coenacillo, vel proprio ipsius, . ob gus vel δε- vel conducto, vel in quo gratis habitabat, dejectum sumve aliquid est, ita ut alicui noceret, quasi ex maleficio obligavio. meri videtur. Ideo autem non proprie ex malcscio obliga-T it tus
539쪽
Exercitor tenetur de damno in nave ἀασο quasi ex malescisa In temporabbus aBι nibus totus ul. rimus dies in termi. no es. b conditione,
obligatio. Ex naturali δε- όiso solutum non
repetιtur. Per alterum alte, non ac
314 LEGUM DgLECTus, LI s. XLIV. TIT. VII. tus intclligitur, quia plerumque ob alterius culpam tenetur saut scivi, aut liberi. Cui similis est is, qui ea parte, qua vulgo iter fieri solet, id positum aut suspensum habet, quod potcst, si ceciderit, alicui nocere. l. . f. s.
XXIII. Ilcm exercitor navis, aut cauponae, aut stabuli, de damno, aut furto, quod in nave, aut caupona, aut st
bulo fictum sit, quasi ex maleficio teneri videtur: si modo ipsius nullum est maleficium, sed alicujus eorum, quorum
Opera navem, aut cauponam, aut stabulum exerceret. Climenim neque ex contractu sit adversus eum constituta haec actio, & aliquatenus culpae reus est, quod opera malorum hominum uteretur: ideo quasi ex maleficio tenoei videtur.
l. s. f. ult. XXIV. In omnibus temporalibus actionibus, nisi novis simus totus dies compleatur, non finit obli Sationem. l. 6. Qui inve das proximas stipuletur, similis est ei qui Kalendis stipulatur. l. 13. U. de verb. obL U. ins l. so. XXV. Sub hac con tione, si volam, nulla fit obligatior pro non dicto enim est, quod dare, nisi velis, cogi nunpossis: nam nec heres promissoris eius qui numquam dare voluerit, tenetur: quia haec conditio in ipsum promissorem
nunquam exstitit. l. 8.XXVI. Naturales obligationes non eo solo aestimantur, si actio aliqua earum nomine competit: vertim etiam eo, si Eluta pecunia repeti non possit. l. Io. V. ins de fidej. l. I 6.
XXVII. Quaecunque gerimus, chim ex nostro contra Originem trahunt, nisi ex nostra persena obligationis initium sumant, inanem actum nostrum esticiunt. Et ideo neque stipulari, neque emere, vendere, contrahere, ut alter suo nomine recte agat, possumus. l. II.
XXVIII. Ex depositi, & commodati, & mandati, &
tutelae, & negotiorum gestorum, ob dolum malum desim-cti heres in solidum tenetur. l. I 2. Ex contractibus venientes actiones in heredes dantur, Iicci delictum quoque versetur: veluti clim tutor in tutela
gerenda dolo fecerit, aut is apud quem depositum est. l. 49. V. inf. l. . XXIX.
540쪽
XXIX. Omnes debitores qui speclam ex causa lucrativa Eilem res ea emdcitant, lilκrantiar, cum ea species ex causa lucrativa
XXX. Si is, qui Stichum dari stipulatus fuerat, heres Aliud ex causa extiterit ei, cui ex testamento idem Stichus debebatur: si lucrati v ος cx tcstamento Stichum potierit, non consumet stipui. alionem: & contra, si ex stipes atu Stichum petierit, actionem ex testamento salvam habebit: quia initio ita constiterint late duae obligationes, ut altera in judicium deducta, altera nihilominus integra remaneret. l. I 8. V. l. seq. XXXI. Ex promissione dotis non videtur lucrativa causa esse; scd quodammodo creditor, aut emptor intelligitur, μ 'qui dotem petit: porro cum creditor, vel emptor ex lucrativa causa rem habere coeperit, nihilaminus integras actio- - .nes retinent: sicut ex contrario, qui non ex lucrativa cauarcm habere coepit, eandem non proliibetur ex causi lucrativa petere. l. I9.
XXXII. Contraevisse unusquisque in eo loco intclligitur,
in quo, ut solveret, se obligaVit. L 23. . . promiser se fotu XXXIII. Servius rectissime existimavit, si quando dim, iurum. qua pecunia daretur, sententia arbitri comerchensa non esset, modicum sipatium datum videri. Hoc idcm dicendum,& cum quid ea lege venierit, ut nisi ad diem Pellum Io datur ad lutum fuerit, inempta res fiat. l. 23. in L Ρλεndum. XXXIV. Actionum genera sunt duo: in rem, qu edi- 'Actimum gemra est ur vindicario: & in persenam, quae condolio appellatur.
In rem actio est, per quam rem nostram quae ab alio possi-E ' '
detur, petimus: & semper adversus eum est, qui rem POL ρὸν onam M olliga-sdet. In persenam actio cst, qua cum eo agimus, qui obli- Noe.gatus est nobis ad faciendum aliquid, vel dum: &semper adversus cumdem locum habet. L 2 s. XXXV. Omnes poenales actiones post litem inchoatam, Ad heredemt --& ad heredes transcunt. L 26. si Constitutionibus quibus ostenditur heredes puro nis ire, M ρ ς' η ri, placuit, si Vivus conventus fuerat, etiam poenae perse- .cutioncm tiansinissam videri: quasi lite contestata cum mor-