장음표시 사용
551쪽
116 I gQυΜ DELECTUS, LIB. XLV. TIT. II. reus stipulandi heres extiterit, duas species obligationis eum inere. l. I 3. V. l. s. inf- de fideiussi. M ν orum fli- . IX. Ex duobus reis stipulandi, si semel unus egerit, ab pulanoli petente. πρη teri promissor offerendo pecuniam, nihil agit. l. 16. rectὸ alteri se - - x Ex duobus reis eiusdem Stichi promittendi saetis . al-ν ο not.ι. factum alteri quoque nocet. l. I 8. V. Inf. n. 11. Mora civilis alia. XI. Cum duo eandem pecuniam debent, si unus capitis rius eorreorum rite' deminutione exemptus est obligatione, alter non liberatur rutrum res ipsa solvatur, an perlana liberetur. Clim persena liberatur, manente obligatione, ab ter durat obligatus: & ideo si aqua & igni interdichrum est. alicujus fideiussor postea ab eo datus tenetur. l. ult. XII. Si reus stipulandi, vel plurium stipulandi corre rum unus, promitarem, Vel plurium promitarum unum interpellaverit: aut si promitar, vel unus promissorum sponte agnoverit debitum uni stipulatorum, tota obibgatio omnibus stipulatoribus adve in omnes promisi, res integra perpetuatur. l. ult. C. de duob. rcis stip. &
obligaris iis seli- XIII. Si duo vel plures in selidum promiserint, non indum conceditur be- selidum tamen singuli, pro sua quisque parte convenien-
2r 'a . Verum quod a quibusdam exigi non potuerit, cael
men in si qui non rorum onus erit. Nov. 99. sim solvora, careri
promissorum facto. obligationis procriaptio interrumitur
552쪽
De Adb seritas ct mandatoribus.
M vi obligationi sideiussor accedere potest. l. r. Et commodati, & depositi fidejutar accipi potest, & tenetur. l. 2. Et generaliter omnium obligationum fidejusiorem accipi posse, nemini dubium est. l. 8. f. 6. Sed & si ex deli isto oriatur actio, magis putamus teneri fidejussorem. l. 8. f. s. II. Qui siti e promisit, ira demum implesse stipulationem satisdationis videtur, si eum dederit accessionis i co, qui obligari potest, & conveniri. l. 3. III. Plane si non idoneum fideiutarem dederit, magis est ut satisfactum sit: quia qui admisit eum fidejubcntem, idoneum esse comprobat. l. in LIV. Potest accipi fidei utar ejus actionis, quam habiturus sum adversiis cum pro quo fideiussi, vel mandati, vel rugotiorum D storum. l. q. Stipulatus sum a reo, nec accepi fidei utarem: postea vesci adjicere fidejutarem: si adjecero. fideiutar obiligatur. Et parvi reseri, utrum pure fi&jutarem obligem, an ex die, an siub conditione. Adhiberi autem fidejus, tam futurae , quis praecedenti obligationi potest : dummodo sit inqua, vel naturalis futura obligatio. l. 6. d. l. f.
V. Fidei utar & ipse obligatur, & heredem obligatum relinquit, clim rei locum obtineat. l. q. f. I. VI. Illud commune est in universis, qui pro aliis obligantur, quod si fuerint in duriorem causam adhibiti, placuit eos omnino non oblina t. In leviorem plane causam accipi post buit: propter quod in minorem summam recte fideiussor accipietur. Item accepto reo pure , ipse ex die,
licet non idoneum, retrobare non potest. tiara obligatio
ni f., ejusor accipi potest,inpracea n ris: c' aut pure, avit sub co ιιιdne, aut ex die. Risi foris si gatio transii as jus heredem. Fidfussor in leti rem causam quam reus , obligarι potast, mn in duriorem.
553쪽
ri debet creditor pra-sare actιcnem adis versus reum.
Fid6ussor non nisi distussis rei faculi
Hoc primum fi- dejusserum ben sicium, alia duo vide int. n. I . Ec
Iarviso reo elus emeeptionibus utitur
Non alii obligati m jusser, quam cui
Naturalis obligario ea est ex qua de . bitum non exigitur, sed holutum non re. petisu . Conritionisμι- jusseria eventus non antevertit ejus obligationem , si pendera νιi obligatio.
318 LEGUΜ DELECTUs, LIB. XLVI. TIT. I. vel sub conditione accipi potest. Enimvero si reus sim com ditione sit acceptus, fidejutar pure: non obligabitur. l. 8.f. 7. VII. fid utare fideiussorem accipi, nequaquam dubium est. l. 8. 3. ult. VIII. Si, mandatu meo, Titio decem credideris, de meciam mandati egeris: non liberatur Titius. Sed ego tibi non aliter condemn ri debebo, quam si actiones, quas asvei sus Titium habes, mihi praestiteris. l. I s. IX. Si cum Titio debitore egeris, ego mandarori non liberabor: sed in id duntaxat tibi igatus em, quod a Titio servare non potueris. l. II. in s. l. s. in f l. 68. f. I. in L. Prius debitor conveniendus, & quod ab eo creditor non potuerit recipere, secundum hoc ad fidei brem, aut si m rem, aut mandatorem veniat, & ab illo quod reliquum
X. Si stipulatus esses a me sine cause, & fideiutarem dedissem, dg nollem eum exceptione uti, sta potius sitav re , ut mecum mandati iudicio ageret: fideiussori, etiam invito me, exceptio dari debet. Interest enim ejus, pecuniam retinere potius, quam selutam stipulatori a reo repetere. l. I s.
Ex pinna rei, & quidem invito reo, exceptio & cintera rei commoda fideiutari, caeterisque accessionibus coinpetere potest. l. 2. XI. Fidejus, obligari non potest ei, apud quem reus promittendi obliotus non est. l. I XII. Naturales obligationes non eo solo aestimantur, si
actio aliqua eorum nomine competit; vertim etiam cum s
luta pecunia repeti non potest. Nam licet minus proprie debere dicantur naturales debitorcs, per abusionem intelligi possunt deiatores; & qui ab his pecuniam recipiunt, debitum sibi recepisse. l. 16. f. q. V. s. de sit. & ain. n. 26. XIII. Stipulatione in diem concepta, fideiusser si subc aditione acceptus fuerit: ius ejus in pendenti erit: ut, si
ante diem conditio impleta suerit, non obligetur: si concurret dies & conditio, vel etiam diem conmtio secuta su rit, obligetur. l. I s. q. q. XN. Fi- Dissiliaco by Gorab
554쪽
Ciun is . qui & reum & fiarius es habens, ab uno ex fideiussoribus accepta pecunia, praestet actiones: poterit quidem dici nullam iam csse, cum suum perceperit, & perceptione omnes liberati sunt. Sed non ita est: non enim insblutum accipit, sed quodammodo nomen debitoris vendidit, & ideo habet actiones, quia tenetur ad id ipsum, ut praestet actiones. l. 36. Clim alter ex fideiussoribus in Elidum debito sitissaciat. actio ei adversus eum qui una fidejussit non competit. P tuisti sane, cum fisco selveres, desiderare, ut ius pignoris quod fiscus habuit in te transferretur: Ac si hoc ita factum est, cessis actionibus uti poteris, quod & in privatis debitis observandum est. l. 11. C. de fidejus XU. Heres a debitore hereditario fideiutarem accepit; ae deinde hereditatem ex Trebelliano restituit: fideiutaris obligationem in suo fiam manere ait. Idemque in hac causa ser manisis in suo flamvandum, quod servaretur, clim heres, contra quemcipatus filius bonorum possessionein accepit, fideiusserem a cepit. Ideoque in utraque specie transeunt actiones. l. 2 I. XVI. Inter fideiutares non ipso jure dividitur oviga- . Distatur inig
tio ex epistola Divi Hadriani: & ideo si quis
ante inaclam a se partem, sine herede decesserit, vel ad inopiam pervenerit, pars eius ad caeterorum onus respicit.
Ut autem is qes cum altero fideiussit, non solus conveniatur, sed dividatur actio inter eos qui selvendo sunt, a te condemnationem ex ordine postulari solet. l. Io. 3. I. C. de fideiussi V. f. Inst. eod. XVII. Sicut ipsi fideiutari, ita heredibus quoque siuccumndum l. 7. 3 XVIII. Fid ubere pro alio potest quisque, etiam si pro- Pro ignorante missor ignoret. l. 3o. dejubara Pu potest
XIX. Si fid utar, vel quis alias pro reo ante diem Ge- Fi ejussorμνων ditori solverit: e ,ectare debebit diem, quo eum solvere Oportuit. Luer. u
555쪽
13o LEGUM DELECTUs, LIB. XLVI. TIT. I. victis soli εηι XX. Ut sdejutar adversus confidejutarem suum agat, a conse Gre η danda actio nor, est.. Ideoque si ex duobus fideiutarib ejusdem quantitati', ctun aker electus a Geditore totum ei exsblvet, nec ci ccssae sint adtiones: alter nec a creditore, nec a confideiussore convenietur. l. 39. si εο qui minor XXI. Si fideiussores in id accepti sunt, q- a curat esur e sanie - ρήμι & post impletam legitimam aetatem, tam cirratore quam ab heredibus ejus in solidum ser-daluum aclio in m Vari potuit; & cessante eo qui pupillus fuit, Mivendo esse ἐεjusserem,m i a desierit: non temere utilem in si ejussores adtionem coma flue Iussore Iem 'ρ' . denunciaverit, ut debitorem ad sol- Non pots f - vendam pecuniam compelleret, vel pignus distraheret, isque. jussor cre itorem cο- cessaveriti an possit eum fidejust, doli mali exceptione su Ire ut m reum Respondit, non posse. l. 62. iobligationi a XXII. Clim lex venditionibus occurrere voluerit, sd bge prohibitas ie- jusser quoque liberatur: eo magis quod per eiusmodi acti
si aliis Mj b- XXIII. Si Titius & Scia pro Maev M usserint, se monoblitari ducta muliere dabimus in Elidum adversus Titium acti ruit, rotam cbist ' nem: clam scire potuerit, aut tonorare non debuerit, mu i in; -u H ς' inter cod . l. '8. moeniri potest XXIV. Creditor pignus cistrahere non cogitur, si sid fisj-sser ρmisypi: iussorem simpliciter acceptum, omita pignore, Velit con-riumρ ωρενυεn V ire. l. I. f. s. - .rit, prius eonveniri Sed neque ad res debitorum quae ab aliis detinentur ebe f/6Qyr, veniat prius, antequam transeat viam super personalibus contra mandatores, & fideiussores, de sponsiores. Nov.
Non succurrat- . XXV. Non deceptus videtur iure communi usus. l. s T .
sio oe proinde πιε- XXVI: Cum sedes suo reus principalis obligationem pem QP perpet- μη- petuat, etiam fideiussoris durat obligatior veluti si moram
..., α,α-λlvendo, & is decessit. l. 38. f. i.
tum naturais, ses XXVII. Ubicumque reus ita liberatur a Geditore, ut novatione per ι- natura debitum maneeti, tenori fideiusser respondit: chmιμ . Ideoque m emere novationis transeat obligatis: fidejussorem, aut
556쪽
Ex LIBRI s DIGEs T. ET COD. . ue IMinoris fideiutar, eo restituto, non liberatur, nisi imtervenerit dolus creditoris. l. I. & 2. C. de fideiuss. min. XXVIII. Fidejutares magistratuum in poenam, vel mul- Νήν iussor Π quitam, quam non spopondissent, non debere conveniri
crevIt. l. 68. . poenam vel multam
Fideiussores magistratuum in his quae ad reipublicae ad- non otaga ur. ministrationem pertinent, teneri: non in his quae ob cu pam, vel delicitum eis poenae nomine irrogentur, tam mihi quam Divo Severo patri meo placuit. I. un. C. de peric. r. qui pro mag. interV.
XXIX. Id quod vulgo dictum est, amisseiorum fideissi
sorem accipn non posse, non sic intelligi debet, ut in poenam furti is, cui furtum factum est, fidejutarem accipere non possit. l. 7o. f. est. XXX. Si vel unum e reis , vel unum e sdejutaribus creditor convenerit, non amittit jus agendi contra caetems. LM tispiam os .
De novationibus, is delegationibus.
vel civilem, vel naturalem transfusio, atque rear 'ρ T satio; hoc est, cum ex praecedenti causa ita nova e sti 'tuatur, ut prior perimatur. Novatio enim 1 novo nomen accepit, & a nova obligatione. l. I. II. Blud non interest, qualis noeesse obligatior utrum onmuobliotis naturalis, an civilis, an honoraria: & utrum verbis, ante, M 'an consensu. Q sciamque igitur obligatio sit quae praecessit, novari verbis potest: dummodo sequens obligatio aut . civiliter teneat, aut naturaliter: ut puta si pupillus sine tutoris auctoritate promiserit. l. I. f. I. III. Novatio ita demum fit, si hoc agatur, ut novetur No fit noβtis migatio. Caeterum, si non hoc agatur, duae erunt obli
557쪽
131- LEGUM DG LECTU s, LIB. XLVI. TIT. ΙΙ. Novationum nocentia corrigentes volumina , & veteris iuris ambiguitates resecantes , sancimus , si quis vel aliam persenam adhibuerit, vel mutaverit, vel pignus acceperit, Vel quantitalcm augendam , vel minuendam esse crediderit , vel conditioncm , seu tempus addiderit, vel detraxe-Xerit, vel cautionem minorem acceperit, vel aliquid sec rit ex quo veteris iuris conditores introducebant novati
nes , nihil penitus prioris cautelae innovari , sed anteriora stare & posscriora incrementum illis accedere: nisi ipsi specialiter remiserint quidem priorem obligationem , & hoe
expresserint, quod secundam magis pro anterioribus elegerim. Et generaliter definimus voluntate solum esse, non lege novandum: etsi non verbis exprimatur , ut sine novatione quod solito vocabulo ανευ καινοτητος Graeci dicunt) cause procedat. Hoc enim naturalibus inesse rebus volumus,& non verbis extrinsecus supervenire. l. in. C. eod.
IV. Cui bonis interdictum est , novare obligationem suam non potest , nisi meliorem suam conditionem sec
V. Si ita fuero stiphilatus , quanto mistis a Titio debitore exegissem, tantum bubo ἰ non fit novatio: quia non hoc
VI. Legata, vel fideicommissa, si in stipulationem su rint deducti, & hoc actum, ut novetur: fiet novatio. l. 8.
VII. Quod ego debeo , si alius pmmittat, liberare me potest, si novationis causa hoc fiat. l. 8. f. ult. Me is qui quod debeo pmmittit, etiam si nolim, liberat. d. f. in fine. V. inso de Blut. l. 2 3. VIII. Qui sub conditione stipulatur, quae omnimodo
extatura est, pure videtur stipulari. l. 9. 3. I.
IX. Delegare est vice sua alium reum dare creditori, vel cui jusserit. l. II. X. Novatione legitime facta, liberantur hypothecae, &pignus et usurae non currunt. l. 8.EX contractu pecuniae cressitae, actio inefficax dirigitur, si delegatione persenae rite fusta , jude novationis vaustior
558쪽
Γx LIBRI s DIGEs T. ET COD. Fue XI. Doli exceptio quae poterat deleganti opponi, cessat Deriauti mistis inpersona ci editoris, cui quis deletatus est. Idemque exceptum PU
Oui iam excessit aetatem viginti quinque annorum, quamvis adhuc possit restitui adversus priorem creditorem, deligario=ω exceptionem amittit.) Ideo autem denegantur exceptiones advemus secundum creditorem, quia in privatis contractibus, & pactionibus, non facile scire petitor potest, quid inter cum, qui delegatus est, & debitorem acttim est: aut etiam si sciat, dissimulare debet, ne citriosius videatur:& ideo merito denegandum est adversus eum exceptioncm ex persona debitoris. d. l. I9. Si Titius donare mihi volens, delegatus a me creditori meo stipulanti spopondit: non habebit adversus eum illam
exceptioncm , ut, quatenus facere potest , condemnetur. Nam adversus me tali desensione merito utebatur , quia donatum ab eo petebam, creditor autem debitum persc-quitur. l. 33. XII. Tutor novare potest, si hoc pupillo expediat. Tuistri varel. 2O. f. I. ras, si id expediar. XIII. Novare possumus aut ipsi, si sui iuris sumus; aut Proeu ιον -- per alios, qui voluntate nostra stipulantur. l. 1 o. bono um Procurator omnium bonorum novare potest . d. l. 2 o. f. I. in f XI V. Agnatum furiosi, aut prodigi curatorem, novam Dem or curator .
di ius habere minimὸ dubitandum est, si hoc stirioso , vel prodigo expediat. I. ult. f. I. XV. Paulus respondit, si creditor 3 Sempronio novandi xtincta per det animo stipulatus esset, ita ut a prima obligatione in
sum discederetur: rursum easdem res a posteriore debitore, roris secundus sine consensii prioris, obligari non posse. l. 3 o. oritu LXVL Si duo rei stipulandi sint, an alter jus novandi ha- Alter corriorumi at, quaeritur' & quid iuris unusquisque sibi adquisierit ἐγ
fore autem convenit, & um tactu solvi, & unum judicium εpetentem totam rem in lilcm deducere; item unius acceptilatione perimi utriusque migationem : ex quibus colli- Ritur, unumquemque perinde tibi adquisisse , ac si solus stipulatus esset: excepto eo, quod etiam sacrii ejus, cum
559쪽
13 LrGυΜ DELECTUs, LIB. XLVI. TIT. III. quo commune ius stipulantis est, amittere debitorem potest. cundum quae si unus ab aliquo stipuletur: novatione quoisque liberare eum ab altero poterit, cum id specialiter agit. l. 3I. f. I. Plores XVII. In summa admonendi sumus nihil vetare, una sti- ωι una νον- pulatione plures obligationes novari: veluti si ita stipes
muri uuod Titium ψ Seium mihi tare oportet, id dari θ-ῶ η Liat enim ex diversis causis singuli fuerant obligati,
utrique tamen novationis jure liberantur: clan utriusque o ligatio in unius persenam , a quo nunc stipulamur, comfluat. l. est. 3. 2. In inius non δευ- XVIII. Delegatio debiti, nisi consentiente &stipulantigatur , sed iuriii ηρ- promittente debitore, iure perfici non potest. Nominis a men veniuμ venditio , & ignorante , vel invito eo adversiis quem actiones mandantur, contrahisblet. l. I. C. de novat.&delepis Abiιονεm XIX. Si delegatio non est interposita dubitoris tui, ac mandavit actione/, propterea actiones apud te remanserunt, quamvis creditori exigere γtes adversus eum tautionis causa mandaveris actiones: ta-
ἡ2. 2,IT' antequam lis contestetur , vel aliquid ex debito accipiat, vel debitori tuo denunciaverit, exigere a debitore tuo debitam quantitatem non vetaris: & eo modo tui aeditoris exactionem contra elim inhibere. l. 3. C. d. Desegmiona tib - XX. Si delegatione secta iure novationis tu liberatus es.
. .. . f. .LT Histra vereris, ne eo quod quasi a cliente suo non ficiat ex-
exigere a deligato. actionem, ad te pericaeum redundet: cum per verborum obligationem, voluntate novationis interposita, a debito ibberatus sis. l. s. in L C. eod.
solutionibus , is liberatioribus.
Ex lini a e - 1. V o TIE s quis debitor ex pluribus inusis unum d
si obligatus in rabitum tavit: est in arbitrio selventis dicere, quod 8 potius debitum voluerit selutum ; & quod dixerit, id erit solutum. Possumus enim certam legem dicere ei quoel Ε,
560쪽
Γx LrnRIs DIGLs T. ET COD. 63 In potestate eius est qui ex pluribus contractibus pecuniam debet, tempore solutionis exprimere in quam causam res
II. Quoties vero non dicimus id quod solutum sit, in eligen e d arbitrio est accipientis cui potius debito acceptum ferati qμ dummodo in id constituat solutum , in quod ipse , si de Erigis sedis do. boret, esset soluturus: quoque debito se exfneraturus esset, si deberet: id est, in id debitum, quod non est in contro--ε versa, aut in illud, quod pro alio quis fideiusserat, aut
cujus dies nondum venerati aequissimum enim visum est, creditorem ita rem agere debitoris , ut suam ageret. Per mittiriu ergo creditori constituere, in quod velit taurum: dummodo sic constituamus, ut in re sua constitueret: ses constituere in re praesenti, hoc est, statim atque solutum est: dum in re agenda hoc fiat, ut vel ereditori liberum sit non accipere, vel debitori non dare, si alio nomine evilutum quis eorum velit. Caeterlan postea non permittitur. Haec res efficiet, ut in duriorem causam semper videatur sibi debere accepto ferre. Ita enim & in suo constitueret no
III. Quod si forte a neutro dictum sit: in his quidem oris is uisenis nominibus, quae diem c vel conditioncm habuerunt, videtur Blutum, cujus dies venit: & magis quod meo no-T mine , qu m quod pro alio fideiusserio nomine debeo r &potius quod clim poena, quam quod sine poena debetur: &potius quod satisdato , quam quod sine satisdatione debeo.
l. 3. f. I.&l. q. . Cum ex pluribus causs debitor pecuniam tavit, uir, usque demonstratione cessante , potior habebitur causa eius pecuniae quae sub infamia debetur : mox ejus quae poenam continet: tertio, quae sub hypotheca, vel pignore contracta est. Post hunc ordinem potior habebitur propria, quam aliena causa , veluti fid utaris: quod veteres ideo demnierunt , quod verisimile videretur diligentem debitorem admonitu ita negotium suum gesturum suisse. Si nihil Corum interveniati vetustior contractus mite tavetur Si major tecunia numerata sit, quam ratio singulonim exp