장음표시 사용
211쪽
lii Θ o leu liliit praecipia se naturae iii tolligentes. persectioiiis moralis capaces, atque speciali iii lio inities, quos Deus, sibi sunt. eientissi inus . ait imaginem suam condidit, ad cognitionem ac amorem Sui, tamquam summi boni, et iis licitatem inenarrabilem vocavit, eos illo id O non tantum naturalibus dotibus, sed et Nil pernaturalibus e orna it, porro postquam lapsi erant, halid deseruit, sed iisdem revelationem contulit, illos pser Filium suum unigenitum redemit, atque per Spiritus N. gratiam sanctificat. inque Salutis negotio adjuvat, et no unquam luce coelostis doctrinae Sitit destituti, aut de ejus superno auxilio incerti, Ecclesiam visibilem, cum qua esse promisit omnibus diebus usque
ad consummationem saeculi, standa it. Observ. i. Loca illa M. Scripturae, iii quibus de ira, surore, vindieta 3 in Deo sermo est. doctrinae de summa Dei bonitatuita id obstare, ex supra jam adnotatis constat; quum hisee dicendi formulis, humano cogitandi inodo adcti itinio datis, nonni Ri Dei mali improbatio ac punitio, atque legis divinae sanctitas graviter nobis
ob oculos Aistatur. Observ. 2. Quae mala adsunt: ira partim ad limites rerum sinitarum neceηsarios reserenda, partim tamquam poenae nobis tua. missae, quibus pro peccatis nostris puniamur, et ad meliorem Du-gem re Oeemur, parti in vero tamquam res, quibus in x irtute ac sanetitate provehamur, consideranda sunt.
Observ. 3. Bonitas, Deum patrem in nos propensissimum exhibena, omnes gratitudinis, amoris spei, ac pietatis sensus in mente nostra excitat. Nam quidquid nos sumus, divinae bonitati in acceptis reserim ua. Deus suo bono honus, in se continens omnia; nos autem ex ejus plenitudine accepimus, ejus voluntate vivimus,
ejus donis ditescimus. Hinc nihil est . quod nos magis ad gratum
animum Deo exhibendum, elatii lite reda mandum Perm OV eat, Iiitque, quod in necessitatibus nostris, atque in angustiis, periculis ac calami talibus quibuscumque nos magis impellat ad fiduciam in Deo
collocandam, simulque autem ad aequiescendum in ejus omnibus dispositionibus, quum sciamus, Omne datum Optimum, et omne . num perfectum desursum esse, descendens a Patre luminum 3. - Νon minus autem porro ad Deum imitandum nos stimulat, ut acilicet nimus misericordes, sicut Pater noster mlAericors est; quum sentiamus, nulla re propiuA ad Deum no a at edere, quam benefa-
212쪽
ciendo, ei tune demum filios Dei enici, quando misericordiae elbonitatis divinae imaginem quamdam in vita nostra expresserimus Ouia charitas ex Deo est. Et omnis. qui diligit, eae Des narus
in illa alite in bene ol sentis si ilia ac beneficentissima volitii. lalis ellicacia Deus, uti ab omni impedimento, ita et ah omni coaction , hi Olentia ac necessitate, prorsus immunis est. Seu e Atl i h o r i m u S. ntequam lamen, in Deo esse voli in talem liberrimam, Ostendamus: pri inuin, quid sub libertate intelligendum sit, paucis x ponenduin st, ne ambiguitate vocis oratio nostra conflictetit r. Liberum communi est insita quasi liii in aliae menti notione
dicitur. quod sui juris est. Hinc desilit Cicero ita libertatem.
ut sit i/otestas ri renui, ut relis 3. Liberum itaque omnem coactu in , Si e negati una sive positi iam, non tantum externum, sed et internum respuit. duo sonsu libstrum a spontaneo differt. N potitati um, εκούσιοι, senim PDt est cum necessitate seu impulsu interno esse conjunctilin, quamvis iolentia seu coactu externo careat. Sic parvuli nondum ratione talentes, vsel etiam pocudes multa sponte faciunt, ad quae tamen impetu interno quodam seruntur. quem in potestale non haboni. Liberum vero,
tiam excludit, Mi sibi contraria et opposita eligendi saetitialem expeditam desiderat. Spontaneo ergo contrarium est violentum, non nocessarium, libero latrumque. Unde libertas ea est proprietas. qua Voluntas Sine ullo impedimento atque si noullo coactu, e X lerno et interno, seu sine ulla violentia ac ii cessitato se ad es si ac iam d torminare potest. Sic quid om sumitur libertas sensu latiori. Sensu enim strictiori libertas P Si potessias secundum rationis dictamina ad agendum se per semetipS im d se terminandi. Sensu Alrictissimo autem est vis praeponderans con Stanter recte agundi. duo sensu libertas a sanctitate et virtute non dissert,
at quo setiam libertas Christiana adpellatiir. De illa loquitur
213쪽
Christus Dominus, ubi ait: Si eryo ros Filius liberarerit, vere liberi eritis ). E contrario, qui sceleribus iii diliget, liher tate hoc sensu destitutus seu serrus Pereati declaratur ). Propterea otiam religio Christiana a .Iacobo Iein Mesrfecta liber tatis vocavi ir' . In Deum itaque translata libertas illa es t p ersec tio, qua ipse in s va esst c a cla ah om n i in i p editnento atques omni violentia ac necessitate pror Auxi in miri is, secundum Suam sapientissimam cognitionem per Semetipsum a tuosus est, seu Vult et agit, quia actuosus esse, seu velle et agere vult. Liberias haec, quae Solummodo ad piscaria in voluti latis divinae resertur, nequaquam autem ad actus illos internos, uti sunt ipsa exsistentia Dei, porro generalio Filii, nec non pro-e Asio seu εκπειιψις' Spiritus A., moralis adpellatur, atque alibertate metaphysica distinguitur, sub qua nihil aliud, quam independetitia absoluta seu asseilas intelligitur, qua Deus ii miniquidquam debet. et omnis suae vitae. enicaciaeque sontem in s ipso habet.
Libertatem moralem in Deo negavit teste Tertulliano Hermogenes, cui assentiunt Panthe istae antiquiores et recen
Deum absolute liberum . nullis quo prorsus stimulis, qui hus in sua enicacia alliciatur aut terreatur, obnoXium DSSe, h. SS. Litterarum oracula praedicant. Ciijusmodi sunt:
a. Omnia ν uaccumque u oluit, Dominus fecit in cocto, et in terra, in mari, et in omnibus abyssis . - Haec omnia operatur unus, atque i m 'iritus, atridens sinsulis, 'rout ruit . - eratur omnia se curaclum eonsilium voluntatis suae ' . Quod ei lim ex consilio voluntatis operamur, noli ex necessitate volumus. Cum igitur Deus omnia. quae Operatur, eX consilio voluntatis suae operetur: non ex necessitate, sed liber
214쪽
late villi, ita ut possit etiain ea non elle. Λtque: Voluntarie sonuit ros rerbo veritatis- Huc quoque pertinent: h. illa loca, quibus Deus Se paratum dici l. ut pro eo, ac homines agere voluerint, vicis Sim et ipsct Ail acturus, et cola Si liii in suum pro illorum voluntate moderaturus. Potest itaque Deus. uti sine ulla sui titulatiotio, ita cum absoluta libertato, sine ullo impedimento aut ullo coactu ad eXlra aetere ae essica e SN e. Praeclara est EZechielis alternantis illius sententiae.
j ii dicitque significatio, qua se Deus obliturum pollicetur omnium
Sculcrum . quae peccator commisit, Si ip Se resipueril, et licissim
justi merita pro nihilo ducturum, si ab instituta probitate desci-
heril .c. Porro loca, ubi beneficia dixi ua tamquam dona gratuita ac voluntaria describuntur, Et ideo gratiae vocabulo celi Seritur. Si enim Deus nec Asilate compulsus ageret: hona nobis ab eo collata, dona dici haud possent, nedum gratiae, seu dona gratuita ac voluntaria '). Dein l. loca se a. quibus liberalitas. misoricordia. et aliae virtutes di in a se Suminis enco in iis celebrantur, si ominesquo eXcitantur tum ad laudum ac gratiarum actionem Deo exhibendam, tum adsiduciam in Deo collocandam, ni suo beneficia ab eo postulanda ). Quae omnia, libertatem in Deo adesse, ostendunt. Nam si beneficia illa. quae a Deo in nos derivantur, ex necessitate nobis obtingerent: nulla dehila laus liberalitatis ac misericordiae, nulla gratitudo Deo rependenda. nillil lite ab eo Sperandum, nillil qtie petendum foret. Ad quid enim et nostrae ad Deum preces. et Dei ad vos exhortationes ac commonitiones. si fatali quadam necessitate bona vel mala immitteret ΤΗ. Absolutam Dei libertatem quoque docet Traditio. alter rμligionis Christianae sons. Eam enim tradunt
215쪽
a. unanimi ore S S. Patres omnes. Sic scribit Theo philus Antioch. : Dei potentia in eo vertatur, ut primum qui mres eae πihira ereetr inde ac arbitrium ere t 3. - Η asili iis veteres redarmiit philosophos. qiii miti diim ex aeterno et necessario. nun voluntate a Deo, sicut a corpor li in bram. vel alii ce Sploudorem, manasse er diderunt, ac Desum quid in causam illius esse coii fitebantiir, sed causam sine Di in talis electione. Quem errorPm Moysen resutare voluisse ne Scripsi SAE: In principio Deus f eit eo lum, et terram; iit hoc Lari nai v rho dsemonstraret, Deum tamquam artistrem, summa et hi et sapientia opus illud elaborasse et perpolivisse. Quae vox artis et artisicis Dei libertatem in agendo maxime declarat. Navi nulla sine lilii taria electione ars, nullus artis usus es Se potest' . - Epiphanitas: Est enim pramotens Deus , inquit, et quo a cumque ι ibi tu est, molitur, ita tamen, ut, quae uirinitatem Usius a ceant, perpetuo faciat R . - M a c a r i ii K: homo' propterea es ad imuinem et similituuinem Dei Laetus, quia, Vuemadmodum Deus sui juris est, et quoia vult, facit: -- sic quovust tuttii juris es . - Maximus Deum adpellat αὐτοξούσιον cIsnM. i. e natiira liberum, seu Iiti prae ν οι est at is ). - Hieronymus: Si Deus Do Iuniarie, et non ex necessitate honus
est, aebuit, hominem faeiens, ad suam imayinem, et similitudinem facere, hoe Hst, ui et lyse noluntari , et non eae necessitate honus esset. Oui autem asserunt, ita eum aebuisse steri, ut malum reciρere non posset, hoc uicunt: talis a buit steri, qui nee ssitat Bonus essρ , et non noluntate. O voiasi tulis fuissρι effectus, qui
si mi Iis r qui ideo hontis est, quia ruit, uora guia cissitur ). - Auctor libri siue contra Manichaeos: Nu Mam Necessit a t em patitur Deus, Neque necessitate facit, quo a me it, se a summa et in eis ab ili rotuntate ac potestate ' . - Et S. Λ tigiis ti nus: Nis ιι a necessitate, - seu sola
honitate fecit Deus), quod metum est, tu est, quia bonum est' .
216쪽
b. Porro Ecclosi alii absolutam Dei libertate iii semper tradidisse atque tenuisse, palel jam eX eo, quoniam nunquam uoudogmata de mundi per liburam Dei voluntatem creatione, conservatin ne ac gubernatione professa, et Sanctitatem divinam,
quae sine libertate nulla esset, vela rata est.
C. D senique illud idem per ration mb. ex ipsa di initatis natura probare licet. Libertas enim in se spectata e Si persectio absolute simplex, omnis d sectus aut vilii expers, atque ideo Deo detrahi non potest, qui est persectissimus, et a quo, quidquid boni in nobis est, defluit. Porro neque extra neque intra Deum quidquam datur, quo Deus in sua ess4cacia alit
alliciatur, nul vero dulurreatur. Non extra Deum, quoniam ipSeest iu hq Eudeli S. Di Omnia, quaecum tuo D AIS lunt, et eXSistere pia AS uul, ab ipso pendent. Noli in ira Deum, quia Sensualitas, en
tibus finitis nonnisi propria, ex qua illa incitamenta et terricula oriri possent, tu iliso locum haud oblinet. Nec non
b. sex Oileribus divinis, hidelicet ex croatione, conservatione ac rubernatione mundi colligitur. Nam opera liae , uti, O te continguialia ac temporalia, nonnisi libere a Deo producta lasso PDΝ- sunt: quod senim necessario est aut sit, auternum quoque sit neceΝSe est 3. Observ. l. Libertati Dei absolutae minimo Ohest ejus necessi. las; quoniam haec ad Dei exsistentiam. illa vero ad divinae voluntalia esstrae iam refertur. Nam qitem adni Odum homo, liret ex voluntate Creatoris exAistere deheat, nihilominus tamen liber est: ila etiam Deus, quamvis necessario ex histat, tamen et quidem necessario absoluta liberiale vult atque agit 'i. - Neque etiam illud contra liberialem divinam obmoveri potest, quod Deus αναμά9τ τος est. atque malum velle non potest; quum causa hujus non tam in desectu libertatis, quam potius in infinitate persectionis sita sit; quaecumque enim De In operatur. operatur, ut Ambros iu A observat. Pro liberae nolun I a tia arbitrio, non Pro nec ea ait alis Ob Aequis δ). Unde et Augustinus beatam hanc vocat necessitatem, qua Deus inutisfias ectae non PoteAt 3 .
217쪽
Observ. 2. Praeter infinitam Dei sapientiam in ejus absoluta libertate et cuin hae conjuncta sanctitate sumina conspicitur ejusdem dignitas. Quapropter hac divina persectione excitamur: a. ut Deum Summa veneratione prosequamur; atque b. ut . quum ipsius imaginem praeserimus, quotidie magis tidstiorum Dei libertate in per ardens ac constans virtutis studium et noni illatim per nostri abnegationem enitamur, spe autem vanae et perversae libertatis, quam homines mundani anhelant, quum sit propria earnis servitus, animum nunquam lactemuA.
Idem ipse tamen Deus, qui in sua efficacia absolute liber nu- cessario cognoscitur, minime ideo ceu is, qui coeco quasi arbitrio agat, cogitandus, sed polius una tamquam in sinite saticlus venerandus est.
Intelligitur autem sub sanctitato in homine nihil aliud, quam
constans amor recti, et ex hoc amore procedens firmum propositum omnes actiones ad normam legis moralis soli holuntatis di inae componendi. Unde sanctitas in Deo. qui normam legis extra se nullam habet, sed ipse sibi est i x, est EX summis ac immutabili recti ac li o nes ti amoro absolute persecta liberrimae oluntatis ejus cum sapientis Sima CD-gnitione consensio, seu illa absoluta persectio, qua Deus semetipsum tamquam summum bonum, et
speciatim tamquam in sinitam sapientiam infinite diligit, et omne id, quod cum illa con enit. Propter ea n u n q ii a m non quam maxime probat et Uult, atque Omnia, quae eidem repugnarit. Con Sin uter ac absolute improbat ac aver Satur.
Conspicitur itaque sanctitas di in a primo in infinito amore, quo voluntas divina pro absoluta Dei persectione necessario, noti quidem necessitate coactionis ac violentiae, sed naturalis inclinationis, in omne bonum ac honestum ab ejus infinii a sapientia cognitum sertur; et deinde in riusdem liberrima ac immulabili βουλησε, veni ab Ioliit Reseri, imberalibertisten 'Volteil, omnis illius, quod pro sua persectissima intelligentia tamquam bonum et honestum cognoscit, et quidem propterea, quia illud bonum ac honestum scit. Hinc sanctitas in Deo aeque necessaria ac liberrima est, ita tamen, ut summa illa in bonum naturalis propensio, seu amor honesti in Deo non prior liberrima , oluntatis efficacia cogi
218쪽
leti ir; sed que uia litio illi in Deus in, mina al, aeterito diligit. lia illud ab aeterno liberrime vult, at illic qite in ad modii in boliti in liberrime ab aeteriis, xiiii, ita et ah ael sertio illud diligit. Ex quibus una c illigitiir, sanctitat et ii di inam a xi rivio Ilia in ana. ut Omnia altributa divina. essentia, disterre. Sanctitas enim dixitia minime. ut irtus hi imana, in Plimna adustr-sus sensu lim illecebras, et in Studio persectionis reponitur, sed est persectio absoluta: in Deo enim uulla prorsus coni titio, prout nullitin absolute peccatum . dari potest. Sed sibi est penitus conflatis ac immulabilis. Al sui3 tandem. iiii ab omni vi, ita et ab omnibus f usuum ille obris omnino est immunis. el liberrima ac purissima. Neque in Deo do debito aut Osticio qua seri potest, quum litic tantum ait naturas intelligenteΝ. a Se invicem pendentes. aut alicui subjectas reseratur. quae illud etiam negligere possint. Deu Saulem prorsus inde Peli leus, supremun rerum Omnium Dominus, atque essentialis ac infinita persectio sit. Deo summam Competer sanctital m. probamus: A. Ex ΝΝ. Litteris. quarum una eΝt. Deum DAN sane lissimum. Et quidema. Deum P prPAX sanctum, roclum et justum per excellen in m. atqui solum bonum Actia pers ctum adpellant,
in quo nihil xitii sit. imo no esse quidem possit. Illic pertinent si queritia est ala A. T.: DPus sire Iis, ρt ahsque tui qui
219쪽
eum, qui rorarit ros, Sanetum: et ipse in omni eonversation saneti sitis: quoniam scriptum est: Saneli eritis, quoniam es o Sanetus sum ). - Ouoniam Deus triae est, et tene 6rae iusto non sunt ullast, i. e. Deus est ab sollita moralis iii tegritas, et vitiositas in eo est nulla ' . - Nemo eum t ntatur, alcat, quoniam a Dpo tentatur: Deus enim intentator malorum sest: ipse autem neminem tentat, i. Q. Deus uti in so lentationi ad malum obnoxius non est . ita setiam ipse nemino in te litat . Qui potius est pater luminum favetor omnium bonorum, Sive naturae sive gratiae), a quo descendit omne autum optimum, et Omne donum Per feetum M .
b. Ostendunt, omnia opera Dei persecta, lege inque
veram ac sanctam. Dei per feeta sunt opera. et omnes
viae ejus judicia, i. e. justae q). - Iustus Dominus in
omnibus Diis suis: et sanetus in omni hus operibus suis '). - Leae fa ueta, et mandatum saucium, et justum, et honum. - Leae Domini immaculata, eonv ertens animas: testimonium Domini si te, sapientiam praestans parrulis '). - Iustitiae D omini rectae, laetific antes eor-ua: praeceptum Domini lucidum, illuminans ocu- os ' . - Sanctifiea eos in t Pritate. Sermo tuus veritas est ').
c. Id uni ect urgent, est voluntatem Dei esse declarant, ut homines vitae sanctimonia insucata eum Sequantur; qui et propterea legem moralem non tantum cordibus illorum inscripserit, scit et modo extraordinario re elaverit. eo Sque gratia sua Sanctificet. Ouoniam non Deus rotens ini-ς uitatem tu es. Neque habitabit juxta te mali suus
neque permanebunt injusti ante oculos tuos. Odisti omnes, gui operantur iniquitatem: eriles
220쪽
omnes, qui Ioquuntur mendacium 3 . - Abominatio
est Domino ria impii: v vi sequitur justitiam, aiιiyitur ab eo . - Munai sunt oculi, ne rideas m Ium: et respicere a a iniquitatem non poteris φ). - Nolite conformari huic saeculo, sed reformamini in noritate sensus restri: ut Probetis, quae sit ν ο ιυνιι as Dei, bona, et bene-ylaeeus, et perfecta quid bonum. Deo prohatum et persectum . Haec est noluntas Dei, sanctificationes tra - Cum enim Gentes, quae lesem non habent, naturaliter ea, quae I sis sunt, faciunt, ejusmoili Iesem non hab- es, ipsi sibi sunt leae: qui ostendunt opus Iesis scriptum in cordibus suis '). - M ultifariam, multisv ue modis olim Deus loquens patribus in Pro Phetis: no-rissime ut ehus istis Ioculus est nobis in Filio - ο Dominus, qui sanctifico ros' . - Ouotquot autem recmerunt eum, ae ait eis potestatem, filios Dei fieri, his, qui credunt in nomines ejus '). - Iustitia autem Dei per sidem Iesu Christi in omnes, et super D murs, vulereuunt in eum Huc purtii leni quoque omnia loca, in quibuS nobis amor Dei atque praemia sub una conditiones sanctitati S promittuntur. - erum ne Opus quidem fuisset. hao omnia asserre testimonia, quum jam ipsa nobis divinitus saeta revelatio, et ejusdem conservatio per Ecclesiam. in qua set per quam Christus Dominus salutem hominibus ipsius passione ac morte Partam perficit. id ipsum quam clarissime ob oculos ponat. H. Sanctitatem Dei porro infinitis lare elogiis celebrant SS.
Patre S, e quorum numero paucos laudasso si ilaiciat. Sic scri-