Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

251쪽

nemo renit uia Patrem, nisi per me ); peccata remittit ), potestatemque ii alic sibi competere patrato miraculo probat' ;Se esse Scrutatorem renum et cordium ), mortuos res ii S ci tat urum ), j ii dicem mundi i uturum'), ut supra jam monstravimus, atque boliis vitam aeternam largit urum '), as Severat; preces ad se sus as se exaudi turum

esse'). promittit; hinc lite in se, uti iii Deum Patrem, cre-d e ii ii ii na' ; i ii se, ut in Patre, si is v c i a in collocandam, atque se, tit Patrem, diligendum esse, postulat q). Quae o iiiiii a aperte Christus Di iiiiiiiis, nisi revera Deus sit, de Se Sine blasplaemia edisserere atque sibi vindicare minime potuisset. d. Denique sententiam hancce C h r is tu s jurejurando, quinimo ipsa vita sua data confirmat. Adjuratus enim a Principe Sacerdotum, nil inite sit Christus, Filius Dei, ait illi: Tu ui- seu, ut habet Marcus: Eoo sum. Quibus auditis summus Sacerdos scidit vestitiaetita sua, atque ait: B l a sp he mani id quia Ohuc memus testibus r ecce nunc audistis blasphemiam: quid vobis ridetur ν At illi revondentes uixerunt: Reus

ost mortis V . Hic Christum Dominum sensu quam maXime Proprio Filium se dixisse, nullum potest subesse dubium; in illo sensu enim eum Princeps Sacerdotum interrogaverat; atque Se -

De vir. S. Pruet. Bibl. PP. innae. Lugd. T. R. p. 807. - Gregor. Ν a L. Or. 36. Opp. T. l. p. 519. A. - Λtigiis tin. n. 29. in Ioun. n. 6. Opp. T. a. P. 2. c. 515. qui scribit: esse est opus Dei, ut credatis in eum, quem ille misit. credulia in eum s non ut creuntis ei. Seis si creditis in eum, creaitia ei e non nutem continuo, qui credit ei, cre it in eum. X m et Jaemones Creuebunt ei, et non cre febrent in eum. Rursua etium de A Mostolis issius vos sumtis aicere: Creaimus Patito, sed non creaimus in Putilum: Crevimus Petro, sed non credimus in Petrum. - ouid est eroo credere in eum redendo iamiare, eredendo illlivere, ere en o in eum ire, et ejus membris incory ruri.

252쪽

ctis ipse neque morte dixtius declarari potuisset. neque se illadi iiiiiii etiam declarari permisisset. Aut erito statu elidum. Cliris turn verum Dei Filium, et ideo cum Patre unum, seu ipsi esse consubstantialem. aut ero, eum veteratorem PESSi inii in ac impudentis si inum, qui in ipsam legem divinam peccavit vehementius. quam ullus aule ipsum. et Deum. qui adeo honorem . sibi debit ut n. sibi mol , indicat, impune legem suam migrari permisisse. imo mendacium impii dentissimum miraculis quoque comproba SAE.

α. Petri et Τ h o na a e. Inter testimonia Λpostolorum pro divinitate Filii Dei primum

loeum occupat solennis pros Asio Prinei pis Apostolorum, aes iam Mes- iam ean' promissum, atque verum Dei vivi Filium, utpote ab ipso Christo Domino diserte comprobata. et pro speciali Dei revelatione declarala. ita ut quodammodo Hun ip uius eisalum censeri mereatur.

Postquam enim Apostoli ad quaestion sena .festa sibi propo- Sitam, quemnam homines eum habereni. significaverant. ab aliis ipsum Eliam, ab aliis .forem iam aul unum eX Prophetis censeri, at quo Christus Dominus iterum interrogat: Ios aut m quem mepsse Gellis r profitetur Petrus: s Christus, Filius Dei risi. Ad quae Christus: Beatus es, inquit, Νιλnon Bar-Iona:

quia caro, et sansuis Non rerelarit tibi, seu Pater meus, qui in

coelis est ). Petrus hic itaque J sum in oppositione Prophetarum Filium D sei adpellai: Christus autem disertis verbis affirmat, illum, quae proseΝsus cSt, non per Se e Sse aSsecutum, sed ei e speciali Dei sugg stione accidisse. Unde verbum illud: Filitis Dei riri, minimo KRusu improprio, quo Prophetae, quibus Christus opponitur. item filii Dei adpellantur, et quo Sensu ceu filius Dei sine singulari Dei inspirati no aut revelatione a Petro . pro uti a reliquis hominibus . facile poterat cognosci, sed Sen Sueminentissi ino et maxime proprio accipiendum est Eodem autem loco cum professione Petri habenda est prosea aio A. T homae, quae pariter a Christo Domino probari meruit. duum scilicet desus a mortuis resurrexisset, et discipuli Smagno gaudio recreatis adparuisset: Thomas, qui absuerat,

253쪽

illis, resurrectio ite in Do in iiii sibi ii untiati tibiis, credere nolitit, nisi ipse cla orii in v sestigia viderit, digitii inque his immiserit, et manum ejus lateri admoverit. Salvator autem henignissimus post octo dies denuo discipulis, una cum Thomsi congregalis, clausis januis adparet, et ad illum conversus : Infer, ait, disitum

tuum huc, et ride mauus meas, et affer manum tuam, et mitte in latus meumr et noli essρ increaulus, sed si lis. 0uibus auditis confusus, Thomas, ef uixit ei, εἶπεν auro: Dominus meus, et Dreus meus, ὁ κv λιος μου καὶ ο Θεος μου, scilicet συ εἶ ).

erba ita suu non sunt admiratilis, per exclamationem prolata, sed enuntiatilis. duod adparet juni ex articulo adjecto, et praecipue inde cognoscitur, quoniam Evangelista desinite, verba illa ad Christum facta esse, narrat. Si vero xerba haec ad Christum reseruntur: ipse iisdem aperte Dominus ac Deus verus signis-Cntur, quum alium, quam ustrum Thomas ignoraverit. Salvator autem tantum abest, ut Apostolum ejus di initatem palam prosi tentem corrigat, sed potius, quod professus fuerat, approbat, et eum tardius, quam decebat, ita credidisse docet, beatosque

fore, qui non itidem, ut ille, ipso viso demum crediderint, affirmat ).

Quamvis vero Petri pro sessio atque professio Thomae inter testimonia Apostolorum pro divinitate Filii primum sibi eatenus vindicet locum, quatenus utraque tamquam effatum Christi ipsius immediatum spectari debet: praecipuus tamen inter Λpostolos divinitatis Jesu testis et asaerior Aine dubio est discipulus ille, quem diligebat Iesus, a o a n n e s Evangelista, qui dogma nostrum consulio contra ejusdem adversarios jam primis Eeclesia saeculis Ortos, et speetatim contra Cerinthum adstrilit, atque in Evangelio suo exarando, nullum alium sibi praefixit finem, quam illud ipsum dogma Osten. dendi. ut credamus, quia Iesus est Christus Filitis Dei, et tilcredentea, vitam habeamus in nomine ejus ).

Ex innumeris autem testimoniis, hel potius loco totius Evangelii Ioannis, quod hic exscribendum ESSet, soluinino doinitium illius adserimus, quod ita se habet: In principio erat

254쪽

αντον ἐγένετο οἴδ ε εν. ο γέγονεν. - Et Verbum caro factum est,

μι hiabitarit in vobis: et ridimus floriam ejus, storiam uuasi unis eniti a Patre μlenum gratiae, est reritatis, δοξαν μον γενονές, πλῆρ ς χάελιτος καὶ ὰλ ωίας, hominibus scilicet a sterendae . Sub Verbo seu Aptis loliis neniive in alium, quam

Filium Dei iii telligit. qui inde ab aeterno apud Patrem e Si Steu S,

uniuS. Hii Silem lite di inae naturae ac Substantiae cli in Patre socius, iri tempore homo factus, Christus desii S Sl. Deus homo. Nam ad ii einitiem alium, quam ad Christum referri poSSunt verba illa: Et ι erbum euro factum est, et habitarit tu nobis et D i uim us yloriam ous, yloriam quasi uulyeniti a Patre, plenum fratiae, Et roritatis. In Super ait Eva ligeti Sta, . O Ruitem

Η. . qui des Christo testatus est, testimonium ae illo Verbοδ perhibuisse ); alque tum mox inserius I,rbum incarnatum e preSSeaesulii Christum adpellat quam appellationem exin per totum

Evangelium retinet. Quare Evangelista Filium Dei Aoroν adpellaverit, inter Theologos non constat. Alii enim nomen hoc depromtum esse ex V. T. At aluunt, videlicet ex loco illo: Verbo Domini copii sirmatiarant: et viritu oris ejus omnis Dirtus eorum ). Alii illud ex phrasi Chaldaica, quum Paraphrastae Chaldaici pro Iehora semper nerbum Iehorae ponant, repetunt. Alii mutuatum esse ex philosophia Platonica, vel potius ex scriptis Philonis, plaeitis illius philosophiae addicti, qui simili aliquo Aensu voeabulo AOγος utatur, colitendulit. Alii vocabulum istud ex Gilosti eorum placitis deducunt, qui aeon uni miram admiserint multitudinem, inter quos praeniatilior fuerit Aoroς, sub quo deinde, Christiani est ecli, Christum intellexerint, ita ut Ioannes vocabulum retinuerit. demonstraverit autem, Aόγον Christum non esse Gnosticorum aeonem qualenteum que demum. sed verum Deum. Alii putant, Aorος, vocabulum abstraetum, esse positum pro concreto λεγόμενος in sensu του ἐπαγγελλομενος, seu ἐθρομενος, promissus, quo sensu et apud

255쪽

LXX haud raro occi irrat. Alii rursus aut ii mant, abstraeliina AOIος adhiberi ab Apostolo pro coii creto λέγων τα τοὐ θεον, doctritia neu veritas, pro doctore veritalia 3. Alii illud inde duri vant, quod Aoroe ad Patre in . liti ratio seu cognitio ad nient en , reseratur ).Λlii tandem hanc denominationem derivandam Esse censent ex ipAR revelatione; quum nimirum Ioannen in Apocalypsi narret, sibi Christum Dominum in visione, quam habuerat, cum nomine hoc erronti inseri plo ad paritisse R Quidquid autem sit, .el undecumque iistitium . nantist A linii Cadpellatiori seni r pseliserit: id cor tum sest, eum de AOIN lalia Praedicare, quae in nem insem alium . quam Deum verum cadunt. Et enim: l. cum dicit. Αογον ἐν ἀρχῆ exstitisso, ejus a ternitalem adstruit. Nam αρχη hic loci non nisi pro serie orationis

llinc αρχη id ni si ac ab aeterno; aut v sero significat ἀοχῆ initium rerum creandarum. quo Aensu sumitur in loco illo, ubi Sapientia di ina lo iii iis ita inducitur: Dominus possε ait me iuinitio viarum suarum, antequam quidquam Lacer l, a /rincipio. 21 6 aeterno Druinata sum, et ea' antiquis, antequam terrosteret In posteriori casu ἐν ἀρχῆ ergo valet idem ac hebraicum quo inchoatur liber Geneseos. nempe in principio. cum creanda es Sent coelum et terra, sive ante constitutio item mundi; qua phrasi autem in ΝS. Litteris constanter id ipsum. scilicet ab aeterno eX primitur; quando quidem ante mundum conditum, fistu ante tempus inchoatum nil nisi aeternitas Θxstitit. Quaecumque itaque harum ambarum explicandi rationum eligatur: sensus Semper idem est, nimirum Λογον inde ab aeterno exsu-

256쪽

ac si videlicet Evati gelista de initii, praedicati Evangelii loquatur, frigidus D st, atque cura Orationis Contextu manifeste pugnat. Evangelista enim a creation se mundi exorditur, deinde V rhi

in mundo ad paritionem commemorat, et tum demum ad enarrandum munus tessianum Coseptum transit; ul lac pamus. Jesum,

uti saltem ipsum sibi Sociniani cogitant. initio praedicati Evangelii apud homines suisse. Apostolum iero seri her , in initio Verbum fuisse apud Deum. 2. Porro diserto Λογον Doum adpellat Exangelista. Nam Λογον in tertio conania te v rsiculi primi subjectum orationis es Se, dubium esse non pol st: quum in tota hac Evangelii πεοικοπῆ do

Aorvi sermo sit. Praeterea Si non Aorος, Sed θεος subjectum esset: sequeretur, Deum Patrem esse Λογον, hunc enim sub voc οθεος in praecedentibus aperte . Danu S itiiselligit; a quo tam pia e X- presso Aoror discernere vult, quum ipΝum apud Doum, τον suisse, et illum. non aut seni hunc hominem factum P ASH, doc Hal. Praeponit autem Λpostolus in cOmnia te ni Atro Pra dicatum Subjecto, quoniam de hoc singulare aliquid enuntiare voluit, et insuper rSan, ut . quemadmodum in pra Ecedentibus et sui, seqtientibus commalibus tacit, eodem vocabulo Sententiam sequentem inchoet, quo praecedentem si niverat. - Νociniani quidem vocabulum M oecola verteriant in θεον, erum contra allelori lat Pin omnium codicum.

omnium versioniim, atque omiti iam S S. Patrum, qui textii in hunc citant. Alii mutarunt iii terpunctionet i, ponentes punctum post quasi dicere voluisset Apostolus: Λογος serat apiid Deum, ei Deus exstitit. Ast immutatio haec te illatiar pariter contra auctoritatem omnium versionum Di SN. Patrum. Insuper illa admissa. Sensus

prodit frigidissimus ac vere intolerabilis. Quomodo enim potuisset

Apostolus primum adfirmare, Deum exstitisse, postquam dixerat. Αογον apud Deum suis Ser Ne lite obstat, quominus de vera divinitatρ τοὐ Aογου cogitemus, vocabulum θεος hic po Si tum esse sine articulo. Nam cum Evati gelista voce θεος in prioribus Commatibus semel, it sertimque utatur ad veram divinitalem denotandam. vero simile non est, illum eodem quasi halitu idem voca hiillim et proprie et improprie sit uisisse. Accedit, in illa ipsa nostra περικοπῆ idem vocabulum sine articulo ter de Deo Patre adhiberi. Fuit homo missus a Deo, παοα θεον ); derit eis potestatem filios

257쪽

Dei, τέκνα θεον, fieri ); qui eae Deo, ἐκ mου, ruetti sunt . Ε contrario θεος cum articulo de falsis diis quoque occurrit Posuit autem mὰς de Veri, o in nostro commate sine articulo, ne ipsum commisceatur cum PatrQ. qui Ο ος in praecedentibus adpellatiir. Er eo AO7ος ex mente Apostoli est Deus. et quidem ille ipse Αἐγγος, qui erat ab aeterno apud Deum, seu Aογος est Deus, et Deus apud Deum, atque utrumque

aeterne.

Uuanta sit lotius hujus versuS vis contra haereSin Arianam, nec non Sabellianam, ni citra te colligit IsidoruA Pelusiota, qui scribit: Eae a mellatione Filii eam m esse ut iam: eae

Verho seu rationem Permessionis E ertem: ex EO Porro, quoasu rit in priueipio eam m aeterni Iatem: aestitque eae Ect, quore fuerit apua Deum, conjuuctionem cum Patre: Ex eo rero, quoa Deus sit, ais nitatem atque eae cellentiam

ipsius uiscrutes. Ex unoquoque autem Nomine remorentes ira On-

reuiens Et in eorum, - rerbi fratia, a Filii nomine id, quouest r c tius sire posterius, a Verbi a me latione tu, quou nuIIam habet suhsistentiam, Deum aet unum, consubstantialem aisque

3. Tum cum Apostolus ulterius de 14rvi praedicet, omnia per ipsum facta esse et sine ipso lactum esse nihil, quod factum

sit. i. n. Omnia, quae lini lite extra Deum exstent, per ipsumere ala ESSE, ita ut prorsus nil EXSiStat, quod per ipsum conditum non Νil: Dmnipotentiam et asse itatem ipsi adscribit. Nani si Aorος Cr ator est universi omnipotens, et si non

datur ens ct Sisten S creatum, quod non per ipsum sil creatum, increatus, adeoque Ens a Se Sit necesse est - Εxpositioni erborum nostrorum a SocinianiS tentatae de creatione in F -

258쪽

Stica. seu ho initi ii in morali per Evnii pselit iloctrina iii a Christo allatam emendatione, jam ipsa phrasis: πάντα di αντου

και χωρίς avetos ἐγενετο Oil δἐ εν, nec non sequentia Ohstant, ubi Apostolus, idem repetens, ait: Et mundus P r Usum factus est, καὶ ὁ κοσμος di αντον εγένετο, et munilus eum non cosu

rit ). Nam si veri, a priora de morali mundi reformatione acciperentur: etiam haec eodem sensu sumi deberent; quod tamen quominus stat, aperte pro his, et posterior pars commatis: Et

mundus Dum non cognorit; nam his verbis tollerentur mox praecedentibus adstrii cla - Neque obmoveri pote Si, Λόγον causam tantum in strii mentalem mundi conditi a .Ioanne declarari. quum dicat δι αυτον, non απ' vel aurov. Etenim salsum est. διὰ nunquam causam principalem d signaro, quum non raro d Deo Patre, ultimo rerum omnium sonte, occurrat, et tamquam συνωνημον cum ἐκ et απο adhibeatur

4. Denique . Oannes Aornν Filium Dei unigenitum pronuntiat. Verba onim: Et riuimus storiam ejus, floriam iώς

dimu S gloriam ejus, quae erat ejus tamquam unigeniti Patris. i. e. quae efit unigeniti propria ' , nequaquam vero Sensu isto:

quae erat similis foriae unig niti Dei filii; quoniam tum Ioan

nes similitudinem ex rs prorsus incognita ducercti, dum tamen omnis similitudo pro sua natura notior re explicanda ne CPS Sario esse debet. autem Aornil unigenitus Dei filivs a Joannod Clarntur: necessario verus ac naturalis Dei Filius, set ideo unius ac ejusdem individuae cum Patre naturae set es Asenti ase est. 0uapropter et .Ιoannes porro de Aόr p ac Christo prauutiat. ipsum esse Deum. qui animam Suam pro nobis posuerit ):

Cf. Chryaonio m. Hom. I. in Ioun. u. . Dpp. T. 8. p. 34 R. Hom. β. n. f. P. 48. - Attianas. Cont Arian. m. 2. n. I. Cp P. T. I. P. 1. P. 4 3. misi. a. ad Seran. n. o. T. I. p. 2. p. 693 a. - Cyrill. Alex. es. Assert. 32. Opp. T. A. P. I. p. 313. et a l. n. - Hilar. De Trini . I. a. n. 16 aa. Opp. T. 2. c. 83 sa. Uersionea antiquae omnea pari modo utrumque versiculi ini de phyaica mundi creatione inlorpretantur. Cf. Walton, M. Bib I. Po oloua. T. I. p. 309.. Cf. I. Cor. I. s. Fidelia Deus, ver quem, oν, roeati estis. Rom. ll, 36. Oet. ἐξ αὐτου καὶ δι-- τἀ παντα. Gal. I, I. Gen. 4, 1. Pro . η, IS. Joan. 3, 6. Oll. e. I. Joan. 3, s.

259쪽

- Dei unigenitum Fili uin, qui est in sinu Patris et quem misit Deus in mundum ' , verum Dei filium γ). ea propter, qui neget Filium, nec hahere Patrem, qui consileatur Filium Qt Patrem habere ' , Seu, qui

in Filium non credat, vitam non habere q), qui vero in eum credat, habere vitam ita nomin Q Qjus ' : - Filium non nisi Deum nosse '): - του Aorou esse mundum proprium ' , ipsumque Dominum dominorum, Regem regum ' , qui titillius egeat - eum esse auctorem vitae, in quo vita erat, i. e. qui sons vitae entium omnium finitorum est et ideo etiam auctorem vitae vctra spiritualis seu pro peccatis nostris atque totius mundi propitiationem 3'i, veritatis doctorem ac

originem ). et gratiae, qua simus D i filii, largito

rem ); - atque S anct lim e t v r u in qui est Princi- ium Naturae Dei , judex hominum '), ac vindicat sanguinem interfectorum propter verbum Dei ),

ei vita a terna, quae erat apua Patrem, et ait 'aruit

33 Joail. I, 18. CL 3. 16. 18. - C rili. Alex. In Ioan . . . c. 2. Opp. T. 4. P. 16. c. ID. P. 105. t. 2. c. A. p. 229. De Trinit. Diut. o. T. 5. P. I. p. 573. Diat. 2. p. 436 a. 458. Dia . a. p. 4 sit n. - Athanaa. Cont. Ariun. Dr. 2. n. 62. Opp. T. I. P. l. p. 530. Dr. a. u. 26. - Basil. De με .Hom. 6. n. 2. Opp. T. 2. p. 739. c. 2. D. - Aligunt in . Cons. aerm. 6. Ariun. c. 36. n. 3a. Opp. T. R. c. si si A. clant. Mazim. l. 2. c. s. I b. e. 694 A. - Hilar. De Trinit. I. s. n. sa. Opp. T. 2. c. 136 SS.

I. Ioan . S, s.

260쪽

mus, et novissimus, et ri rus, et fui mortuus, et ecce sum virena in saecula saeculorum ); et iterum: Ess sum serutans renes, et corva, qui a ahit unic uique se euu-uum opera sua atque Pittit Omlii trai S adorandum ess docet, tit pote agnitin DXSi Stetitem, qui aist nus est ac ei Pere virtutem, et a trinitatem, et sayientiam, etc. .

Sed ne qliis nobis ohjiciat, do annom. uti jam . ulianus olim

criminatus est, ex nimia, qua in magi Alriina ducebatur, Veneratione ei divinitatem attribuisse, ea quoquo, quae PauluS de Christo docol. in medium pro Drsenda sunt. Primo citamus epistolam ad Philippenses, in qua inter alia 4 postolus scribit: me sentite in robis idem Aen Sus vobis insit. ac , quoa et in Christo Iesu: qui cum in forma Dei esset, ἐν μορτῆ θεουνπ Pχων, rasu rapinam arbitratus est, esse se aequalem Deo, τυ ειναι ισα θεῶ : seu semetiysum ea inanirit, formam sPrri aeeipiens, μορς ν δουλον λαβων. exinanivit se in lipsum non deponendo dii initatem. sed assumendo hianiani talem, sub cujuS indu mento velliti obscurata set exinantia externa specie essi divinitas . in similitullinem hominum faetus, et habitu inr usus ut homo.

Humiliarit semetipsum factus ob ulcus usque Ga mortem, mortem autem crucis. Propter quod et Deus ea altarit illum, Et ilonarit illi nomen, quoia est sui er D mue nomen, ut in No mine Iesu omne senu fleetatur. παν rori' κά ι Ut, coeω-stium, terrestrium, et infernorum, et omnis Unssua consiteatur,

quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris, i. e. hahel gloriam ea indem cum Patre. Admonet Apostolus in loco nostro fideles, ut modesti sint, atque aliorum potius commoda, quali Sua procurent, quemadmodum Jesus Christus, qui quum verus sit Deus, non cupide sua majestate utendum DSSe existimaverit. instar ferarum rapacium, rapinam qua ui firmissime retinentium, sed ab illa abstinuit. nostro scilicet rem concipiendi modo. quo pariter de sole oriente et Occidente loquimur, ad statum naturne humanae se deprimens, et factus obediens Patri usque ad perpeS

라틴어 텍스트