Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

301쪽

Patri, et Filio, et Spiritui S., qtia in ab Apostolis origi-rieui trahere Baronius allirmat alii cum Socrate '), inventam ab Ignati I. esse, statuunt; seu per Filium in Spiritu S., vel et a : L .lio, et S. Spiritu R), quae tamen minus erant freqitentatae, undes Basilius narrat, quum his formulis apud populum oraret, se propter cum novitates in Ostensionein populi incurrisse. et compulsum esse, ut ii trainque formulam pluribus definit Irret ). Atque alia: Cui Christo yloria cum Patre et Spiritu S. In saeculia, vel : Cum quo floria D o et Patri set Spiritui S.' . Nec non monum ut a publica, quae pariter communem fidem antiquae Ecclesiae in divinitatem Filii testantur. Nam in libris liturgicis, uti in Cano ne Iissae, quem in aximaria partem repetimus ab aevo Apostolorum . in Litvrgia S. Chrysos ionii et S. Has illi Christum Dominum ubique herum Deum adpellari ac exhiberi,

Porro ipsi quoque haeretici, audaei ac pagani id ipsum

construiani, primaevam videlicet Ecclesiam, Christum Deum erum esse, lenitisse. F enim sectae haereticorum aut, uti antiquissimae Nagara e orum, Doce tarum et plerorumque

ἱtiosti coriim ' , solis paucis Ehionitis. Cerintho, Theo- dolo coriario, Carpocrate, Paulo Samosa leno et quibusdam aliis exceptis ' , di initatem Filii professae sunt, aut

302쪽

vero, uti posteriores, cum iis publica Apostolorum doctrina de Filio Dei carnem induto objiceretur, non illam negabant. Sed contendebant, discipulos Domini alia publice, alia secreto docuis Se, quae sibi arrogabant, publicam et communem Traditionem relinquentes, aut plane impudentes asserebant, Apostolos omnia haud scivisse ). - Judaei, ansam ex dogmate de divinitate Filii et mysterio SS. Τrinitatis perperam intellecto sumentes, Christianos polytheismi ac idololatriae insimulabant, atque

una cum paganis eos exagitabant, quod dicere solerent, Deum hominum salutis causa in hunc mundum venisse, contendentes, ex Christianorum doctrina de Incarnatione sequi, Deum esse mutatum, praeexstitisse Deum ante saecula Christum, ac deinde etiam nasci hominem factum sustinuisse, et nequaquam hominem ex hominibus esse, id non solum ab opinione abhorrens esse

sed etiam stultum Ex quo adparet, agi hic de re exploratissima. Si his addantur, quae Plinius ad Trajanum , et Hadrianus ad Servianum, Alexandrinis exprobans, ab aliis Serapidem, ab aliis adorari Jesum Christum, scribunt, nec non, quae habent Luci anus 3, Christianos irridens, quod Christum Dei loco colant, et Julianus, qui fidem in Christum, atque ejus adorationem Christi auis tamquam crimen objicit ' : factum istud evidentissimum redditur, quod nunquam evertent adversarii. Denique quid Ecclesia docens, cujus est judicare de veritate revelata, senserit, credendumque esse tenuerit, luculenter cognoscitur ex ejus agendi ratione cum iis, qui contrariam doctrinam proponere ausi sunt. Nam quam primum novatores aliqui impugnare adgressi sunt divinitatem Filii: Ecclesia illico eos

damnavit, atque e sinu suo expulit. Ita se gessit adversus

y Ap. Cyrili. AI ex. Cont. Iulian. I. 6. Opp. T. s. P. 2. p. I94. Cf. I. IO. p. 327. 335.

303쪽

Εhionitas, qui Christi seu Filii divinitatem negaruiit Π, ita adversus Artemonem ac Paulum Samosaten um et reliquos. eadem impietate obstrictos ), ita et postea adversus Arium. Etenim iit primum saec. IV. ineunte hic haeresiarcha caput erexisset, et falsa dogmata adversus doctrinam de Filii divinitato

spargere coepisset: doctrinae novitas omnium Christianorum ossendit animos, atque ipse tamquam impius novator ae haereti. Cus accusatus, communique suffragio in Synodo Alexandrina a. 318 321 . condemnatus est, et ab Ecclesia, quae, utiloquitur 4 lexander, Episcopus Alexandrinus, Christi ai initatem adorat, ejectus ). 0uoniam tamen vir turbulentus disseminare latius impiam doctrinam, incautos seducere ac turbas movere non destitit, ad siniendam controversiam, quam excitaverat, a. 325. Nicaeae in Bythinia primum oecumenicum convocatum est Concilium. 318 Episcopis celebre, qui Arii impietatem et amentiam, atque rerba δωsphemiae plena, uti in epistola Synodica riunt, ne audire quidem patienter sustinuerunt. solenni judicio ομοοησίαν, seu consubstantialitatem

Filii eum Ρ atro definierunt, atque unanimi consensu, quinquo tantum Episcopis contra sentientibus, Symbolum ita concinnatum publice cum ingenti totius Ecclesiae approbatione promulgarunt: medimus in unum Deum, Patrem omnipotentem, omnium risibilium et inrisibilium Laetorem. Et in unum Dominum Iesum Christum, Fiιium Dei, eae Patre natum, unis enitum, id est eae substantia Patris; Deum eae Deo, lumen eae lumine, Deum rerum ex Deo Bero; natum is enitum, γενν θωπι. non faetum, consubstantia Iem Patri ομοονσιον πατρι , per quem omnia facta sunt, etc.. In sine autem ita concludunt: Eos autem, qui ineunt:

Erat tempust, guando non erat, et antequam naseeretur, non erat, et quia ex iis, quas non sunt nvκ οντων), factus est; aut eae alia substantia ne ι essentia ait unι esse, v ι creatum esse, rei mutabilem,

reι eonnerti hi Iem τρεπτον) Filium Dei; anathematizat th. et Apost. Eeelesia ). - Sylvester autem R. P. Romae

304쪽

e uim 275 Episcopis Sylio diim celebrans ita decrevit: Ouidquid

in Menon Bithyniae eonstitutum est ad robur X. matris Ecclesiae Catholieae et Lipostoliense a sanetis Macerdotibus a A, nostro ore conformit r consirmamus. omnes, qui ausi fuerint, aissoli erea sinition m saneti et muni Donet ii, quoa uua Nicaeam con-srmatum cac sub Pra sentia piissimi et renerandi principis Constantini Aususti, anathematizamus ).

Accedunt antiqua in singulis Ecclesiis partieularibus usi lata Sumbola, quae omnia, tum in Oriente, tuin in Decii sent . habent articulum hunc: Credo in Christum Iesum, unicum Filium ejus, Dominum nostrum, vel : Filium

ejus unis enitum sempiternum ).

Patri ei Filio Seriptura adjungit Spiritum S., quem pariter

Deum herum esse, uterque revelationis divinae laus claniat. Ariani, qui divinitatem Filii impugnarunt, de divinitate quoque Spiritus S.. qui de eo, quod Filii est, accipit, atque a Filio mittitur,

orthodoxe sentire non poterant: attamen primus, qui post obscuros quosdam haereticos, ut meminit Ignalius D, publicus insurrexit divinitatis Spiritus S. hostis et impugnator, erat Macedoniux, eaeeta Arianorum, sub imperatore Constantio Praesul Constantinopolitanus intrusus. Ille nempe docuit, Spiritum Ν. esse a Filio procrea. tum, ae proinde natura et dignitate longe inferiorem, Patres et Filii servum ac ministrum, cultu divino haud prosequendum' . - mgημα-

305쪽

τομαχοις hisce arcensendi qtioque sunt Leentiores Noe in i ani, qui tamen non directe divinitatem Spiritus M. a I grediuntur, sed ejusi ποστασιν. contendenten, illum non esse personam subaistentem. verum non nisi Dei virtutem, seu vim et efficaciam 33. Quam impletalem instaurarunt nationaliatae recentissimi, asserente . nulli hi in SN. Litteris οποστασιν Spiritui Ν. tribui.

Si iritus S. seu Spiritus Dei, πνευμα αγιον neu πνευμα

divinitatem ipsam t), aut virtutem divinam significat, nec non interdum rem extraordinariam, a Deo seu Spiritu divino immediate esse. clam, uti e. gr. sapientiam δ), animi sortitudinem ε), robur δ). ἐνθου. Attamen tu plerisque, praecipue A. T. locis Apiritus N. seu Spiritus Dei eodem prorsus modo, ut Aoroς vivus ac per se subsistens exhibetur, ita ut non sit neque virtus, neque effectus, sed supponitum Operans, a Patre et Filio distinctum, cuius propria est sanctificatio et communio ). De Spiritu N. hoc sensu intellecto hic disserimus. Interim vero hic loci non tam de Spiritus A. personali subsistentia, quam de eo agitur, Spiritu in S., quatenus lamquam per se subsistens Patri et Filio opponitur, etiAe verum Denni, Patri et Filio consubstantialem, unius ejusdemque cum Patre et Filio majestalis et dignitatis.

Ν piri tum S. Deum verum ess , eX SN. Litteris sequentibus argumentis probatur. Et quidem i. id jam ex xerhis Christi clare colligitvr, quibus a postolos in uiu erStim Orbem ablegavit, ad omnes gentes doctrinam Suam edocendaS, et per Haptismum in Ecclesiam adscri-

306쪽

bendas, atque ait: Euntes Meete omnes sentes, baptizantea eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus S. ). Νam primo in hoc e loco Spiritus S. cum Patre et Filio nominatur et in unum velut honoris ac dignitatis consortium adjungitur. quod nefas laret, siquidem creatura esset Spiritus S. . Deinde haptigare ex doctrina S. Scripturae in nomine Patris idem est, ae cultui religioso Patris initiare ), simulque autem ejus gratia ac virtute a peccatis abluere Seu regenerare Quum autem

jubeamur a Christo Domino aeque in nomine Filii et Spiritus A. ac Patris baptigari: pari modo, prout Ρatris, ita et Filii ac Spiritus A. cultui divino per Baptismum mancipamur, atque virtute Filii et Spiritus S. non minus, ac Patris abluimur et renascimur; et hinc, cum religio non nisi Deo possit exhiberi, et spiritualis hominis regeneratio non nisi divitia virtute ac gratia possit persci. Filius et Spiritus S. pariter ac Pater Deus sintne esse est. Conjunguntur ergo cum Patre Filius et Spiritus S., ut ostendatur, eos aeque ad Substantiam divinam pertinere, atque ad gratiam regenerationis efficiendam necessarium ess eorum consortium ). - Huc quoque pertinet alter locus, ubi idem Salvator ait: Cum autem reverit Parae litus, quem momittam vobis a Patre, Spiritum reritatis, qui a Patre pro-ee ait, iue testimonium perhibebit me Quibus pari modo Spiritus sancti cum Patre unitas quoad essentiam ac identitas declaratur, cum Spiritus S. dicatur a Patre procedere. uti Filius exire a Ρatro dicitur, ita ut non possit esse lactus aut

creatus, sed e Patre emanans.

2. Alterum argumentum pro divinitate Spiritus S. atque ejus cum Patre et Filio ὁμοουσίρ inde deducitur, quia ei adscri-

Matth. 28, Is.' Si fieat quidem illud: in nomine alieous burtinare, etiam ad profitendam traditam ab illo fidei doctrinam obstringere, ut Acti is, . I. Cor. l. 13.

0, 2; quam significationem tamen in loco non tro materia subatrata respuit. CL Joan. 3, 5-6. Rom. 5, S. l. Cor. 6, 11. 12, 13. 2. Theaa. 2, 12 Tlt. 3, 5-7.4 CL Baall. Cont. Eunom. I. S. c. a. Opp. T. I. p. 299. - Athanaa. mist. I. ad Ser . n. II. OPP. T. l. P. 2. P. 660. Epist. a. ad Ser . n. s. p. 695. - Didy m. De virit. S. n. M. In Galland. Biblioth. PP. T. 6. p. 272. - Gregor. N a L. Carm. a. Arc. Opp. T. 2. e. tho. - Ialdor. Pelu-alol. I. I. Epiat. Ios. p. 22. c. 2.

307쪽

huntur attributa divina, nominatim sapientia et scientia infinita; quod necessario naturam divinam, adeoqite eum Patre et Filio identitatem absolutam arguit. Nobis autem, ait Apostolus, rerelavit Deus per Spiritum suum: Spiritus enim scrutatur, i. e. novit persectissime, omnia etiam profunda Dei. Ouia enim hominum scit, quae sunt hominis, nisi spiritus hominis, qui in lyso est y Ita et, quae Dei sunt, nemo eos noscit, nisi Miritus Dei . Quibus persecta Dei entis infiniti, ejusque consiliorum notitia Spiritui S

tribuitur, quae solummodo in Deum cadit. Etenim, ut bene jam adnotat Paschas ius, seu quicumque auctor est operis de Spiritu S., ei a S. Gregorio M. adscripti. de solo Deo legimus:

,, Oui solus nosti eo raa hominum. Et iterum: ,, isse enim norit oce ulla eos noscere , et hoc si dini nitatis est pro Prium, gua ut O masis scrutari profunda Dei summae in persona iritus ae majestatis insisne

est'. Puapropter et Spiritus S. veritas ipsa ), atque auctor omnis veritatis ac sapientiae ' praedicatur. a. Tertio probatur Spiritus S. divina majestas, et cum Patre et Filio unius, Hiisdemque communio substantiae eX operibus et illarum rerum efficientia, quas cuin solus Deus praestare possit, eae tamen Spiritui S. proprie ac vehit auctori tribuuntur, vel non minus illi, quam Patri et Filio. Ouorum autem, ut ait Didymus, una est o eratio, una est et substantia ). Spiritui S. enim vindicatur:

33 De MD. S. I. 2. e. f. Bibl. --. PP. Lugd. T. R. p. 813. F. Cf. Athanas. miat. I. ad Serαν. n. I9. opp. T. I. P. 2. P. 667. - Epiphan. Ancor. n. I2. Opp. T. 2. p. II. - Cyrili. Alex. Thea. Assert. M. T. 5. P. I. p. 333 a. - Theodoret. mer. μδ. I. s. c. I. Opy. T. q. p. 258. Ambros. De MD. S. I. 2. e. I2. Opp. T. 2. c. 658 an. - Idae. Adr. Uarim. Bibl. mna. PP. Luyd. T. 5. p. 7 s. D. a. - Fulgent. Epist. 14.

M. Opp. T. F. P. i. p. 338.

308쪽

a. Legatorum divit in Ur . Domini lite scriptorum inspiratio. Cum autem, ait Christus ad 4postolos, renerit ille Spiritus reritatis, cloe ebit Dos omnem reritatem. Et quae ventura sunt, annuntiabit ro his ). 4t lus Apostolus: Non enim, iii quil, roluntate humana allata est aliquando prophetia Ser Uturae: seu SPiritu S. in syirati locuti sunt sancti Dei homines i.

h. Spiritui Ν. assignatur porro hominis ju st i sical io ac sanctificatio. Nisi quis, ait Christus ad Nicodemum, renatus fuerit ex aqua, ef Sμiritu es, nou Motest introires in remum Dei. Ouod natum est eae earne, caro est: et quod

natum est eae Spiritu, spiritus es se . - Paulus: Et haec mariti peccatores quid 'm fuistis: seu abluti estis, sed sane tificati estis, seu j usti fleati estis in nomine Domini nostri Iesu Christi, et in Spiritu Dei nostri J. Et iterum: Nos autem bemus stratias vere Deo se er pro robis, fratres illi eti Deo, quod et serit ros Deus primitias in salutem in sanctificatione Spiritus, et in side veritatis, sanctificatione per Spiritum accepta, et obsequio verae doctrinae praestito . - Atque Petrus: Et elis - secundum Praeseientiam mi Patris pro decreto Dei Patris), in sanctifieationem Spiritus, in obessi utiam et aversionem Iesu Christi: gratia vobis, ct pax multiplicetur ' . Propterea et dicitur e haritas Dei diffusa esse in eoruibus nostris per Spiritum S.'), ipse sue datus nobis' , habitare i ii nobis'), essit sus abunde in non '), qui postulat pro nobis semitibus in narrabilibus, i. e. vices no Siras quasi agit, Suspiria tacita in nobis excitando ). lli se est porro, qui illuminat.

309쪽

atque in hono facieiulo adjuvat, ita ut nemo Dominum Jesum possit prosteri, nisi a Spiritu S. adjutus ' , Ecclesiamque regit ac gubernat ). Deinde . Spiritus N. non tantum essectus extraordinarios, inmundo sensibili, qui non nisi divina seri pos Suni potentia. producit ), sed et facultatem, illos edendi hominibus concedit. Alii

quidem, scribit Paulus, per Sytritum uatur sermo sapientiae: alii aut m sermo se istutiae s euultum per)evmilem Spiritum: austri ciues in eodem Spiritur aliis ratia sanitatum in uno Spiritu: alii operatio virtutum, alii prophetia, alii discretio spirituum, alii se- Nera linguarum, alii in t rpretatio sermonum. Haec autem omnia o 'eratur u Dis, atque idem Spiritus, atridens sinsulis, prout nult ). Ubi Spiritus S. Domino, cui uini siones minis trat i ouum, atque Deo, i. e. Patri, cui uirisiones operationum tribuuntur, opponitur,

ideoque ei par cum Patre set Filio dignitas et auctoritas vindicatur, et ipse dona illa pro liberrima voluntate distribuere dieitur, quae, uti inspiratio atque sanctificatio q), manifeste a solo Deo repeti possunt. duapropter et quae hoc respectu per Spi-

310쪽

ritum A. dicta aut sacta commemorantur, alibi Deo assignantur 3 . . Quartum argumentum. Spiritum S. verum eAAe Deum, atque unius, ejusdem lite propterea eum Patre et Filio substantiae, nobis praebent ea S. Scripturae loca, in quibus ipse expresse Deus nominatur. Huc prae omnibus perlinent verba, quibus Petrus Ananiam assatus ait: Cur tentarit satanas eortuum, mentiri te Spiritui S., et fraudare ae pretio uri

Nonne manens tibi manebat, et r num tum in tua erat potes ater Ouare Posuisti in corae tuo hanc rem' Non es mentilus hominibus, seu Deo Eum dem ergo, quem antea Spiritum Petrus dixerat. tum Deum adpellat. - Ρorro spectant

huc illa quoquo loca, in quibus fideles a Paulo modo templum

Spiritus es, modo templum Dei vocantur. Nescitis, quia templum Dei estis, et Spiritus Dei habitat in robis . - Anuescitis, quoniam mρmbra restra tem Plum sunt Spiritus S., qui in nobis μst, quem habetis a Deo, et non estis restri P Emti enim estis pretio mayno. GDrmeate, et Portate Deum in eorpore restro ε . Hinc quoque Spiritus S., quoniam herus est

Deus, παοακλητος Christi, adeoque ei par et aequalis declaratur, et Sanctus καέ utpoto cui sanctitas est propria

el ouσιωδ ς, non acciden S et naturae adjuncta, cognominatur 3.

5. Ultimum tandem argumentum pro divinitate Spiritus S. . Hiisqtie eadem cum Patrct et Filio majestate nobis praesto est