Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

311쪽

in cultu i atria e , uti dicitur, qui ei aeque ac Patri et Filio ad. signatur. Id in mandato illo obtinere, quo jubet Christus Dominus omnes gentes in nomine Patris, et Filii, et Spiritus S. bapti Eari, supra ostendimus. Id ipsum autem et sit formulis illis, quibus Apostoli fidelibus gratiam, uti a Patre et Filio, ita et a Spiritu S. precantur. Gratia, ait Ρaulus, Domini nostri

Iesu Christi, eharitas Dei, et communicatio Spiritus S., sit cum omnibust robis

Quibus expositis concludimus cum Fulgentio. Ruspelisi Episcopo, ob strenuam Catholicae fidei contra Arianos defensionem bis in exilium ejecto t a. 533.): Dieatur iyitur, ait ipse,

M eo εἰ orum Dirtutem potuit firmare, qui non est Deus νri potest virifieare, qui non est Deus ν si Potest in Baptismatis regeneratione sanctificare, qui nou est Deus Psi potest charitatem tribuere, qui non est Deus ν si potest tem ριum membra Ohristi habere, qui non est Deus p et digne Spiritus S. nesabitur Deus. Rursus dicatur, si era, quae M 'iritu S. commemorasa sunt, potest aliqua creatura fa-eerer et aisne miritus S. Me tur creatura. Si autem haece reaturae possibilia nunquam fuerunt, et inneniuntur in Spiritu S., quae tamen soli competunt Deo:

non debemus natur alite r uirer sum a Patre Filioque dicere, quem in operum potentia diversum non possumtis invenire, - ac si eae unitate Operis unitas

est regno se ena a virtutis; nee v uis quam a ubi let, Patrem et Filium, et Spiritum S., personarum Τrinitate serrata, unum Deum naturaliter dicere; ν ui potuit universa sola voluntate eo uaere; qui cunctayotest virtutis omnipote ulla gubernare; qui omnia potest immensitate clivinitatis implere ). Observ. Obmovent quidem adversarii Spiritus N. saepius nullam fieri mentionem, ubi Pater et Filius nominantur. - Λttamen, licet Spiritu a S. saepius reticeatur, nullibi tamen negatur; atque etiam Filius saepius commemoratur, quin Patris fiat mentio; an inde consequitur, Deum Patrem non esse Τ - Verba autem Pauli:

312쪽

θεε Spiritus postulat pro nobis semitibus inenarrabilibus , tam

parum divinitati Spiritus N. obstant, ut potius, quum sensus illorum sit, contextu orationis postulante. Spiritum in nobis efficere, ut veras prerea ad Deum landamus, argumentum pro ea contineant; nam nemo, nisi Deus precum genuinarum xpiritum in nobis potest excitare et t). - Λd illud autem, quod pariter objiciunt, duri piritu S. legi videli et: Non loquetur a semel so. Sed quae- eumque audiet, loquetiar δ' , atque ipsum modo a Patre, modo a Filio mitti j, jam respondit Augustinus, qui quoad prius ait: Non loquetur a semetiρgo: quia non est a semetiyso. Sed quae- eumque audiet, loquetur: ah illo audiet, a quo procedit. Audire illi se ire est: scire rero esse. Ouia emo risu est a Rem t- ωεο, εed ab ilis, a quo procedis, a quo illi est essentia, ab illo seientia: ab illo igitur a uili e nt i a , quod nihil aliud est, quam scientia j. 2uoad posterius autem: Si eryo missus diciturχFilius9, in quantum adparuit foris in ereatura comorali, qui intus in natura spirittiali oculis mortalium a per occultua est, jam in promtu est intelligere de S ritu S., cur missus es ipse dieatiar. Facia est enim quaedam creaturae species ex te myore, tu qua risibiliter ostenderetiar Spiritus N. - Ηaec operatio r i si h ili ter eae- pressa, et oculis oblata mortalibras missio Spiritus S. dicta est ε).

g. 45. D. Ex Traclitione.

Uilem adiit odum S S. Patres disertos testes di initatis Filii , idimus. ita quoque eos strentios assertores divini latis Spiritus N. deprehendimus. Ex magna autem testimoniorum copialantum principaliora fuligimus. Ignatius scribit, ut Clementem Rom. silentio prael reamus '): Studete Uitur, ut constr- memini in aumatibus Domini et Apostolorum, ut Omnia, quaΡLacilis, Pro Vere robis succedunt, carne et viritu, με et charitat , in Filio et Patre et Spiritu S. - Subjecti est i

313쪽

seopo et robis mutuo, ut Iesus Christus Patri, secundum carnem,

et Apostoli Christo et Patri sti Spiritui ). - Polycar- pu S, qui precatio ieiii. quam in rogo ligatus dixerat, ita claudit:

Ouapro 'l r il omnibus lautio ἰρ, b v meo te, glorisico te, cum s 'mpit rno et eo lesti I su Christo, ilii elo tuo Filio I cum quo tibi et Spiritui N. yloria, et nune et in futura saecula. Amen ). - f uil iis Vserbis quoquct Smbriae iis is

Ecclesia suam de mari Frio hujus Episcopi sinit epistolam:

Cui re, ait, ros optamus, fratrex ; ae inest re in erans lico sermon I su Christis eum quo floria Deo et Patri, et Spiritui S. ob sanctorum PDelorum salutem ). - austinust. S. Q.: Ouis situr sanae mentis homo non fateatur, atheos Nequaquam Nos esse, qui ορψcem hujus uni sitatis colimus. - Nostrum autem harum rerum doctorem, vatum ail hoc munus I sum Christum ae suo Pontio Pilato, Iudaeae temporibus Tiberii claesaris Praestile, crucistarum, rori Dei Filium esse, euocti, Usumque secundia loco, SMiritum autem propheti eum tertio hiabsentes ordine, non sine ratione a nobis coli demonstrahimus ). - Εt: MPer ρο, qui 1 cycnerari roluerit, et peccatorumpo nitentiam esserit, parentis omnium et Domiui Dei nom n pronuntiatur. - μα et in nomine Iesu Christi sub Pontio Pilato erucistaei, et in nomine Spiritus A., qui per Prophetas omnia a a Iesum specta uti a P r aera uut ia r i t, is, qui illuminatur, a Bluitur 3. - t li en a g o ras: Ouis Uitur non

miretur, cum atheos rorari audiat ros, qui Deum Patrem, et Filium Deum et Spiritum S. asserunt, ac EDrum et in unione Molentiam δvναιιινὶ ct in Druive cistinctionem ae monstrant' . - Τlieophilia S, primus τρία δος, Trinitatis, nOmine usus, Triadem Iocat Deum, et V rbum ejus, set Sapientiam ejus, i. e. Spiritum S. : Trys illi cies, ait, qui aut 'm luminaria fuerunt, iniusto sunt Τrinitatis, Dei, ejus Verbi, ejusque Sapientia ' . - tr naeus: Etenim Ecclesia, tametsi per

314쪽

universum orbem usque ad eaetremos terrae sines diversa, si meam ab Ayostolis eorumque uiscipulis aeceptam, quae est in unum Deum Patrem omnipotentem; - et in unum Iesum Christum, Filium Dei, nostrae salutis causa incarnatum;

et in Spiritum S., qui per Prophetas Dei dispensationes, et aurentus praedicanit ete. ). Et infra: Adest ei Neo' semper Verbum et Sapientia, Filius et Spiritus, per guos, et in quibus omnia ιibere et sponte fecit ). - Clemens Alox.: Omiraculum mysticum s Unus quidem est universorum Pater. Unum est etiam Verbum unirersorum, et Sy iritu a S. unus,

et ipse est vhique φ . - Uberius idem disputat de mysterio ΝS. Trinitatis in multis Stromatum locis, cujus scilicet operis sinis praecipuus est, iis, qui jam rudimenta doctrinae Christianae

edocti sunt, adcuratiorem ejus subministrare cognitionem '). Origenes de Spiritu S. ait: Ita sanctus est, ut non

sit sanctifieatus. Non enim ei eae trinsecus et aliunde accessit sanctificatio, quae ante non fuerat, sed semper est sanetus, nec initium sane litatis aeceμit. Similique modo de Patre et Filio intelligendum est. Sola enim Trinitatis substantia est, quae non extrinsecus aeemia sanctiss-catione, sea sui natura sit saucia. Omnis rero creatura vel Mynatione S. Spiritus, res meritorum ratione sanetissema sancta vocatur q). - Alius a Patre Filius, et non idem Filius, qui et Pater. - Alius et ipse Spiritus S J est a Patre et Filio. Est eryo haec trium distinetio personarum in Patre et Fiιio et Spiritu S., quae M pluralem Puteorum numerum revocatur. Sed horum puteorum unus est fons. Una enim substantia e At, et natura Trinitatis'). - Atque: De Spiritu S., quoa sit, multae nos Scripturae uocuerunt. - quibus omnibus uidiei-mus, tantas esse auctoritatis et dignitatis substantiam Spiritus S., ut salutaris Baptismus non aliter, nisi eae cellenti a simae

omnium Trinitatis auctoritate, id est Patris, et Fiι ii,

i ni. huer. I. I. e. IO. n. f. Opp. p. M. ηὶ L. a. e. 29. u. I. CL sa. p. 253. I. l. c. 12. n. 2. P. 306. δὲ Pae ast. l. f. e. s. Opp. T. I. p. 123. Praesertim huc spectat I. I. e. I . p. 710. CL etiam: Puta vires aurea tur. c. ad. T. 2. p. 954. ον Hom. II. in m. n. 8. Opp. T. 2. p. 310. C. I. Hom. 12. in Num. n. r. p. 312. B. C.

315쪽

et Spiritus S. eos nomi natione com Pleatur, et ius enito Deo Patri, et unigenito ejus Filio nomen quoque Spiritus S. eopuIe Iur. Ovis eryo non Obstupescat, quanta majestas sit Spiritus S., eum eum, qui dixerit rerbum in Filium hominis, avillat Uerare reuiam posse, eum rer , gui in Spiritum S. blasphemanerit, veniam non habere, neque in

Praesenti saeculo, neque in futuro. - Usque Ga Praesens nullum sermonem in seriptis sanctis invenire potuimus, per guem Syiritus S. Jaetura esse veι ereatura uiceretur ).

Hippolytus: Necesse est emo, ut, quam ris notit, consileatur Patrem Deum omnipotentem, et Christum Iesum Fi-ιium Dei, Deum faetum hominem, eui omnia Patres jecit Praeter se, et Spiritum S. ). - Εt: Unus est Deus, qui mandat, Pater; qui ob ea iι, Filius; qui cloe et seientiam, Spiritus S. Pater, qui est suster omnia, Fiι ius per omnia, Spiritus S. in Omnibus. Aliter Deum

unum intellisere non possumus, nisi rere Patri et Filio ει Spiritui S. eredamus '). - Diothys. Ale X.: Mens, uuae per linguam prosilit, alia est a rerbo, quoa in corde exsistit. me enim, postquam illam Praemisit, remanet, estque, quale antea erat: illa vero praemissa a notat, et circumquaque fertur: et sic utrumque in utroque est, tametsi aliua ab altero; et unum sunt, uret auo sint. Sic namque Pater et Filius unum esse, et in se innicem esse ineli sunt. Sinsula nomina a me prolata a se invicem nec separari queunt, nee viridi. Patrem inaei, et prius quam Filii mentionem facerem, jum eum in Patre siynisteari. Filium adjunaei; ae Pater etiamsi eum non prius nominassem, jam omnino in Filio eo rehensus fuerat. Spiritum S. aaciat: seu simul unda et per quem processerit subtexui. - In manibus autem illorum est Spiritus, qui neque a mittente, neque a ferente separari potest. - Ila guidem nos unitatem in alnisibilem in Trinitate di Iatamus, et rursum Trinitatem, quae minui ne stuit, in Unitatem eontra himus ).

316쪽

- ; regorius Thauma turgiis Trinitatem dicit perfe-elam, quae gloria et aeternitate, ac res no atque imperio non uiriditur, nec ab alienatur. Non is iture reatum quia, aut serrum in Privitate: negiae super inaue tit i iam aliquid et adrentilium quasi prius non e ae sist eus; Posterius rero a areniens. Non eryoae fuit unquam Filius Patri: neque Filio Spiri Ius: sea immutabilis et inrariabilis ea clem sem Per manet Τrinitas . - Λ th ana sitis: Sancta et heata Trinitas indiridua atque ipsa se eum unita est, ita ut ubi Patris mentio stat, ejusdem statim I erbum, ae in Filio Spiritus iaebeat intelligi. Ovo i Filius nominetur, similiter in Filio est Pater, nec eae Ira Uerhum est Syiritus s. ω- quidem una est Patris stratia, quae per Filium in 'iritu G. completur. Una pariter uir in itas, et unus Deus est, qui est suPer omnia, et Per Dmnia, atque in omnibus ' . - Ηas i ii iis

iritu S. Deo specialem librum au An hilochium composuit '), et alios quinque aurersus impium Eunomium de Ρatris et Filii aequalitate, atque de Spiritu S., quod non sit creatura '). In priore opere omnia SN. Patrum testimonia. qui ante ipsum vixerunt, uti Clementis Romani, I rena et, Di on ν sit Rom.

et Alexandrini. origenis, dulii Asricani, εἰ regorii

Neocaesar. . Eiisebii Caesar. , Firmiliani et aliorum, collegit. Illitisqtie verba sunt: Consileri oportet Deum Patrem, Deum Filium, Deum iritum S. . uti eloquia dirina, et qui ea sublimius inteIlexere, cloeuerunt ). Λlibi ait: Eadem est essentiam inter et hisostasim dimerentia, ac inter commune et alvu-ἰare. - Ouvrvter essentiam quidem unam in uirinitate consitemur, adeo ut essentiae uesivitio non direrse reuuatur: hy-yostasim reris pro 'riam et singularem, ut inconfusa nobis et

Mara ae Patre et Fi I io et Spiri ιυ A. insit notio μ). - Grego rius Νag. item peculiarem conscripsit orationem iritu

317쪽

S.' , in qua post enu neratas diversas Opiniones erroneas do Spiritu S. ait: Ouia eryo: Spiritus S. est Deus P M axime; consub st an ii alis isti turr Prorsus: si quiuem Deus ).Λliam exaravit ad Erayrium Monachum de dirinitate; et iterum aliam de ubi inter alia dicit: Haec est perfecta Trinitas in unitate eonsistens, quam scilicet unius suos fantiae ν rofitemur. Non enim nos secundum corρOrum eonditionem din istonem in Deo facimus, sed secundum virinae naturae Potentiam, quae tu materia non est; et nominum Personas rere constare eredimus, et unitatem diri nitatis esse testamur. Nec Paetensionem quamdam Patris alicujus eae

Patre cui quidam putarerunt' Dei Filium dieimus, nec rerbum

sine re, relut sonum rocis accipimus: se a tria nomina et tres Personas unius esse essentiae, unius majestatis atque potensiae credimus'). - Cyri Ilus Hieros .: Neque smaramus S. Trinitatem, - neque consenilimus. - μα eum pietate Norimus unum Patrem - unum Filium - unum

Spiritum S., qui Iocutus est in Proyhetis. - Oui - ejus, qui crucistaeus est, floriae consors est. Omnium a Deo uafvs Prae- fretus, et Magister, ei Sane Meator Paraelo us. - Ηie ae Christo in Prophetis praedicarit: hie in Myostolis operatus est: hie a a hodi erra am usque iatem in baptismate animas oh signat. Et Pater quia m aut Filio, et Filius communicat 'iritui M. - Pater per Filium eum S. Spiritu omnia donat. Non alia sunt Patris reona, et retia Filii, alia Spiritus es. Una enim salus est, una potestas, una sides ). Λtque: Eae quibus omnibus - eoincitur, - unum atque eumdρm Spiritum S., virentem et subsistentem, sem Perque Patri et Filio una p r aes en tem. Ovi - hyyostasi praealtus, Inque nil ipse et o Perans et aispensans et sanctificans ). - Gregorius N 'SS.

singulas non lanium hic illic sententias in scriptis suis de nostro dogmate profert. sed pariter totas de eo orationeS BXaravit. Praeter enim opus polenticunt De S. Trivitate

318쪽

a ersus Iudaeos, scripsit idem etiam de S. Trinitate, et quod Spiritus S. sit Deus; porro quod non oporteat tres dici deos; denique aa Simplietum, quae epistola alias inscribitur: De Patre et Filio et Spiritu es Deo 'γ. - Epiphanius: Ditur Deus eae Deo, Deus est, inquam, Spiritus S., cui mentiti sunt, gui de astri pretio nonnihil intorrerierant ). - Cyrillus Alex. opus insigne edidit, quod inscribitur: Thesaurus ' , et aliud

non minus praestans de saneta et consubstantiali Trinitate uia

I i scptem, quibus subjungitur velut compendium liber aes Spiritu S. ). - Didyinus librum de miritu S. composuit ). Isidorus Pelus. : Cum Deus et Satrator noster homo factus, Spiritum S. aininam Trinitatem c ο mPIere, tradiderit, atque in S. Baptismi innocatione una cum Patre ac Filio tamquam a peecatis Itherans numeretur, et in mystica mensa e ommunem panem proprium In carnationis ipsius corpus reddat: quid tu, O resane atque attonite, eum qui iam Lactitium aut ereatum, aut serrilis naturaeae non herilis et esse e tricis, ac restiae e s sentia Ecos natum, et e o n substantia Iem Spiritum S. esse doces ν Nam si serrus est, eum Domino minime numeretur. Si creatus est, eum Creatore minime conjuvatur. Cum eo porro co- μυωlus ac numeratus est, quandoquigem eaeaeto hujusmodi rerum

etori Christo siclem adhibere eonn nit '). - Chrysostomus: Ouis emo pro merito luseat ac a ploret eos, qui blasyhemiis Spiritus S. πρetunt majestatem ac numen, qui tamquam furiosi qui m et amentes ne henesiciorum quidem munitudine ab hae sua inserati animi improbitate revocantur; imo a Persus proPriam ipsorum salutem omnia machinari non verentur, atque a Domini majestate a Delum, quantum in visis est, in creaturarum redisere ordinem moliunt ur8 9 - T rtullia-

319쪽

niis: Fertius enim est Spiritus a Deo est Fiιio, sicut tertius a r iee fruetus eae frutice. Et tertius a fonte ri us ex flumine. Et tertius a sole Meae eae radio ' . - Filium Non aliun aues, spa ae substantia Patris. Spiritum non ali- unae puto, ν uam a Patre per Filium '). - Duos clesinimus, Patrem et Filium, et jam tres eum Spiritu S., secundum

rationem Oeconomiae, guae facit numerum. - Duos famev aeos et duos Eominos nunquum ex ore Proferimus, non quasi non et

Pater Deus, et Filius Deus, et Spiritus S. Deus, et Deus unus via is q ue . - C prianus: Si yeecatorum remissam consev Iuttis est, et sanet vicatus est, et temylum Dei Laetus est, si sanet catus est, ct templum Dei factus est, guaero cujus Dei ν Si Creatoris, non potuit, quia in eum non credidit rai Christi, nec hujus steri potuit templum, qui rimat Drem Christum: si Spiritus S., cum tres unum sint, quomodo 'iritus S. Placatus esse ei potest, qui aut Filii aut Patris inimicus est 33 - Dionysius Rom. : Necesse est, ait, dirinum Verbum Deo universorum esse unitum, et 'iritum S. in Deo manere et in habitare; acleoque uirinam Trinitatem in unum, quasi in quem clam vertice m, h. e in Deum universorum omnipotentem, reduci atquct eo ι Ityi ).- Hilarius Pictavi ensis l. 368) peculiare opus ae niuitate exaravit' . - mbrosius praeter illa, quae habet de S S. Trinitate in libris ae stae '), composuit libros tres ae Spiritu S., in quibus ad preces Gratiani imperatoris de Spiritus S. divinitate et ejusdem cum Patre et Filio consubstantiali late disputat').- Eodem, quo ViXit Ambrosius, tempore, prodiit quoque Martini Turonensis brevis expositio stari de M. Trinitate' . Augustinus praestantissimos elucubravit te, initate libros

320쪽

qiiiii deci in ). Idem permulta ejus lem argumenti ha bot iii libro aes rei a Religione, ad cujus sitieni docet, convenire nos ipsum clonum Dei Spiritum S.' eum Patre et Filio

aeque ineommutabile eo fere et tenerer unius substantiae Trinitatem, unum Deum, a quo sumus, Per quem sumus, tu quo sumus -: Deum, qui Maeli: Fiat; et Verbum, Per quoa factum est omne, quod substantialiter et nasuraliter factum est; et Donum benignitatis ejus, quo placuit, et conelliatum est auctori suo, ut non interii Pt, quiaquia ab eo per I orbum Laetum est ). - Viii colitius Lirili : Boata inquit, Catholica Ecclesia, quae unum Deum in Trinitatis plenitudine, et item Τrinitatis aequalitatem in una diri nitate reneratur; ut neque sinsularitas substantiac personarum confundat Proserietatem, neque item Trinitatis ilistinetio unitatem separet deitatis . - Ρrospere Ouodque Deo minus est, non est Deus: a Patre natum Verbum, et qui amborum Spiritus est, Dcus est. Una ea aemu ue trium quoniam est essentia, quae se Nunquam rei major, rei minor esse potesst ).

0uibus aditu merandi ad litie sunt: Cerealis, qui De Me . Trinitatis adn. Maia manum opusculum scripsit ; incertus quidam Scriptor, qui initate, seu ae unita nivitate D italis libros duodecim composuit '); Pascha sius juxta Gregoriuin M., Faustus Regi ensis juxta Gennadiuin), qui ae Spiritu S. duos libros exaravit'): atque Fulgentius Riis pensis, qui tractatum ae S. Trinitate, item quaestio M a rocessione Spiritus S. scripsit ').

Observ. Patres ante Synodum Nicaenam, et eliam, qui post illam adversus Pneumat omael os strinxerunt calamum, velut Basilitia, parci quidem admodum suerunt in nomine Dei Νpiritui M. tribuendo. Id tamen ex quadam cautione ab ipsis factum est, lum

1 opp. p. 328 as. 663.