Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

331쪽

g. 50. Asiritun v. vernona a Patre et Filio clinii ne in.

Sed et Spiritus S. exhibetur tamquam persona, eaque distincta a Patre et Filio. Λit enim Christus: Et ego rogabo

Patrem, et alium Par asitum dabit robis, ut maneat vobiscum in aeternum, Spiritum reritatis Paraesitus autem Spiritus S, quem mittet Pater in nomine meo, ille vos docebit omnia, et sus yeret nobis omnia' . - m autem Tenerit Par a litus, quem es o mittam vobis a Patre, Spiritum veritatis, qui a Patre procedit, ille testimonium perhibebit ae me ' . - Atque: Cum autem reverit ille Spiritus veritatis, docebit ros omnem reritatem. Non enim loquetur a semetipsos sed, quaecumque audiet, ιον uetur; Et uuae r tura sunt, anuuntiabit nobis. Ille me clarificabit, quia de meo accipiet, et annuntiabit nobis ' .

Quibus in locis clare docetur, Spiritum S. alium esse a Ρatrem et Filium, iit polo qui datur a Patre ad preces Filii, mittitur a Patre in nomine Filii, mittitur a Filio, de eo, quod eSt Filii, accipit, a Patre procedit, et testimonium de Filio perhibet. Una autem in iisdem idem S. Spiritus suppositum Sui conscium, intelligens ac libere agens declaratur; nam docet, teStimonium perhihel, audit, loquitur, ac sutura annuntiat,

atque cognominatur, quae vox consolatorum, doctorem, interpretem alterius sententiae, patronum, ad VOCatum significat, et ideo nonnisi ad personam designandam adhiberi potest. - Ita quoque juxta Apostolos Spiritus S. Omnia scrutatur, etiam prosunda Dei D: porro, ut Dominus, milii strationes, et operationes Deus Pater), ita Spiritus dona extraordinaria dividit, prout vult'); atque ipSe est, qui tentatur a peccantibus regit Eccle-

332쪽

aiam ), revelat ), illuminat ), charitatem dissundit, sanctificat, ungit, obsignat atque unit ); quae

omnia solummodo ad personam referri possunt. Discrimen trium divinarum personarum clarissime exprimitur quoque in formula Baptismi. Nam cum sub Patre certo persona intelligenda sit, atque Filius et Spiritus S. eodem loco et ordine collocentur cum Ρatre: etiam Filius et Spiritus S. personae sint necesse est. Sane absurdum laret assumere, Christum baptigari mandasse in nomine Patris, personae divinae, et duarum proprietatum aut enicientiarum divinarum, quae in una eademque divina essentia ac persona, ut supponitur, necessario includuntur, ut taceamus cultum, ad quem

per Baptismum. Filio et Spiritui S. aeque ae Patri exhibendum obstringimur, nonnisi personae tribui posse. Unde et hae sormula Baptismi Patres antiqui contra Sabellianos usi sunt, nominatim Constantinopoli a. 381. congregati, teste Theodoreto J. - Id ipsum valet de precatione Ρauli: Gratia

Domini nostri Iesu Christi, et charitas Dei, et communieatio Spiritus S. eum omnibus nobis . Et de salutatione Petri: Meetia - seeundum praescientiam Dei Patris, in san-etimationem Sp iritus, in obedientiam, et aspersionem sanguinis Iesu Christi: Gratia robis et paae multiplicetur .

Quae autem sensa suerint Ecclesiae antiquae, jam extrina mersione, qua se in per Baptismus administrabatur' , et praecipue ex condemnatione haeresis Sabellianae colligere pronum esL Nam quamprimum haecce nata suerat: Patres contra eamdem insurrexerunt, atque sidem catholicam propugnarunti

s. p. 272. - Tertuli. Adr. Prax. n. 26. Opp. V. 2. p. 436. - Ηllar. De Trinit. I. 2. n. I aa. T. 2. c. 25 sa.. Η. E. I. I. c. s. Opp. T. 3. p. 716. c.

333쪽

Ad quos pertinent: cajus, Presbyter Romanus 3, Malchion, Ρresbyter Antiochenus ), Tertullianus , Hippolytus ), Novatianus q), Dionysius, no in. Ρ. '), Ε ii sebius Caesariensis'), Athanasius D, Basilius') et Gregorius Νyssenus I. Praeterea error ille in Synodo Romanaa. 263. solenniter damnatus atque Sabelliani jussi sunt, praeter veram divinitatem, quam agnoverant, una prosteri, esse Christum non sola cogitatione, sed realiter a Patre distinctum, quod orthodoxa fides doceat.

Observ. Contra subsistentiam personalem Spiritus S. a Paetre et Filio distinctam quidem obmovent. Spiritum R. in SS. Litteris comparari eum spiritu hominis D). qui non sit ab homine distinctus, et opponi spiritui mundi θ, qui pariter subsistentia peeu-liari destituatur. - Attamen Spiritus A. cum spiritu hominia

tantum comparatur quoad scientiam eorum, quae sunt in homine, non autem etiam quoad eius relationem ad hominem. Porro opponitur Spiritus S. spiritui mundi solummodo in suis effectibus, nequaquam respectu aut proprii per se exsistendi seu subsistendi modi. ita ut ex hac oppositione tam parum sequatur, Spiritum S. non exsisteret In libello: Paretis Labyrinthus, adversus Artemonem directo, evius tamen nonnisi fragmenta apud Eusebium, H. E. I. I. e. 28. ed. Timmer m. Francos. 1822. p. 375 aa. supersunt. misi. -nod. a . Paul. Samos. In Galland. Bibl. PP. T. a. p. 558 al. Fraom. disp. conti Paul. Samos. Ib. p. 562. Ade. Prax. Opp. V. 2. p. 403- 42.4 Truet. coni. haer. Noet. In Gallan d. Bibl. PP. T. 2. p. 45 as. Cont. Beron. et Helle. p. 465 as. γ De Trinit. e. Ict-Is. Ib. p. 300 sta. Adr. SabeII. u. p. 538 aa. Ap. Athanaa. ne dere. Syn. Me. n. 26 opp. T. i. p. 23l as. B AM. Marcellum qiusque σύγγραμμα, et ne eccisa. Theologia. Una C. Huad. Demonstr. Erano. ed. Morelli. Par. I 628. S. 2. p. 1 - 195. De fld. ade. Sabeia. In BibI. mar. PP. Lugdun. T. h. p. I fis. β Refusatio hooerisia Meletii, Eusebii a . consubstant. - Or. se Incarn.

334쪽

virtutem in substantiam) Patrem et Filium et Spiritum S, quia mens, verbum et sapientia Filius Patris, e Iunium autem, ut Iumera aB isne, miritus ). - Irenae iis: Ecelesia, tametsi per universum orbem usu ue ad extremos terrae sines dispersa, fidem eam ab Apostolis eorumgue discipulis aeeeptam, quae est in unum Deum Patrem omnipotentem, - et in unum Iesum Christum Filium Dei, - et in Spiritum

S. - summo studio et cura, perinde atque unam comum ine lens, conservat, ac velut animam unam, atque unum idemque cor

habens, his aeque fidem aces Oilat, et miro consensu, quasi uno ore praevita, haec praedicat, docet ac travit J. - Clem eiis Alex. : Lau mus unum Patrem et Fiιium - una eum Spiritu S., qui unus est omnia, πα- τιν ἐνι), in quo omnia, per quem omnia sunt unum δι ον τα παντα ἔν) δ). - Origenes: Idem namque ipse, qui ibi Trinitas propter uistinetionem personarum, hic unus Deus intelligitur pro unita ι esubstantiae 3. Εt: Sunt enim nonnulli, qui annuntiant qui- m et praedicant de Patre, et Filio, et Spiritu S.; sea non si-eere, non intestre: ut sunt omnes haeretiei, qui Patrem qui met Filium et Spiritum S annuntiant; sea non bene, neque με- titer annuntiant. Aut enim male amarant Filium a Patre, ut a terius naturae Patrem, alterius Filium dieant: aut male confun-aunt, ut vel eae tribus compositum Deum, reι trinae tantummodo appellationis in eo esse vocabulum Putent. Oui autem bene annuntiat bona, ν r Oprietates quia em Patri, et Fi Iio, et Spiritui S. suas cuique dabit; nihil autem diversitatis esse eonfitebitur in substantia rei natura ). Dionysius Alex. : Nos inuini sibilem Unitatem in Fri nitatem allatamus, et Trinitatem iterum, quae imminui nequit, in Unitatem contrahimus '). - Hippolytus: Oeconomia consensionis reaiyitur ad unum Deum:

i N. 24. p. 322. Cf. n. o. p. 304 ff. Coni. haer. l. r. c. IO. n. l. 2. P. 48 s. . Paeano. l. a. c. I2. Opp. T. l. p. ali. Cf. l. s. c. s. p. Ita as. εὶ In Gnt. l. 3. 2, 9. Opp. T. 3. p. 8 . c. I. A. Comm. in mis . na nom. ι. 8. n. s. T. 4. p. 626. e. 2. Cf. I. r. n. 13. P. 6l2. e. 2. In Erod. Hom. s. n. a. T. 2. P. 163. e. 2. E. De princ. Praef. n. d. T. l. p. 47. In Num. Hom. II. u. M. T. 2. P. 310. e. i. D. In Ier. Hom. IS. n. s. T. 3. p. 25 l. 1 Athanas. De rent. Dionνε. n. I7. Opp. T. l. P i. p. 255.

335쪽

unus enim est Deus, qui mandat, Pater; qui obedit, Filius; qui do e et seientiam, S iritus S. Pater, qui sat a Myer omnia, Fiι ius per Omnia, Spiritus S in

omnibus. Aliter Deum tinum intellistere non possumus, nisi

diere Patri et Filio et Spiritui S. ere mus ).- Cyrillus Hiero sol. : Spes nostra est in Patrem, et Filium et 'iritum S. . Non tres deos annuntiamus; verum eum S. Spiritu, per unum Filium, unum Deum praeineamus. Invivisa est Mea, inseparMilia piet . Neque separamus S. Prinitatem, ne-νue eonfusionem faeimus ). - Gregorius Nag.: Patrem istitur, et Fitium, et Spiritum S. adoramus, proprietates siδωτη ας quiuem distinguent ea, aininitatem autem eo νυ Iantes ἐνοὐντας τρο θεοπι M Neque Filius est Pater, cunus enim est Pater), ae a quod Pater: nee Spiritus S. est Fiι ius, quia ex Deo est funus mim unioenitus', sea hoc, quo a Fiι ius. Tria haec unum, si ui- finitatem θεοτητα) speetes, et unum tria, si proprie-ι aeum rationem habeas 3. - Basilius: Unus Deus et Pater, unus Deus et Filius, non Dii avo, eum Filius identitatem τααοτητα) habeat eum Patre . Et: Ubisumque Trinitatem eonjunximus, noti resut uni ua rei in clivisae partes tres animo tibi sivere fimpia est enim haeo evitatio9, sed trium ineorporeorum perfectorum essentiam communem atque inai viduam in te ιιise . - Gregoriua Nysa. : Dominus Christus - has voees προ-nit, ratus, si nos in Patris, et Filii, et 'iritus S amellatione

permaneamus, ad ejus, quod nere est, cognitionem sumerem quo qui m et unum est, et non unum. Nam essentiae σοσίας quidem ratione unum eae, quocirca et in mum nomen respieere Dominus edixit: sed se eundum eas proprietates, quibus divinae 'ersonae ais nos euntur,

in Patria, et Fiι ii et Spiritus S. si aem distinetum

est, inseparabiι iter in partes distributum et in-

336쪽

eonfuse unitum ). - Chrysosto Inus: hortet et impiam

imus Sabellii) eonfusionem, et furiosam hisus Arii divisionem arersari et fugere, divinitatem Patris, Filii et Spiri ιus S unam eonfitentes, tres autem hypostas ea a ieientes J. - Cyrillus Ale X.: In Patre, aut, ipse e sistit, et unum cum ipso identitate naturae τῆ τ--τ- τι τῆς φυσεως ). - Tertullianus: Perversitas haec mnanda est, quae se Mistimat, ineram veritatem possidere, dum unicum Deum non alias yutat credendum, quam si lysum eum- mque et Patrem et Filium et Spiritum S ineat: quasi non siequoque unus ait Omnia, aum eae uno omnia, per substantiae seiticet unita ιem; et nihilominus eustodiatur oeconomiae sacramentum, quae unitatem in trinitatem disponit, tres inrigens, Patrem, et Filium, et Spiritum S. Tres autem non σι atu, sed stradu; nee substantia, sed forma; nee potestate, seu Meeter unius autem substantiae, et unius status, et tinius potestatis; quia tinua Deus, eae quo et fradus isti ει formae et speetes in nomine Patria et Fiι ii et Spiritus re deputanιur. Ouomodo autem numerum sine uirisione patiuntur, procedentes retraetatus aemonstraBunt M). - Cyprianus: Ipse Christus series baptizari jubet in plena et adunata Trinitate D. - Dionysius Rom. : Illius Sabellii) in eo eonsistit impietas, quod aleat Filium esse Patrem, et vicissim: illi autem tres Deos quo-

mmodo praedicant, eum sanctam unitatem in tres cinersas hypostases inter se omnino dividunt. Necesse est enim aininum Varbum Deo univera oriam eoas unitum, eι Spiritum S. in Deo manere et habitare, ac denique Trini ιatem in unum, quasi in quem cam verticem, Deum universorum Omnipotentis, rea uel et e ollisi ).

Hil arius: Baptizantur in nomine Patris et Filii et Spiritus S., ut, guorum est una divinitas, ait una largitis;

Cont. Eoom. I. I. Opp. Par. 16 5. T. 2. p. 3. 3 De Sticer . I. a. n. d. Opp. T. I. p. 410. A. ni. Iulian. I. S. Opp. T. 6. P. 2. p. 265. E. Cf. mist. πιι Monaea. T. 5. P. 2. p. 6. B. εὶ Adv. --. n. 2. Opp. V. 2. P. 405. Cf. n. 12. p. 415 a. iat. m. ad Iuba . n. 12. Opp. V. I. p. 222. η ist. eont. SabeII. Ap. A tha naa. De Gn. Nic. deer. n. 26. Opp. T. l. p. 23 I.

337쪽

nomenque Trinitatis unus est Deus 3 3. - Ambrosius: Nos Patrem et Filium et 'iritum S. consitemur; ita ut in Trinitate per feeta et ρIenitu ἀο sit cliniuitatis, et unitas po testatis ). - HieronymuS: Ter mergimur, ut Tr initatis unum appareat Sacramentum. Et non baptizamur in nominibus Patris, et Filii, et Spiritus S., sed in uno nomine, quoa intellis itur Deus ). - Augustinus: Credimus, et tenemus, et Meliter praedicamus, quod Pater senuerit Verbum, hoc est, Suientiam, per quam facta sunt omnia, unis itum Filium, unus unum, aeternus coaeternum, summe honus aequaliter bonum; et quoa Spiritus S. simuI et Patris et Filii sit Spiritus, et ipse consubstantia ι is

et eoaeternus ambobus: atque hoc totum et Trinitas sit propter pr o Prietatem Personarum, et unus Deus yrονι er ius para hi Iem uirinitatem, sicut unus omnipotens propter inseparabilem omnipo tentiam: ita tamen, ut etiam, cum de sinsulis quaeritur, unusquisque eorum eι Deus et omnipotens esse respondeatur; cum nero ae omnibus simul, non tres dii vel tres omnipo tente s, sed unus

Deus omnipotens; tanta ibi est in tribus insepara hilis unitas, quae sic se roluit μraedicari ). Qui pulchre quoque eloquitur, quae de Deo adhibentur nomina, ejus infinitae essent laseminime esse adaequata, quum ait: Loquenili causa de ineffabilibus, ut Lari aliquo moclo possemus, quod effari nullo modo νο-

sumus, victum est a nostris Graecis una essentia, tres substantiae: a Latinis autem una essentia, tres personas 3 - Dictum est tamen: tres personae, non ut iuuia aieeretur, sed ne taceretur ' . - Λlque L e o M. : In Trinitate stirina enim nihil vissimile, nihil impar est: et omnia, quae ae illa possunt substantia cogitari, nec virtute, nec sIoria, nec aeter

nit. I. I. e. d. n. F. T. R. c. 753. I. I. c. A. n. s. c. 837. l. 7. e. 2. n. a. c. 855. 857 sa. I. 15. e. m. n. a3. e. 996. Cont. Muximis. I. 2. e. IO. e. 697 E . fiat. I O. T. 2. e. 608 fis. De Trinit. I. T. e. a. u. F. c. 857 s. Ib. I. 5. c. s. n. 1υ. e. 838.

338쪽

nitate discreta sunt. - Omnia quae habet Pater, ha-δει et Fiι ius, habet et Spiritus Se nee unquam in illa Trinitate non fuit ista communior quia hoe est ibi omnia ΛMere, quod semper gaesistere. Nulla ibi tempora, nuIIi yradus, nullae inferentiae cogitantur. - Ideo enim hanc hea tam Τrinitatem unum confitemur Deum, quia in his tribus personis nee suhstantiae, nee potentiae, nee ro Iuntatis, nec operationis est ulla a inersitas 3.

C. Fidem eam dein in Deum in personis trinum, in substantia vero unum denique praedicant, ut supra jam ostendimus, omnia Symbola in Ecclesia usitata, enucleatius exponunt Concilia. Sic Synodus Romana IV. a. 378 vel 379. suhD amaso Ρ. celebrata, cujus anathernatismi ab universo quoque Oriente sunt suscepti, ita habet: Ouod si quia patiatur, Deum Patrem dicens, et Deum Filium ejus, et Deum Spiritum S., Deo silici, et non Deum propter unam divinitatem et potentiam, uuam erevimus esse et seimus Patmis, et Filii, et Spiritus Sancti Deum rerum ; - anathema sit '). Et: Haec ero est salus Christianorum, ut ereaentes Trinitati, id est Patri, et Filio, et Spiritui Sancto, in ea reram solamque unam aininitatem, et po tentiam, et majestatem, e t subs tantiam eam clam sine clubio credamus, ut aeternam attingere mereamur ad vitam φ).

Concilium C O n stan t i ii opoli t a ii niti II. a. 553. ait: Si quis non consiletur Patris, et Filii, et Spiritus es unam

naturam sin se substantiam, et unam virtutem et γο- testatem, Trinitatem consubstantia Iem, unam deitatem in tribus subsistentiis sire personis ail Orandam sτριαδα ομοούσιον, μίαν θεο ὶ τα ἐν τρισὶν ὐποστασε ν, rhovν προσωποις προςκvνον ιμην); tatis anathema sit '). - Conc. L a.

te ran. a. 649. sub Marti no I. Celebratum: Si quis seeuncium sanetos Patres non eoistetur proμrie et veraciter Patrem, et Filium, et Spiritum Sanetum, Trinitatem in unitate, et unitatem in Pr initate, hoc est, unum Deum in tribus s-sistentiis consubstantia Iibus et aequalis gloriae, unam eamdemque trium astitatem, naturam, substantiam:

. C. I. Manai, Coll. Cone. T. s. c. 3 5.

339쪽

- eondemnatus sit 33. - Cone. Toletanum XI. a. 675. celebratum, quod ab Innocentio III. authenticum declaratur ): Consilemur et crevimus sanetam atque ineffabilem Trinitatem, Patrem, Filium, et Spiritum Sanetum, unum Deum natur

licer esse unius substantia , unius naturae, uni uavuoque male a talia atque virtutis. - me Filius 3 etiam unius cum Patre substantiae creditur, Proyter quod et ομ-οvσιος dicitur, hoe est, ejus m eum Patre substantiae creditur: ομος enim fraece unum, ovσία nero substanti a dicitur, quoa utrumque conjunctum sonat, uua substantia. Spiritum quoque Sanctum, qui est tertia in Trinitate persona, unum atque aequalem eum Deo Patre et Filio credimus esse

Deum, unius substantiae, unius quoque esse naturae.

Haec est Sanetae Trinitatis relata narratio: guoe non triplex, seu Trinitas et diei et eredi aebet. Nee recte dici potest, ut an uno Deo sit Trinitas, sed unus Deus Trinitas. In relaminia vero personarum nominibus Pater ad Filium, Fili Patrem, Sanetus hiritus ad utrosque refertur: quae eum relatine crea

ersonae ineantur, una tamen natura Rer subalantiam crevitur. Nec stetit tres per aonas, ita tres substantia a praedicamus, acta unam substantiam, tres autem personua.

- Deus eryo Pater, Deus Filius, Deus Spiritus Sanctus singulariter diciture nec tamen tres dii, aea unus est Deus. - Singulariter, ut unaquaevus persona pιenus Deus, et totae tres personae unus Deus eo itetur et creditur: una i II is neI inai visa, atque aequalis Deitas, majestas, sive potestas, nee minoratur in sin- νυιis, nec ausetur in tribus: quia nee minus ali-guia habet, cum unaquaeque yersona B sus ainsu Iariter alci ιur, nec ampι ius eum totae tres personae unus Deus enuntiatur fenuntiantur9. - In relatione personarum numerus cernitur; in divinitatis vero substantia quia numera ιum sit, non comp rehendi tur.-Personas instinsuimus, non deitatem separamus. Trinitatem isitur in personarum instinctione synoscimus s unitatem proμter naturam veι substantiam profitemur. Tria eryo ista unum sunt; natura scilicet, non persona ). - Con-

340쪽

e ilium Nic. II. a 787.: Credimis Trinitatem inconditam,

indivisam, incomprehensibilem, incircumscriptam: eamdem totam ae solam latrid eolendam, et adorandam, et veneranaam: unam aeitatem, unam dominatio nem, unam potestatem, unum imperium et γο tentiam, quae personis alnia itur in atriae, et substantia copuIatur divise τῆ οὐσω συναπιεται - ). - Concilium Lateran IV. a. 1215.r Firmiter credimus, et simpliciter eonfitemur, quod unus solus est verus Deus, aeternus, et immensus, Om-μο- tens, ineommutabilis, ineomprehensibilis et ineffabilis, Pater, et Filius, et Spiritus es: tres quidem Personae, se a una essentia, substantia, seu natura sim μι ex Omnino: Pater a nullo, Filius autem a sola Patre, ac Spiritus S. ab utro gue pariter: absque initio, semper ae sine tine: Pater senerans, Filius Naserna, et hiritus S. proeedens: consubstantiales et eoaequales, eo omnipotentes et coaeterni: unum unir er forum pri ne ipium. - Ηaec S. Trinitas secundum communem ea sentiam in diu laua, etae eundum proprietates diaereta - Metrinum humano

serieri tribuit salutarem . - Insuper damnavit diserte sententiam Joachi ini Abbatis, qui autumans, a Petro Lombardo doctrina, Patrem et Filium et Spiritum Sanctum esse Substantiam unam numero ac realiter, quaternitatem in Deo adstrui, defenderat. Ρatrem et Filium et Spiritum Sanctum esse unam essentiam, unam substantiam, Inamque naturam, verum unitatem hujusmodi non veram et propriam, sed quasi collectivam et similitudinariam. Docuerat nimirum Magister Sententiarum, vera et pia side tenendum esse, sunt ipsa ejus verba, quoa Trinitas unus aio et solus verus Deus, scilicet Pater, et Filius, et Spiritus Sanetus; et haec Trinitas unitia ejusdemque substantiae vel essentiae vicitur, ereditur, et intellisitur, unius itaque substantiae sensu vero ac proprio Seu reali et numerali ). Quapropter et ulterius tradebat, quod nee Pater senuit alvinam essentiam, nec alvina essentia stenuit Filium, neo ainina essentia senuit clivinam essen-