Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

371쪽

lionem a Patre et Filio procedat. Nam qiiiiin processio Spiritus S sat per actuin voluntatis: rion sit secundum rationem similitudinis, sed secundum rationem vitalis impulsus; amor enim non tendit ad exprimendam similitudinem amati, sed est inclinatio vitalis in illum. Spiritus S. quidem persee te similis est Patri et Filio; at hoc non habet ex vi processionis Suae, Sed solum inde, quod natura divina amori divino, utpote necessari O vποστοπικεν, communicetur ac identilicetur.

Ex hucusque disputa lis porro liquet, quid de eo sentiendum sit, quod nobis continuo εἰ raeci objiciunt, ac si Ecclesia Catholica corruperit Symbolum Nicaeno-Constantinopolitanum,

addendo particulam, Fadioque. - Corruptio tunc tantum obtineret, si sententia jam desinita illa particula addita suisset eliminata, aut contraria ab illa statuta; quod autem nequaquam sa-olum est. Non enim dixerat Concilium Constantinopolitanum: qui a solo Patre Procedit, Sed tantum, qui a Patre procedit, quod recte a 3Iacedonianis negabatur, in medio relinquens, quae porro vera erant, et ipsum scivit de processione ejusdem Spiritus S. a Filio. Insuper causam hujus reticentiae assignare valemus. Macedo titus Scilicet, contra quem Concilium Constantinopolitanum I. convocatum erat, Spiritum S. creaturam Filii esse, asserebat, ejusque servum, qui itaque ex Ρatre minime sit aut procedat '). A Filio quoquo Spiritum A. procedere, noluit itaque Synodus adjicere, quoniam de hoc nemo quaerebat, neque dubitabat l ne occasio praeberetur Macedonianis opinandi, Ecclesiam vel a longe ex illorum parte stare. Caeterum, si objectio illa valeret: deberet quoque Concilium Constantinopolitanum accusari, quod Symbolum Nicaenum, cui plures articulos adjecit, corruperit. Leo III. quidem noluit additionem particulae, Filioque, Concilio Aquis granensi a. 809. postulante, et ipso Carolo Magno auctoritatem Suam interponente, adprobare atque ad universam Ecclesiam eXtendere. quamvis palam proseSsus sit, ut testantur acta

legationis, Spiritum S. etiam a Filio procedere ' , partim quoniam nulla necessitas id exigebat, ut inter Sacrorum S Olemnia publico Symbolum cum illa additione decantaretur, par

372쪽

lini quia praecipuo nolebat inspectantibus Graecis contra litte. ram Concilii Ephesi iii agere, quo sancitum D st, aueram β-

m nomini licere Proferre, aut corracribere, aul co Onere,

Praeter desinitam a Q. Patribus, qui in meaea eum Spiritu Seonyrmati fuerunt ); quod tamen aperie de fide contraria aut diversa a fide iii Eblinbolo Nicaeno proposita, aut vero de ulteriori declaratione per personas privatas addenda intelligendunt est; alioqii in Orientales ipsi primi suissent hujus decreti violatores, qiiii in Concilium Chalcedonense, licet renovaverit sanctionem Ephesi ilain, S mbolum a Patribus Constantinopolitanis erectum receperit, et in uSum communem totius Ecelusia deduxerit Undo et Ρatres Concilii Florentini. graeci ut

latini, declarare potu runt, explicationem rerborum illorum: , Filio pueV, reritalis ueclaranaae gratia, immium e tune nec s-sitate, Iicite et rationabiliter Symbolo fuissct mpositam δ).

Quod vero attinet ad Theod Or turn, qui blasphemii mae impium esse dicit Filio atit per Filium exsistentiam habere Spiritum S. : constat, ejus Scripta lina cum ScriptiSTheodori Mopsu estoni et epistola lbae in Concilio Constantinopolitatio 11. a. 553. condemnata esse. Caeterii in ipse nonnisi xidetur negare, Spiritum S. per Fi li uni aul a Filio Creatum es Se, quod a Cyrillo verbis illis. ipsum tritum Filii

Prurium esse, RSSertum, animo praeoccupato obco Catiis, aut

disputationis aestu abreptus, arbitratus est. Unde ait: Docuit nos Apostolus9 etiam in his rerbis unam uirinitalis Naturam. Sanetum enim Spiritum et Dei appellarit, et Ohristi: non vusa, ut roluut eaesecranai haeretici, eae Deo Per Filium creatus sit, seu quia est ejus m eum Patre et Filio substantiae, et eae Patre quidem pro euit juae a Fraus Horum ascivinam: ejus autem yralia iis, qui Myni sunt, per Christum suμ- peditatur 'st. Hinc Cyrillus quoque respondens ad constitationem sui anathei natis nil. Tlieodoretiim non arguit negat an processionis Spiritus A. a Filio. sed tantum conqueritur de imposita sibi ab eo calumnia, quasi divinitatem Spiritus N. in dii -

373쪽

hiuin revocas Set, lie lito Theodoretus contra hoc Cri illi re- sponsum, in quo diserte asserit, Vprhnin Omnia communia ha here cum Patre, una excepta Paternitate, reposuit, salso Cy.. rillum id adstruero, quando quidem coliti nunem cum ipso non

habeat 1im spirandi aut producendi Spiritum S., et etsi diser. tis ac expressis verbis non dicit, Spiritum S. a Filio procedere, ea tamen doctrinae Proponit Principia, eX quihus processio Spiritus S. a Filio aperto ac necessario colligitur.

. Ioannes Damascenus tandem quidem ait: set eae Patre esse uicimus, et Patris Spiritum Moni inimus. Alrero eum eae Filio esse nou dicimus, Filii tamini Spiritum hoeitamus ). Λst verbis hisce S. Pater tantum a Filio prIncipaleiii

causam divinarum processionum, quam Graeci stροκαταρκτι-κ 3 αiτιὰν adpellant, nequaquam autem ipsam processionem EX-

cludit. Nempo citatis verbis id uitum ipsct vult, Filium non esse principium absque Origine, Sed solum esse principium Spiritus S. cum Origine, eo quod solus Pater tale principium Sin Origine sit; cum Omnia, quae Filius hahlit, a Patre ac I-piat. Ideo cons stim addit S. Doctor: Solus Pater principimm, i. e. primus lans, est . uti rerum omnium si uitarum sna vlilii n-tate, ita Sua natura ac essentia non tantum Filii, sed et Spiritias Sancti. Duae notio mit apud Graecos liervhlgata. Ita explicant hunc locum ipsi Doctores Graeci, Manue I Cale-cas, Demetrius. Bessarioti ). Enimvero noluisse percitata verba Ioannem Damascenum excludere processionem

Spiritus A. a Filio, patet ex pluribus locis, in quibus expresse tradit, Spiritii in S. a Patre per Filium produci vel

procedere. Sic ab ipso dicitur Pater erbi genitor, ae per Verbum manifestantis Spiritus productor; et 'iritus S. Filii quoque mirifus, nou remi eae ipso, sed Per ipsum eae Patre proe ens ' . Λtquo alibi: Sp iritus S, ait, est ex Patre, siquidem per Fi Iium et Verbum pro cedrus, non tamen Liliationis modo M). Et iterum: Spiritus S. Spiritus est Filii, sed non est eae Filio. Est tameνι ad Filium, gula emanat per

374쪽

i Itum et eae it Io. At non est ex Filio, quia Pales r una este ausa, tum Filii, tum Spiritus S., utriusque eae aequo .

g. 59. Ite alio pernonarum clivinarum ad ren

erentum. Ab interna trium divinarum personarum ad invicem relatione quoque modus divinae enicacia se ad sextra pendet. Non potest enim Deus in mundum agere, ni Si naturae xuae convenienter; et hinc quaevis persona divina, licet opera di, ina ad Oxtra sint indivisa, modo idiotri τι Suae congruo emcax sit, seu ad illa concurrat necesse eSt. Quoniam ergo Pater est principium

F i lii ae S p i r i t u s S. . ipse autem sine principio est: Pater

quoque relate ad mundum principium primum. αλέα προκαταρτικ , dicitur, atque ui Prima cogitatio ac voluntas, Seu consilium mundum, Omniaque, quae in eo sunt ac si ii iit, procreandi adscribitur, quo Sensu etiam Creator uni, ersi κατ' sevαρχὴ των οντων vel παντων cognominatur ). Porro e X eadem

causa quoque Pater immediate ad extra non agit, sed per Filium creat ac redimit, atque in Spiritii A. per Filium aut eum Filio sanctificat ac secti in unit: et hinc oi prae Filio et Spiritu S. quasi h αορασία attribuitur ). Filius vero . utpote cognitio ac sapientia Dei ἡποστατικὴ, est rerum omnium ἐδέα, ἐνέργεια; secundum quem itaque, et

ιν Eoosit. β . n. 2. Ib. P. 66 l. c. 2. D. CL De Ad. Orth. I. I. e. II. p. 151. B. Cont. Munich. n. I. P. 432. ete. Le Qui en . In not. ult. ad. c. S. L 1. Destit. Orth. P. DI. y CL I. Cor. η, G. Ephes. s. 3, 15. IIa illi. 28, 39. 42. 2, 23. 25, 3 . Ac t. l, T. l. COr. l, I. 2. Cor. I, l. Ephea. I. I. I, 4-G. s. I. I. Col. I, l. Hebr. 10, 7. s. - Basil. De c. I 6. u. 3Ν. Opp. T. 3. p. 31 s. - Gregor. I Fas. De Buνι. Christ. Opp. T. 2. p. 80 . 33 Joan. I. 18. I. a Dan. 4. 12. Col. 1, 15. I. Titi . G, 16. CL Maliti. 5, 18. S. η. T, II. Jac. I, 17. - It fit in . Diut. c. Tryph. n. I27. Opp. p. 232. is . ad Diognet. n. r. p. 249. - Ire n. ut. Auer. I. a. c. 29. u. 6. II. p. 25 a. 256. I. s. c. I6. n. 2. P. at 3. c. I. - Origen. MIeci. in Gen. 9, 6S. Opp. T. 2. p. 32. In Ioun. l. 32. n. IS. T. q. p. 451. - Baall. De ir. S. c. IS. n. 47. Opp. T. 3. P. 39. - Ephren . Syr. . M. Scrut. Serm. 6. Opp. a. l. T. 3. p. 12. - Tertuli. Λ r. Murcion. I. I. u. I9. Opp. V. 2. p. 398. Adr. Pr X. n. Iώ. 15. P. 418. - vati an . De Trinit. c. IS. In Gal-l a n d. Bibl. I P. T. 3. p. 300. IIa r. Victori n. Cont. Arian. l. a. n. 2. b. T. S. p. 180.

375쪽

per quem Omnia si unt Quapropter et a Patribus jam δημιο ορνικη αHία ), jam o moverος τῆς κτίσεως φ) ad psellatiir. Prout enim Dei ἐδέα sen cogitatio sui ipsius vera et persecta in Filio redditur, ita quoque Dei Hia seu cogit alio mundi per Filium exsecutioni mandatur: et qui interna Dei imago substantialis est, ille quoque auctor est eXlernae imaginis; quique Patrem interne repraesentat, eum quoque externe manifestat. Ea propter

autem porro non tantum per Filium ad ἐδέαν Patris mundus fieri, sed et a Deo avulsus ipsi restitui debuit. Undo Filius iiii Conditor, ita et mundi Salvator ac Redemtor est q). Tandem quae Filius in nomine Patris agit, agit in Spiritu S. . tamquam voluntate ac amore Dei substantiali, qui quemadmodum ab SoIutam vitam deitatis perficit ac complet,

etiam rerum eXtra Deum cauSa perficiens, τελειωτικὴ αἰρία, Seu τελειωτικον των παντων est q). Hinc Spiritus S. est, per quρm

Christus Dominus quoad carnem conceptus est 'st, ejiciebat daemones γ), atque semetipsum Oh tulit immaculatum Deo ' . quique eum ut hominem Signavit '), unxit in desertum duxit ), suscitavit a mortuis 'ra, Hiisqlic opus redemtionis Εeclesiam regendo atque mentes fidelium illustrando ac sanctificando exsequitur J.

M. Auer. I. 3. e. 17. n. 2. P. 208. - Baall. Eniat. I95. Opp. T. 3. p. 200. De mir. S. c. s. n. M. T. 3. P. 20. - Augustin. De mor. E I. Cath. I. I. c. 13. n. 23. Opp. T. i. c. 696.

376쪽

hendamus: quae iiiii lite a Deo a d cxtra sititit, aut ii omittibiis conceduntur. fiunt ac conceduntur a Patre per Filium in Spiritu Sancto. Ita, ut scribit Athanasius, unus Deus Da Ecclesia Praedieatur, qui est fur er omnia, ct Per omnia,eι in omnibus. Suyor Omnia quidem ut Pater, ut prinei-yium et fons: per omnia Pres, nempe er Verbum in Omni-hus aenique, in Syiritu S. . Et Concilium Constantino poli latium ΙΙ.: Unus enim Deus et Pater, eae quo omina; et unus Dominus Iesus, per quem omnia; et unus Spiritus S., in guo omnia ). Vico versa autem Pater ultimus rerum omnium est finis. Ad Patrom Idoo omnes nostrae copii tali Ories, actiones atque

orationes in Spiritu S. coeptae per Filium dirigelidae sunt. ita ut in uno Spiritu per aestim ad Patr in accedamus φ . duapropter et Fi i ii est δια, et Spiritus S. εἰς vel ἐν. quin tamen inde, ut ex victis per se patet, ad aliam quam originis dependentiam concludere liceat. Est, ait Cyrillus Alo X., secuindum proPriam hisostasim perfectissimus Patere similiter Filius, et Spiritus S: sea unius horum er atriae ro Iunias, quacumque in re rersari dicatur, eraeacitas qui- m est Φsius, rerumtamen Omnem stiri Nitat m yermeat, et supernaturalis substantias est commune ne Iut quoddam Opus, sed unicuique personae singillatimeon veniens, tamquam Mer tres his Ostases etiam seorsim unicuique eo tis ruat hyyo alas i, per se alsolutissimae.

Op eratur itaque Pater, se a per Filium in Spiritur operatur item Filius, sed tamquam virtua Patris, qui eae

Opp. T. a. e. 305 a. Ete. 3 Ephes. 2, 18. CL Μatth. 6, 9. 18, 19 a. Joan. I , 13. 15, 10. 16, 23. 2 . 26. Ephea. 3, 2 l. 5, 20.

377쪽

ipso et in ipso esse intelligitur seeurufum yeeutiarem Pa sistrνι- tunc heratur quoques Mir itus: Si iritus enim est Patris, et Fiιii, universorum opifex Quibus hoc solum addimus, ad expressa sidet Catholicae dogmata pertinere, opera trium divinarum personarum externaesso indixis a. Etenim Conc. Lateranense IV. diserte ducta. rat: Ouod unus solus est rerus Deus, - Pater, et Filius, et Syiritus Sanctus: - unum tini versorum Principium: Creator omnium risibilium eι iurisibilium ). Atque in .super speciatim addit: Unigenitus Dei Filius Iesus Christus

a tota Trinitate communiter incarnatus - verus homo

Laetus - . Atque ante illud Coiic. Toletanum XI. ah univer. sali Ecclesia receptum: Inservationem quoque hiuus Filii Dei tota Τriuitas operasse cro rufa est, quia inseparabilia sunt opera Τrinitatis. ' . Similia habet Couc. Lateran. I. a. 64s. et meretum Eug nil IV. pro Iacobilis 83. Observ. Ex quibus colligitur, minime fidet Catholicae

378쪽

De operibus divinix, seu de re lutione Dei ad mundum univer xim.

Exposita doetrina de Deo. in se spectato, transimus ad iradendam doctrinam de operibus divinis, seu de Deo ad mundum relato. Queni admodum enim DeuA ad intra modo necessario aua infinita cognitione atque dilectione semetipsum generat, et hae rationeauam infinitam persectionem atque absolutam vitam spiritualem le- statam facii, ita ad extra libere mundum finitum ac contingentem. utpote sibi enti infinito ac necessario oppositum, procreat, suamque majestatem, exsistentiam, sapientiam, potentiam ac charitatem absolutam, quasi in speculo ae imagine manifestam reddit, ita ut inrisibilia ipsius - er ea, quae facta aurit, intellecta conspiciantur ' .

g. e. nunclun.

Mundi, τον κοσμον, nomine venit complexio omnium, quae praeter Deum dantur, rerum Spiritualium aeque ac corporearum cum suis exsistendi modis, proprietatibus, viribus, affectionibus, seu compleXio Omnium rerum fini lamina, cum in sinitus solus Deus sit.

In MN. Litteris mundus seu rerum natura plerumque coelum et ι erra adpellatur, quibus mare et omnia, quae in eis sunt, seu Omnia Ornatus eorum adjicitur ὶ; porro exercitus, qua voce non stellae solum, sed omnes omni-

no res creatae intelliguntur, utpote quae omnes voluntatem divi- Rom. l. 20. Gen. l, I. Pa. Ila, i S. Gen. 2, t. Act. 4, et al.

379쪽

nam exsequuntur ὶ: deinde quoque ei αιωνες. saeculum et aaeculu, quoniam mundus in tempore seu cum tempore exsistit. continenle quasi pro contento posito, vel quia perdurat, quae poster lor notio etiam hebraicae v Dei mundo pariter adhibitae, inest Isaias mundum , n, rem

inanem, ranam, adpellat, quae notio postea quoque voeabulo κωμος, mundias, propter rerum finitarum inconstantiam atque incitationem ad malum subjecta est Interdum mundua in Ν. Scriptura solum orbem ter rarum ε), vel etiam genus humanum ) lautum indieat.

Non exsisteret autem mundus, niSi Deus eum condidisset, atque jugiter conservaret ac gubernaret, Seu providentissimam irius curam gereret. Quapropter tractatum huncce de mundo generatim Spectato dividimus in duas sectiones, quarum 1. agit de creatione mundi, seu de Deo mundi Creatore; 2. de divina providentia, i. e. de mundi Conservatione ac gubernatione, seu de Deo mundi Cous ervatore ac Gubernatore.

De e re a Itone mundi, seu de Deo mundi Creatore. g. 4. Creationin notio.

Deum osse mundi Creatorsem, indubitatum et gra issimum . fido i Catholicae dogma est. Creare autem ESt Solo voluti- .

380쪽

tatis actu aliquid, quod antea non exstitit, essicere. Creatio itaque erit ea libera voluntatis divina oactio ad extra, qua solo nutu, Sine instrumentis ac ullo

quoad sormam neque quoad materiam, exstiterunt, Producuntur. Sic creatio abunde distili guttiir a fabricatione, quae et materiam et instrumenta et laborem exigit. Et haec quidem est creatio sensu strictissimo ac quam maxime proprio accepta. Nam vera ac propria quoque est creatio, quando Deus ex materia praejacente, filiaeciamquo vult, operatur. Sensu latiori autem ac improprio creatio Sumitur, quando Subinde de quacumque rei fabricatione ad lithetur ).

Solent inter creationem primam et secundam distinguere, quamvis diversi modo diverso. Alii enim Aub ore alio. ne prima intelligunt procreationem materiae inhabilis ac indigestae; sub secunda ex liacce rerum corporearum omnium formationem, qui hiis constat mundus aspectabilis ). Alii primam ere. alionem eam esse dicunt, qua laclum est, ut res Omnes, subulantiae cum viribus gula, esse inciperent, ei aeeundam, seu continuatam, mediatam, quae per causan secundas, i. e. ires ac leges naturae, perpetuo cursu continuatur, quaque essicitur, ut res aliae perpetuo maneant, aliae vero novae in locum priorum iniereuntium sue edant δ). Aliis iterum e re alio prima illa est, qua mundus ante multa annorum millia sit laetus, et secunda, qua fuerit reformatus seu restitutus.

Dogma Catholicum, Deum mundi esse Creatorem, itaque

dicit, Deum et non aliud ens aliquod, mundum, i. e. omnia Omnino entia sinita, e X nihilo, seu Ctim antea prorsuS non essent, neque quoad formam neque quoad materiam, solo omnipotenti ac liberrimo voluntatis secundum sapientissimam cognitionem actuin, vel potius cum tempore Bxcitasse.

Lleet veritas de creatione mundi ex nihilo. incognita GenlIlibus, ex revelatione divina Christianis plena luce illuxerit: nihilominus non pauet primis Atatim a Christo nato temporibus Gen. tilium tenebras divinae revelationis luminibus praeserre amabant. -