Theologia dogmatica catholica concinnata a D.re Joanne Schewtz ..

381쪽

Triplex est autem error, qui doctrinae Catholicae opponitur. Ei

quidem primo commentum K pleuri, quo statuitur. mundum atomorum fortuita quadam ac turbulenta concursione per adhaesionem, Populationemve esse ortum-- Deinde Η Flo Eoismus, error primis Ecclesiae saeculis apud haerelicon vulgatinsimus, quo aeternam materiam υλην ἀγεν τονὶ suisse, ex qna mundus tum vel per Deum vel per Angelos, sive bonos sive malos, tarmatus sit,aumitur. Prius, mundum ae ille et a Deo ex materia nubiacente con .ditum esse, docuit post Platonem et alios graecos philoAophos Ie rmogenes cum suis asseclis ' . Posterius vero, mundum per Angelos formalum esse, contendebant Sinion Magus, Menander et alii δ). Cui errori assinis est sententia Marcionitarum, Mantehaeorum et P r is c i it i a n ra ta r u m, materiam ae mundum corporeum, ex ea fictum, prIneipio malo tribuentium ε . Tum systema mundi aeterni, quod bisari a in pantheismum , Deum cum mundo confundentem, et emanationis doetrinam abit. Cui systemati quoque Cabbatiatae . radiationes divinae naturae defendentes δ), et ex parte etiam Gnosti ei, varias generationes in

eadem assumentes adhaerebant.

Contra huncce itaque triplicem errorem dogma EcclesiaμCatholicae defendendum est, atque os leudeli diim, mi induin tionex materia aliqua jam praeeXsistente fabricatum, verum ex nihilo, quum omnis omnino abesset praeter Deum Substantia. immediato a Deo esse conditum, et quidem ab ipso nulla vi aut necessitate coacto, sed sua sponte ac voluntato liberrima. Est autem haec

Λ. definita doctrina SS. Litterarum lum A. tum X. T . duod ad A. T. attinet: veritas illa nobis in ipsius lithi ne occurrit. Nam Mo 3 ses sic exorditur librum Genes eos: In yrinei-yio erearit, Deus coelum, et terram '). Vox quidem etiam sivere, seu er are e .r materia Praejacent , significat, et hoc significatu adhibita statim in serius occurrit.

CL Cic. De niat. Jeor. I. I. n. 24. De M. I. I. n. si s . - Laetant. De ira D. e. s. OPP. T. 2. p. l 2.

382쪽

4llaincii in loco nostro de creatione sensu strictissimo silini debet; quoniam non tantum nulla prorsus materiast mentio

injicitur, sed do ulteriori materiae formatione primum in Sequentibus versibus sacer auctor loquitur, est quidem in oppositione versus primi, ita ut in lioeco non de illa ipsa, et ideo dumtaxat de vera set propria molis indigestae procreatione sermo esse possit. Sic quoque Judaei locum nostrum intelligebant. Nam nonnisi inde explicatur communis eorum fides in creationem mundi ex nihilo, cujus luculentissimum nobis praes betit testimonium verba matris Iachabaeae, quihus affatiar septem filiorum adolescentiorem, dum ait: Peto nate, ut amicias ari coelum, et terram, et aa omnia, quiae in eis sunt: t intellisas, quia ex nihilo, εῶ οὐκ οντων, fecit illa mus Quae sane verba pulcherrimus verborum Mosaicorii in Sunt commeniarius. Porro in reliquis A. T. libris id ipsum ubique recurrit,

et quidem ita, ut creatio tamquam actio certo divina describatur, et ceu nota characteris lica Dei veri sis latur. Verso Domini, ait Psalmista, eoeli sti muti sunt: et spiritu oris ejus

omnis rirtus eorum. - Ouo uiam iρ se uiae it, et faela sunt: lyse mandarit, et creata sunt ). Et iterum: Ovi Deus feeit coelum, et terram, Pt omnia, quae in eis furit . . tque: omnia quaecumque noluit, Dominus fecit in eoelo, in terra, in mari et in omni h us abyssis ). Porro Isaias: L rate in eaec Dum oculos restros, Pt ridete, quis e rea ni t hae e: qui ea ueit in numero militiam

eorum, ri omnes eae nomine rotat: prae multituatne

forti tua inis, et roboris, rirtutis νυ jus, nec urtinum reliquum fuit ). Et: m e dieit Dominus rei mior tuus, et formator suus cae utero: Ego sum Dominus, faciens

omnia, Eaet en deus coelos solus, stabiliens terram,

et nullus meeum D - Jeremias: Oui facit terram in fortitudine sua, et prudentia Paetendit eo los 73. - N e li o m i a s: Tu tyse, nomine, solus tu se e isti e se tu m, et eo lum

383쪽

universa, quae in ea sunt: maria, et omnia, quae in eis sunt: et tu rinisteas omnia haee, et eaeerellias eoeli te adorat ). Et auctor libri Sap te ii tiae: Deus patrum meorum, et Domine misericordiae, qui se ei sti omnia rerbo tuo ).

In quibus locis itaque recte illud, quod Ecclesia Catholica docet, traditur, Deum a limi ruin, Di non ens aliquod aliud, aut etiam Angelos. omnia, quaecumque secundum in sinitam voluerit sapientiam, nullaque necessitate coactum, Sola omnipotenti virtuto sua, et nulla etiam materia praeeXsistente, condidisse. - In libris Ν. T. autem, et quidem in Λ cti s Ap ostolorum aiunt Paulus et Barnabas ad Lystrenses, qui illis tamquam diis sacra sacere volebant: ι iri quia haec Deiliar set nos

mortales sumus, similes robis homines, annuntiantes robis ab his nanis eonperii ad Deum rivum, qui feeit coelum, et terram, et mare, ec omnia, quae in eis sunt a. Alibi

scribit idem Paulus: Ouoniam in ipso Filio condita

sunt universa in coelis, et in terra, visibilia, et in nisibilia, sive throni, sine a ominationes, sine pri ne ipatus, sine potestates: Omnia per lysum, et in ipso ereata sunt ). Atque iterum: Fide intellisimus, aptata esse saeeu Ia ne rho Dei: ut eae inrisibilibus risibilia, ἐκ φαινομένων βλεπομενα, i. e. τα οντα ἐξ οvκοντων, flerent' . Et Joannes: Bonus es Domine Deus nosteraeejere floriam, et honorem, et rirtutem, quia tu ereasti Omnia, et μropter noluntatem tuam, δια - λ μα σου, erant, et creata sunt 3. Docent ergo etiam auctores T. , a Deo ad suum arbitrium o initia esse condita ex nihilo, ita ut e non exsistentibus sexsistentia serent. B. Ita quoque Ecclesiae Patros antiquiores dogma Catholicum contra errores varios supra expositos strenue de sendunt, atque Deum esse rerum omnium Creatorem sensu quam maxime proprio docent. Sic sententiam de mundo ex sortuita atomorum concursione orto irridet Lanc lautius,

384쪽

et postquam ineptiam hisius commenti ostenderat, concludit hisce

verbis: Est isitur virina yroridentia, cujus vi ac μοι tale omnia, quae videmus, et faeta sunt, et res unιur. Nec nim tanta rerum munitu , tanta clivositio, tanta in serranis Ordinibus t myoribusque constantia, aut olim potuit sine pro- nido artifice oriri, aut conflare tot saeculis sine incola potenti, aut in P metuum subernari sine perito ac sentiente rectore: quoa ratio iρ- clara at. Ouia quia est enim, quoahabet rationem, ratione ait ortum necesse est. Ratio autem sentientis sapientisque naturae est: sayiena rero senti s-vue nutura nihiι aliua potest esse, quam Deus. Mundus autem, quomam ration m ΛMet, uua et resitur, et eo lat, ergo a Deo

Laetus e ac ). Et alibi: Nemo quaeret, eae quibus ista inmeriis tam masna, tam mirifica opera Deus fecerit; omnia enim feeit eae nihi Io . - Εrrorem materiae Deo coaevae iit

piignant Theophilus Antioch. , Tatianus. Athenagora S, Origenes, Athanasitis, Λugustinus, et in prirnis Tertullianus. Theophilus Λ nt. inter alia ait: Ouia autem

mo ui esset, si Deus eae materia subjecta mundum fa-eeret ν - eae enim aptia nos, cum materiam ab aliquo acce-yerit, ex ea quidquia placuerit, stravit. Dei aufem μοι eritia

in eo spectatur, ut eae Nihilo faciat, guae cum v ue ποι uerile quemamoclum animam et motum clare, non est alteriuscujusquam praeterquam Dei ). Εt: Ac primo quidem summo consensu Meuere cProyhetae', Deum eae nihilo omnia creasse. Nihil enim Deo coaevum, sed eum sibi ipse Iocus sit, Nec ulla re meat, ac sareulis antiquior sit, hominem facere votuit, evi innotesceret: huic homini muncium praepararit ). - Tatianus: Unirersorum Dominus, quatenus quidem muri aus non clum erat creatus, solus erat. -- Non enimearet initio m*teria, quemadmodum Deus: Nee Deo, ut prinelyti caepers, parem habet potestatem, verumereata est: nec ab alis facta est, se a re so Io uni rersorum opisice proaueta . - Athenagoras: Nobis autem,

385쪽

qui Deum a materia disiungimus, - ac MIurimo utrumque inter- ratio uistare aemonstramus Deum enim inereatum et aeternum esSe, ae sola mente ac ratione cosus sci posse, materiam autem creatam et eorruptioni obnoxiam', nonne immerito araeorum nomen imponitur' - Origeries non solum creatam materiam assirmat, sed et impietatis eos arguit, qui eamdem Deo coaeternam esse effutierunt ), et diserte tradit, hanc de temporaria mundi origine doctrinam ad articulos fidei Christianae pertinere, quum ait: Species eorum, quae per praedicationem Apostolicam manifeste traduntur, sunt istae: Primo guod unus Deus est, qui Omnia crearit algue eo my o fuit, quique cum nihil esset, esse fecit omnia . - Λ thaliasius: Norit enim CChristi si sJ, res non fortuito faetas

esse, quia Pro ridentia subernantur: neque eae materia Prius exsistente, quia Deus imbecillis non est: sed Deum omnia, neutiquam Prius eae sistentia, eae nihilo Per Verbum fecisse, ut essent, Mi yer Moysem ait: ,, fra prin-eipio fecit Deus coelum et terram ). Et alibi: An ita Deus creat, ut homo ν - Deus quidem creat, ea, uuae nouerant, vocans, ut sint, Nullaque re ad creanaum in dyens ).- Tortullianus: Ouod colimus, Deus unus est, qui totam molem istam eum omni in str umento clementorum, corporum, spirituum, rerbo quo jussit, ratione qua aisposuit, virtute quo potuit, aenihilo expressit in ornamentum mjestalis suae, unde et Graeci nomen κοσμον accommodarerunt Althi, ubi rogulam

si dei, a Christo institutam et ab omnibus admissam, propo-1ὶ Lep. pro. Christ. n. a. Cf. n. I9. Ib. p. 300. 313 a. Ei Comm. in Gen. c. I. r. 12. Op P. T. 2. P. 2 N. 33 De Prine. Praef. n. o. T. l. P. 47. Cf. I. I. c. a. n. a. p. sit. I. a. e. f. n. a. s. P. 78 n. In Ioun. t. 32. u. 9. T. a. p. 429. u. Mundum tamen praesentem Oricen ea nequaquam habet primum, sed sDe Dris . I. a. c. a. n. a. T. I. p. l 9λ alios anto hunc mundos exstiti une, a Deo creatos, statuit. Ad quam sententiam refutandam librum aingularem, ne rebus creatis, περὶ γενν των, Methodlua conscripsit, cujus epito me in Photii Bibliotaeea Coa. 235. exstat. Caeterum Jam Clemens Alex. plurea ante hunc orbem terraritin sui Ase deinceps exortos docuerat. CL Phol. Bibl. Cod. Ios. . De Inearn. Uerb. D. n. a. Opp. T. .P. s. ia . de deer. me. Syn. n. II. P. 217. . -

386쪽

nit, primum hunc artici illim collocat: f num omnino Deum esse; nec alium praeter mundi οὐ utitorem; qui unire a de nihilo

cipue autem huc I erlinei liber ejus contra Hermum , qui lo- ius in illo errore refellendo versatur . - Augustinus: Non

enim uehemus similes esse istis, qui Omnmotent m Deum non eredunt aliquid ae nihilo facere νο tuisse, cum eonsiderant Labros et quoslibet oyse s non Posse aliquia fabricare, nisi habuerint, uni fabricent. - omni olens autem Deus nuti a re adjuvandus erat, quam ipse no ra fecerat, ut quo a ro Ieha t, efficeret. Si enim au eas res, quas Laeere ro Iebat, alurabat eum aliqua res, uuam ipse non fecerat, non erat omnipotens:

quod sacrilestum est creaere ' . - Similia sunt, quae habent Ambrosius in, Fulgentius ). - Εrrorem asserentium, mundum ab aliqua creatura pra cellente saetiam esse. vel a Deo quidem originem trahor , s d mediantibus Angelis, perstringunt frenaeus, Epiphanius. Cyrillus Λle X., . ilia nasivs et omnes alii Patres, qui erbum

ion creaturam, qua mundus condi ius est, sed Deum esse. Patri consubstantialem. dosendunt. irenaeus ait: Oui autem ab Anselis mundum aicunt fabricatum, rei ab alio quodam mundi fabricalore, Praeter sententiam ejus, gui super omnia Pater est, yrimo quidem ex hoc ipso peccant, praeter voluntat m Dei talem et tantum conditionem Anyelos fecisse dicentes: quasi emeaeiores sint Anyeia, quam Deus, etc.. Si autem non μraeter romutatem ejus, sed volente et sciente; - jam non reI mundi fabricator causae erunt fabricationis istius, sed noluntas Dei. Sit fortasse hic sermo suasorius, sire seductorius πω eos, qui ignorant Deum, et qui hominibus assimilant eum inopibus, et his, qui non possunt statim aliquia eae parato fabricare, sed indisentibus multis orsania ad eorum fabrieationem: non autem P risimilis in totum apud eos, qui sciunt, quoniam nullius indigens omnium Deus, Verbo condidit Omnia es fecit, neque

Da praes r. n. 13. Opp. V. 1. P. 306. V. I. p. 349-38l. CL A r. Marc. I. s. n. f. V. 2. P. a T.

387쪽

Anyeias indis ena adjutoribus ad ea, quae siti me: -- que virtute aliqua ea Ide inferiori ab iιιο, et is norante Patrem; pisque aliqua Iabe, neque ignorantia, ut is, qui inciperet eum eo ossere, homo steret: sed ipse in se me ipso, Meundum id, quod est inenarrabiis, et inexeogitabile nobis, omnia p r aedestinans fecit, quemadmodum noIuit; omnibus eonsonantiam, et ordinem auum, et initium creationis donans; viritualibus quidem viritualem et inrisibilem, et su- ereoelestibus coelestem, et Anselia avelieam, et anima Inus animalem, et natantibus aquatilem, et terrigenis terrisenam, omnibus aptam quatitatis suostantiam: Omnia autem, quae Laeta

sunt, in Moabiti Verbo feeit - Cyrillus Alex.: Praeeipua Dei neri proprietas est, ut a nihilo possit substantias producere Et: Potestas ereandi atrinae solummodo inest naturae: et hiare est inter alias Deo convenientes alanitates praecipua . - Dii ali sinu in speciatim

nus, qui quinque libros acrersus Marcionem conscripsit , Ambrosius D et Augustinus'). Quorum Tertullianus inter alia ait: Cum Deum hoe gradu e ellimus, eui Nullaeon uitio tam propria et Deo aisna, quam Creatoris testimonium praesis rit, i. e. signum praetulerit, unde cognoscatur, narem contrahentes impudentissimi Marcionitae, convertuntur ad destruetionem operum Creatoris. Nimirum, inquiunt, stranae Opus, et Gynum Deo, mundus. Numquiu eryo Creator minime Deus P P lane B us. Asso nec mun- a Deo indignus; - etsi omne Oisus inferius est suo arsissee ' .

Coni. haer. l. 2. e. 2. n. 1- a. p. il u. Cf. t. f. e. n. p. 98. l. 2. c. s. P. 126. I. a. c. 8. n. 2-3. p. 183. I. a. e. 2. n. Φ-2. P. 229. I. 4. e. 2D. R. I . p. 253 a. I. a. c. IS. p. 315. et Q. CL TRt in n. Cont. Gruee. u. Is. opp.

388쪽

Sententiam tandem, quae statuit. mundum esse ab aeterno, consutant Iustinus, Has ilius, Ambrosius, Augustinus Et J. Damascenus. Justinus senem interrogantem inducit: Sed tu an ipsum mundum ingenitum iliciar Cni respondet: Sunt, qui meant, sea his eos non assentior. Ad Senex reponit: nee te faeis. Ouam enim habet rationem corytis aveo solidum et aurum et eoas mentatum, vusaque immutatur, perit et nascitur νυο- tiale, non ab aliqua causa ortum censerσ -BR- filius: Nos autem, ait, et e reaturis ae ternitatis testimonium praebere, et ereaturarum Dominum hae eonfessione Prirare. ejusdem esse amentiae arbitramur - Ambrosius: Ouia tam ineo ureniens, quam ut ae te rni tat em operis cum

Dei omnipotentia aeternitate eonjuverent Peripatetici) 3 Augia fit inus: omnino ineo arabilis ost illa natura Trinitatis,

et Ob hoc ita aeterna, ut ei coaeternum aliquia esse non possit ). - . . Damascenus: Creatio autem in Deo, cum sit noluntatis Uus, Deo prosecto eo aetern Non est. Haua enim natura eo aratum est, ut quod ex Nihilo μroducitur, eamdem cum eo , quod initio earet et se uernum est, aeternitatem aut emetuitatem habeat 3.

In specie autem o manatismum agerediunturi: Irenaeus. qui scribit: Ouoa ineunt eae laerymis Achamoth humeelam procliisse

substantiam, a risu autem Iueidam, a tristitia autem solidam, et a timore mobilem, et in his altum svere, et instatum esse, νυ omoas haec non iliona irrisione, et rere ridieula ν Oui non cre ut quidem, quoniam .sam mclteriam, cum sit potens et Gres in omnibus Deus, erearit, neseientes, quantum potest viritualis et clinina substantia; credentes autem, quoniam Mater ωσorum, quam foeminam a foemina rocant, a yraedictis Passionibus emisit tantam eonaitionis materiam: et quaerentes quidem,

Gen. cons. Miani A. l. f. c. 2. n. a. T. I. c. 6 7. Cons. l. II. C. 4-5. n.

389쪽

unde suppeditarit fabrieatori conditionis substantia; non quaerentes autem unde Matri ipsorum, quam Enthymesin et impetum Aeonis errantis ineunt, lacrymas tantas, aut sudores, aut tristitias, auι reliqua materiae emissio. Attribuere enim subatau-tiam eorum, quae facta sunt, rirtuti et noluntati ejus, qui est ommum Deus, et ereuibile, et acerptabile, et eo tans, et inhoe bene dicetur, quoniam , , quae in ossibilia sunt apud homines, possibilia sunt apud Deum. Puoniam homines quidem aes nihilo non possum aliquia Laeere, sed de materia sub emuir Deus autem, quam homines hoe primo melior, eo quod materiam fabricationis suae, cum ante non esset, lys Eau invenit. Dicere autem de Enthymesi Aeonis errantis Proω- tam materiam, et Iove quidem Aeonem σι Enthymesi ejus separatum, et Atuus rursus passionem et ameetionem eaetra ipsam quiuem ejus esse materiam, et incredibile, et fatuum, et impossibile, et inconstans ').-Augu Stinus, qui ait: Hanc eryoninitatem diei unum Deum, eumque fecisse, et creasse Omnia,

quas sunt, in quantum sunt, Catholica aDeiplina ereri jMet,

ita ut creatura omnis sire intellectualis sire cor storalia, - nonae Dei natura, sed a Deo sit faeta ae nihiιo ). Et alibi:

Hae e facta sunt: nec ea senuit de se ipso, ut hoc essent, guod ipse est; sed ea feeit ae nihilo, ut non essentaeuualia nec ei, a guo Laeta sunt, nec Filio ejus, Per quem L ela sunt D. - Pantheismum Convellunt: Lactantius. qui habet: Si Deus est mundus, et partes ejus utique immortales sunt; eryo et homo Deus est, guia Pars est ut dieitis mumst. Si homo; eryo et jumema, et pecudes, et caetera senera bestiarum, et arium, et piscium; quoniam et illa eodem modo sentiunt, et mundi partes sunt. At hoc tolerabile est: Mam et Aaee eo Iuni Amyptii. Sed res eo per renit, ut et ranae, et euia-ees, et formicae uti esse rideantur, quia et ipsis inest sensus, et partes mundi sunt. Ita semper argumenta eae falso petita iu-

390쪽

ximus ', Augustinus M), praeter alios μ).C. Id ipsum, Deum scilicet universum ex nihilo sua omnipotenti ac liberrima voluntate condidisse, Sen per quoque a ubique Ecclesia tenuit ac publice proseSSa est. Hoc sensu enim, et non alio intellexit primum articulum Symboli Apostolorum: Credo in Deum, Patrem omniρotentem, Creatorem eo eli et terrae; et Symboli Nicaeno - Constantinopolita iii: Credo in Deum, Patrem omniPotentem, Faetorem ποrvet νὶ coeli et terrae, visio ilium omnium et invisibilium; quod adjectum est, ne quid a Deo non factum

cogitari possit.

D. Solenniter autem definitum dogma est nostrum in pluribus conciliis particularibus, ut in Conc. Tolet. I. a. 400. ' et Cone. Bracarensi a. 563. 0, atque praecipue in Cone. oecum. Lateran. IV. a. 1215., quod in capite saepius jam citato de Deo dicit, quod sit unum unirersorum prinelytum,

Creator omnium inrisibilium et visibilium, syiritualium et eor- Oralium, qui sua omnipotenti virtute simu I ab initio temporis utramque as nihilo condi ait creaturam, a tritualem et e Orpora Iem, Anse Ii eam vide ιicet et mundanam, ac deinde humanam guasi communem eae spiritu et eorpore constitutam Ubi addendo particulam, de nihilo, verbum, eoninuit, de vera et propria creatione

quasi per desinitionem explicavit; et conjungendo, utramque naturam, id magis declaravit. Est enim evidens, spiritualem creaturam nonnisi per propriam creationem potuiSSe produci; cum

autem eodem prorsus modo, utramquct naturam conditam esse,

Concilium statuat, spiritualem et corporalem: hanc quoque ex nihilo productam esse, necessum est. Unde et Catechismus no m. habet: Deus enim non ex materia a Iiqua mundum