장음표시 사용
131쪽
ri 6 Inter.Ym. Dest toto sollicitante occasime confessanis σαI TERROGATIO XVII.
An sit denuntiandus creastuarius rogatus in agro a quadam Tussica , ut eam confiteatur , prout se facturum ,
promisit , se prius fueret se cognosci ab eo,
quι omnino unotus eidem mulieri, ista nescit dicere undὸ ille venerit, nec cuius babitus , stalieligionis fuerit eΕX Ciuitate Papiae iter agebam versus Ferrariam in cymba ,
in qua inter plures itinerantes erat unus Religiosus, qui mihi casum sibi in Confessione in quodam loco obuentum narrauit, nempe quod Rusticam nuptam confessus sit, quae per bien nium adulterii peccatum a se semel commissum in variis conseiasionibus suis ob pudorem semper reticuit. Denique ipsi contigit dum in agro laborabat, accessisse ad eam ex motivo quaesturae quemdam habitu veluti Religioso indutum, cuius autem Religionis, atque Regionis esset omnino ipsa non nouit, sed illum rogauit, ut eius confessionem audiret; respondit ille se libenthesic facturum , si ei concedat rem secum habere, a quo peccato poterat pollea in sua confessione eam absoluere ; consensum praesit mulier, quae statim apud eumdem de omnibus peccatis suis
confessa est; sed quia dicta Rustica post mensem caepit dubitare
an talis confessio fuerit valida, voluit pro quiete suae conscie tiae allum adire Confessarium, & iste fuit supradictus Religi sus, qui mecum erat in naui, mihique praedictum casum narra uit dicens, se fuisse in magna perplexitate, an obligare deberet dictam feminam ad denunciandum illum, qui totaliter erat ipfiignotus,& praesertim quia fortasse non erat Confessarius, immo neque Sacerdos, & tandem se illam obligasse ad casum deponendum D. Inquisitori omni meliori modo quo posset, ut deinde ad ipsum reuersa, integram faceret confessionem, & absolutionem reportaret; tamen pro confessione nunquam redijt; quid ergo
in hoc casu ego fecissem dictus Religiosus me interrogauit
132쪽
Responsio oretenus data cursim.
I PrudentEr, recth, & necessario singula narrata a secundaverE Conte Drio fuerunt facta ; nam quamuis Rustica minime nouerit cuius ordinis esset Quaestuarius ille, a quo peti jt in coR- fessione audiri iudicans illum esse legitimum Confessarium, ta men etiamsi nec esse t Sacerdos, adhuc fui sset denuntiandus, &quidem ex duplici capite, scilicet tum quia occasione, seli prae textu Confessionis sollicitauit mulierem, a qua ut eam confitere. tur fuerat requisitus; & hoe certissimum est, si talis sollicitanserat sacerdos ad confessiones approbatus; tum quia lichi fuerit Sacerdos, sed non pro confessionibus approbatus, aut fuerit Laicus, tamen denuociandus erat, nedum ex vi Bullarum contra sollicitantes, iuxta plurimorum Doctorum sententiam, verum etiam ex vi Edictorum DD. Inquisitorum, prout omnes concedunt. Hinc bene fuit admonita Rustica de sua obligatione d nunciandi suum sollicitantem, quem quamuis non nouerit cuius ordinis sit, poterit, & debebit illum describere melius ac sciat, tacendo an ipsa consenserit, nam de hoc non requiritur. Immti non solum bene fecit, sed tenebatur illam monere ut potε ignaram de tali obligatione, ad quam monitionem tenentur sub mota tali Confessarij; & si paenitens nolit denunciare, non potest ab solui. Facta postea de nunciatione poterit Rustica absolui in Consessione, quam facere tenetur repetendo peccata saltEm mo talia , si quae per biennium confessa est, sed non absoluta, ratione
inualiditatis confessionum, quarum numerum exprimere tenetur, quia sacrilegae fuerunt proptEr voluntariam reticentiam peccati mortalis adulterii cum Quaestuario commissi. Si verti Rustica ad denuntiandum non tuerit, nequε ad verum Consensarium reuerti voluerit, ipsa cogitet, sibique consulat, chm iam
plene directa fuerit, & instructa. ita sentio, di ego quoque siccum illa me gessissem. Responsio lase scripta . 1 Notum est, Pontifices Pium IV. Paulum IR , & Clemen-ltem VIII. Bullas edidisse, mandantes esse denuncia ados Confes. sario
133쪽
ar 8 Intre.Ym. De ignotosollieirante Meamne conse ais cte. arios sollicitantes ad venerea paenitentes mulieres in confessione.
3 Notum quoquE est, Gregorium XU. similem edidisse Bullam , in qua non solum comprehenditur sollicitatio mulierum , verum ampliatiuε comprehenditur sollicitatio euiusuis personae facta a Confessario ad venerea , non verti ad quodcunque aliud peccatum , quamuis grauius. - Est etiam amplior Bulla Gregorii XV. quatenus Pius IV. Paulus IH & Clemens VIII. per sua Decreta volunt sollam Mee dotem in confessione sollicitantem esse denuntiandum, nullam imponentes paenitenti obligationem de nunciandi, excepta obiugatione, quae de iure naturae inest; verum Gregorius XU. in sua Eulla mandat esse denuneiandum Confessarium, siue sollicitet iaconfessione, siue extra, anth, vel post, siue in consessionario, suε in Ioeo confessionibus deputato, siuό alibi fimulans audire confessionem , suε in eum paenitente inhonesta tractet; & ad de- nunciandum idem Gregorius praesupponit paenitentem teneri,& insupEr mandat in eadem sua Bulla omnibus Contes arijs, ve eorum paenitentes sollicitati , eos de sua hae obligatione m
Cognitionem delicti Consessatiorum sollieitantium omniabus Inquisitoribus orbis Christiani committit in sua Bulla dictus Gregorius XU. nec non ordinariis locorum simill eum iisdem Inquisitoribus, vel separatim. In Deeretis vero Pij I . & Cl mentis VIII. sollim committitur dicta cognitio Inquisitori GNnerali Hispaniae, & ab eo deputatis; at in mereto Pauli In committitur Invisitori Generali Lusitaniae, & ab eo deputatis.
Caeterum in nullo ex praedictis Decretis imponitur excommunitatio contra non de nunciantes, imponitur tamen ab Inquisitoribus , ut benὰ notat Noller Antonius a Spir. Sanct. in Darectoris confessarior. pari. I. tram s. disp. I 8.se p. q. s. r. num. I 3 I.
s Dicta irrefragabiliter procedunt de Sacerdotibus ad consensiones audiendas approbatis a sed quid dicendum sit de Laico, qui
se fingit Sacerdotem, vi in si inulata confessione feminae ista tria sollicitet; aut de simplici Sacerdote non approbato confessione x excipiente,& taminam llicitante Dico Laicum quantum ex
hoc capite non esse denunciandum. Ita Portet l. in Addition. aldub. Regula . verb. Sollicitare, num. I . Diana, & Sancta rellus , quos refert Thoae. Hurind. tras. . cap. 7. num. LIT. ipse tame .
134쪽
diter.WILDe ignotofollieitante occasione COUessionis cte. ripeum Giptio cantrarium tenet. Idem de sitinplici Sacerdote asserendum est, qui se approbatum fingens excipit confessionem, sic paenitentem sollicitat. Ratio cur nec Laicus, nec simplex Sace dos praedicti quantum ex vi Decreti Gregorij XV. non sint deis nunciandi est . quia dictus Pontifex solum loquitur de Sacerdote approbato, prout cum Fagundra, &Porteli. dicit Huria d. loci Grinum. 12y. Nihilominus Sanctus, Freytas, Acugna, & Diana apud ipsum Hurta dum contrarium tenent non fine fundamento, ut refert N. Antonius via supra, sed num. I T. Vide num. με. . 6 Iam igitur ex praeallegatis pro nostro casu concludendum venit, Quaestuarium Rusticae sollicita torem fuisse denuntiandum
ex omni capite, suε fuerit Laicus, siue simplex Saeerdos non is approbatus,& maximE quia sertassE defatio erat unus ex a probatis, siue fuerit Eeclesiasticus, sed non Sacerdos; nam Lai- ei, seu Melesiastici non Sacerdotes si Consessiones audiant, sunt de nuncia adi Inquisitoribus, qui contra illos procedent ex Coninstitutionibus Pauli IRGregorii XIII. Sixti V. 6e Clementis VII LTelatis a Mortia in Bial. Fontis epit. 162. theorem. 6 3. Sancta reli.
Item simpliere Sacerdotes non approbati, seu earentes iurisdictione si confessiones audiant sunt denunciandi etiam in te minis Bullae Gregoria XV. si paenitentes sollieitent a & hoc dicumr certum a Cailro Palao eras. φῶθ. s. punct. 9. num. I. penes Dianam pari. q. tras. s. res. 8. quia adiolute censentur Confessa
rij, cum ordinis potestatem habeant, & possint ab omnibus a soluere in articulo mortis, alias quilibEt Sacerdos sollicitans ponset dicere, se ausum fuisse paenitentem sollicitare, eo quod iuris dictionem non haberet absoluendi a peccatis, quae sibi erant confessa, quod esset eludere Inquisitionis Decreta , & Pontificura Constitutiones; & quidEm iuxta illam Gregorij de hoc nequie esse dubium, quia talis Sacerdos vere simulat consessionem a dire, & sic simulans ineitat paenitentes ad Venerem, & de com fessionem simulantibus loquitur expressε in sua Bulla dictus Pomeisex. Sic Palaus, & ita tenendum est, quidquid dicat Sous
in apbor. Inquis lib. I. cap. 34. num. I 6.
Deniquε si Quaestuarius erat verε sacerdos approbatus,eertum est, quod fuerit denunciandus, nee contrariam dici potest.
135쪽
I 2o Interim2LDe ignoto sollici'rcle odeasione cohsesonis σαν Dissicultas in casu nostro videtur poste fieri, an stante Omnimoda nescientia Rusticae qualitatum , imae b& personiae Quae- sua rij, a quo fuit sollicitata ut praefertur , teneatur de nunciationem facere , cum ista foret inutilis, ae sinε effectu a Pontificubus, seu Inquisitoribus praetenso in illarum Bullis, ae Edictis, si delinquens nec cognoscatur, nec indiciari possit e Respondebit fortasse aliquis, obligationem denunciandi non adesse in isto casa de nunciationis inutilis, eo ipso quod reus eii omnino ignotus etiam quoad habitum, unde quod inutilitEr fieret, non est faciendum ; in Iure enim non fieri, & inutilitEr fieri paria sunt. I. pen. in primis de suis leg. bared. & l. quotiὸs, ubi Gross. & Din
Nihilominus negandam est fore inutilem denunciationem ita praesenti casu; nam vere utilis dicenda est, quatenus aliquando poterit inducere in cognitionem delinquentis, si reperiatur, seu videatur in aliquo loco, praesertim ubi, aut proph ubi crimen
commisit, datis indicijs Ministro Sancti Ossicii pro captura , prout talia indicia fuerint in de nunciatione a denunciante d. posita, & habita ex responsionis ad interrogatoria D. Inquisiis
Item talis denunciatio utilis erit ad cognoscendum reum, si fortε secundo, tertio, aut pluries similitEr peccet, sicque ab alia, vel ab alijs sollicitatis denuncietur cum expressione habitus-r
nutae , aut ordinis alicuius, unde carceretur, recognoscatur Sc.
quam uia varijs in locis delinquat . Ita censeo esse tenendum, tum quia qui non potest facere quod debet, tenetur salitin facere quod ρ test; & sic cum sollicitata non possit facere de nunciationem, qua clare , & determinate, ac distincte fieri debet, tenetur eam iacere prout potest; turn quia cum utile per inatile non possit vitiari, iuxta Iurιs Regulam 37. in c. & de nunciatio qualitercunque fac- a a Rustica in casu nostro utilis sit, ut dixi, consequenter si quid sequatur inutile, per hoc illa minime vitiatur, adeoque est omnino facienda,& ideo ad eam recte obligauit Consessarius paenHentem,quae si ad Confessarium facta de nunciatione reuersa fuisset, Sccon fellionem omnium peccatorum suorum saltem mortalium fecisset cum expressione numeri sacrilegarum confessionum per .hiennium factarum,tacito ob pudorem adulterio eum Quaestuario,
admisso, itinc potuisset, imposita, ei debita pani timidiabsolui,
136쪽
Dt.XVIII. De confessario eam pani tente ambigae sequellte cto Ia III T E EROGAT IO XVII LAn sit denuneiandus confessarius votatus a paenitente agrota , si ad eam eat non aximo confitendi, sed Diani vi σ pro de eius scrupulis repre-bendat, ct pro affectu erga eam, 'totum ei exprimens qui-- busdam verbis, sar lactibus e ' RiGrotans pia adolescentula in lecto detenta dolore pedum.
2 fecit ad se vocari suum Consessarium vero animo se constendi. Aduenit vocatus, qui statim dixit decumbenti: Sum hic non ut tuam Confessionem audiam, sed quia cum simus amici, nunc tecum volo tibi animum meum aperire, breuiter tamen quia in praesenti non possum retineri a te, quae consessiones tuas solita es in longum protrahere, quapropter ad te confitendum Commodius alia vice reuertar. Respondit puella , dicas igitur quid velis. Statim extendit Consessarius manum suam supra g Iam illius dicens: Volo te non esse scrupulosam, deinde admo Mens manum ad eius os ait, &ideo volo, quM lingua tua muta fiat ad scrupulos confitendos, prout facere est consueta, adeoquis ex solo affectu, quo te prosequor nunc libentEr huc veni. Dictos tactus respuens infirma annorum viginti, se retraxit dicens,
s aliud a me non vis, nequE ego a te confiteri peto, atquε idebad tua negotia eas, & sic discessit. Sequenti die matrem suam aegrota rogauit, ut alium ad se Confessarium vocaret, quia ipsam praecedenti die Confessarius audire noluit sub praetextu non cooperandi tot meis scrupulis, affirmans tamen se fore reuers rum post aliquot dies, sed ego cupio confessionem non diserre. Vocauit igitur mater alium Confessarium, apud quem filia confessionem fecit, istique narrauit quid sibi cum alio Confessario acciderit, quare in dubio erat, an istum de nunciare teneatur ,&responsum habuit quod non, adeoque dubium debebat deponere. Nihilominus post factum iste secundus Confessarius an benε d obligauerit paenitentem a denunciando quaesiuit a docto Theolo.
go, qui respondit, quod verte erat obliga ada, utpote vere solli,
137쪽
t 12 Int.YVIII De confessario eum panitente ambigue loqueη ecitata a vocato ad ipsam confitendam, stantibus verbis, & tae Lhus sequutis. Verum per sitiente utroquε Confessario in propria opinione, conuenerunt simul ut cuius opinionis ego essem mointerrogarent , dum Patauij in platea eiusdem Civitatis per tra situm eram, ibi uno ex illis me vidente,& agnoscente. Responsio oretenia data cursim.
t Factum prout mihi proponitur fateor plura continere ponis deranda atque exacth examinanda, ut iudicari possit an sit de illis, quae in Bulla Gregorij XU. de sollicitantibus paenitentes
continentutis. Primo, videtur posse dissicultari, an quamuis aegrota animose confitendi voeauerit Confessarium , si tamen iste intentionem non habuit illius confessionem audiendi, sed accedens ad aegrotam isti s gnificet se venisse non pro eius consessione, quam tunc omnino non vult audire, at ut ipsam visitet, sicque si ad inhonesta deueniat, ista sint censenda habita a Confessario denuncia udo tanquam sollicitante occasione eonfessionis e, Seeuata, an per postionem manus Confessarii super gulam, Mos aegrotae, quae illum vocaverat pro confessione audienda , quam Confessarius audire nolebat, nihilominus factus sit reus delicti sollicitationis Terra, an praedicti tactus adhibiti supEr organa vocis a Conis
fessario easus nostri exprimente se velle illa esse muta ad scrupulos proferendos, euacuent suspicionem volitae inhonestatis auarto, an per hoc qu6d Confessarius dixerit aegrotae, ex solo affectu, quo te prosequor nunc tibenter Me veni , sit denunciamdus 1 De his quatuor sic distinctis possumus dupliciter discurrere, scilicet vel eialectiu , vel diuisiuὸ. Loquendo diuisitia, dico: Ad primum, quod stante vocatione facta ab aegrota, ut Co fessarius veniret ad eius confessionem audiendam ad lectum tanquam ad loeum pro confessione electum, quamuis Confessarius tuerit absqu4 intentione ministrandi ei Sacramentum , si cum ea tractet de inhonestis, etiam praemissa protestatione de nolitione eam confitendi, erit nihilominus denuneiandus, quia vere Occ sione confessionis ad infirmam accessit, nec illum liberat, quia
138쪽
λLXHILDe confessario eum mnitente ambiguὶ loquente m. in Ide nunciari debeat, eius intentio nolendi aegrotam Sacra menta lLter audire. Patet hoc eonvincenter per paritatem paenitentis seponentis in confessionario, & ibi expectantis ad eam eonfite dam vocatum Confessarium, qui si veniat, & se in eon se monario ponat, statimque dicat, nolo te hae vice eonfiteri, sed volo ut sis mea amasia, vel quid simile contri honestatem proserat, certe in isto casu talis Confessarius erit delinquens contra Bullana
Gregorii XU. de sollicitantibus, in qua quM dicitur de Conse
sonario, dicitur etiam expresse de alio loco ad confessionem . Uecto, prout est quando in lecto aegrotantis audienda est eius confessio . Nec iuuat ad exeusandum Confessariam in casu n sto desectus intentionis audiendi confessionem ; nam quotiescu que Confessarius sollicitat paenitentem, certε intendit non comtiteri eam, & tamen absque dubio est denuneiandus; ergo etiam in nostro praesenti facto. 3 Ad fecundum dico, esse rem euidentem denunciandum esse Confessarium, qui oceasione eonsessionis tangit paenitentis ea
nes in facie, in ore, in gula, aut in pectore absque rationabili necem tale, sed omninci su perfluε; nam huiusmodi tactas ex sui natura inhonestatem important, atquε ad inhonesta incitant. Ad tertium dico, quod non obstante Confessarij expressi ne sui motivi tangendi paenitentis gulam, & os, ut ham vocis organa cessent scrupulos dicere, non propterea tollitur suspicio volitae inhonestatis, ut patet ex data responsione ad secundum αα praesertim quia satis fuisset paenitentem verbo tenus monere ne sit scrupulosa. Ad quartum dico, qu6d verba amatoria paenitenti expressa occasione consessionis a Consessario constituunt istum reum d
nunciationis, & hoc nemo negat.
Hinc concludo, quod si diuisitiὸ loquendo , singuli quatuor
casus sunt de contentis in Bulla Gregotij XU. ita ut quicunque ex illis fuerit commissus a Consessario eum paenitente occasion confessionis in loco pro confessione electo reddat illum sollicutantem, ae proindὶ denunciandum; fi fortiori erit denunciandus , si collective de omnibus est reus, sicuti talem iudico Conseo
139쪽
ΙΣ Int.XVIII. De confessario cum paenitente ambigu loquente m. Responsio latὸ scripta. 6 Ex Bullis Summorum Pontificum Confessa rij sollicitantes
paenitentes sunt de nunciandi, praesertim ex illa Gregorij XU. in qua statuit, qu bd Confessarii. qui personas, quacunquὸ illa sint ad iκbonesta , siuὸ intὶr se , fuὸ cum alijs quomodolliat perpetranda , in actu Sacramentalis Constigionis, siuὸ antὸ, vel post immediatὸ , siuὸ occasione , mi pratextu Confessionis huiusmodi, etiam ipsa confessione
non secuta, siue extra occasionem Confessionis in eo sonario , aut in loco quocunque, et bi confesones Sacramentales audiantur, seu ad confessionem audiendam electo simulantes ibidem confessionem audire, follicitare, vel prouocare tentauerint; aut eum eis illicitos, ct inb
nestos sermones, siuὸ tractatus habuerint, sint denunciandi. Obligatio personae ut supra sollicitatae de nunciandi Confessarium sollicitantem est sub mortali. Ita Sancta rellus de Haeresi,
nu r; S hoc magis clare patet post Bullam Gregoris X U. ex illis
verbis , mandantes omnibus Confessarijs, ut suas paenitentes, quos π uerint fuisse ab alijs sollicitatos, moneant de obligatione denunciandi follicitantes, quae verba quamuis in aliorum Pontificum Bullis de hac materia non fuerint posita, tamen sub hoc onere usu recepta
fuerunt, di ideo etiamsi per Inquisitorre Edictum de nunciandi
non publicetur, tenebitur nihilominus paenitens sollicitatus de- nunciare post habitam sum cientem notitiam dicti decreti Gregorij XU. Ita benε obseruat Sanctus in Selectis, disp. D. num. ΣΟ.s Ex hactenus data cognitione obligationis in paenitente de- nunciandi Confessarium sollicitantem, possem hic notare plures casus, propter quos ad denunciandum paenitens teneretur; nihilominus in praesenti ponam tantum quid sit dicendum de factis in casu nostro inter vocatum ad confitendum, S aegrotam illum vocantem. Quidhm extra dubium e st, esse denunciandum Confessarium scientem vocari a paenitente volente confiteri, si illam sollicitet, quamuis eonfessio non sequatur, siuε quia sollicitata confiteri postea noluit, siue quia confessarius audire recusauit, aut ad alium Confessarium remisit. Ita cum Musa de confess.follieit. tract. I. cap. I 8. num. 6. dicit Diana pari. . tract. I. res. 39. & talis
140쪽
ω.Xm.De confessario eum panstente imbuunoquentecte. Iasest casus noster, in quo Confessarius sciens se vocari ab infirma ,
ut eam confiteatur, ad eam perexit, cui dixit se nolle eam consi. test; ergo exclusio intentionis audiendi confessionem , occasone cuius ad locum electum a paenitente, id Est ad eius lectum . aduenit, si illam sollicitet non tollit, quin sit de nunciandus.s Est quoquE denunciandus Confessarius, quia Occasione conis fellionis tangit paenitentem in manu, brachio, & a fortiori in faeie, pectore dcc. ut docent Sanctus in Selectis, disp. II. num LM& Dian. pari. q. tract. s. res s. Ratio est, quia huiusmodi tactus habiti occasione confessionis, seu in confessione possunt praesuini facti animo ulterius progrediendi. Io Nec excusatur paenitens ab obligatione de nunciandi Confessarium , qui eam tetigit in gula, & supEr os , licet dixerit se .
velle, ut organa vocis illius sint muta ad scrupulos proferenda. nam eo ipso quod aduenerat vocatus pro confessione audiendaia, non solum ratione tactuum esset de nunciandus, ut dixi numero antecedenti, verum etiam a fortiori ratione expressionis, se velle
eam non esse scrupulosam, quia sic addit ad factum verba, per quae augetur praesumptio animi Confessari; tangentis aegro. tam, ut exclusis scrupulis non timeat, si ab ea aliquid ulterius
II Confessarius vocatus pro consessione audienda ad domum paenitentis decumbentis in lecto infirmae, si ad eam accedat, eique exprimat se non venisse ad eam pro confessione, sed pro affectu. quo eam prosequitur est denunciandus, nam ex communiori vis loquendi, si quis exprimat mulieri se illam amare, intelligi potest, an animum erga illam inhonestu in habeat; erg6 multo magis sic intelligetur, si talia verba proferantur a Confessario dum a paenitente vocatus fuit, ut illius confessionem audiatinita tenet Peyrinus de Priuileg. Minimari tam. 1. constit. 6. Gregor. XV. F. n. LI. sic dicens: Mulieres si non solum υerbis elaris, sed etiam tacitis, His obscuris, σ ambiguis,stu etiam nutibus, sta tactibus fuerint a confessario sollicitatae, debent eum Inquisitoribus denuntiare. Idem tenet Sousa m apboris. In uisit. lib. I. cap. 3 .num.
IL Igitur aegrota in casu nostro non fuit iuste deobligata a de- nunciatione facienda Confessarii ad eam confitendam vocati, quamuis aduenerit sine animo illius confessionem audiendi, stan
tibus tactibus, quos fecit, di vectis saltem ambiguis, quae dixit.. prout