장음표시 사용
221쪽
adeoque nec in potestate patria eonstituti sint: uia nimirum postumi, quoties de eorum commodo agitur, pro iam natis habentiu L. I aeratu Si ergo pro natis Hibentur , habeti etiam debent pro liberis in potestate Patris contati tutis; ergo & pater iis missi tutorem dare,
quod erat demonstrandum. Adde .c ram is rQ. f. CCXlli.' ' QuaerIriar porror Quomodo dari possit tutor
Respondemus Uc. axu male g. CCX. 2 dandum eumvsse a )-. Nam quia teneritati, ἐπιπνrabatur tutela, hereditas asem nonnisi testamemto dari potest, hinc & tutor datur testamento. αθPoAtea permissum, ut tutor etiam dari possit -- dictilis testamento confirmatis. Id ideo videtur introductum, quia duin tutor datur a testatore, hic velut ejus fid i committit tutelam. Atqui fidei commissa & in testamentis & in codicillis relinqui possunt, M. Inst. de eodieiII. 5 3 Tutores
emi posse omnes , - quibuscum testamenti s Gio, modo sint miminis , publici si aces; e. gr.
servi cum libertate dati, filii lilias P non autem mulieres. Immo id probe notandum, piris potvi statis dare leges patri tutorem testamento danti, quam praetori tutorem danti ex officio. Nam pristor non potest dare furiosum, mi rennem, fur
dum & mutum; ita tutoris datio ipso jure nulla
futura esset: at testator iuriosos, nainwnnes, metios mutosque -dare potest: quam is enim dati non administrent, sed interea Metira a magistratu detur, sunt tamen ipsis iure tutores, & simulae majorennes fiunt, vel .d Sanam. n entem redeunt,
vel auditum & loquelam recipiunt, statim ipsa permittenda est administratio; qua de re diximus ad s. CCVI. Idde L. et o. g. r. .e excus. Denuque ex eodem -- -sonam incertam tutorem dari possis reniit4re. mo. Fri L. Iciff. h. a.diatio olim persona incerta nec
222쪽
stamentaria. Ratio est quia , qui tutorem dat. liberis, id facit ex fiducia erga personam constitutam . Quomodo vero quis fiduciam collocare potest in persona incerta λ Non valet ergo haec tutoris datio: Qui futuro anno eligetur consuI , tutor Ii- herorum meorum esto. Denique & id observandum , 5 tutorem testamento dari posse Diare, sub eonditione oe in diem; quod denuo neri non potesta praetore, qui semper tutorem dat pure. Cur ergo hac in re plus licet testatori privato , qui a praetori λ Resp. quia tutoris datio a praetore facta
est actus legitimus, L. 77. U. de R. I. Actus lGiximus non admittit conditionem & diem g. LXX.
At talis actus legitimus non est constitutio tutoris per testamentum; ergo & sub conditione & in
diem fieri potest. L. 8. g. v. ff. h. t. f. CCXIV. Stabilivimus hactenus principium , quod tutela
sit similis hereditati ..Hinc etiam nova sequitur regula probe observanda : Quamdiu speratur tutela
testamentaria , tamdiu locus non est leg/timae. L. II.
pr. g. I. Inst. h. t. Batio in promptu est. Quem admodum enim non admittitur heres legitimus, vel ab intestato, quando testamento institutus adest: ita, si semel adest tutor testamentarius, vel adhuc speratur tutela testamentaria, tamdiu legitima tutela non admittitur. Nemo enim , ut saepe inculcabimus infra, potest pro parte te- StatuS, pro parte intestatus decedere L. I. f. de R. I. Fingamus exemplum: Testator dat Titium tutorem liberis, mortuo testatore Titius incipit furere , quaeritur: An proximus agnatus tamquam legitimus tutor possit admitti. Negatur quia, quamdiu speratur tutela testamentaria, tamdiu legitima non admittitur 9 hic autem adhuc speratur, quia suriosus resipiscere Potest. l Ergo praetor Interea dabit tutorem. f. 2c6.
Altera hujus Tituli parte opitur de confirmatione tutorum a magistratu, neri solita. Sed cavendum, ne hanc coniundamus cum confirmatione
223쪽
Qui restam. Tut. Dari Poss. III hodierna. Disterentia haec est: ι Hodie omnes tutores confirmantur a magistratu; olim tantum testamentarii, & quidem non omnes, sed aliqui. α Hodie confirmantur etiam, qui rite, & juste tutores dati: olim tantum illi, qui vitiose dati fuerant testamento. Ex quo fluit definitio: Cοα-
firmatio est aftio quo magistratus tutorem Vstamen- rarium vitiosae datum confirmat. . Opus Ger*o est
confirmatione masistratus, suoties vitium in tutoris testianentarii constitutione observatur. Illud vitium aut est in testatore , aut in modo dandi i In testatore est vitium, si is tutorem dat, qui non habet patriam potestatem in liberos, e. g. mater, Vus maternus. Supra enim diximus Plandamentum huius tutelae testamentariae esse patriam potestalem g. III. . Ergo qui tutorem dat pupillis in potestate sua non constitutis, is . vitiosedar. a In modo dandi tutoren est vitium, si non detur tutor testamento vel codicillis simplicibus. Utroque casu tutoris datio quidem est ipso jura
nulla; sed tamen, quia 'testator in persona comstituta insignem collocasse videbatur fiduciam inquum existimavit praetor illos tutores , licci vitiose constitutos, a se confirmari, eaque confirmatione uilli hoc vitium.
Ut autem confirmatio dupliciter, vel sine imquisitione , yel cum inquisitione. Sine inquisitione fit confirmatio , si pater quidem tutorem testamento dedit, sed vitiose; quod fit triplieiter : i Si tutorem dedit filio .emancipato. α) Si dedit naturali filio, quia neuter est i in patria eius potestate. 5) Si dedit codicillis testumento non confirmatis. His casibus absolute pra ror confirmat tutoris dationem, nec opus putat esse inquisitione, quia pater semper praesuriritur liberis bene prospicere. Contra cum inquisitione praetor confirmat tutores: i Si mater dedit tutorem liberis institutis heredibus: I si pater liberis naturalibus non institutis dedit, L. 4. f. h. t. L. i. k a L. 2. g. 7. de confirm. tui. 5 si extra-Κ 5 neuS,
224쪽
--, e. yatruus, avunculus, tutorem dedit.. x enim his omnibus easibus non locus est tu toris dationi propter desectum patriae potes. atis . I tor quidem confirmat tutores datos . Sed nonnisi praemissa inquisitione. Inquirit autem hoc casu praetor: a ara utilis sit pupillo haec tutela λ M an tutor sit bonus. vir λ an improbus po
Quod ad usum laterum hujus tituli attinet. observandum est: r Posse hodienum patrem pu-Iulis filio tutorem testamento dare, adeoque omnia. iura iamnus: explicata , etiamnum in viridi ob-1ervantia esse. M In eo tamen mores Hifferre ruaure Romano, od hodie min modo vit e dat, tutores sint c nrarandi, quemadmodum iure Romano gia diis. : sed omnes omnino, etiam imblegitimi. De Frisia tamei, observavit Bia Huberu&μώDH. ais Panae. b. t. exceptam hie esse legitima matelam matris & aviae, quae non, soleat is magI--mu confirmari. Sed aliis locis omnes promiscua confirmandi sum. Sunt qui ideo negant hodie ita iam divisionem tutorum ----πιπιο sin, Sε ὼ---M--pes eo firmationem omnes sint dativi, Vid. Thoma IC . ad But. h. t P. 247. Seo hac idem in re ratio fugit virum celeberrimum. Quamvis enim omnes hodie tutores confirmen- Iur e . manet tamen discrimen ratione originis , quod alii testamento dentur, alii lege vocentur, alii ἀμέσια vel immediate constituantur a magias ratu, adeoque haec vin erentia ejusque usus ni Hlomniis manet.
225쪽
L sitima tutela est altera taeelarum Species
zo0. , eaque ita vocatur quia tutores hos nec testator, nec magistratus dat, sed ipsa laxeos. ad tutelam vocat. Ea quadruplex est: Lex enim ad tutelam vocat I proximos V etos un de hoc titulo de legitima agnatorum tureia agitur. 2) patronos ad tutelam liberorum; unde
legitima patronorum tutela, de qua Tit. XVII. S) patrem ad tutelam filii emancipati. Haec est legitima parentum tutela, de qua Tit. XVIII. Denique fratrem ad fratris impuberis emancipati tutelam. Haec dicitur Fiduciaria tutela, de qua Tit. XIX. 'l'res posteriores species hodie extra usum sunt: prima adhuc ubique viget, &hinc expendenda paullo accuratius. Locum habet
Iegitima Haec agnatorum tutela , si pater intestatus decessit. Quamdiu enim ex restamento tutor est ,
Iegitimus non admittitur. g. II 4. Ast admittitur, si intestatus pupilli pater decessit. Intestatus autem in h. t. dicitur decessisse pater, i si plane testamentum non secit; αὶ si fecit; quidem , sed in eo de tutela nihil deposuit, g. a.
Inst. f. t. Utroque ergo casu legitimae tutelae locus est. Sed quaeritur: Cur, non existente tuto re testamentario, legitimus vel agnatus tutor fiat λ Ex nostro principio g. CCVIII. explicatores facile poterit explicari. Tutela similis habebatur hereditati, deficiente herede testamento instituto succedit legitimus vel heres ab intestato. Εr o & , non existente tutore testamentario, legitimus vel agnatus tutelam accipit.
226쪽
Jam sicile patet, quodnam sit huiussu amentum. Quum enim reteres tutelam her tali aequipararent g. 2o8. , s nurunt sibi hoc axioma: Ubie-que, ibi S tuteis esse debet. Quae regula
totidem verbis expressa exstat In g. un. Inst. ασIestri. yaιν. sui. Jam cum proximos agnatos lex vocaret ad successionis emolumentum, eosdem: in Romani in suscipiendo tutelae onere Pro
Quaeri potest, an prudenter'. statueri x omani Sane veteres Graeci hant praesumpto Mredi tutelam, t. e. mneam credere. Quid si enim tam cupidus saxhereditatis, ut pupillum sibi creditum tollat, aut alio modo ad orcum mutat Ideo citius ab eo fieri poterit, qui λ personam pupil in sua tutela habet. Nee desum Sceleris. Vid. Suet. GaIb. Hinc Atheniemsium legislator Solon tutelam agnat , βῆ aioribus , non proximis, deiurebat: CharondasSi hi a s&- a etebant tutelam, quibus , vigent e prae, secue erat mact e pupilios
227쪽
Jam ergo facile ex hoc axiomate intelligimus, quinam ad legitimam tutelam vocentur λ Distinguendum est jus υetus & nουum. Iure vetere i soli agnati, & his deficientibus gentiles ad hanc tutelam vocabantur, quia & soli succedebant ab intestato : non autem cognati. Unde explicandum , quinam sint agnati Z quinam gentiles' quinam cognatiρ Cognati generatim vocantur qui eiusdem
sunt sanguinis & originis si veta paternae sive maternae. E. g. & patruus & oti uetitas Sc amita &matertera mihi cognati sunt. At agnati in specie dicuntur, qui e latere paterno vel per virilis sexus personas mihi iuncti sunt. L. 7. h. i. g. r. Inst. h. t. Sic e. g. patruus mihi agnarus est, quia per patrem mihi jundius, non autem aυunculus, quia per matrem; hic nimirum cognatus tantum est. Signum agnationis externum est idem nomen. Sic e. g. omnes Ciceronis agnati vocabantur Cicerones. Denique ranati & gentiles ita differunt, quod agna i sint eiusdem lamiliae, gentiles eiusdem gentis. Sic e. g. omnes Cornelii Romae erant geα- Iiles, quia omnes erant ex gente Cornelia. At Scipione S inter se erant agnati, quia ex eadem familia gentis Corneliae descendebant. Paucis, Romani habebant sere tria nomina, , NO men, coguomen, e. g. M. T. Cicero. Praei omen erat Si num personae, nomen signum gentis, e qua quis prognatus erat, cognomen denique signum familiae. Jam haec susticiant de hoc discrimine. Ad rem ut redeamus, diximus vetere jure solos agnatos & gentiles ad tutelam legitimam Vocatos esse, pr. g. l. Inst. h. t. 2 Si plures agnati erant proximi, excludebat remotiores, quia idem in hereditate obtinebat. Ε. g. Titius pupillus Superstitem habet patruum, propatruum & parrui filium, quis ex illis est tutor λ Patruus omnes reliquos excludit. Rem ostendunt Fιg. i 2. I 4. ib. I b. II. 5 Si plures ejusdem gradus sunt, omnes simul tutelam suscipiunt. E. g. Si quis habeat Fig. 36. Tab. II. quatuor patruos, hi OK 5 mire S
228쪽
Innes Simul erunt tutores, quia etiam simur sunt heredes. Tale erat jus vetus. Jam novum sequi-rur. Hoc in duobus capitibus differt a vetereia i Quod hodie inter agnatos & cognatos nihil est differentiae. Quia enim Nov. D8. c. 4. Justinianus cognatos & agnatos per Omnia aequiparavit in hereditate : aequales etiam hodie sunt in tute legitima, quia ubi successionis emolumentum, ibi ει onus tutela: esse oportet c6, 219. ;. αὶ α in hoc ius novum differt a vetere, quod cum hoc nullam seminam ad tutelam admitteret, per Nσυι II 8 c. 5. mater di avia omnibus reliqui& agnatis μα- struutur; qua de re divimus supra g. CCV
gnatorumi discrimen indicatur. Nempe ius agnationis per omnem capitis deminutionem tollitur: μα cognasionis tantum per maximam Sc mediam, nomautem per minimam capitis deminutionem. Ratio est , quia jus agnationis est inventum iuris civilis,. ius cognationis e jure naturae & gentium est. Jus. civile per aliud ius civile facile tollitur, non au tem' ius naturale, quippe quod immutabile estia. H Ergo si frater meus in adoptionem. Orm . eSt Mae- io, agnatus nisus esse desinit, quia minimam capitis deminutionein passus est: non autem desinit mihi cognatus esse. Iam ergo facile patet, cur iam statim sequatur materia de capitis deminutione ex
instituto. nunc explicanda . I
229쪽
T I T. XVI. DE CAPIUS DEΜINUTIONE.
g. CCXXIII. JUid sit eapitis deminutio intelligere nos pos
sumus, nisi prius interpretemur vocabulum crepus. Caput vocabatur Ronrae, cujuscumque nomen referebatiar in tabulas censuales. Hinc phrasese eeusa sunt evita eiυitim CCΜ; capite census pro eo, qui nec rem nec prolem apud censorem profitebatur: captit de civitate eximere , i. e. eiicere m. exilium. Quia autem in tabulas non referebantur
nisi liberi homines, eives s patresfamilias, Hinci Caput idem est, ac statias Iibretatis, eivitatis familiae. Quicumque ergo nullum horum statuum haber, vel uti servus, is eapar non dicitur, g. 4. Inst. ε. r. Qui habuit statum illum triplicem, tuum vel penitus vel ex parte amittit., is capite minui dieitur.
f. CCXXIV. t Jam ergo perspicua erit definitio: capitis δε--inutio est prioris status mutatio. Quando ergo ex libero homine fit servus, ex cive peregrinus, ex patresamilias filiusfamilias, eapitis deminutio fit, non vero vice versa, si ex servo fit homo liber,' ex peregrino civis, ex 'fissolamilias paterfamilias. Unde sunt qui definitioni nostrae addunt verba, est prioris status muratio in deterius. Sed ista additio supervacua est, nan liber homo si tum habet, servus non habet, civis statum habet, non peregrinus, paterfamilias statum habet, non autem filiusfamilias. Ergo si hi statum vel capist non habent, illum quoque non possunt amittere, adeoque nec capite deminui.
Quum vero caput vel status Sit triplex, liberitatis , elistaris & familiae; triplex linoque est capitis deminutio, maxima, media, minima. -πλ
230쪽
α18 I- . . .nia est, qua libertas tollitur, adeoque, & iura civitatis & familiae. Dum enim aliquis fit servus, necessario & civis & paterfamilias esse desinit: media est, qua civitatis ius amittitur; hic liber quidem homo manet, sed tamen fit peregrinus, di paterfamilitas esse desinit: est ,.qua Jura familiae perimuntur, quamvis & libertas maneat tacivitatis jus. Paucis: maxima opponitur statu libertatis: media statui civitatis: mruima Statui familiae. Addendae adhuc sunt duae Observationes I i) quod maxima Sc media in iure nostro vocantu T
admodum enim mortuos nec agi I quid, nec PA-titur, ita & servi & peregrini nec agere, nec beneficio aliquo iuris civilis adfiri truique poterant..
E. g. nec nuptias juris Romani faciebant, nec testabantur, testamentove heredes instituebantur, nec contrahebant secundum 1us civile, nec ii eros in potestate habebant, nec usu cainebant, adeo eplane pro mori urs habebantur, aeqiu ac Llli quibus
caput naturale amputatum. 2 Quod aliquando duplex tantum capitis deminutio occurrui in Jure noStro, veluti in Legibus F. de suis edi legit. L. i. L 8. F. SC. Tertu II
Sed tunc minus adcurate loquuntur JCti, & nxina an mediamque sub una specie complectuntur
titis divisionibus, luculenter docuit v. c. GerhNoodi Probab. lib. I. Cap. II. Obserυ. ιι b. II. ccxxv L CCXXVII. Vidimus quid syt illa triplex demistulo capitis.
iam dicendum etiam quinam illam pallantur.
Maximam patiuntur ii) capti ab irite. A
nos capti hostes manera ivbeta, apud Romanos autem statim fiebant servi, adeoque statum libertatis amittebant, nec Illum pecuperabanI, DIMdomum reverterentur. Nam tunc Omnia iura recuperabant iure postliminit, de quo diximus b. da. 2 Qui majores uo. annis dolose o pretιι particι- pM-ι causa υemsidari se patiebantur, de qua frau-