장음표시 사용
411쪽
De Testamentis Ordinandis. quum tamen non procedat in contractibus λ ,am Nane si a venditione recedere velim ideo, quod mutarim priorem voluntatem, risu exciperer. Sed discriminis ratio in hoc sita est. Ultimae voluntates sunt uni laterales, Solitariae, ex quibus nemini ius, sed Spes tantum nascitur. At contradius sunt actus bilaterales, duorum in idem placitum conis sensus, ex quo.non spes, Sed ius alteri quaeritur, quod ei per meam sententiam adimi nequit. V.
Integritas mentis requiritur in eo, qui restamentum condit. L. 2. ff. qui rest. fac. poas. Quomodo enim declararet ultimam voluntatem, & animi sui sententiam qui talionis usu destituitur , &nescit quid vel cogitet vel velit λ Ex quo facile patet, nec suriosum, nec mente captum, nec infantem testari posse ; uti infra Tit. XII. videbi
Ex eadem definitione testamenti, quod iusta sit animi nostri sententia, fuit iam axioma VI.
sollemnitates omnes in testamento esse oriemandas,
quas Ieges exigunt. Si vel una omittitur, testamentum est injustum vel nullum, L. I. V. de injust. rvr. irrit. test. Sollemnitates enim introduxere leges; jus publicum vel leges privati voluntate non mutantur. 5. C. de ἐυ. Hinc quamvis in L. - g. 37. f. de Ieg. a. Lucius quidam Titius in suo testamento ita scripsisset: LMeius Titius Me terramentum meum seripsi sine MιIojuris perito, rationem animi mei potius seoatus Pam nimiam O miseram diιigentiam, Er si minus asiqtita Legitime minusque perire fecero, pro iure egitimo Bisberi debet εοminis sani υοIuntas e t men rion valuit testamentum illud, de additur eius intestari bonorum possessionem petitam esse. Ceterum soIIemnitates sunt essentialia quaedam requisita, quae leges in testamento omitti nolunt; Suntque vel internae, quae ad testamenti materiam sic. objectum pertinent. Ratio, cur tot sollemniis, S ta-
412쪽
4io Libὸν II. T r. X. lares requirant leges, non alia fuit, quam quia nulli rei magis inhiant homines , quam hereditati , adeoque etiam nihil pluribus fraudibus & nequitis obnoxium est, quam testamentum. Ut ergo istis malis artibus obex poneretur, tot sollemnitates, tot testes, tot ritus requirunt jura nostra , re admodum facile sit testamentum fingere , fal- Sare , corrumpere. Diximus hanc in rem plura in Orat. n. inaugurali de juri risentia veterum formuIari ritibusque , quisus negotia civiιia expIica hant, sollemnibus, Franeque rae sub auspicium muneris nostris habita.
Sed progredimur ad ipsas sollemnitates , & quidem i) internas. Earum una tantum est, nempei
Heredis institutio. Illa enim ubi deest, vel non alet, totum testamentum corruit; unde & in s. 54. Inst. de Iegat. heredis institutio eleganter vocatur caput o fundamentum totius testamenti. Et sane eum testamentum repertum sit, ut quis testetur
de universis bonis suis f. 49o; is aurem, qui in universis bonis succedit, heres sit: facile pater,
heredis institutionem in testamento numquam eS- se omittendam. Hinc si quis condito testamento
Ieget IOO . fratri, IO o. patrueIi, Titio bibliothecam , Μaevio agros , domum , praedia , & sic ea legata & fideicommissa relinquat, ne nunem autem heredem scribat, sane non condidit testamentum , sed eodicillos secit. Sed quaeritur, quomodo heres sit instituendus λ In iure nostro praecise requiruntur verba imperativa, vel aequi pollantia. Titias heres esto; Ticiam heredem esse voIo. Hinc si quis ita scripserit, Tirium heredem meum rogo , ur hereditatem Sempronio restituat, Sempronius non erit directus & civilis heres, sed fideicommissarius, quia nulla hic sunt verba imperativa & directa. Ratio, cur huiusmodi verbae Imperativa exigat jus nostrum , est inde repetenda , quia olim testamenta fiebant in comitiis ca-
413쪽
Iatis, adeoque erant leges 486; leges autem
non scribuntur verbis precativis, sed imperativis Me factro, Aoc ne facito. Iam ergo facile intelligimus i cur Testari in XII. Tabo. significet D gare a lege , quia legis modo aliquid testamento relinquimus , ut ait Ulpian. in Fragm. Tit. XXIV. g. I. 2. . Cur toties hereditatis institutio dieatur νομοθεσία , legislatio, a νόμες, lex, loca ex Polybio & Chrysostonim in scholio allegata
Transimus ad sollemnitates reternax ad sorinam etestamentorum Pertinentes, quarum Plures aut r. In his νὶ prima est unitas contemtus. Dicitur autem testamentum uno contextu fieri, i si omnes Sollemnitates uno eodemque tempore peraguntur, ipse que testandi actus non interrumpitur. Si hoc Σηitur, i. e. testamentum conditur, Nec alius actus immiscetur. Hinc si hodie tres, cras quatuor testes scribant vel si ment, Testamentum non Valer, quia non est uno contextu sa m. L. 28. G.
cie resι. Ita &, si testator incipiat testari & ol- Timam Ῥoluntatem eloqui, delude actum hunc ita interrumpat, ut cum uno ex testibus praesentibus contractum aliquem celebret, ac eo persecto ite-τum pergat in testamenti factione, nihil egit, quia ranitas contextus Herar. L. M. F. de V. S. Sed
'uod ad prius attinet, id intelligendum civiliter. Si enim testatori vel testi accidat impedimentum
aliquod breve & momentaneum, e. g. Ei testator animi deliquium patiatur, vel Iestem natura urgeat : non ideo stati,n testandi actus interruptus etenserirr, L. 28. C. iso ronam. Sed cur haec tam superstitiose exigit ius nostrum Rationem denuo vides ex testamenti sectione in comitiis calatis. Comitiis interruptis vel per sinistra auspicia , vel ser morbum comitialem, vel per intercrasionem
tribuni plebis, aut magistratuum, quidquid in iI-
is actum erat, perinde non valebat, ac Si actum
414쪽
4idi Liber II. Trit. X. esset nihil. Ad imitationem hujus ritus etiam te- Stamenta, quamvis non amplius in comitiis calatis fierent, uno tamen contextu fieri volebant. Diximus in cit. Orat. inaugur.
. Altera sollemnitas externa erat I praesentia P. Praecise nimirum requirebantur i septem testes, non ex mTStica quadam ratione, sed ut repraesentarentur personae in Iestamentis per aes & libram adhibitae, nempe quinque testes, libri pens, antestatus. Familiae enim emptor heredem repraesentabat. 2 Testes debebant esse rogati, non ergo o iter & fortuito si septem homines adsint, sufficit, sed rogandi & certiores faciendi sunt , quod testator velit testament una condere, & hinc eos rogatos velit, ut adsint &subscribant. At cur hoc Denuo recurrendum adtestamenta in comitiis calatis fas a. Nam & in illis opus suisse rogatione solemni, veιiris , 1- beatis, Quirites , jam supra monuimus , g. 4ἡ7.
Hanc sollemnem rogationem repraesentare nunc debet illa testium praesentium rogatio. 5 Debent etiam testes testatcrem videre , L. 9. C. de est. , quod ipsa redia ratio exigere videbatur.
Quam facile enim aliquis in lectulo iacens testatoris jam mortui vocem mentiri, & se ipsum vel alios, quibus bene cupit, heredem scribere posset, nisi testes viderent testatorem l Unde noctu luminibus opus est & si velis circumdatus sit lectus, illa quoque aperienda sunt . 4
Debet cum testibus esse testamenti factio. Haec regula expresse habetur in g. 6. Inst. h. t. eamque
alii explicant de testamenti factione activa, alia de passiva, alii de utraque; unde Theophilus hane regulam hac parrehrasi illustrat qui O
a nobis heredes institiai . nos instituere possunt,ai testes esse queunt. Sed quocumque sensu
accipias regulam, ea falsa erit. Si intelligis testamenti factionem activam, obstabit tibi exemplum
415쪽
De Testamentis Ordinandis. 4i Iplum mulieris , quae testari potest, nec tamen testis est habilis in testamento. Sin interpretaberis regulam de passiva testamenti lactione. Obstabit non modo mulier, sed & servus, infans , impubes, qui heredes recte instituuntur, nec tamen testes adesse possunt testatori. Denique si utramque testamenti factionem coniungas, denuo obvertam tibi mulierem, quae & testari & heres institui potest, & tamen, ut dixi , est testis inhabilis. Quare regula intelli penda est de testamenti sectione vetere in comitiis calatis, ut sensus Sit, quicumque olim testamenti factionem ha bebant in comitiis eatatis, ii possunt f hodie testes in testamentis adbiberi. Sic Sane vera est rein gula: & hine lacile reddimus rationem , cur testis esse nequeat a mulier, g. 6. h. t. b impuber , c semus, L. Io. g. 6. P. F. qui test . fac. pors. d) furiosus, e) surdus in murus. Nam h omnes non magis participes erant iuris comitiorum , quam prodigi , qui furiosis aequiparantur. Propter alias rationes non admittuntur. 0 eaeci, quia testatorem videre nequeunt; quod necessarium esse paullo ante diximus. o ob carmensamosum damnati in poenam, quia tanta est ho minum illorum turpitudo atque infamia, ut illis nihil omnino merito eredatur. Quaestio a Domitio Labeone Iuventio Celso JCto proponitur; an& is qui testamentum scripsit, veluti hodie notarius vel tabellio, possit tamquam testis Signare λ L. 27. U. qui test. De. poss. Sed Celso tam valde stolida videtur haec quaestio, ut inde JCti omnes quaestiones stolidas, & ubi ratio dubitandi deest, vocare soleant quiestiones Domitianas. Denique si 'hos septem testes oportet nec test tori nee heredi conjunctos esse per vincti m potestatis. Sane enim si pater testamentum conditurus testes adhiberet filios suos, vel si testator Maevium instituturus filios Maevii testes rogaret, refres hi essent in propria caussa. Nam omne hoc negotium inter heredem & testatorem geri
intelligitur, pater vero & filius in jure nostro pro
416쪽
eadein persona habentur, g. D. 6. Eix quo F in inferimus a multo minus heredem ipsum testem esse posse 2 non autem, Ο prohibitum esse legatarii testimonium, s. lo. II. Inst. h. t. nec c) id nocere , si ipsi testes inter se contulam. Sint, adeo ut & septem fratres recte testimonium in testamento dicant, & pater cum filio: ei de 3ι subscribant testimonio, modo nec cum testatore, nec cum herede sint coniuncti, S. S. Inat. h. r.
Dirae, quas hactenus explicavimus sollemnitates in nuncupativo ae pae ac scripto testamento. revi Tuntur. Iam sequuntur quaedam in sol in testamentis scriptis observanda. Nempe requiritur III λvel acri t. t lator testamentum,.vel ei obucribat. Si ipse scribit sua manu, testamentum vocatur holograptum sin, a tabellione scripti tabulis subscripserit, aeque ac holographum ratu niesri. Quid si vero testator scribendi sit imperitus i Tunc octisum testem adhibere debet, qui eius namine subseribat, L. 28. g. I. C. de rem Id enim generata est quotiescumque defectus aliquis an . teStatore est, ut sollemnitatem aliquam ipsa expedire nequeat, adhibendum tunc esse testem supernumerarium. Exemplum aliud infra. videbimus. in testamento Caeci 5l8.
Progredimur ad IV. s. ultimam sollemnitatem est restium sti eripito sus signatio. M scriptio fieri debet pro rio cuiusque chirographo ut adpareat , quis cuiusque testamento subscripserit , L. qui rest. Dc. pora. Quid si unus
ex testibus sit αν'αλφάβητος, adeoque scribere nequeat Tune quidam permittunt . ut unu& ec con testibus pro alio subscribat, sed male.. Nam ex L. M. C. de re'. discimus, tantum in testamentis rusticorum id concessum esse, ut unus testi Rri
417쪽
De Tosramentia ordinandia. 4 i5 pro altero subscribere possit. In civitatibus, uia hominum non est inopia, adhibendi sunt homisnes habiles, adeoque.& scribendi artis periti.
Quod ad subsignationem attinet, perinde est sive suo, sive alieno annulo signent testes, adeo ut& omnes uno annulo signare possint, g. 5. Inst. h. t. Hodie nullum est dubium, quia nihil re fert, annulo quis Signet, an alio typario characterem habente. Unde.& Maximi l. I. imp. in Conuit. de notariis de a. r5i2. requirit signationem mit it rem geisonitelen Signeten. Sed oli in praecise requirebatur annuius, ceu mani e tum est ex L. 22. g. 5. f. qui rest. Dc. poss. Ratio repetenda ex antiquitatinus Romanis. Quilibet eorum habebat annulum, quo contractus aliasque scripturas super negotiis civilibus iactas signabat. Habebat etiam typarium ferreum, clavi plerumque adfixum, quo signabat cellam penuariam , supellectilem, lagenas, ne servi quid subtrahere possent. Quales claves annulo signatorio vel typario instructas, & in Belgio repertas, inbimagine nobis sistit Just. Lips. in Comment. ad Ta eit. Ann. l. II. p. m. 8 I. Ne ergo quis existimaret , perinde esse sive typario signandae supelle e ili destinato, an annulo, cujus usus erat in ne gotiis civilibus, signaret, hunc praecise require. bant leges nOStrae.
Diximus jam de omnibus sollemnitatibus imternis edi externis in testamento adhibendis. Jam quaeritur, an & alia quaedam requirantur λ Resp. ti Hodie perinde esse in quacumque materia quis scribat: olim plerumque testamenta scribebantur in tabulis cereis, quae deinde lino obducebantur,& signabantur extrinsecus super lino. Hodie vel membrana vel charta adhibetur, modo illa non sit deletitia vel ἐπιγόγραπος, ut litteras transmittat. L. 6. g. ult. F. de bon. poss. Charta deletitia dicebatur, in qua jam aliquid scriptum, Sed
418쪽
postea litterae deletae erant, ceu hocte fieri soler in palimpsesto. Charta dicebatur, cuius tergo iam aliud quid fuerat inseriptum. Ute-Dantur enim Romani papyro vel charta Nilotica, quae tam erat tenuis, ut in utraque pagina scribi non posset, & si utraque seriberetur, litterae statim transparerent. Quod ne fieret, probe erat cavendum, quia alias obscura sutura fuisset
scriptura. Ex eadom ratione monent leges, 2. testamentum non notis s. abbreviationibus scribendum esse, verum litteris, ut facile legi & non alius sensus inde peti possit. L. 6. uis. F. dehon. pors. Quam saepe id fraudi sit heredibus vel legatariis, si notarius ejusmodi obscuris notis leabbreviationibus ignotis utatur, exemplo nobis esse potest Galba, de quo Suet. in viri Gau. r. 5. obserυ it ante omnes Liviam AugAstam, cuius , viυae gratia p/urimum valuit, s mortuae testa mento poene ditatus est, H. S. namaue qaingenties quum praecipuum inter Iegataνios habuisset, quia notata i. e. notis expressa non perscripta erae tum ma , herede Tiberio Iegatum ad quingenta revocante , nec hoc quidem aecepit. S) Monuimus nihil interesse, qua lingua Scribatur testamentum. L. 2D. g. MIt. L. IN C. de test. Olim aliter se res habebat. Quae enim erant iuris civilis, non alia quam latina lingua explicari poterant: quae iuris genisti uin, lingua quacumque, L. 8. f. de aecepti . Hinc & testamenta latine scribenda erant, L. IO. g. υeteres f. qui rest. Dc. poss., imo ne legatum quidem graecis verbis relinqui poterat, quamvis fideicommissum graece relictum valeret. Ulpiath.
Fragm. Tit. XXV. g. s. Sed id, ut dixi, legibus
novis emendatum est, ut hodie quacumque linguα quis uti possit.
Quum pleraque, quae adhue diximus, magis adscriptum quam ad nuncupativum testamentum Pertineant , superest quaestio , quid praecipue in nu
419쪽
Ds Testamentss Oeclinandis. ὀi 7 eupati vis testamentis requiratur λ Resp. i) Septem testes adesse debent idonei & rogati, aeque ac intestamento scripto. 2 li non solum testatorem videre debent, uti in scripto, verum etiam eum dem audire & intelligere. Hinc non potest hic adhiberi testis surdus, nec peregrjnus linguae restatoris ignarus. Ratio est, quia hic non ex scriptura, sed ex testimonio testium praesentium constare potest, quid testator voluerit; unde M intestamento nuncupativo testes, mortuo testatore,
jurejurando obstringi solent. Meu. Decis. Pari. IV Dee. IS. Quomodo vero iurabit peregrinus hane suisse voluntatem testatoris, quam non intellexit λ 53 Coram his testibus clara voce & palam testator debet voluntatem Suam eloqui uno contextu. Hic elegans Occurrit quaestio, an valeat etiam testamentum, in quo heres non exprimitur; sed testator se refert ad schedulam certo Ibco reclusam ζ e. g. Heredem instituo illum, eu-jMs nomen post mortem meam in hac arcula reρerietur Tale testamentum fieri posse putant Brun-nem annus ad L. 77. de her. inst. , Sto in Cautel. testam. c. XVI. g. 25. , & alii qui hoc testamentum vocare Solent Ῥsticum, relatisum , implicitum. Unicunt habent tundamentum L. 77. f. de her. inst. ubi testator scripSerat, quem ερ- redem codicillis fecero, is reliquam hereditatem accipiat. Cum ergo non etiana ita scribi posset, quem heredem in arcula nominaυero, heres esto'Enimvero absurda ex mea sententia est haec collectio. Nam a testamentum & codicilli habentur pro una voluntate ultima, & vires ex testamento accipiunt, & jus restamenti sequuntur, L. 5. b. ult. L. 16. f. de codicili. non autem idem dici potest de schedula arcula inclusa. b Auictores nostri fingunt testamenturi condi posse , in quo nomen heredis non exprimatur. In L. 77. autem heredes erant expressi, tantum quia si quid ex asse bonorum supererat, ScripSerat iStam portionem illum habiturum, quem in codicillis nominaturus sit. cὶ Clarissime his.auctoribus refra-S 5 gan-
420쪽
li 3 Liber II. Titi xpantur textus L. pr. st . qui test. De. Lbi dicitur, teredes auι ρaIam, ita ut exaudιrννossint, nuncupa M,. aut scr/bendos esse. An. vero. scribit vel palam nuncupat heredes, qui Se refert ad schedulam λ Et L. 29. C. de test. Accedit 4 duod salso hi JCti ejusmodi testamentum vocent musti m. Graeci enim Omne testamentum scri- ptum sic vocant, non quod in eo heres . expressus non sit, Sed quod testes ignorent, quis in eo heres institutus sit. Unde hos testamentum a Brunnem anno & aliis confictum ab accuratioribus iure, reiicitur.
mnenda, adhuc quaedam sunt de usu testamentufactionis hodisrno. Et i , quidem; nemo dubitat , ita adhuc testamenta sollemnia passim fiant in Germania aeque ac Frisia: u) saepe tamen, Miam testamenta publice fiunt. Nimirum jam iure nostro. civili testamenta dividuntur in pri ra, uuae privatiin fiunt ,. &sublisa , quae vel coram judice ξunt, vel judicv aut principi ollaruntur. is, C. - Maram Quum ergo- restanaeuta publica fide s Mineantur, ει hinc nullas requirant sollemnitates, d. L. I9. t. hinc frequentissime fiunt publice coram jucum , vel saltem privatim, . & hinc sollemnitate facta iudici offeruntur, ut ea ad acta ponas & testatoribus, deuinctis publicet. 5 Pontifex e. Io. x de testam. novum invexat testan, di genus. coxam parocho & duobus testibus sactum, quos nullam praeter ea, sollemnitatem exi-xit.. 1d inter Catholicos observatur, &. inter Pr testantes alicubi rusticis conceditur hujGmodi testamenii lactioia 4 Denique observamusti testamentum. Secundum loci consuetudinem; laetum ubique vadere debere, quamvis eo loco' aliae sollemnitates receptae sint.. Sic eX.. g.. in. Frisia recepta non sunt Signacula testium, & tamen , Si testamentum hic conditum ac destitutum signacii