장음표시 사용
141쪽
Quod si dicas nicuisse quidem Virgilio,qui praesentem haberet
tum cliiiiiii, coni j cere de prieteritis, di statuere, portimi illum iantiquissimis etiam fuisse temporibus; aut certa fluuillittus, inlueum fuisse pro portu sed non licuistis Palinuro, qui portum eius.
modii sentem nullum videt: si haec , inquam , opponas , responderim , noli praesumere Palinurum quicquam , sed Virgilium ipsum is praesumeres, atque conij cere de portu qui cum videret ex praesenti facile se polle coniecturam capere de praeteriti, ac ponere, portus Velinos antiquitus quoque fuisse, quia semper fuit fluuius Velia, Palinurum, cuius aetate fluuius illes erat,in portus exhibebat usum aliquem, portus Velinos iure nominantem facere potuit. Erat enim tunc eiusmodi portu S, vel pro portu fluuius Velia , a quo tum etiam
dici Velinus potuit. Nulla igitur est praesumptio Palinuri quippe qui de re praesenti loquituri sed poetae anticipantis, aurisconsultorum more coniecturam facientis, in viis fluminis Veliae aliquem tune
suisse sinum,qui diceretvi Vesinus, de vulgo pro portu ab omnibus haberetur quia sua aetate videt esse pomui Velinum, factum ab ijs Veliae conditoribus, de quibus commemorat Gellius non enim lueo μαωmptio potest esse nitide praeteritis ex re praesenti Palinurus vero ex eraesenti portu no praeivinit,nec coniscit de praeteritis erive ante dixi, loquitur de praesenti fluuio, sinuque Velino cum excie tum illud oppidum in portum factum non viderit, qui postea conditus est . Si quid ergo praesumitur hic a Palinuro non pri sumitur , qui porto illum postea conditum,praefrutem non habet ; sed a Vir-silio, qui eum prosentem habet,& ex eo consici de praeterito ideoque ita loquentem Palinurum se est , quasi semper ille fueris portus, Velia.
An secum ipse pugnet in eo figmento Octa.
His Aeneae verbis,alijsique , quae postea protulit Charon , videtur haud dubie virgilius signi hcare , heseum ad Inseros quidem cum Pyrithoo descendisse, sed redusse tamen iis enim eum adnumerat, qui revorterinit ad Superos
142쪽
Sis irem P Iu auema morte redemit, Itque, redit re viam toties quid Thesea here. Contra vero paulo post planissimEcanit, Theseum apud Inser egi, retentum, nec inde in posterum unquam euasuriun Sedet aeternumquesedebit Infelix Theseus. Hae permotus repugnantia ille idem Ηiginus apud Ceil. lib., cap.
xvi accusat amplius Virgilium is locum hunc item correcturum fuisse credit, si per vitae spatium licuisset . Qui autem fieri potest . inquit, ut aeternum sedeat apud Inferos, quem supra clim ijs nominat, qui descenderint illuc , atque inde rursus eualerinta praesertim cum ita sit fabula de Theseo, atque sic Hercules eum euellerit e petra, B in lucem ad superos eduxerit. Vidit sane Seruius hunc scopulum quem ita praeternauigat Sedet, aeternumq;sedebι Infelix Theseus. Contra opinionem inquit nam fertur ab Hercule esse liberatus , quo tempore eum ita ab traxit , ut illic corporis eius relinqueret partem . frequenter enim variant fabulas poetae Hippolytum ab Inseris liberatum Virgilius dicit. ΗΟ-
Neque enim Diana pudicum Liberat Hippol=tum Existimauit , inquam, semius, ita se dissicultatem omnem exhau-ssis; sed non vidit, Virgilium non tantum immutare fabulam, sed etiam pugnantia loqui quippe qui paulo ante numerasset Theseum inter eos, qui reuerti ne ab Inseris, postmodum dixerit --Sedet, aeternumu Misit δε-- Theseus. Aristotelem ergo certissimum oraculum consulamus qui nos a monet, ut, cum aliqua esse videntur apud poreas inter se pugnantia, ea sic exploremus quemadmodum explorare soliti sumus sephismata: videamusque diligenter, num idem sitide quo est sermo, an ad idem
reseratur, an eodem modo se habeat. Ita enim in Defenso.diximus ex Arist. Nostrum itaque nunc erit exquirere, quonianuidem est Theseu S,de quo poeta loquitur utrobique, an ad idem rekratur,&eodem se habeat modo. Si Theseum ad tempori reseramus varia, i ueniemus utrumque de eodem dici a poeta potuisses liberatum nimirum fuisse ab Inferis, S sedere in ijsdem , aeternumq; sessurum Quam tollendae,vel conciliada repugnantiae rationem, quia ignorant Crammatici, turbas faciunt in Martialem, quod Saturnales di quodam loco dixerit septem Sesum tum venerat audier. alibi
143쪽
vero quinque. 19- Rga per quinasgaudet requie reduces, Hos poteris cultvijuinere iure tuo sed si tempora consulant varia,apud Macrobium exposita , intelligent, qu ib usdam temporibus saturnarus dies fuisse tres, alijs quia . que,alijs denique septum. Igitur in hanc temporum varietatem intuiti, id de Theseo statu mus, quod accepimus ab Apolloni Rhodi Scholiaste, qui sic loqui tur Theseus, Pyrithous, Iouis hic, ille Neptuni filius, similia quaedam aggressi facinora sunt. Nam Theseus cui rapere vellet Hele- Iaam,quam deperibat, adiutorem habuit Pirithoum Pirithous contra,Proscrpinam abducturus,sbcium item sibi voluit, S adiunxit Theseum. Cum igitur hi per Taenarum ad Inferos descendi sient, saxoque insedissent obuio ad capiendam quietem reo damnati supplicio sunt, vi inde se mouere , ac conuellere non potuerint . Sed cum Hercules postea eo deuenisset ad extrahendum Cerberum, Thescum quidem liberauit, ac saxo diripuit Pirithoum vero, quod auctor eius temeritatis fuisset, thioq. ad rapiendam Proserpinam Iudicio, voluntate
descendisset,liberare supplicio, atque a lapide diuellere non potuit Ex hac huius narratione luterpretis intelligimus quidem egres sum ab Inseris esse Theseum bene idio Herculis,sed illud tamen addere debemus, ac pro comperto ponere , iterum Theseum ad inferos luisse post obitum, ibique dedisse,ae dare minas flagitionim suorum; non temeritatis illius modo, cuius supplicio liberatus ad tempus ab Hercule fuerat, sed aliorum quoque scelerum, in primisq. impiet iis,& crudelitatis in filium Hippolytum, quem immerentem inter-- secerat.Ex hoc ergo tempore,eidem lapidi, a quo diuulsus olim fuerat,iterum illigatus poli obitum,sedet,aeternumq sedebit. Atque hoetipso modo de controuersia,quam habemus in mali us,Alciatus Helix Eme alibi laudatus decernit in parerg. lib. x. cap. viij cuius hic vero non subiungo: ne videarietiam ubi necesse non est,eum Iurisconsu tum velle in rem praesentem aduocare
144쪽
An collocari debuerit inter eo , qui necem sua sibi vo
Instituitur a nobismate quaestio, quia poeta certum designat apud Inferos locum ijs , qui se ipsos interfecerant 'uibus enumerandis, Didonem illam praeterit nobilem , quae stibi manus attulit exitiales , suoque iudicio mortem inter flammas oppetiit. Proxima deinde tenens moesti ea, quisbi lectum Infontes peperere manu ucemq. perose Proiecere animas quais velunt aethere inrito
Q rimus, inquam, cur Dido hoc ipso praeterita silloco, quem sibi vindicare proprie posse videbaria: sit aurem interaniantes potivi intuentium campis collocata. Nec prociabinoparte smonmantur in omnem gentes caHi sc iuras semine dicunt me quos durio amor studeo tabepe redit, Secreti caelanii es,' 'rtea circum Silua tegit,uina non ipsa in morte relinquaint . Et paulo post. Inter quas Phoenissa recens avianere Dido. Errabati Iua in magna, c. Haud exiguam id admirationem attulit viris doctis. sed eam illis eripit Iacobus Mazonius ex auctoritate Platonis,quem in toto sequitur. opere Virgilius, ut bene longis est a me disputationibus in orationuin primo volumine demonstratum.Sic igitur,illo viam praemuniente, iac de tota re ingredior dicere. Summa quaedam inter Platonicos est quaestio , an Plato censuerit, .aliquatulo licere homini sibi mortem afferre. Negant Purphyr ac se Crobiur, ,hanc veniam umqua homini dedisse Platonem,ut moricin a cersere,ac conuenire suo iudicio cum laudespo1sit. Sed Plotinus lib.iat. Enneade prima, Olympiodorus omnino volunt, Platonem existia
mas fas homini esse mortem sibi aliquando consciscere. In hanc vi, delice sentenum illa verba Platonis in Phia me cinione tantur. . . t o
145쪽
Fortasse igitun hac ratione haud priae ter rationem est se ipsum interficere: non tame priuS, quam necersitatem aliquam imposuerit Deus. En inquit Olympiodorus , quem ad inodum Plato docet, interdum licere sibi manus arterreri ubi nece sillas id erat. Atque tripuim deligne temporis articulum , in quo ius hoc homini elle contendat pia . to,ait,hominuin vitam similem esse conuiuio,quod nobis,ex omnium usu rerum,diuina parauerit beneuolentia Quemadmodum ergo conuiuia, vel abrumpuntur,vel absoluunturiunque potissimviri ex cau-
iis, sic tempora item quinque indidere credit Olympiodotii , quibus te oribus liceat Evitatamquam Emetis lucedere . Primam interrumpendi conuiuii causam accideretum est, eum Princeps , ac dominus interuenit ,atque apud nos diuertere hospitio
vult. cetenim,ac prorsus oportet,in ensam relinquere,ut Regisese natur,ac seruiat. Ita plane censet Plato, inquit Olym=iodorus,vitam deserere fas esse,cum Reip.,cuius siritima tenetur in Principe, id utilesiturum intelliψnius. Idcirco nimimini aliqui laudantur a veteriburi quod pro patria mortem oppetere una sua sponte voluerint qualis apud Romanos est Curtius , apud exteros ille Menoeceus Theb nil dolescens Creontis filius quem pro patriae salute sanguinem,
tro prosi indere voluisse canit, commemorat Statius in Theb. . Sic ait,insignemq. animam mucrone coruso Dedignantem artus pridem, moeriamq. teneri, Arripit,atque Uno quaesitam UBInere rumpIt Sanguine tune par rit turres , ct moenia tantrat, Seque super medi.rs acres,non dum ense remisse, Ieeit, in saeuos tardere est conatus Achinos
AH ilium amplexae Pietas, Virtusi frebant
Leniter ad terram corpus iamDetratus OIim
.Ante Iouem, si mori apio 'imnis' seris. secundam interrumpendi conuiuiii uiussi mi causam e discordia, aint digladiatione ri, Ei militer ait interdum exin re. Praestat enim tunc primo quoq. temporeconuiuium viverraiis ii antibus illis tamquam arenam, cameum suppeditare videaris Huic similamitem causi in idoneam ad vitam intercidendam es se confirmat ex Platone; cum videlicet intellio aliquis,se materi na, ac fomitem esse rixariim,digladiationum,certaminis,belli. Hoc nomine fusi itur es, antiquis Otho ille , qui ut bella ciuilia funditus tollaretivitam protinus extirpauit a se, quam ciuilis contentionisse causam intelligebat. Ita quippe Martialis in libro sexto. Cum dubitaret a bu Aut tuitis Enyo , Forsirum rem et vincere misis octo,
146쪽
Tunc enim minime decere videtur, eos anapii esse super mensam, oui ex ebrietate a sensibus iam alieni, sui compotes, rationis non iunt.His ergo conuiuis ebrijs non Olympiodorus mculo,uerum etiam Plotinus comparat eos , qui aliqua perturbatione animi, affect . tenentur,4 concitantur,ut a sensibus, latione alienati videantur. quo tempore putant ex Platonis sententia licere unicuri sibi vitam
Quartum tempus excedendi de conuiuio tum esse dicunt, cum ipsi conuiuat in suspicionem lana venerunt veneni,vel epulis admisti , vespoculo diluti. Nam quia periculum est, ne singuli ea veneni pest , corripiantur, par est,omne compotationem,epula'. deserere. Hac similitudine demostrat Olympiodorus quartam accersendae sibi mortis probabilem causam adlatone desumptam in libris de legibus quam tum est accidere, cum aliquis scelere quopiam inexpiabili pollutum intelligit, a quo periculum est , ne ceteri quoque polluat turi& incestentur . Videt enim tunc, ciuitatis se mςmbrum esse tabi - . dum,ac corruptum,adem rationi consentaneum putat, a societate tamquam a corpore se ipium excindere me ceteri quoque contario tabe,ant, corrumpantur. Huiusmodi vinii tum sunt Oedipi illi in Antiquorum rasoedi',& fluentes Alcmaeones, aut Orestes:qui cum se contaminatos in G,aut parricidio vident, ad mortem tali quam ad perfugium ruunt, seque pis exsecant a reliquis, ne contagio
cetera membra ciuitatis inficiant. Putabant enim veteres illi superstitiosi homines,aliqua esse huiusmodi peccata, quae allocellam qua- tumuis innocentes inquinarent , quaeque nulla extergi postent expia'
Quintus terminandi conuiui locus est,cum epulae iam desunt, aut naale nochabere, S aegrotare super mensam incipimus . Qua ex comparatione vult Olympiodorus intelligi, tum licere nobis vitae nostraefinena imponere, cum ipsi vitae de gelidae res necessariae desunt, cum in Ostrema rerum inopia,S paupertate versanaues, aut morbii, dolori usq impatibilibus ita premimur, ut nulla vitae commoda percipere
possimus in posterum, nec ciuibus vllam utilitatςm afferre. Id existi 'mat omnino pia tonem do re in iij. lib. de Rep. cum disputat aduersiis Herodicum, dimicae medicina primum auctorem Videtur eniam ibi plato id ciuibus consili, dare,ut cuum vident se propter insanabiles morbos inutiles esse ciuitati , volentes, prudente'. vita se priuent; ri vctat mediis ad eos a piam , δε quantum potest y Fimor
147쪽
horum, morbos um ciuium curatione deterret Verba Matonis hac sunt. Homines autem, natura,d intemperantia morbossis,Narere,neq. ipsis,neq. aliis conserre putabant, neque circa illos versario Metere, hie se cuiados,etiamsi Mida ies locuntiores essent. Ita Plato. Hac nimirum ex causa Philostratus in vita Sophimirum,Dio in Hadrian Suida,Plinius Iunior, alijque summopere laudant Polem nem Laodicensem, quod podasra diu iam , multumq; conflictatus,ad'. tollendum cum vita dolorem, inedia se confeceriticiuntaria: iuphratem philosophum, quod eodem genere stultitiae se ipsum occiderit,ut molestissimam fugeret corpori aegrotationem,qua criiciabatur acerbissime . Hunc in iumerum referre postumus Democritum Ad- deritam, Pomponium Atticum, alios; in primi'. Festum illuna, quem Commendat, atque admirancuin proponit hoc epigramnate Martia lis in lib. primo.
Indigna premere pesticum tabHafauces, Inque usos vultus serperet atra lues:
Siccis ipse genis flentes hortatus amicos, Decreuit Stygios Festis adire lacus Non tamen obscuro pia puluit ora veneno , ..
Aut Orsilenta tristi alafaive. Miam Nomana vita eis morteseeregit, Dimisi animam nobiliore M. Hanc mortem fatis magni praeferre Catonis Fa potestauius Caesar a Micio erat. Atque ad hoc sane genus reuocarunt veteres illam ipsius Catonis
mortent,praeter ceteras scriptis,monumenti' celebratam: qu5d magno vir animo,exclusi, de corpore spiritu,miserrima se liberasset uitute,quam sub Tyranno seruire necesse erat. Huc item pertinere videtur ille Virrius apud Silium Italicum in Ilib.xiij.quem canit, abij-cere sua sponte vitam maluisse, quam in Romanorum potestatem Venire. Hiic etiam reuoces sine dubio stoicos omnes, non enim Platonicorum tantum haec dementia suit Itoicos, inquam, huc reuoce , qui morici voluntariam pro malorum omnium pernigio proponebant, ut ex Seneca maxime Stoico discere potes in epist. xii xvii.xxiv. Iviii. lix lxx lxxi lxxviii. ii in I picurus ipse delicatus pluto sopitii SVoluntariam hanc probauit,& laudauit infaniam; sua iit q. mortalibuS, v se vita priuarent , cum doloribus acerbissimis , isque perpetuis vrerentur, de quo lege Victorium in lib.Var.lcct.Vi.cap.xi .Porro tempus illud , quo quis sine reprehcnsione ex istorum philosophorum d cretis interlicere se posset appellarunt Graeci, γν ἐξαγωγὸν, praeclarum exitum . significabant enim hac voce,praeclaram, honestam,
idoneam,gloriosam deniqixe mortem eos ubi sise,qui causam aliquam
148쪽
eiusmodi probabilem adsciscenda mi mortis essent nacti . sed quam stulte sint haec ab istis vel pronunciata, vel laudat, vel
persecti, non est nostrum hic multis exponere. Docent enim si pientissimi Christiana relisionis au res, nullum esse tempus, quo tempore liceat homini sibi manus afferre, seque ipsum interimere . In eos autem nominatim,qui ad extremas vitandas aerumnas sibi fas es.se putabat adire mortem, clamauit copiose Lactan. lib.iij cap viij. acuteq. disputauit August. in primo lib. de Ciuit ac demonstrauit, ignavos habendos esse verius,quam fortes, qui propterea se ipsos interimunt. Immo vero Martialis ipse in Epigram ad Cheremonen
hanc ignauiam dainnat, excipit risu. Mod nimium Iaudas Cheremon Stoie mortem, Vis animum mirer Upιciamq. tuum
Hane tibi irtutem fracta facit reeur ansa, Et trisis nudo qui tepet igne focus.
Et teges,atque imex, o nudi ponda abam Ecbreuis, atqtι eadem nocte, dieq. to . O quam magnus homo es: quifaece rubentis aceti, Et stipula, ct nigro pa=ae carere potes. Leuconicis age dum tumeat tibi euultra Ianis, infringatq. tuos purpura texta toros.
ol -- cupiat tunc vivere Nerioris ametos, Eimbite vim perdere luce vitis. Mi in angusi actu es ontemnere vitam. intiter tu facit, qui miser esse potes . . Ignavos igitur eos haben s putat , qui, quoniam persere sertunam
aduersam non queuntisibi mortem inserunt; illos autem,eia fortes, atque constantes,qui casus acerbissimos nos iam,solitudinem, ignominiam, seruitutem aequanimiter, di cum constantia perpetiuntur invita id quod etiam declarauit planius in alio quodam epigrammate ad Dacianum. αmia magni Thraseae,consimmatiq. Catonis Dogmatas sequeris Dimisit esse velis : Periure ne nudo strictos incurris in enses; tuodfecisse elim te,Dacianefacis. Nolo iram, faciti redimit qui anguine famam
Hunc volo, laudari qui e morte potes . Ceterum.quid ego Martialeni prosero testem, cum Aristoteles ipse in Iib. Eth. iii .cap. vi omnium latuitatem suo iudicio, ac sapientia corrigat Docet en in diserte,ac dilucide, habendos esse desides , exigui q. viros animi , qui se ipsos ob inopiam,aliosve fortunae casus aduersos
iniciam licum Gicita morte sat Gud se fugere, quod ferre non
149쪽
possint nec pares aut idoneos esse ad eum sustinendini impetuno,ninpressionemq. sertiuiae , muscausa devitae statione depelli se po
Ne Tarquiniis quidem ille Si perbus videtur id ignorasse cum his volimruriae inortis,& parricidiigenus turpissimo damnauit supplicio,
quoniam crudelissimo tantum malum tollere non poterat . Cunia, enim cloacas populum facere , ac fodere coegisset , atque ob hane iniuriam multi suspendio se ipsos occiderent , eorum corpora cruci iussit affigi . quo factum est , ut tum primum habitum turpe sit sibi mortem consciscere. Quare non Christiani modo, sanctiq. viri damnarunt ea Platonicorum , aliorumq de voluntaria morte decreta ac dogmata verum etiam poeta veteres, primi philosophi , Tyranni ipsi explodenda eadem esse censuerunt. Quibus aliquando praeteritis,deo irgilio pergo dicere quem ipsius auctoritate Platonis eripere ab omni prorsus errati suspicione conte-dimus. Confirmo,inquam, eum, S Platonem,S Platonicos securiam , , existimasse Didonem iustissimam voluntariae mortis habuissescausam, hoc est eam,quam tertio numerauimus loco, atque ab ebriorum conuiuarum similitudine repetiuimus . Nam quia tradebant Platonici, licere homini vehementissimis animi cupiditatibus tamquam ebrietate perturbato,atquea sensibus ipsis,& ratione deiecto, non minus Evita discedere , qu conuiuio, eorum adprobans minionem nonnullis doctorum hominum ea tempestate pro bilem, Didonem feeit ex amoris impatientia sirentem,debacchantem , Eslaturationis e turbatam ut ei iustam oppetendae mortis occasionem , veniam a Platonicis daret . Quid enim aliud nisi iurorem, di amoris ebriet
uin ea verba praeseserunt Cumie nanimem alloquitis inausanos mis Vritur infelix Did mar u gum , Vrbefurens, e c. 2uia loquor,aut bitum quae mentem insania mutat IItaque cum iustis hisce de caussis defunctam vita, sua voluntate,seetia set Didonem,ut congritentia loqueretur,& sibi constaret, ab eorum illam numero separauit, qui se fine causa probabili peremissent.Nam si recte poeta verba perpendamus, intel Iigemus eos tantum apud Inseros in certo illo loco Virgilium disponere,ac collocare, quibus o cidendi se nulla iusta causa fuisset. Proxima deinde tenent moesti Dea quis ibi Dibum Insontes peperere manu, lucemq. peros
Duo enim instates,atque imi rentes intelligit, risi qui mortis ea
150쪽
sam trullam habueriint ex iis, quae numerantur a platonicis, adeoque mortem illam voluntariam non meruerim: Non erat hic igitur Didoni locus,quae iure,atque ex idonea causa, ut Platonici decumunt,seipsam interfecerat, mortemq. merita erat ob eam amoris,non ebrietatem modo,sed insaniam, ac furorem furori quippε nominatim veniam dedit amplissimam mortis Plotinus his verbis. At si insania persenserit quis imminentem, quid nam aget fortasse vero id viro: probo non accidet is tamen acciderit, reponendum exit in e iurigenere, quae necessarianuncupantur, atque ob ea , quae circumstini,
Cum ergo Dido careret illa eulpa, quae in eum locum compulerat eos,qui se ipsos occiderant, sapientissime collocata fuit inter amante seminas,poetarum fabulis, scriptis antiquorum omnium nobilitatas a Hi quos durus amor eruderi tabe peredit, Secreti eaeunt easses, ortea circum Si a tegit;eura non isto in morte relinquunt. His Phaedram,Proering locis, moesiamq Eri Fiem Cruderis nati mo irantem vulnera remit,
It comes,ct iuuenis quondam,nunefemina Ceneus,
Rurfusis in vetere aso remtat guram. Dure prata Phoenissa Hemiis Nisere Dido --o Hamma racquam esus Heros Vi mnimi et titit, c. Dicat tamen aliquis onines,quae hoc loco detinentur,obaliquod er- tum detineri flagitium , quod ex intemperantia turpis amoris admia serunt,ut constabit legenti fabulas sinsularum Phaedra quippe priuia gnum,a quo repulsa fuerat,eircumuenit:alis alia ex isto genere stetera perpetraruntiquorum causa plectuntur apud Inseros igitur etiam Dido inetur ob ea peccata, quorum in filis auctor impudicus amor. At numin Didone videtur erratum esse ab amore pro ctum, nisi mors illa voluntaria, contagratio filii igitur illa mors
culpa digna, non laude . Respondeo non onmes omnino plecti ob ea scelera, quae suasit amor: sed aliquas ob unam amoris exuperiintiam intemperantiamq poenas dare; qualis est Laodomiaci quae ex morte Protesilla coniugis obriguit aliquas puniri tantum, quia fidem viris fefellerunt suis quo de genere Procris est, uxor Cephali, quae se cor rumpi ab institore passa est pretio. Itaq. Dido plectitur ex amisib p dore, atque ex ea fama deperdita, qua nuper sidera adibat, ut loqui . tu ipsa plectitur,quia Sichaeo coniugi datam, obligatamq. promis
sis idem violarat,quod testatur ipsa,dolenter expostulans ea,quae es serat