Tarquinii Gallutii Sabini e Societate Iesu Virgilianae vindicationes & commentarij tres de tragoedia comoedia elegia

171쪽

fuga, 4 sidatio fuit, ut non multum abesset, quin verisi ac vineae de rerentur sed audiatur Polybius in lib.Mvir rei militaris,Martis imperat is scientissimus . Etenim Duce illaeso, ac sespite , inquit

etiam si aliquando reliqua cuncta cadant , multas tamen occasiones sertuna suppeditat, quibus detrimenta ex calamitosis euentibus ac-cπta sarciri possint. Sin autem ille, perinde ac in naui gubernator, eeciderit,etiam si reliquae multitudini victoriam aduersus hostes largiatur, nihil tamen inde commodi prouenit; propterea quod omnis omnium spes a Ducibus pendet. His omnino similia praecipit On

stander, Graecus auctor,in Strategico cap. xxxiij. i)sdem prope verbis . Nimirum quilibet e populo nutes corporis roboretrenue facere potest, inquita metu is autem prudentia bene consulere haud a ius facile queat. Nam quomodo si gubernator relicto gubernaculo, nauticis remigum operis se se immisceat, nauem in periculo esse contingit, ita sit Imperator consilia suis dare negligens, ad militaria munera se transferat , rem uniuersan in amaxinium discrimen

adducit. Hae cause, rationesque videntur vinceres, numquam omnino fas Imperatori esse manu pugnare, aut periculo vitam suam committere,

xvincunt quidem, nisi necessitas aliud postulet. Incidunt enim interdum ea tempora, quibus nec retineri possit exercitus, nec parari

victoria, nec Respublica conseruari nisi Dux in periculum se, distra' menque coniiciat. Itaque ut probanda sint omnia, quae supra diniam runt , nec Imperatori danda venia sit , ut militares suscipiat labores in gregalium adeat pericula est tamen haec exceptio subiun-senda; nisi exercitum plane periclitari, rempublicam in extremum

venisse discrimen animaduerterit. Tunc enim adesse periclitantibus, ac laborantibus debet. nullu,non modo constantis Ducis,sed etiam fortissinu militis officium omittere. Ita nimirum Caesar, nutante iam exercitu, atque in fugam conuerso rapto fugientis c manu seu eo, in primam, vitans aciem, restituit illico praelium, quod est apud Florum in lib. iij. cap.x.4 pulcherrime canitur a Lucano in lib.vij, Ipse manu subicitHadios, ac tela mini rati

Promouet ipse acies, Neuit terga suorIGU, Verbere conuersae cessantes excitat haIta Quapropter haud semper accusandus est temeritatis Alexander, quod periculosissima quaeque , ut loquitur Iustinus in lib. xij aggrederetur ubi confertissimos hostes acerrime pugnare conspiceret, eo se immergeret, suaque noni lilitum pericula esse vellet. Postulabat cnim hoc interdum ic napus, nccralitas, ut ab imperio ad null-tarem operam,laboremque traiiuiret, qui vitae periculo vix unquam

vacat.

Ex hac

172쪽

Ex hac ergo quaestione sic profligata decerni quoque de nostra facile potest. Idcirco etiam reprehendi posse videtur Aeneas;quod cum deserit suos , Malio proficiicitur , se , suosque tradat indiscrimes . Itaque cum quaerimus, an Aeneae ses fuerit , relictis castris, ad auxialia ab ignotis petenda gentibus, in iter se pericviosissii, re,quae-

imus illud; an Imperatori,ac Duci liceat umquat ad reis riculum vitae, atque a suorum gubernatione discederes adeoque sic possumus omnino respondere, quemadmodum supra de Ducrisio iud μπο inter gregarios periclitante. cum hoste manus conserente respotainius Nam si deplorata quaedam tempbra sint, ea, quibus alia rati esuccurrere, ac prospicere non possit Imperator suis, nisi tantisper ab exercitu diuellatur , atque ad auxilia conquirenda ipso etiam cuti vitae periculo discedat, neminem ego futurum puto tant iniquum iudicem, qui non hanc illi non modo veniam det, sed abeundi quoque necessitatem imponat. Quae profecto tempora quoniam Actaeas Imperator callidus animaduertit, non dubitauit aliquantisper a suis abesse, periculosum iter arriperi, auxilium ab ignotissimis populis exposcere. Qtiem enim ipse ad tam dissicile negotium alla garet

quis praeter unum Aeneam is crat, cui fidem haberent Priticipes, a quibus auxilium & copiae petcbantur iis autem rerum illi cultatibus quia non adigebatur ad abeundum Turnus . cum noti stimus

esset finitimis ciuitatibus , Italiae Regibus, satis habuit dimittere venulum, aliosque legatos ad auxilia contrahenda. Huca edit,

quod Aepeas admonitu Tyberini fluminis ad abeundum et ' Mur quo minus dubitare debet de rerum euentu, magisque sperare . ti rum sibi certam reuersionem in castra , suisque interea secundoriam praesentiam Numinum adfuturam . sic enim initio lib. viij Dberis eum alloquituri

Haud incerta cano nune qua ratione quod in ut

ri . Expedias victor, paucis ad rie, docebo.

Deades his oris, genui a Panant profectum, siui It gem Euandrum comit o qui lana' πια

Delegere locum, inposuere in montibus Pauantis proaui de nomine Pauanteum: . Hibedin assidue ducunt cumgente Latina. . Mos eaΠris adhibe socios, foedera iunge Ipse ego te ripis, ct recto fluxuine dueam Quod vero de illa dicitur Aenea temeritate abeuntis e vestigio, nec ullum exercitui, eastelloque praeficientis, falsum esse declarant i ve sus in lib. x quibus Mnestheo, Serestoque in eam gratiam demanda ta praefectura planissime significatur.

inta

173쪽

Alta inrent: nec trepidi nidine pomis . Explorant, pontesque, propugnacula iungunt. Tingerunt, inflant ne eui, acerque Seresui I uos parar Aoriar quamd aduersa vocarent, 2 nores iuuenum se rerum dedit esse magistros

Cum igitur Aeneas eo temporum deprehenuatur articulo , ut nisi disce late castris, atque ipsemet auxilia conquirat , suomim saluti

consulere non possit, cum de discessu moneatur diuinitus, cum itineris sui ducem habeat Tyberim fluuium , cui numen inesse credebat; cum denique bonis illis ducibus administrandae Reipublicae curam demandarit, nullum praetermittit officium periti probiq. Principisci nec plus reprehendendus videtur, quam reprehendi soleant Imperatores exercitus , qui se in rebus accisis, deploratisque relicto propemodum imperio, ad militaria conferunt ossicia, vitamque in discrimen obijciunt. Et quoniam singula Iudicio permittimus Aristotelis , consulendus est in Prolegomenis nostris Defens. v. quae huic

loco praesidiu suppeditabit ex circumstanti, , quas ille poetaru asse tor intueri nos iubet, cuineorimi patrocinium suscipimus . quod enim alioqui videtur imprudenter, temere factum, ipsa vel loci es periculae, vel temporis ratio ab omni saepe temeritate atque imprudentia vindicat Tempus autem ac locus, ut sipra diximus, ita

postulabat initionem, , periculum Aeneae, ut imprudentissimus h bendus fuisset Imperator, nisi confestim excessisset e casui, seque itineri quantumuis ignoto periculoseque commisissee

An liceat huiusniodi sensum rebus inanimis dare

Labitur Uncta adis abies, mirantes 9 vnda : Miratur nemus insuetum,fustentia Iove iSeuta iri fluuio pictainque innare M imis videtur poeta cum eum tribuit sensim rebus inanimis, ut dice audeat eas laetari, gestire, mirari ; videtur, inquam, ea proponeo,

quae nemo credat, aue pro verisimilibus habeat misenim credere

174쪽

finit, mulas, memora ex lio'stunc, armoriam, nauium ipsamin nouitate in admirationem rapi, cum ea vis animi non cadat nisi in participes rationis animantes' sed meminisse nos oportet, poetas rerum omnium, de quibus ipsi

cogitant, quaedam efficere simulacra , ut ampliorem legentibus , au- dientibus, &spectantibus afferant admirationem . itaque si quem inuidia tabescentem descripturi sunt , Inuidiam potius ipsam inducunt corporatam in aspectabilem , quae hominem vexet, quam dicant eundem inuidia laborares non quod existiment eo modo melius se posse rem illam incredibilem persuadere legentibus , sed quod videant, ijs simulacris expingi commodius, ac magis ad viuum exprimi animi sententiam, Opinionemque de re, quam tractant, singularem. Id videlicet etiam sequuntur, cum dicunt, laetari arbores, mirari campos, C. Dicunt, inquam, id factum, quod fieri nequit, ad exprimendam magis, atque ob oculos ponendam illam opinionem,&imaginem rei, quam animo consignarunt. Hanc imaginem a poetis

in malam animo nominant aliqui Grammatici poeticam pha tatam, in prinusque semius, hunc explicans, quemnabemus in manibus, locum. Miratus enim ipse, cur Virgilius siluas, fluviosqui mirantes secerit, haec ad demendm nobis admirationem adiungit Laus Troianorum per phantinam quandam exundarum, ac nemorum admiratione veniens Placuit hoc idem phantasiae pomen alteri Grammatico Lactantis,sive Lutatio, qui statium commentarijsill strauit. Sic enim interpretatur eum versum Thebaidos Et Mutem De nupuer uenti, Ius.

Baccharum vocibus, inquit, clamosa valles destitutae,immolatarem pecudum mugitibus stupuere. Dicit poetica phantasia, omnem gregem in illo loco immolatum . Haec ibi Lactantius t perinde quasi dicat, stuporem vallibus tributum a Statio fuisse propter expressionem illam, quae poetis est familiaris , dicique potest poetica phantasia.

Declararunt nimirum nobis hi Grammatici unico phantasiae nomine id,quod multis saepe soliti sumus explicare,cum dicimuS,poetas idola quaedam rerum , simulacra confingere animo : quae vel inducunt instructa corporibus , ut cum loquentes Deos, aut homines faciunt,vel hyperbolicis quibusdam figuris,licenter exprimunt ut cum aliquid describunt, aut narrant, nulla prorsus indueta perina contra plane, quam faciant oratores qui ad molliendas audaciores quasdam dicendi sermas, verbi cautionem addunt aliquam me parietes ipsbs gestire dicunt, sed videri gestire , aut quodammodo gestire. Huiustatio distriminis petenda est a fine,quem proposuit poλtis imitatio, quae a delectatione, quemadmodum in cap. h. ait Arist. o taest . Fix enim hinc, ut delectationem poeta sequatur, ex qua, oc

175쪽

eum qua ipsi iuxta poesis est delectatioriem autem nihil est, quod pariat ma s, quam adinixatio quod enim est admirabile,iucundum est , inquit idem Arist. in cap. xxij. Et quoniam ampliorem habet admirationem ea phantasia,& simulacrum rei gestientis, superiecti rubus, alijsq.verborum figuris expressum,quam animi sententia eadem

de re exposita simpliciter, cum vocabuli cautione prolata , poetae non dubitant dicere ea 'tari, ac gestire, quae veru laetari, ac gestire non possitiat. Ne ipsi quidem ex antiquissima memoria diuini Hebraeorum vates, ac Lyrici poeta ab hoc dicendi genere abhorruerunt. Quid enim aliud est illud ό Montes exultastis sicut arietes, colles sicut agni ovium pHoc unum extremo loco subiungendum , atque ad claudendam disputationem ponendum est uicere poetis ea, quae fieri non postlint, facta cfle dicere, ut admirationen id electationemque maiorem aucupentur . quod decretum est, expositumque dilucide ab Ari1Ιot .in cap. xxiij liis verbis . Si quae fieri nequeunt confingamus, recte tum Id

factum habebit, si propterea artis finem assecuti simus est autem eius finis, si hoc pacto magis admirabile est. Hanc ita dat poetis Aritates .eniam quam nos in prima Desens declarauimus initio.Quapropter omnis obstruetur aditus accusatoribus, si dicamus,Vir olium assequi multo maxime poeticae fine, cum ait stupuisse siluas,&ῖuuium nouorum aduentum hospitum esse miratum quia sensus ille tributus siluis, Huuio maxime admirabilis est . admiratio vero delectationem parit; delectatio finis ipsi poeticae propositus est inces tamen, quicquid ad delectationem poeta fingit, debere esse vero simile, ac credibile saltem vulgo. At hoc figmentum nemini est verosimiles cum omnes sciant, siluas, fluuios admiratione affici non posse. Quid hic responderi debeat, indicaui iam supra, cum dixi, ea

quae his hyperbolis anguntur, non fingi apoctis tanquam verosimilia , de crcdibilia , que madmodum finguntur ea,quae narrantur, aut aguntii in fabula, S pocinatum synthesi ; sed proponi tanquam ea , quae magIS rem exprimunt, men argiam habent. Non enim, cum dicunt fluuium admiratum esse, volunt id vulgo credi, sed intelligi, rem, de qua loquuntur, ita mirabilem fuisses, ut potuerit admirationem etiam a serre fluuio, si ea vi, ni fuisset Laeditus. Contra vero cum dicebant, Harpydas este locutas , volebant id vulgo credi: quia cernebant populum insana tunc imbutum superstitione,figmentis illis facile sidc habere.

LIBRI

176쪽

LOCUS PRIMUS.

metamorphosi.

supra fidem ficta videatur; quibus exposita caluinnij sit

vos Desoluta, Ite Deae peiagi genitrix iubet . e μὴ in Continuo puppes abrumpunt incula ripis: Delphinumq. modo Dymersis aequore rosris Intis petunt mine irginea mirabiti mon Irum Reddunt se totidemfacies pontoq. feruntur, S uot priuiaerat feterant ad littora prora Na IIIJ est huius loci reprehenis

si , iam inde ab ij inchoata temporibus , quibiis ranam uici Virgilium terere mans bus, continentarijs illustrare primo coeperunt. Sic enim scriptum reliquit Seruius, hos versus interpretani. Figmentum hoc , licee poeticum sit, tamenina caret exempla , --tatur a Criticis. sed noui subinde cossiores ita locum emtam exagitarunt , ut disiscillimum nobis hoc patrocinium fecerint satis , tamen habebo

177쪽

Virgilhim in ius vocat . eam de integro antiquorum excitat ace Λtionem, quam commemorat berulus sed trahat fbrtasse pluribus, ac magnificentius,quod a ijs ieiune perstrictum, quam paucissimis indicatum erat. Non enim illi fatis est diceres, non licuisse Virgilio

eam fingere metamorphosim, cuius exemplum non extaret aliquod apud antiquos,sed profert praeterea iustissimam accusationis causam ex Aristoteles rationesque colligit omnes, quae ad hoc episodim expungendum videantur idoneae iugnat ergo primum Aristotelis auctoritates qui cap. vii poetices incinat, illud hon inibus esse credibile, ac verosiimile quod sciunt aliquando factum fuisse, id incredibile,quod sciunt non esse factum. In Tragoedia , inquit Aristoteles , vera nomina retinentur.

cuius rei ratio est, quia credibile illud est, quod fieri potest quae vero nondum facta fuisse scimus, fieri profecto posse,parum credimus. Quibus ex verbis demonstri re , rutae Casteluitrus, hic errasse Vi filii imicum diuiniti s id factum comminiscet ur, quod factum filii numquam legitur in fabulis . Quis enim audiuit umquam, arida tiagna in mas este conuerita λ saxa Peucalionis in homines eburi Pellaris humerum esse mutata, dicere quidem ausi sunt fibularum auctores. huiusmodi vero resinanimas diuinitate donatas esse, Minmos conuersas, dicere non sunt ausi. Huic Aristotelis auctoritati aliquot praeterea rationes adiungit ductas ab imprudentia poetae, res inter se pugnantes illo figmento coagmentantis. Nam primo qui dem Iuppiter ipse Berecynthiae respondens, petenti,ne naues ilis

Vineantur,

Planissime, disertissimeque confirmat,eas se non posse sartas, tectasque in perpetuum praestare, aut impedire, quo minus mortali manu composita carinae tempestatibus hauriantur, ac finem habeant Ogenitrix qud fata toeasci aut quidpetis isti Mortarine manu faciae immortau carinae Fas habeant ρ certus incerta pericula lus rei Aeneas heui tanta Deo commissa potentii

Et tamen ille idem Iuppiter, qui haec se praestare non posse profitetur, multo promittit ampliora, ipsam ignis aridis , ac prope iam cose amplis pollicetur diuinitatem Immo ubi defunctae, em, pretusq. tenebimiciti/M-ies , quaecumq---- - ,

Dardaniumque Duram Lairaristia vexerit arua,

Morialem eripiamfr et magniquo iis Aequoris se Deas. iam ergopusnam haec inter se non posse naum, incolumes Ma

178쪽

1m. aut vindicare ab interitu , posse tamen eviem Deas lacere. Secunda ratio contendit,sigmentum hoc, o epis tum esse mistra

excogitatum, nec quicquam poematis constitutioni conserre cum neque coagm tet, neque bluat synthesim ac fabulam ipsam, nec aliud addat ijs momentum rebus, quae tractantur in opere. Terti dictoriam erborumque non ferendam Geugnantiam demonstrat, e modo . Pollicetur Iuppiter, Deas marinas se facturum singulas omnino naues,quae tempestatibus ereptae peruenerint in Italiam, eoque Troianos importauerint, ut paulo ante vidimus. At ali

quae naues, ceria una, qua vectus est Aeneas ad Euandrum , quaeque abest,dum fi Turno incenduntur reliquae, diuinitus conuertuntur in Nymphas , non ea donatur diuinitate , quae singulis omnino promittitur a Ioue. Quarta ratio reprehendit nominatim tran Statum audax, Ioquen. di formam insolentem , quae Parcas facit nentes, S succidentes nauium fila ierinde ac si naues illa quaedam essent animantes . Nemo quippe legit umquam in antiquorum monumentis, Parcas aridor uni lignorum , lapidumue nere, aut succidere vitam &tamen dicere

non dubitat Virgilius. Ergo aderat promissa dies se tempora Parea Debita eo Ierant; cum rami iniuria Matrem --muitiaeris ratibus depellere taedas

Alia praeterea tiunt, quae disserit aduersus Virgilium Casteluitrus: sed praetermittere libet; quia non tantum videntur habere robur, ac vim , ut euerti facili negotio non queant Iis autem, quae proposita sunt, sic ego respondeo per partes, ac sinsulatim Mistoteles ait quidem eo loco , illa nobis incredibilia videri, qu rum simile nihil factum accepimus sed tradit etiam illiud in cap. xxiij esse confugiendum ad famam , cuin aliquid e gere volvatus

stria modum rationemque communem; ut qui legunt,audiuntque figmentum incredibile, fidem saltem habeant famae, quae sic vulgetis uexit.Hoc erso cum probe nosset Virgilius, intelligeretque, mel morphosim illam nauium abhorrere a communi ratione, ac modo fingendi, aduocatis Musis, a quibus illud inauditae rei miraculum fama vulgatum apud antiquos accipere ipse potuisset, reddit verom muri quod alioqui fuisset incredibile a uis Deus, o ijde, tam saeua ineendia Teucris Auertit tantos ratibus iιis depulit ignes δDicite . priscasides facto,Pdfama perennis.

Id quod etiam alias facit in catalogi , multos enumeraturu , quo rum nomina illi cognita esse non poterant, nisi ea accepisset a Musis, quarum, instinctu canere, Tamiliaritate uti poetae credebantur.

179쪽

Huic enim fiebat; ve crederent ficit legentes; poetam aliquid liqua funa traditum scire beneficis Musarum, quod ceteri pro

fus ignorarent.

Sed tamen fingi non debuit,dicet aliqius, id fama vadi, atque a Musis dici , quod ne a Dij quidem ipsis aliquando factum diceretur

visse, aut fieri posse putaretur quasi vero necesse sit, ident omnino factuin esse , ut fieri posse credatur. Satis crat antiquis , id ex fabulis esse compertum , homines a Dijs fuisse *pe conuersos in arbores, arbores ipsas inuiomines put credibile putarent , ijsdem ij eam tributam esse facultatem , quae Deas facere posset ex nauibus Atque hoc prorsus voluisse ibi crediderim Aristotelem in cap. illo vij. cum ait , ea esse incredibilia, quae numquam facta fuisse scimus. puto, inquam, voluisse, id nos existimare fieri non posses, cuius aliquid genere saltem simile factum non sit. At multa huic nauium metalnorphosi genere similia facta diuinitus existimasse veteres illos, Zesuperstitiosos homines,docent fabulae; quae admirabiles, atque incredibiles quasdam celebrant mutationes layidum , aliarumque rerum ananimarum in homines Neque enim illi de Dijs suis opinionem ita restricte parceque consignarant animo , ut crederent eos non postoc rebus inanimis Nymphas, ac Deo marinas lacere, qui ex ijsdem nullo negotio facerent homines.nec tam excellentem Deorum, De rumque sitarum naturam esse intelligebant ut plus putarent est , Nymphasi lignis procreare, quam e lapidibus homines cxtrudere . mere quippe ex lapidibus hominem, Mechsdem lacere Nympham, ac Deam nes is quidem enere similia non sunt , qui recte de diuinitate iudicamus,sed antiquis erant genere similia, qui opiniones de Dijs informauerant animo crassas, Madipales Dicebat deinde hic Censor in prima illa su ,quam exposuimus, ratione, non constare sibi poetam i cum canat, Iouem non post naues seruare, quas postit facere Deas . sed redigere sibi debet in mentem, hoc etiam antiquos existimasses rata supra Iovem esses; neque illum posse fata peruertere, aut immutare. Sunt Regibus serui, aie-hat Philcmon , Rex seruus est Deo Deus necessitati. merodotus praestitutam sortem ne Deo quidem fas esse dixit, estugere. Quin Seneca ipse tam sapiens , in libello de prouidcn. cap.V. huic antiquorum opinioni ita subscribit. Eadem necessitas, et Deoialligat irrevocabilis diuina pariter, atque humana cursus vehit. Ille ipse omnium iseonditor, ac rector scripsit quidem fata, sed sequitur semper paret, semel iussit. Concinit Dicanus in libro secundo Finxit in aeternum causis qua cunecta rei uet, Se quoque lege tenens.

m ergo necesse haberet Iuppiter satis pareres a quibus decret i

180쪽

im erativi naues illae tandem aliquando perirent, non poterat eas ab

interitu vindicares; quod vetabant fates poterat tamen facere Deas, quod eadem fata patiebantur . Sed pugnant haec inter se; Iovcm condere fata, S eundem Iouem subessessatim pugnent, Vt cetera superstitionis antiquae dogmata non tamen hinc sequitur, a Virgilio pugnantia fingi, qui tuae superstitioni congruentia,& consentanea dicit: sed tantum consequens est, antiquos locutos esse pugnantia de Dus quod dandum,4 clara voce profitendum est.

In secunda ratione contendebat, commentum ilhid esse superuacaneum cum eius vi nequc soluatur fabula , neque colligetur . Cui

quidem criminationi quoniam obijcitur idemo satis credo, responderi posset, repetendis ijs , qua de Atlantis illa descriptione diximus in lib.Aeneid. iv cum praesertim hoc epi fodiuna non a verosimili modo,quod esset satis,uerum etiam ex necessario nasci videatur. Nam

quia diuinitus illae naues tam saepe fuerant in itiner tempestatibus ereptae, quia erant ex sacris illis Berecynthiae trabibus cotextae, quia Aeneam iam, Troiano'. in littus expositerant ab oraculis diem gnatum, emeritis quasi si cndijs,praemium reposcere videbantur.

Consentaneum ergo rationi erat,non sic eas perire, atque putrescere, quemadmodum intereunt, corrumpuntur ceterae; sed laboris sui mictum aliquem capere diuinum, atque immortalem, illi similem, ouem cepit Argo nauis quam itinere a Dij desisnato perstinctam sabulae iam collocarant in coelo. In quo sane Virgilius antiquorum, illa figmenta longe vincere videtur, cum non inter sidera referat, aut

in sidera commutatas velit naues suas, quod iam usitatum erat, sed euentu admirabiliore faciat Deas , quod a nemine fuerat excogitatum . Esse quippe fingendum quod admirabilius est , diximus ex Aristotele supra. Confirmo itaque hoc epi dium es necessarium, S cum alis apposite fabulam , ac constitutionem poematis illigare. Illud enim Aristoteli est epi dium necessarium, quod maxime congruen S, consentaneum est , ut disputauimus in lib. iv. de Atlantis description In tertia ratione requirit idem Censor numerum nauium, quae conuertuntur in Nymphas . Non enim laic numerus videtur constare scicum absit Aeneas aliqua naui sine dubio vectus ad Euandrum. Sed liberabo illum ista suspicione diuinando quod aliter scire, ac cognoscere non possum. Sic enim animum induco meum; eam nauem,quae exit Aeneam,rediisse in portum , atque una cum ceteris incendio m ruptam fuisse Aeneas enim ab Euandro digressus,in Etruriam terr stri perrexit itinere: reuertiri demum ad suos cum ea classe,quam ei Ty rheni comparauerant. Ad haec:ea nati clive vexit Aeneam, non

ex Idaeti abibus Berecynthiae lacris contexo sertasse fiWrat,sed in SN

ci ciliae