장음표시 사용
191쪽
eap x. ait Inarimen ab ipsemet nominatam Homero: cun praesertim in omnibus omnino codicibus, apud Eustathium etiam, ac Stephanum scriptum sit ν ἀρ-oiς Tria sunt ergo, ut colligamus omnia, quae Virsilius, ut isti contendunt, minime vidit populos I los Arimos filisse, non Inarimos eosdem populos in Syria , vel Cil cia positos , non prope Prochytam, quae in mari Tyrrheno est radiphoeum denique non prope eandem Prochytam , sed in Syria sepi tum fuisse Sed omnia eum vidisse, ac nihil in eo peccasse facile intelligemus,
si teneamus Aristotelis desensionem vi.in cap.xxiij. ab eo propositam, expositamque a nobis in prooemio. Ibi enim diligenter animaduertere nos iubet Aristot antpcabulum , quod reprenenditur, simile sit vocabulo alicuius alterius linguae.fit enim saepe,ut apud varias gentes eiusdem omnino vocis varia notio sit. Atque ideo monet, ut videamus, ne fallatur animus similitudine vocabuli Id, inquam, si hoc attendamus loco, vacare Virgilium omni culpa comperiemus. Non enim ille populos Syriae Arimos arat regionem , ac terram, quam incolunt Arimi Graeca lingua designaticum Inarimen dicit, sed Latina, sua commemorat Insulam Pythecusam, siue Amariam, quae dia aettur etiam Ischia, sitam e regione sinus Puteolani. Inarime ero his insula appellata vitine est ad Arimis, siue hominibus siue bellos. Arimi enim Etruscorum insua dicebantur olim simiae, quas Graeci Pythecos nominant . ccepimus vero Pytheos nomen huic Insulae postea factum esse, propter simias, vel propter homines simijs simiales, quibus ea Insula teneri credebatur . Causam ex fabulosa narratione tradunt Harpocratio, Xenagoras, &Suidam affirmantes, a Ioue propter immania scelera quosdam homines, qui Cercopes dicebantur a Graecis, hoc est imposiores, suisse commutatos in simiast Insulasque, quas habitarent, dictas esse Pythecusas . Quin Ouidius in lib. metam xiv nominatim id accidisse canit prope Prochytam inansula Aenaria, quam item Inarimen dicit, vel in aliquo eiusa sulae colles ubi scopuli essent, qui dicerentur Pythecusae. Inarimen , Proch=tamque egit, viridique loeatas Coue Pythee as,fabitantum nomine dictas.
Muippe Deum stenito raudem, o periuria quondam Cercopum exolui, genti ue admi a dolose,
Insomne viros anima mutauit, ijdem,
Non igitur vlla poeta fusi inconsiderantia, vel ignoratio Graecae linguae, quae iunctis 'ocibus Inarimem conflauerit sed summa prude tia, atque cognitio latinae, qua sciebat, antiquos eam Insulam appel
lasse Inarimen;mon quidem a populis illis istae, sed ,simiis in
192쪽
quissimum vero billo accusari nomie, quod quae latiniveantummo is dicas, ea e Graecis sontibus male ac perperam corriuaueris. Vnum superest, quod de sepulcro Typhoei obijciebatur. Sed hoc
etiam accusationis caput amputabit Aristoteles qui, quemadmo dum diximus in prooem. Defens. vlt dat poeti veniam,vt a vulgari discedant interdum opinione, Lalicuius prudenti hominis, paucorumque sententiam eligant, ac sequantur . Scimuivero, non omnes omnino scriptores in Syria vel Cilicia sepultum velle Typhoeum sed esse aliquos,qui in hac Pythecusa, de qua loquimur, humatum dicant . qualis est Apolloni interpres in lib. ij. Argonaut laudatquia testem, auctorem Pherecidem , quem diserte ait tradidisse,Pythecusam insulam iniectam fuisse, impositamque J Iph o.
Instauium dit. iri e gurgite τινο-cenis venientem, o inritibus extulit undis. Turnus est, ni si molli Tyberis alum sic exceptus, quaeremsi nobis i ponit euram , an recte mos ruatura Virsilio flavus. Dubita di causa sunt ouae . Prima, quia caeruleus alibi dicitur ab eodem Met inlita viij. - - Ego summum quem mine remis Stri entem ripas, inpinguia culta fecu-tem , erubus Disi , catagratis us amnis.
Altera, quia Tyberis aquae albae verius sunt, quam flauae,aut ceruleae Idcirco enim antequam hic fluvius Tyberis nomen accepisset a Tybri Albanorum Rege ibi demerso appellabatur ab antiquis Albula . id quod apud Virgilium ipsum in lib. item viij ita testatur Euander. Tum Eges, asperque immani eorpore Tybris, A quo pos Italisluuium cognomine Tybram Diximus amistierum vetus Aibula nomen
193쪽
quem vi docere apud Graeco sese quidem id quod Quum latinEdicimus, sed tamen interim epitheton esse pulcritudinis ita
prorsus, ut quem pulcriin , ac Brinosum dicere volunt, eum nominent sepe Id vero usu venit ex vi synecdoches cui ea facultas, ac venia est, ut speciem saepenumero substituat generi. Hinc enim fit, ut quia color ille flavus species quaedam est pulcritudinas, possimus eos, quos paec iniuerse dicere volumus, appellare flavos Hac ergo licentia, figuraque usus Virgilius, cum pulcrum hic dicere vellet Tyberim, quem in lib viij.pulcherrimum dixerat, his verbis, quocumq- solo uuberrimus exis , auum appellauit s& quidem haud minus bene,atque apposite,quam
Horatius, ode illa celeberrima cecinerit. Vidimus f auum Tyberim. Nec aliud profecto spectasse Catullum, aut sibi voluisse suspicor, cum Mellam Galliae Cisalpinae fluuium colore minime flavo praeditum flauum tamen nominauit in epigrammate ad Ianuam, niti, intelliseremus pulcrum uniuerse pro flavo. Flauu quam modi percurrit stamine Mella . .
Brixia Verona mater avium meae.
Nullus enim est e scriptoribus antiqui , aut ex iis,quivellam viuel rint, qui dicat eum fluuium esse Duum Eiusdem usu figurae video praeterea' numquam a poetis res eximie,insigni teque pulcra dici purpureas purpureum enim,quia species alia quaedam est rerum pulcrariim poni pro genere potest, quod fictum a Virgilio videmus in primo Aeneid ubi dicitur .
Pro purpura poenas dat Sylla eapillo In mare pu=--ψπUM influit amnis. Quae omnia epitheta pulcrum ubique significare docet semius Micol krythraeus in Indice Quin apud Cellaib. xxiij cap. xj. Furij v
teris poetae versistunt, in quibus euri dicuntur purpurare mare . hoc est iacte , ut nitescat,is pulcrum sit, vel facere nitescere εἰ quemadmodum ipse confirmat Celi. Furiana haec sunt, inquit quod
terram in Iulum versam lutescere dixerit,is tenebras in noctis m dum factas, noctescere a pristanas recuperare vires, virescere δε quod ventus mare caeruleum crispicans nitescere facit, purpura dixerit; S: opulentum fieri opulescere . Versus autem ipsos ex poema-
Furianis, in quibus linc verba tua subdidi.dari me
194쪽
Omnia noctescunt tenebris cairginis at . . Increscunt animi viresit --re virtus.
Meut fiam iraris molitatsi per aequora clini,
Spiritus eororum virides eum purpuras undas;
u magis in parrjimo i opule ore campis .
Use etiam Columella, ut opinor,pulcritudinem commendat in viola, cum eius colorem describit purpureum . quam enim pallantem dicit, eandem purpuream nominat. Tum quaepasiet humi, tua Melpurpura tauro
Ponetur ioia. Eadem eidem verbo sententia est, sed alia,hoc est, usitata grammatica lex apud Tuli in Acad. Quid mare, inquit, nonne caeruleum, aut eius unda, cum est pulsa remis, purpurascit Quod si hiaec testimonia non omnino probantur omnibus, unum est apud Norat cui refragari nemo possit in Od. . lib. car. iv. Appellat enim olores, ac cygnos purpureos , hoc est pulcros, ita Venerem alloquens, quae cygnis vehitur,4 oloribus albis ad currum adiunctis Tempestatus in domo muri purpureis aus oloribus Comessabere Maximi. I Teque enim alia potest esse idonea causa, cur aues ita candidae cantur purpureae, nisi quia pulcrae sunt . Dictos quidem ibi olores Purpureos ob rostri, vel crura purpurea, alijsue de causis,putarunt aliqui:sed quod dixtin placet multo magis viris daeiacto . Maneatemgo, berim flauum esse Tyberim pulcnim Superest ut videamus cur caeruleus etiam dictus sit, quando de hoe etiam adiuncto incidit non inodo mentis,sed etiam quaestio seruius eo loco,caeruleum,altum,ac profundum interpretatur Causam eius interpretationis ipse non aperit, nec ego possim facile diuinare . An quia quemadmodum caelum, a quo caeruleum dicitur , est altum a nobis, excelsumque,sic Tyberis altus est, atque pro diis Nirum hoc mihi videtur nec in anesmum inducere possum, tam alte, longm repetere illud adiunetiam voluisse Virsilium. An quia caeruleum niano uidetur esse finitimum, significabitque propterea poeta esse Ty-
Derim altiim, quemadmodum apud Homerum uictus niger altus est suetus, ac mare profundum' Hoc vero multo magis mirum esset in ,
Tyberi numqMun, ut mare, tempestatibus nigrescit , aut fluctis
Existimo itaque caeruleum Tyberim eo loco dic1 ab accersito, aduentitioque Colore qui fluuijs accidit ex aeris luce varia, is impendentibu , atqucinumbrantibus circa frondibus arborum. Duo
195쪽
uippe singulis fluminibiis colores sunt alter insitus aenatui ralter extrinsecus accidens ab M in lucri ab amindivibus, ac virguleis imminentibus prior ille varius est pro locorum,alue utrique varietate posterior est semper caeruleus . Ducit me in uinc coniecturam Cornelius Fronto Graiiuriaticus,quicaerulum,ac maeruleum hoc intra se dissere docet; quos miliis natura color sit, hoc est insitus, i abus naturalis, caeruleus naturam fingens, hoc est accersitus, atque, aduentilius aliunde qualis omnino hic est Tyberinus apud Virgolium, de quo disputamus. Itaque tametsi natura, instito colore
albus est, dici tamen ab ace Minari aduentitis, G:num potest .
196쪽
An Etruriae , Italiaeque loca ordine peri bato recentae Virgilio licuerit.
Aeneia puppis 'Prima tenet roram Phruios uncta leones Imminet Ida super, dic. Musicus aerata princeps secat aequora Tigri, Oc. N QUIRIT amplius in hunc orator idem ille Macrobius, qui alteraim exagitatue in septimo . Ait ergo longe a magistro suo disceuisse Virgilium in hac nauium in ducum
serie contexenda. Homerus enim eum seriem texit, inquit, praetermissis Athenis , a Lac daemonijs atque a Mycenis ipsis , unde rector exercitus originem ducebat, initium fecit. inde progrediens, modo mediterranea, modo maritima iuncta describit . hinc rursus ad virumque situm Ohaientium locorum descri-hendum accedit nec ullo saltu cohaerentiam regionum in libro suo hiare permittit. Contra Virgilius , nullum in commemorandis retionibus ordinem seruat, sed locorum seriem saltibus lacerat Ad .ucit primum Clusio, MCosis Massicum Ἀη as hunc sequitur se nu Populoniaedluaeque comitatus post hos Asylam miser Pisae quae inquaui longinuua sint Etruriae parte notius est, quam ut adnotan
197쪽
om sit. Inde mox redit Cerere,&Pyrgos,&Graviscas. 'umem p t illum Cygnus ad Liguriam, civis Mantuam. Sed nec in catalogo
auxiliorum Turni, si velis situm locorum mente percurrere, inuenies illum continentiam locorum secutum mactenus Macrobius '
prehendit in sin ima mesam ideo , in eo peccasse contendit, quod
regiones non percentuerit ordine, sed perturbaes, atque confuse verum hoc nullum omnino peccatum est quia locorum ordinem ac seriem in enumerationibus sequi poetam non est necesses cum is ordo ab ipsis etiam historicis negligatur. Nam hucydides hist
ricorum optimus in lib. iij aggressus scribere de Mitylenaeis , anteis ouam narrationem illam ablblueret, ad Laceda monios diuertitur :quorum rebus gestis non dum ad finem narrando perductis, Plateensium oblid: onem commemorat eamque mox inchoatam relinque nri Mitylenensis iterum belli mentionem incuἰcat deinde Corcyrae sc-ditioncm at ripit quam ne perficit quidem, sed statim de Atheniensium priore in Siciliam expeditione paucisSima narrat. Tum eorundem Atheniensium in Peloponnesum nauigationem, DLacedaemo niorum aduersus Dorienses Milum complexus, in ea transitumis
petrie facit, quae ad Leucadcmammosthene duce gesta sunt. Indem Aetoliam , ac post Naupactum abit quarum geutium praelijs non dum prorsiis absolutis, Siciliam rursus attingit. Ad extremum quemadmodum Delus expietur exponit, Argivosque, Amphi. chicos ab Ambraciotis oppugnatos resiliquit. Sed dices, hanc phucydidis narrationem in tam multas concisam partes reprehendi a Dionyso Halicarnassensi in Iudicio de Thucydide. Respondeo, a
Dii n) sio non reprehendi locorum ordinem peruersum,confusumque, sed ordinem temporis, quem sequi maluerit Thucydides , quam ipsam seriem, ordinemque crum gestarum . quo factum se, ve necesse fuerit loca confundere, perueri, merare ordine, dum singula
exponenda bella sunt, quae eodem anno vel anni parte eadem variis locis exoriuntur. Sic enim eam reprehensionem exorditur Halica Nasscum. Cumque nouam quandam , neque ab alijs tritam inire voluiset viam, in aestatem, S hyomes historiam partitus est. Contendit postea , melius eum consulturum fuisse narrationi suae, si rerum securus seriem fuisset sed de locorum perturbatione loquitur nihil Ctii in loca ipse perturbato numerare ori linc nece si fuisset, etiamsi rerum serit ira secutus esset nascitur enim Pepissime aliud ex alio bellum diuersis in locis, quae nece ne est ab historico commemorari,non commemoratis intermediis, dum ipse sequituricrum seriem inter
se connexarum, reliqua repudiat, quae seriem illam continuare non possunt
198쪽
dignante 1 secutus opiniones sit de mortalium obitu se
Omnibus es irae. Huius loci sententia videtur pugnare cum ea, quam exposuit a libro quarto moritura Dido,in Aeneam accensa. Sed eadat ante diem, mediaq inhumatus arena . cum ea,quam ipsemet exprimit poeta in fine libri eiusdem iv. cum de Didone loquitur vulnerata iam,& cum morte luctante Nam quia neefato , merita nee morte peribat, Non aum sui uum Proserpina vertice crinem
Nam quae magis esse inter se pugnantia possunt, quam haec unicuiq. -tis diem a fato esse praestitutam,& tamen aliquem posse mori ante praestitutant a lato diem λ Explorati uni est,fuisse varias ea de re sectarum opissiones, eum ali fatalem moriendi necessitatem ita crederent notas ad certam diem, atque lioram impositam, ut vivendi spatia nullo modo contra hi posse putarent , dicerentq neminem omnino mori ante diem hini,quem iam designassenti, vitae terminum esse voluissentialij contra existimarent,illud vitae tempus, quod nicuiq. dedissent fata, posse contrahi,, succidi ferro, aut alio genere interitus f tuiti ut disputat Geli in lib. xiij. cap. . illa Mar. Tulli verba perpendens ex Philippicis. Sedis si quid mihi humanitus accidisset multa autem
impendere videntur praeter naturam etiam , praetem fatum' huius diei vocem testem Reip. relinquerem . Quo loco demonstrat praeterea Celi hanc opinionem aliorum quoque fuisse, Homeri praesertim atque Demosthenis. Hoc, inqtiam ,exploratum est varias in hoc genere mille opiniones antiquorum , quae sectas diuiderent sapientium in parteiduas.
Sed compertum illud etiam esse debet; Virgilium secutum esse, ac probasse opiniones liasce varias duas in varijs sane locis operis sui Hic enim muriendi diem vult esse certum, eum,qui mutari ullo ca
199쪽
tii. vlline ratione nonpossit:in lib. iv eundem diem antic ari posse
'confirmat, de Mnere aliquo interitus violenti contrahi spatium illud uiuendi , quod fata decreuerunt. Sic enim eum Virgilij locum inter . pretatur Aulus Celi qui cum verba illa Ciceronis explicasset,de Vi gilio haec adiunxit. Illud tamen non praetermittendum est, quod vi gilius quoque id ipsum, quod Cicerinde fato opinatus est:cuma, Minquarto libro dixit de Elisa quae mortem per vim potita est
Nam quia nec fato,merita nec morte peribat. tamquam in laciendo sine vitae,quae violenta sunt non videantur e fato venire. Ita,inquam, Virgilij sententiam nobis explicat Aulus Geniustquam planius fortasse demostrat Seruius ex illo eiusdem lib.is versi Sed misera ante dienr,ctc. Haec eitim interpretatus verbi non est contrarium , inquit, quod
Sta ua euique dies. nam, ut saepe dixitnus, secundum sectas loquitur di hoc secundum alios dictum est. Cum igitur haec explorata, Si certa sint,videndum est an liceat pocistis in eode opere varias,easdemq. inter se pugnantes opiniones sequi.
Si Serviunt audimus , sine dubio licet sed praestat huic Grammatico grauissimos etiam philosophos, ipsumq. Homeriun subscribe i tes adiungere Galenus enim in lib.iij. de Mitis ubi Platonis, atque Hippocratis perpendit , comparatq. sententias , ad rem nostram ac commodatissime sane sic loquitur. In hoc vero Chosippi magnanninitatem admiroriquippe qui nobiscum nimis liberaliter agat.Perinde, inqua vi causa postulat, satis mirari non possum hominis enim
erat, qui tot poetas perlegisset, nosceretque ad ijs omnia decreta, alia alijsversibus introduci id quod etiam Plutarchus in Homeri meditationibus ostendi thea tantum ex ipsis colligere carmini, quae decreto illi , quod ipse sectatur, facerent fidem alia omnia quae vel
repu8narent, vel contrarium prorsus statuerent,omittere.Docet igitur his verbis Galenus potissimum duo.primum:poetas uniuerse Omnes nullam sequi certam de rebus opinionem, sed varias probare quantumuis inter se distractas, ac repugnantes . alterum Homerum nominatim secutum esse opiniones omnium varias, S discrepantes 3 uncias,nunc illas adprobans pro arbitratu, idque Plutarchum tradere, doctum virum , in commentarijs, quo pro eodem Homero, atq. ad defendendum Homerum promulgauit Constat ergo non ex Galeni modo doctrina, quae graui isima est , verum etiam ex libello Plaearchi , quem ille laudat , quique etiam nunc omnium teritur manibus, fas esse poetis, varias, diuersasoue, Qquidem inter se Pusnantco,contraria' sententiassequi sed accederernaeterea pes
200쪽
sitetiam Zeno sibi Ouinitae s . qui pr claris quibuslam conse
mentativiribus in vinam i tutelam, ac Duc cinnaim edicis , multa , quae videbantur apud eum poctam pugiuintia , inpurgauit nomine, quod alia ex veritate dicantur, alia ex opinione varia philosophorum . Ita quippe testatur Dio Chrysbstomus in oratione li his plane verbi, Zeno quidem de Homero nihil omnino prumhic ud id tantummodo docet; alia eum scripsisse ex opinione, aliis mitate:
ne videatur contraria locutus esse, ac repugnantia mitin matb ipse hanc permittit poetis licentiam ob eum surorem,quo corripi putantur inter canendum. Sic enim loquitur ita libro iv. de iugibus Vetus fabula passim a nobis sertur, atque a ceteris oninibucconfirmatura poetam,cum in Musae tripode sedet, non esse mentis compotem sed quasi fontem fluere,& quaecumq influunt prori S effundere cumque eius ars imitatio quaedam sit,in contrarios ai laetus hominum exprimat, sepe cogi poetam sibi ipsi contrarias di que acque scire vxrinn
Fas ergo Virgilio fuit, discordes illas opiniones probare, ac sequi,
ut tantorum, tam multorum hominum declarat, ac decernit auctoritas . Et quoniam sic illi fas fuit, ac ius;demonstremus, non m
do in terminis vitae fatalibus sensisse, ac locu tum esse repugnantia , verum etiam in alijs, quae tractantur a physicis. In primo lib. Aemd eam caeli partem, quae vergit in meridiem, verticem appellauit, caeli caput aliquorum idelicet opinionem secutus , quos commemorat Caelius Rhodigitius in lib. i. cap. xj vel xij ubi copiosissim.disputat de caeli capite,pedibus, dextra,sinistra,
totaq. mundi figura,& consormatione ex varia discrepantium doctrina Philosophorum. Virgilii vero versus,qui meridiem facilint mimia caput, hi sint. . E iam is erat,eum Iuppiter aethere summo Desieiens mare Hi tam,terrasque iacentes, Littoraq. o latos populos; e enice cieti Constitit, Lybiae de xit Iumina regnis Lybia quippe ad meridiem posita non potest a Ioves pici ex vertice, siue ex capite caeli, nisi caeli vertex in caput in ipso meridie constituatur. At in primo Georgicorum alia omnia dicere videtur. Ipsum enim caeli verticem,ac mundi caput in septemtrionibus collocat,a que in Arctico polo de quo versus prostri huiusmodi Hic ertex nobis sempersublimis at utam Sub pedibus Styx atra videt,Mane . profundi. Quippe sequitur hic opinionem Varronisci qui mundi caput polum Arcticum esse volebat, eiusdem mundi infima,4 quasi pedes Antamcticum hic meridiem , dextram occasum sinistram orientem. Immo vero