장음표시 사용
211쪽
DE MONOMACHIAE AENEAE, AC An prudenter efficta sit.
Undique enim de farium inrisfere V V: hine asta palushine ardua moenaici unt. AEC ita destribit Virgilius , cum Turnum fustentem tacit; persequentem Aeneam Suspicari adeo nos cogit naon nrachiam illam e singulare tantorum Ductim certamen non fuisse prudenter expressum cum Troiani tantummodo dicantur eneam circumsistere , campumque vallare , Turno interim deserto, ac solitario . Quamquam enim Troiani non
pugnant, fugam tamen eripiunt Turno sic circumfusi, Aeneae pugnanti animos addunt. Ergo amens diuersa fuga petit aequora Turnus, Et nune hue,inde hue ineertos imDIicat orbes. Vndiq. enim densa Teucri metassere corona. Haec , inquam , tam magna in singulari certamine praesidia,Α neae circumfusa,victoriae gloriam eleuant atque imminutum eunt
sertitudinem illa misiuam Gebrandam verubus poeta proposuit. Ita quippe victoria ex monomachia robabilis est , spectabilis in arma, ceterisque arenaepraesidia patia sint . idem ergo Virgilius
haud m cauiae ab iis, duinoe eodem is est, ac sui Homerum
212쪽
1n Hectoris, Achilli'. eertamines Hectorem enim etiam ine solum, nullisq. stipatum militibus, Achillem Graecis undique vallatum exponit in campum . Inhibet quidem Achilles milites suos sibi circumiectos mutuque capios deterret,ne vulnerent Hestorem attamen admirabilior ea victoria fuisset, nisi milites illi Graeci Achillam circumstetitient armati. . Sed vidit haec sine dubio Virgilius,poeta prudentissimum, nec nitorem in hoc genere desiderauit is , qui consuluit semper acerrii inum illud, ac prope diuinum iudicium suum . Necesse potius h
bent qui sic Mut ' Virgilii totini illum locum perbistrare diligen
tius,animum sit mi intentefit,4 contenentur bis initio Turnus admonet Rios,ut bello desistant, manuq significativelle se cum Aenea congredi Mum, singillari pugna decertare Quo quidem edicto exercitus uterque in duas discessit partes pro portis ,-muris vr 'bis Rutuli, Latin' circumsinduntur, altera exparte batium cla dunt, campum. Tres ni . sic, inquam,Turnus initio i ' Signi'aiq. maἡ'inma ιο simu ineipit ore. Parim iam Rutuli, -- Dia inbibera Latini. --π Me, Dina, me s. - -- Pra rubis' luere,, dee merefrro. Dis μι--invia, patium amo r. Deinde in medio iam certamine diminuariterum illae semimacissesse spectaculo cireumfusae. exclamare mirat hic im me putans, corpore toto ΛIte subiatum consueti Tumus in ensem Et erit exciamant Troes trepidiq. Latini, Arrectaeq. amborum acies. at persi resisFrangitur, dic. Ad extremum cum nullam Turnus a suga salutem inueniret , Rutuli tumultu fremere trepido coeperunt , au vilium se ferrivello signi Cantes:quos Aeneas verbis, minisque deterruit. Ille muffugiens, Rintulos, muI increpat omnes, . Nomine quemq. ocans , notumq efflagitat ensem Aeneas mortem contra, praesens minatur Exitium i quisquam adeat, terretq. trementes.
Nisi enim adessent .ectaculo Rutuli,cur fremerent, cur appellare tur suo nominesnsili Nimirum exemitus Rutulorum proportis erat, ac moenibus , diximus: Latinus autem,alijque spectabanto murorum pinniriquod indicar e poeta ipse videtur initio pugnae Iam vera mutui estini mer Trin, --ποConuenere ocuus Itali quiq.
213쪽
Armaq. deposuere bumeris Hupet ipse semus, - Ingentes gemis diuersis partibvi orbis In te se coisse viros decernere ferro. Omnia sunt ergo in hoc certamine paria, necquicquam est, quod Aeneae fortissimo viro ullam gloriae partem ei ipereossit ex ea victo ria, quam, a de Turno mo ,sed ue tota pene Itali: oportatui
An abselutum perfecitumque poema sit.
Haec a me quaestio alias sint Eui leuiter est, In primini orationum mearum coniecta volumen inter eas dis itationes, quas institui de Virgiliani carminis allegoria Placet tamen hic de integro eam e nere ut quod ibi si inlatim, Misit'. diruuii est,disputetur hoc loco pluribus Maccuratius suspicantur ergo pruri L Virgiliamim illud opus in rfectum,
curtuin esse quia vident Turni eaede terminari, nec ijs absolui Laviniae nuptijs occupatione Regni Aeneae consecratione, alijsq. rebus, quae postremo additae sunt a Maphaeo Vegio: Iliud etiam commemorant, quod vulgatum est cautum,praeceptumq a Virgilio suprema voluntate misses, ut Aeneis eremaretur, tamquam inchoatum opus,minimeque perductum ad umbilicum . id vero fieri vetitum esse velut interdicto Praetoris versibus illis, quorum ipsum Octauium Au' gustum veteres Grammatici faciunt,& volunt auctorem
Ergone supremis potuit vox improba Verbis Tam dirum manaare nefas ' ergo ibit in ignes, Magnaq. doctiloqui morietur Musa Maronii Abyeetas indignum soluetur littera diues
Einterunt spectare oculi,ne parcere honori PMM - μα oria Musae pro,bere rati . Quaerendum igitur est, quonilam liac de re vulgo sic dubitatur, an Mise quid desideretur in opere, quod Virgilius vel ex incuria minermi ritives interceptus odiis peracere non potuerit
214쪽
Deeernunt aliqui facillime, ac breuissime respondent, in opere nihil desiderari inausamq. cur nece Turni terminatum sit, nec alia subiungi debuerint, quae requiri posse videbantur,repetunt ab Homeri poetarum principis exemplo quem quia in ceteris expresserat partibus, in hoc etiam poematis fine libi postremo imitandum etiam este Virgilius existimauerit. Neque enim Ilias illa , cuius argumentum est Troianum bellum , incendio Troiae, aut Ilij finitur euersione; sed Hectoris obitu ac funere, praeter omnem expectationem legentium sic terminatur, ex interpretatione Vallae , quem supra secuti semper
Itur in antiquamstuam sonat acta bipennis Luna nouem referunt plaustris congesa diebus Tum nra eonstruitur decima eomponitur Hector super exanimisgemitu, miseroq. tumultu Subyciunt mmas . abeunt, ae Isuesequenti Conueniunt, nigroq. ignes extinguere vino Dardanida certant Iae ymis abeuntia fratres ossa legunt, a qua coneluduntur in aurea , Furpureoq. tegunt modi e velamine cireum.
Tum super imponunt ingentias sepiacri, Ea vi Hectoreos eineres e fodia seruat. Ne quicquam auderent Danai seu forte recenti odiant tumulosunus, rursus reportent. Tum Priamus optium tabe in sua tecta vocari, Et latuit de more dapes. Haefunera magni Hic , inquam, Iliadi sinis imponituri; eum interea Pergama stent,
Priamus incolumis, victoria pendens, dubia sit, Graecorum facinus impersectum. Et tamen totius operis summa,atq. abssilutio videbatur esse Troianorum excidium cuius causa Graecorum illa classis excensionem fecerat in Phrygiam, ac tam multos annos Heroes illi circa Pergama sederant. Hoc,inquam, exemplo credunt hi,satis deterrere se posse accusatores nec quemquam esse suspicantur,quivi meri labefactare, aut conuellere audeat auctoritatem sed errore decipiuntur haud mediocri. Non enim desuere qui Homeri etiam Iliadem eo nomine praecisam impersectamq. putarent, quod Hectoris funere clauderetur nec Troiae subijceretur cxcidium , cuius gratia videbatur instituta. Itaq extitit aliquando Triphiodorus Aegyptius Grammaticus, ac poeta, qui versibus Graecis audeixi explere lacunam illam, sic Iliadem perhcere , quemadmodum apud Latinos conatus est Vegius Aeneida, diuinum opus absoluere . Idem credodpectauit Eumolpus Corinthius qui, ve est apud Pindari Scholiast.
215쪽
seripsit carinine reditum Graecorum in patriam idem Camerinus il triqui,ut tradit Eustathius, de bello Troiano cecinit, suum aggressus tamen opus ab Iliadis fines idem Aemilius Macer; idem Calaber, idem Leschis qui bellum item Troianum, siue potius excidium ab Homero praeteritum exequi, ac perficere voluerunt Inuenienda isi tur est aliqua ratio, quae Virgilio aeque , ac Homero suffragari facilε possit, de tam Latinos , quam Graecos GLammaticos , ipsis antiqui
Respondent igitur ali , longe diuersam , longeque aliam historicis impositam esse legem, quam poetis. Illi enim ab ipso rerum gesta rum incipiunt initio, continuantq. paulatim suo protius u silena irationem, quoad demum finem sum attingant . Poetis uero alia est incipiendi ratiis,alia desinendi . Exoriliuntur enim a medio, sinunt ante finem rerum testamini, ut docere videtur Horat in Arie. e redisumdiomedis, ne Meleagri, Ne gemimiet Troiani- --- - ια Semper ad eum, Himat: ct in medias in, Noseus ae setiu---- rupit, O qi- Desperat tractata nitescere rise, relinquit. Atque ita mentitur, everi amaremfert,
Primine medium , medio ne discrepet imum Haec, inquam, alii respondent, qua ut vere dicantur, causam tame haud afferunt ipsemeti poetis fas sit finem historiae praetermitiem Videmus enim omnes it lacere poetas exordiri nimirum a medio,
desinere ante clausillam rei gestae, quae traditur ab historia. Sed nos cur ita ipsi iure, ac sine reprehensione facere queant, hac disputatione quaerimus,4 causam aliquam idoneam inuestigamus. Respondent ergo tertio loco allij non tam uniuerse poetarum Ompnium,quam nominatim ipsius Virgilij causam sese ipientes, sed tamen ita , ut videantur etiam alijs patrocinari . iunt quippe non tuisse Virgilio consilium ultra Turni mortem de Aenea quicquam praeterea canere: quem tantummodo sibi propositerat in Latium ducere, vici
remq. ex bello periculosissimo facere, quod ipso poematis initio, hoc est in operis propositione confirmauerat.
---------- Troiae qui primus ab oris
Italiamfato pro Rus Lavinaque venit Iuttora mutum tueri terris iactatus, ct aiumsuperum ae memorem Iun-is obira-MultaquΜ Obem passus,dum condereturbem, Inferreis Deos Latis genas unde Latinu-, a-0. patres, atqueata moenia Omae.
R; quammum eo loco aliquid de Albanuma ac dicis , aes se H
216쪽
M Roma,non tamen id poeta sibi canendum proponit, sed perstringit, tamquam ex obliquo leuiter iudicat ea , quae sunt cum rerum propositarum argumento coniuncta Similiter enim loqueretur ali, quis,si confirmaret velle se canere de Lydis,a quibus originem duxerunt Etrusci: aut de Amphitryon qui pater Herculis fuit. Quemadmodum enim eius argumentum carminis,non Etruria, non Hercules
esset,sed Lydi 8e Amphitryo, sic Virgiliani operis argumentum prodi prium,non Albani, Roman . sunt, ita Aenea a quo Albani, tinna ruin diiserunt originon Haec profecto,'ira se isti di utant, tueri quoque pinunt,om rum atque inindemnari sitisse Grainmatico setacere conati sunt vindemiam persectam . Non enim ille canen dum sisceperat Troianum excidium, sed belli Troiani partem , est Achillis in bello Troiano dissim, praeclara faciliora, ut facillime constabit Iegenti principium. Dis Dea pestife π Pelidae Principis iram Imrae dedit inm-- Danais 'imica dolores,
Cum ergo illa facino in Hector;s obitu viderentur metam,.. aemnem inuenisse pulcherrimitin , nihil addendum, terea fuit de Troianae urbis euersione, quae consecuta necessario est secundum Hectoris interitum , cum unus ille diceretur esse mora fatorum . Faciunt
nimirum in huiusmodi fine sic imponendo Epic poeta aliquid simile Comicisci qui nuptias m choros intra proscentum claudunt, spectatore' tum dimittunt, cum reliquae actionis exitum, S absolutionem expectan tadiistrunt: hi, qiud sapientius,prudenti P quam
Sed tamen illam ipsam eos apcrire causam oporteret, cur Epici, sic restricte canenda proponant, sic finem ante finem imponant. Quid enim eos impellit,ut e tam multis illis rebus,quas habet historia,a quam tantummodo sibi seponant, separent partem λHanc ego causam exquirendam ab Aristotele puto in ex ijs potis vimum educendam, quinde fabulae praecepit uni are in cap vi pestices tenim unam euelabulam , siue poematis constitutionem opor temonam autem non esse,nisi unam tantummodo poeta seligat, Quatur in toto poemate actionem . Laudat adeo illo nomine magni--is sua veitiis Hocinerit , quod Ilia sematque Odysseam unica tan tum actione comprestenderiti multis electa. Homerum, inquit, qui, ut in alijs,ita in hoc etia cellit, siue id artis, siue naturae uerit, oculatissimum fisisse MDret quandoquidem Odysseam confingenλ, non sanE cuncta, quae Vi si acciderunt, in eam con pulix, ac coegit - Et paulo post Quippe qui ex una hamtaxat actioncivi tali , qualςm nos dicimus,Odysicam, Iliadem constituit . Non potuit ritu
217쪽
Τmianum excidium, quin actio adderetur alia , quae nouum po ma,nouamq. fabulam postularet . Quam vero sibi seposuerit Homo. Tus actionem,diximus supra, cum docuimus,eum canere tantummodo eam belli Troi. xii partem,quae res Achillis continet in illa exped1etione praeclaras
Ιsitur,ut de Virgiliodicamus,cuius causa id contendimus; Aeneis munἡ clauditur ea victoria, in qua totius rei propositae, hoc est edirantis Aeneae e de nouo regno laborantis siunnia orsus, de postrema ratiocontines,mir nec audi debuit urbium fundation mini, aut noui fellaitas Regni aut nominatam vita Romae'. moliti, aut A neae apotire ins obonisecratio quia nouae sunt haecciniones, quae novi praebeam a sumenta poeniatum satis enim po risit, ea Aeneae consecrationem sic indicare. . . Indigerem Aeneam fuima, cire furens Deberi caesissensi. ad 9 erat . . Nuptiae vermae cetera, quae tanti non sint , cogitationi legentiu permittuntur. sic inducuntur e poemate quemadmodum subducitura spectatorum oculis in Theatro quicquid reliquum viderii testineriecto iam absolutin negotio, quod transigitur inrubula
DE NITATE FABULAE. An tota huius constitutio poenia is vere sis una,
Quia nos superioris solutionem nodi posuimus ineo, viod Aeneiados una esse debuerit actio, diligentius noc extremoloco videturi uestiganduiman ea vere simplex, una sit acti quae tototalis poem te continetur. Mitequam de luestione decernamus, videndum primo loco erit, quid causa sit, currnam tantummodo velit actionem esse, unamq s bulam totius Epic poematis Aristoteles deinde quaerendum , quid sit, quod unam faciat actionem,pluresue ad extremini ea in Virgilio investiganda erunt indicia, quae nam, aut multiplicem esse demonstrent: Vt pro eo, aut contra eum controueritam cidere vltimo loci possumis.
218쪽
Quanmm attinet ad primum causam hanc fatis,supem nobis exinposuisse videtur Averroes in paraphram; cum dixit,poetam artificem quendam esses artifices autem oportere naturam imitari quae num sibi finem semper in agendo proponit, ut docet multis in locis Arist. Animaduertendum tamen est, nullum hic esse sermonem de fine poetices uniuerse , quem dicere iam etiam vulgo coepimus esse, vel deis lectationem,uel utilitatem,vel utramq.; sed de fine, quem nominatim,
singulariterq sibi proponit nusquisq. poeta. Hic enim nihil est aliud, nisi argumentum,& actio illa,quam exprimit imitando In quam sententiam Graeci Peripatetici saepe dicunt, argumentum alicuius libri,ae finem auctoris,sive finem auctori propositum inter se non differre Hunc autem finem unum esse debere,ouia unum etiam, Militarium
sibi proponit natura,de omnibus artincibus vere dicitur, sed de γε-ta longe verissim cuina artisex quidam dicatur esse,in eius artifi-eium in imitatione, hoe est in alicuius inctione simulacri positumisse. Nulla enim imitatrix est ars, tu cium in suo oriatur
plures sibi proponat sermo,ac simulacra Inspiciamus caesa .shalptores,pictores,alio , si qui tamen praeterea sim rerum iiiiii ii res cuin aliquid molliintur, unum profecto, non phua eodem teni
re simulacra moliuntur. QB M si plura videntur interdum effngere, mundi tamen effinxisse veia dicuntur eminatim E pluribus.Vnus enim vere est Hercules cum Hydra pugnaris , aut cum Antribunus Hanni' bal exercitum ducens per Ases, aut milites alloquens;nec plures il- vi circumsiinduntur figur vel propter societatem , coniuncti
nemq. necessariam, vel in parergo, faciunt, ut plura opera pictoris, caelatori R. debeant appellari, cui propositus fuit Hercules,aut Hannibal potissimum,ac praecipue ad imitandum. Itaque ratio haec Auerrois videtur esse ea prorsus, quae traditur ab Aristi in cap. illo vj. ubi agit de unitate fabulat. Sic enim praecipit. Oportet autem quemadmodum in aliis imitatricibus artibus una imitatio unius rei est,ita fabulam,quia actionis imitatio est, unius esse,& huius totius:& partes rerum constare sic, ut aliqua transposita, vel adempta,diuersum reddatur,aut moueatur totum . Cum situr, Averroes eius praeceptionis causam petiuerit non ab artibus unimerse, sed nominatim, electeque
ab imitatricibus Oait enim artifices oporter imitari naturam; artifices nimirum imitatores non diuersam aliquam , vamini
proponit rationem , sed explicat eam , quam videt ab an elepropositam. Frustra itaque normuni conantur euertere dicti mi Mius pronunciatum Averroisci cum labe ari non possit , ius A m sotelis ipsius infirmetur concutiatur auctoritas . Petituemum, ut diximus , illa comparatimarinoribus , Nisam actio i
mmunius , velut lyssem ingentem insaniam,sibi propo tam m
219쪽
tandum in tabula: in qua non exprimunt eundem vulneratum in Parianas , aut coenantem apud Alcinoum, aut pugnantem Troia sub moenibus altis,nili fortastis in parergo, quod respondet epi dio poetaru., Alias quoque rationes subiungunt alii, qua causam demonstrent, eur unius tantum actionis imitatio esse poema debeat, nec plures c5prehendere possit rationes autem ducunt a fine totius artis, hoc est a delectatione . Contendunt ergo primum , delectationem afferri facilius a poeta posse unius actionis expressae beneficio , quam multarum; cum id experimento comprobatum, S compertum sit, ampliori,maioriq. voluptate assicere audientium animos narrationem unius rei unam, quam multarum, Nun, atque multiplicem causunn .
bis huius delectationis eqvinit Aristox in problem. λxviij. in hunc
modum inquirens . Cur libentius eas hiltorias audimus, quae rem narrant unam, uuam quae ures An quod biis notiorimis magis attendimus , easq. libentius audimus notius autem est . - est definitum, unum vero finitum est plura infinito participant . Munt: secundo loco Aristot in primo Rhetor. in Ethicorum item primo, docuisse,capi detestationem, vel spe,qui bonum aliquodexpectatur,
vel senserima prisens adest, vel memoria. quia proteritum est. E hi duo Rotum poeticae esse proposita tempora dicunt , quae sequa
tur ad gignendam voluptatem; praesens , ac praeteritum. At si tempus intueamur priaesens, multo sane facilius existet ab una tantum quae auditur,actione,delectatio, quam a pluribus una quippe facilius
obijcitur animo, teneturq. quam plures . Si praeteritum, haud dubie memoria, quae delectationem percipit ex eo,quod fabulam olim audiendo acceperit, nam retinebid melius actionem, expressam a poeta, quam plurem. Quod si dicas varietate duci hominum animos , oblectariq. magnopere adem plii res actiones posse maiorem asserre voluptatem trespondent, hanc variet.item politam in epi dijs esses ac propterea
voluptatis hoc incitamentum ne in ipsa quidem unitate fabulae desiderari immo vero hinc ostendi,duplicem ex persectis poematis exi-Moyoluptatem; nam ab unitate natam fabulae, alteram ab epit
diorum varietate qua quidem varietas non sic impediri, aut minuit delectationeni, quemadmodum impedit varietas actionum . Sunt enim epimia eiusdem actionis veluti membra quaedam, ac partes ;actiones autem multiplices,ue variae omnino distractae sum, ciniam corpus cere,aut conflare ρο conuenientiam possimi Sequitur ut videamus quid sit demum illud, ex quo possimus intelligere, una ne,an multiplex actio sit ut postremo loco de Virgilios
tuamus, nam ne complexus sit actionem, an multas in unum po mac serit. Aristoti
220쪽
Αri'ot in cap. H. ait ludem actionem unam unius hominis esse
debere sed tamen adiungit,non propterea nam dici, Messe, quod unius hominis sit cum eiusdem hominis multae sint actioncs inter se variae , ac discrepantes atque ideo peccasse poetas, qui scripserint
Heracleida,vel Theseida, hoc est res uniuersas ab Hercule,vel Theseo gestas unico poemate colligarint. Fabula, inquit, est una non quem- ad ira dum nonnulli arbitrabantur, si circa unum fuerit, multa quippe ininime definita genere accidunt, ex quibus sane quaedam non conlii-tuunt unum simili q. ratione unius multae actiones sunt, ex quibus numquam una actio set quapropter omnes hi pecca se videntur, qui vel Heracleida, vel Theseida, ceteraq id genus poemata confinxere. quippe qui cum unus sit Hercules, nam quoq ipsius debere esse fabulam existimarint. Ita, inquam,disputat eo loco Aristoteles;aperitq.
ac demonstrat unitatis indicia, duo poetarum genera reprehendens: unum eqxiiij, qui unius multas actiones, alterum eorum,qui muli Um,ves vitam,vel plures actiones imitarentur . Ex priori senem sunt Pantasis,Arrimis,pisander apud Athenaeum; qui Hermeida composuerunt:& Parthenius quidam, qui,ut testatur stephanus, in eodem argumento sine floria desudauit. His adnumerari fortasse debe ELatinis Charus ille, quem Heracleida scripsisse testari videtur ovi dius in libris de Ponto. - in qui Iunonem se et inseruiae Charus.
Alij praeterea multi unius hominis,aut semidei multas genere dissimiles actiones cecinerunt: ut Philostratus,qui Pelopidae, Epamino
dat, Thesei vitas insulis descripsit hesmatis, quod Dios nesiae
lius memoriae prodit ut Paedo Albinouanus,Latinus poeta,qui Thesei vitam sui carminis argumentum esse voluit, quod docet Ouidius . . in Elegijs Parthenius alter,qui fecit Archelaida,hoc est Archelai vitam Macedonum Regis prosequutus est versibus,quod affirmat Ephesion duo Dionisij, hoc est Mitylenaeus , qui Bacclii victorias omnes uno poemate complexus est,quod scribit interpres Apollonij;& Aser, qui decantauit item Bacchi res gestas, ac vitam, quod est apud Eustathium in comment ad eiusdem Dionisij Afri Cosmographiam mon-nus Panopolitanus, qui Bacchi vitam metro contexuit, 'egendam posteritati rςliquit. Est hic ille idem, qui virgine Theologi , ut loquitur Suidas Euangelium heroicis interpretatus est versibus . id quod sylus iudicio peritorum aperte demonitrat. Nec audiendi sunt Iaco-
, is aatinius,Giraldus,aliique, qui duos faciunt Nonnos Panopolia nos His accedere debent ij,qui Persei vitam descripsere quocuma num commemoria id. his verbis,