장음표시 사용
241쪽
stetit in Tuscillanis . Tantuna enim abest, ut ventricipiti Cerbero. ct fremitu Cocyti, vel Acherontis transuectione, vel Rhadunanthi iuclicio comino ueri queat, ut etiam poetaruiN, lictorum haecisse portet ta conuincat. Quod si hospitem hunc philosophiae contemnitis, eiusque testimonium non probatic habeo proserre Philosophos magnos,& eruditos viros, qui facile adolescenti , ac sapientiae tironi
subscribant. am in omni philosophiae genere vertatus , exercit tusq. Plutarchus, in eo libro, quem de audiendis positis anscripsit, ardentium apud Inferos suminum,locorum horribilium , portent rumq. descriptiones intelligere iam omnes affirmat, hilanas esse in ne Pindarum quidem ipsi . aut sophoclem vera putasse , quae de Inserisfac de Inserorum monstris scriptis versibus cecinerunt . Cur
ergo illa commenti mutae sunt,cum neq crederent ipsi, neq.credibilia populo esse arbitrarenturicurῖnimiru ut multissimnibus,monsis si'. illis imaginibus Infer inde sceleris des rinit reme fingerent,& multiplices manere poena cos,qui delinquerent,simulato terrore m. scita turpitudinc demonstrarent. Itaque in illo Tantali fugitivo 'a cu, atquc poni arijs , non Tantalus ipse nominatim , sed generatim cuniuerseque plectitur auaritiaci in Ixionis illa rota non tant ipse iactatur IXIOi, quam torquetur , circumagitur ambitu sci in iiij dilaceratione miserrima non lain ipse punitur, icenis incitur Ἀ- ῆius,quam dolore carpitur,l laceratur libido. - Nullus umquam Philosophorum fuit,qui certius hcc credere videretur,qua in Philo. E. tamen idem ipse , qui in Phaedone verissima esse. sancte, ac pene iuratus affirmati erat, in primo de Republica dicta mutat, de palinodiam cantat. Docet enim aperte, distini neque pronunciat, ea, quae de quatuor Inferorum fluminibus, deque Rhadamantho, acineaco, ut auerunt poetae, deliramenta somniantium, atque ani-
lasfabulas esse. Quid hic igitur a nobis in tanta dictorum inconstam . tia constituendum eriNAn excordem,S pusnantia locutum dicemus tam magnum, sapientem virumὶ Non patitur nos de Platone,quem
appellasant antiqui Philes horum Deum, tam male sentire, ac iudicare Platonicus Olympiodorus. Habet enim ad allegoriam, velut ad munitissimam arcem, perfugium inde pro magiilli fortissime,
acerrime l. propiis ne t. ci in si monstra ipsa, & compositae Inferorum ωrmaesta per se spectandae sint,n exprimuntur in fabulis, tum enim-ucro contenditia Platone non modo fabulas dici, sed ipsam quoque fabulositatem. Sin autem allegoria antueamur ipsas,quarum causat turpissim, illae, incredibilesque monstrorum species fictae sunt, ea vcrissima esse,at q. adeo sapientium oracula Platonean crcdere ac dicere putat Phacet hic Procli etiam verba, Platonem ac Homerum: calumnia vindicantis penu de scripto recitare . Inserorum, inquit, illae
242쪽
regiones, ardentia flumina, Mea , quae de Rhadamant iii iuris ictione docuerunt Homerus , ac Plato, non omnino sunt habenda somnia vankate'. stultorum. Vt enim in caelo certae sunt, de pro meritis designata unicuiq. Caelitum, atqtie Indigetum sedes, ita putandum est, mortalium animas, quae vel am cienda supplicio, vel expiatione purgandae sunt, ad loca' ii aedam abdita, Mea subterranea demigrar quo veluti flumina, ipsae rerum omnium taces, concretiora plemen
Spillum opus , atque infiniti prope laboris esset, cetera in hoccipis genere persequi, quod tractamus dicam in summa quicquid aut in natura contemplati cogitatione sunt, aut in moribus salutari documento, ac lege praescripsere Philolbphi, id con apertum habetote invidisse poetas, hominum seneri fictis fabulis , quasi mollioribus quibusdam praeceptis expositisse . Quae videlicet causat huc enim mea spectabat a collimabat oratio ita mouit aliquos haud indoctos, atque illitteratos viros, ut cum ijs liberum videretur de Virgilio utrumove pro arbitratu decernere, inluerint eum naturalem Philosephum Licere, quam vitae,morum' praeceptorem Videbant enim utramq philosephiam a piatis impli 'cies, diesq. traditam fabulis: videbant permultos ipsius Virgilii locos ab antiquissimis quibusdam scriptoribus explicatos ita, Mexplanatos fuisse , quasi naturalis essent philosbphiae,non ciuilis instituti vis inuollacra.Sed non viderunt, eam rationem infirmam G, quae nihil praeterea vincat, nisi aliquando in tam a inplo poematis campo
quosdam occurrere locos,qui naturalis philosophiae doctrinam complecti ac tegere videantur. Non enim ic efficit, quod efficere, ac demonstrare oporteret, opere continuato, atq. perpetuo a Uirgili, amores, sed rerum naturalium cognitionem adumbrari. Quod sit ea ratio quicquam posset,posset illud etiam facere, ut quonia multis apud eum poetana locis antiquorum opiniones de Dijs,in sacrorum ceremoniae continentur, Theologus appellari debeat is Pontificij iuris interprem. cum praesertim Honoratus Seruius scriptum reliquerit, a
Virgilio plurima dici ex altissima Aegyptiorum Theologorum scientia, disciplina. Et haberent,opinori, Scaligerum illum Iulium huius sententiae facilem adstipulatore i cuius ea videlicet erudita vox, atque oratio est Virgilium excutere on ne philosophiae penu, ex adytis Metaphisicae loqui. haberent patronum veterem illum Grai maricum,ari interpretem poctae Donatumsiqui tantum Virgilio tri . it,ut libere, fidentem. confirmet, eum liberidium artium non modo ritissimum ei sed doctorem etiam, & magistram in opere Equidem cum istorum studia satis demirari non positam , qui tam
inpotin ria Perdit xlxsilium amantivi eius causa omnia di inpin
243쪽
narum fines violenter invadant quin vero me ipsum ignauiae, ae mmiditatis accuso, quod tam ample campum, atque imperium illi proferre non audeam . Fateor me plus nimio brmidolosum,4 verecundia pene semipagana praeditum esse natura sed si formidinis causam dixero,scio vos daturos esse veniam pudori meo. No posthm sine ali. quo sermonis diuerticulo explicare quod timeo. recordabor tame itineris instituti, neq. monitorem expectabo,qui me,commonstrata columna, reducat in via, unde deflexi Age igitur Aesopum norunt,niuersi qui litteras norunt quin etiam tonsores ipsi, atq illitterati omnes cognitus habent. Expositus ero is ab institore domino in Samisero duobus intermedius venalibus pueris,ambus eruditis delegantibus sisma;quorum alterMusicus etsi alter Gramati Mutem , ut ea natio facta est,ad vinnem proiectus audaciam cum ecce tibi Misel sophus magni nominis Xanthini eca siue consilio conmnodiunin emporium venit. Vbi , turpiusimum i mim in insignibus interiectum pueris conspicatus, enimuero naercator hic,3 m,inquit, Mi
suam callidissime prospicit qui comparatione deterrima secis , ut iuuenes illi habitiores ita viderentur,a pulcriores Tum propius ad catastam accedens, vesci se illos adolescentes de suis ipsorum a
tibus percunctaturus, cantorem interrogat primum, ecquies cero
sciret. Quid ni respondet ulicus3omnia. Hic Aesopus, vel audacia non serenda commotus, vel calliditate tam stulta delectatus,diductis enormiter labris,quae nigra, crassa, prominentia, alq. R. ad miraculum utrim q. habebat inflexa, tanta cu turpitudine risum fecit,ut soluerit pariter omnes Xantlai discipulos, qui erant spectaculo circumfusi Pergi nibilominus Philosophus etiam rogare Grammaticum , numquid ipse calleret. Ille nihil addubitans, aut moratus, maiori cuiri audacia respondet, omnia. Qtiem cum Aesopus eadem sanna excepi set, ac risu , coepit sedulo cogitare Philosophus, quid esset causae, curis, astrosae deformitatis mancipium ita sociorum respola rictu,&χachinno deluderet. Qiunabioso quo'. sciscitamur, inquit, artem,
quam teneatλλrtassis etiamaetitionis causam O artificio dicet.Age igitur tu infelix mortaliuirines, despicatissime annis quid iacem nosti3nihil res det Aesepus nihil plane inquam an non tu furci uos,3 verberone istos audisti,cum vnnia se scire profiteretui' Quid 'reliqui fictum mihi esse arbitraris nihil Historia quidem haec est,m
vera narratio; sed eam mihi parabolam, atque apologum esse perii lim,hoc est,institutionem rationum mearum, saluberrimum documentum . Quid igitur tandem Sunt in hoc Gymnasio haud minus quam insanii sero mercatorum essent,varis Doctorum officinae:qum rumsperturbare,& confundere artes,contenderemq. in, Virgilio
sippetere,ari exposita, si inlinia, O ceteri, disti ibuto per paries
244쪽
tabore, ae studio docent, dignissimus prosecto essem, oui ab Aesopo
deluderer, di exsibilationibus omni n proturbarer a foro. Conuilam igitur in rem meam accuratE, neque in eam possessionem inu labo, quae mihi decreto Praetoris addicta non sit.
Satis inquam habeo , eam doctrinain aditidicare Virgilio, quam Horatio relegedam Homerus tradit in Praenestino. Is enim,ut ait ille, eum bellum Troianum omni allegoriarum pulcritudine cumulerinon illum caeli cursum diuturno mortalium studio repertum , non astrorum errantium accessum, recentim, non stirpiu vim,4 facultatem, non alias rerum naturalium causas fabularum integumetis inuoluit:. Sed qui it pulcrum, quid turpe, quid Stile,quid non, Plenius, ae melius GrUno, Crantore dicit. Et tamen in eo poemate multa sunt, quae ad naturalem philosophiam declarandam perisahi facile possimi. Cur ergo morum potius conformationem , quam naturae causas ab eo disit Horarius , nisi quia singulis luminum ordinibus in illaperpetua, de eoninitiata po-atis allegoria praestri Musa te, o de industria mores,iratur xspar gunturiam, ac velut appendicula quaedam operi magno beserium-tes adduntur subtus enim quisque ConsularZaut Prae tam viam eo ducere conten ut mih trainites, ac semitae ferunt, ac non potius transites, id , is it quoedam esse dicat militaris ae 3 Re4esules vi me . peritique reriun aestimatores docent, nihil esse, quod materiam , quam tragant, inquaversantur ij, qui aliquid scribune, patefaciat, de demonstret magis, quam finis, quo studiunta
reserivit uniuersum, cuius causa cetera faciunt, ac minuntur Quare cum Virgilio non ipsius cognitio,inuestigatioque naturae , sed morum disciplina, Meiuilis institutio proposita sit, minime profecto dubitandum , aut quaerendum est, in quorum philosophorum nume
Sς quae te causae, dicet aliquis, in eam sententiam impellunt, ede Virgilio decernas, morum expolitionem illi propositam esse, non explicationem naturae quasi vero in hoc genere pro summa ratione habenda non sit auctoritas, ac exemplum Homeri, ad cuius similitudinem hic noster artem , manumque studiose direxit. Sicut enim satis superque videbar ostendere, hoc uno nomine in Virgili poemate allegoriam latere, quod in Homero esse aliquam uniuerse demonstrarem Lita nunc, in eodem opere nominatim illigari morum philoin
sephiam, vel hoc ipso probari a me planissime credo , quod eam sapientiae ibi mam' merum expressisse probarim th suo. sedetamen, ne in sumna oriun wpia, e estate, atque penuria, borare ne quispiam putet,ex ipsa mammuniti sistos desinitione ratio.
no reo ruritam validas,quae iurii utiliomisi mores attendem a Minide
245쪽
non de rerum natura cogitare Virgilium . Nemo enim est, qui non hunc Moptimum in praeliantem ceteris poetam velit, hoc est, non arbitretur, explesse numeros omnes absolutae pocscos . Atqui poesis
ipsa, si genus inspicias, quid aliud ab Aristotele, quam imitatio dicitur, atque actionum humanarum expressi, Actiones autem humanae ita continentur,4 conflant moribus, ut ab ijs sciungi, ac separari non queant. Nam quae hominis actio esse, aut fingi potest, quae, vel bono, vel pravo more affecta δε constituta non siit umitatur poeta regcntem milites Imperatorem, seditione discordes, atque altercantes ciues, turannidem occupante improbos,alia ex eo senere prope modum inlinitari qua quoniam ab homine tantum eis ci possunt, ne l. cum ceteris animantibus communia sunt, actiones appellantur humanae . Sed quis cxercitum moderantem Ducem , quis popularium tumultum, ac turbam, quis Tyrannorum dominatum describere sime certa morum expressione possies Planius id explicabitur a me, si vobis Aristotelis locus longe nobilissimus in memoriam redigatur ubi cum discrimc intc poetam , atquc historicum quareret aliquod illud ad exircinum inuenit u scriptis libris ad posteros euulgauit quod certas certorum hominum actiones historicus generalia quaedam, atque communia persequatur poeta. Cum senim Agam cinnoncm auditis, abducta Briseide castra pene Cr corum inimicit ijs , ac discordi j ceu crtis nolite credere, hunc Aga inemnonem sic, sed hominum inflammatam libidinem uniuerse, cuius explenda causa nihil ab i)s moderati, nihil pensi ducitur Lipsi etiam produntur ad certum exitium ciues . Cum legitis , Achillem obstinato ad otium animo expeditionem illam Graecorum , S patriae victoriam retardares illud cxploratum habetote, non eum Achiilcm esse , sed generatim ira furentem, hominis animum, iniuriaeque Vlciscendae cupiditate praecipitem, atque impotentem. Cum lyilem deligatum ad malum , Syrenum scopulos impune praetereuntem admiramini; non eum vos Vlysibin existimare debetis , sed hominis conlilium , suis perfectam numeris sapientiam ; quae voluptatum inui tamenta negligit, qua periculis ex possitae iuuentutis brevia syrte'.
declinat, quae recta rationis malum semper, S gubernaculum ci ci. Haec autem tractare, ac generales hasce morum species, quas Plato
appellat ideas, componere animo, cuius philosophi est, nisi eius, qui de moribus hominum uniuerse disputat, communia quaedam vitae
moderandae praecepta conformat
Altera huius sententiae causa etiam a communi poeseos rationeic titur, atque in eo ponitur a me, quod cum ab Aristotele constitutum sit, poesim arti ciuili, quam Graeci Politicam vocant, subiunctam, &velut obsecundantem essh, dicendum necessario videatur, morum
246쪽
promirationem, atque administrationem quodammodo demandatam esse poesi quos videlicet castigare, componere, nὶoderari, ad publicam felicitatem dirigere, ciuilis est rationis, politicae disciplinae. Nam cum non modo liberales artes omnes, scd ipsa etiam opificia Politicae quaedam praesidia sint, nihil erat neces le nominatim pronun- clare, ac dicere, poesim ciuili subiunctam, Tubseruientena esse, nisi propria illi, B singulari quadam ratione si ibi imgeretur. At quae tandem illa peculiaris, ac propria ratio est, nisi morum traetati, quae non, ut pleraeque disciplinae ciuilis tantum imperio paret, sed adest, apparetque domina semper, dies, noctesque domethico quasi serui- tio famulatur. Postrema ratio, non ab ipsa communi poestos forma ducenda est, sed nominatim ab Epica . Nam quicumque de illa scripserunt aliquid, ii quandam esse dixerunt Imperatoris optimi conformationem, ac Regis . Quae causa , nisi mea me fallit opinio fuit, cur Alexander Iliadem Homeri tam saepe legeret, ut eam, Tub puluino una cum pugione retineret semper , ipsius viaticum militiae nominaret. Existimabat enim in Achille, cuius tantopere laude aranulabatur,optimi Ductoris institutionem ab Epico poeta sapientissimo expositam esse. At qui potest Imperator, aut Rex insermari, nisi cum eo de onficio transigatur, & moribus Neque enim Imperatoris est naturae cognitio, ed diligens officiorum tractatio, quae mortim expolitione
constat, di moderatione quadam animorum.
Huc accedit, quod multa sunt in Heroicorum absoluto poemat fabulae principis episodia, quae nec generali aliquo praecepto, nec exemplo ipsa per se Regem instituere videantur. Quo fiet, ut quoniati illa poematis Epic partes nihilominus Imperatoris institutiois nes sunt, aliqua eum instituant allegoria, quae figmentis nihil ad rem in speciem pertinentibus abdita teneatur. Nam quid attinet, Imperatorem eo plane modo Inferos adires, quo fingitur Aeneas ipse in tenebricosa illa terrarum gurgustia penetrasse, nisi aliquid illa , descensione significetur , quod Imperatori , ac Regi debeat esse
Cum igitur haec,ut dixi,sic omnino se habeant,consequens est, morum philosophiam a Virgilio cani, cum canitur fabula . Si enim bo
nus poeta non est qui humanas actiones non imitetur actiones, ro ipsas imitari nemo potest, nisi imitetur exprimat mores si Epicorum est, Imperatorem instruere, non instituitur autem, nisi exquisito morum , ficiorumque delectu . relinquitur, ut Virgialius, qui sine dubio poeta bonus est, & Epicus singularis, in moribus ossicioque versetur, hoc est morum philosophum agat sub poc . . t persona.
247쪽
' Requiret a me rtasse aliquis huius auctores, atque adstipulato
res sententiae quos equidem proferre habeo non vulgares , sed sine controuersia principes Ac primo quidem, nemo pene Virgilium laudat laudant autem non doctissimi tantum, sed etiam grauissimi, ac sanctissimi viri in emo, inquam, eum laudati qui non Platonicum, Platonis discipulum accuratissimu faciat. Nam,ut nihilde Macrobiodicam,qui Platonis in eo sensa inuestigat,inuenitq interpretando;Vt taceantur a me qui Platonicis eum sacris, ac mysterijs imbutum dicunt, Augustinus optimus,non probitatis,ti vitae solum, verum etiam eloquentiae, recteq. dicendi magister,ampliometestatur, Virgilium, Silatonice philosophari, sententiam Platonis explicare versibus Iuculentis.At Plato,si Timaeum excipias unum,quicquid litteris co
signauit, id vel temperanda Reipublicae, vel priuatorum moder dis moribus accommouauit . Ni*hogo videtur aliud esse, Virgilium,latonicum lacere , nisi eum in illi in Philosophorim redigeres riem,'iu moreriin communis secutatis Michinae an . .
Explicat lare haud incuriose poliatus omnium ordimini enume
quaesiij, quae viri, quae conauses quae milites, quae Imperatores,' ciues optimi, quae patriae studiosi anuuitesque communitatis ad di- mn . Huius videlicet poetae cantu admoneri mortales, ut suam i a vin salutem Reipublicae causa consennant huius tacita Necep tione constitui, qualem esse oporteat, qui Deum in , religioseque
veneraturus sit. Hoc edici magistro,itque auctore,quid ei cauendum videatur, qui sanetas, atque illibatas amicitias velit,quid ei metirendum , qui violat fidem , quid gelidum illi, cuius auxilium in difficili aliquo temporis articulo postulatur. Haec ille neq indiligenter,neo
vero etiam imperite . Sed nullus mea quidem sententia melius, aut explanatius ea docuit, quam Seneca morum praeceptor Ionge graui iasmus . Quid enim ille de Virgilio sentit, ac iudicato Accipite non Laconicum dictum, non Romani Sapientis vocem, sed Palatini Apollinis oraculu, aureis caelandum notis in foribus Templi. Quid inquam de Virgilio pho nunciat tam magnu Philosophus salutare carmenc nit, inquit cui id hoc est peries ram fidem suae noua rerum miracula praedicanturo salutaris aliqua Siren inuenta est sic prorsus Sa 'rutare carmen Virgilius canit quid ita , nisi quia institutiones vim salutares decantat carmine se inuoluit, quemadmodum in templis ambagibus obducta, consulentibus,ri fausta precantibus populis Dinia reddebantur a Diis Maxime velim tam amplis clarorum virorum testimoniis unum
adiungere, quod haud scio quantum apud aliquos auctoritatis habuturiun sic apud me quidem habet multum, apud eruditos , doctos
248쪽
doctos vim habebit, ut spero plurimum.Dantem Aligherium existi
inatis poetam, opinor,minime vulgati saporis, sed omnibus instructu disciplinis non philosophicis,atq. humanis modo, sed sacris etiam, ijs, quas heologicas nominamum cuius doctrinam plane multiplicem is Parisiensis Academia, ubi diuersabatur imperito illo saeculo sapientia , magnopere suspexit 4 admirabilis quidam euentus
uniuersa posteritati commendauit. Nam cum eo iam mortuo, postrema illa carmina, quibus Paradisii Cantica nomen fecit, in secreta, retrusaq. domesticarum aedium parte iacerent imprudenter relicta. nec sitiae multorum dolore desiderarentur in ceterii, tiae legebantur. vulgo, Et manibus omnium terebantur; ipsius poetae specie S, atq.Vmbra candidis inducta vestibus Iacobum filium secundum quietem ad nionuit,ut certum, quem digito designauit, angulum domus excuteret, te scripta v qum mortalitur inscio,delitesceruuit . somno experrectus a lesrens, secum tacita cogitati rite reputans visi locum sedulo inuestigare,ac perquirere coepit a pare rem anstratum
Nesimilia: ibi desideratum diu quaesitum cari' ispo sensibus accepisset, non per iniem obiectam a uino
Is ergo tam sapiens,lamm litis emissitus artibus poeta, illo tamquam diuinitus approbatus,ita morum allegorias amauit, pesecutus est,ut nisi earum illusuetia explicatione, numetione declaretur ne ipsequidem ambages illas i ellit conuoluit,arii implicate tu Sed tenetis credo neni Ἀρ quemneris illius sui ad Inseros instituti moderatore,ac dueem lavrit 'Stis, inquam, eius viae comitem adscivis. Virgiliu a quo sic edocetur, quemadmodum apud Virgilium ipsum a Sibylla ducitur ad Inseros,&
rerum occultarum doctrina eruditur Aeneas. Quid autem esset cau
sa cur Virgilium, ceteris praeteritis omnibus,ducem,& doctore velle itineris sapientissimus vir, nisi videret,eam ab illo morum philosophiam integi versibus quam ipsemet obducere, atque integere cupiebat in suis . Neque enim aliud est , doctore, atque itineris ducue Virgilio vii, nisi rationem Virgilij sequi, ac imitari Igitur, ut strictim breuiterque comprehendam omnia immeri poetae sapientis exemplo, & firmissima ratione, S: doctorum hominum
auctoritate moueor, ut credam, non ipsas naturae causas occultas,
sed morum disciplinam ciuilisque prudentiae praeceptiones es xiis avii Emtamquam in umbris, ac recessint ρως cum h
249쪽
ae inelegantia suspicor , noua quaestione supersedendum puto, &-hrae benignitatis auram in hoc eodem portu, quo me compulit, iterum expectandam
dem video, in eoque sudandum amplius campo, quem ingeni laborique meo aliorum circumicripsit, & designauit auctoritas , Viri praestantissimi, Religiosissimi P. P. Auditores ornatissimi, repetam hodie disputationes illas. quas ad Virgilium, vel ornandum, vel inter pretandum praecis quidem, imperfecteque
olim affeci, sed nouarum identidem interceptui ccupationum incursu , plene, perducendoque , ut dicitur, ad umbilicum opere numquam perfeci. Duobus enim ego congressibus illud vici Aeneida, diuinum , quemadmodum antiqv loquuntur, Opus , non tam esse factam, conflatamque ad delectationem fabulam, quam abditam eius,qua de moribus,regendisque ciuitatibus est, tr ctationem plutosophiae. Sed quia nucleum istum intra poematis integumenta reliqui penitus , nec eas expotui nominatim praecepti nes, quae traduntur ab Aenea, Imperatoris optimi vel sustinente per. nana,vel speciem praeseserente, totum aliquado corticem frangam, resolutisque putaminibus, id demum extraham foras, quod moribus, vitaeque ciuili possit utilitatem asserre.
Neque vero id ago, ut ostendam, quω aggresses est olim imperiocto conatui dimis , nullum apud Virgilium, neque locum noluesententiam , neque verbum vacare documentis praeceptionibus abditis sapientiae. Sunt enim alij poetae, quibus ficus numquam est ficus quales in Graecia fuere permulti apud quos pis etiam mi n&etanae loquebantur. Qialis apud nostros ciuites Abgherius esti. cui nisi
250쪽
eui nisi locis omnitis, a prope syllabatini sitas reddas allegorias, ni
hil plane supererit, euius causa γεω, hoc est verosimilium sictori 'iun, habendus appellandusque vidςaturi mi ea,inquani, Virgilio ratio fisit, equod ipse panarium diceret, numquam vellet esse panarium neque mihi consilium est, malitiose, ac per calumniam, ubi nullae sunt, ibi fingere, ac comminisci velle rerum allegorias , sed illud uniuerse contendere , ac demor'strare, Troianorum Ducem, R mameque stirpis originem Aeneam expressium nobis, ac propositu ia Virgilio fuisse ad ei phim viri sapientis, optimique Imperatoris:
qui a puero institutus, ac per singulas vitae partes suis exercitatus virtutibus, ad eam aliquando felicitatem peritetierit, ad quam non modo priuatorum singuli, sed ipsae quoque ciuitates, ac Regna colli
mant. Quam ego doctrinam antequam explico capitulatim, ire uiter, aliqua reuocauerim altius a Pythagoreorum, Platonicorumque principiis accersita,quorum sine dubio Virgilius secutus est,&co secutus in opere disciplinam. Animam illi nostram , cuius beneficio vivimus , ac sumus, Leaelo delibari, decerpique putarunt, quasi particulam aliquam, aut scintillam diuinitatim adeoque in corpus hoc mortales, atque concretum tamquam in carcerem,ue vincula, tamquam in sepulcrum aspectu fa dum, ac tenebris horridum, immo vero tamquam ad Inferos ita compelli detrudique pronunciabant. Neque enim antiqui illi sapientes, quos appellarunt Theologos, aliud existimabant Inferos,ac Tartarum
esse , quam nostra ipsorum corpora quibus inclusi mortalium aniles tam nullis misi telamenta , dolores, aegritudines , incommoda perferre, ac pothethoontur invita. Qitapropter omnia, quae po
ite tabulositas illic esse perilitat hominibus, in nobismetipsis, N. in humilis corporibus admoto quasi digito demonstrarunt. Nam obliuionis illum fluuium . animae dicebant errorem est ri maiestatem uitae priorix suistentis Phlegethontem, irae faces, a cupiditatis ardorem Acheiant em, an ostem, atque tristitiam , qua confestim capimur, ubi aliquid, vel fecisse, vel dixisse nos poenitet Con tuis, quicquid homines in luctum, lacrymasque compellit Stygem,quic hi mortales inter se discordes in odiorum gurgite demo it , modo stilitasne teterrima contabescentes. Qujn ipsam quoque poenaruna descriptionem variam . atque multiplicem ab humanae vitae desum.
ptam exemplo voluerunt vulture illum iecur immortale tundentem, Oh scientiae laeerationem, ac laniatum essh credentes , ipsas rerum sagitiose gestarum fibras ubique rimantis, ipsa prope animi viscera
turpi contaminata scelere depascentisci enectum inedia, de fame in iter epulas ante ora positas Tantalum , sordidos illos, atquo auaros
exprimere, quos habendi cupiditas insana ipsam cogit rerum p sentium